1. - Za podanie prawid owej liczby protonów: 89 neutronów: 138

Transkrypt

1 DPWIEDZI I SCHEMAT PUNKTWANIA PZIM RZSZERZNY Zdaj cy otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwi zania, precyzyjnie odpowiadaj ce poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwi zania zada, uwzgl dniaj ce inny tok rozumowania ni podany w modelu, oceniane s zgodnie z zasadami punktacji. Gdy do jednego polecenia zdaj cy podaje kilka odpowiedzi (z których jedna jest prawid owa, inne nieprawid owe), to nie otrzymuje punktów za adn z nich. Je eli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdaj cy powinien napisa równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Dobór wspó czynników w równaniach reakcji chemicznych mo e ró ni si od przedstawionego w modelu (np. mog by zwielokrotnione), ale bilans musi by prawid owy. Niew a ciwy dobór lub brak wspó czynników powoduje utrat punktu za zapis tego równania. W rozwi zaniach zada rachunkowych oceniane s : metoda, wykonanie oblicze i podanie wyniku z jednostk. Bdny zapis jednostki lub jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym powoduje utrat punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokr glanie wyników liczbowych. Za poprawne obliczenia b d ce konsekwencj zastosowania niepoprawnej metody zdaj cy nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrze enia i wnioski b d ce konsekwencj niew a ciwie zaprojektowanego do wiadczenia zdaj cy nie otrzymuje punktów. Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów pó strukturalnych (grupowych) nie odejmuje si punktów. Zapis, w równaniach reakcji nie jest wymagany. W równaniach reakcji, w których ustala si stan równowagi, brak nie powoduje utraty punktów. Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie s wymagane. Zadanie Model odpowiedzi. - Za podanie prawid owej liczby protonów: 89 neutronów: 8 Uwagi Brak oblicze nie powoduje utraty punktów. Je li zdaj cy le obliczy Z, ale na tej podstawie prawid owo obliczy liczb neutronów otrzymuje pkt. Punktacja za czynno za zadanie

2 . a) Za ustalenie liczb masowych: A pierwszego izotopu = 6 A drugiego izotopu = 65 b) - Za zastosowanie prawid owej metody np. wzoru na redni wa on. - Za obliczenia i podanie poprawnego wyniku z jednostk : m (at) = 6,546 u Przyk adowe rozwi zanie: 6 7,7 65 7, m (at) = [u] 00 m (at) = 6,546 u. - Za ustalenie poprawnej liczby wi za. Typ wi zania Liczba wi za Kowalencyjne spolaryzowane niespolaryzowane w tym ogó em koordynacyjne 0 lub 5 Uznaje si ka de rozs dne przybli enie, np. 6,5 lub 6,6 ale nie 64. Brak wpisu w rubryce powoduje utrat punktu Za zastosowanie prawid owej metody cz cej dane z szukanymi. - Za obliczenia i podanie prawid owego wyniku z jednostk : m C 0,6 g lub g Przyk adowe rozwi zanie: I sposób pv = M m RT

3 m = 500 hpa 4 dm 44 g mol = 0,58 g 0,6 g 8,4 hpa dm K mol 00 K II sposób p 0 V0 p V = T T 0 V 0 = 7 K 500 hpa 4 dm 00 K 0 hpa = 5,9 dm 5,9 dm n C = = 0,4 mola,4 dm mol m C = 0,4 mol 44 g mol - = 0,56 g 0,6 g 5. - Za podanie prawid owych nazw pierwiastków: A glin B krzem 6. - Za napisanie równa reakcji: a) NaH + H S 4 NaHS 4 + H b) Cu + H + C (CuH) C 7. - Za napisanie równa reakcji: I. Ca(HC ) (T ) CaC + C + H II. Ca(HC ) + Ca(H) CaC + H 8. - Za podanie numerów probówek, w których zasz y reakcje chemiczne: I, II i IV - Za poprawne okre lenie charakteru chemicznego tlenków: Si kwasowy Zn amfoteryczny Dopuszcza si odpowied : Si -kwa ny

4 Za podanie prawid owego wzoru lub prawid owej nazwy odczynnika: H S 4(aq) lub H S 4 lub kwas siarkowy(vi) lub wodny roztwór kwasu siarkowego(vi) - Za poprawny opis obserwacji w dwóch probówkach: probówka z roztworem K S: Wydzieli si gaz lub pojawi si charakterystyczny zapach (zgni ych jaj). probówka z roztworem K S 4 : Nie obserwujemy zmian Za napisanie równania reakcji: K S + H S 4 K S 4 + H S. - Za podanie informacji dotycz cej magnezu: Kawa ki magnezu powinny mie taki sam stopie rozdrobnienia lub powierzchni kontaktu (i tak sam mas ). dotycz cej kwasów: Stenia molowe obu kwasów powinny by takie same.. a) - Za wybór wszystkich obserwacji prawdziwych:,, 6 b) - Za wybór wszystkich obserwacji, które umo liwi sformu owanie wniosku:, Za poprawne sformu owanie wniosku: (Wzrost temperatury powoduje) zmniejszenie (ilo ci powstaj cego N 4 ) 4. - a) Za poprawne uzupe nienie opisu do wiadczenia:. Naciskaj c t ok naczynia spramy gaz. bj to gazu zmniejsza si, a zawarto naczynia odbarwia si.. Zmieniaj c po o enie t oka rozpramy gaz ci nienie w naczyniu zmniejsza si. bj to gazu zwi ksza si, a zawarto naczynia przyjmuje brunatne zabarwienie. - b) Za poprawne sformu owanie wniosku: Zwi kszenie ci nienia powoduje tworzenie wi kszych ilo ci N 4 lub zmniejszenie ci nienia powoduje tworzenie mniejszych ilo ci N 4. Uznaje si odpowied : Stenia obu kwasów powinny by takie same. Za poprawne uzupe nienie ka dego zdania (. i.) x

5 5. - Za zastosowanie prawid owej metody uwzgl dniaj cej obliczenie mas substancji i mas roztworów. - Za obliczenia i podanie prawid owego wyniku z jednostk : c p = 0,7% lub 0% Przyk adowe rozwi zanie: m r o steniu % = m ri = 0 cm,0 g cm - = 0,40 g m r o steniu 4% = m rii = 80 cm,8 g cm - = 94,40 g % 0,40g m si = = 0,6 g 00% 4% 94,40g m sii = =,656 g 00% 0,6 g,656 g c p = 00% = 0,7% 0,40 g 94,40 g Za obliczenie masy chlorków w badanej wodzie (i porównanie jej z norm ) lub przeliczenie normy na obj to próbki wody. - Za dokonanie oceny wody: Nadaje si do celów spo ywczych. Je eli zdaj cy pope ni bd rachunkowy i sformu uje wniosek wynikaj cy z oblicze otrzymuje punkt. Przyk adowe rozwi zania: I sposób (obliczenie masy chlorków w dm badanej wody) 50 cm wody 5 mg chlorków 000 cm wody X 000 cm 5 mg X = = 66,67 mg chlorków 50 cm (Porównanie z norm 66,67mg<50 mg) i wniosek II sposób (obliczenie masy chlorków w 50 cm badanej wody na podstawie normy) 000 cm wody 50 mg chlorków 50 cm wody X

6 6 50 cm 50 mg X = = 7,5 mg chlorków 000 cm (Porównanie 7,5 mg>5 mg) i wniosek 7. - Za uszeregowanie p ynów ustrojowych:, 4,, Podanie w odpowiedniej kolejno ci nazw p ynów ustrojowych lub warto ci ph (zamiast numerów) nie powoduje utraty punktu Za napisanie równania reakcji: Nale y uzna równania: P + H 4 HP + H P + H 4 H P 4 + H 4 lub P + H 4 H P 4 + H 9. - Za napisanie równania reakcji: Cu + H + Cu + + H 0. - Za podanie wzorów jonów w przes czu: Cu +, H + lub H +, Cl, (H ). - Za wybór nawozu: siarczan(vi) amonu lub (NH 4 ) S 4 - Za napisanie równania reakcji: NH 4 + H NH + H + Uznaje si zapis równania: NH 4 + H NH + H + + H lub NH 4 NH + H + lub NH 4 + H NH H + H +. - Za napisanie sumarycznego równania reakcji: NH 4 + N + H + + H lub NH N + 4H+ + H Dopuszcza si nieskrócony jonowy zapis równania: NH N N + + 4H + + N + H

7 . a) - Za bilans elektronowy: Cr H + + 6e - Cr + + 7H Zn Zn + + e - / (x) - Za zapis równania reakcji ze wspó czynnikami stechiometrycznymi: Cr Zn + 4H + Cr + + Zn + 7H Dopuszczalny jest ka dy poprawny schematyczny zapis, ilustruj cy utlenianie i redukcj, np. Cr VI + e - Cr III / (x) Zn Zn II + e - / (x) Liczba elektronów mo e by podana po lewej stronie równania (ze znakiem minus ). 7 b) Za uzupe nienie zdania: Rol utleniacza w reakcji, której schemat przedstawiono w Informacji, pe ni (Cr 7 -, Zn, H + ). Rol reduktora pe ni w tej reakcji (Cr 7 -, Zn, H + ) Za prawid owe wype nienie tabeli: Numer probówki Wzór zwi zku manganu Nazwa zwi zku manganu I MnS 4 siarczan(vi) manganu(ii) II K Mn 4 manganian(vi) potasu III Mn tlenek manganu(iv) lub ditlenek manganu 5. - Za uzupe nienie zdania: Na podstawie analizy przebiegu opisanego do wiadczenia mo na stwierdzi, e im ni sze jest ph roztworu, w którym zachodzi redukcja manganianów(vii), tym (ni szy wy szy) stopie utlenienia osi ga mangan w wyniku tej redukcji. za 6 prawid owych uzupe nie pkt, za 5 lub 4 prawid owe uzup. pkt, za lub prawid owe uzup. pkt, za lub brak uzup. 0 pkt

8 Za poprawne okre lenie, który metal stanowi anod : Zn lub cynk oraz katod : Fe lub elazo 7. - Za napisanie równa reakcji: na anodzie: ()Zn ()Zn + + (x)e - lub Zn + H Zn(H) + e - na katodzie: + H + 4e - 4H 8. - Za napisanie równania reakcji: CH CH CH C CH CH + NaH ( H ) CH C CH CH + NaCl Cl H lub Dopuszcza si odpowiedzi: anoda - drut cynkowy katoda stal lub gwó d stalowy. Liczba elektronów mo e by podana po lewej stronie równania (ze znakiem minus ). CH CH (H CH C CH CH + H ) CH C CH CH + HCl Cl H 9. - Za napisanie wzoru trans-alkenu: Uznaje si ka dy poprawny wzór, który przedstawia izomer trans. CH H CH H Je li zdaj cy zapisze równanie reakcji C C C C musi by ono poprawne. H CH CH lub H C H 5

9 0. - Za napisanie wzoru ketonu: lub CH CH C H C. - Za wybór odczynników: (wodne roztwory) C 6 H 8 (H) 6, lub sorbitu lub sorbitolu, CuS 4 lub siarczanu(vi) miedzi(ii), NaH lub wodorotlenku sodu - Za poprawny opis obserwacji: (Po dodaniu NaH do roztworu CuS 4 wytr ca si niebieska galaretowata substancja lub niebieska zawiesina. Po dodaniu sorbitu zawiesina znika). Tworzy si roztwór o szafirowym lub lazurowym zabarwieniu.. - Za podanie symboli aminokwasów: Symbole aminokwasów CH CH CH C lub Grupa karboksylowa Ala (i) Ser CH C CH CH Grupa aminowa Ser (i) Gly Uznaje si ka dy poprawny wzór ketonu, np. H C Pomini cie sorbitu w ród odczynników nie powoduje utraty punktu. Za wype nienie ka dej kolumny po pkt x 9. - Za napisanie równania reakcji: Je eli zdaj cy strukturalnie rozpisze grupy funkcyjne, to taki zapis uznaje si CH ( H S 4 stony ) CH za poprawny. + CH CH + H H C CH

10 Za podanie nazwy grupy dwufunkcyjnych pochodnych w glowodorów: hydroksykwasy (aromatyczne) 5. - Za stwierdzenie: Kwas mezo-winowy nie jest optycznie czynny, bo jego cz steczka posiada p aszczyzn symetrii lub element symetrii (pomimo dwóch asymetrycznych atomów w gla w cz steczce) lub cz steczka nie jest chiralna Za podanie prawid owej nazwy lub prawid owego wzoru substancji X: (stony) kwas azotowy(v) lub HN - Za poprawny opis obserwacji: Zawarto probówki zabarwia si na kolor ró owofioletowy lub ró owy lub fioletowy.