POMOCY! KRWOTOK! Łukasz Krzych. Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM Śląskie Centrum Chorób Serca
|
|
- Iwona Urban
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POMOCY! KRWOTOK! Łukasz Krzych Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM Śląskie Centrum Chorób Serca
2 Masywne krwawienie Utrata 100% objętości krwi w ciągu 24 godzin Utrata 50% w ciągu 3 godzin Utrata 150 ml/min w ciągu 20 minut Utrata 1,5 ml/kg/min w ciągu 20 minut Przetoczenie 6 (10) j. KKCz
3 Transfuzje w kardiochirurgii 30% do 50% wszystkich przetaczanych preparatów krwi w medycynie otrzymują chorzy w kardiochirurgii 10% chorych otrzymuje około 90% całkowitej ilości wszystkich przetaczanych preparatów krwi
4 J Thorac Cardiovasc Surg 2014;147:
5 Powikłania transfuzji Poważne (zagrażające życiu) Reakcja immunologiczna dawca vs. biorca Ostry odczyn hemolityczny Hemoliza nieimmunologiczna Skażenie bakteriologiczne / sepsa / choroby przenoszone drogą krwi Anafilaksja TRALI (Transfusion-related lung injury) Zator powietrzny Łagodne / umiarkowane Hipotermia Pokrzywka Hiperkaliemia Hipokalcemia TACO (fluid overload) Przeciążenie Fe Gorączka Niehemolityczny odczyn gorączkowy Hipotensja związana ze stosowaniem inhibitorów ACE Ból w trakcie transfuzji
6 Powikłania transfuzji Poważne (zagrażające życiu) Reakcja immunologiczna dawca vs. biorca Ostry odczyn hemolityczny Hemoliza nieimmunologiczna Skażenie bakteriologiczne / sepsa / choroby przenoszone drogą krwi Anafilaksja TRALI (Transfusion-related lung injury) Zator powietrzny Łagodne / umiarkowane Hipotermia Pokrzywka Hiperkaliemia <0,01% <6-8% Hipokalcemia TACO (fluid overload) Przeciążenie Fe Gorączka Niehemolityczny odczyn gorączkowy Hipotensja związana ze stosowaniem inhibitorów ACE Ból w trakcie transfuzji
7 Ryzyko związane z przetoczeniami śmiertelności chorobowości Zakażenie rany mostka / sepsa ARDS / niewydolnośd oddechowa ( TRALI) Niewydolnośd nerek (AKI, CKD) Niewydolnośd krążenia ( TACO) FA ( TRIM/ TACO) koszty / pobyt w szpitalu (ICU) QoL
8 ZESPÓŁ PACJENT PRZYCZYNY KRWAWIENIA ROZPOZNAJ I ZAPOBIEGAJ PROCEDURA LEKI
9 (E) GDT / Medycyna zindywidualizowana / Podejście teranostyczne Zysk >> Straty Dobro >> Zło Pomagad >> Szkodzid Wiedza >> Przypuszczenia
10 Czynniki ryzyka krwawienia Starszy wiek Kruchośd (Frailty Index) Pre-op niedokrwistośd Mała BSA / niski wzrost / małe BMI Płed żeoska Leki wpływające na hemostazę Choroby dodatkowe (Charlson Index) Pilnośd zabiegu Rozległośd zabiegu
11 Leki a ryzyka krwawienia o P/płytkowe: o ASA o Antagoniści receptora ADP: klopidogrel, ticagrelor, prasugrel o Inhibitory receptora GP2b3a: eptifibatid, tirofiban o OAC: o Antagoniści wit. K: acenokumarol, warfaryna o Inhibitory cz. IIa (trombiny): dabigatran o Inhibitory cz. Xa: rivaroxaban, apixaban o Heparyny: o Niefrakcjonowana o Drobnocząsteczkowa
12 Monitorowanie terapii ASA / ADP-inh: agregometria, czas krwawienia Heparyna: APTT LMWH:???!!! VKA: INR Nowe OAC:???!!! + TROMBO- ELASTOMETRIA DaBIgatran: TT, APTT, aktywnośd/stężenie RivaroXaban: PT, APTT, aktywnośd/stężenie
13 MONITOROWANIE TECHNIKI CHIRURGICZNE URZĄDZENIA REDUKUJĄCE UTRATĘ KRWI HEMOSTAZA MIEJSCOWA WSPÓŁDZIAŁANIE ANESTEZJA HEMODILUCJA NORMOTERMIA LEKI
14 Monitorowanie podczas operacji
15 Evidence-Based Medicine POC doskonale przewidują ryzyko krwawienia i transfuzji Funkcja PLT jest zdecydowanie lepszym prognostykiem krwawienia niż ilośd PLT TEM redukuje koszty związane z transfuzjami TEM równie dobrze pozwala na ocenę dawki protaminy jak ACT Aktywnośd PLT pre-op koreluje z krwawieniem post-op Najlepszym korelatem z ROTEM jest stężenie fibrynogenu Laboratoryjna ocena krzepnięcia nie jest konieczna u chorych z ujemnym wywiadem, nie przyjmujących leków przeciwkrzepliwych HAES znacząco wpływa na krzepnięcie a efekt ten można zredukowad/ wyeliminowad podając TXA
16 Resumé 1. POC monitoring (Hepcom, Hemocrom, Multiplate, Tromboelastometia: TEG, ROTEM) heparyna / protamina płytki (ilośd / funkcja) kaskada krzepnięcia i fibrynolizy (!) Dopiero potem 2. Farmakoterapia / przetoczenia
17
18
19 Dlaczego przetaczad?
20 Dlaczego przetaczad? BY SZKODZID BY POMÓC
21 Kto potrzebuje przetoczeo?
22 ??? Starsi Wyjściowo w złym stanie ogólnym, z wieloma chorobami dodatkowymi, Poddawani złożonym procedurom, przyjmujący leki upośledzające hemostazę przedop z niedokrwistością / skazą krwotoczną (jatrogenną?) lub krwawieniem tkankowym
23 Cele terapeutyczne o Resuscytacja płynowa o Zatrzymanie / leczenie krwawienia o Chirurgiczne o Substytucyjne o Monitorowanie parametrów stanu ogólnego i wskaźników hemostazy Utrzymanie perfuzji tkankowej i dostarczenie tlenu poprzez przywrócenie funkcjonalnie skutecznej objętości krwi krążącej
24 Wskazania ogólne o Hipotermia ciepłe płyny, warunki sali operacyjnej o ph < 7,2 NaHCO 3 o Ca i < 0,8 mm/l Calcium
25 KKCz Hgb > 10g/dl BRAK wskazao Hgb 7-10g/dl przetoczenie zalecane Hgb < 7g/dl przetoczenie szczególnie zalecane Goal directed-therapy HGB > 7(10) g/dl
26 Wiek chorych Choroby pogarszające rokowanie Post-op komplikacje Hemodilution Immunization AE Quantity of units Time of storage Przetaczad KKCz?
27 Wiek chorych Choroby pogarszające rokowanie Post-op komplikacje Hemodylucja Immunizacja Powikłania Ilośd jednostek Czas przechowywania Przetaczad KKCz?
28 Bezkrwawa chirurgia Podejście restrykcyjne Podejście liberalne
29 Restrictive: HCT 24% Liberal: HCT 30%
30 KKP o BRAK wyraźnego punktu odcięcia o PLT /µL transfuzja sugerowana o PLT < 50000/µL transfuzja zalecana o PLT < 75000/µL + aktywne krwawienia transfuzja zalecana o Masywny krwotok z przetoczeniem RBC/ FFP transfuzja zalecana
31 Przetaczad KKP? Pre-op ilośd Pre-op jakośd Peri-op terapia p/płytkowa Goal directed-therapy PLT > /µL + Aktywna funkcja
32 OSM o Niedobór czynników krzepnięcia u chorych z masywnym krwotokiem o Substytucja fibrynogenu, gdy jego koncentrat / CRYO są niedostępne o DIC o Odwrócenie działania VKA (NOAC), gdy PCC jest niedostępny o Masywna utrata krwi, razem z KKCz i KKP
33 Przetaczad OSM? Przeciążenie objętościowe (+ KKCz + KKP) Immunizacja Ryzyko infekcji Dyskusyjna korekcja czynników krzepnięcia
34 OSM i czynniki krzepnięcia o Ryzyko krwawienia, gdy PT / APTT > 1,5x N o Korekcja czynników krzepnięcia wymaga: o ml/kg (UK) OSM ~ 1500 ml o 30 ml/kg (AUT) OSM ~ 3000 ml
35 Osocze vs. PCC OSM Zależne od grup krwi Czas na oznaczenie grupy krwi i rozmrożenie Duża objętośd Różna zawartośd czynników krzepnięcia Nieprzewidywalny skutek 1 inaktywacja wirusowa Ryzyko TRALI/ TACO/ TRIM PCC Niezależny od grup krwi Gotowy do natychmiastowego użycia w temperaturze pokojowej Mała objętośd Standaryzowana zawartośd czynników krzepnięcia Przewidywalny skutek 2 inaktywacje wirusowe Brak ryzyka TRALI Świadkowie Jehowy
36 Fibrynogen o FBG < 1,5-2 g/l 1. Koncentrat fibrynogenu 2. Krioprecypitat 3. OSM 2 5 mg/1 ml OSM (= 2 5 g/1l) 1,8 g/1 U krioprecypitat
37 Czynnik VIIa o Wskazania o Po adekwatnej substytucji czynników krzepnięcia i antyfibrynolityków o ph > 7,2, Ca i > 0,9 mm/l, HCT >24%, PLT > 50000/µL, FIBR >1,5-2 g/l o Utrzymujące się krwawienie, oporne na dotychczasowe działania farmakologiczne i niefarmakologiczne o Utrata krwi > 300ml/h OFF-LABEL
38 Czynnik VIIa o Wskazania o Po adekwatnej substytucji czynników krzepnięcia i antyfibrynolityków o ph > 7,2, Ca i > 0,9 mm/l, HCT >24%, PLT > 50000/µL, FIBR >1,5-2 g/l o Utrzymujące się krwawienie, oporne na dotychczasowe działania farmakologiczne i niefarmakologiczne o Utrata krwi > 300ml/h OFF-LABEL
39 PIRAMIDA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU KRWAWIENIA PO ZABIEGACH KARDIOCHIRURGICZNYCH Go rlinger K et al. Management of Hemorrhage in Cardiothoracic Surgery. J Cardiothorac Vasc Anesthesia. 2013; 27(4): S20 - S34.
40 Jak poprawid modus operandi? Toczyd Nie toczyd PRZYGOTUJ pacjenta i zespół do operacji (checklista?) UŻYJ wytycznych i zaleceo, standardów postępowania STOSUJ mądre i proste algorytmy BĄDŹ ostrożny i roztropny
41 TAKE HOME MESSAGE 1. Krew i jej produkty są stosowane, aby leczyd 2. Znieczulamy/ operujemy coraz bardziej obciążonych pacjentów 3. Transfuzje zarezerwowane są dla chorych, którzy ich wymagają i mogą zginąd, jeśli ich nie otrzymają 4. Chorzy zwykle otrzymują leki zwiększające ryzyko krwawieo, mają liczne choroby towarzyszące, wymagają nagłej interwencji chirurgicznej 5. Stężenia HGB/ PLT/ ilośd drenażu nie są decydentami jest nim lekarz nie leczmy cyfr a obraz kliniczny 6. Optimalizacja postępowania chirurgicznego jest absolutnie pierwszym krokiem terapii 7. Współczesne trendy stosowania koncentratów czynników krzepnięcia mają więcej zalet niż wad
42 TAKE HOME MESSAGE Mądre decyzje oparte są na sprawdzonych scenariuszach / algorytmach klinicznych, dobrych danych literaturowych pomocnikiem są badania laboratoryjne ( testy funkcjonalne / POC) Powyższe działania pozwalają redukowad koszty i poprawid rokowanie chorych już krwawiących lub zagrożonych znaczącym ryzykiem krwotoków okołooperacyjnych
43
44
Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi
Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi Dr hab.n.med.barbara Małecka Krakowski Szpital Specjalistyczny im.jana Pawła II 1 1. Leczenie przeciwzakrzepowe wiąże
Profilaktyka przeciwzakrzepowa. Łukasz Krzych
Profilaktyka przeciwzakrzepowa Łukasz Krzych Czym jest profilaktyka p/zakrzepowa? Zapobieganie DVT / PE Element protokołu ERAS Postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa choremu w obliczu ryzyka,
Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami
Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami dr hab. n. med. Tomasz Łazowski I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny 2017 Dabigatran
Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii. Propedeutyka chirurgii Seminarium dla studentów III roku kierunku lekarskiego
Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii Propedeutyka chirurgii Seminarium dla studentów III roku kierunku lekarskiego dr n. med. Paweł Świercz Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej
Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe
Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe We wszystkich obecnie dyscyplinach zabiegowych obowiązuje standard profilaktyki przeciwzakrzepowej z zastosowaniem heparyn (zwłaszcza drobnocząsteczkowych).
TRALI DLACZEGO NIE DOTYKA WSZYSTKICH CHORYCH PO MASYWNYM PRZETOCZENIU PREPARATÓW KRWI?
TRALI DLACZEGO NIE DOTYKA WSZYSTKICH CHORYCH PO MASYWNYM PRZETOCZENIU PREPARATÓW KRWI? JOWITA BIERNAWSKA ZAKOPANE 2015 PRZETOCZENIE PREPARATÓW KRWI MOŻE RATOWAĆ ŻYCIE Masywna transfuzja: 70ml/kg 1objętość
TRALI - nowe aspekty klasyfikacji
TRALI - nowe aspekty klasyfikacji Małgorzata Uhrynowska Zakład Immunologii Hematologicznej i Transfuzjologicznej muhrynowska@ihit.waw.p l tel: 22 3496 668 TRALI (Transfusion Related Acute Lung Injury)
Diagnostyka różnicowa przedłużonego APTT
Maria Podolak-Dawidziak Diagnostyka różnicowa przedłużonego APTT Katedra i Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku AM, Wrocław Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji APTT czas
Bartosz Horosz. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa. Sopot, 17 kwietnia 2015r.
Bartosz Horosz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa Sopot, 17 kwietnia 2015r. Zjawisko Śródoperacyjną hipotermię definiuje się jako obniżenie
Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.
Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Postępowanie u chorych z przeciwciałami do antygenów krwinek czerwonych w przypadku masywnego krwawienia
Postępowanie u chorych z przeciwciałami do antygenów krwinek czerwonych w przypadku masywnego krwawienia Konferencja Szkoleniowa Postępy w Immunohematologii 2016 Warszawa 24-25 listopada 2016 Beata Wojciechowska
Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
TROMBOELASTOMETRIA W OIT
TROMBOELASTOMETRIA W OIT Dr n. med. Dominika Jakubczyk Katedra i Klinika Anestezjologii Intensywnej Terapii Tromboelastografia/tromboelastometria 1948 - Helmut Hartert, twórca techniki tromboelastografii
Wpływ płynoterapii na krzepnięcie/fibrynolizę
Wpływ płynoterapii na krzepnięcie/fibrynolizę Piotr Czempik, Katedra i Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii SUM Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Katowicach Śląska Izba Lekarska, 20.02.2017. 1
Płynoterapia we wstrząsie septycznym- czy więcej zawsze oznacza lepiej? opracowanie: Agata Kuziemska
Płynoterapia we wstrząsie septycznym- czy więcej zawsze oznacza lepiej? opracowanie: Agata Kuziemska badania prowadzone (Brandt i wsp.) w oparciu o resuscytację płynową świń z wywołaną endotoksemią i kałowym
LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE. Dr n. med. Karolina Supeł
LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE Dr n. med. Karolina Supeł Skale oceny ryzyka stosowane do określenia optymalnego czasu prowadzenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej PRECISE-DAPT DAPT OCENIANE
WSKAZANIA DO PRZETOCZENIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW ORAZ PRODUKTÓW KRWIOPOCHODNYCH
WSKAZANIA DO PRZETOCZENIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW ORAZ PRODUKTÓW KRWIOPOCHODNYCH 1 KREW I JEJ SKŁADNIKI Koncentrat Krwinek czerwonych Składniki komórkowe Krew pełna Osocze Koncentrat Krwinek płytkowych Koncentrat
znieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych i
Leki przeciwkrzepliwe a anestezja regionalna Anestezja regionalna znieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych
WYCIECZKA DO LABORATORIUM
WYCIECZKA DO LABORATORIUM W ramach projektu e-szkoła udaliśmy się do laboratorium w Krotoszynie na ul. Bolewskiego Mieliśmy okazję przeprowadzić wywiad z kierowniczką laboratorium Panią Hanną Czubak Oprowadzała
Kontrowersje odnośnie stosowania preparatów krwiopochodnych u noworodków
Kontrowersje odnośnie stosowania preparatów krwiopochodnych u noworodków Andrzej Piotrowski Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Cele przetoczeń I. Uzupełnienie
NovoSeven. doświadczenia własne
Waldemar Machała NovoSeven doświadczenia własne Spotkanie Oddziału Łódzkiego PTAiIT Łódź, dn. 16 września 2008 r. Uniwersytet Medyczny w Łodzi Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytecki
Zaburzenia krzepnięcia diagnostyka w systemie przyłóżkowym
Zaburzenia krzepnięcia diagnostyka w systemie przyłóżkowym Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Zaburzenia krzepnięcia - diagnostyka w
Nowe doustne antykoagulanty. okiem diagnosty laboratoryjnego.
Nowe doustne antykoagulanty okiem diagnosty laboratoryjnego. Paweł Kozłowski Laboratorium Centralne Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Warszawski Uniwersytet
Jaka jest prawidłowa liczba płytek krwi we krwi obwodowej? Jakie jest nasilenie skazy krwotocznej w zależności od liczby płytek krwi?
1 Zaburzenia hemostazy skazy krwotoczne płytkowe 2 Jaka jest prawidłowa liczba płytek krwi we krwi obwodowej? Jakie jest nasilenie skazy krwotocznej w zależności od liczby płytek krwi? 3 4 Różnicowanie
LEKI PRZECIWKRWOTOCZNE i PRZECIWKRZEPLIWE. opr. dr Anna Wiktorowska-Owczarek
LEKI PRZECIWKRWOTOCZNE i PRZECIWKRZEPLIWE Leki przeciwkrwotoczne Kwas traneksamowy Aprotynina Siarczan protaminy Witamina K Trombina Spongostan Etamsylat Inne leki i sposoby zahamowania krwawienia Leki
Krwawienia w okresie okołooperacyjnym Perioperative bleeding
202 Anestezjologia i Ratownictwo 2017; 11: 202-210 ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 15.03.2017 Zaakceptowano/Accepted: 23.03.2017 Akademia Medycyny Krwawienia w okresie okołooperacyjnym
Celowana terapia krwotoków pourazowych
Celowana terapia krwotoków pourazowych Krwotoki pourazowe są główną przyczyną zgonów w traumatologii Terapia krwotoków pourazowych Leczenie krwotoków pourazowych zależy od wielu czynników np. rodzaju urazu,
Zasady postępowania w nabytych osoczowych skazach krwotocznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego; Centrum Diagnostyczno-Lecznicze INTERLAB w Poznaniu Krystyna Zawilska Zasady postępowania w nabytych osoczowych skazach krwotocznych Praktyka hematologiczna
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AM W WARSZAWIE.
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATOTORYJNEJ WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE Przykładowe
Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne)
Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Ewa Stefańska-Windyga Instytut Hematologii i Transfuzjologii Warszawa 23.03.2019 r. Początki Kwiecień 2016 pierwsi pacjenci w badaniu Haven
Filozofia ERAS. Łukasz Krzych
Filozofia ERAS Łukasz Krzych Na czym wszystkim zależy? Długość życia Jakość życia Powikłania okresu okołooperacyjnego śmiertelności chorobowości czasu hospitalizacji kosztów HRQoL Powikłania okresu okołooperacyjnego
Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii
Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane
Założenia Deklaracji Helsińskiej
Założenia Deklaracji Helsińskiej Deklaracja Helsińska W 2010 na kongresie Europejskiego Towarzystwa Anestezjologii w Helsinkach podpisano tzw. Deklarację Helsińską w Sprawie Bezpieczeństwa Pacjenta w Anestezjologii.
Dlaczego warto wykonywać znieczulenie podpajęczynówkowe
Dlaczego warto wykonywać znieczulenie podpajęczynówkowe Andrzej Daszkiewicz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Śląski Uniwersytet Medyczny Potencjalne korzyści krwawienie okołooperacyjne przetoczenie
Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada
Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Pooperacyjna Niewydolność Oddechowa
Pooperacyjna Niewydolność Oddechowa Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, C.M. im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu Szpital Uniwersytecki im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy Katedra
Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Możliwość sumowania. świadczenie dedykowane do sumowania dla określonej JGP. kat. 1a. kat. 1b
Katalog świadczeń Możliwość sumowania Nazwa do 1 2 3 4 7 8 9 10 11 2 5.53.01.0000035 Implantacja portu naczyniowego 50 obejmuje koszt wyrobu medycznego (portu) 6 5.53.01.0000938 Plazmafereza lecznicza
ZAPOTRZEBOWANIE NA KONCENTRAT CZYNNIKA KRZEPNIĘCIA
Rozpoznanie skazy krwotocznej /postać : KONCENTRAT CZYNNIKA VIII Leczenie w warunkach domowych chorego na ciężką postać hemofilii A Program ITI u dorosłego chorego na hemofilię A powikłaną inhibitorem
Praktyczne aspekty związane z analizą statystyk JGP w zarządzaniu szpitalem. Jerzy Gryglewicz Warszawa 18 marca 2014 r.
w zarządzaniu szpitalem Jerzy Gryglewicz Warszawa 18 marca 2014 r. Kluczowe dane analityczne ze statystyki JGP dla zarządzania procesem leczenia : Długość hospitalizacji - mediana (dni) Średnia wartość
Uwaga! Pojawiły się nowe doustne antykoagulanty
Uwaga! Pojawiły się nowe doustne antykoagulanty Beata Średniawa Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, SUM Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Grupa nowych doustnych antykoagulantów
Stany nadkrzepliwości (trombofilie)
Stany nadkrzepliwości (trombofilie) DEFINICJA I ETIOPATOGENEZA Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do zakrzepicy żylnej lub (rzadko) tętniczej, związana z nieprawidłowościami hematologicznymi.
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Współczesne aspekty płynoterapii
Współczesne aspekty płynoterapii Paweł Sobczyński Katedra i I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UMP Hahn RG. Anesth Analg 2007; 105: 304-305 Płynoterapia
Zastosowanie antykoagulacji cytrynianowej w ciągłej terapii nerkozastępczej u niemowląt z ostrym uszkodzeniem nerek.
Zastosowanie antykoagulacji cytrynianowej w ciągłej terapii nerkozastępczej u niemowląt z ostrym uszkodzeniem nerek. Klinka Kardiologii i Nefrologii Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients
ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok
ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra
ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz... 13
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz...... 13 ROZDZIAŁ 2 CELE ZNIECZULENIA I MOŻLIWOŚCI WSPÓŁCZESNEJ ANESTEZJOLOGII
DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA
DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA PACJENTÓW W OKRESIE OKOŁOPRZESZCZEPOWYM Katarzyna Popko Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Immunologii Klinicznej Wieku Rozwojowego WUM ZASADY DOBORU DAWCÓW KOMÓREK KRWIOTWÓRCZYCH
LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2
załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie
Postępowanie okołooperacyjne u pacjentów ze stentami wieńcowymi Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie Implantacja stentu 5% pacjentów poddawanych jest operacji
Informator dla zlecających leczenie. LIXIANA (edoksaban) Produkt na licencji Daiichi Sankyo Europe GmbH
Informator dla zlecających leczenie LIXIANA (edoksaban) Produkt na licencji Daiichi Sankyo Europe GmbH PRZEGLĄD NINIEJSZY INFORMATOR JEST SKIEROWANY DO LEKARZY ZLECAJĄCYCH LECZENIE PRODUKTEM LECZNICZYM
CIBA-GEIGY Sintrom 4
CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.
Gospodarka krwią w szpitalu w wymiarze ekonomicznym
Gospodarka krwią w szpitalu w wymiarze ekonomicznym Bogusław Grabowski Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu W procesie leczenia krwią można wyróżnić kilka obszarów 1. Medyczny - wskazania
Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
BEZPIECZEŃSTWO PRZETACZANIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW
BEZPIECZEŃSTWO PRZETACZANIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW Krew i jej składniki należy stosować tylko w przypadkach koniecznych dla ratowania życia lub poprawy zdrowia. 40-70% powikłań i błędów związanych z transfuzją
Przygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji. lek. Janusz Śledź
Przygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji lek. Janusz Śledź Kwalifikacja do EPS i ablacji Wnikliwa ocena EKG w czasie arytmii i w czasie rytmu zatokowego Badanie echokardiograficzne EKG m.
Krew i jej składniki należy stosować tylko w przypadkach koniecznych dla ratowania życia lub poprawy zdrowia.
Bezpieczeństwo krwi i jej składników 1 Krew i jej składniki należy stosować tylko w przypadkach koniecznych dla ratowania życia lub poprawy zdrowia. 2 40-70% powikłań i błędów związanych z transfuzją stanowią
Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Definicja MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW. Epidemiologia. Etiologia 2015-04-23
Definicja MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW tachyarytmia nadkomorowa, którą cechuje szybka (350-600/min), nieskoordynowana aktywacja przedsionków, z niemiarową czynnością komór II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 2014 Definicja tachyarytmia nadkomorowa, którą cechuje szybka (350-600/min), nieskoordynowana aktywacja przedsionków,
1. Zużycie składników krwi w podmiocie leczniczym w 2015 roku
...... pieczątka podmiotu leczniczego.. miejscowość, data 1. Zużycie składników krwi w podmiocie leczniczym w 2015 roku Lp. Oddziały Liczba łóżek do autotransfuzji w tym: po inaktywacji jednn. FFP w tym:
BEZPIECZEŃSTWO PRZETACZANIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW
BEZPIECZEŃSTWO PRZETACZANIA KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW Krew i jej składniki należy stosować tylko w przypadkach koniecznych dla ratowania życia lub poprawy zdrowia. 40-70% powikłań i błędów związanych z transfuzją
Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13
Spis treści Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 1. Ogólne problemy anestezji położniczej 15 1.1. Zmiany fizjologiczne spowodowane ciążą 15 1.1.1. Zmiany ogólne 15 1.1.2.
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ - NAJCZĘSTSZE ZABURZENIE HEMOSTAZY W OIT
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ - NAJCZĘSTSZE ZABURZENIE HEMOSTAZY W OIT JAN PLUTA I Klinika Anestezjologii I Intensywnej Terapii WUM 03.02.2018, WARSZAWA Konflikt interesów International Symposium on Intensive Care and
(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ążeniowych
Marcin Pachucki Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ryzykiem powikłań krąż ążeniowych Opiekun ITS: drr n. med. Waldemar Machała Studenckie Koło
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Opinia Rady Przejrzystości nr 379/2013 z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie zasadności dalszego finansowania produktów leczniczych zawierających
Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion.
Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Sergio L, Cavazzoni Z, Delinger RP Critical Care 2006 Opracował: lek. Michał Orczykowski II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii
S T R O N C.FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA OPERACJĘ. Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE G. DODATKOWA KARTA CODZIENNYCH OBSERWACJI H. KARTA ZNIECZULENIA
(podpis) LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 12 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ZUS ZLA S. R. P. O. N. M. L. STATYSTYKA MEDYCZNA DOKUMENTACJĘ
Transfuzjologia praktyczna
Transfuzjologia praktyczna Maria Damps GCZD w Katowicach Przetoczyć nie przetoczyć? Oto jest pytanie NIEZBĘDNA JEST INDYWIDUALNA ANALIZA WSZYSTKICH KRYTERIÓW wydolności mechanizmów kompensacyjnych i czynników
Aneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów
Aneks III Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Uwaga: Zmiany wprowadzone w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów są efektem przeprowadzenia procedury przekazania
Niedokrwistość u pacjentów OIT opracowała lek. Paulina Kołat
Niedokrwistość u pacjentów OIT opracowała lek. Paulina Kołat na podstawie Anaemia during critical illness T.S. Walsh, Ezz-El El-Din Saleh Br J Anaesth, July 2006 DEFINICJA Stężenie hemoglobiny poniżej
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz
Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna sepsy oferta firmy biomerieux Automatyczne analizatory do posiewów krwi Automatyczne analizatory do identyfikacji
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję...
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Rodzaje ECMO 1. ECMO V-V żylno - żylne Kaniulacja żyły udowej i szyjnej lub żyły
HEMLIBRA w Narodowym Programie Leczenia Hemofilii i Pokrewnych Skaz Krwotocznych na lata
HEMLIBRA w Narodowym Programie Leczenia Hemofilii i Pokrewnych Skaz Krwotocznych na lata 2019-2023 Krystyna Zawilska Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego; Centrum Diagnostyczno-Lecznicze INTERLAB
KREW II ZABURZENIA HEMOSTAZY
KREW II ZABURZENIA HEMOSTAZY HEMOSTAZA DEFINICJA Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego 1 HEMOSTAZA ZAŁOŻENIA Mechanizmy hemostazy są aktywowane Jedynie
Szacuje się, że około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych, do
Szacuje się, że około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych, do których należą: KS NRL Jolanta Małmyga 18 X 2013 1)
dodatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE
LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. (podpis) ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 16 Imię i nazwisko SPIS ZAŁĄCZNIKÓW S. R. P. O. N. Rok Rok Rok Miejsce pracy Miasto
Mgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Czyli co anestezjolog powinien wiedzieć o nowoczesnych doustnych antykoagulantach. Łukasz Krzych
Czyli co anestezjolog powinien wiedzieć o nowoczesnych doustnych antykoagulantach Łukasz Krzych Czym dysponujemy? Antagoniści witaminy K (VKA) Acenokumarol Warfaryna Bezpośredni antagoniści czynników krzepnięcia
Przygotowanie chorego z zaburzeniami hemostazy do zabiegu operacyjnego
Przygotowanie chorego z zaburzeniami hemostazy do zabiegu operacyjnego Krzysztof Chojnowski Klinika Hematologii UM w Łodzi Łódź, 26.01.2010 Plan wykładu Przedoperacyjna ocena ryzyka wystąpienia krwawień
Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej
Trudni chorzy na sali operacyjnej Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Anna Dylczyk-Sommer Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdański Uniwersytet Medyczny Deklaruję brak
Zasady autologicznej terapii komórkowej w leczeniu schorzeń ortopedycznych u psów
Strona 1 z 1 STANDARDOWA PROCEDURA OPERACYJNA Tytuł: Zasady autologicznej terapii komórkowej w leczeniu schorzeń ortopedycznych u psów SOP obowiązuje od: 05.06.2014 Data ważności: 31.10.2014 Zastępuje
Efektywność ekonomiczna oddziału zabiegowego Jak poprawić? Marek Wesołowski
Efektywność ekonomiczna oddziału zabiegowego Jak poprawić? Marek Wesołowski Jaka jest nasza efektywność? Poprawa efektywności ekonomicznej Efektywność medyczna Koszty materiałów i zasobów Organizacja
Płynoterapia w anestezjologii pediatrycznej
Płynoterapia w anestezjologii pediatrycznej Andrzej Piotrowski, Marcin Gach Kliniczny Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii II Katedra Pediatrii UM w Łodzi Zmiany rozdziału płynów wg wieku Zapotrzebowanie
SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
WYKŁADOWCA MODUŁ TEMAT PIĄTEK
Plan zajęć kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa go i intensywnej terapii dla pielęgniarek ZJAZD: I DATA: 1-15 STYCZNIA 017 17:0 19:45 I Anestezjologia Zadania pielęgniarki j w różnych obszarach
ROLA WODY W PRZESTRZENI ZEWNĄTRZ- I WEWNĄTRZNACZYNIOWEJ
Ewa Kucewicz-Czech ROLA WODY W PRZESTRZENI ZEWNĄTRZ- I WEWNĄTRZNACZYNIOWEJ EWA KUCEWICZ-CZECH WISŁA 22-24.05.2015 PRZESTRZENIE PŁYNOWE W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA 60% całkowitej masy ciała stanowi woda komórki
Płynoterapia małą objętością.
Waldemar Machała Płynoterapia małą objętością. Kraków, 28 października 2011 r. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytecki Szpital Kliniczny Stan pacjenta Przewodnienie, hyperwolemia?. Euwolemia.
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
ZARZĄDZANIE KOSZTAMI LEKÓW W SZPITALU wybrane przykłady
ZARZĄDZANIE KOSZTAMI LEKÓW W SZPITALU wybrane przykłady Marcin Kuta Specjalistyczny Szpital im. Edwarda Szczeklika w Tarnowie Gdańsk 1 października 2013 Szpital - podstawowe dane Średniej wielkości szpital
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość