Edukacja globalna w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w Polsce

Transkrypt

1 Edukacja globalna w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w Polsce Wnioski z badania Dr Katarzyna Czaplicka Dr Hab. Bogumiła Lisocka-Jaegermann

2 Projekty ORE w zakresie edukacji globalnej Wiem, rozumiem, działam edukacja rozwojowa w polskiej szkole II etap (2010). Edukacja globalna w szkolnych projektach edukacyjnych (2011, 2012). Edukacja globalna zadaniem każdego nauczyciela (2013).

3 Działania Uruchomienie i rozbudowa witryny internetowej Stworzenie sieci koordynatorów regionalnych edukacji globalnej; wspieranie ich działań multiplikujących edukację rozwojową, wyposażenie w wiedzę i umiejętności potrzebne do organizacji szkoleń dla nauczycieli w tym obszarze; Uruchomienie platformy szkoleniowej połączonej ze stroną internetowa edukacji globalnej oraz portalem Scholaris; Szkolenia e-learningowe oraz szkolenia typu blended learning dla nauczycieli; Szkolenia i warsztaty dla nauczycieli organizowane w regionach; Szkolenia dla dyrektorów i rad pedagogicznych szkół gimnazjalnych i licealnych; Przygotowywanie materiałów edukacyjnych; Organizacja konkursów na szkolne projekty edukacyjne dotyczące zagadnień edukacji globalnej; Organizacja w szkołach spotkań z wolontariuszami, którzy realizowali projekty w krajach Południa; Organizacja konferencji podsumowujących poszczególne projekty.

4 Metodologia badania Próba: 192 szkoły 6 gimnazjów i 6 szkół ponadgimnazjalnych w każdym województwie Okres badania: 20 października - 15 listopada 2014 r. Respondenci: dyrektorzy placówek, pięciu (5) nauczycieli w każdej ze szkół, uczniowie jednej klasy w najstarszym roczniku. Odpowiedzi ze 154 szkół Nauczyciele: 150 od dyrektorów placówek, 661 od nauczycieli oraz 2778 od uczniów. Historia 141; Geografia 132 Język polski 120; Język angielski 94 Wiedza o społeczeństwie 84 Inne przedmioty 90

5 Wyniki (1) Realizacja podstawy programowej w zakresie edukacji globalnej? TAK TAK Czy edukacja globalna jest obecna w szkołach? 94% dyrektorów w gimnazjach i 97% w szkołach ponadgimnazjalnych objętych działaniami ORE 88% i 92% w szkołach z grupy kontrolnej 95% nauczycieli z gimnazjów i 92% ze szkół ponadgimnazjalnych po 90% w grupie kontrolnej

6 Czy w ciągu ostatnich 3 lat, w Pani / Pana szkole, edukacja globalna była przedmiotem dyskusji z nauczycielami, pojawiła się w planie pracy szkoły, była przedmiotem rozmów z radą rodziców? Pytanie 5 Nauczyciele 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 34.56% 65.44% 60.56% 39.44% 52.90% 47.10% 68.29% 31.71% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie

7 Wyniki (2) Czego dotyczy edukacja globalna?

8 Pytanie 10 - Uczniowie Czy w czasie lekcji rozmawiacie z nauczycielami o konkretnych wydarzeniach odzwierciedlających problemy współczesnego świata (np. konflikt izraelsko-palestyński, zatonięcia łodzi przewożących migrantów z Afryki do Europy, wojna w Syrii, zamachy terrorystyczne, itp.). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 44.03% 43.55% 41.48% 55.97% 56.45% 58.52% 46.58% 53.42% 0% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie

9 Czego uczyć / uczyć się w szkole? Pytanie 4 Nauczyciele 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 8.82% 4.23% 9.03% 4.85% 73.53% 17.65% Gimnazja uczestniczące w 59.86% 35.92% Gimnazja nieuczestniczące w a b c 68.39% 22.58% Licea uczestniczące w 57.58% 37.58% Licea nieuczestniczące w 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Pytanie 2 Uczniowie 0% 13.01% 9.36% 12.01% 11.03% 49.09% 51.65% 51.23% 50.65% 37.89% 38.99% 36.76% 38.32% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w a b c a) Treści edukacyjne dotyczące Polski i Europy powinny zajmować najwięcej miejsca w nauczaniu, bo są najistotniejsze dla polskich uczniów. b) Treści edukacyjne dotyczące Polski, Europy i reszty świata powinny być omawiane w zbliżonych proporcjach, gdyż są równie ważne dla uczniów. c) Treści edukacyjne dotyczące świata powinny zajmować więcej miejsca niż treści dotyczące Polski i Europy, gdyż uczniowie żyją w zglobalizowanym świecie.

10 Wyniki (3) Z kim współpracują szkoły w zakresie edukacji globalnej? Czy znane są Pani / Panu instytucje, organizacje lub osoby, które udzielają wsparcia szkołom w zakresie EG? Proszę wymienić maksymalnie 4 instytucje, organizacje lub Pytanie 3 Dyrektorzy osoby, które udzielają wsparcia szkołom w zakresie EG 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 16.13% 83.87% Gimnazja uczestniczące w 30.30% 69.70% Gimnazja nieuczestniczące w TAK 23.68% 76.32% Licea uczestniczące w NIE 38.89% 61.11% Licea nieuczestniczące w Pytanie 3A Dyrektorzy % 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% a b c d e f g h Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w

11 nauczycieli Wyniki (4) Podnoszenie kwalifikacji nauczycieli Czy nauczyciele z Pani / Pana szkoły brali udział w projektach, szkoleniach,warsztatach, konferencjach itp. dotyczących problematyki EG? Pytanie 6 Dyrektorzy Czy brała Pani / brał Pan udział w szkoleniach, warsztatach, konferencjach itp. dla nauczycieli, dotyczących problematyki edukacji globalnej? Pytanie 6 A Nauczyciele 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 9.09% 90.91% 36.36% 63.64% 17.14% 82.86% 40.00% 60.00% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie Tak Nie

12 Czy byłaby Pani zainteresowana / byłby Pan zainteresowany uzyskaniem dodatkowej wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji globalnej? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 30.60% 11.94% 23.57% 20.53% 19.51% 7.86% 10.60% 7.32% 40% 30% 57.46% 68.57% 68.87% 73.17% 20% 10% 0% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie Nie potrafię określić

13 Wyniki (5) Metody pracy z uczniami W jaki sposób realizowane są treści globalne w Pani / Pana szkole (pytanie otwarte)?

14 Wyniki (5) Metody pracy z uczniami Jakie metody / techniki pracy aktywizujące uczniów są przez Panią / Pana stosowane? W mojej szkole mam okazję brać udział w następujących formach zajęć.

15 (Wyniki 6) Dostępność materiałów edukacyjnych Proszę określić, gdzie są dostępne materiały dotyczące edukacji globalnej przeznaczone dla nauczycieli.

16 (Wyniki 7) Aktywność międzynarodowa uczniów i nauczycieli Czy w ciągu ostatnich 3 lat nauki brałeś udział w działaniach lub programach międzynarodowych (np. zagraniczna wymiana uczniów, międzynarodowa szkoła letnia, warsztaty międzynarodowe, wycieczka szkolna za granicę)? 100% 90% 80% 70% 60% 79.48% 72.64% 76.94% 71.84% 50% 40% 30% 20% 10% 20.52% 27.36% 23.06% 28.16% 0% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie

17 Wyniki (8) Różnorodność etniczna w szkołach Czy wśród uczniów i nauczycieli w Pani / Pana szkole są osoby pochodzące spoza Polski bądź przedstawiciele mniejszości etnicznych i wyznaniowych, narodowych, w tym uchodźcy bądź reemigranci? Czy ma to wpływ na realizację zadań edukacyjnych?

18 Wyniki (9) Zaangażowanie szkół w działania z zakresu edukacji globalnej Proszę wymienić 3 główne trudności / problemy związane z realizacją treści globalnych w Pani / Pana szkole.

19 Wyniki (9) Zaangażowanie szkół w działania z zakresu edukacji globalnej Proszę podać maksymalnie 3 przykłady działań, przedsięwzięć, projektów, imprez itp. związanych z tematyką globalną i / lub międzykulturową z ostatnich 3 lat.

20 Wyniki (9) Zaangażowanie szkół w działania z zakresu edukacji globalnej Czy brałeś / brałaś udział w obchodach TEG? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 89.48% 96.09% 86.89% 98.48% 40% 30% 20% 10% 0% 10.52% Gimnazja uczestniczące w 3.91% 13.11% 1.52% Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Tak Nie

21 Wyniki (10) Globalna świadomość uczniów i nauczycieli Skąd czerpiesz najwięcej wiadomości o współczesnym świecie i jego problemach (np. sytuacja gospodarcza w różnych krajach, konflikty polityczne, kwestie społeczne, kultury innych narodów, itp.)?

22 Wyniki (10) Globalna świadomość uczniów i nauczycieli Czy brałeś / brałaś kiedykolwiek udział w kampanii charytatywnej, protestacyjnej, zbiórce funduszy na cele dobroczynne, bądź innych akcjach społecznych? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 51.58% 49.02% 44.61% 47.24% 48.42% 50.98% 55.39% 52.76% Gimnazja uczestniczące w Gimnazja nieuczestniczące w Licea uczestniczące w Licea nieuczestniczące w Na czym polegało Twoje zaangażowanie? Wyjaśnij krótko co robiłeś / robiłaś. Tak Nie

23 Wyniki (10) Globalna świadomość uczniów i nauczycieli Czy uważasz, że (zaznacz wszystkie opcje, z którymi się zgadzasz).

24 Rekomendacje (1) Wiedza Umiejętności Postawy EDUKACJA GLOBALNA

25 Rekomendacje (2) Dalsza współpraca z nauczycielami powinna przebiegać dwutorowo: Szkolenia z zakresu problematyki globalnej połączone z Warsztatami / szkoleniami prezentującymi nowoczesne techniki dydaktyczne, które pozwolą na wykorzystanie narzędzi i źródeł wiedzy atrakcyjnych dla uczniów np. źródeł internetowych, programów telewizyjnych, artykułów prasowych, a także wprowadzą do praktyki dydaktycznej metody / techniki pracy aktywizujące uczniów Uwrażliwienie nauczycieli i uczniów na kwestie związane ze stereotypami językowymi. Rozwijanie umiejętności krytycznego, analitycznego podejścia do treści prezentowanych w mediach oraz kształtowanie umiejętności świadomego posługiwania się internetowymi źródłami wiedzy i informacji. Celowe byłoby opracowanie przewodników metodycznych dla nauczycieli poszczególnych przedmiotów, wskazujących jak wykorzystywać źródła internetowe, jak łączyć wiadomości z podręczników z bieżącymi wydarzeniami i informacjami w Internecie i telewizji, przy uwzględnieniu powyższego postulatu.

26 Rekomendacje (3) Podjęcie kompleksowych działań promocyjnych i informacyjnych skierowanych do nauczycieli dotyczących instytucji, organizacji i osób mogących im służyć pomocą w zakresie przygotowywania zajęć obejmujących zagadnienia edukacji globalnej. Promocja dobrych materiałów edukacyjnych, które mogłyby być dostępne w szkołach. Konsolidacja istniejących baz on-line i akcja informacyjna na ich temat, skierowana do WSZYSTKICH nauczycieli. Monitorowanie jakości materiałów edukacyjnych umieszczanych na platformach internetowych oraz ułatwianie pracy nauczycielom poprzez wyraźne wskazywanie do których treści, w obrębie jakich przedmiotów, mogą się one odnosić.

27 Rekomendacje (4) Poszukiwanie rozwiązań gwarantujących, że w podręcznikach szkolnych wchodzących na rynek, treści z zakresu edukacji globalnej obecne w podstawie programowej będą: Obecne w należytych proporcjach, Prezentowane zgodnie z wartościami i postawami wpisanymi w edukację globalną (bez powielania stereotypów, przy użycia języka tolerancji i poszanowania odmienności), Prezentowane w taki sposób, by uczniowie potrafili wiązać treści przypisane do różnych przedmiotów z bieżącymi sytuacjami relacjonowanymi w mediach.

28 Rekomendacje (5) Monitorowanie postępów w zakresie realizowania zadań z zakresu edukacji globalnej w szkołach z uwzględnieniem metod badań jakościowych zwłaszcza wśród uczniów.

29 Dziękujemy za uwagę Katarzyna Czaplicka: Bogumiła Lisocka-Jaegermann:

30 ?