Odnowienie estetyki?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Odnowienie estetyki?"

Transkrypt

1 Diametros nr 3 (marzec 2005): Zadawane pytanie o kryzys estetyki to zarazem pytanie o moliwo jej odnowienia. Kryzys estetyki jako dyscypliny filozoficznej jest łczony z kryzysem sztuki jako przedmiotem refleksji estetycznej (midzy innymi problematyczno definicji sztuki i jej sytuacji kulturowej). Trzeba jednak zada pytanie o moliwo odnowienia estetyki wbrew owej sytuacji kryzysowej sztuki i przedmiotów kulturowych z ni zwizanych. Estetyka i etyka Estetyka jako dziedzina filozofii bywa współczenie rozwaana w kontekcie aksjologicznym i antropologicznym jako dziedzina wiedzy zajmujca si zagadnieniem specyficznego wartociowania, którego konieczno okazuje si ponadkulturowa i wydaje si by pewn niezbywaln cech antropologiczn. Jak pisze Jean-Marie Schaeffer w swojej ksice Adieu à l`esthétique (Paris: PUF, 2000), owo konieczne wartociowanie, znajdujce swój wyraz w sdach estetycznych, byłoby ju nacechowane kulturowo i historycznie, relatywne i subiektywne, zawsze zindywidualizowane (s. 72). Tematem dyskusji jest midzy innymi przedmiot estetycznego przeycia i sdu estetycznego. Rozwizanie, czsto współczenie pojawiajce si, uznaje, e sd estetyczny dotyczy sfery percepcji zmysłowej i przey z ni zwizanych (emocjonalne reagowanie, refleksja intelektualna). Nie wskazuje si jednak właciwych przedmiotów owej percepcji, dowiadcze i przey estetycznych, unikajc w ten sposób łczenia refleksji estetycznej z refleksj nad sztuk czy z wartociowaniem przedmiotów kulturowych. Estetyka zatem stawałaby si czym odrbnym i od filozofii sztuki (okrelenie uywane przez Schaeffera w tytule jednej z ksiek), i od krytycznej refleksji nad sztuk, natomiast byłaby bliska antropologii kulturowej. Zagadnienia 95

2 estetyczne bywaj bowiem rozwaane równie w kontekcie kulturowego prymatu estetycznego wartociowania (midzy innymi Luc Ferry). Ów prymat byłby nastpstwem niemonoci legitymizacji innych wartociowa w kulturach i społecznociach rónicy. W zindywidualizowanych społecznociach to włanie sdy estetyczne, uwzgldniajce w pierwszym rzdzie subiektywny, indywidualny charakter wydawanych ocen, miałyby by dominujce. Z kolei krytycy takiego stanowiska łcz dominacj subiektywnych ocen, indywidualnych sdów z anomizacj społeczestwa z rozpadem wizi, z triumfem postaw egocentrycznych i egoistycznych, z przedkładaniem własnej, jednostkowej przyjemnoci nad potrzeby innych oraz nad inne wartociowania, przede wszystkim etyczne. Krytyczne zarzuty dotycz take zakładanego prymatu wartociowania estetycznego w społeczestwie konsumpcyjnym i zwizków postawy estetycznej z postaw konsumeryzmu. Trzeba jednak podkreli, e postawa konsumeryzmu, to jest cigłej gotowoci do nabywania nowych dóbr, wie si z kryzysem wszelkiego wartociowania, równie estetycznego. Jak pisał Georg Simmel (Philosophie des Geldes, 1900; patrz: Filozofia pienidza, tłum. A. Przyłbski, Pozna: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1997), brak umiejtnoci wartociowania rozpoznawania wartoci i odpowiedzialnoci za wydawane oceny daje moliwo nabywania wielu zrónicowanych towarów, rozszerza zainteresowanie klienta na wiksz ilo produktów. Simmel tak postaw konsumenta łczył z kryzysem sdu smaku, z poddaniem si ocenom i opiniom innych osób, które mog wystpowa w roli ekspertów odwołujcych si włanie do kategorii smaku. Simmel jako pewne rozwizanie tej sytuacji popularyzacji ocen bez indywidualnych postaw krytycznych konsumentów proponował upowszechnienie wiedzy na temat sdu smaku i wartociowania estetycznego. Natomiast współczeni krytycy takiej sytuacji kulturowej odwołuj si przede wszystkim do wartociowania etycznego, uznajc jego prymat nad wartociowaniem estetycznym, ale take ich odmienny, a nawet przeciwstawny charakter. Trzeba przypomnie, e prymat wartociowania etycznego wobec wartociowania estetycznego, a zarazem zwizki midzy postawami właciwymi 96

3 etyce i estetyce wskazywali midzy innymi Søren Kierkegaard (etyczny a estetyczny wybór) i Emmanuel Lévinas (działanie a dzieło; por. Cało i nieskoczono. Esej o zewntrznoci, tłum. M. Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s ). Paradoksalnie, wspomniany nurt krytyki współczesnej kultury i dominacji estetyki, opowiadajcy si za wartociowaniem etycznym przedmiotów kultury (w tym dzieł artystycznych), a przeciwstawiajcy etyk estetyce, nie dostrzega kryzysu estetyki. Bywa te inaczej, e dostrzegajc ów kryzys czyni z niego argument na rzecz wartociowania innego typu etycznego. Mona powiedzie, e krytyka ta poniekd przyczynia si do owego kryzysu, bowiem w pewnym stopniu uniewania wartociowanie estetyczne jako moliwo oceny, odmawia ocenie estetycznej kulturowego i społecznego uznania. Jednoczenie podejmowane s próby odnowienia estetyki przywrócenia jej miejsca na obszarze aksjologii i antropologii. Zwolennicy odnowienia estetyki (midzy innymi Jean-Marie Schaeffer, Luc Ferry, Paul Virilio) łcz ocen estetyczn z pewnymi wyznacznikami antropologicznymi specyficznymi dla człowieka sposobami dowiadczania i przeywania, czucia i intelektualnej refleksji. Wskazuj oni równie zwizki postawy estetycznej z prawomocnoci subiektywnej, indywidualnej oceny. Paradoksalnie, krytyka uznajca prymat etyki w ocenie przedmiotów kultury, równie odwołuje si do argumentu indywidualizacji w etycznym wartociowaniu opartym na rónicy. Z kolei zwolennicy kulturowej dominacji estetyki postuluj zrównowaenie dostrzeganych wzorców i postaw egoistycznych, zwizanych z siln indywidualizacj ocen w ogóle, przez etyk rónicy etyk Innego (Luc Ferry). Jednak wartociowanie etyczne nie jest tu przeciwstawione wartociowaniu estetycznemu, ale jest przez nie dopełniane. Przeycie i wartociowanie estetyczne Interesujc propozycj badawcz dotyczc współczesnego kryzysu sztuki przedstawił we wspomnianej ju ksice Jean-Marie Schaeffer. Wbrew tytułowi ksiki Adieu à l`esthétique nie jest ona poegnaniem z estetyk, ale jej odnowieniem opartym na wysokiej waloryzacji tego, co subiektywne, na 97

4 przyznaniu prawa do wydawania indywidualnych ocen wbrew kulturowemu i społecznemu prymatowi consensusu (zob. s ). Schaeffer opisuje postaw estetyczn jako pewien rodzaj relacji relacji estetycznej midzy podmiotem a przedmiotem. Jest zwolennikiem relacyjnej koncepcji sdu i wartociowania estetycznego. Ocen i wartociowanie estetyczne uznaje za wynik intencjonalnej relacji odnoszenia si podmiotu do przedmiotu. Relacja estetyczna jest intencjonalna, poniewa jest to zawsze pewna mentalna aktywno przedstawieniowa, której wynikiem jest konstytucja korelatu przedmiotu percypowanego zmysłowo (s. 25). Jest ona intencjonalna równie dlatego, e jest ukierunkowana przez specyficzn intencj, która pozwala j odróni od innych aktywnoci przedstawieniowych (s. 26). Według Schaeffera relacja estetyczna byłaby zatem specyficznym rodzajem poznawczej relacji intencjonalnej. Schaeffer podkrela decydujc rol podmiotu w konstytucji przedmiotu oceny estetycznej, natomiast pomniejsza rol przedmiotu i jego cech. Nie wskazuje na przedmioty specyficzne dla sdu estetycznego, uznajc, e s to róne przedmioty percepcji (przedmioty natury, rzeczy uytkowe, przedmioty artystyczne dzieła sztuki; s. 26). Nie zadaje wic pytania o przedmioty najlepiej spełniajce warunki sdu estetycznego relacji estetycznej jako specyficznej odpowiednioci podmiotu i przedmiotu poznania. Schaeffer uznaje zatem indywidualny charakter sdów estetycznych, zakładajc jednoczenie analogiczne, gatunkowe wyposaenie zmysłowe oraz sytuacj kulturow i historyczn, która wpływa na podobny charakter sdów ( porównywalne dowiadczenie ; s. 70). Uwaa on przeycie estetyczne za prymarn wobec sdu smaku emocjonaln reakcj, po której wtórnie pojawia si refleksyjny sd smaku jako pewna próba dopełnienia wczeniejszej reakcji, a nawet jako tej reakcji kwestionowanie (s ). Nie podkrela on prymatu uczucia w przeyciu estetycznym, ale wielokrotnie pisze o prerefleksyjnym charakterze tego przeycia i jego naturalistycznych podstawach. W swojej koncepcji odnowionej estetyki Schaeffer nie przeciwstawia natury kulturze, zakłada bowiem naturalistyczne ródła kultury i jej pochodny 98

5 charakter wobec tego, co biologiczne ( naturalizacja estetyki ; s ). Sprzeciwia si dualizmowi ontologicznemu, na którym funduje si opozycj natury i kultury. Zarazem wystpuje on przeciw redukowaniu tego, co kulturowe do tego, co biologiczne (s. 12). Chocia Schaeffer deklaruje si jako zwolennik naturalizmu, a nie kulturalizmu, to zgodnie z załoeniem antydualistycznym wskazuje wpływy kultury ju na etapie percepcji zmysłowej i reagowania. Pisze o kulturowym (semiotycznym, jzykowym) nacechowaniu percepcji i niemonoci wskazania ródłowej percepcji zmysłowej (s. 35). Dlatego wedle niego przeycie estetyczne, dotyczce sfery zmysłowej nie jest jedynie zmysłowe, ale posiada ju cechy kulturowe (s. 33), a przede wszystkim łczy si z indywidualizacj podmiotu przeycia, z subiektywnym i emocjonalnym charakterem reagowania (w tym odczuwania i wyobrani). Według Schaeffera ocena estetyczna dokonuje si na wspomnianym pierwszym etapie emocjonalnego reagowania na przedmiot percepcji, natomiast sd estetyczny powstaje jako wtórny, refleksyjny etap wartociowania estetycznego jako intencjonalny akt uzgodnienia z przedmiotem przeycia estetycznego odpowiednich dla niego wartoci (s. 52). Trzeba podkreli, e Schaeffer zakłada, e przeycie (ocena) i sd estetyczny (wartociowanie) s pewnymi antropologicznymi zdolnociami i jako takie s konieczne (s , s. 37). Jednak ani ocena, ani wartociowanie nie maj charakteru absolutnego, bowiem s uwikłane w relatywny kulturowo i historycznie system dokonywania ocen i wartociowa (s. 41). Przeycia i postawy estetyczne nie mog by podstaw do wydawania ocen i wartociowa absolutnych równie dlatego, e s subiektywne, łcz si z podmiotow konstytucj przedmiotu oceny przedmiotu estetycznego, który ma charakter intencjonalny, bowiem intencjonalne s wedle Schaeffera w ogóle relacje poznawcze, w tym relacje estetyczne. Jednak włanie ze wzgldu na ów subiektywny charakter sdy estetyczne s niepodwaalne (s. 56), cho mog by przedmiotem intersubiektywnych porówna, odniesienia do kulturowych uzgodnie, społecznego consensusu. 99

6 Sztuka i przedmioty kulturowe Jak ju wspomniałam, współczesne próby odnowienia estetyki odwołuj si do estetyki jako dziedziny wiedzy dotyczcej zmysłowej percepcji dowiadczania i przeywania relacji człowieka ze wiatem (Jean-Marie Schaeffer, równie Paul Virilio). Naleałoby jednak zada pytanie, którego unika Schaeffer: jakie przedmioty kulturowe spełniałyby najlepiej warunki przeycia i sdu estetycznego? Za takie przedmioty uznawano dzieła sztuki, ale współczesne koncepcje ze wzgldu na niejednoznaczne i zrónicowane definicje sztuki i jej przedmiotów rzadko odwołuj si do kategorii dzieła sztuki. Równie sami artyci, redefiniujc pojcie sztuki i granice dziedzin sztuki przez nich uprawianych, umykaj estetycznym kategoryzacjom. Przykładem moe by sztuka krytyczna, która dobrze poddaje si ocenom etycznym, ale nie estetycznym. Chocia jej twórcy postuluj zmiany nawyków kulturowych, uwraliwienie odbiorcy-konsumenta, wpływ na przemiany w percepcji wiata, to jednak czsto brakuje wskazania wartociowania estetycznego, do którego odwołuj si sami artyci. Zwolennicy odnowienia estetyki, zajmujcy si midzy innymi sztuk multimedialn, postuluj, aby za przedmioty najlepiej spełniajce warunki przeycia i sdu estetycznego uzna przedmioty oddziałujce na wiele zmysłów. Tak intensyfikacj bodców mona dostrzec w sztuce multimedialnej (wideoinstalacje), ale równie w artystycznych działaniach o charakterze parateatralnym, jak happeningi czy performance. Mona te przywoła zwizki plastycznego performance u z teatrem performatywnym na nowo ustanawiajcym relacj aktora i widza, tworzcym sytuacje zarazem teatralne i społeczne. Obok postulatów ycie jest sztuk czy kady artyst, proponowanych przez samych twórców, estetyzacja ycia codziennego była wskazywana na przykładach inscenizacji ycia potocznego wydarze politycznych (Walter Benjamin, Georges Bataille) i sportowych o charakterze ludycznym. Podczas tych wydarze subiektywne, zindywidualizowane przeycia i sdy estetyczne podlegałyby tłumnemu uzgodnieniu i potwierdzeniu. 100

7 Schaeffer jako pewn odrbn grup przedmiotów, których dotyczy przeycie estetyczne, wskazuje przedmioty uytkowe (s. 26). Włanie sztuk uytkow i jej przedmioty mona wskaza jako obiekty dobrze spełniajce postulaty odnowionej estetyki oddziałujce na wiele bodców, intensyfikujce i odczucie i intelektualn refleksj zwizan z dokonywaniem wartociowania estetycznego. Byłaby to przede wszystkim architektura jako pewna przestrzenna organizacja ycia codziennego, oddziałujca silnie na zmysły uytkownika aktora sytuacji społecznej czy publicznej, która wydarza si w przestrzeni wyznaczonej przez architektur. Architektura jako sztuka uytkowa i jej przedmioty, podlegajce ocenie i wartociowaniu estetycznemu byłyby wci redefiniowane przez poszczególnych, indywidualnych uytkowników przestrzeni, poddawane działaniom rónych aktorów społecznych. Mona powiedzie zatem, e pytanie o odnowienie estetyki, postawione na pocztku, znajduje swoj pozytywn odpowied, cho redefinicji wymagałaby relacja: estetyka sztuka na rzecz relacji: estetyka przedmiot kulturowy. Trzeba te zaznaczy, e przedmiot kulturowy inaczej ni dzieło sztuki byłby rozpatrywany nie jako elitarny wobec tego, co masowe, ale jako indywidualny wobec tego, co ludyczne. W miejsce relacji: elitarne masowe pojawia si bowiem współczenie relacja: indywidualne ludyczne, gdzie to, co ludyczne zakłada indywidualne uczestnictwo na mocy wolnego wyboru. Ludyczne odmiennie ni masowe nie zawłaszcza tego, co indywidualne, a w miejsce przymusu uczestnictwa wprowadza dobrowolne uczestnictwo w zabawie i przeycia estetyczne zwizane z zabaw i rozrywk. Jednak bezkrytycznym zwolennikom ludycznego charakteru estetyki i współczesnej kultury postawy estetycznej, łczcej zadowolenie i przyjemno estetyczn z zabaw i rozrywk mona zadedykowa słowa Kierkegaarda: Nie potrafi y pod brzemieniem kategorii estetycznych, czuj, jak ginie wówczas w moim yciu to, co najwitsze, dam czego wyszego, co odnajduj w sferze etycznej. Dopiero w tej sferze smutek nabiera właciwego znaczenia (Søren Kierkegaard, O równowadze midzy tym, co estetyczne, i tym, co etyczne, w kształtowaniu si osobowoci, w: Albo, albo, tom II, tłum. K. Toeplitz, Warszawa: PWN, 1982, s. 321). Według Kierkegaarda nieporo- 101

8 zumieniem okazuje si uznawanie sprzecznoci midzy estetyk a etyk zamiast uznania ich wzajemnego dopełniania si w obrbie aksjologii. Kierkegaard nie zgadza si równie na sprowadzanie przeycia estetycznego do kwestii zadowolenia czy przyjemnoci, bowiem za przeycie estetyczne uznaje on równie niezadowolenie czy smutek (podobnie ujmuje niezadowolenie Schaeffer, Adieu à l`esthétique, s. 19, s. 29). Na koniec trzeba przypomnie, e pocztkowo koncepcje dotyczce estetyzacji ycia codziennego odwoływały si do tradycyjnych wartoci estetycznych, które miały by rozpoznawane nie tylko w elitarnych przedmiotach artystycznych dziełach sztuki, ale równie w przedmiotach udostpnianych masowo. Estetyka poszerzyła spektrum wartoci estetycznych (midzy innymi brzydota, dysharmonia), do których współczenie mona si odwoływa. Wartoci te stanowiłyby pewne punkty orientacyjne na obszarze współczesnej kultury, ale problematyczne pozostaje ze wzgldu na subiektywny, zindywidualizowany charakter sdu estetycznego kto powinien decydowa o statusie społecznym czy kulturowym danego przedmiotu oceny estetycznej, o owym estetycznym consensusie (społecznym, kulturowym), któremu sprzeciwia si Schaeffer, a który jednak wydaje si niezbdny: by moe jest to współczesne zadanie estetyki? 102

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Wiedza o teatrze A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Wiedza o teatrze A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Załcznik nr 110 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Wiedza o teatrze A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj

Bardziej szczegółowo

ROLA I ZADANIA ZHP W WYCHOWANIU DZIECI I MŁODZIEY

ROLA I ZADANIA ZHP W WYCHOWANIU DZIECI I MŁODZIEY ROLA I ZADANIA ZHP W WYCHOWANIU DZIECI I MŁODZIEY ZWIZEK HARCERSTWA POLSKIEGO (ZHP) - działajca od 1918 r. najwiksza organizacja wychowawcza w Polsce, skupiajca dzieci, młodzie i dorosłych. Załoenia ideowe:

Bardziej szczegółowo

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Załcznik nr 19 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej

Bardziej szczegółowo

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 21 marca 2005 r. odmawiajca uwzgldnienia wniosku o zobowizanie Zarzdu Banku, do wykrelenia danych osobowych dotyczcych Skarcego z Bankowego

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku

Bardziej szczegółowo

Czy zen jest filozofi?

Czy zen jest filozofi? Diametros nr 2 (grudzie 2004): 108 113 Beata Szymaska Agnieszka Kozyra, Filozofia zen, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. Nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała si ksika Agnieszki Kozyry zatytułowana

Bardziej szczegółowo

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kulturoznawstwo A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kulturoznawstwo A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Załcznik nr 59 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kulturoznawstwo A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj

Bardziej szczegółowo

Próbna matura z angielskiego dla grupy klasy IIC (poziom rozszerzony)

Próbna matura z angielskiego dla grupy klasy IIC (poziom rozszerzony) Próbna matura z angielskiego dla grupy klasy IIC (poziom rozszerzony) I. Zdajcy zna: 1) rónorodne struktury leksykalno-gramatyczne umoliwiajce formułowanie wypowiedzi poprawnych pod wzgldem fonetycznym,

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalnoci Powiatowego Rzecznika Konsumentów za rok 2005.

Sprawozdanie z działalnoci Powiatowego Rzecznika Konsumentów za rok 2005. Sprawozdanie z działalnoci Powiatowego Rzecznika Konsumentów za rok 2005. Konsument, aczkolwiek jest najwiksz zbiorowoci społeczn współczesnego wiata, to jednoczenie jest najsłabszym ogniwem systemu dystrybucji

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

Program zajęć artystycznych w gimnazjum

Program zajęć artystycznych w gimnazjum Program zajęć artystycznych w gimnazjum Klasy II Beata Pryśko Cele kształcenia wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.

Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Rozwój osobowy i intelektualny uczniów wynikający z ich uczestnictwa w zajęciach etyki podążając za przyjętymi

Bardziej szczegółowo

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Filologia polska A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Filologia polska A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Załcznik nr 30 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Filologia polska A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj

Bardziej szczegółowo

Argumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.

Argumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku. Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia

Bardziej szczegółowo

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 6 lipca 2005 r. dotyczca przetwarzania danych osobowych córki Skarcego, przez Stowarzyszenie, poprzez publikacj informacji na temat rodziny

Bardziej szczegółowo

CZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE. Beata Pituła

CZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE. Beata Pituła CZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE Beata Pituła Kłopoty z kulturą Nie ma nic bardziej nieokreślonego niż słowo kultura Johann Gottfried Herder, Myśli o filozofii dziejów, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1952,

Bardziej szczegółowo

Plan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła! Klasa VII

Plan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła! Klasa VII Numer i temat lekcji 1. i 2. ABC sztuki 3. Źródła współczesności sztuka nowoczesna 4., 5. i 6. Fotografia Liczba godzin podstawowe 2 - charakteryzuje sztukę współczesną, - wymienia przykładowe formy dzieł

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Część pierwsza KRYTYKA ESTETYCZNEJ WŁADZY SĄDZENIA

SPIS TREŚCI. Część pierwsza KRYTYKA ESTETYCZNEJ WŁADZY SĄDZENIA SPIS TREŚCI Przedmowa tłumacza................. XI KRYTYKA WŁADZY SĄDZENIA Przedmowa do pierwszego wydania............ 3 Wstęp...................... 11 I. O podziale filozofii............... 11 II. O suwerennej

Bardziej szczegółowo

D E C Y Z J A. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie

D E C Y Z J A. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 15 lipca 2005 r. dotyczca przetwarzania Danych Osobowych Skarcej przez Bank oraz przekazanie danych osobowych Skarcej celem dochodzenia wierzytelnoci.

Bardziej szczegółowo

WIEDZA EFEKTY KSZTA CENIA z Ustawy o ZSK 1 :

WIEDZA EFEKTY KSZTA CENIA z Ustawy o ZSK 1 : Zacznik 2. OPIS EFEKTÓW KSZTACENIA W OBSZARZE NAUK CISYCH NazwaStudiówDoktoranckich:MidzywydziaoweinterdyscyplinarnestudiadoktoranckieChemiazFizykrealizowanew UniwersytecieGdaskim() MACIERZ (ZESTAWIENIE

Bardziej szczegółowo

PLASTYKA KRYTERIA OCEN DLA KLAS IV

PLASTYKA KRYTERIA OCEN DLA KLAS IV PLASTYKA KRYTERIA OCEN DLA KLAS IV OCENA CELUJĄCA: 1 uczeń jest zawsze przygotowany do zajęć, wykonuje na bieżąco prace plastyczne i notatki w czasie lekcji (są one prowadzone w sposób estetyczny) 2 uczeń

Bardziej szczegółowo

Sylabus modułu: Antropologia i ekologia sztuki, Kod modułu: 12-ET-S2-F12-8.2AES

Sylabus modułu: Antropologia i ekologia sztuki, Kod modułu: 12-ET-S2-F12-8.2AES U n i w e r s y t e t Ś l ą s k i w K a t o w i c a c h, u l. B a n k o w a 1 2, 4 0-0 0 7 K a t o w i c e, h t t p : / / w w w. u s. e d u. p l w w w. e c o e t n o. u s. e d u. p l Kierunek i poziom

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA - GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA - GIMNAZJUM PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA - GIMNAZJUM I. DOKUMENTY OKRELAJCE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 wrzenia 2004 r. w sprawie warunków i sposobu

Bardziej szczegółowo

Sylabus z modułu. [22] Estetyka. Ukazanie roli estetyki i zmieniających się poglądów na piękno na przestrzeni wieków.

Sylabus z modułu. [22] Estetyka. Ukazanie roli estetyki i zmieniających się poglądów na piękno na przestrzeni wieków. Sylabus z modułu [22] Estetyka 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu ESTETYKA Kod modułu 22 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status

Bardziej szczegółowo

Podyplomowe Studium Edytorstwa Współczesnego

Podyplomowe Studium Edytorstwa Współczesnego Załcznik nr 9 do Uchwały nr 38/2012 Senatu UKSW z dn. 26.04.2012 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PODYPLOMOWEGO STUDIUM EDYTORSTWA WSPÓŁCZESNEGO PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Dokumentacja dotyczca opisu efektów kształcenia

Bardziej szczegółowo

REFERAT PRZYGOTOWANY NA POSIEDZENIE RADY PEDAGOGICZNEJ ZAJCIA SOCJOTERAPEUTYCZNE W PRACY WYCHOWAWCZEJ Z KLAS

REFERAT PRZYGOTOWANY NA POSIEDZENIE RADY PEDAGOGICZNEJ ZAJCIA SOCJOTERAPEUTYCZNE W PRACY WYCHOWAWCZEJ Z KLAS REFERAT PRZYGOTOWANY NA POSIEDZENIE RADY PEDAGOGICZNEJ ZAJCIA SOCJOTERAPEUTYCZNE W PRACY WYCHOWAWCZEJ Z KLAS Zajcia socjoterapeutyczne skierowane s przede wszystkim do uczniów, u których zaburzenia zachowania

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem: Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia. Absolwent studiów drugiego stopnia: WIEDZA

Opis zakładanych efektów kształcenia. Absolwent studiów drugiego stopnia: WIEDZA Nazwa wydziału: Wydział Polonistyki Nazwa kierunku studiów: wiedza o teatrze Obszar kształcenia w zakresie: nauk humanistycznych Poziom kształcenia: studia drugiego stopnia Profil kształcenia: profil ogólnoakademicki

Bardziej szczegółowo

% &" "# & $" ( "(!"#!'

% & # & $ ( (!#!' PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2013, t. I :"! ; < $" &# '( '" ) $*"!" #$. %#$ 37, 33000!, e-mail: pryimalna@rv.mns.gov.ua $$ % &"

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA a FILOZOFIA

INFORMATYKA a FILOZOFIA INFORMATYKA a FILOZOFIA (Pytania i odpowiedzi) Pytanie 1: Czy potrafisz wymienić pięciu filozofów, którzy zajmowali się także matematyką, logiką lub informatyką? Ewentualnie na odwrót: Matematyków, logików

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ

AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA profil ogólnoakademicki w obszarze w zakresie sztuki WIEDZA u obszarowego 1. Wiedza o realizacji prac artystycznych K1_W01

Bardziej szczegółowo

Temat: Czym jest estetyka?

Temat: Czym jest estetyka? Temat: Czym jest? 1. Autor: Łukasz Nysler (IF UWr., ZSO nr 3 we Wrocławiu) 2. Czas realizacji: 90 minut. 3. Poziom edukacyjny: uczniowie gimnazjum i liceum 4. Liczba uczestników: do 20 osób. 5. Metody

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Przez program profilaktyczny rozumie si działania psychoedukacyjne, których celem jest zapobieganie zachowaniom ryzykownym uczniów i szkodom wynikajcym z problemów w ich otoczeniu.

Bardziej szczegółowo

KLASA I Wiedza o społeczestwie [zakres podstawowy- 2 godz.] PLAN WYNIKOWY

KLASA I Wiedza o społeczestwie [zakres podstawowy- 2 godz.] PLAN WYNIKOWY ******************************************************************** KLASA I Wiedza o społeczestwie [zakres podstawowy- 2 godz.] PLAN WYNIKOWY Plan opracowano na podstawie Programu nauczania wiedzy o społeczestwie

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu wiedza o kulturze. Klasa I. Wymagania przedmiotowo-programowe

Kryteria oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu wiedza o kulturze. Klasa I. Wymagania przedmiotowo-programowe Kryteria oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu wiedza o kulturze Klasa I Skala ocen celujący bardzo dobry Wymagania przedmiotowo-programowe - wykazuje zaangażowanie w realizację projektów związanych

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPÓŁ SZKÓŁ W MALAWIE

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPÓŁ SZKÓŁ W MALAWIE PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPÓŁ SZKÓŁ W MALAWIE ROK SZKOLNY 2012/2013 Problem Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji Kryterium sukcesu 1.Wulgaryzmy wród uczniów - Zapoznanie uczniów

Bardziej szczegółowo

9 Punkty ECTS 2 ECTS 10 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS

9 Punkty ECTS 2 ECTS 10 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS SYLABUS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA Lp. Element Opis 1 Nazwa przedmiotu/ modułu Ochrona Dóbr Kultury 2 Typ przedmiotu/ modułu obowiązkowy 3 Instytut Instytut Nauk Technicznych 4 Kod przedmiotu/ modułu

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika i elektronika

Elektrotechnika i elektronika Elektrotechnika i elektronika Karta (sylabus) przedmiotu WM Zarzdzanie I Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Elektrotechnika i elektronika Status przedmiotu: obowizkowy

Bardziej szczegółowo

Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy

Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły

Bardziej szczegółowo

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE?

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE? Kady z Uytkowników posiadajcy co najmniej pakiet B moe zamówi funkcj Umowy Enterprise. Koszt tej modyfikacji to 800 zł netto bez wzgldu na liczb stanowisk. I jak ju wielokrotnie ogłaszalimy, koszt wikszoci

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK SZTUKA PROJEKTOWANIA KRAJOBRAZU. Studia stacjonarne II stopnia. Profil ogólnoakademicki i praktyczny.

EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK SZTUKA PROJEKTOWANIA KRAJOBRAZU. Studia stacjonarne II stopnia. Profil ogólnoakademicki i praktyczny. EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK SZTUKA PROJEKTOWANIA KRAJOBRAZU TABELA ODNIESIEŃ Studia stacjonarne II stopnia Profil ogólnoakademicki i praktyczny Obszar sztuki Dziedzina - sztuki plastyczne Dyscyplina -

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

Za i przeciw kodyfikacjom etycznym firm

Za i przeciw kodyfikacjom etycznym firm Diametros nr 6 (grudzie 2005): 135 139 Ryszard Winiewski Instytucjonalizacja moralnoci wzbudza wtpliwoci rónej natury, ale te opory, aby próbom administracyjnego lub menederskiego wymuszania postaw (moralnych)

Bardziej szczegółowo

Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE. Autor: Małgorzata Marzec

Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE. Autor: Małgorzata Marzec Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH Autor: Małgorzata Marzec Podstawa programowa przedmiotu wiedza o kulturze CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE I.

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Podstawy teoretyczne

Bazy danych Podstawy teoretyczne Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym

Bardziej szczegółowo

DECYZJA. Warszawa, dnia 4 padziernika 2004 r. GI-DEC-DS-208/04

DECYZJA. Warszawa, dnia 4 padziernika 2004 r. GI-DEC-DS-208/04 Decyzja GIODO z dnia 4 padziernika 2004 r. nakazujca udostpnienie operatorowi telefonii komórkowej, udostpnienie Komendantowi Stray Miejskiej, danych osobowych abonenta telefonu komórkowego, w zakresie

Bardziej szczegółowo

O G Ł O S Z E N I E O Z A M Ó W I E N I U

O G Ł O S Z E N I E O Z A M Ó W I E N I U Numer sprawy: 66 / SR/ NM / 2008 Pozna, dnia 04.06.2008 r. O G Ł O S Z E N I E O Z A M Ó W I E N I U dot.: postpowania o udzielenie zamówienia publicznego na dostaw sprztu komputerowego do Sdu Rejonowego

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z historii w Gimnazjum Publicznym im. Ks. B. Markiewicza w Pruchniku

Przedmiotowy System Oceniania z historii w Gimnazjum Publicznym im. Ks. B. Markiewicza w Pruchniku w Gimnazjum Publicznym im. Ks. B. Markiewicza w Pruchniku Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania: 1. Rozporzdzenie MEN z dnia 19.04.1999r. 2. Statut Szkoły 3. Wewntrzszkolny System

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku Nauki o rodzinie

Efekty kształcenia dla kierunku Nauki o rodzinie Załącznik nr 21 do Uchwały Nr 673 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku w sprawie zmiany Uchwały Nr 187 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 26 marca 2013 roku zmieniającej Uchwałę Nr 916 Senatu UWM

Bardziej szczegółowo

ZASADY ORGANIZOWANIA WYCIECZEK SZKOLNYCH

ZASADY ORGANIZOWANIA WYCIECZEK SZKOLNYCH ZASADY ORGANIZOWANIA WYCIECZEK SZKOLNYCH 1. Niniejsze zasady organizacji wycieczek szkolnych odnosz si do wszystkich uczniów Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II, w tym równie do uczniów oddziału przedszkolnego.

Bardziej szczegółowo

Roszczenia metafizyczne estetyki

Roszczenia metafizyczne estetyki Diametros nr 3 (marzec 2005): 103 107 Alicja Kuczyska Wprowadzenie Łatwo zauway, e temat dyskusji Estetyka i metafizyka najczciej skłania ju w pierwszej chwili do przywołania mylowego schematu swoistego

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

-- prowadzi i dokumentuje działania związane z aktywnością kulturalną i samokształceniem

-- prowadzi i dokumentuje działania związane z aktywnością kulturalną i samokształceniem KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 2 Z PRZEDMIOTU WIEDZA O KULTURZE (opracowane w oparciu o aktualną podstawę programową MEN oraz program nauczania i podręcznik Wydawnictwa Polskiego w Wołominie Wiedza

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXVIII/266/2008 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 16 czerwca 2008 r.

Uchwała Nr XXVIII/266/2008 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 16 czerwca 2008 r. Uchwała Nr XXVIII/266/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. w sprawie okrelenia warunków i trybu wspierania, w tym finansowego, rozwoju sportu kwalifikowanego przez Gmin Jarocin. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15,

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych 2 Podział dyscyplin filozoficznych Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych:

Bardziej szczegółowo

EP io default website

EP io default website 26-01-2015 Od regulacji Internetu po bezpieczestwo publiczne debata na temat dylematów ochrony danych Nowoczesna gospodarka opiera si w duej mierze na przetwarzaniu danych, dlatego potrzebne s jasne reguy,

Bardziej szczegółowo

FOTOGRAFIA - STUDIA DRUGIEGO STOPNIA

FOTOGRAFIA - STUDIA DRUGIEGO STOPNIA UNIWERSYTET ARTYSTYCZNY W POZNANIU WYDZIAŁ KOMUNIKACJI MULTIMEDIALNEJ FOTOGRAFIA - STUDIA DRUGIEGO STOPNIA EFEKTY KSZTAŁCENIA nazwa kierunku studiów: FOTOGRAFIA obszar: SZTUKA dziedzina: SZTUKI PLASTYCZNE

Bardziej szczegółowo

- Projekt - Uchwała Nr XLVII/ /2006 Rady Powiatu Wodzisławskiego z dnia 22 czerwca 2006r.

- Projekt - Uchwała Nr XLVII/ /2006 Rady Powiatu Wodzisławskiego z dnia 22 czerwca 2006r. - Projekt - Uchwała Nr XLVII/ /2006 Rady Powiatu Wodzisławskiego z dnia 22 czerwca 2006r. w sprawie: nadania statutu Powiatowemu Domowi Dziecka w Gorzyczkach. Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3, art. 12

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR./07 RADY MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 2007 r.

UCHWAŁA NR./07 RADY MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 2007 r. UCHWAŁA NR./07 RADY MIASTA ZIELONA GÓRA z dnia 2007 r. w sprawie przystpienia do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Zielona Góra. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z

Bardziej szczegółowo

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku.

DECYZJA. odmawiam uwzgldnienia wniosku. Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 31 sierpnia 2005 r. dotyczca skargi na przekazanie przez Syndyka akt osobowych Sdowi Okrgowemu - Sdowi Pracy i Ubezpiecze Społecznych. Skarcy

Bardziej szczegółowo

Etyka pomiędzy teorią a praktyką. Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC

Etyka pomiędzy teorią a praktyką. Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC Etyka pomiędzy teorią a praktyką Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC marszyn@amu.edu.pl Normy Moralne Obyczajowe Prawne Różnice: - Źródło - Sankcja - Zakres (za: M.Ś.) Etyka (ethos) Dział

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych

Efekty kształcenia dla kierunku Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych Załącznik nr 6 do Uchwały Nr 672 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku zmieniającej Uchwałę Nr 916 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2012 roku w sprawie określenia efektów kształcenia

Bardziej szczegółowo

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kompozycja i teoria muzyki A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kompozycja i teoria muzyki A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Załcznik nr 56 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kompozycja i teoria muzyki A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba

Bardziej szczegółowo

W kwestii zwizku pomidzy filozofi umysłu a naukami empirycznymi. Karol Polcyn

W kwestii zwizku pomidzy filozofi umysłu a naukami empirycznymi. Karol Polcyn Diametros nr 3 (marzec 2005): 193 197 W kwestii zwizku pomidzy filozofi umysłu a naukami empirycznymi Karol Polcyn Nikt nie powinien kwestionowa roli nauki w poznaniu natury umysłu. Z drugiej strony, dyskusje

Bardziej szczegółowo

O W I A D C Z E N I E

O W I A D C Z E N I E Załcznik Nr 2 do Zarzdzenia Nr 14 /05 Starosty Pabianickiego z dnia 12 maja 2005 r... imi i nazwisko pracownika... nazwa komórki organizacyjnej... stanowisko O W I A D C Z E N I E Stwierdzam własnorcznym

Bardziej szczegółowo

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia

Bardziej szczegółowo

Odpowied na zarzuty Ksidza Profesora Andrzeja Maryniarczyka 1

Odpowied na zarzuty Ksidza Profesora Andrzeja Maryniarczyka 1 Diametros nr 3 (marzec 2005): 218 222 Odpowied na zarzuty Ksidza Profesora Andrzeja Maryniarczyka 1 Mateusz Penczek Na pocztku swojej polemiki Ksidz Profesor Andrzej Maryniarczyk pisze, e kiedy w miejsce

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) przedmiotu. Zarzdzanie I Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P. Przedmiot: Elektrotechnika i elektronika

Karta (sylabus) przedmiotu. Zarzdzanie I Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P. Przedmiot: Elektrotechnika i elektronika Elektrotechnika i elektronika Karta (sylabus) przedmiotu WM Zarzdzanie I Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Elektrotechnika i elektronika Status przedmiotu: obowizkowy

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Filozofia z estetyką. 2. KIERUNEK: pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: licencjat

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Filozofia z estetyką. 2. KIERUNEK: pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: licencjat Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Filozofia z estetyką 2. KIERUNEK: pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: licencjat 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: 2 semestr 4 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6. LICZBA GODZIN:

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU FILOLOGIA POLSKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI. Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia:

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU FILOLOGIA POLSKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI. Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia: Załącznik nr 1 do Uchwały nr 113/2013 Senatu UKSW z dnia 27 czerwca 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU FILOLOGIA POLSKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Opracował zespół: Prof. UKSW

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI DLA KLAS IIIA, IIIB, IIIC, IIID, III E, III F ROK SZKOLNY 2018/2019

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI DLA KLAS IIIA, IIIB, IIIC, IIID, III E, III F ROK SZKOLNY 2018/2019 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI DLA KLAS IIIA, IIIB, IIIC, IIID, III E, III F gimnazjum ROK SZKOLNY 2018/2019 Program obowiązujący: Sztuka tworzenia Program nauczania plastyki w gimnazjum OGÓLNE

Bardziej szczegółowo

Badania marketingowe w pigułce

Badania marketingowe w pigułce Jolanta Tkaczyk Badania marketingowe w pigułce Dlaczego klienci kupuj nasze produkty lub usługi? To pytanie spdza sen z powiek wikszoci menederom. Kady z nich byłby skłonny zapłaci due pienidze za konkretn

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 000-1/8/2013 Senatu Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu z dnia 7 lutego 2013 r.

Uchwała Nr 000-1/8/2013 Senatu Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu z dnia 7 lutego 2013 r. Uchwała Nr 000-1/8/2013 Senatu Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu z dnia 7 lutego 2013 r. w sprawie: 1) określenia przez Senat efektów dla programu dla kierunku

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z plastyki w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Żarnowcu

Przedmiotowy system oceniania z plastyki w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Żarnowcu Przedmiotowy system oceniania z plastyki w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Żarnowcu Cele kształcenia I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Estetyka 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Kształtowanie postaw etycznych u dziecka dr Maria Sroczyńska Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 9 listopada 2011 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA

ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON] A. KARTEZJUSZ: 1. metoda matematyczna i) cel metody ii) 4 reguły iii) na czym polega matematyczność metody 2. wątpienie metodyczne i) cel wątpienia

Bardziej szczegółowo

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada

Bardziej szczegółowo

Program Certyfikacji Oprogramowania Autodesk. Załoenia

Program Certyfikacji Oprogramowania Autodesk. Załoenia Program Certyfikacji Oprogramowania Autodesk Załoenia Firma Autodesk - wiodcy producent oprogramowania wspomagajcego projektowanie proponuje program umoliwiajcy uytkownikom weryfikacj posiadanego oprogramowania

Bardziej szczegółowo

Cz 1: Perspektywa firm

Cz 1: Perspektywa firm Cz 1: Perspektywa firm Luty 2009 HRM partners S.A. ul. K. K. Baczyskiego 1 00-038 Warszawa tel. +48/22 244 15 50 fax. +48/22 244 15 51 e-mail: hrmpartners@hrmpartners.pl www.hrmpartners.pl NIP 525-22-01-858

Bardziej szczegółowo

2. Zasady oceniania uczniów.

2. Zasady oceniania uczniów. WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PLASTYKI klasa VII Przedmiotowy system oceniania ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. Wymagania edukacyjne formułowane są

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne podstawy prawa do godnoci i prawa do prywatnoci

Konstytucyjne podstawy prawa do godnoci i prawa do prywatnoci Andrzej Mczyski Konstytucyjne podstawy prawa do godnoci i prawa do prywatnoci Szanowni Pastwo Uczestnicy 26 Midzynarodowej Konferencji Ochrony Prywatnoci i Danych Osobowych. Serdecznie witam Pastwa w imieniu

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)

Bardziej szczegółowo

stopie szaro ci piksela ( x, y)

stopie szaro ci piksela ( x, y) I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.

Bardziej szczegółowo

W zakresie dziejów sztuki oraz zadań o charakterze humanistycznych ocenie z plastyki podlega:

W zakresie dziejów sztuki oraz zadań o charakterze humanistycznych ocenie z plastyki podlega: 1 Plastyka w gimnazjum PSO wraz z kryteriami W zakresie dziejów sztuki oraz zadań o charakterze humanistycznych ocenie z plastyki podlega: - wypowiedź ustna odpowiedź na pytanie, prezentacja - wypowiedź

Bardziej szczegółowo

Wstp. Odniesienie do podstawy programowej

Wstp. Odniesienie do podstawy programowej ! " 1 Wstp Praca dotyczy projektu midzyprzedmiotowego, jaki moe by zastosowany na etapie nauczania gimnazjum specjalnego. Powyszy projekt moe zosta przeprowadzony na zajciach z przedmiotów: informatyka

Bardziej szczegółowo

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda GWSP Filozofia z aksjologią dr Mieczysław Juda GIGI Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm Hume a Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm

Bardziej szczegółowo

&#-!./#$ "$0" 12320" 1,)# 4 % 0& 12320" ZAPYTANIE OFERTOWE

&#-!./#$ $0 12320 1,)# 4 % 0& 12320 ZAPYTANIE OFERTOWE ZAPYTANIE OFERTOWE Warszawa, dn. 9 lipca 2014 r. (Niniejsze zapytanie ma form rozeznania rynku i nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu ustawy Pzp) Orodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Mokotów m st.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 69/2001. z dnia 12 stycznia 2001 r.

ROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 69/2001. z dnia 12 stycznia 2001 r. ROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzgldniajc

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Zgodnie z Podstawą Programową jako priorytetowe przyjmuje się na lekcjach plastyki w gimnazjum wymagania ogólne: 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

Sd Rejonowy... 1. Nowego podmiotu 2. A.1 DANE WNIOSKODAWCY LUB PODMIOTU UZUPEŁNIAJCEGO DANE

Sd Rejonowy... 1. Nowego podmiotu 2. A.1 DANE WNIOSKODAWCY LUB PODMIOTU UZUPEŁNIAJCEGO DANE KRS-W20 Sygnatura akt (wypełnia sd) CORS Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sdowych Krajowy Rejestr Sdowy Wniosek o rejestracj podmiotu w Krajowym Rejestrze Sdowym 1 FUNDACJA, STOWARZYSZENIE, INNA ORGANIZACJA

Bardziej szczegółowo

Podstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej

Podstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej Podstawy prowadzenia ci WZ Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Status przedmiotu: Jzyk wykładowy: Rok: IV Nazwa specjalnoci: Rodzaj zaj i liczba godzin: Studia niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Przetarg nieograniczony poniej kwoty okrelonej w art. 11 ust 8 zgodnie z ustaw Prawo zamówie publicznych

Przetarg nieograniczony poniej kwoty okrelonej w art. 11 ust 8 zgodnie z ustaw Prawo zamówie publicznych Radziejów: Zorganizowanie i przeprowadzenie szkolenia w kierunku: projektowanie ogrodów Numer ogłoszenia:151938 2010; data zamieszczenia: 01.06.2010 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU usługi Przetarg nieograniczony

Bardziej szczegółowo

Na podstawie art. 14a 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. Nr 8, poz. 60 z 2005r. ze zm.

Na podstawie art. 14a 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. Nr 8, poz. 60 z 2005r. ze zm. Na podstawie art. 14a 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. Nr 8, poz. 60 z 2005r. ze zm. ) w zwizku z wnioskiem podatnika XXXXXX z dnia 10.11.2005r., uzupełnionego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EUKACYJNE NA POSCZEGÓLNE STOPNIE Z PLASTYKI W KLASIE VI

WYMAGANIA EUKACYJNE NA POSCZEGÓLNE STOPNIE Z PLASTYKI W KLASIE VI WYMAGANIA EUKACYJNE NA POSCZEGÓLNE STOPNIE Z PLASTYKI W KLASIE VI Opracowanie: Andrzej Murzydło 1) Na ocenę dopuszczającą z plastyki, uczeo: wyjaśnia pojęcie funkcjonalność wykonuje projekty przedmiotów

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE

PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE Załącznik nr a PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE M1: Wprowadzenie do filozofii (w), M: Moduł głównych subdyscyplin filozoficznych: Etyka ogólna (w, ć), Ontologia (w, ć), Antropologia

Bardziej szczegółowo

KARTA OCENY JEDNOSTKI NAUKOWEJ

KARTA OCENY JEDNOSTKI NAUKOWEJ ZAŁACZNIK nr 2 KARTA OCENY JEDNOSTKI NAUKOWEJ Cz A dla dyscyplin: nauki humanistyczne i społeczne Zespół roboczy Komisji Bada na Rzecz Rozwoju... NAZWA JEDNOSTKI I. WYNIKI DZIAŁALNOCI NAUKOWEJ 1. Publikacje

Bardziej szczegółowo