OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Archeologii

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Źródłoznawstwo archeologiczne 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Archeologii 4. Kod przedmiotu/modułu 22-AR-S1-ŹRódAr 5. Rodzaj przedmiotu/modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) obowiązkowy 6. Kierunek studiów archeologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) I stopień 8. Rok studiów (jeśli obowiązuje) II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin konwersatorium Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Paweł Rzeźnik, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów - w zakresie wiedzy: znajomość głównych pojęć i przedmiotu badań archeologii; - w zakresie umiejętności: umiejętność wyszukiwania, analizowania i użytkowania informacji z wykorzystaniem różnorodnych metod; umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy pod kierunkiem opiekuna naukowego; - ukończony kurs propedeutyki, metodyki badań terenowych oraz 1 kurs metodyki badań wykopaliskowych. 13. Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest wprowadzenie w zagadnienie zróżnicowania źródeł archeologicznych oraz podstawowych zasad ich analizy, opisu, systematyzacji, dokumentacji i interpretacji. Zajęcia realizowane są na wybranych przykładach opracowań z literatury

2 przedmiotu, a także na materiałach wykopaliskowych. Zajęcia mają przyczynić się do poznania podstawowych kategorii znalezisk i obiektów oraz charakterystycznych dla nich cech diagnostycznych będących podstawą systematyzacji, określania chronologii i przynależności kulturowej oraz identyfikacji funkcji. 14. Zakładane efekty kształcenia Wiedza: student zapozna się z podstawowymi kategoriami artefaktów i obiektów nieruchomych student pozna zasady analizy zabytków ruchomych i obiektów nieruchomych oraz specyficzne dla nich cechy diagnostyczne o kluczowym znaczeniu dla prawidłowej systematyzacji, określenia chronologii, przynależności kulturowej i funkcji student pozna podstawowe zasady dokumentacji i publikacji zabytków i obiektów nieruchomych Umiejętności: student potrafi analizować i w sposób systematyczny opracować wybrane kategorie źródeł archeologicznych student będzie potrafił zorganizować i przygotować swój warsztat gabinetowy do opracowania różnorodnych kategorii źródeł wykopaliskowych Kompetencje: student jest świadomy wpływu jakości warsztatu źródłoznawczego na osiągane wyniki oraz potrzeby ciągłej pracy nad jego doskonaleniem Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W02 K_W07 K_W11 K_U01, K_U05 K_U11 K_K01, K_K Treści programowe Konwersatorium 1. Uwagi ogólne i informacje wstępne do przedmiotu: tematyka, cele, literatura, wymagania i zasady oceny, organizacja zajęć. 2. Teoria źródła archeologicznego. Kształtowanie się pojęcia źródła w archeologii. Definicje i koncepcje systematyzacji źródeł (2 spotkania). 3. Wartości poznawcze i analiza artefaktów. Określanie cech artefaktów odnośnie tworzywa, techniki wykonania, stanu zachowania, formy, ornamentyki, konstrukcji, śladów użytkowania i funkcji. Wskazywanie cech diagnostycznych przyjmowanych za kryteria klasyfikacji oraz podstawę oznaczania ram chronologicznych i przynależności kulturowej (5 spotkań). 4. Wartości poznawcze i analiza obiektów nieruchomych. Określanie cech obiektów będących podstawą identyfikacji budynków mieszkalnych, obiektów gospodarczych (piwniczek, studni), obiektów grobowych,

3 konstrukcji obronnych, obiektów i urządzeń przetwórczych oraz produkcyjnych (jam dziegciarskich, jam garbarskich, pracowni metalurgii kolorowej i żelaza, pracowni kowalskich, pieców wapienniczych, garncarskich) (5 spotkań). 5. Podstawowe zasady dokumentacji i publikacji źródłowych artefaktów i obiektów nieruchomych. 16. Zalecana literatura (wybór - literatura mocno rozproszona) Almgren O., Studien über nordeurpäischen Fibelformen der ersten nachchristlichen Jahrhunderte, Stockholm Bielenin K., Starożytne górnictwo i hutnictwo żelaza w Górach Świętokrzyskich, Kielce Biermann Felix, Teererzeugungsgruben als Quelle zur mittelalterlichen Technik- und Wirtschaftsgeschichte im westslawischen Siedlungsraum, Ethnografisch-Archäologische Zeitschrift, R. 39, 1998, s Buko A., Problemy analizy opisowej wyrobów garncarskich zachowanych fragmentarycznie, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 27, 1979, nr 2, s Buko A., Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź Chudziak W., Ślady skandynawskiej obrzędowości w Kałdusie na Pomorzu Wschodnim, Popiół i kość. Funeralia Lednickie 4, Sobótka-Wrocław 2002, s Dobrzańska H., Osada z późnego okresu rzymskiego w Igołomi, woj. Krakowskie, Cz. I-II, Kraków Felgenhauer-Schmiedt S., Die sachkultur des Mittelalters im Lichte archäologischer Funde, Frankfurt/Main Fogel J. Studia nad uzbrojeniem ludności kultury łużyckiej w epoce brązu w dorzeczu Odry i Wisły. Broń zaczepna, Poznań Gedl M., Die Nadeln In Polen. I. Prähistorische Bronzefunde, t. 13, 7, München Gedl M., Obiekty rowkowe na cmentarzyskach z okresu lateńskiego i wczesnego okresu wpływów rzymskich w południowej Polsce, cz. I i II, Przegląd Archeologiczny, t. 32, 1984, s ; t. 33, 1985, s Hensel W., Donato G., Tabaczyński S. (red.), Teoria i praktyka badań archeologicznych. I. Przesłanki metodologiczne, Wrocław-Warszawa- Kraków-Gdańsk-Łódź Haevernick Th. E., Die Glasarmringe und Ringperlen der Mittel- und Spätlatènezeit auf dem europäischen Festland, Bonn Hołubowicz W., Jak publikować źródła archeologiczne, Warszawa Jaworski K., Wyroby z kości i poroża w kulturze wczesnośredniowiecznego Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu, Wrocław Karwowski M., Latènezeitlicher Glasringschmuck aus Ostösterreich, Wien 2004.

4 Kadrow S., Iwanowice. Stanowisko Babia Góra, cz. 1. Rozwój przestrzenny osady z wczesnego okresu epoki brązu, Kraków Kóčka-Krenz H., Esowate kabłączki skroniowe z terenu Polski północnozachodniej, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 22, 1971, s Kulczycka-Leciejewiczowa A. i in., Opis zabytków kamiennych. Propozycja standaryzacji, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B., Warszawa Lasota C., Piekalski J., Produkcja wapna na placu budowy romańskiego opactwa benedyktynów na Ołbinie we Wrocławiu, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 36, nr 1, 1988, s Łosiński W., Groby typu Alt Käbelich w świetle badań przeprowadzonych na cmentarzysku wczesnośredniowiecznym w Świelubiu pod Kołobrzegiem, Przegląd Archeologiczny, t. 41, 1993, s Maj U., Stradów, stanowisko 1. Część I. Ceramika wczesnośredniowieczna, Kraków Nadolski A., Standaryzacja w publikowaniu źródeł archeologicznych, Archeologia Polski, t. 6, 1961, s Pietrzak S., Zastosowanie i technologie wytwarzania dziegciu przez społeczeństwa międzyrzecza Dniepru i Łaby od VI do II tysiąclecia B.C., Poznań Poleski J., Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków Roś J., Rozmus D., 2000, Wczesnośredniowieczny piec do wytopu srebra i ołowiu w Dąbrowie Górniczej - Łośniu, st. 2, Sprawozdania Archeologiczne, t. 52, s Stawiarska T., Paciorki szklane z obszaru Polski północnej w okresie wpływów rzymskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź Vařeka P., Archeologie středověkeho domu I. Proměny vesnického oby dl v Europě v průběhu staletí Století, Plzeň Wachowski K., Militaria z grodu na Ostrówku w Opolu, [w:] Studia nad kulturą wczesnopolskiego Opola. Militaria Wyroby bursztynowe, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1984, s Zoll-Adamikowa H., Wczesnośredniowieczne półziemianki z tzw. korytarzykami z grodziska w Stradowie, Archeologia Polski, t. 42, s Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: konwersatorium: na zajęciach oceniany jest stopień przygotowania na podstawie zaleconej literatury, umiejętność krytycznej lektury publikacji źródłowych oraz samodzielność i poprawność wykonywania zadań na zabytkach. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta

5 Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - konwersatorium: 30 Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: 60 Suma godzin 90 Liczba punktów ECTS 3 *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia