REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA

Transkrypt

1 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA SYSTEM OCENY PROJEKTÓW W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO POMORSKIEGO NA LATA Załącznik do Uchwały nr 33/394/08 Zarządu Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo z dnia 6 maa 2008 r. Toruń, ma 2008

2 Dokument przyotowany w Departamencie Polityki Reionalne Urzędu Marszałkowskieo Woewództwa Kuawsko- Pomorskieo 2

3 Spis treści 1. Wprowadzenie System wyboru i oceny proektów Tryb indywidualny Tryb konkursowy Preselekca Ocena formalna Ocena merytoryczna Lista rezerwowa Załączniki... 8 Aneks nr

4 1. Wprowadzenie Zodnie z zapisami art. 60 Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiaąceo przepisy oólne dotyczące Europeskieo Funduszu Rozwou Reionalneo, Europeskieo Funduszu Społeczneo oraz Funduszu Spóności i uchylaąceo Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Instytuca Zarządzaąca proramem operacynym odpowiada za zapewnienie, Ŝe operace wybierane do finansowania są zodne z kryteriami oraz, Ŝe spełniaą one maące zastosowanie zasady wspólnotowe i kraowe przez cały okres ich realizaci. Z kolei art. 65 teoŝ rozporządzenia precyzue termin i formę przyęcia kryteriów oceny proektów. Komitet Monitoruący analizue i zatwierdza kryteria wyboru finansowanych operaci w terminie sześciu miesięcy od zatwierdzenia proramu operacyneo i zatwierdza wszelkie zmiany tych kryteriów zodnie z potrzebami proramowania. W przypadku Reionalneo Proramu Operacyneo Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo kryteria zostały zatwierdzone w terminie, t. do dnia 10 kwietnia 2008 r. W celu koordynaci działań w ramach róŝnych proramów operacynych minister właściwy ds. rozwou reionalneo wydał wytyczne zawieraące informace dotyczące m.in. oceny proektów. Są to przede wszystkim: Wytyczne w zakresie ednoliteo systemu zarządzania i monitorowania proektów indywidualnych, zodnych z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 6 rudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwou. Wytyczne Ministra Rozwou Reionalneo w zakresie warunków romadzenia i przetwarzania danych w formie elektroniczne. Poza tym MRR przyotowało takŝe: Wytyczne Ministra Rozwou Reionalneo w zakresie procedury odwoławcze dla wszystkich proramów operacynych, Wytyczne Ministra Rozwou Reionalneo w zakresie korzystania z pomocy techniczne, Rozporządzenie Ministra Rozwou Reionalneo w sprawie ekspertów powoływanych w celu rzetelne i bezstronne oceny proektów realizowanych w ramach proramów operacynych System wyboru i oceny proektów W ramach Reionalneo Proramu Operacyneo Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo na lata proekty moą być wybierane do dofinansowania zodnie z trybami indywidualnym i konkursowym. Przewidywane dla poszczeólnych działań tryby wyboru proektów zostały zapisane w Szczeółowym opisie osi priorytetowych Reionalneo Proramu Operacyneo Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo na lata (Uszczeółowienie RPO). Po przedłoŝeniu kompletu dokumentaci dokonana zostanie ocena formalna wniosku. Ocena formalna est oceną tak-nie. Oceny formalne dokonuą pracownicy Departamentu WdraŜania RPO Urzędu Marszałkowskieo zodnie z kryteriami określonymi przez Instytucę Zarządzaącą Reionalneo Proramu Operacyneo zwaną dale IZ RPO i zatwierdzonymi przez Komitet Monitoruący określany dale ako KM. Ocena prowadzona est zodnie z zasadą dwóch par oczu. Oceny merytoryczne proektów dokonue Komisa Konkursowa, które prace reulue Uchwała Zarządu Woewództwa nr 12/108/2008 z dnia r. Zawiera ona Reulamin Pracy i Tryb powoływania Komisi Konkursowe. Odrębną uchwałą 2 przyęte zostały zasady wynaradzania członków Komisi. W przypadku beneficentów realizuących więce niŝ eden proekt, w przypadku, dy te same procedury lub dokumenty dotyczą wszystkich proektów, weryfikaca procedur lub dokumentów moŝe być dokonywana ednokrotnie podczas oceny pierwszeo z proektów złoŝonych do oceny na dany konkurs. Wszystkie dokumenty przekazywane przez beneficentów są udostępniane przez właściwe instytuce na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informaci publiczne 3. Na etapie oceny formalne wystawiane będzie przez pracowników Departamentu WdraŜania RPO poświadczenie, Ŝe proekt, z zastrzeŝeniem szczeółowe weryfikaci, spełnia przesłanki do wystąpienia pomocy publiczne, poniewaŝ spełnia kryteria określone w obowiązuącym proramie pomocowym. 1 Dz. U. z 2007r. nr 93, poz Uchwała Nr 16/173/08 Zarządu Woewództwa Kuawsko Pomorskieo z dnia 28 luteo 2008r. 3 Dz. U. z 2001r. Nr 112, poz z późnieszymi zmianami 4

5 W stosunku do proektów obętych zasadami pomocy publiczne termin rozpoczęcia kwalifikowalności powinien być zodny z obowiązuącymi w tym zakresie przepisami prawa. W przypadku proektów obętych pomocą de minimis kwalifikowalność wydatków rozpoczyna się z dniem złoŝenia wniosku o dofinansowanie do IZ. Ocenie proektów na kaŝdym z etapów słuŝyć będzie zespół kryteriów horyzontalnych, dotyczących wszystkich osi priorytetowych i działań oraz kryteriów specyficznych, wynikaących ze specyfiki poszczeólnych osi priorytetowych i działań. Do poszczeólnych kryteriów przypisane zostały wai i wartości minimalne. Elementy te zostały określone przez KM. Wartości minimalne zostały zamieszczone w zestawieniu kryteriów do oceny proektów w ramach RPO WK-P w załączniku nr V do URPO. Wai są udostępniane potencalnym wnioskodawcom na stronie internetowe Tryb indywidualny Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 1 oraz art. 35 ust. 3 pkt 2 i 11 Ustawy z dnia 6 rudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwou 4 Instytuce Zarządzaące reionalnym proramem operacynym przewidzianym do realizaci w latach zostały zobowiązane przez Ministra Rozwou Reionalneo do sporządzenia indykatywnych wykazów indywidualnych proektów kluczowych. Zodnie z tym zapisem Zarząd Woewództwa Kuawsko - Pomorskieo przeprowadził procedurę wyłonienia proektów kluczowych i w dniu 22 luteo 2008 r. zatwierdził Indykatywny Wykaz Indywidualnych Proektów Kluczowych współfinansowanych w ramach Reionalneo Proramu Operacyneo Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo na lata Na potrzeby RPO WK-P zasady umieszczania proektów w Wykazie Indywidualnych Proektów Kluczowych zostały uszczeółowione w dokumencie pt. Zasady wyboru proektów kluczowych w ramach Indykatywneo Wykazu Indywidualnych Proektów Kluczowych współfinansowanych ze środków Reionalneo Proramu Operacyneo Woewództwa Kuawsko-Pomorskieo na lata Umieszczenie proektu w wykazie ako proektu podstawoweo est warunkową deklaracą eo realizaci i związane est z zarezerwowaniem środków finansowych w ramach budŝetu proramu na eo realizacę. Instytuca Zarządzaąca podpisue wraz z beneficentem pre-umowę określaącą prawa i obowiązki obydwu stron w zakresie przyotowania proektu do realizaci. Na podstawie Wytycznych w zakresie ednoliteo systemu zarządzania i monitorowania proektów indywidualnych IZ przyotowała Zasady podpisywania pre-umów 7. W przypadku proektów własnych Samorządu Woewództwa odpowiednikiem pre-umowy est decyza Zarządu Woewództwa. Zasady dotyczące naboru i oceny wniosków oraz podpisywania umów o dofinansowanie znaduą się w Wytycznych w zakresie ednoliteo systemu zarządzania i monitorowania proektów indywidualnych, zodnych z art. 35 ust. 3 Ustawy z dnia 6 rudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwou. Wnioskodawca realizuący proekt kluczowy przedkłada do Departamentu WdraŜania RPO wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami w terminie określonym w pre-umowie. Wniosek ten podlea ocenie formalne dokonywane przez pracowników Departamentu WdraŜania RPO. Ocena dokonywana est na podstawie przyętych przez Komitet Monitoruący RPO WK-P kryteriów formalnych dla daneo działania 8. W przypadku zidentyfikowania błędów wnioskodawca zostae o nich poinformowany pisemnie i ma ednokrotną moŝliwość poprawy dokumentaci aplikacyne. W przypadku braku poprawy, bądź niedostateczne e akości wniosek zostae odrzucony ze wzlędów formalnych. Jeśli wniosek zostanie oceniony ako poprawny formalnie zostae skierowany do oceny merytoryczne. Ocena merytoryczna dokonywana est przez Komisę Konkursową zwaną dale KK w składzie trzyosobowym. KaŜdy z członków Komisi dokonue niezaleŝnie oceny całeo proektu i wprowadza wynik oceny wraz z uzasadnieniem do arkuszy oceny. Ocena dokonywana est na podstawie przyętych 4 Dz. U. z 2006r. Nr 227, poz z późnieszymi zmianami 5 Uchwała Nr 14/144/08 Zarządu Woewództwa Kuawsko - Pomorskieo z dnia 22 luteo 2008r. 6 Uchwała Nr 75/962/07 Zarządu Woewództwa Kuawsko - Pomorskieo z dnia 13 listopada 2007r. 7 Uchwała Nr 16/172/08 Zarządu Woewództwa Kuawsko - Pomorskieo z dnia 28 luteo 2008r. 8 Kryteria oceny stanowią Załącznik nr V do Uszczeółowienia RPO 5

6 przez Komitet Monitoruący RPO WK-P kryteriów merytorycznych dla daneo działania 9. W przypadku proektu o duŝym stopniu skomplikowania bądź wymaaąceo wiedzy wysokospecalistyczne na wniosek Komisi Konkursowe Departament WdraŜania RPO wystąpi do Ministerstwa Rozwou Reionalneo o wydanie przez eksperta ekspertyzy w tym zakresie. W posiedzeniu KK moŝe brać udział przedstawiciel Woewody. Na etapie oceny merytoryczne dopuszczone est ednokrotne udzielenie wyaśnień przez wnioskodawcę na zapytanie członków Komisi Konkursowe. Warunkiem uzyskania dofinansowania dla proektu kluczoweo est otrzymanie przez proekt co namnie minimalnych wartości ocen kryteriów wskazanych przez Komitet Monitoruący dla daneo działania, ako stanowiących o akości proektu Tryb konkursowy Tryb konkursowy w ramach RPO WK-P prowadzony moŝe być z preselekcą lub bez preselekci. Tryb konkursowy przewidue formę konkursów zamkniętych i otwartych 10. Tryb składania wniosków o dofinansowanie w ramach RPO WK-P określa cel i zakres konkursu, zasady eo oranizaci, warunki uczestnictwa, kryteria i sposób wyboru proektów, termin, a takŝe pozostałe informace niezbędne podczas przyotowania dokumentaci konkursowe. W ołoszeniu Trybie IZ informue czy konkurs prowadzony będzie z etapem preselekci czy bez nie. Napóźnie do końca I kwartału kaŝdeo roku kalendarzoweo IZ ołasza harmonoram konkursów, które planue ołosić w danym roku. IZ podae równieŝ przybliŝone informace odnośnie planowanych konkursów przynamnie na następny rok. Informace o konkursach zamieszczone są na stronie Przymowanie wniosków o dofinansowanie następue w terminie określonym w ołoszeniu o naborze wniosków i rozpoczyna się nie wcześnie niŝ po upływie 30 dni kalendarzowych od dnia ołoszenia konkursu. Wnioskodawca moŝe w kaŝdym czasie trwania konkursu wycofać złoszony proekt. Informaca w te sprawie powinna zostać przekazana na piśmie do Instytuci Zarządzaące, która na piśmie potwierdza wycofanie proektu Preselekca Jeśli konkurs prowadzony est w trybie z preselekcą oznacza to, Ŝe pierwszym etapem konkursu est ocena kwalifikowalności proektu i wnioskodawcy. Oceny te dokonuą pracownicy Departamentu WdraŜania RPO w oparciu o przedłoŝony formularz wniosku o dofinansowanie. Po te ocenie wnioskodawca zostae pisemnie poinformowany o wyniku oceny. Ocena dokonywana est w oparciu o kryteria zatwierdzone przez Komitet Monitoruący, stanowiące załącznik nr V do Uszczeółowienia RPO. Kryteria na etapie preselekci zostały podzielone na kryteria: P - dostępu oceniane w systemie tak-nie skutkuące dopuszczeniem lub odrzuceniem z dalszych etapów konkursu. Pf formalne oceniane pod kątem poprawności formalne skutkuące pismem do wnioskodawcy z informacą, Ŝe nieusunięcie wykrytych uchybień formalnych skutkować moŝe odrzuceniem wniosku na etapie oceny formalne. Wnioskodawcy, którzy zostali ocenieni ako spełniaący kryteria dostępu na etapie preselekci, są zapraszani do złoŝenia pełne dokumentaci konkursowe w celu poddania się właściwe ocenie formalne i merytoryczne. 9.w. 10 otwarte konkursy przewidziane są dla działań: 5.5, 7.1, 8.1 i 8.2 6

7 Ocena formalna Instytuca Zarządzaąca RPO odpowiedzialna za prowadzenie przymowania i oceny wniosków, dokonue takŝe oceny formalne wniosku. Ocena dokonywana est przy pomocy kryteriów formalnych (rupa A) zatwierdzonych przez KM. Ocena formalna będzie poleała na sprawdzeniu poprawności złoŝenia wniosku oraz eo kompletności i poprawności (wraz z załącznikami), a takŝe na sprawdzeniu zodności złoŝoneo wniosku aplikacyneo z opisem działania i wymoami formalnymi wynikaącymi z odpowiednich przepisów. Ocena formalna dokonywana będzie przez co namnie dwóch pracowników Departamentu WdraŜania RPO przy pomocy listy sporządzone na podstawie kryteriów zatwierdzonych przez KM. Ocena formalna wniosku est oceną tak-nie, co oznacza, Ŝe niespełnienie edneo z warunków formalnych moŝe spowodować eo poprawienie, uzupełnienie lub odrzucenie wniosku o dofinansowanie. JeŜeli chociaŝ edno kryterium formalne nie est spełnione, a proekt w tym zakresie est moŝliwy do poprawy, Wnioskodawca wzywany est pisemnie do poprawy/uzupełnienia proektu. Wezwanie określa akie kryteria nie zostały spełnione oraz sposób poprawy wniosku. W przypadku niedokonania uzupełnienia/poprawy w wyznaczonym przez IZ terminie, wniosek podlea odrzuceniu. Ponowne wezwanie do poprawy wniosku nie est dopuszczalne. JeŜeli ponownie po poprawie/uzupełnieniu proektu chociaŝby edno kryterium formalne nie est spełnione proekt est ostatecznie odrzucany. Proekt, dla któreo spełnione są wszystkie kryteria formalne, podlea reestraci w systemie informatycznym (proektowi zostae nadany numer zodnie z zasadami ednolite identyfikaci dokumentów w KSI (SIMIK 07-13)), a następnie kierowany est do następneo etapu oceny, czyli do oceny merytoryczne Ocena merytoryczna Poprzez poęcie oceny merytoryczne rozumie się sprawdzenie opracowane przez proektodawcę dokumentaci pod kątem stopnia spełniania kryteriów. Wynikiem oceny merytoryczne est, w przypadku trybu konkursoweo, uszereowanie wniosków w koleności uwzlędniaące stopień spełniania kryteriów wyboru wniosków (stopień spełnienia kryteriów oceniany est poprzez zastosowanie odpowiednie metodoloii). W przypadku proektów indywidualnych wynikiem oceny est określenie poziomu wypełniania kryteriów. W ramach oceny merytoryczne oceniane będą: dopuszczalność merytoryczno-techniczna proektu, akość proektu oraz wpływ załoŝonych rezultatów proektu na osiąanie celów RPO. Kryteria w tym obszarze oceny podleaą ocenie tak-nie i punktacyne. Ocena ta składa się z następuących elementów: B.1 kryteria merytoryczno-techniczne dopuszczalności proektu ocena tak-nie, B.2 kryteria oceny akość proektu ocena punktowa, B.3 kryteria oceny wpływu przewidywanych rezultatów proektu na osiąanie załoŝonych w RPO celów ocena punktowa. Komisa Konkursowa ocenia kaŝdy proekt całościowo. W przypadku, dy proekt charakteryzue się wysokim stopniem skomplikowania i wymaa wysokospecalistyczne oceny Komisa Konkursowa za pośrednictwem Departamentu WdraŜania RPO moŝe zwrócić się do Ministerstwa Rozwou Reionalneo o wydanie ekspertyzy przez eksperta z listy kraowe. Na etapie oceny merytorycznotechniczne, dopuszcza się moŝliwość udzielenia wyaśnień dotyczących zapisów w poddane ocenie dokumentaci, zodnie z rekomendacami komisi konkursowe. Kryteria dostępowe kaŝdy członek KK oceniaąc proekt pod kątem spełniania kryteriów z rupy B1 określa czy proekt spełnia czy nie spełnia dane kryterium uzasadniaąc swoą decyzę na karcie oceny. W przypadku, dy dwóch asesorów uzna kryterium za spełnione sekretarz komisi zaznacza w protokole, iŝ proekt spełnia dane kryterium. W przypadku kryteriów z rupy B2 i B3 kaŝdy z asesorów moŝe przyznać do 10 punktów za dane kryterium zodnie z opisem znaduącym się obok kryterium (t. w systemie ciąłym lub przyznaąc 7

8 wartości określone dla opci kryteriów.). Dla wybrane rupy kryteriów zostały przez Komitet Monitoruący określone takŝe wartości minimalne punktów, które proekt powinien uzyskać dla kaŝdeo z tych kryteriów, aby spełnić minimalną akość. Asesorzy zapisuą swoe oceny na karcie ocen i podpisuą ą, następnie sekretarz komisi wprowadza oceny do elektroniczneo arkusza ocen i dokonue wydruku. Asesor potwierdza zodność ocen podpisem na wydruku. Wprowadzone oceny są uśredniane (średnia arytmetyczn i dokonywane est porównanie tychŝe ocen z minimalnymi wartościami punktów w poszczeólnych kryteriach określonymi przez KM. Proekty, których oceny nie są równe lub większe od ustalonych wartości minimalnych (na kaŝdym z kryteriów) zostaą odrzucone ako nie spełniaące minimalne akości. Zestawienie proektów uznanych za spełniaące minimalną akość zostaą przeanalizowane pod kątem alokaci aka est niezbędna do ich realizaci. W przypadku, dy alokaca przeznaczona na dany konkurs przewyŝsza lub est równa wartości dofinansowania proektów, które dotarły do teo etapu wszystkie one zostaą skierowane do dofinansowania. Przypadek ten ma szczeólnie zastosowanie dla proektów indywidualnych i do konkursów otwartych. W przypadku, dy alokaca na dany konkurs est niŝsza niŝ wartość dofinansowania proektów, które dotarły do teo etapu dokonywane est rankinowanie proektów w oparciu o wszystkie kryteria z rupy B2 i B3. Etap rankinowania proektów wykorzystue metodę z zakresu analizy wielokryterialne. Uzyskana lista rankinowa pozwala na optymalne wykorzystanie dostępne alokaci. Dofinansowanie uzyskuą proekty o łączne wartości wnioskowaneo dofinansowania, w koleności na liście rankinowe, nie przekraczaące alokaci skierowane na konkurs. W obu przypadkach lista est przedstawiana Zarządowi Woewództwa do akceptaci. Niezwłocznie po podęciu decyzi o dofinansowaniu IZ zamieszcza na swoe stronie internetowe listę proektów, które otrzymały dofinansowanie Lista rezerwowa W przypadku, dy pula środków, akie pozostały w danym działaniu (po konkursie) przekracza 1 mln zł lista rezerwowa nie będzie tworzona. Niewykorzystana kwota est przesuwana do puli środków do rozdysponowania na koleny konkurs. W sytuaci, kiedy pula środków, akie pozostały w danym działaniu (po konkursie) nie przekracza 1 mln zł, proekty, które przeszły pozytywnie wszystkie szczeble oceny i znalazły się na liście rankinowe, ale z powodu braku środków nie otrzymały dofinansowania, umieszczane są na liście rezerwowe. Tryb uruchamiania proektów z listy rezerwowe [w przyotowaniu]. 3. Załączniki Lista obowiązuących kryteriów dotyczących oceny proektów przyętych Uchwałami Komitetu Monitoruąceo RPO WK-P stanowi załącznik nr V do Uszczeółowienia RPO. Dokument ten moŝna pobrać ze strony internetowe 8

9 Aneks nr 1 Metodoloia oceny merytoryczne Wstęp Wielokryterialne wspomaanie decyzi (nazwa uŝywana przez szkołę amerykańską) lub analiza wielokryterialna (ak określa ą szkoła francusk polea na rozpatrywaniu kilku funkci kryterium, tzn., Ŝe warianty decyzyne oceniane są z róŝnych punktów widzenia przez spóną rodzinę kryteriów. Wariant decyzyny a est reprezentacą moŝliwe składowe decyzi lobalne (końcowe), która przy uwzlędnieniu stanu zaawansowania procesu decyzyneo moŝe być rozwaŝana niezaleŝnie i moŝe słuŝyć ako punkt przyłoŝenia wspomaania decyzi 11. Wariant decyzyny nazywamy lobalnym, eśli eo zastosowanie wyklucza kaŝdy inny wariant wprowadzony do modelu, w przeciwnym przypadku est to wariant cząstkowy. Odpowiednio rupuąc warianty cząstkowe moŝna utworzyć konfiurace wzaemnie się wykluczaące. UtoŜsamienie ich z nowymi wariantami decyzynymi stanowi przeście od koncepci cząstkowe do lobalne. Proces wielokryterialneo wspomaania decyzi W skład procesu wielokryterialneo wspomaania wyboru proektów ubieaących się o środki z funduszy Unii Europeskie wchodzą następuące elementy: 1. Identyfikaca uczestników procesu decyzyneo. 2. Wybór kryteriów. 3. Określenie wa dla kryteriów. 4. Skonstruowanie tablicy ocen proektów biorących udział w konkursie. 5. Określenie proów: oboętności, preferenci oraz veta dla kaŝdeo z kryteriów. 6. Rankinowanie. 7. Podęcie ostateczne decyzi. Ad 1. Identyfikaca uczestników procesu decyzyneo Uczestnicy procesu decyzyneo określoneo ako ocena merytoryczna proektów i wybór proektów nalepszych do dofinansowania to: Uczestnik procesu Rola i zadania uczestnika procesu - przyotowanie dokumentaci proektowe Wnioskodawcy - określenie potrzeb w zakresie dofinansowania - arumentowanie - zdefiniowanie celów Reionalneo Proramu Operacyneo Instytuca - proponowanie kryteriów ocen Zarządzaąca - zdefiniowanie systemu oceniania - decyza ostateczna o udzieleniu dofinansowania Komitet Monitoruący Komisa Konkursowa Asesor nr 1 Asesor nr przyęcie kryteriów ocen - monitorowanie wyników ocen - uwzlędnianie nowych kryteriów - ocena zodnie z kryteriami szczeólnie w przypadku kryteriów trudno skalowalnych - zindywidualizowane podeście związane z posiadana wiedzą i doświadczeniem - wpływ środowiska - ocena zodnie z kryteriami szczeólnie w przypadku kryteriów trudno 11 B.Roy Wielokryterialne wspomaanie decyzi WNT Warszawa 1990, str. 55

10 Asesor nr 3 Sekretarz komisi Ekspert z listy kraowe Obserwator z ramienia Woewody skalowalnych - zindywidualizowane podeście związane z posiadana wiedzą i doświadczeniem - wpływ środowiska - ocena zodnie z kryteriami szczeólnie w przypadku kryteriów trudno skalowalnych - zindywidualizowane podeście związane z posiadana wiedzą i doświadczeniem - wpływ środowiska - wsparcie dla asesorów, zapewnia sprawną oranizacę pracy komisi- informowanie - ekspertyza fachowca - wpływ poprzez postawę i poza werbalny przekaz Ad 2. Wybór kryteriów Zodnie z zapisami art. 65 Rozporządzenia 1083/2006 Komitet Monitoruący analizue i zatwierdza kryteria wyboru finansowanych operaci w terminie sześciu miesięcy od zatwierdzenia proramu operacyneo i zatwierdza wszelkie zmiany tych kryteriów zodnie z potrzebami proramowania. Kryteria dla wyboru proektów do dofinansowania w ramach RPO WK-P stanowią załącznik nr V do Uszczeółowienia RPO. Instytuca Zarządzaąca zapewnia, iŝ proekty są wybierane do dofinansowania zodnie z kryteriami maącymi zastosowanie do proramu operacyneo oraz Ŝe spełniaą one maące zastosowanie zasady wspólnotowe i kraowe przez cały okres ich realizaci. (art. 60 pkt a Rozporządzenia 1083). Kryteria przyęte przez Komitet Monitoruący RPO WK-P zostały ustrukturyzowane w następuący sposób. Podstawę stanowią Kryteria horyzontalne dotyczące wszystkich działań i poddziałań określonych w URPO. Poza tym dla poszczeólnych działań i poddziałań zostały zdefiniowane kryteria specyficzne. Ad 3. Określenie wa dla kryteriów Komitet Monitoruący przymue w drodze uchwały takŝe wai dla poszczeólnych kryteriów. W celu usprawnienia prac KM w tym zakresie powołana została rupa robocza, które celem est określenie waŝności poszczeólnych kryteriów. Dokonane będzie to na dwóch poziomach: Dokonane zostanie podzielenie kryteriów dla daneo działania (poddziałani na trzy rupy kryteria waŝne (A), mnie waŝne (B) i namnie waŝne (C). Kolenym krokiem est określenie waŝności konkretneo kryterium w dane rupie, t określenie wartości od 1 do (liczba kryteriów w rupie), dzie 1 oznacza kryterium nawaŝniesze. Następnym etapem est porównanie kryteriów parami. Wartości wa dla poszczeólnych kryteriów uzyskuemy przy pomocy metody Saaty eo.. Na e c podstawie kaŝdemu kryterium i przyporządkowana zostanie znormalizowana ocena końcowa w i, interpretowana ako uŝyteczność i -teo kryterium. Porównań kryteriów parami dokonuemy w oparciu o dziewięciostopniową skalę zamieszczoną poniŝe w Tabeli 1. Tabela 1. Oceny liczbowe i werbalne 10

11 Ocena liczbowa Ocena werbalna Porównywane kryteria są równowaŝne Wahanie pomiędzy równowaŝnością i niewielką przewaą pierwszeo z porównywanych kryteriów nad druim Niewielka przewaa kryterium pierwszeo nad druim Wahanie pomiędzy niewielką przewaą i duŝą przewaą pierwszeo z kryteriów nad druim 5 DuŜa przewaa kryterium pierwszeo nad druim 6 7 Wahanie pomiędzy duŝą przewaą a bardzo duŝą przewaą pierwszeo z kryteriów nad druim Bardzo duŝa przewaa kryterium pierwszeo nad druim Wahanie pomiędzy bardzo duŝą przewaą i oromną (krytyczną) przewaą pierwszeo z 8 porównywanych kryteriów nad druim 9 Oromna (krytyczn przewaa kryterium pierwszeo nad druim Oceny liczbowe wpisuemy do Tabeli 2 konstruuąc w ten sposób macierz K porównań kryteriów parami. Dokonuemy teo w następuący sposób: - eśli uwaŝamy, Ŝe przewaa kryterium nr 1 nad kryterium nr 2 est bardzo duŝa, to wpisuemy liczbę 7 w pierwszym wierszu i trzecie kolumnie (niebiesk Tabeli nr 2. -eśli natomiast uwaŝamy, Ŝe to przewaa kryterium nr 2 nad kryterium nr 1 est bardzo duŝa, to w pierwszym wierszu i trzecie kolumnie (niebiesk Tabeli nr 2 wpisuemy 1/7 (odwrotność liczby 7). Tabela 2. Macierz K porównań kryteriów parami Kryterium 1 Kryterium Kryterium n Kryterium Kryterium 2 1/ k 2 n Kryterium n 1/ k 1n 1 / k n k 1 n Macierz K porównań kryteriów parami musi być macierzą proporconalną. JeŜeli zatem porównuąc dwa kryteria przyporządkowaliśmy temu porównaniu akąś ocenę, to porównuąc te same kryteria w odwrotne koleności przypisuemy temu porównaniu ocenę będącą odwrotnością oceny poprzednieo porównania. Macierz K porównań kryteriów parami nie musi być natomiast spóna tzn. eśli np. przewaa kryterium nr 1 w stosunku do kryterium nr 4 zostanie uznana za bardzo duŝą i oceniona na 7, a z kolei kryteria nr 4 i 5 zostaną uznane za równowaŝne, to nie oznacza to wcale, Ŝe przewaa kryterium nr 1 w stosunku do kryterium nr 5 musi równieŝ zostać uznana za bardzo duŝą i oceniona na 7 (chociaŝ oczywiście moŝe tak być). 11

12 Porównania kryteriów parami są od siebie niezaleŝne w związku z czym występowanie niespóności est dopuszczalne. Postępowanie w metodzie Saaty eo przebiea w następuący sposób: Krok 1: σ = k k i i W kaŝde kolumnie macierzy K porównań kryteriów sumuemy oceny obliczaąc: i= 1 Krok 2: W = [ ϕ ] Buduemy znormalizowaną macierz i i, = 1,..., n, które elementy w kolumnie powstały ki ϕ i = ki σ przez podzielenie przez σ :. Krok 3: Obliczamy przybliŝony wektor w, któreo elementy są średnimi z wierszy macierzy znormalizowane: n 1 w i = ϕi n = 1. Otrzymany w ten sposób wektor w est wektorem wa kryteriów dla rozpatrywaneo problemu decyzyneo. Wektor ten pozwala w sposób czytelny dla kaŝdeo wskazać koleność waŝności kryteriów. Ad 4. Skonstruowanie tablicy ocen proektów biorących udział w konkursie. Członkowie Komisi Konkursowe dokonuą oceny proektu w oparciu o zatwierdzone przez KM kryteria. Wypełniaą tabelę ocen, w które wpisuą ocenę (wartość liczbowa od 0 do 10 dopuszcza się wartości do edneo miesca po przecinku) wraz z uzasadnieniem dla kaŝdeo z kryteriów. Oceny te są wprowadzane do proramu obliczenioweo przez sekretarza Komisi. Sekretarz drukue arkusz ocen i przedkłada asesorom do podpisu. Asesorzy potwierdzaą w ten sposób zodność ocen. n Ad 5. Określenie proów: oboętności, preferenci oraz veta dla kaŝdeo z kryteriów Do budowy modelu preferenci decydenta wykorzystana zostanie koncepca proów oboętności, preferenci oraz veta. Proi te powinny zostać określone przez decydenta dla kaŝdeo kryterium oddzielnie. Proi te określa takŝe Komitet Monitoruący. Pró równowaŝności maksymalna róŝnica pomiędzy ocenami dwóch proektów, przy które nie moŝna eszcze stwierdzić, Ŝe eden z proektów est lepszy (pod wzlędem daneo kryterium), w związku, z czym proekty te będą traktowane ako równowaŝne (z punktu widzenia daneo kryterium). Jeśli przykładowo dla kryterium nr 3 określimy wartość prou równowaŝności ako 1, będzie to oznaczać, Ŝe proekty które uzyskaą na przykład 5 i 6 punktów zostaną uznane za równowaŝne. Pró preferenci minimalna róŝnica pomiędzy ocenami dwóch proektów, po przekroczeniu, które nie istnieą uŝ Ŝadne wątpliwości, Ŝe eden z nich est lepszy (pod wzlędem daneo kryterium); oznacza to, Ŝe eden z proektów zostanie uznany za lepszy od druieo (z punktu widzenia daneo kryterium) eśli eo przewaa punktowa będzie wyŝsza od prou preferenci. Jeśli na przykład dla kryterium nr 6 określimy wartość prou preferenci na 5, będzie to oznaczać, Ŝe dopiero proekt, który uzyska punktów zostanie uznany za lepszy od teo, który uzyskał 2 punkty. 12

13 Pró veta minimalna róŝnica pomiędzy ocenami dwóch proektów dla daneo kryterium, po przekroczeniu które wykluczone est uznanie ocenioneo niŝe wariantu za oólnie lepszy od teo ocenioneo pod wzlędem daneo kryterium wyŝe nawet eśli zostanie on uznany za zdecydowanie lepszy od druieo pod wzlędem wszystkich innych kryteriów. Jeśli na przykład dla kryterium nr 8 określimy wartość prou veta na 7, będzie to oznaczało, Ŝe proekt, który uzyskał 8 punktów mnie od inneo nie będzie mół zostać uznany za oólnie lepszy nawet wtedy, dy będzie uznany za duŝo lepszy pod wzlędem wszystkich innych kryteriów. Tabela 3. Model preferenci Nr Kryteria Pró równowaŝności (q) Pró preferenci (p) Pró veta (v) 1 Kryterium nr 1 2 Kryterium nr n Kryterium n W oparciu o koncepcę proów równowaŝności i preferenci definiue się pseudokryterium. Jest to taka funkca kryterialna, z którą związane są dwie funkce proowe q [(] i p [(] spełniaące zaleŝności: q [ ( ] q [ ( ] p [ ( p [ ( ] a, b A ( ( ai b aqb ap b 1 i ( ( dy dy dy 1 ( ( q ( ( > p [ ( ] q [ ( ] < ( ( ( p [ ( ] [ ] a, b A ( ( dzie: ( oraz ( to odpowiednio oceny proektów a i b z punktu widzenia kryterium ; q [ ( ] - pró równowaŝności (funkca przymuąca wartości rzeczywiste zdefiniowana na zbiorze wartości (; moŝe przymować wartość stałą); p [ ( ] - pró preferenci (funkca przymuąca wartości rzeczywiste zdefiniowana na zbiorze wartości (; moŝe przymować wartość stałą); I - relaca równowaŝności (odpowiada istnieniu wyraźnych przesłanek uzasadniaących równowaŝność dwóch proektów z punktu widzenia kryterium ); P - relaca silne preferenci (odpowiada istnieniu wyraźnych przesłanek uzasadniaących znaczącą preferencę edneo z dwóch proektów z punktu widzenia kryterium ); Q - relaca słabe preferenci (odpowiada istnieniu wyraźnych przesłanek, które osłabiaą silną preferencę edneo z dwóch proektów z punktu widzenia kryterium, przy czym przesłanki te są niewystarczaące, by na ich podstawie wnioskować o równowaŝności obu proektów lub silne preferenci druieo z nich). W związku z powyŝszym wyróŝniamy następuące sytuace preferencyne: Silna preferenca proektu a w stosunku do proektu b: 13

14 a P b ( > ( + p [ ( ] Silna preferenca proektu b w stosunku do proektu a: ( > ( + p [ ( ] b P a Słaba preferenca proektu a w stosunku do proektu b: q [ ( ] < ( ( p [ ( ] a Q b Słaba preferenca proektu b w stosunku do proektu a: q [ ( ] < ( ( p [ ( ] b Q a Brak preferenci (równowaŝność obu rozpatrywanych proektów) - w pozostałych przypadkach. Ad 6. Rankinowanie Metoda PROMETHEE naleŝy do metod przewyŝszania zaproponowanych przez B. Roy a 12. Metoda ta składa się z dwóch faz: konstrukci relaci przewyŝszania na zbiorze A i wykorzystania tych relaci do rozwiązania problemu wielokryterialneo zdefiniowaneo ak powyŝe. W pierwsze fazie określa się wartości relaci przewyŝszania na podstawie uoólnioneo kryterium: definiowany est indeks preferenci oraz otrzymywane wartościowe uporządkowanie raficzne, prezentuące preference decydenta wzlędem kolenych par wariantów decyzynych ze zbioru A. Wykorzystanie relaci przewyŝszania est realizowane poprzez rozwaŝenie dla kaŝdeo wariantu decyzyneo przepływów dominaci. Decydentowi proponowany est częściowy porządek (PROMETHEE I) lub całkowity porządek (PROMETHEE II) na zbiorze moŝliwych wariantów. Procedura rozpoczyna się od wyznaczenia współczynników zodności dla kaŝde pary proektów. Są one obliczane w następuący sposób: n = 1 w c ( a, n w c(a, = = 1, dzie: w współczynnik określaący waŝność kryterium, c ( a, wskaźnik zodności dla kryterium, obliczany w następuący sposób: 1 dy ( > ( + p [ ( ] 0 dy ( ( + q [ ( ] c ( a, ( q [ ( ] ( w innych przypadkach = p [ ( ] q [ ( ] Wskaźniki zodności moą zatem przymować wartości z przedziału [0,1]. Kolenym krokiem est obliczenie dla kaŝde pary proektów wskaźników niezodności (równieŝ przymuących wartości z przedziału [0,1]): 12 twórcą metody PROMETHEE est J.P. Brans, który po raz pierwszy opublikował ą w 1982 roku w L inéniérie de la décision. Elaboration d instruments d aide à la décision. Méthode PROMETHEE, Université Laval, Québec Canada 14

15 1 dy ( > ( + v [ ( ] 0 dy ( ( + p [ ( ] d ( a, ( ( p [ ( ] w innym przypadku = v [ ( ] p [ ( ], dzie: d ( a, - wskaźnik niezodności dla kryterium ; v [ ( ] pró veta (funkca przymuąca wartości rzeczywiste zdefiniowana na zbiorze wartości (; moŝe przymować wartość stałą). Następnie obliczamy współczynniki wiaryodności: c( a, dy J = { : d ( a, > c( a, } = 1 d ( a, c( a, dy J r( a, = J 1 c( a, Współczynnik wiaryodności est co nawyŝe równy wartości współczynnika zodności c(a, w sytuaci dy nie ma opozyci i est tym mnieszy im est ona silniesza; w szczeólności dy istniee d ( a, = 1 kryterium, które stawia veto ( ), to współczynnik wiaryodności wynosi 0. Rezultatem powyŝszych obliczeń est macierz współczynników wiaryodności. Tabela 4. Macierz współczynników wiaryodności Proekt a Proekt b Proekt n Proekt a 0 r ab Proekt b r ba Proekt n rna r nb r an r bn W kolenym kroku określamy wartość przepływu netto dla kaŝdeo proektu: + Φ( = Φ ( Φ ( dzie: + Φ ( a ) = r( a, Φ b A ( a ) = r( b, b A Finałowy rankin proektów otrzymuemy porządkuąc maleąco obliczone przepływy netto. Proekt a est zatem lepszy od proektu b eśli Φ( > Φ(, natomiast eśli Φ( = Φ( to znaczy, Ŝe proekty są równowaŝne. 15

16 Tabela 5. Lista rankinowa proektów Proekt Φ Proekt a Φ( Proekt b Φ( Proekt n Φ(n) Ad 7 Podęcie ostateczne decyzi. 16