Czego i jak się uczyć? Kształcenie umiejętności rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych i uczenia się zajęcia w klasie III gimnazjum

Transkrypt

1 Czego i jak się uczyć? Kształcenie umiejętności rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych i uczenia się zajęcia w klasie III gimnazjum Opracowanie: Iwona Supronowicz Cele główne: wzmocnienie przekonania o konieczności kontynuowania własnej edukacji. Cele szczegółowe: uczeń docenia znaczenie wykształcenia w życiu człowieka; rozumie związek posiadanej wiedzy z umiejętnością rozwiązywania rożnych problemów w życiu; ma świadomość różnic między ludźmi w zakresie postrzegania świata; zna podstawowe założenia teorii inteligencji wielorakiej; potrafi określić swój profil inteligencji wielorakiej; potrafi zastosować wiedzę o sobie dokonując wyboru dalszej drogi edukacji. Metody pracy: pogadanka; ćwiczenie : Lądowanie na księżycu; test. Formy pracy: praca z klasą, praca indywidualna. Czas: 45 minut. Środki dydaktyczne: lista przedmiotów do ćwiczenia Lądowanie na księżycu (załącznik nr 1) ; lista ułożona przez eksperta do ćwiczenia Lądowanie na księżycu (załącznik nr 2); formularz testu Profil wielorakiej inteligencji (załącznik nr 3); przybory do pisania; karteczki z buźkami do ewaluacji lekcji; pudełko.

2 2 Przebieg zajęć: I. Wprowadzenie: 1. Powitanie uczniów. 2. Podanie tematu lekcji. II. Główna część zajęć: 1. Krótka pogadanka na temat przydatności wiedzy w życiu. 2. Ćwiczenie Lądowanie na księżycu 1 : Nauczyciel czyta następującą instrukcję: Wasz statek kosmiczny rozbił się na Księżycu. Mieliście się tam połączyć z macierzystym statkiem bazą, znajdującym się w tej chwili 300 km od Was, po oświetlonej stronie Księżyca, a można się tam dostać przez pasmo gór. Przeżycie wyprawy kosmicznej zależy od tego, czy dotrzecie do oddalonego o 300 km statku bazy. Waszym zadaniem jest uszeregować zaproponowane przedmioty na liście według stopnia ich przydatności do zachowania życia. Cyfrą l oznaczcie przedmiot najniezbędniejszy, 2 następny, aż do 14, która oznaczy najmniej przydatny przedmiot. Uczniowie samodzielnie wypełniają listę przedmiotów (załącznik nr 1). Nauczyciel zaprasza kilku ochotników do podzielenia się swoją listą z resztą grupy. Prosi o uzasadnienie wyborów i o nieocenianie kolegów. Po krótkiej dyskusji czyta właściwą listę przedmiotów wyselekcjonowanych przez eksperta. Nauczyciel prosi uczniów, żeby podsumowali ćwiczenie odpowiadając na pytanie, czy udałoby im się przetrwać w warunkach panujących na Księżycu. Nauczyciel pyta, jak uczniowie zaplanowaliby swoje życie w najbliższym czasie, gdyby mieli 90% pewności, że podobna sytuacja zdarzy im się w ciągu najbliższych pięciu lat. Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na odpowiedzi wskazujące na konieczność wzbogacania własnej wiedzy i umiejętności np.: dowiem się więcej o Księżycu; pójdę do szkoły przetrwania; będę trenował, żeby uzyskać sprawność fizyczną. 3. Nauczyciel prosi uczniów o podanie kilku przykładów różnych sytuacji w życiu, które mogą się zdarzyć każdemu z dużym prawdopodobieństwem i których rozwiązanie zależy od posiadanej 1 Paszkowska-Rogacz Anna: Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej, s

3 3 wiedzy i umiejętności, np. pierwsza pomoc podczas wypadków komunikacyjnych, zaprojektowanie wnętrza swojego mieszkania, wygrana w konkursie, wyprawa w góry. 4. Nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na pytanie Czy każdy z nas jest w stanie nauczyć się wszystkiego, zdobywać wiedzę z każdej dziedziny? 5. Nauczyciel podsumowuje opinie uczniów i tłumaczy główne założenia teorii wielorakiej inteligencji. 6. Rozdaje formularze testu Profil wielorakiej inteligencji i wyjaśnia, jak należy go wypełnić. 7. Uczniowie wykonują test. W przypadku braku czasu, może to być zadanie do domu. III. Podsumowanie zajęć: 1. Nauczyciel wyjaśnia, że każdy powinien właściwie dokonywać wyboru dalszej drogi edukacji (w przyszłości zawodu), zgodnie z własnymi potrzebami edukacyjnymi i własnymi predyspozycjami, które określane są m.in. przez dominujący rodzaj inteligencji. 2. Podziękowanie za wspólną pracę na lekcji. 3. Ewaluacja za pomocą karteczek z buźkami wrzucanych do pudełka. Załącznik nr 1: LISTA PRZEDMIOTÓW (wzorowane na Moon Explorer Problem", Kroechnert, 1991) Lp. Przedmioty 1. Pudełko zapałek 2. Puszka z koncentratem żywności m nylonowego sznura 4. Jedwabny parasol spadochronu 5. Przenośny teleskop na baterie słoneczne 6. Skrzynka mleka w proszku 7. Dwie butle z tlenem, każda o wadze 50 kg 8. Mapa nieba widzianego z Księżyca 9. Samoczynnie nadmuchująca się tratwa ratunkowa 10. Kompas litrów wody 12. Rakiety sygnałowe 13. Zestaw pierwszej pomocy 14. Nadajnik i odbiornik UKF zasilany energią słoneczną Ocena przydatności

4 4 Lp. Załącznik nr 2: Lista ułożona przez eksperta Przedmioty 1. Pudełko zapałek 2. Puszka z koncentratem żywności m nylonowego sznura 4. Jedwabny parasol spadochronu 5. Przenośny teleskop na baterie słoneczne 6. Skrzynka mleka w proszku 7. Dwie butle z tlenem, każda o wadze 50 kg 8. Mapa nieba widzianego z Księżyca 9. Samoczynnie nadmuchująca się tratwa ratunkowa 10. Kompas litrów wody 12. Rakiety sygnałowe 13. Zestaw pierwszej pomocy 14. Nadajnik i odbiornik UKF zasilany energią słoneczną Prawidłowa kolejność Uzasadnienie eksperta Na Księżycu brak tlenu - warunku spalania; całkowicie bezużyteczne. Wydajny środek zaopatrzenia się w potrzebną energię. Rzecz przydatna podczas pokonywania skał oraz do transportu rannych. Ochrona przed promieniami słonecznymi. Zbędny poza stroną oświetloną Bardzo objętościowy substytut koncentratu spożywczego. Najniezbędniejsze, warunkują utrzymanie się przy życiu. Podstawowy przyrząd nawigacyjny. Butlę z CO 2, w jaką jest zaopatrzona, można wykorzystać jako napęd. Pole magnetyczne na Księżycu nie jest spolaryzowane. Uzupełnienie znacznej straty wilgotności ciała po oświetlonej stronie Księżyca. Gdy pojazd będzie w zasięgu wzroku, sygnały będą zbędne. Igły do wstrzykiwania witamin, leków itd. mogą się przydać do specjalnych urządzeń w kombinezonach kosmicznych. Zakres UKF umożliwia łączność z pojazdem macierzystym tylko na niewielką odległość.

5 5 Załącznik nr 3: Profil wielorakiej inteligencji - test 2 Nazwa Inteligencji 1. Logicznomatematyczna 2. Językowa 3. Ruchowa 4. Muzyczna 5. Interpersonalna 6. Wizualnoprzestrzenna 7. Przyrodnicza 8. Intrapersonalna Pytania do testu W.I. Odpowiedzi: Zgadzam się w zupełności 3 pkt. (zakreśl 3 kratki na wykresie wyżej) Odpowiedź typu średnio - 2 pkt. (zakreśl 2 kratki na wykresie wyżej) To do mnie nie pasuje - 1 pkt. (zakreśl 1 kratkę na wykresie wyżej) 1. Lubię słowa - czytanie książek, chodzenie do teatru, poezję. (2) 2. Lubię rozwiązywać zagadki i problemy logiczne. (1) 3. Jestem wrażliwy na to, co myślą i czują inni. (5) 4. Jestem dobry w tworzeniu planów i określaniu swoich celów. (8) 5. Lubię ćwiczenia fizyczne. (3) 6. Mam zmysł orientacji i potrafię dobrze oceniać odległości i przestrzenie. (6) 7. Jestem dobry w tworzeniu muzyki, śpiewaniu lub graniu na instrumentach. (4) 8. Interesują mnie kwestie związane ze środowiskiem naturalnym. (7) 9. Lubię rozwiązywać krzyżówki i zagadki słowne. (2) 10. Jestem dobry w liczeniu w pamięci, szacowaniu i mierzeniu. (1) 11. Jestem przekonywujący i potrafię uczyć innych tego, czego się nauczyłem. (5) 2 Profil wielorakiej inteligencji. Oprac. Małgorzata Taraszkiewicz. TRENDY: Internetowy magazyn CODN [online]. 2007, nr 1/15 [dostęp: 10 października 2007]. Dostępny w Word Wide Web:

6 6 12. Jestem dobry w wyobrażaniu sobie rzeczy w umyśle. (6) 13. Z łatwością zapamiętuję wiersze, poezję i rymowanki. (4) 14. Uczę się dobrze, gdy mogę coś wykonać. (3) 15. Lubię pracować/uczyć się samotnie i w ciszy. (8) 16. Jestem dobry w wyszukiwaniu połączeń pomiędzy zagadnieniami. (1) 17. Łatwo uczę się z książek, kaset, internetu i wykładów. (2) 18. Jestem dobrym obserwatorem - dostrzegam rzeczy, których nie zauważają inni. (6) 19. Lubię przedmioty ścisłe i techniczne. (1) 20. Lubię należeć do klubów lub kółek zainteresowań. (5) 21. Jestem dobry w sporcie i grach. (3) 22. Jestem dobrym rozmówcą, posługuję się bogatym słownictwem. (2) 23. Często słucham muzyki i łatwo przychodzi mi rozpoznawanie melodii. (4) 24. Uczę się z wykresów, diagramów i map. (6) 25. Podobają mi się programy przyrodnicze i/lub trzymam w domu zwierzęta. (7) 26. Potrafię dobrze zaplanować czas, jaki poświęcam na pracę domową i uczę się dobrze dzięki logicznym wyjaśnieniom. (1) 27. Potrafię rozpoznać i nazwać wiele rodzajów kwiatów, roślin i drzew. (7) 28. Lubię pracować w zespole i dobrze przychodzi mi uczenie się w grupie. (5) 29. Jestem dobry w uczeniu się na swoich błędach i doświadczeniach. (8) 30. Jestem dobry w sztuce, modelowaniu lub rzeźbieniu. (6) 31. Mam dobre wyczucie rytmu. (4) 32. Dobrze piszę, na przykład opowiadania, poezję, listy, polecenia. (2) 33. Łatwo zawieram przyjaźnie. (5) 34. Prowadzę pamiętnik lub zapiski. (8) 35. Potrafię wyobrazić sobie siebie pracującego w rolnictwie, albo jako biologa lub astronoma. (7) 36. Mam zdolności manualne, na przykład potrafię sporządzać modele, majsterkować, szyć. (3) 37. W tańcu czuję się jak ryba w wodzie (3)

7 7 38. Mówię dużo, łatwo i płynnie (4) 39. Przejmuję się losami naszej planety (7) 40. Łatwo jest mi określić to, jak się czuję (8) Literatura: 1. Paszkowska-Rogacz Anna: Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej, ISBN Profil wielorakiej inteligencji. Oprac. Małgorzata Taraszkiewicz. TRENDY: Internetowy magazyn CODN [online]. 2007, nr 1/15 [dostęp: 10 października 2007]. Dostępny w Word Wide Web: kiej_inteligencji.pf 3. Taraszkiewicz Małgorzata, Rose Colin: Atlas efektywnego uczenia (się). Cz. 1. Gdańsk: Transfer Learning, ISBN