Podstawowe etapy życia projektu drogowego realizowanego w ramach PO IiŚ

Transkrypt

1

2 Podstawowe etapy życia projektu drogowego realizowanego w ramach PO IiŚ Centrum Unijnych Projektów Transportowych Październik 2012 r. Działalność instytucji współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowiska UNIA EUROPEJSKA FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

3 AGENDA 1. PO IiŚ w perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata Rola CUPT w strukturze zarządzania i wdrażania POIiŚ 3. Projekty drogowe w PO IiŚ 4. Cykl życia projektu drogowego Wniosek o dofinansowanie Wniosek o potwierdzenie wkładu finansowego Umowa o dofinansowanie Wniosek o płatność Wniosek o płatność końcową 5. Kontrola realizowanych projektów 6. Podsumowanie

4 PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO, zatwierdzony przez Komisję Europejską 7 grudnia 2007 r., jest największym programem w historii Unii Europejskiej. Na realizację programu przyznano środki unijne w wysokości 28,3 mld EUR, co stanowi ponad 42% całości środków polityki spójności w Polsce na lata *. Środki wspólnotowe przeznaczone na rozwój sektora transportowego to 19,5 mld EUR, co stanowi ok. 70% całości środków UE w ramach PO IiŚ. * 67,3 mld EUR. 4

5 Miejsce CUPT w strukturze zarządzania i wdrażania POIiŚ INSTYTUCJA AUDYTOWA Ministerstwo Finansów INSTYTUCJA CERTYFIKUJĄCA Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Instytucji Certyfikującej INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA Ministerstwo Rozwoju Regionalnego INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA I Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA II Centrum Unijnych Projektów Transportowych BENEFICJENCI

6 Rola CUPT w poszczególnych etapach realizacji projektów MISJA CUPT: CUPT kompleksowo wspiera beneficjentów w procesie przygotowania inwestycji i ich realizacji. W ramach zadań nałożonych na CUPT instytucja uczestniczy w następujących procesach: Ocena i wybór projektów Podpisanie umów o dofinansowanie Rozliczanie projektów Kontrola projektów

7 Projekty drogowe POIiŚ realizowane są w ramach następujących Priorytetów i Działań: Priorytet VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T Działanie 6.1 Rozwój sieci drogowej TEN-T Działanie 6.2 Zapewnienie sprawnego dostępu drogowego do największych ośrodków miejskich na terenie wschodniej Polski Priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Działanie 8.2 Drogi krajowe poza siecią TEN-T 7

8 8

9 Dostępna alokacja na projekty drogowe w ramach Priorytetów VI VIII POIiŚ wdrażanych przez CUPT stanowi ok. 60% wszystkich dostępnych środków w ramach sektora transportu* Pozostałe projekty 42% Projekty drogowe 58% * Wartość alokacji przeliczono wg. kursu obowiązującego na październik 2012 r. 1 EUR = 4,1436 PLN 9

10 Etapy procesu uzyskiwania dofinansowania Wniosek o dofinansowanie Wniosek o potwierdzenie wkładu finansowego Umowa o dofinansowanie Wniosek o płatność Wniosek o płatność końcową

11 Wniosek o dofinansowanie Wnioski z listy projektów indywidualnych lub wybrane w procedurze konkursowej Ocena 2-stopniowa formalna i merytoryczna Badanie zgodności z kryteriami zawartymi w Szczegółowym Opisie Priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Dokumentacja w języku polskim w wersji papierowej i elektronicznej Każdy wniosek oceniany jest przez Zespół ds. Oceny Projektów powołany przez Dyrektora CUPT

12 Wniosek o potwierdzenie wkładu finansowego dotyczy tylko dużych projektów, których wartość przekracza 50 mln EUR sporządzany na formularzu wniosku, który stanowi załącznik XXI do rozporządzenia Komisji (WE) 1828/2006 wypełniany w EUR wg średniego kursu z ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o dofinansowanie Instytucja Zarządzająca (MRR) zatwierdza wniosek i przekazuje go do weryfikacji Komisji Europejskiej za pośrednictwem systemu elektronicznej wymiany danych (SFC 2007)

13 Umowa o dofinansowanie Zawarcie umowy jest warunkiem dofinansowania projektu w ramach POIiŚ Wymagana zgoda Instytucji Pośredniczącej (MTBiGM) na zawarcie umowy W przypadku wystąpienia zmian dotyczących w szczególności: kwoty i poziomu dofinansowania (w tym wynikających z podpisania wszystkich kontraktów z wykonawcami), okresu kwalifikowania wydatków, tytułu projektu, zakończenia rzeczowej realizacji projektu, CUPT wdraża procedurę zawarcia aneksu do umowy

14 Umowy o dofinansowanie W ramach Priorytetów VI VIII POIiŚ podpisano dotychczas 198 umów o dofinansowanie o łącznej wartości 112,4 mld PLN wydatków całkowitych, w tym dofinansowanie UE stanowi 64,3 mld PLN (tj. ponad 78 % przyznanej alokacji VI VIII POIiŚ). Na projekty drogowe realizowane w ramach działań 6.1, 6.2 oraz 8.2 POIiŚ podpisano 69 umów o dofinansowanie na łączną wartość 73,7 mld PLN wydatków całkowitych, w tym dofinansowanie UE stanowi 45,6 mld PLN (tj. ok.. 56 % przyznanej alokacji VI VIII POIiŚ). Pozostałe projekty 29% Projekty drogowe 71% Udział podpisanych umów o dofinansowanie na projekty drogowe w ogólnej wartości podpisanych umów o dofinansowanie (w części UE)

15 Umowy o dofinansowanie W ramach działań 6.1, 6.2 oraz 8.2 POIiŚ z GDDKiA podpisano 42 umowy o dofinansowanie na łączną wartość 68,6 mld PLN wydatków całkowitych, w tym dofinansowanie UE stanowi 42,5 mld PLN (tj. ponad 52 % przyznanej alokacji VI VIII POIiŚ). Pozostałe projekty 7% GDDKiA 93% Udział podpisanych umów o dofinansowanie na projekty drogowe GDDKiA w ogólnej wartości podpisanych umów o dofinansowanie dla projektów drogowych (w części UE).

16 Wniosek o płatność Beneficjent przekazuje do CUPT wniosek o płatność, który służy: - rozliczeniu środków przekazanych beneficjentowi w ramach zaliczki - wnioskowaniu o przyznanie płatności stanowiącej refundację wydatków sfinansowanych ze środków Beneficjenta - przekazaniu informacji o postępie rzeczowym projektu - rozliczeniu wydatków poniesionych przez państwowe jednostki budżetowe Dofinansowanie projektów jest udzielane w formie zaliczki, płatności pośrednich lub płatności końcowej Weryfikacja wniosku o płatność dokonywana jest zgodnie z zasadą dwóch par oczu, tj. niezależnie przez dwóch pracowników

17 Wnioski o płatność Płatności zrealizowane/poświadczone na rzecz beneficjentów w ramach Priorytetów VI VIII POIiŚ w części odpowiadającej wydatkom kwalifikowalnym wynoszą 40,9 mld PLN, w tym część UE stanowi 32,8 mld PLN. W ramach projektów drogowych realizowanych w ramach działań 6.1, 6.2 oraz 8.2 POIiŚ płatności zrealizowane/poświadczone zostały na łączną wartość ponad 33,9 mld PLN wydatków kwalifikowalnych, w tym dofinansowanie UE stanowi 28,4 mld PLN. Pozostałe projekty 14% Projekty drogowe 86% Płatności zrealizowane/poświadczone na rzecz beneficjentów projektów drogowych w ogólnej wartości płatności (w części UE)

18 W ramach działań 6.1, 6.2 oraz 8.2 POIiŚ zrealizowano/poświadczono płatności GDDKiA na łączną wartość wydatków kwalifikowalnych 31,9 mld PLN, w tym dofinansowanie UE stanowi 27,2 mld PLN. Pozostałe projekty drogowe 4% Wnioski o płatność GDDKiA 96% Udział płatności zrealizowanych/poświadczonych dla projektów GDDKiA w ogólnej wartości płatności dla projektów drogowych (w części UE).

19 Wniosek o płatność końcową Beneficjent składa wniosek o płatność końcową w terminie do 30 dni po upływie okresu kwalifikowalności określonym w UoD. Po złożeniu wniosku o płatność końcową przeprowadzana jest kontrola na zakończenie realizacji projektu, która obejmuje: weryfikację wniosku o płatność końcową weryfikację dokumentacji związanej z realizacją projektu weryfikację wykonania zakresu rzeczowego projektu w odniesieniu do wartości wskaźników produktu zakładanych UoD na podstawie dokumentów przekazanych przez Beneficjenta W przypadku projektów dużych lub indywidualnych kontrola na zakończenie realizacji projektu obejmuje również sprawdzenie faktycznego efektu rzeczowego na miejscu realizacji projektu. Pozytywny wynik kontroli jest warunkiem zatwierdzenia wniosku o płatność końcową i przekazania Beneficjentowi płatności końcowej.

20 Wniosek o płatność końcową Dotychczas w ramach Priorytetów VI-VIII POIiŚ ostatecznie rozliczono i zakończono realizację 15 projektów na łączną kwotę wydatków kwalifikowalnych 255,7 mln PLN, w tym dofinansowanie UE stanowi 217,3 mln PLN. W ramach projektów drogowych zatwierdzono wnioski o płatność końcową jedynie w ramach działania 8.2, gdzie w sumie łączna wartość zakończonych i rozliczonych umów o dofinansowanie wyniosła 118,1 mln PLN, w tym dofinansowanie UE stanowi 100,4 mln PLN. W trakcie weryfikacji obecnie znajduje się 31 wniosków o płatność końcową dla których umowy o dofinansowanie opiewają na łączną kwotę wydatków kwalifikowalnych 4,1 mld PLN, w tym wkład UE 3,7 mld PLN (projekty drogowe odpowiednio 3,4 mld PLN i 2,9 mld PLN).

21 Proces kontroli w cyklu życia projektu WoD UoD WoP Ocena wniosku o dofinansowanie Kontrola procedur zawierania umów dla zadań objętych projektem Kontrole na miejscu realizacji projektów Kontrola wniosków o płatność Kontrola trwałości 21

22 Statystyka kontroli (stan na dzień: r.) CUPT przeprowadził/ prowadzi 388 kontroli projektów drogowych (działania 6.1, 6.2, 8.2, 8.1- konkurs): 346 kontrole, weryfikacje procedur zawierania umów, 42 kontrole na miejscu realizacji projektu 22

23 Statystyka kontroli procedur zawierania umów dla projektów drogowych weryfikacje 56 ex-post 225 ex-ante

24 Kontrola projektu na miejscu jego realizacji Istotą prowadzenia kontroli projektów na miejscu jest weryfikacja prawidłowości realizacji projektu, w tym sprawdzenie, czy informacje dotyczące postępu w realizacji projektu oraz poniesionych wydatków, przedstawiane przez beneficjenta we wnioskach o płatność, są zgodne ze stanem rzeczywistym, a także weryfikacja, czy współfinansowane roboty zostały wykonane, a towary i usługi dostarczone. 24

25 Kontrola procedur zawierania umów ex- ante planowe umów wytypowane przez CUPT ex- post doraźne aneksów z inicjatywy Beneficjenta do umów 25

26 Liczba korekt finansowych dla projektów drogowych korekta 100%; 3 korekta dyf; 1 korekta 2%; 2 korekta 2,5%; 4 korekta 12,5%; 1 korekta 25%; 8 korekta 10%; 6 korekta 5%; 38 26

27 Prewencyjny charakter kontroli/ weryfikacji Kontrole przed podpisaniem UoD Kontrole ex-ante Kontrole przed podpisaniem umowy dają możliwość wyłączenia wydatków nieprawidłowo poniesionych i zastąpienia ich kosztami pochodzącymi z innych kontraktów w ramach projektów. Kontrole ex-ante mają na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości, ponieważ naruszenia wykryte w trakcie przebiegu postępowania przed podpisaniem umowy z wykonawcą, co do zasady są usuwane i nie skutkują nałożeniem korekty. 27

28 Prewencyjny charakter kontroli/ weryfikacji Jak wynika z badania przeprowadzonego wśród Beneficjentów, 86% ankietowanych przyznało, iż zalecenia pokontrolne ex-ante były pomocne w prawidłowym przygotowaniu dokumentacji 88% ankietowanych zgadza się, iż zalecenia pokontrolne ex-ante pozwoliły na wyeliminowanie błędów w przygotowaniu dokumentacji Ponad 70% ankietowanych zgadza się, iż kontrola ex-ante pozwoliła na uniknięcie uznania wydatków za niekwalifikowane lub uniknięcie nałożenia korekt finansowych 86% ankietowanych uważa, że kontrola ex-ante stanowi narządzie pozwalające na ostateczne sprawdzenia, czy przygotowana przez beneficjenta dokumentacja nie zawiera błędów 80% respondentów wskazało, iż wykorzystało zalecenia pokontrolne jako materiał pomocniczy do przygotowania kolejnych postępowań Dane pochodzą z Raportu końcowego badania ewaluacyjnego pt. Wpływ systemu kontroli zawierania umów dla zadań objętych projektem na ograniczenia nieprawidłowości występujących w projektach sektora transportu realizowanych w ramach PO IiŚ badanie obejmowało okres marzec 2009-lipiec Raport dostępny jest na stronie 28

29 Główne ustalenia w obszarze zamówień publicznych Nieodpowiedni tryb postępowania pomimo braku spełnienia odpowiednich przesłanek: przetarg ograniczony ze skróconymi terminami na składanie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i składanie ofert (brak pilnej potrzeby) negocjacje bez ogłoszenia (brak pilnej potrzeby) udzielenie zamówień z wolnej ręki na roboty dodatkowe Opis przedmiotu zamówienia: używanie nazw własnych i znaków towarowych do opisu przedmiotu zamówienia bez użycia słów lub równoważne i bez uzasadnienia tego specyfiką przedmiotu zamówienia nieprecyzyjny (niejednoznaczny) opis przedmiotu zamówienia 29

30 Główne ustalenia w obszarze zamówień publicznych c.d Uchybienia w procedurze dotyczącej ogłoszeń: przedłużenie terminu na składanie ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu bez odpowiedniej publikacji zmiany przeprowadzenie kilku odrębnych postępowań w ramach projektu w procedurze konkurencyjnej, wartość szacunkowa każdego z nich nie przekraczała progów UE (ogłoszenie w BZP), natomiast ich suma przekroczyła progi wymagające ogłoszenia w DzUUE rozbieżności w treści pomiędzy ogłoszeniem zamieszczonym w podstawowym publikatorze (BZP, DzUUE) a ogłoszeniem zamieszczonym na stronie internetowej lub w miejscu publicznie dostępnym Uchybienia dotyczące warunków udziału w postępowaniu: wymaganie od wykonawcy posiadania wcześniejszego doświadczenia w realizacji podobnych robót/usług finansowanych ze środków UE wymaganie od każdego z członków konsorcjum spełniania warunków udziału w postępowaniu wymaganie od podwykonawców spełniania warunków udziału w postępowaniu ograniczenia możliwości wykonania zamówienia przy pomocy podwykonawców 30

31 Główne ustalenia w obszarze zamówień publicznych c.d. Wykonywanie umów: wydłużenie terminu realizacji umowy zmiana zakresu umowy (rezygnacja z części przedmiotu zamówienia) roboty wykraczające poza przedmiot zamówienia zmiana kluczowych ekspertów (inżynier kontraktu) zmiany wynikające z braku należytej staranności podczas przygotowania przetargu, a nie z sytuacji niemożliwej do przewidzenia 31

32 Nieprawidłowości wynikające z niedostosowania krajowego prawa zamówień publicznych do prawa Unii Europejskiej Stosowanie dyskryminującego kryterium wyboru wykonawców polegającego na wymaganiu posiadania/ dysponowania odpowiedniego sprzętu/ osób już na etapie procedury przetargowej; Brak przekazania sprostowania do Dziennika Urzędowego UE w związku ze zmianami w ogłoszeniu; Zgodnie ze stanowiskiem Instytucji Zarządzającej ww. naruszenia są nieprawidłowością i powinny być skorygowane. Jednak zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE, obywatel nie może ponosić negatywnych konsekwencji niedopełnienia przez państwo ciążących na nim obowiązków (państwo nie wydało w terminie przepisów wykonawczych nakazanych w dyrektywie). Wobec powyższego, w ww. przypadkach jeżeli płatność już nastąpiła, instytucje nie powinny wszczynać postępowania mającego na celu zwrot środków. 32

33 Korekty Przykłady Korekty finansowe - przykłady Niezastosowanie przetargu (K.C.), brak dokumentów potw. rozeznanie rynku Zmówienie dodatkowe poniesione bez spełnienia ustawowych przesłanek Wskazanie konkretnych znaków towarowych bez możliwości składania ofert równoważnych Określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję oraz nie zapewnić równego traktowania wykonawców 100% korekty 25% korekty 25% korekty 5% lub 25% korekty UNIA EUROPEJSKA

34 Dziękuję za uwagę Kontakt: Centrum Unijnych Projektów Transportowych ul. Bonifraterska Warszawa tel. (22) ; fax (22)