Objadać się czy nie objadać? Oto jest Pytanie
|
|
- Teresa Skrzypczak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Objadać się czy nie objadać? Oto jest Pytanie ebook.ecog-obesity.eu/pl/objadac-sie-czy-nie-objadac-oto-jest-pytanie Lien Goossens Lien Goossens uzyskała tytuł Psychologa Klinicznego w lipcu 2004 na Uniwersytecie w Ghent (Ghent, Belgia) Caroline Braet Caroline Braet, Ph.D., jest profesorem na Wydziale Rozwoju, Osobowości I Socjologii na Ghent University w Belgii Redakcja i tłumaczenie polskiego wydania: Aleksandra Kędzior, Ewa Gramatyka-Drążek, prof. Artur Mazur Szczególne podziękowania za pomoc w tłumaczeniu dla grupy studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Rzeszowskiego: Daniel Sokół, Magdalena Rajchel, Aleksandra Jeziorkowska, Julia Zarańska, Adriana Liszka, Anna Janicka, Patrycja Karnas i inni.
2 Jedzenie kompulsywne (BE) jest najbardziej rozpowszechnionym typem patologii behawioralnej odżywiania pośród otyłych dzieci i nastolatków. Ze względu na powiązanie z podwyższonym poziomem stresu, doświadczanie ataków kompulsywnego jedzenia dodatkowo obciąża osoby dotknięte otyłością. W tym rozdziale postaramy się przedstawić zarys problemu, jego rozpowszechnienie, rozwój oraz przebieg wśród otyłej młodzieży. Koncepcja jedzenia kompulsywnego Behawioralne zaburzenia odżywiania u otyłych dzieci są bardziej złożone niż pierwotnie przypuszczano. Zaobserwowano, iż otyłe osoby mogą prezentować zróżnicowane zachowania związane z odżywianiem się przy braku odczuwania głodu, jak np.: jedzenie przekąsek po posiłku, jedzenie w celu złagodzenia emocjonalnego smutku, jedzenie w nocy, przyjmowanie zbyt dużych objętości jedzenia, po którym następowały wymioty, ograniczenie przyjmowania pokarmu i opuszczanie poszczególnych posiłków. Jeśli takie odstępstwa od normy pojawiają się z wystarczającą regularnością, można zacząć je określać zaburzeniami odżywiania (1). Jednym z najintensywniej badanych zaburzeń jest tak zwane jedzenie kompulsywne. Dwa kryteria definiujące jedzenie kompulsywne Jedzenie kompulsywne (BE) jest definiowane, jako spożywanie dużych ilości jedzenia w stosunkowo krótkim czasie, przy jednoczesnym poczuciu utraty kontroli nad ilością spożywanego jedzenia (LC) (2). American Psychiatric Association (APA) (Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne) wymaga spełnienia obu kryteriów, aby móc rozpoznać u osoby zespół kompulsywnego jedzenia. Obecność obu wymienionych kryteriów jest również opisywana jako epizody obiektywnego objadania się", gdzie słowo obiektywne" odnosi się do obiektywnie dużych ilości jedzenia spożytych podczas epizodu jedzenia kompulsywnego. Poczucie braku kontroli może być opisane jako poczucie, że objadająca się osoba nie jest w stanie przestać jeść, gdy już zacznie lub też że osoba jest zmuszona by jeść (3). Jedzenie kompulsywne (BE) może się objawiać, jako symptom, lub jako część zespołu. Jeśli napady objadania się zaczynają się pojawiać regularnie, to jest, co najmniej raz w tygodniu przez minimalny okres trzech miesięcy, może prowadzić to zaburzeń takich jak bulimii (BN), zespół jedzenia kompulsywnego (BED) czy zespołu nocnego jedzenia (NES) (specyficzne kryteria zawarto w :2). Kompulsywnemu jedzeniu u osób z nadwagą rzadko towarzyszą mechanizmy kompensacji (tj. np. prowokowanie wymiotów po epizodzie). Z tego względu, w tym rozdziale skupimy się na kompulsywnym jedzeniu wyłącznie w wymiarze objawu. W latach 90. na podstawie badań prowadzonych na osobach dorosłych pojawiło się coraz więcej dowodu na to, że jedzenie kompulsywne komplikuje problem otyłości, ale samo zdefiniowanie jedzenie kompulsywnego okazało się być trudne, ponieważ skala ilości przyjmowanych kalorii podczas epizodu objadania się jest bardzo szeroka (4; 5). Przez długi czas przypadki pacjentów zgłaszających utratę kontroli, bez konsumpcji obiektywnie dużej ilości pokarmu, czyli tzw. subiektywne jedzenie kompulsywne (SBE; ilość jedzenia, którą pacjent subiektywnie uznawał za zbyt dużą), nie były uznawane za patologiczne w wymiarze klinicznym. Jednakże naukowcy postanowili podjąć próbę wyjaśnienia tych ustalonych kryteriów. Możemy stwierdzić, iż u dorosłych stwierdzenie utraty kontroli jest najważniejszym kryterium 2
3 dla określania przypadków objadania się, gdyż poczucie utraty kontroli (LC), jest silniej powiązane psychopatologicznie, w porównaniu z faktem czy została spożyta duża ilość jedzenia (6; 7). Jedzenie kompulsywne u dzieci i młodzieży U dzieci i młodzieży skala badań nad przedstawieniem pojęcia jedzenia kompulsywnego, wzrosła w przeciągu ostatniej dekady. Marcus i Kalarchian podjęli jedne z pierwszych próby ustalenia kryteriów określających BE(D) u młodzieży w wieku lat 14 i młodszych (8). Ponownie, kryterium LC grało ważną rolę podczas określania BE, gdzie jednocześnie kryterium ilości spożytego jedzenia, zostało wykluczone. Autorzy argumentowali, że ze względu na zróżnicowaną ilość jedzenia spożywaną przez dzieci na różnych etapach rozwoju, LC stanowi bardziej istotną cechę, pomocną przy ocenianiu patologii żywieniowych. Również istnieje możliwość, iż niektóre dzieci doświadczają LC, bez spożywania obiektywnie dużych ilości jedzenia, ze względu na fakt, iż zwyczajnie nie mają do nich dostępu. Z tego względu, mimo iż doświadczają utraty kontroli, nie mogą same zdecydować o ilości spożywanego jedzenia i ich przypadki są niesłusznie oceniane, jako łagodne. Ważne jest by pojąć znaczenie wykrywania BE u dzieci, ponieważ wiele programów do walki z otyłością nie jest dostosowanych do leczenia objawów zaburzeń odżywiania (9). Krótkoterminowo, w niektórych badaniach interwencyjnych zaobserwowano redukcję w rozmaitych miernikach zaburzeń odżywiania (10), jednak te działania nigdy nie okazywały się mieć wpływów długofalowych (11). Jednocześnie dla wielu profesjonalistów tj. dietetyków, lekarzy rodzinnych i pediatrów rozumienie i leczenie tych problemów związanych z napadami kompulsywnego jedzenia okazywało się problematyczne, zwłaszcza, gdy powiązane było z innymi czynnikami psychologicznymi. W ostatnich latach, badacze skupiali się na wadze czynnika LC podczas klasyfikacji patologii żywieniowych u młodzieży. Konkluzja przedstawiała, iż obecność LC, nawet przy braku spożycia obiektywnie dużych ilości jedzenia jest powiązana z podwyższonymi zaburzeń odżywiania, wraz z obniżoną, jakością życia w sektorach zdrowia, zaburzeń ruchowych oraz poczucia własnej wartości (12-18). Innymi słowy, w celu zidentyfikowania zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży, musimy zdać sobie sprawę z faktu, iż każdy epizod LC ma ważne znaczenie kliniczne. Children s Eating Disorder Examination Questionnaire (ChEDE-Q) jest sprawdzonym narzędziem do wykrywania zaburzeń odżywiania z wyszczególnieniem BE (19). W razie wysokiego wyniku w kwestionariuszu wymagany jest wywiad kliniczny dla dalszego badania pod kątem obecności zaburzeń odżywiania (20). Mimo że zatwierdzono LC, jako najważniejsze kryterium używanie do klasyfikowania BE, niektóre wyniki nasuwają wnioski, iż określanie ilości spożytego jedzenia może mieć znaczenie. Na przykład, na podstawie kryterium ilości spożytego jedzenia, w grupach LC powstają różne, grupy kliniczne. W szczególności, badania potwierdziły, iż u młodzieży otyłej, raportującej OBE stwierdzano wyższy poziom spożywania pokarmu a także towarzyszenie innych psychopatologii. U młodzieży z subiektywnymi przypadkami objadania się stwierdzano patologie z zakresu obejmującego przypadki bez LC do przypadków z OBE (12; 15). Ponadto, fenomen LC został szerzej zbadany w wielomiejscowym nadaniu na grupie 445 nastolatków z Europy i Ameryki przy pomocy metodologii wywiadu klinicznego. LC było związane z jedzeniem zakazanego jedzenia przed epizodem, jedzeniem przy braku uczucia głodu, jedzenia w samotności, doświadczniem lub negatywnych emocji a także uczucia odrętwienia w czasie jedzenia (21). Na podstawie wyżej wspomnianych odkryć naukowcy stworzyli tymczasowe kryteria dla nowej diagnozy zespołu utraty 3
4 kontroli nad jedzeniem (LOC-ED) u dzieci. W tych kryteriach diagnostycznych, kryterium objętości spożytego pokarmu podczas napadu jest zawarte jako możliwa składowa LC, jednak nie jako konieczny warunek dla postawienia diagnozy LOC-ED u dziecka (1). Przez to, chociaż LC wydaje się być najważniejszym kryterium dla identyfikacji zaburzeń odżywiania, kryterium objętości spożytego pokarmu w czasie napadu nie powinno być całkiem pomijane. Częstość występowania jedzenia kompulsywnego Wskaźniki rozpowszechnienia jedzenia kompulsywnego u dzieci i młodzieży różnią się w zależności od badań. Różnice zależą od tego, która definicja jedzenia kompulsywnego jest stosowana (ogólnie oceniając LC lub koncentrując się wyłącznie na OBE), jakich narzędzi użyto do oceny BE (wywiad kliniczny w porównaniu z kwestionariuszem samooceny w porównaniu laboratoryjnym testem), a w końcu, którą próbę się bada (osoby z nadwagą lub prawidłową masą ciała, osoby starające się o leczenie w porównaniu do osób, które nie stosują leczenia). Niemniej jednak, pomimo ogólnych różnic między badaniami, należy zauważyć kilka interesujących trendów. Przede wszystkim badania wskazują, że BE jest zgłaszane przez znaczną część młodzieży w populacji ogólnej. Na przykład u nastolatków australijskich i amerykańskich stwierdzono, że nawet do 25% zgłasza epizody OBE. Również w europejskich badaniach dzieci (8-11 lat) i nastolatków (12-16 lat) odpowiednio 12% i 17% zgłosiło, że doświadczyło, co najmniej jednego epizodu utraty kontroli nad ilością spożytego pokarmu ciągu ostatniego miesiąca (16; 24). Po drugie, wśród grupy dzieci i młodzieży wydaje się, że osoby z nadwagą są bardziej narażone na rozwój BE. Naukowcy przebadali próbę dzieci z nadwagą, które nie były leczone (w wieku 6-10 lat) za pomocą kwestionariusza samooceny i stwierdzili, że 33,1% doświadczyło niekontrolowanego napadu LC (25). Inni naukowcy zbadali grupę dzieci z nadwagą i prawidłową masą ciała (w wieku od 6 do 13 lat) za pomocą wywiadu klinicznego i doszli do wniosku, że dzieci z nadwagą (14,6%) zgłosiło znacznie więcej LC w porównaniu z dziećmi o prawidłowej masie ciała (3,8%) (17%). Częstsze raporty o LC są szczególnie widoczne wśród grup młodzieży z nadwagą, które były na początku swej terapii. Dokładniej stwierdzono, że odpowiednio 36% i 30% osób poddanych leczeniu zgłaszało napady objadania się (12; 13). Ponadto ci, którzy takowe zgłaszają, charakteryzują się wyższym stopniem nadwagi (26) Po trzecie, w przypadku młodzieży z nadwagą, LC jest generalnie częściej zgłaszane przez te dzieci i młodzież, które szukają leczenia (40%) w porównaniu do tych, którzy nie szukają leczenia z powodu nadwagi (20%) (26). Wreszcie wśród młodzieży z nadwagą różnice płci i wieku w odniesieniu do występowania LC wydają się mniej wyraźne (12, 13). 4
5 Rozwój i utrzymywanie się jedzenia kompulsywnego W odniesieniu do przyczyn BE, literatura wskazuje na złożoną równowagę między badaniami nad rolą konkretnych domniemanych czynników przyczynowych a teoriami, które próbują połączyć te czynniki w kompleksowy model. Ogólnie przyjmuje się, że czynniki na poziomie społeczno-kulturowym, rodzinnym i indywidualnym mogą przyczyniać się do rozwoju tych zaburzeń (27). Do tej pory istnieje niewiele teoretycznych modeli opisujących rozwój i utrzymanie psychopatologii (a dokładniej w tym przypadku patologii BE) u dzieci i młodzieży. Dlatego naukowcy zajmujący się dziedziną pediatrii są zmuszeni polegać na modelach dorosłych. W poniższej sekcji nakreślono dwie ważne teorie etiologiczne mogące posłużyć do wyjaśnienia zjawiska napadów jedzenia kompulsywnego. Teoria poznawczo-behawioralna (CBT) Teoria poznawczo-behawioralna (28) zakłada kluczową rolę procesu dysfunkcyjnego dla oceny własnej wartości. W przeciwieństwie do większości osób, które oceniają siebie na podstawie ich sukcesów w różnych dziedzinach życia (relacje z innymi, praca, rodzicielstwo itp.), ludzie z zaburzeniami odżywiania oceniają się w dużej mierze, a nawet wyłącznie przez sylwetkę, masę ciała i nawyki żywieniowe oraz zdolność do ich kontrolowania. W wyniku tej nadmiernej troski całe ich życie koncentruje się na wysiłkach zmierzających do kontrolowania diety, dążenia do utraty masy ciała i unikania przejadania się i przyrostu masy ciała. Ten dysfunkcjonalny system samooceny i poczucia własnej wartości jest również określany, jako podstawa psychopatologii zaburzeń odżywiania. BE jest pośrednio powiązane z tą osiową psychopatologią i rozwija się w wyniku nieudanej próby ograniczenia jedzenia. Zgodnie z tą teorią inną ważna cechą BE są ograniczenia dietetyczne. Pojęcie ograniczeń dietetycznych odnosi się do indywidualnej próby ograniczenia jedzenia w celu kontrolowania masy ciała (29). W ramach tego często przestrzega się sztywnych zasad żywieniowych. Jednak w momencie słabości te sztywne zasady mogą zostać zakłócone, w wyniku czego dana osoba może całkowicie stracić kontrolę nad swoim sposobem odżywiania. Z kolei jedzenie kompulsywne jest oceniane przez tą osobę jako porażka, a to podtrzymuje, a nawet nasila zaburzenie, tym bardziej, że kolejne próby ograniczenia odżywiania wciągają osobę w błędne kolo. Niedawno wśród młodzieży z nadwagą wykazano związek między wspomnianą osiową psychopatologią i występowaniem zaburzonych schematów poznawczych wskazując tym samym, że podstawą patologii odżywiania może być również słabość poznawcza u młodzieży z nadwagą. Co więcej, stwierdzono, że utrata kontroli nad jedzeniem (LC) jest związana z większą ilością obaw dotyczących jedzenia, masy ciała i sylwetki zarówno w przypadku szukających leczenia dzieci i nastolatków z nadwagą jak i w przypadku tych nieszukających leczenia (30). Ponadto znaleziono dowody na związek między LC a większymi obawami związanymi z jedzeniem, masą ciała i sylwetką w obydwu grupach nastolatków z nadwagą: szukających i nieszukających pomocy lekarskiej (12; 13). Dowód ten świadczący o związku pomiędzy systemem nadmiernej oceny oraz LC u młodzieży z nadwagą pokazuje, że obawy związane z odżywianiem się, masą ciała i sylwetką nie są po prostu cechą nadwagi, ale muszą być rozważane jako ważna charakterystyka patologii zaburzeń odżywiania. Wśród osób z nieleczoną nadwagą (31) oraz dzieci z 5
6 prawidłową masą ciała (17) stwierdzono, że osoby zgłaszające LC charakteryzowały się podwyższonym poziomem ograniczeń żywieniowych. Aby zbadać, w jaki sposób trzy podstawowe cechy CBT, czyli system nadmiernej oceny, ograniczenia dietetyczne i LC, działają wspólnie, przebadano dużą liczbę zarówno młodzieży poszukującej leczenia nadwagi, jak i osób nieleczonych. Po uwzględnieniu możliwych różnic między osobami starającymi się o leczenie a osobami nieleczonymi, okazało się, że nadmierne przywiązywanie wagi do jedzenia, masy ciała i sylwetki było dodatnio skorelowane z ograniczeniami dietetycznymi, a ograniczenia żywieniowe z kolei dodatnio związane z LC, potwierdzając w ten sposób znaczenie tych powiązań wśród młodzieży z nadwagą (32). W związku z tym zaleca się ocenę odpowiednich zmiennych tego modelu za pomocą metod psychologicznych po zgłoszeniu BE (na przykład za pomocą ChEDE-Q). Teoria Wrażliwości Interpersonalnej (IPT). Według Teorii Wrażliwości Interpersonalnej (33; 34), zaburzenia więzi na wczesnym etapie w relacji dziecko-opiekun prowadzą do niepewnego wzorca przywiązania, co z kolei może prowadzić do zaburzeń rozwoju społecznego, poczucia osamotnienia i niskiej samooceny. Może to spowodować rozregulowanie afektywne, które w końcu może skutkować jedzeniem kompulsywnym (BE), jako sposobem radzenia sobie z awersyjnym stanem emocjonalnym. Wśród przypadków nadwagi, zostały dostrzeżone znaczące związki pomiędzy jedzeniem w celu poprawienia nastroju, lękiem i depresją z jednej strony i LC z drugiej strony (12; 13; 15). Również w laboratorium został odkryty swobodny związek pomiędzy doświadczeniem negatywnych emocji i BE u osób młodocianych (35). W młodszych populacjach, założenia Insulin Potentiation Therapy (IPT) zbadano w grupie 8- do 17-latków niezabiegających o opiekę medyczną i znaleziono powiązanie między problemami społecznymi i LC. Związek ten zachodził za sprawą negatywnego afektu i zapewnił tym samym początkowe poparcie dla IPT (36). Również w badaniu przekrojowym wśród wybranych 8 11 Latków naukowcy odkryli, że ci, którzy cierpią na LC charakteryzowali się obniżonym poczuciem własnej wartości i małą ilością uwagi poświęcanej im przez rodziców. Za związek pomiędzy poczuciem własnej wartości i LC całkowicie odpowiada przywiązanie do matki i częściowo do ojca (37). Co więcej, ostatnie badanie wykazało związek pomiędzy odrzuceniem przez rodziców i jedzeniem z powodów emocjonalnych u otyłych nastolatków, czego powodem są źle uregulowane, niestałe reakcje emocjonalne nastolatków. To sugeruje, że odrzucenie przez rodziców może nadszarpnąć zdolność dziecka do prawidłowej regulacji emocji. Następnie dziecko może używać jedzenia jako środka zapobiegania negatywnym emocjom, co z kolei może prowadzić do przyrostu masy ciała i ewentualnie do otyłości (38). W końcu, naukowcy zaobserwowali również mniejsze zaangażowanie, uczestnictwo w kontaktach z ludźmi i coraz gorsze funkcjonowanie rodziny podczas posiłków w środowisku rodzinnym z dzieci w wieku 8-13 lat chorym na LC w porównaniu z tymi, którzy nie doświadczają LC (39). W rezultacie, kiedy mamy do czynienia z BE poleca się, aby ocenić te odpowiednie czynniki również przy użyciu metod psychologicznych. 6
7 Przebieg i diagnostyka jedzenia kompulsywnego Obecnie istnieje niewielka ilość badań długofalowych, które zajmowały się wpływem psychologicznym i przebiegiem LC u młodocianych pacjentów. Rezultaty badania prospektywnego wskazują, że u cierpiących na LC nastolatków przewiduje przyrost masy ciała w czasie (40). Ostatnio naukowcy zbadali LC wśród dzieci w wieku 6-13 lat i doszli do wniosku, że LC w punkcie wyjściowym badania było związane z rozwojem częściowego albo nawet pełnego zespołu jedzenia kompulsywnego 4.7 lat później. Co więcej, 52,2% dzieci, które doświadczyły LC w punkcie wyjściowym badania, wciąż cierpiało na to zaburzenie po zakończeniu obserwacji. Obecność LC w punkcie wyjściowym badania ciągnie za sobą wzrost zaburzeń odżywiania i jeszcze większy niepokój w follow-up badania. Dodatkowo, w porównaniu z dziećmi, które nigdy nie doświadczyły LC albo tymi, które cierpiały na to zaburzenie w punkcie wyjścia badania, ale po obserwacjach nie wykazywały już takowych tendencji, dzieci, u których LC ciągle nie ustępowało wykazywały nasilenie zaburzeń odżywiania i silniejsze symptomy depresji (41). Zgodnie z przedstawionymi rezultatami, inni naukowcy wywnioskowali z własnych długofalowych badań na nieletnich niezabiegających o opiekę medyczną, że LC ma umiarkowaną stabilność u prawie połowy chorych wykazujących tendencję do przetrwałych albo przemijających problemów z odżywianiem przez okres 2 lat (42). 6 Ietnie badanie follow-up nastolatków z nadwagą, którzy korzystali z leczenia szpitalnego wykazało, że LC jest stosunkowo stałym elementem wśród 25% nastolatków z nadwagą. Co więcej, szczególnie starsi nastolatkowie i ci, których od początku charakteryzował wyskoki poziom obaw dotyczących własnej sylwetki w punkcie wyjściowym badania, mieli skłonność do przetrwania LC sześć lat później. Kiedy podzielono LC na SBE i OBE, rezultaty pokazały, że OBE reprezentowało najbardziej stałe typy epizodów nieprawidłowego odżywiania się. Ponadto, w podgrupie nastolatków, którzy doświadczyli LC w T1 ogólne średnie wyniki w podskali zaburzeń odżywiania nie zmniejszyły znacząco przez okres 6 lat, pokazując ponownie, że nastolatkowie z nadwagą cierpiący na LC mogę być uważani za specyficzną grupę ryzyka (11). Wnioski i implikacje Jedzenie kompulsywne może być określone jako poczucie utraty kontroli nad jedzeniem i może mu towarzyszyć spożywanie dużych ilości pokarmu. W porównaniu z młodzieżą o prawidłowej masie ciała, dzieci z nadwagą wydają się być narażone na większe ryzyko wystąpienia epizodów napadowego objadania się. Ze względu na wysoki wskaźnik rozpowszechnienia, jego stabilność w czasie, związek z innymi zaburzeniami odżywiania (jak sztywna dieta), a także inne psychopatologie (np. depresja) i przyrost masy ciała w czasie, BE może służyć jako ważny składnik skriningu i terapii nadwagi u dzieci i młodzieży. Możemy wyciągnąć wniosek, że specjaliści zajmujący się otyłością muszą być zawsze wyczuleni na objawy jedzenia kompulsywnego. Jeśli nie rozpoznają nastawienia dietetycznego swych młodych pacjentów, może to doprowadzić do nasilenia tego zaburzenia, co z kolei może skutkować psychicznymi efektami ubocznymi i utratą kontroli nad rozmiarem spożywanych posiłków. Z drugiej strony, istotne są takie czynniki, jak jedzenie emocjonalne, niskie poczucie własnej wartości, negatywny nastrój czy izolacja społeczna, ponieważ może to pomóc w zrozumieniu drugiej ścieżki, która prowadzi do zaburzeń odżywiania. Kiedy napady jedzenia kompulsywnego zostaną zidentyfikowane podczas wstępnych 7
8 konsultacji, gdy wydaje się, że w środowisku dziecka lub w środowisku domowym występują trudności, które mogą zakłócać leczenie oraz gdy klinicysta nie czuje się odpowiednio wykwalifikowany, należy omówić z rodzicami opcję skierowania dziecka i rodziny do odpowiednio wykwalifikowanego psychologa dziecięcego celem diak ładniejszej oceny klinicznej. W związku z tym zaleca się nie tylko zdiagnozowanie jedzenia kompulsywnego i jego cech psychospołecznych, ale także odniesienie się do specjalistycznego leczenia, w którym elementy psychologiczne mogą zostać rozdzielone. References 1. Tanofsky - Kraff M, Marcus M, Yanovski S, Yanovski, J. Loss of control eating disorder in children age 12 years and younger: Proposed research criteria. Eat Behav 2008; 9: American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM Washington, USA: American Psychiatric Association, Fairburn C, Wilson, GT. Binge eating: Nature, Assessment and Treatment. New York, USA: Guilford Press, Niego S, Pratt E, Agras W. Subjective or objective binge: Is the distinction valid? Int J Eat Disord 1997; 22: Pratt E, Niego S, Agras W. Does the size of a binge matter? Int J Eat Disord 1998; 24: Keel P, Mayer S, Harnden-Fischer J. Importance of size in defining binge eating episodes in bulimia nervosa. Int J Eat Disord 2001; 29: Latner J, Hildebrandt T, Rosewall J, Chisholm A, Hayashi K. Loss of control over eating reflects eating disturbances and general psychopathology. Behav Res Ther 2007; 45: Marcus M, Kalarchian M. Binge eating in children and adolescents. Int J Eat Disord 2003; 34: S47-S Epstein LH, Paluch RA, Saelens BE, Ernst MM, Wilfley DE. Changes in eating disorder symptoms with pediatric obesity treatment. J Pediatr 2001; 139: Braet C, Tanghe A, Decaluwe V, Moens, E, Rosseel, Y. Inpatient treatment for children with obesity: Weight loss, psychological well-being, and eating behavior. J Pediatr Psychol 2004; 29: Goossens L, Braet C, Verbeken S, Decaluwe V, Bosmans G. Long-Term Outcome of Pediatric Eating Pathology and Predictors for the Onset of Loss of Control over Eating Following Weight- Loss Treatment. Int J Eat Disord 2011; 44(5):
9 12. Eddy K, Tanofsky-Kraff M, Thompson-Brenner H, Herzog D, Brown T, Ludwig D. Eating disorder pathology among overweight treatment-seeking youth: Clinical correlates and crosssectional risk modeling. Behav Res Ther 2007; 45: Glasofer D, Tanofsky-Kraff M, Eddy K, et al. Binge eating in overweight treatment-seeking adolescents. J Pediatr Psychol 2007; 32: Goldschmidt A, Jones M, Manwaring J, et al. The clinical significance of loss of control over eating in overweight adolescents. Int J Eat Disord 2008; 41: Goossens L, Braet C, Decaluwé V. Loss of Control over eating in obese youngsters. Behav Res Ther 2007; 45: Goossens L., Soenens B, Braet, C. Prevalence and characteristics of binge eating in an adolescent community sample. J Clin Child Adolesc Psychol 2009; 38: Tanofsky-Kraff M, Yanovski S, Wilfley D, Marmarosh C, Morgan C, Yanovski J. Eatingdisordered behaviors, body fat, and psychopathology in overweight and normal-weight children. J Consult Clin Psychol 2004; 72: Ranzenhofer LM, Columbo KM, Tanofsky-Kraff M, et al. Binge Eating and Weight-Related Quality of Life in Obese Adolescents. Nutrients 2012; 4: Goossens L, Braet C. The screening for eating pathology in the pediatric field. Int J Pediatr Obes 2010;5: Bryant-Waugh R, Cooper P, Taylor C, Lask B. The use of the Eating Disorder Examination with children: A pilot study. Int J Eat Disord 1996;19(4), Tanofsky-Kraff M, Goossens L, Eddy K, et al. A Multi-Site Investigation of Binge Eating Behaviors 9 in Children and Adolescents. J Consult Clin Psychol 2007; 75: Johnson W, Rohan K, Kirk A. Prevalence and correlates of binge eating in white and African American adolescents. Eat Behav 2002; 3: Neumark-Sztainer D, Hannan P. Weight-related behaviors among adolescent girls and boys Results from a national survey. Arch Pediatr Adolesc Med 2000;154(6): Goossens L, Braet C, Van Durme K, Decaluwé V, Bosmans, G. The parent-child relationship as predictor of eating pathology and weight gain in preadolescents. J Clin Child Adolesc Psychol 2012; 41: Morgan C, Yanovski S, Nguyen T, et al. Loss of control over eating, adiposity, and psychopathology in overweight children. Int J Eat Disord 2002; 31(4):
10 26. Goossens L, Braet C, Van Vlierberghe L, Mels S. Loss of Control over eating in overweight youngsters: the role of anxiety, depression and emotional eating. Eur Eat Disord Rev 2009; 17, Polivy J, Herman C. Causes of eating disorders. Annu Rev Psychol. 2002; 53: Fairburn C, Brownell K. Eating disorders and obesity: a comprehensive textbook (Second Edition ed.). New York, USA: Guilford Press, Polivy J, Herman CP. Dieting and binge eating: A causal analysis. Am Psychol 1985; 40: Van Vlierberghe L, Braet C, Goossens L. Dysfunctional schemas and eating pathology in overweight youth: A case control study. Int J Eat Disord 2009; 42: Tanofsky-Kraff M, Faden D, Yanovski SZ, Wilfley DE, Yanovski JA. The perceived onset of dieting and loss of control eating behaviors in overweight children. Int J Eat Disord 2005; 38: Goossens L, Braet C, Bosmans G. Relations of dietary restraint and depressive symptomatology to loss of control over eating in overweight youngsters. Eur Child Adolesc Psych 2010; 19: Sullivan H. The interpersonal theory of psychiatry. New York, USA: WW Norton, Wilfley D, Pike K, Striegel-Moore R. Toward an integrated model of risk for binge eating disorder. J Gend Cult Health 1997; 2: Hilbert A, Tuschen-Caffier B, Czaja J. Eating behavior and familial interactions of children with loss of control eating: a laboratory test meal study. Am J Clin Nut 2010; 91(3): Elliot C, Tanofsky - Kraff M, Shomaker L, et al. An examination of the interpersonal model of loss of control eating in children and adolescents. Behav Res Ther 2010; 48: Goossens L, Braet C, Bosmans G, Decaluwé V. Loss of control over eating in pre-adolescent youth: the role of attachment and self-esteem. Eat behav 2011; 12 : Vandewalle J, Moens E, Braet C. Comprehending emotional eating in obese youngsters: The role of parental rejection and emotion regulation. Int J Obes 2014; doi: /ijo Czaja J, Hartmann AS, Rief W, Hilbert A. Mealtime family interactions in home environments of children with loss of control eating. Appetite 2011; 56:
11 40. Tanofsky-Kraff M, Yanovski SZ, Schvey NA, Olsen CH, Gustafson J, Yanovski JA. A Prospective Study of Loss of Control Eating for Body Weight Gain in Children at High Risk for Adult Obesity. Int J Eat Disord 2009; 42(1): Tanofsky-Kraff M, Shomaker LB, Roza CA, et al. A Prospective Study of Pediatric Loss of Control Eating and Psychological Outcomes. J Abnorm Psychol 2011; 120: Hilbert A, Hartmann AS, Czaja J, Schoebi D. Natural course of preadolescent loss of control eating. J Abnorm Psychol 2013; 22(3):
12 ~ O autorach ~ Lien Goossens Lien Goossens otrzymała tytuł psychologa klinicznego w lipcu 2004 na Uniwersytecie w Ghen (Belgia). Od października 2004 do września 2009 pracowała jako doktorantka na Wydziale Rozwoju, Osobowości i Socjologii (Katedra Psychologii i Nauk Pedagogicznych, Uniwersytet w Ghent). W marcu 2009 obroniła swoją pracę doktorską Utrata kontroli nad jedzeniem u otyłej młodzieży (promotorem była Prof. Dr. Caroline Breat, badania ufundowało Special Research Funds na Uniwersytecie w Ghent). Od października 2009 pracuje jako naukowiec na tym samym oddziale nad projektem zatytułowanym Środowiskowe oraz interpersonalne wpływy na rozwój zaburzeń odżywiania u młodzieży. Obok swojej pracy badawczej prowadzi praktyczne kursy dla studentów psychologii na temat oceny i terapii otyłości i zaburzeń odżywiania oraz jako kliniczny psycholog jest członkinią Child Mental Health Centre na Uniwersytecie w Ghent. Caroline Breat Profesor na Wydziale Rozwoju, Osobowości i Socjologii na Uniwersytecie w Ghent w Belgii. Domeną jej badań i tematem prowadzonych przez nią wykładów jest psychopatologia rozwojowa. Ponadto pracuje także jako osoba nadzorująca pracę wielu klinik. Caroline Breat utrzymała tytuł doktorski w 1993 na Uniwersytecie w Ghent, że specjalnością w badaniu aspektów psychologicznych otyłości dziecięcej. Jest autorką i współautorką ponad 100 publikacji naukowych. 12
13 ~ Jak korzystać z tego artykułu ~ Możesz używać, udostępniać i kopiować te treści, cytując ten artykuł w następujący sposób: L. Goossens, C.Breat. Objadać się czy nie objadać? Oto jest Pytanie. The ECOG s ebook on Child and Adolescent Obesity. Źródło: ebook.ecog-obesity.eu Upewnij się również, że podczas korzystania z tej treści masz odpowiedni kredyt. Odwiedź ebook.ecogobesity.eu/terms-use/summary/, aby uzyskać więcej informacji. Dziękuję Ci za przeczytanie tego artykułu. ~ Słowo końcowe ~ Jeśli uważasz, że ten artykuł jest wartościowy, udostępnij go komuś, kto może być nim zainteresowany. Odwiedź także ebook.ecog-obesity.eu, aby przeczytać i pobrać więcej informacji związanych z otyłością dziecięcą. 13
14
KIEDY (NIE)JEDZENIE STAJE SIĘ PROBLEMEM CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA ANNA BRYTEK-MATERA
KIEDY (NIE)JEDZENIE STAJE SIĘ PROBLEMEM CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA ANNA BRYTEK-MATERA JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE DSM V (APA, 2013) A. Odmowę utrzymywania
Anoreksja i bulimia. Mgr Adrianna Skaza. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Anoreksja i bulimia Mgr Adrianna Skaza Anorexia nervosa Jadłowstręt psychiczny kryteria: Odmowa utrzymywania prawidłowej masy ciała Obawa przed przyrostem masy ciała pomimo niedostatecznej wagi Przeżywanie
NIETYPOWE ZABURZENIA ODŻYWIANIA
NIETYPOWE ZABURZENIA ODŻYWIANIA ORTOREKSJA (ORTHOREXIA NERVOSA) Definicja: Obsesyjne spożywanie jedynie zdrowej żywności Źródło choroby: nadmierna chęć uniknięcia konkretnych chorób, zachowania dużej sprawności
Załącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA Odżywianie jest ważną sferą w życiu każdego człowieka. Różnorodne przeżywane przez nas stresy są częstym powodem utraty apetytu, podjadania lub nadmiernego apetytu. Różne
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Załącznik nr 6. Porada lekarska diagnostyczna
Załącznik nr 6 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego) oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia
Ortoreksja. Dorota Bugajec
Ortoreksja Dorota Bugajec Czym jest ortoreksja? Ortoreksja to nowa koncepcja na temat zaburzeń odżywiania, na którą składa się patologiczna obsesja na punkcie biologicznie czystej i zdrowiej żywności,
Depresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych Zachowania autodestrukcyjne Autoagresja działania mające na celu spowodowanie u siebie psychicznej albo fizycznej szkody Autoagresja bywa elementem takich
zaburzenia zachowania (F00 odpowiadające świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) Zaburzenia psychiczne i F99);
Dziennik Ustaw 51 Poz. 1386 Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Zaburzenia odżywiania -
Zaburzenia odżywiania - - rozpoznanie, objawy, leczenie Dorota Zatorska - Stempin 2012 1 Zaburzenia odżywiania - objawy, rozpoznanie, leczenie " Ciało ma znaczenie, ale kiedy dochodzimy do tego, co u
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci.
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci. ZDROWIE definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący się uzyskaniem dobrego samopoczucia na poziomie fizycznym, psychicznym i
Szpital Szaserów pomimo wielokrotnych pisemnych próśb pacjenta nie wysłał swojemu pacjentowi testów psychologicznych MMPI 2 i CAPS.
Szpital Szaserów pomimo wielokrotnych pisemnych próśb pacjenta nie wysłał swojemu pacjentowi testów psychologicznych MMPI 2 i CAPS. Testy (niekompletne) zostały wysłane dopiero do sądu karnego Legionowo
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
PLAN STUDIÓW. Seminaria. Wykłady. Psychologia ogólna Egzamin. Technologie informatyczne w pracy naukowej Zaliczenie z oceną
Nazwa kierunku: Psychologia zdrowia Poziom: jednolite studia magisterskie Cykl kształcenia: 2019/2020 do 2023/2024 PLAN STUDIÓW ROK: I (19/20) Nazwa modułu/ przedmiotu Psychologia ogólna 5 70 40 30 Egzamin
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza)
JAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI Z ADHD W ŚWIETLE BADAŃ. mgr Katarzyna Naszydłowska-Sęk
JAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI Z ADHD W ŚWIETLE BADAŃ mgr Katarzyna Naszydłowska-Sęk Wstęp Problematyka jakości życia dzieci i młodzieży, mimo iż niezwykle istotna z perspektywy zarówno teoretycznej jak i aplikacyjnej,
Anoreksja i bulimia psychiczna epidemią XXI wieku.
Anoreksja i bulimia psychiczna epidemią XXI wieku. mgr inż. Aleksandra Czarnewicz-Kamińska ola@ladydieta.pl Katedra Żywienia Człowieka Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, Warszawa 14.05.2008
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Agresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Szkolny Ośrodek Psychoterapii
Szkolny Ośrodek Psychoterapii Kiedy zgłosić się na psychoterapię? Gdy czujesz, że wszystko idzie nie tak jak chcesz i nie potrafisz tego zmienić. Podstawowym wskaźnikiem tego, że powinniśmy rozważyć psychoterapię
Czy rezygnacja z terapii odchudzającej wiąże się z występowaniem żarłocznego jedzenia?
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Radosław Tomalski 1, Agnieszka Żak-Gołąb 2, Barbara Zahorska-Markiewicz 2 1 Katedra Patofizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 2 Klinika
PROGRAM ZDROWOTNY Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16 17 lat
PROGRAM ZDROWOTNY Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16 17 lat zrealizowany w 2013 roku na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, koordynowany przez Fundację
KWESTIONARIUSZ NAPADOWE JEDZENIE - WYWIAD WSTĘPNY
DATA wykonania KWESTIONARIUSZ NAPADOWE JEDZENIE - WYWIAD WSTĘPNY instrukcja: Wypełnij Kwestionariusz, aby dowiedzieć się, czy napadowe jedzenie kompulsywne może Ciebie dotyczyć. Przed tobą znajduje się
Uwaga Propozycje rozwiązań Uzasadnienie
Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień Osoba zgłaszająca uwagi: dr n. hum. Katarzyna Sitnik-Warchulska
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno
Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Zaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia. poradnik skrócony
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia poradnik skrócony Nowe prawo ulepszające usługi W październiku 2012r. weszły w życie nowe przepisy prawne, których celem jest usprawnienie działania
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
YNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ. zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych. Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań
YNDROM OTOWOŚCI NOREKTYCZNEJ zastosowanie konstruktu teoretycznego dla projektowania działań profilaktycznych Beata Ziółkowska, IP, UAM, Poznań Zaburzenie/choroba jako forma adaptacji do sytuacji trudnej
UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU
UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU Dystymia ICD 10 niejednoznaczność terminu, grupa zaburzeń (obejmuje nerwicę depresyjną, depresyjne zaburzenie osobowości, depresję nerwicową, depresję lękową przewlekłą) Dystymia
praktycznie o zaburzeniach odżywiania
praktycznie o zaburzeniach odżywiania dla rodziców Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 #zacznijmy od podstaw ZABURZENIA ODŻYWIANIA TO KTÓRĄ SIĘ LECZY CHOROBA I
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Zajęcia terenowe - kontakt ze sprawcą przemocy domowej. Moduł 106: Diagnoza i terapia osób, które doznały interpersonalnej traumy w dzieciństwie
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Co to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
dr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:
Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie
Szybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro
Szybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro RAPORT Z BADANIA ILOŚCIOWEGO REALIZOWANEGO DLA FIRMY SANOFI Listopad 2017 Cele i metodologia badania
NADUŻYWANIE INTERNETU Szymon Wójcik
NADUŻYWANIE INTERNETU Szymon Wójcik Szymon.wojcik@fdds.pl Materiał filmowy: Reklama Windows Phone Really? https://www.youtube.com/watch?v=55kophd64r8 Panika moralna? Plan prezentacji Definicja zjawiska
Otyłość ma często podłoże psychologiczne
Psychologia i ywienie Otyłość ma często podłoże psychologiczne Wśród licznych badań prowadzonych nad otyłością ważne miejsce zajmują psychologiczne uwarunkowania tej choroby, postrzegane jako jedna z jej
wzrasta drażliwość. Takie objawy nie mieszczą się w ramach klasyfikacji dotyczącej depresji. W związku z tym zdarza się, że u dzieci cierpiących na
Hasło tegorocznych Światowych Dni Zdrowia obchodzonych 7 kwietnia brzmi: Depresja - porozmawiajmy o niej. Specjaliści pracujący w naszej szkole zachęcają wszystkich rodziców do pogłębienia wiedzy na temat
Katedra Psychologii Zdrowia i Rehabilitacji Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Kamilla Bargiel-Matusiewicz Warszawa, 14.09.2017r. Katedra Psychologii Zdrowia i Rehabilitacji Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski Recenzja dotycząca pracy doktorskiej pani Joanny Dudek
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne
Praca dotowana z funduszy przeznaczonych na badania statutowe Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
Recenzenci: dr hab. Katarzyna Schier, profesor UW prof. dr hab. Aleksandra Łuszczyńska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe
Raport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach
Raport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach 2012-2017 realizowanego wspólnie z Wydziałem Zdrowia Urzędu
Ilość posiłków w ciągu dnia: Odstępy między posiłkami:
Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Ilość posiłków w ciągu dnia: 4-5 Odstępy między posiłkami: regularne, co 3,5-4h ŚNIADANIE : max.2h od momentu wstania KOLACJA : min.3h przed snem Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ?
Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Jakość życia nie zależy wyłącznie od dobrostanu fizycznego, bo stan zdrowia ma wpływ na wiele aspektów życia.
Jakość życia w chorobie nowotworowej Krzysztof G. Jeziorski Warszawa Definicja jakości życia WHO (1993) Poczucie jednostki co do jej pozycji życiowej w ujęciu kulturowym oraz systemu wartości, w którym
Publikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego
Recenzent: prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
ELEMENTY PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
ELEMENTY PSYCHOLOGII KLINICZNEJ Definicja psychologii klinicznej: Jest to dziedzina psychologii stosowanej, która posiada odrębny od innych działów psychologii obszar badań i praktyki. Obszar ten stanowią
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Rozwoju 4. Kod przedmiotu/modułu
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Dziecko z zaburzeniami w rozwoju/ Moduł 100 : Psychopatologia Rozwoju Dzieci i Młodzieży 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Children
Badania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia
LECZENIE ŻYWIENIOWE DLA ZESPOŁÓW ŻYWIENIOWYCH Kurs pod patronatem POLSPEN. Gdynia, dnia 8.04.2015 Badania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia Sylwia Małgorzewicz Katedra Żywienia Klinicznego GUMed Celem
Raport indywidualny INFORMACJE POUFNE. Bartosz Satysfakcja. Test przeprowadzony za pośrednictwem 1 października 2018
Bartosz Satysfakcja Test przeprowadzony za pośrednictwem https://satysfakcjazpracy.pl 1 października 2018 INFORMACJE POUFNE Wprowadzenie Celem serwisu jest umożliwienie osobom zainteresowanym w oszacowaniu
Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
I nforma cje ogólne. Nazwa modułu:zaburzenia odżywiania w praktyce dietetyka r.a cykl
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu:zaburzenia odżywiania w praktyce dietetyka r.a. 2018-2019 cykl 2016-2019 Rodzaj modułu/przedmiotu Przedmiot
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
KARTA KURSU. Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents. Punktacja ECTS*
KARTA KURSU Nazwa Psychologia zaburzeń dzieci i młodzieży (III rok, pedagogika; psychoprofilaktyka zaburzeń i wspomaganie rozwoju) Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents Kod
Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży
Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży: pojedynczy epizod dużej depresji nawracająca duża depresja dystymia mania lub submania stan mieszany zaburzenia afektywne
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 180/2013 z dnia 8 lipca 2013 r. o projekcie programu Program profilaktyki ryzykownego stanu psychicznego Miasto
Anoreksja. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Anoreksja Anorexia nervosa Jadłowstręt psychiczny kryteria: Odmowa utrzymywania prawidłowej masy ciała Obawa przed przyrostem masy ciała pomimo niedostatecznej wagi Przeżywanie siebie jako osoby grubej
DEPRESJA POROZMAWIAJMY O NIEJ. Spotkanie z rodzicami uczniów Szkoły Podstawowej Ciechanowiec, r.
DEPRESJA POROZMAWIAJMY O NIEJ Spotkanie z rodzicami uczniów Szkoły Podstawowej Ciechanowiec, 24.11.2017 r. 350 mln osób na świecie jest dotkniętych depresją. 12% Polaków ma obecnie objawy depresji, 16%
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia29 kwietnia 2011 r. Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Dziecka z zaburzeniami odżywiania
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Dziecka z zaburzeniami odżywiania Do zaburzeo odżywiania zaliczane są: jadłowstręt psychiczny, żarłocznośd psychiczna, przejadanie spowodowane czynnikami
Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce Nebojsa Markovic, Fotolia # Copyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. dr hab. Aleksandra Łuszczyńska prof. d r hab. Włodzimierz Oniszczenko Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na
Cennik pojedynczych usług 100 zł 100 zł 100 zł 120 zł
Konsultacja Kontrola Terapia Dieta Cennik pojedynczych usług 120 zł PAKIET DIETETYCZNY PODSTAWOWY CENA W PAKIECIE 190 zł Dla osób zdrowych i chorych* czyli borykających się z problemem nadwagi, otyłości
Metodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bulimia (Żarłoczność psychiczna)
Bulimia (Żarłoczność psychiczna) W bulimii występują powtarzające się epizody gwałtownego objadania się. Epidemiologia: Bulimia dotyka młode kobiety w wieku ok. 18-25lat Występuje często(częściej niż jadłowstręt),
Depresja wyzwanie dla współczesnej medycyny
Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Depresja wyzwanie dla współczesnej medycyny
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość. Spis treści
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość Spis treści Od autorki.... 11 CZĘŚĆ I. Nadwaga i otyłość jako problem biopsychospołeczny. Zachowania prowadzące do zmiany wagi.... 13 ROZDZIAŁ
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Diagnoza psychologiczna./ Moduł 100..: Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Diagnoza psychologiczna./ Moduł 100..: Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychological
I nforma cje ogólne. Nazwa modułu:profilaktyka i leczenie chorób dietozależnych zaburzenia odżywiania r.a cykl
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu:profilaktyka i leczenie chorób dietozależnych zaburzenia odżywiania r.a. 2018-2019 cykl 2016-2019 Rodzaj modułu/przedmiotu
WALIDACJA SKALI OCENY NADMIERNEGO KORZYSTANIA Z SIECI SPOŁECZNOŚCIOWYCH (SONKSS)
WALIDACJA SKALI OCENY NADMIERNEGO KORZYSTANIA Z SIECI SPOŁECZNOŚCIOWYCH (SONKSS) dr hab. Paweł Izdebski prof. nadzw. mgr Martyna Kotyśko Instytut Psychologii Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Grant: Osobowościowe
PORADNICTWO DIETETYCZNE Wykład 2
PORADNICTWO DIETETYCZNE Wykład 2 Funkcje żywności Społeczne aspekty zaburzeń żywieniowych na przykładzie głodu pozornego, utajonego i otyłości Standardy postępowania dietetycznego z pacjentem otyłym Prowadzący:
PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE STUDIA STACJONARNE
PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE STUDIA STACJONARNE Filozofia z elementami logiki Psychologia mowy i języka Biologiczne podstawy zachowań Wprowadzenie do psychologii
WIEDZA. Zna reguły uruchamiania niespecyficznych i specyficznych oddziaływań leczących.
Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Podstawy Psychoterapii Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty
AKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
PSYCHOLOGICZNE PRZYCZYNY OTYŁOŚCI
PSYCHOLOGICZNE PRZYCZYNY OTYŁOŚCI Opracowanie: Barbara Gierat-Semik Nadzór merytoryczny: Jolanta Siwińska Staż specjalizacyjny: Psychologia Kliniczna Psychosomatyka,Promocja Zdrowia KSS Im Jana Pawła II,
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Formy pomocy rodzicom posiadającym dziecko z zaburzeniami zachowania. Moduł 188: Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Diagnoza
Problemy pielęgnacyjne pacjentów z depresją.
Problemy pielęgnacyjne pacjentów z depresją. mgr Irena Ewa Rozmanowska specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego fot. Vedran Vidovic shutterstock.com Depresja ma w psychiatrii pozycję podobną
Informacje ogólne o kierunku studiów
Informacje ogólne o kierunku studiów Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Liczba semestrów i liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na danym poziomie Profil kształcenia Formy studiów
SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
OŚRODEK WSPARCIA DLA OSÓB
OŚRODEK WSPARCIA DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI 1 2 Środowiskowy Dom Sampomocy Integracja w Bytomiu Jesteśmy dziennym ośrodkiem wsparcia, działającym na terenie Bytomia, przeznaczonym dla osób dorosłych
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Kryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum
Kryzys w wartościowaniu i relacje rodzinne w świetle badań podopiecznych schroniska dla nieletnich i uczniów liceum Wartości, które człowiek ceni, wybiera i realizuje, pozostają w istotnym związku z rozwojem
Leczenie POCHP z perspektywy pacjenta
Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergie i POCHP W Polsce ok.2.000.000-2.500.000 osób choruje na POCHP 20% posiada odpowiednie rozpoznanie
Wsparcie społeczne. Dorota Wojcik, Natalia Zasada
Wsparcie społeczne Dorota Wojcik, Natalia Zasada Czym jest wsparcie społeczne? Jest to wszelka dostępna dla jednostki pomoc w sytuacjach trudnych. Wsparcie to konsekwencja przynależności człowieka do sieci
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska
Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Podstawy teoretyczne Jak kształtuje się pojęcie śmierci u dzieci? Dzieci w wieku do 4 lat: do 2 roku życia poczucie
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA W SZKOLE I PRZEDSZKOLU
DZIECKO Z ZABURZENIAMI ODŻYWIANIA W SZKOLE I PRZEDSZKOLU ODŻYWIANIE JEST BARDZO WAŻNĄ STREFĄ W ŻYCIU CZŁOWIEKA Różnorodne stresy i napięcia przeżywane przez człowieka są częstym powodem utraty apetytu,
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji