Katholska protyka. na leto 7* 13? za H o r n j u L u z i c {? * %, M U u d tjfc h in jc. W kommissijr kniharnje E. Sm olerja.

Transkrypt

1 Katholska protyka za H o r n j u L u z i c na leto 7* 13? {? * %, (<S Budysir ': V. M U u d tjfc h in jc. Z naktadom towarstwa ss. C y rilla a M ethoda. W kommissijr kniharnje E. Sm olerja.

2 I. M o 1872 jepschestupnelkto am a 366dnjow. II. Röczne protyczne znamjenja. 1 ) Njedzelski pism ik: gf. 2 ) Z to ta liczba: ) Epakty: X X. 4 ) W obw od stönca: V. III. ZacZmicza 1 ) S tö n c a : Z dweju zaczmiczow stönca (6. junija a 3 0. novem bra) pola nas zane tvidzecz njebudzemy. 2 ) Mksaczka: M esaczk budze so dwöjcy zaczmicz a mözcmy pola naö wobej zaczmiczi wohladacz: a) prenje zaczmiczo zapocznje so 2 2. mcje w nocy 1 1 hodz. 3 4 min. a lraje hacz do 2 3. meje w nocy 1 2 hodz. 5 4 m in., a je jara wuzke. b ) druhe zaczmiczo stanje so 1 5. novembra rano w 5 hodz. 5 8 mimit. a traje hacz do 6 hodz. 3 6 m in u t.; tute zaczmiczo je cyle snadnuschke. IV. S chtyri letne czasy. 1) Raleczo zapocznje so 2 0. mčrca rano w 8 hodz., hdyz stönczko ze znam jenja rybow do borana pschestupi. D zen a nöc so na pschiberacym puczu runataj. 2 ) Lecjo spoczina so 2 1. junija rano w 4 hodz-, hdyz stönczko z dwöjnikow do raka stupa. Najdleschi dzen z najkrötschej nocu. 3 ) Nazyma zapoczina so 2 2. septembra wjeczor w 7 hodz., hdyz stönczko z knjdzny do Wahl stupa. D zen a nöc so na woteberacym puczu runataj. 4 ) Zyma pöcznje so 2 1. decembra popotdnju w 1 hodz., hdyz stönczko z tselnika do kozorözka stupa. N a j- krötschi dzen z najdleschej nocu. V. Mözne wjedro leta Letej daw aja mjeno M erk u r ($). M erkur je preni z p lan etow, kotrez so wokoto stönca hibaja, a tret stönca neschto pschez 8 m ilionow m ili zdaleny. W obbehnje stönco za 8 7 dnjow a 2 3 hodzinow a wobwjertuje so wokoto sebje samoho za 2 4 hodzinow a 5 m inutow. M erkurowe leta su böle suche a zym ne, hacz czvpte, a toho dla z wjetscha njeptödne. Naleczo je we spoczatku czo p te, hapryl suchi, na köncu zym n y, meja m a wjele zym y; tak zo pölne pkody schkodu czcrpja. Leczo ma wjele deschcza, kotryz Pak je njeptodny a zemju njewokschewi; ze synow ym i a zitnym i znjemi dyrbi so khwatacz; poczicz möze so közdy, kotromuz chce so dzetacz. N azym a m a w e spoczatku wjele deschcza a zazne mjerznjenja, n a köncu Pak suche wjedro hacz do adventa. Z ym a so we spoczatku decembra nahte n aw ali a n^chtozkuli njewe so jeje wobröcz. P s c h is p. Budze, kaz budze: protyka wjedro njeczim. W jele ludzom tez B ö h prawe wjedro njcsczele. Tajkim radzimy, zo bychu sebi sami lepsche wjedro sczinicz spytali. S o samych za nös poczahacz maja darmo. VI. Kwatem bry abo suche dny. 1 ) W e poscze: 2 1., 2 3. a 2 4. februara. 2 ) P o swjatkach: 2 2., 2 4. a 2 5. meje. 3 ) N azym u: 1 8., 2 0. a 2 1. septembra. 4 ) W advenc^e: 1 8., 2 0. a 2 1. decembra. VII. Njebjeske znamjenja abo znamjenja zwerjatnika. f c f b oren, P k 1 byk, H dwöjnikaj, 4 E ref, M law, knjezna, w aha, schkorpion, S t tsilnik, Z Z. kozorö^k, ^ w odny m uz, rybje. VIII. Pöstne dny. 1 ) P otny pöst ( t * ) : za dzen jedynkröczne dospotne nasyczenjo z wostajenjom mjasnych jedzow. 2 ) Wschedny pöst (f): same wostajenjo mjasnych jedzow. 3 ) W olözeny pöst (* ): za dzen jedynkröczne dospokne nasyczenjo z dowolnosczu mjasnych jödzow. IX. Ju tro w n a spowjedz m a so wotpokozicz 1 ) we budyschinskej diöcesy we czasu wotpopjelneje srjedy ( 1 4. febr.) hacz do soboty po Swjatkach ( 2 5. m rjt) y 2 ) we drazdzanskej diöcesy w ot 5. njed^ele posta (17. m erca) hacz do soboty po Swjatkach; 3 ) we kulowskej wosadze w ot 5. njedzele posta hacz do naifroj. T rojicy (26. meje)- X. Liczba wobydlerjow tuziskich a wjetschich sakskich mestow. Annabcrg 1 1,2 7 2 w., Bjarnaczicy 1714 w., Biskopicy W., Budyschin 1 2,5 9 1 n.., Cwikawy 2 4,5 0 9 w., D razdzany 1 5 6,0 2 4 w., Freiberg 2 0,5 6 6 w., Glauchau w., Halschtrow w., Kamjene w., Kinsbörk w., Krimiczaw 1 3,6 7 0 w., Khemnicy 5 8,5 7 3 w., Lipsk 9 0,8 2 4 w., Lubij w., M eerane 1 6,9 0 4 w., M ischno w., N ow osalc w., P la w n o 2 0,5 0 8 w., Rychbach 11,713 w., Scherachow w., W erdau 1 0,3 2 6 w., Wosbörk w., W o- strowc 1571 w., A itaw a 1 5,6 2 8 wobydlerjow.

3 Januar, w u lk i rözk (31 dnjow) S tönczka Mösac zka.. a skhadz. khow. 'S 8 skhadz. khow. h. m. h. m. h. m. h. m. 1 P ö n d z e lu W o v rezan jo Je z u sa m W u to ru M a la r i a, pustnika. dt* & S r je d u A n th e ra b am za. 3 S ^ L &* poknöc S tw ö rtk B en e d ik ta, m a r tr a r ja & pschip. 5 P ja tk t T e le s fo ra, bam z. A. S S o b o tu W ozjew jenjo J e z u s a łi njedz. Po <5. 3 Kralach. Scz : Dwanaczeletny Jezus we templu. Luk. 2, N jed z. Luciana, wart. 3* S OCSV* F Pöndzelu Severina, wuznawarja c tsi6e S e Wutoru Juliana, martrarja. ^ Srjedu Wilhelm«, biskopa Stwörtk Hygina, bamza. 3* Pjatk f Arkadia, mart. Z. S Z L Sobotu Bincentia, wuznawarja (k njedz. po S. 3 Kralach. Scz.: Jezus na kwasu we Kana. Ja n. 2, N jedz. Hilaria, biskopa (k l/> Pöndzelu M awra, abta Wutoru Marcellal. bamza. 3.S Srjedu Antonia, abta. 3* S 'Jgr polnöc 18 Stwörtk S tol swj. Pötra w Romje G? Pjatk f Kanuta, krala a martrarja pschip Sobotu Fabiana a Bosczana, mart F > njedz. po S. 3 Kralack. S c z.: Jezus wustrowi hejtmanowoho syna. M at 8, N jedz. Hanze, knj. mrt. 3.S Pöndzelu Bincentia, mart. H.S M Wutoru Emerentiany, kn. mrt. H.S Srjedu Timotheja, bist. Z. S ^ Stwörtk Wobroczenjo swj. Pawoka. ^ 2^ n Me- E Pjatk ch Polykarpa. A.S.166.; Alberika w* h r Sobotu Bitaliana, bamza, martrarja QO Njedzcla Septuagesima. S cz.: Dzekaczerjo do winicy postani. M at. 20, Juliana, biskopa wuznaw m Pöndzelu Ottilije, knjezny Wutoru Martinh, knj. mrt. 3«S & Srjedu Pötra z Noly, wuznawarja & SS Wopomnjenja hödne -n h. 1. Zapoczatk swetnoho leta; 2. Landtag; 6. Sw jatych 3 kralow; 2 5. Ptaczi kwas. Mschrlkizny. I. Hermanki. 2. Hodzij (sk.) Lipsk (m asa). 3. Njeswaczidlo (sk. len). I 4. G eisa (kl).! 10. M inakal (sk.). j 15. Kinspork (sk.); Held-! bürg (kl., sk.). 17. Rakecy (sk., zit.) A um a (sk., kl.). ' 29. Lauban (sk., kl.); Hohn-; stein (kl.). ' 3 0. Lauban (kl.); Domniczj ( f ń, sk.).! 3 1. Wurcbach (kl., sk.).! II. Mesaczkowe psche- menjenja. j E Posledni bertlk 3.ja n. w noch w 10 hodj. 57 mins Q Mkody mesaczk lo.jan. pvpokdnju w 3 hodz. 56 rniit. H P reni bertlk 17. jan. pschipoldnju w 1 Pokny mesaczk25.jam wjeczor w 6 hodz. 12 min III. Mözne wjedro. Posledni bertlk (3.) pokch zuje na rjane ale zynme wjedro, a mkody mesaczk (10.' pokraczuje hacz do 15. z mv kym w jedrom ; na to pschinjese preni bertlk (17.) sne( a deschc^ hacz do 2 3., n«j czoz nekotre dny womjahknje ale z poknym misaczkom (25. je zasy sneh a deschcz psch' snadnej zymje; wokoko 31,' zasy zymnischo.

4 1 S tw ö rtk 2 P ja tk 3 S o b o tu 4 N j e d z. 5 P ö n d z e lu 6 W u to ru 7 S r j e d u 8 S tw ö rtk 9 P ja tk 1 0 S o b o tu F e b r u a r, m a l y r ö z k ( 2 9 d n j o w ). J g n a t i a, bisk.; B r ig itty, ř n j. 43*' t C ^ isto sc z e n ja s. M a r i j e. B k a z i j a, bisk. m a rtr. S t ö r lczka skhadz. h. m. khow. h. m M,,L e & esacz jkhadj. b. m. polnöc Njedzela Seksagesima. Scz.: Sym jo na wschelakej roli. Luk. 8, 4 15 H a n d r ija K orsinskoho, bisk. A g a th y, knj. m rt. A. S D o ro th e je, knj. m rt. A. S R o m u a ld a, a b ta. I a n a z M a th «, w u zn a w. -sa p o llo n ije, k. m. Z. S W T S ch olastiki, knj. m rt t W * & Njedzela Kwinkwagestma. <8c$.: Jezus zahoji slcpoho. Luk. 18, H N j e d Z. 1 2 P ö n d z e lu 13 W u to ru 1 4 S r j e d u 15 S tw ö rtk 16 P ja tk 17 S o b o tu 18 R j e v z. 19 P ö n d z e lu 10 W u to ru 11 S r j e d u 52 S tw ö rtk 53 P ja tk 54 S o b o tu I a n a C h ryso stom a. S K o rle W u lk o h o, kh^zora. S ch c z e p a n a, a b ta. t * P o p j e l n a srjed a. P a w o la, p u stn. A S t * S u lta n»,!. * t * A n astasia, m a r tr a rja *< > F * njedz. posta. S c z : Jiz u s we pusczinje spytowany. M at. 4, R a jm u n d a z P e n n a fo rt, w u zn. -s G a b in ia, m ö sc h n.m rt. A. S * E u s te ria, biskopa. f * P a t e r i a, biskopa. * S t ö l sw j. P ö tr a w A ntiochii. t * P e t r a D a m ia n a, biskopa. * S e r g i a, m a r tr a rja F *» M pschip njedz. posta. <Bc.: Jezus na Taborje pschekrasnjeny. M at. 17, 1 9.!5 N j e d z. 16 P ö n d z e lu 17 W u to ru 18 S r je d u.9 S tw ö rtk M a t i j a, ja p o s c h t. Z. S * B ik to rin a, m a r t. A. S * N esto ra, biskopa. t * L e a n d ra, biskopa. * M a r tr a r jo w luboscze. < Wopomujenja hödne duh. 1. Kralvwske dawki. 13. Pöstnicy. 14. Popjelna srjeda a> zapoczatk pösta. 2 1., 2 3. a 2 4. suche dny. & & k» khow. h. m pschip poknöc W sc h e lk h n y. I I. tzrrm auki. 3. Budyschin (sk.). 5. Rychbach (K n., sk.). 6. Hodstj (sk.). 7. Njeswaczidko (sk. (n.); i Radeberg (sk.). i 12. Biskopicy ( «. ), W o- j strowc(sk.,kl.), Wojerecy ; (sk.,kl.),zhorjelc(sk.,kl.) 13. Zhorjelc (fl.). 14. M inakal (sk.). B jarnacjicy (sk., kl.). Wulk! H ayn (sk., kn. desk.) 15. W ulki H ayn (kl.). 19. Biskopicy (fl.). S ta r e Drezdzany (kl.) Rakecy (sk., zit.). 27. Laz (sk., kl.). I I. Mösaczkowe pfchem ö njen ja. E Posledni bertlk 2. febr. dopokdnja w 11 hoth. 8 m in. 9 M o d y mesaczk 9. febr. wnocy w 2 hodj. 5 0 min. K P reni bertlk 16. febr. rano w 7 hodtz. 22 min. ; f A Pokny mesaczk 2 4. sebr. dopokdnja w 11 h. 54 m I I I. M özue w jedro. F ebruar m a n a zapoczatk« pokhmurjene wjedro ze zymnym wetsikom; wokoko 5. je rjenje a na to hacz do 9. njelubozne wjedro. 9. a 1 0. je ja ra zyma z torhatymi. wötsikami a zyma traje hacz do 1 2.; 13. pschinjese chopky deschcj a wulke wodh. P rl n börtlk (16.) zastupuje z wulkimi wetsikami a je mokro hacj do 24., a hacz do künca zymne w itry a sneh.

5 ! S lö nczka M..L ĕ f a c zka M ĕ r c, skhadj. khow. skhadz. khow. n a le tn ik (31 dnjow). h. m. h. m. h. m. h. m. 1 Pjatk t* Albina, biskopa. ijp*' polnöc Sobotu * Simplicia, bamza \ * m njedz. posta. S c z. : N z u s w uhna zlo h o D ucha. Luk. 11, Njedz. M arina, mart. A. S Pöudzelu * Kazimira, wuznawarja * 5 Wutoru * Gerasima, pustnika pschip. 6 Srjedu t* Mariana, Bist. martrarja Stwörtk * Domasch a Akwinskoho B Pjatk ch* Jana wotboha, wuznaw. ^3 > A Sobotu * Cyrilla a Meth. jap. Slowj. W»' A 4. njedz. posta. S c z.: I e z u s nasyczl z 5 khlebami ludzi. J a n. 6, Njedz. 40 martrarj. w Sebascze > 0 43* Pöudzelu Euthymia, biskopa Wutoru * Hrehorja I., bamza cyrkw. wucz nP Srjedu t* Nikefora, biskopa Stwörtk * Mathildy, kralowny F š polnöc 15 Pjatk t* Longina, martr. A. S F š Sobotu * Heriberta, biskopa njedz. posta. S c z.: Aidza chcedza Ie z u s a kamjenjowacz. J a n. 8, Njedz. HertY, knjezny. ^ Pöudzelu * Narcyfsa, b. m. Z. S Wutoru * Iözefa, patr. JLz. cyrkwje B» Srjedu t* Kuthberta, biskopa HEpschip Stwörtk * Benedikta. abta m Pjatk t* 7 bolosczow swj. M arije Sobotu * Viktoria, martrarja $ njedz. posta: Botm onczka. S c z.: Iezusow y stawny pucz do Jeruzalem a. M a t. 21, l Njedz. Gabriela, arcjandzela Pöudzelu * P sch izjew. s. M a r ije. t ä P Wutoru Kastula, martrarja f r Srjedu t* Robert«, biskopa s h Stwörtk f* Zeleny schtwörtk Pjatk t* Wulki pjatk polnöc Sobotu t* Jutrowna sobota I u t r y. S c z.: I e z u s je horjestanyl. M ark. 1 5, Njedz. Inlrowniczka J ^ Wopomnjenja hödne -ny. 20. D jen a nie so ru n a ta j; 31. Kralowska renta. j s t Wschelki^ny. I. Hermanki. 2. Z itaw a (kl.). 4. S ta re D razdjany (kn., sk.); Rhchbach (ff kl.); Stokpin (sk., kl.); Z i- taw a (kn., sk., kl.); Rychwald (sk., kl.). 5. B a r t (sk.); Hodjij (sk.); Z itaw a (sk., kn., kl.); R uland (sk.). 6. Wöspork (sk.); R uland (kl.); Njeswaczidlo (sk. t.). 9. Budyschin (kl.). 11. Budyschin (kl., sk.); Pölcznica (sk.); H alschtrow (sk., kl.). 12. Budyschin (kl.); Pötcznica (kl.). 13. M inakak (sk.). 18. W öslink (sk., kl.); B i- skopicy (sk.); Lubij (kn., sk.); Muzakow (sk., kl.) Rakecy (sk., zit.). 21. Kamjenc azhorjelc (sk.). 26. M kow h (kl.). 27. Z djary (sk.). II. Mesaczkowe pschemenjenja. H Posledni bertlk 2. merca wjeczor w 8hodj. 26 min. H M lodh mesaczk 9. m erca popoldnju to 1 hodz. 51 mim K P re n i bertlk 17.m črca rano w 3 hodz. 23 rnin. A Pokny rnesaczk 25.m erca w noch w 2 hodj. 41 rnin. III. Mözne wjedro. M erc zapoczina so ze zymu a ma wot 9. deschcz a such; toct 17. such a wetsiki; 22. pschinjese czoply deschcz; 26. so wujasni a nastanje rjane czopte wjedro, ale na köneu mesaca je zasy zymnischo.

6 1 Pöndzelu 2 Wutoru 3 Srjedu 4 Stwörtk ' 5 Pjatk 6 Sobotu H a p r y l, j u t r o w n i k ( 3 0 d n jo w ). ćt' J n tr o w n u pöndzelu. J u tr o w n u w u to r u. S Ł ' Agapy, martrki, H. S Ambrosia, bisk. A. S f Vincenca Ferrerskoho. Jsidora, biskopa. Skö, iczka skhadj. h. m khow. h. m M esac zka.-si 'S E skh-dz. khow. "Sg h. m. h. m. St pschip. ckr & SK njedz. po Jutrach. S c z.: J^ zus so Domasckej zjew i. J a n. 3 0, N jedz. 8 Pöndzelu I 9 Wutoru 4.0 Srjedu I I Stwörtk 12 Pjatk 13 Sobotu Kalliopia, martrarja. Andesia, mart.,. S M arije Kleofoweje. Ezechiela, profety. Leoua I. bamza. v f Julia 1, bamza. Z. S Hermenegilda, martrarja njedz. po Jutrach. S c z.: J e z u s, dobry pastyr. J a n. 1 0, U NjedZ. i l5 Pöndzelu Tiburtia, mart. $. S Krescentia, martrarja. 'JjS 1 6 Wutoru 17 Srjedu 18 Stwörtk 1 9 Pjatk 20 Sobotu Engratije, knj. mrt. A. S Aniceta, bamz. mrt. A. S Galdina, biskopa. t Leoua IX., bamza. Theotima, biskopa m n 4 S m m m psch'p Polnöc 12 6 l 3. njedz. po Jutrach. S c z.: J ezu s ryczi wo swojim wotendzenju. M a t. 4, l 11. 2i N jedz. [22 Pöndzelu [23 Wutoru 24 Srjedu 25 Stwörtk (26 Pjatk '27 Sobotu 1 Anselma, biskopa. Sotera, bamza, mrt. A. S Jurija, mart. Z. S A Fidela ze Sigmaringow. Marka, sczenika; Z. S f* Marcelina; Franchi, knj. cisterc. Anthima, mrt. A. S & t i e s arw ie S t polnöc!' 4. njedz. po Jutrach. S c z.: J ö zu s lubi D ucha swjatoho. J a n. 1 6, Njedz. 29 Pöndzelu 3 0 Wutoru Vitala, martrarja. Roberts L, abta cisterc. Khatyrny Senenskeje, knj. kl Wopomnjenja hödne dny. 1. Daw k za wopalensku pokkadnicu Parschonski a rjemjesniski dawk. S t Z L Wschelkizny. I. Hermanki. 2. Scherachow (ft., sk.); D M ( k l., sk.); Hodzij ( n 3. Njeswaczidko (sk.). 8. Wöspork (sk.); Kinsbork (sk.); Pöckowy (sk., ft.). 10. Minakak (sk.); Radeberg (sk.). 11. Radeberg (ft.). 15. Nowosatc (ft.) Lipsk (betn. thdj.). 17. Rakecy (sk. zit.). 19. Wojerecy (ft., sk., roofrn.) Lipsk (masa) Rakecy (kc.); Ramnowy (sk., H.) Budyschin (sk.). 30. R utand sk.). II. M esaczkowe pschem e n jen ja. H Postedni bertlk l.h a p r. rano w 3 hodz. 29 miu. M kody mesaczk8.hapr. w noch w 1 hodz. 29 min. K P reni bertlk 15. h apr. w noch ro 11 hodz. 9 min. ( A Pokny mesaczk 23. hapr. popoldnju w 2 hodz. 35 min. H Postedni bertlk 30. hapr. dop. w 9 hodz. 19 min. III. M özne w jedro. H apryl m a we zapoczatku zymu z deschcjom; wot 8. suchn zymu hacz do 15., 16. a 17. sylnje pomjerznje a je wodnjo rjane wjedro, na czoj mjchsche wjedro nastanje. 23. je pschemönjate, 25. cjopko, 28. h rim an jo, 30. njewobstajne wjedro. L

7 t M e j a, Sköiirczka skhadz. h. m. khow. h. ttt. M.. I rf ss skhads. h. m. zka khow. h. m. rözownik (31 dnjow). 1 Srjedu F ilip a a J a k u b a, japoscht & Stwörtk Sigismunda, martrarja pschip. 3 Pjatk t Namakanja swj. Kschiza Sobotu Moniki, wudowy. Z. S * njedz. po Iutrach. S c z.: J e z u s napom ina f modlenju. J a n. 1 6, 5$ Njedz. A th a n a sia, b ist. Z. S Pöndzefu Jana psched facz. wrotami Wutoru Stanistawa, biskopa. 'W e ir f Srjedu Zjewjenja arcjandz. Michafa F ä Stwörtk Stpöcza Jezusowoho Pjatk f Autonina, biskopa MK Sobotu P i a V., bam za ffi njedz. po Iutrach. S c z.: J e z u s ryczi w o D uchu troschtarju. J a n. 1 5, , Njedz. Pankratia, mart. S pofnöc 13 Pöndzefu Servatia, biskopa Wutoru Bonisacia, r. k. 4. S g Srjedu Dionysije, k. m. Z. S x JF W Stwörtk Jan a z Nepomuka, martrarja M Pjatk t* Ubafda, biskopa m pschip Sobotu Benantia, mart. S S w ja tfi. Scz: Schtöz B o h a lubuje, dzerzi joho faznje. Jan, 1 4, Njedz. Twjatkowniczkn Pöndzefu Swjatkownu pöndzefu Wutoru S w ja tk o w n u wutoru Srjedu t* Emifia, martrarja Stwörtk Desideria, bamza, martrarja M Pjatk t* Donatiana, mart. ^.S Sobotu t* Hrehorja VII., bamza Vschefkizny. I. Hermanfi. 1. B a r t (fl.,sk.); Njeswaczidlo (ff.); Nufand (ff.)j 4. Z itaw a (ff., ff.); Krosy" (kl.) Kamjencfsk., kl.); Lubi (sf.. kl.); Krosyn ( f f.).! 7. Lubij (ff.); HodZij(sf.). 8. M inafaf(sk.); Lubij(kf.)^ 1 1. W ifowy (sf.). j 13. W ösporf (sf.); «iffo i P-cY (sk.); Kinsbork(sf.)! W ifowy (ff.). 14. K insborf (ff.); Rychbach (sf., ff.). 15. Rafccy (sf., zit.) Kulow (ff., ff.); Wofbramecy (sf., ff.). 29. Zdzary (sf.). II. Mesaczkowe pschemünjenja. M fody mesaczk 7. meji popofdnju ro 2 hodz. 16 min K P röni bcrtlk 15. mej popofdnju w 5 hods. 3 min (s) Pofny me'saczf23.mej w noch w 12 hodz. 6 min. E Posfedni bertfk 29. mej popofdnju w 3 hodz. 10 min 1. njedz. po Sw jatfach. S c z. : W uposkanjo Japoschtokow. M at. 28, Njedz. >Najjwjeczijch. Trojizy pofnöc Pöndzefu Madfeny z Pazzis, knjezn Wutoru ($5mnana, biskopa Srjedu Cyrilla Cesarejsk. Z.S & Stwörtk Bozoho hordoho Czefa pschip. 31 Pjatk t Petronille, kujezny >* Wopomnjenja hödne -nh. 1. W afpora. Krafowske dawki. 6., 7., 8. Kschizowy tydzen. 2 2., 2 4., 25. Kwatember. III. Mözne wjedro. M eja rna hacz d o 6.rja n wjedro. na czoz nekotre dn wetsifojte, zymne, njewob stajne wjedro zastupi. Wc 8. hacz do 18. je ja ra czopf a wulka suchota. 23. rjan wjedro. aß ot cfc pky deschcz z pschemenjatyn nie pfödnym wjedrom.

8 Junij, Stönczka Mösaczka..L skhadz. khow. 'S S skhadj. khow. smaznik (30dnjow ). h. m. h. m. h. m. 6. m. 1 Sobotu S u f i t n a, m a t t. I. S j ł * njedz. po Swjatkach. S c z.: Pschirunanjo w o wulkej wjeczeri. Luk. 1 4, Rjcdz. Blandiny, knj. mrt. Z. S Pöndzelu Paule knjezny Wutoru Franciska Karacciolo F* Srjedu Bonifacia, biskopa, mart F* Stwörtk Dokhowanja boz. Czöla. ' ü y F* Pjatk t Najswjecz, wutrobyjözusoweje i 8 Sobotu Medarda, biskopa » njedz. po Sw jatkach S c z. : Pschirunanjo w o zhubjenej w ow cy. Luk. 1 5, Njedz. Prim a a Feliciana, Z. S » Pöndzelu M arhaty, kralowny, wud HE fll Wutoru Barnaba, japoscht. A. S m poknöc 12 Srjedu Jan a wot Fakuudo, wuznaw q Stwörtk Antonia z Padua, wuznaw m ,14 Pjatk fb asiliaw u lk.b.h.s n S ' ]15 Sobotu Vita, martrarja, Z. S & pschip njedz. po Sw jatkach. S c z.: B oh aty popad rybow. Luk. 5, *6 Njedz. Bennona, bisk. Mischnansk Pöndzelu Nikandra, mart. $. S Wutoru Marcelliana, mart. $. S s h Srjedu Juliaüy, knjezny Stwörtk Sylveria, bamza m Pjatk f Aloyfia z Gonzaga. I V ' Sobotu Albaua, mart. A. S * njedz. po Swjatkach. S c z.: Spraw n oscz farizejow. M a t. 5, Rjed^. Agripiny, knjezn. mart Pöndzelu N a r o d a s. J a n a kschczenika a Wutoru Wilhelm«, abta Srjedu Jana a Pawola, martrarj & polnöc Stwörtk Ladiskawa, krala Pjatk f* Leona II., bamza pschip. 29 Sobotu P ö t r a a P a w o k a, jap (r? fi.njedz. po Sw jatkach. S c z.: Jezu snasyczi ze 7 khlebami ludzi. M ark. 8, Njedz. ^Wopomnjenjo swj. Pawoka » W op om njen ja hödne dnh. 16. Wuzwolenski dzcn I. S. bamza P iusa IX Najdleschi dzen z najkrotschcj nocu. 30. Kralowska renta. W schrlkhny. I. Hermanki. 3. Zhorjelc (ff., ft.); Wulki H ayn (ff., kn., dsk.); Rychbach (wokm.). 4. Hodzij (ff.); Zhorjelc (kl.); W ulki H ayn (kl.). 5. Njeswaczidlo (ff.) Zhorjelc (wokm.). 10. Rychwakd (ff., kl.); Lauban (ff., kl.). 11. Budyschin (w olm.); Lauban (kl.). 12. Minakak (ff.); Radeberg (ff.). 12. a 13.Drazdzany (wokm.) 14. a 15. Lipsk (wolm.). 17. Huczina (ff., kl.); H alschtrow (ff., kl.); M u - zakow (fk., kl.). 19. Rakecy (ff., zit.). 24. W öslink (fk., kl.); Wjelechn (ff., kl.); Nowe D razdjany (kl.). I I. M esaczkowe pschem enjen ja. Mkody mesaczk 6.jun. rano w 4 hodz. 21 min. K P re n i bertlk 14. jun. dopoldnja w 8 hodz. 17 m in. Pokny m esaczk2i.jun. rano w 7 hodj. 5 5 min. E Posledni bertlk 27. jun. w noch w 10 hodz. 25 min. III. M özne w jedro. W ot zapoczatka hacz do 8. rjenje, n a to hacz do 1 0. deschcz, Potom kurjaw y; w ot 1 3. njewobstajne a deschczojte; w ot w etr a deschcj, na to rjenje hacz do könca.

9 1 P öndzelu 2 W u to ru 3 S r je d u 4 S tw ö rtk 5 P ja tk 6 S o b o tu J u i i j, praznik (31 dnjow). T h e o b a ld a, pustnika. D o m a p y t a n j a s. M a r ije. A n a to lia, biskopa. U d alrik a, biskopa. t M ic h a la w ot S w ja ty c h. D o m in ik i, knjezn. m a r tr. S t ö skhadz. h. m nczka khow. h. m D ^esac zka 'S 5 skhadj. khow. g h. m. tl. m. V i F s- I I ü njedz. po Swjatkach. <3q,: Profetowje we wowczich drastach. M at. 7, Njedz. 8 P ö n d z e lu 9 W u to ru 10 S r j e d u 11 S tw ö rtk 12 P ja tk 13 S o b o tu 14 Njedz. 15 P ö n d z e lu 16 W u to ru 17 S r je d u 18 S tw ö rtk 19 P ja tk 20 S o b o tu W ilib a ld a, biskopa. K h ilian a, biskopa. Z e n o n a, m a r tr a rja. S e d u ijo c h syuow F e lic ity, m a r t. B rik tia, biskopa. f J a n a G u a lb e rta, a b ta. M a r h a ty, kuj. m rt. ^. S v S ^ HE m i & njedz. po Swjatkach. S cz.: Njesprawny nuknicar. Luk. 16, 1 9. B o n a v e n tu ry, biskopa. R o zeu d zen ja sw j. Jap o sch t. S. M a r ije n a h o rje K a rm e l. A leksia, w u z n a w a rja. H ilz b je ty, kralow n y. t * V in c e n tia z P a u la. H en d rich a I., khözora. I I P & i S - psch'p njedz. p o S w ja tk a ch. S c z.: Jezus ptaka n a Ieruzalem. Luk. 1 9, Njedz. 22 P ö n d z e lu 2 3 W u to ru 2 4 S r j e d u 25 S tw ö rtk 26 Pjatk 2 7 S o b o tu A n akleta, b am za, m rt. A. S M arije Madleny, pokutn. A p o lliu a ra, bisk. Z. S K h ry stin y, kuj. m rt. Z. S Zakuba starschoho, japoscht. t H a n y, m aczer. s. M a r ije. H ie ro n y m a E m ilia n a. V L " *( njedz. po Swjatkach. S c j.: Farizej a ckönik we templu. Luk. 1 8, RjedZ. 29 Pöndzelu 30 Wutoru 31 Srjedu N a z a ria, m a rt. Q. S M a r th y, kuj. Z. S A b d o n a, m a r t. A. S J g n a t i a z L oyola, w u z n a w Wopomnjenja hödne dnh Zapoczat! psowych dnjow P k F * polnüc poknöc pschip W sc h e tk h n y. I. H erm anki. 2. B a r t (ff.); Huska (sk., «.) ; Hodzij (sk.). 3. Njeswaczidlo (sk.). 8. B jarnacjicy (sk.); B i- skopich (sk.); Dzeze (kl., sk.); Rychbach (sk., kn.). 10. Minakak (sk.). 15. Pölcznica(sk.); Lubij (sk., kn., kl.). 17. Rakecy (sk., zit.). 20. Z itaw a (sk., kn.) Wöspork (sk.). 31. Z d jary (sk.). I I. M esaczkowe pschem enjen ja. M kody mesaczk 5. jul. wjeczor w 7 hodj. 23 min. K P re n i bertlk 13. jul. wjeczor w 8 hodj. 46 m in. D Pokny mesaczk 2 0. jul. popokdnju w 2 hodj. 51 min. tz Posledni bertlk 27. jul. dopoldnja w 8 hodz. 16 m in. I I I. Mözne wjedro. J u lij zapoczina so z wulkej horcotu o m a rjane wjedro hacz do 13., wot 13. hacz do 2 0. je deschcjojte w jedro, wot 2 0. je nekotre dny njewobstajne wjedro, n a to zasy rjenje, wokoko 2 7. je pschemenjate w jedro, a potom rjenje hacz do könca.

10 A u g u s t, znjenc (31 dnjow). S lö uczka skhadj. khow. skhads. khow. h. m. h. m. h. m. h. m. 1 Stwörtk Pktra w rjeczazach L «N! esaczka Wschelkizny. 2 Pjatk t Alfonsa Liguorskoho, bist I. Hermanki. 3 Sobotu Namakanja swj. Schczöpana HE Kamjenc (sk.). 3. Budyschin (kl.) njedz. po Sw jatkach. S c z.: J e z u s w ustrow i htuchonemoho. M a t. 8, Budyschin (kl., sk.); 4 Njedz. Dominika, wuznawarja. ^ Kulow (sk., kl.). 5 Pöndzelu Poswjeczenjo cyrk. na snözy."^m Budyschin (kl.). 6 Wutoru Pschekrasnjenja Jöz. na Taborje Njeswaczidlo (sk.). 7 Srjedu Donata, bisk.; Alberta Wostrowc (sk.); Kins- 8 Stwörtk Cyriaka, mart. A S bork (sk.). 9 Pjatk ch*kajetana Thienenskoho B art(sk.); 8az(sk., kl.) 1 0 Sobotu Äawrjenca, martr. A. S M inakal (sk.) njedz. Po Sw jatkach. S c z.: M itoscziw y S a m a r ita n. Lukas 1 0, Njedz. Böndzeli öutoru iebu T ib u r tia, m a rt. A. S PschiP K la ry, knjezny ł l H ip p o lita, m a rt. S M E u sebia, möschnika m D o «j e b j e s w z a c z a s. M a r ije » polnöc f H ia c y n th a, w u z n a w a rja & L ib e ra ta, w u z n a w a rja a a t,,, j' 1 3. njedz. po Swjatkach. S c z.: Dzesaczo wusadni muzscy. Lukas 1 7, r $ 18 Njedz. >; 19 Pöndzelu i-i 20 Wutoru f, 21 Srjedu?" 22 Stwörtk 1 23 Pjatk 2 24 Sobotu H e le n y, khez. Z.S : Jo a c h. ä eh F ilu m e n y, k nj. m rt. Z.S x s E / S B e r n a r d a, a b ta L ud w iga, biskopa S y m f o r ia n a, m a r tr a r ja t * F ilip a B eniciskoho B a rto k m ja, ja p. Z. S Ort njedz. po Swjatkach. S c z.: Nichtö njemöze dwemaj knjezomaj sluzicz. M at: 6, Z2LRjc»z. r 26 Pöndzelu 1^27 Wutoru 28 Srjedu \ 2 9 Stwörtk 1 30 Pjatk ' 31 Sobotu J a d w i.q i; L u d w ig a, k ra la PschiP. Z e sy rin a, b am za. Z. S x L, Jö z c sa z K a la sanca, w u z n a w H a w sc h ty n a, biskopa S e r a f ije, knjezny polnöc t R o sy z L im a, knjezny R a jm u n d a, w u z n a w a rja «« W opom njenja hödne dny. 1. Kralowske dawki; 9. Nastupny dzen I. M a j. krala J a n a na tr ö n ; 22. Könc psowych dnjow; 26. M jeniny budyschinskoho tachanta Ludwika. 19. Ram nowy (sk., kl.); Zhorjelc (sk., kl.). 20. Zhorjelc (kl.) Rakccy (sk., zit.); Radeberg (sk.) Halschtrow (sk., kl.). 26. Wüspork (sk., kl.); Pöckowy (sk., kl.); Lauban (sk., kl.) Laubau (kl.). II. Mesaczkotve pschem enjen ja. M todl) mesaczk 4. aug. dopvldnja w 10 hodj. 4 3 m in. K P re n i bertlk 12. aug. rano w 6 hodj. 5 0 min. ( K P olny mesaczk 18. aug. wjeczor w 9 hodz. 51 min. H Posledni bertlk 2 5. aug. wjeczor w 9 hodz. 33 min. III. M özne w jedro. August zapoczina so z wulkej horcotu, wokolo 4.je wjele deschcza; 12. pschinjese wetr a deschc^; wokolo 18. nekotre rjane dny; 25. zasy deschcz a na to pschemenjate wjedro hacz do könca.

11 Ł i September, poznjenc (30dnjow). S l ö nczka M 'esac z k a skhads. khow...& 'S 6 skhads. khow. h. m. h. m. es h. m. h. m. 15. njedz. po Swjatkach. Scz.: M orw y mkodzenc we Naim. Lukas 7, Njedz. 2 P ö n d z e lu 3 W u to ru 4 S r j e d u o S tw ö rtk 6 P ja tk 7 S o b o tu S. Jandzelow pestonow. C zern jo w e jekro n y Jez u so w eje. g&i S chczöpaua, krala. L azara. A. S R o sa lije, knjezny. t A lb in a, biskopa. R e g in y, knj. m rt. A. S A? njedz. po Swjatkach. Scz.: Jezus wustrowi wodukawoho. M at. 14, Njedz. 9 P ö n d z e lu 1 0 W u to ru 1 1 S r j e d u 1 2 S tw ö rtk 13 P ja tk 1 4 S o b o tu Naroda sw jateje M a r ije. G o rg o n ia, m a r tr a rja. M iklaw scha T o len tin sk o h o. H ia c y n th a, m a r tr a rja. G u id o n a, w u z n a w a rja. t M a te r n a, biskopa. P o w y sch en ja s. Kschiza. s j p me ms ajvt pschip # polnöc njedz. po Swjatkach. S cz.: Najwjetscha kaznja we zakonju. M at. 22, Njedz. 16 P ö n d z e lu 1 7 W u to ru 1 8 S r j e d u 19 S tw ö rtk 2 0 P ja tk 2 1 S o b o tu B tje n a sw jate je M a r ije. K o rn e lia, bam za. _ B tu z n o w F ra u c a S e ra fisk o h o. x s / f * D o m ascha z V illa n o v a. J a n u a r ia, bisk., m a rt. A. S ch* E ustachia, m a rt. S P ' M a t e j a, japoscht. Z. S t k fr T njedz. po Swjatkack. Scz.: ZezuS wustrowi wiczniwoho. M at. 9, i j r l $. 2 3 P ö n d z e lu 2 4 W u to ru 2 5 S r j e d u 2 6 S tw ö rtk 2 7 P ja tk 2 8 S o b o tu M a u r itia, m a rt. A. S T hekle, knjez. m rt. >$. S R adosczow sw j. M a r ije. /gs*' M a r ije w o t w u k u p j. jatych. L ina, b am za. S t K osm asa, D a m ia n a. S W ja c s la w a, w o jw ody P s - U gg polnöc njedz po Swjatkach. Scz.: Kwasna hosczina krala. M at. 22, Njedz. 3 0 P ö n d z e lu M i c h a la, a rcjan d z ela. H ie ro n im a, meschnika. ] W opom njenja hödne dnh. 1. Zapoczatk höntwy; 6. W uzwolny dzen budhschinskoho tachanta Ludwika; 18., 2 0., 21. Kwatember; 22. D M o nöc so ru n a ta j; 3 0. Kralowska renta pschip W sch elkizn y. I. H erm anki. 2. W ulkihayn(sk.,kn.,dsk.) 3. H E (sk.). 4. Njeswaczidko (sk.). 5. Rychbach (kn., sk.); Muzakow ((sk., kl.). 7. Kinspvrk (sk.); A taw i (sk-)- 9. Biskopicy (sk.); Zitawl (sk.,kn.,kl.);d zeze(kl.) 11. M inakak (sk.). 12. Wokbramecy (kl., sk.). 16. Kamjenc (sk., kl.); W o strowc (sk., kl.). 18. Rakecy (sk., zit.). 21. B a r t (sk., kl.) Biskopicy (kl.); Wojerecl (sk., kl.). 25. Pökcznica (sk.) Pülcznica (kl.) Wjeleczin (sk., kl.) W öslink (sk.). 30. Rakecy (kl.); Hufka (sk. k l.); Huczina (sk., kl.) Lipsk (zapöcz. betn. tydz.) II. M esarzkowe pschem e n jen ja. H M lody mes aczk 3. sep w nocy w 1 hodz. 51 rnin. K Preist bertlk 10. sept popoldnju w 3 hodz. 1 min. ( K Pokny me'saczk 17. sept rano w 6 hodz. 2 min. H Posledni bertlk 24. sept popoldnju w 2 hod^.^9 m in III. M özne tvjedro. September je hacz do 4. rje nje czopty, na czoz sylnt deschcz o hrimanjo pschindze W ot 10. je zasy rjenje, 17 wetr a deschcz, 24. rjane < wokoto 30. deschczojte wjedro

12 Oktober, winowc (31 dnjow). Slönczka s k h a d z. khow. h. m. Ä g 'H g Mösaczka skhadz. khow. h. m. h. m. 1 Wutoru Nemigia biskopa.,gg Srjedu Othona, biskopa, & Stwörtk Jozefa z Kupertina, & Pjatk t Franciska z Assisi Ä Sobotu Brunona, wuznawarja njedz. po Sw jatkach. S c j. : J e z u s w ustrow i kralikowoho syna. J a n. 4, N jedz. Rozarija swjat. Marije Gig Pöndzelu Marka, bamza. H.S « Wutoru Brigity, wudowy pschip , 9 Srjedu DionysiazAreopaga. Z.S sw Stwörtk Franciska z Borgia H Pjatk Gerosna, martr. Z. S e a Poknöc 12 Sobotu Maksimiliana, mrt. Z. S s> 2 1. njedz. po Sw jatkach. S c z.: N jesm ilny wotroczk. M a t. 1 8, N jedz. Eduarda I I I., krala j L4 Pöndzelu Kallista I. bamza. A. S * Slö Wutoru Jadwigi, wudowy. ^ 5 * Jl6 Srjedu Theresije, knj.; Hawla. ü l z «* T;11 Stwörtk Florentina, biskopa [18 Pjatk t Lukascha, sczenika. Z. S (r ji9 Sobotu Petra z Alkantary F [' 2 2. njedz. po Sw jatkach. S c z.: W o danskim pjenjezu. M a t. 2 2, ;ilo N je d j. Jana z Kanta, wuznaw F ; i l Pöndzelu Wörschule, knj. Z.S Pschip. 52 Wutoru Severa, biskopa Srjedu Severina, biskopa. A.S N '54 Stwörtk Rafaela, arcjandzela Pjatk ch* Krispina, mart. ^.S Dg Sobotu Evarista^ bamza. $. S m polnoc V',^ 23. njedz. po Sw jatkach. S c z.: J e z u s w oziw i J a ir o w u dzowku. M a t. 9, b57 N jedz. Florentia, martrarja m H58 Pöndzelu S y m a n a a J u d y, japoscht ?S9 Wkktoru Eusebije, knjezny & ^ 0 Srjedu Theodorita, mischn. A. S ;J1 Stwörtk Wolfganga, biskopa Wopomnjenja hödae -n y. 1. D aw ki za wopalensfu pokkadnicu; 6. Radworska a Kulowska kermuscha; 15. Parschonski o rjemjesniski dawk; 2 0. W otrowska kermuscha; 27. Khröscjanska kermuscha. Wschelki^ny. I. H erm auki. 1. H odzij (sk.) Lipsk (betn. thdz 2. Njeswaczidlo (sk., len.). 7. Scherachvw (kl., sk.); Kulow (sk., kl.); Rychbach (sk., In.); B jarn a- csicy (sk., kl.) Lipsk (masa). 9. Minakak (sk.); R adeberg (sk.). 10. Radeberg (kl.). 14. Wöspork (st.); Lubij (sk., kl.); Kinsbork(sk.). 15. Lubij (kl.); Kinsbork(kl.) 16. Rakecy (sk., zit.). 17. Wikowy (sk.). 18. Wikowy (kl.). 19. Krvsyn (sk.). 20. N jesw acm o(dsk,l.,sm.) 21. Halschtrow (sk., kl.); Rychwatd (sk., kl.); Krvsyn (kl.) Z djary (sk.). II. M isaczkow e pschem enjen M lodh mesaczk 2. oft. popotdnju w 4 hods. 28 min. K P reni 6 M f 9. oktbr. w nocy w 10 hods. 1 min. P otny mesaczk 16. oft. popotdnju w 4 hodz. 32 min. H Posledni birtlk 24. oft. dopotdnja w 9 hods. 51 m in. III. M özne w jedro. Oktober so z deschcjom zapoczina; 2. je rjane, n a to zasy deschcz; wot 10. hacz 1 6. rjenje a potom deschcs hacz do 2 4.; na to zasy rjenje a wot 2 9. hacz do tönen mlohojte a khtödne wjedro.

13 November, nazymnik ( 3 0 dnjow). Slönczka skhadz. h. m. khow. h. m..-l -L 5 's g Mösaczka skhadz. 6. m. khow. h. m. 1 P ja tk t Wschitkich SwiattlÄ. A * S o b o tu W schöch khudych d u sc h o w.^ D ' * njedz. po Sw jatkach. S c z. : J e z u s staji wichor na m orju. M a t. 8, Njedz. M a la c h ia, biskopa P ö n d z e lu K o rle B o rom ejskoho MF W u to ru H ilz b je ty, m aczerje s. J a n a » pschip S r j e d u L eo nard a, a b ta S tw ö rtk W ilib ro rd a, biskopa P ja tk ch S chty rjo ch k rö n o w.^z.s xjy ZU S o b o tu T h e o d o r«, m a rt. Z. S polnöc 2 5. njedz. po Sw jatkach. S c z.: Pjanka mjez dobrym sym jenjom. M a t. 1 3, Njedz. H a n d r ija A velinskvho fk P ö n d z e lu M örczina, bist. Z. S *» W u to ru L iv in a, biskopa S r j e d u D id a k a, w u z n a w a rja <ft S tw ö rtk M e rc z in a, b am za. Ä frt P ja tk f L eopold«. x x / S o b o tu S e r t y ; O t t m a r «; E d m u n d « F s njedz. po Sw jatkach. S c z.: Z onopow e zorno. M a t. 31, Njedz. H re h o rja d ziw y czin jerja. Z. S F S ' P ö n d z e lu A lfe ja ; Z ach eja, m a rt. Z. S K W u to ru H ilz b je ty, k ral. w uhersk » S r j e d u F eliksa B alesiskoho pschip. 2 1 S tw ö rtk W o p ro w a n ja s w ja t. M a r i j e P ja tk ch C ecilije, k. m rt.. S S o b o tu K lim a n ta l., bam z.,.@ X L ' a poslednju njedzelu po Sw jatkach. S c z.: Zapusczenjo Ieru zalem a. M a t. 2 4, Njedz. P o sw je cz. cyrkw je s. P e tr a W polnöc P ö n d z e lu K h atyrn y, k n j.m r t. Z. S W u to ru J a n a w o t kschiza S r j e d u N ik asia, biskopa S tw ö rtk H r e h o r ja I I I., b am za * P ja tk t * S a t u r n i n a ; M a u r a * S o b o t u. H a n d r i j a, japoscht. Z. S H W k W Wopomnjenja hödne dny. 1. Kralowske dawki; 3. Budyschinska kermuscha; 10. Njebjelczanska a Zdjerjanska kermuscha; 2 4. Ralbiczanska kermuscha. Wschelki^ny. I. H erm anki. 2. Budyschin(kl.); R uland (sk-). 4. Budhschin (sk., kl.); S ta r e Drezdzany (kn., sk.); Nowosalc (kl.); R uland (kl.). 5. Budyschin (kl.); H odjij (sk.); B a r t (sk.); 8az - (sk.,kl.). 6. Njeswaczidko (sk., ln.); Radeberg (sk.). 11. Pökcznica (sk.); Rychbach (sk., kl.). 13. M inakak (sk.). 16. Z ita w a (kl.). 18. Stokpin (sk., kl.); Z i ta w a (kn., sk., kl.). 19. Z ita w a (kn., sk., kl.) Rakecy (sk. zit.) Wöspork (sk., kl.). I I. M esaczkowe pschem enjeu ja. O MLodh mesaczk 1. not», rano w 6 hodz. 26 min. K P re n i bertlk 8. novbr. rano w 4 hodj. 4 9 min. Pokny mesaczk 15. nov. rano w 6 hodz. 6 min. E Posledni bertlk 2 3. nov. rano w 6 hodz. 4 3 min. T Mkody mesaczk 30. nov. wjeczor w 7 hodz. 32 min. I I I. M özne w jed ro. November m a hacz do 4. rjane wjedro, n a kotrez wulki w etr a 7. a 8. deschcz sczehuje. N a to so zasy rjensche wjedro toroc^i a hacz do 16. traje. W ot 17. je pokhmurjene wjedro, 2 3.to rh aty w itr, na to zymne hacz do 2 8. a potom hacz do könca sneh a deschcj.

14 V =:: December, hodownik (31 dnjow). Stönczka skhadz. khow. h. m. h. m. --L 'S B S g Mösaczka skhadz. h. m. 1. njedzelu adventa. S c z.: Znam jenja psched sudnym dnjom. Luk. 2 1, khow. h. m. 1 Njedz. Eligia, biskopa m Pöndzelu Pauliny, In. mrt. A S & Wutoru Franciska Xaverskoho Srjedu Boröory, knj. mrt. $. S Stwörtk Bibiany, knj. Z. S Z K pschip Pjatk j-miklawscha, b s k.z.s ^ W i ä i Sobotu Agathona, martrarja. 'Jg' < Njedz..[ 9 Pöndzelu j 10 Wutoru f. 11 Srjedu f 12 S tw ö rtk li 13 Pjatk 14 Sobotu jj i 22 Rjedj Pöndzelu i: 24 Wutoru -(! 25 Srjedu ^ 26 Stwörtk 27 Pjatk 2. njedz. adventa. S c z.: Z anow e poselstwo pola Zezusu. M a t. 1 1, Njewobl. podjecza s Marije. Petra Chrysologa. Z. S Melchiada, bamza, A S Eutychia, martrarja. Damasa, bamza. A. S t Lucije, knj. mrt.a. S Herona, martr. Z. S n T njedz. adventa. S c z.: Z anow e swedczenjo w o Zezusu. Z an. 1, Khrystiany siuz. Z. S Eusebia Vercelskoho. A. S. Gratiaua, biskopa. t* Czakanja swj. Marije na porod. Nemesia, mart. A. S t* Filogonia, bisk. A. S t* Domascha, jap. Z. S njedz. adventa. S c z.: J a n preduje pokutu. Luk. 3, polnöc Flaviana, martrarja. 54 & Psch'P. Biktorije, knj. mrt. A. S poknöc t* Hrehorja, martrarja Bo^i dzen narod. Jezus. 56 & Schepana, prenj. martr J a n a, japoscht. Z. S *' 28 Sobotu Njewinow. dz^czatkow ! N jedzelu po Hodzoch. S c z.: S im e o n a H ana w o Zezusu ryczitaj. Luk. 2, Njedz. Domascha Kantuarenskoho * Pöndzelu Sabian, bisk. mrt. ^.S l g p O Wutoru Sylvestra I., bamz. A. S W op om njen ja hüdne dnh. 1. Zapoczatk adventa; 12. N arodny dzen I. M. krala Jana; 18., 2 0., 2 1. Kwatember; 2 1. Najkrötschi djen z najdleschej nocu; 3 1. Kralowska renta. j Wfdjelkyitg. I. Hermanki. 3. Hodzij (sk.). 4. Njeswaczidlo (sk. len). 7. Budyschin (sk.). 9. m i t (sk., kl.) 11. M inakal (sk.). 18. Rakecy (sk., zit.); R uland (kl.). 19. Muzakow (sk., kl.) Kulow (sk., kl.). 21. Wojerech (sk., kl.). I I. Mesaczkowe pschem enjenja. K P reni bertlk 7. decbr. pschipoldnju w!2 h o d j.3 4 Pokny mesaczk 14. dec. w noch w 10 hodz. 4 2 min. E Posledni bertlk 23. dec. w noch w 3 hodz. 9 min. T Mkody mesaczk 30. dec. rano w 7 hodz. 34 min. III. M özne w jedro. P re n i dzen decembra je rja n y, a sczehuje njemite w jedro; 7. je such a deschcz, na to hrozne wjedro harz do 1 3.; 14. je rjenje, wot je zhma, 2 3. such a torhaty wlw^ p otom harz do 29. wjedro ze sn eh o im.w ro rtz^ty wetr 1 ~

15 Werchojo europskich krajow. Badenska: 2 7 5,oe«D m i t ; 1,4 3 4,9 6 0 w o b y d l.; wulkowöjwoda Bjedrich, rodz. 9.sept Bajerska: ,ss Q m t l ; 4,8 2 4,4 2 1 w o b y d l.; trat Ludwik II., rodz aug Belgiska: 5 3 4, m il; 5,9 8 4,4 5 1 w o b y d l.; trat Leopold II., rodz. 9 - hapr Chrkwinski stat: 2 1 4, m i t ; 7 2 0,0 0 0 w obydl.; bamz P iu s IX. (hrabja M a sta i Fcrreti), r o b i 1 3. meje ; w uzw ol jun (J o h o fraj je pschitomnje w rucy italskvho krala.) Danska: m il; 1,7 1 7,8 0 2 w o b.; (w e kolonijach ,$ [ j m i t z w o b y d l.); trat Khrystian I X., rodz. 8. hapr Francözska: 9,8 5 0,*, m i t ; 3 8,19 2,0 6 4 w o b.* ); (w kolonijach 1 5,1 3 9,7 2 m i t z 5,5 1 2,1 1 0 w o b.); repu-- blika. Grichiska: 9 1 0,2 8 m i t ; 1,3 4 8,5 2 2 w ob.; kral I u r ij l., rodz bec Hefsenska: 139,2$ m it; 8 2 3,1 3 8 w ob.; wulkowöjwoda Ludwik III., rodz. 9. jun Holland (Nizozemska): m i t ; 3,7 9 2,3 7 4 w o b y d l.; (w kolonijach 3 3,4 3 9,$, m i t z 2 0,9 1 4,3 1 5 w o b.); trat W ilhelm III., rodz febr Jtalska: 5, 1 6 6,,, m i t ; 2 4, 3 6 8, toc6.; trat Viktor Em anuel I I., rodz merca Zendzelska: 5,7 6 2,$ $ m i t ; 3 0,1 5 7,4 7 3 w ob.; (w kolonijach 2 4 6,4 6 8,2 * Q m U z 2 0 7,4 0 6,3 5 6 wob.); tralow na Viktoria I., rodz meje MeklenbUkg- Schwerin: 2 4 4,,, m i t ; 2 8,7 7 0 w o b.; wulkow öjw oda Bjedrich Franc II., rodz febr Oldenburg: 116,22 m i l ; 3 1 5,6 2 2 w ob.; wulkowöjwoda P etr, rodz. 8. julija Portugalska: 1,7 1 6,1, m i l ; 3,9 8 6,5 5 8 w ob.; (na kupach a w kolonijach 3 4,8 8 8,,* mit z 1 1,2 4 4,1 4 9 w ob.); trat Ludwik F ilip, rodz okt P ru s k a : 6,3 8 7,s$ 2 m i l ; 2 4,0 5 9,5 4 3 w o b.; khezor-kral W ilhelm I., rodz merca R akuska: 1 1,3 0 5,«I m i l ; 3 5,9 4 3,5 9 2 wob. ( S lo w j a - now 1 6 ; 2 1 2,1 6 8 ) ; khezor Franc J ö zef I., rodz aug R u m unsk a: 2,1 9 7 m i l ; 3,8 6 4,8 4 8 wob.; wjeich K orla I., rodz hapr R uska: 3 7 9,9 6 5 m i t ; 7 7,5 4 4,7 7 0 w ob.; khezor Aleksander II., rodz hapr S akska: 2 7 1,«$ «m i t ; 2,4 3 3,4 0 0 ( 5 1,4 7 0 S e r b o w ); fral J a n, rodz bec , na trän pschischot 9. aug , wozenje nov z A m aliu, dzowku baj. krala M aksa J o z e fa, rodz nov Kronprync Albert, rodz hapr , wozenj jun z K arolu w ot W asa, rodz. 5. aug Pryncesna Hilzbjeta, rodz. 4. febb , w udata wöjwodze Ferdinandej w ot G enua. Prync J u r i j, rodz. 8. aug , wozenj meje 1859 z H anu M a r iju, sotru portug. krala Ludwika, rodz jul ; jeju dzeczi su: M athilda, rodz merca ; Bjedrich, rodz meje 1865; M a r ija, rodz meje 1867; J a n Jurij, rodz ju lija 1869; M aks, rodz. l7.n ö v Serbiskü: m i l ; 1,2 2 2,0 0 0 w ob.; wjerch M ila n IV. O brenow icz, rodz. 4. aug Schpanifka: 9,2 0 0,i m i l ; 1 6,3 0 2,6 2 5 *), Wotezahnycz m ajafo 2 5 7,,««C m ite a wobydlerjo Elsaßa alothringow, kiz su nemskomu khezorstwej pschipadnyte. wob.; (w kolonijach 7,7 6 2,,$ m i l z 6,3 6 3,2 9 7 w ob.); trat Amadeus. SchWajcarska: 7 3 9,S1 m it; 2,3 1 0, wob.; republika. Schwejdolvska: 1 3,8 2 5,0 $ mit; 5,8 9 7,1 5 9 wob.; trat Korla X V., rodz. 3. meje Tnrkowska: 3 7,9 3 4,0 m i t ; 2 6,9 7 0,0 0 0 wob.; sultan Abdul Aziz, rodz. 9. febr WÜ1> tembergska: 354,$ $ m i l ; 1,7 7 8,4 7 9 wobydl.; trat Korla I., rodz. 6. merca Czas bozich stuzbow. A. We serbskich wosadach Luzich. 1) WBudhschinje. a) We tachantskej (nžm» skej) chrkwi: P a tro n : S w j. P e tr, japoschtok. Kermuscha: njedzelu Po swj. M erczinje. Njedzelske boze skuzby: ran o 5., dopokdnja 9., nhschpor 2 hodz. Dzekawe dnh rano w lecze (wot 1. haprhla hacz 1. oktobra) w 5. hodz., w zymje (wot 1. oktobra hacz 1. haprhla) w 6. hodz.; dopokdnja pschech w 9. hodz. b) SB fe r 5» skej chrkwi: P atron: sw jata M a rija do njebjes w zata; kermuscha: na mjeno swj. M arije. Njedzelske a swjedzenske boze skuzbh dopokdnja w lecze (w ot W akpory hacz do M ichaka) we '/$9 hodz., w zymje (wot Michaka hacz do W akpory) w 9. hodz. nhschpor '/ - I hodz. W ot post«hacz do adventa (hdhz njejsu schulske prözdniny) su we serbskej chrkwi njedzelu hodzinu do wulkich kemschi schulske boze skuzbh z nemskim Predow anjom. Dzekawy dzen su kemsche jeno srjedy a pjatki posta adruhi dzen kermusche w 7. hodz.; w meji mejska poboznoscz wjeczor 6. hodz. 2 ) W e Khrösczicach. P a tro n a j: sw ja ta js h m a n a J u d a, japoschtokaj. Kermuscha: njedzelu psched 29. cu tobrom. Njedzelu a swjate dnh su w lecze (wot prenjeje njedzele po Ju trach hacz do njeozele psched swj. M atejom s2i.septem braj) rano w 5., dopokdnja we 8. hodz., w zymje (wot 21. sept. hacz do jutrow ) we 6. a 9. hodz.; nhschpor w 2. hodz. Dzekawh dzen kemsche w lecze w 6., w zymje 8. hodz. 3 ) W Njebjelczicach. P a tr o n : swj. M erezin, biskop. Kermuscha: njedzelu psched 11. novembrom. Njedzelske a swjedzenske kemsche w leeze (wot W akporu hacz psched 29. sept.) we 8. hodz., w zymje (wot Michaka hacz psched W akporu) w 9. hodz.; nhschpor '/$2. hodz.; jeno Hodh bogt dzen, na N owe leto, Bozi stpeczo, sw jatkowniczku, na Boze Czöko, njedzelu mjez Bozim Czekom a na dokhowanjo Bozoho Czeka nhschpor w 2. hodz. Dzekawh dzen kemsche naleto a nazhm u '/$7. abo 7.; w lecze 6. a w zymje '/$8. hodz. 4) W Radworju. P a tro n : sw jata M a rija do njebjes wzata. Kermuschka: njedzelu po 15. auguscze. Kermuscha: njedzelu po swj. M ichale. Njedzelske a

16 swjedzenske kemsche w lecze (wot W akporh haez do M i- chaka) rano 5., dopokdnja w 8. ; w zhmje (wot njedzele po swj. M ichate hacz k W akporje) rano w 6., dopokdnja ^ tu 9. hodz. Nyschpor w 2. hodz. Dzekawe dny w ot jutrow hacz do adventa su kemsche w 7., wot adventa haez do jutrow tue Vj 8 hodz. N a pjatkach je po bozej.. mschi poboznöscz bratrstw a wot Jezusoweje smjertneje stysknoscze. ' 5) WRalbicach. P a tr o n : swj. K hatyrna. Ker- muscha: njedzelu psched swj. K hatyrnu. Njedzelske! a swjedzenske kemsche wot Jutrow niczki haez psched swj. M atejom rano w 5., dopokdnja w 8. hodz.; wot swj. M ateja hacz k J u tra m rano w 6., dopokdnja w 9. hodz. Nyschpor w 2. hodz. T W a w e dny w lecze naleto a nazhmu 7., w zymje A 8, tez w 8. hodz. kemsche. ss! P jatki tue poscze prenja boza mscha tu 6. hodz., druha tue 8. hodz. 6) W e W otrowje. P a tro n : swj. B enno. Kermuscha: tseczu njedzelu oktobra. Njedzelske a swjedzenske kemsche dopokdnja tu 9., mjensche swj. dny tue 8. hodz.; nyschpor tu 2. hodz. Dzekawe dny tu lecze V i7., naleto a nazhmu 7., tu zymje V*8. hodz. kemsche. 7 ) W e klöschtrje M a r ijn e j Hwezdze. P a tro n : swj. M a rija do njebjes w zata. Kermuscha: njedzelu psched narodom swj. J a n a a na swj. W örschulu. Njedzelu a swjedzenske kemsche ran u dopokdnja '4 1 0.; serbski nyschpor V,2 ; ttämfta poboznoscz k czesczi swj. M a rije V*3; kacz. nyschpor tu 3. hodz. D zekawy dzen kemsche rano tu 6. a 7., dopokdnja */*9., tu sobotu Pak tue 8. hodz. 8 ) W Rözencze. P a tro n : swj. M a rija do njebjes w zata. Njedzelske a swjedzenske kemsche dopokdnja tue 9., n a mjenschich swjatych dnjach tue 8.; ransche wot J u tro w hacz do njedzele psched 14. septembrom tue 5., potom tue 6. hodz. Nyschpor tu 2. hodz. Dzekawy dzen tu lecze tu 6. o 7. hodz., tu zymje tu 6. ct */*8. hodz. kemsche; na sobotach je prönja boza mscha tu lkcze tu 7. hodz., tu zymje tu V*8. hodz.; druha boza mscha pschecy tu 8. hodz. W ot adventa hacz do jutrow közdu sobotu wjeczor poboznoscz k czesczi swj. M a rija. 9 ) W Zdzeri. Kermuscha: njedzelu do sw j.m krczina. Z a leto 12 kröcz njedzelske boze skuzbh tu lecze (w ot W atpory hacz do M ichaka) tue 8., potom tue 9. hodz. Nyschpor tu */*2. hodz. Dzekawy dzen druhdy schulske kemsche. 10) W Kamjencu. P a tro n : swj. M a rija M ad - lena. W o t 1. oktobra 1871 wschednje boza mscha. CzaS wozjewi so pschez K ath. Posok. 11) W Brunowje. Njedzelske a swjedzenske boze skuzby l/i 1 0., nyschpor tu 5. hodz. Dzekawe dny rano */*8. hodz boza mscha.. 12) W Lubiju su (tuet 1 6.oktobra 1870) za leto 12 kröcz missionske kemsche. 13) W Kulowje. P a tro n : swj. M a rija do njebjes wzata. Kermuscha: njedzelu po 4. oktobru. Njedzelske a swjedzenske kemsche rano tu 5. hodz. jenu njedzelu ze serbskim, druhu z nemskim predowanjom ); dopokdnja tu 8. hodz. nemske predow anjo, tu 9. boza mscha, na to serbske predowanjo. Nyschpor tu 2. hodz. Dzekawe dny kemsche naleto (w ot swj. M atija hacz do J u tro w ) tu 5. a 8., nazhmu (tuet kermusche hacz do 1. njedzeln novembra) tu % 6. a Vi9., tu zhmje w 6. a 9. hodz. 14) W e Delnych Sulschecach. D ruhdy boze skuzby. B. We nemskim dzele Luzich. 1) S ta jn e boze skuzby tue G ru naw je, Königshajnje, M a rijn y m D o le, N ow hm Leutersdorfje,W ostrow - cu, Scherachowje, Reichenawje. 2) Tez su jenu njedzelu tue Z itaw je, druhu tue S trahw aldze kemsche. C. We sakskich herbskich krajach. 1) S ta jn e boze skuzbh: W Drezdzanach (tue btnor» skej cyrkwi, tue pryncowhch hrodze, tue nowhm mescze, we Friedrichstadtu, tue Jozefininhm wustawje, w ea nnabergu, Khemnicach, Freibergu, H ubertusburgu, Lipsku, M ischnje, P irnje, P law n ;e, Zwikawje. 2) J e n o Weste czash: W e Auerbachu (2 kröcz), tu B räu nsd orfje (8 kr.), tu D öbelnje (3 kr.), tu Frankenbergu (2 k r.), tu G rim m je (12 kr.), tu G roßenhainje (6 kr.), tu Hajnichenu (2 kr.), tu Hoheneku (8 kr.) w Hohensteinje (8 k r.), tu Kolditzu (2 kr.), tu Leisnigu (2 kr.), tu M arienbergu (12 kr.), w M ittweidze (2kr.), tu Pilnicach (chke löczo), tu Reichenbachu (2 kr.), tu Riesy (2 kr.), tu R ochsburgu (L kr.), tu Schneebergu (2 kr.), tu Schw arzenbergu (4 kr.), tu Sonnensteinje (6 k r.), tue W aldheim je (1 2 kr.), tue Wechselburgu (2 kr.). W A ltenburgu (12 kröcz). Cyrkwinska protyka serbskich wosadow. I. We januarje. 1. Wobrezanjo Jrzusowe; pfchikazany swjath dzen (z nyschporom). Dopokdnja je tue W otrowje (tez popokdnju) a w Njebjelczicach böze Czeko

17 "touftajene. W Budhschinje (w serbskej chrkwi) a w R adw orju na nyschporje predowanjo. W Njebjelczicach je nyschpor we 2 hodz. 5. Psched bozej inschu poswjeczenjo wody, sele a Lchdy. Zapoczatk swjeczenja domow. 6. Swj. Tsjöch Kralow; pschikazanh swj. dzeü. D o bozeje mschö so woruch a m arha swjeczi. W e W otrow je boze Czöko wustajene. 19. W Khrösczanskej wvsadze a Rözencze lubjenh pöstny dzen k czesczi swj. Bosczana za zwarnowanjo Psched m orom a straschnej khorosczu. 20. S w j. Bosczana, lubjenh swjaty dzen z uyschporom we Khrösczanskej, Njebjelczanskej, R ad - worskej, Kulowskej wosadze a w Klöschtrje a Rözencze (nie we Budyschinskcj, Ralbiczanskej a Wotrowskej wosadze). W Khrösczicach a Njebjelczicach dosvokny wotpustk za sobustawy swj. Bosczanowoho b ra trstw a ; Po predow anju wobkhad Po wsy; w Njebjelczicach n a bozej uischi boze Czeko wustajene. W Kulowje titularnh swjedzen bratrstw a tselnikow"; z dospolnym wotpustkom za sobustawy bratrstw a tsölnikow", kaz tez skapulira; tez swjedzen tow arstw a Jezusow oho dzeczatstwa" z dospolnym wotpustkom a bozej mschu za wotemrjete sobustawy. II. We sebruarje. 2. S w ja ty dzen. D o bozeje mschl swjeczenjo swöczkow a wobkhad; po bozej mschi prödowanjo. 3. Chrkwinski swj. dzen. P o bozej mschi zohnowanjo schijow. 4. W R adw orju po nyschporje mesaczna poboznoscz bratrstw a psched wustajenym bozim Czekom. W Kulowje dopokdnja boze Czeko wustajene; popoldnju wobkhad. 13. P opoldnju so woktarje z fijakkojtej plachtu zawescha. 14. Chrkwinski swj. dzen. D o bozeje msche swjeqenjo popjeka. Zapoczatk schtyrchczi dnjowskoho posta a jutrowneje spowjedze. Pöstne poboznoscze maja so na sczehowace waschnjo: a) W e Budhschinje we serbskej chrkwi je közdu srjedu a pjatk posta we 8 hodz. boza mscha a litanija wo Jkzusowym czerpjenju psched wustajenym bozim Czökom. b ) W e Ahrösrzieach je a) közdy njedzelu po dopoldnischej bozej mschi pöstna modlitwa psched w u stajenym bozim Czikom, a wjeczor w l/%5 hodz. litanija w J e z. czerpjenju a rozarije; b) srjedu Po bozej mschi pöstna' modlitwa psched wustajenym bozim Czekom; c) pjatk prenja boza mscha w 6., druha we 8. hodz.; potom spöwa so psched wustajenym bozim Czilkom w era, nadzija a luboscz; na to sczehuje pöstne prödow anjo; d) fo6otu wjeczor we 8 hodz. litanija wo J? z. czerpjenju a rozarije. c) W e Radworju a) njedzelu prjedy bozeje mschö wustajenjo bozoho Czela; po bozej mschi pöstnej modlitw je a pozohnowanjo. b) srjedu n a bozej mschi boze Czeko wustajene; po bozej mschi czita so epistla a sczenjo a pöstnej m odlitw je; pozohnowanjo. c) pjatki n a bozej mschi wustajenjo bozoho Czöka, epistla a sczenjo, pöstnej modlitwje a pjatkowna poboznoscz b ra trstwa Jezusow eje smjertneje sthsknoscze; pozohnowanjo. d) W Njebjelczicach a ) njedzelu po bozej mschi wustajenjo bozoho Czeta apöstnej m odlitw je; 6)közdy dzelawy dzen wjeczor w 6. hodz. rözarije. o) srjedu po bozej mschi wustajenjo bozoho Czöka, epistla, sczenjo a pöstnej modlitwje. d) pjatk we 8. hodz. boza mscha, n a to so boze Czeko wustaji, pöstnej modlitwje a sczehuje pöstne predowanjo. e) W e Ralbicach a ) njedzelu po bozej mschi boze Czeko wustajene a pöstnej modlitwje; b) srjedu Po bozej mschi psched wustajenym bozim Czekom litan ija wo Jkzusow hm czerpjenju; c) pjatk prenja boza mscha w 6., druha we 8. hodz.; psched wustajenym bozim Czekom spewa so w era, nadzija a luboscz a sczehuje pöstne prödowanjo. f) W e Wotrowje a) njedzelu na bozej mschi boze Czeko wustajene; na nyschporje rozarije a Psched wustajeuym bozim Czökom litanija wo Jezusowym czerpjenju a pöstnej modlitwje. b) pöndzelu wjeczor J/ i 8. hodz. rozarije a psched wustajenym bozim Czekom litaniia wo Jözusow hm czerpjenju; c) srjedu na bozej mschi boze Czeko wustajene, epistla a sczenjo, litanija wo Jezusow ym czerpjenju a pöstnej modlitwje; d) pjatk dopokdnja kaz srjedu; wjeczor kaz pöndzelu; e) so botu wjeczor kaz pöndzelu. g) W Rözeürze a) srjedu po bozej mschi litanija wo Jezusow ym czerpjenju. b) sobotu wjeczor sobotna poboznoscz k czesczi swj. M arije. h) W Kulowje a)schtwörtk wjeczor we 8. hodz. poboznoscz wolijowneje h o ry " k czesczi Jezusoweje sm jertneje sthsknoscze. b) pjatk dopokdnja pöstne prödow aujo. 18. W e Drezdzanach serbske predowanjo. 25. N jedjela po suchich dnjach. W Ralbicach do 3

18 bozeje msche wobkhad po morwych". W R adw orju popokdnju po nyschporje wobkhad a bratrska poboznoscz psched wustajenhm bozim Czökom; czitanjo mjenow sobustawow bratrstw a, kotrez su wot poslcdnich suchich dnjow fern w otem rjeli; dosp. wotpustk za sobustawh bratrstw a. W Khrösczicach bratrska poboznoscz. W Kulowje po njedzelskim nyschporje nhschpor po morwych" z wobkhadom n a kerchow. 26. W Njebjelczicach L a n d e s, R eq u iem a L ib e ra psched wustajenhmi m aram i. W Kulowje w V,6. hodz. M a tu tin a L a n d e s po morwych". W Ralbicach R equiem. III. 88e mircu. Pschedsp. R jad postnych poboznosczow je we fel i bruarje naspomnjeny. 3. W R adw orju a Kulowje mksaczna njedzela. r 16. Popokdnju so boze m artry na woktarjach z i fijakkojtej pkachcziczku zawescha. ř 17. W R adw orju titularny swjedzen bratrstw a z l'l dopoknhm wotpnstkom; na bozej mschi boze Czöko wub stajene; po nyschporje wobkhad, jandzelske rozarije a L'l T e D eum psched wustajenhm bozim Czkkom. W R o ll zencze po nyschporje stationska poboznoscz. W e drezdzanskej diöcesh a w kulowskej wosadze jl zapoczatk jutrow neje spowjedze., 18. W R adw orju w 7 hodz. R eq u iem a L ib e ra f. Psched wustajenhmi m aram i, za wotemrjete sobustawh bratrstw a. )!: 24. Psched bozej mschu swjeczenjo bokminy a wob- (j khad. Passion swj. M ateja. ' (j Zapoczatk m artrownoho tydzenja. 25. Pschikazanh swj. dzen z predowanjom a nysch- (j Porom. W Njebjelczicach a Ralbicach do bozeje mschö J wobkhad wokoko chrkwje Passion swj. M arka. 27. Passion swj. Lukascha. Popokdnju prenja ^ lpowjedz dzeczi. 28. Zeleny schtwörtk. B oza m a rtra wulkoho 1) woktarja so z bekej pkachcziczku zakrhje. Dzensa a sczehowacej dnaj so psched bozej m a rtru wulkoho wok- *ij ta rja n a jene koleno poklakuje, (psched bozim Czskom n a wobej.) P renje wopraw jenjo dzöczi, w Budyschinje, R ad w o rju, Ralbicach a W otrow je z prödowanjom. P o G lo ria so zwony zwjazaja a mjelcza hacz do so«both. P o bozich skuzbach so woktarje wotwodzeja. W R adw orju dospokny wotpustk romskich stationow. W e W otrow je wjeczor w 7. poboznoscz pschi stationach. W Kulowje wjeczor w 7. hod^. lauret. litanija a rozarije. 29. Wulki pjatk. B oza m a rtra na wulkimwokta rju z czornej pkachcziczku zaweschena. W e 8. hodz. ceremonije, wotkrhczo a czesczenjo kschiza Iezusow oho, na czoz so wschitke boze m artrh na woktarjach wotwodzeja. Czitanjo passtona swj. J a n a a predowanjo. Boza mscha z pschedpschezohnowanym woporom. W obkhad z bozim Czökom (z bekej pkachcziczku zaweschenym)- do bozoho rowczka, (na to we Ralbicach prödowanjo); we R adw orju a W otrow je litanija wo Jözusowym czerpjenju. Nhschpor a wotkrhczo woktarjow. Popokdnju w 3 hodz. we Khrösczicach a Kulowje, w 2. hodz. we Budyschinje lam entatije. W jeczor w 7. hodz. w e Budyschinje nemske predowanjo. W Njebjelczicach w 6. hodz., we W otrow je /»8 hodz. litanija a rozarije. W R adw orju (w 7. hodz.) a Ralbicach wjeczorna poboznoscz. W Klöschtrje litanija. W Kulowje w 7. hodz. litanija a rozarije. W Khrösczicach, Ralbicach a K ulow je wostanje boze Czeko pschez nöc we bozim rowczku. D ruhdze so po wjeczornej poboznosczi (to Rözencze w 8. hodz.) skhowa. 30. J u t r o w n a sobota. W Budyschinje, R ad w orju, Njebjelczicach, W otrowje, Rozeücze a Klöschtrje so boze Czeko rano do bozoho rowczka wustaji. W e Khrösczicach (to 6. hodz.), W otrowje (w 7. hodz.), Njebjelczicach (to V»7. hodz.), w R adw orju (w 7. hodz.) w Kulowje (w Vi8. hodz.) a Budyschinje zohnow anje w ohenja, jutrow neje swöczkiaswjeczenjo kschczen- skeje wody. N a bozej mschi so pschi G lo ria zwonh w otw jazaja a zwonja. W jeczorna poboznoscz we B u - dhschinje (to % 7 hodz.), Njebjelczicach, R adw orju a w Kulowje kaz wczera. Boze horjestaczo we W otrowje a Klöschtrje wjeczor w V,8. hodz., w Rözencze we 8. hodz., we R ad w orju a Njebjelczicach w 10 hodz., we Khrösczicach, Ralbicach a Kulowje w 12. hodz., w Budyschinje na# zajtra rano w 3. hodz. Wobkhad (w Khrösczicach, W otrow je, Rözencze, Klöschtrje a Kulowje z bozim Czökom). W R adw orju wobkhad do kschizneje chrkwje a wokoko wsy, we Kulowje po möscze. W N jebjelczicach, W otrow je a Kulowje T e D eum. N a wulkim woktarju stoji horjestaczo", jutrow na swsczka a z bekej schtolu wodzeta boza m artra. 31. I u t r o w n i e z k a. N a ranjo w 3. hodz. we Budyschinje (to nömskej) horjestaczo. W e W otrow je ran o w ot hodz. jkzdny wobkhad wokoko pvlow. D opokdnja po V iäi a q u a m wobkhad wokoko chrkwje

19 <we Khrösczicach, Njebjelczicach, R adw orju, R alb i cach, W otrow je a Kulowje). W Khrösczicach, Njebjel- -c^icach, W otrow je a Kulowje n a bozej mschi boze Czelo wustajene. W e W otrowje a Kulowje po bozej mschi pozohnowanjo jutrow noho jehnjecza, khleba a jejow. W e wschitkich chrkwjach dospolnh wotpustk za thch, kotsiz n a kschesczansku wuczbu poskuchaju. W R adw orju tez dospoknh wotpustk romskich stationow. W Kulowje dospoknh wotpustk skapulira. Popokdnju jözdny wobkhad z Khrösczic (m 1. hodz.) fco Klöschtra, z Njebjelczic (w 1. hodz.) do W otrow a, z R albic do K u low a, z W otrow a do Njebjelczic, z K ulow a (po 11. hodz.) do R albic. W e R adw orju po nyschpornym prödowanju wobkhad do chrkwje swjatoho Kschiza; we Kulowje wobkhad wokoko mefta. I V. We haprhl«. 1. Jntrovm a pöndzela; pschikazanh swjaty dzen z nyschporom. 2. J u t r o w n a w utora, swjath djeri. R ano hodzinu psched wotkhadom processiona boza mscha. R a n o procession do R özanta z R adw orja (w 5. hodz.), z Khrösczic a Njebjelczic (to 7. hodz.), R a lb ic, Klöschthra a K ulow a. Dopokdnischa boza mscha we W o- Irowje w '/,8. hodz., w R adw orju, Khrösczicach a R ö zencze w 9. hodz. W Rözencze a Kulowje prödow anjo a popokdnju nyschpor. 5. hodz. boza mscha a dopokdnja w 9. hodz. predowan jo, koschenjo kfchizika; nyschpor. SB Kulowje w w chrkwi s. Kschiza predowanjo, wulki wobkhad a koschenjo 7. kfchizika; dospolnh wotpustk skapulira. P o V id i a q u a m wobkhad wokoko chrkwje n>e Khrösczicach, Njebjelczicach, R adw orju, W otrowje 5. kaz 7. haprhla. a Kulowje. N a nhschporje wobkhad we Khrösczicach, 6. Kschizowny tydzen. SB Budhschinje (to R adw orju (do chrkwiczki swjatoho Kschiza), Ralbicach, W otrow je a Kulcwje (wokoko mesta). 13. W Kulowje prönja spowjedz dzeczi. nkmskej chrkwi) wobkhad. W Khrösczicach w 6. hodz. boza mscha a procession do Klöschtyra. SB Njebjelczicach w 6. hodz. wobkhad wokoko wsh a boza mscha. 14. K az 7. hapr. SB Kulowje prenje s. wo«sb R adw orju po bozej mschi (to 7. hodz.) wobkhad praw jenjo dzeczi (rano za serbske, dopoldnja za nemske). do chrkwje swj. Kschiza, hdzez je druha boza mscha a 18. W Kulowje swjedzen tow arstwa Jezusow oho m odlitw y; n a to wokoko wsy do farskeje chrkwje. dzeczatstwa^' z dospoknhm wotpustkom a bozej mschu za ziwe sobustawh kaz W Kulowje Patrocinium " s. Jö z e fa, pschikazanh wosadnh swjaty dzen. 25. S. M arka, chrkwinfki swjedzen. P o bozej mschi (w Rözencze w 5. hodz., w Khrösczicach a N jebjelczicach w 6. hodz., w R adw orju a W otrow je w 7. hodz., w Kulowje we 8. hodz., w Budhschinje w 9. hodz.) wobkhad wokoko wsh (to Budhschinje po chrkwi, w R adw orju a Kulowje do chrkwje s. Kschiza, tot Khrösczicach do Klöschtyra). N a to (hdzez mözno). druha boza mscha. Patronstw o sulschowskeje chrkwiczki 28. kaz 7. V. W w e it. Mejska poboznosez dzerzi so wot 1. hacz 31. meje wschednje wjeczor psched wustajenhm bozim Czekom a to we Budhschinje (we serbskej chrkwi) jedhn dzen serbski, a druhi nömski; we Khrösczicach na njedzelach a swjatych dnjach w */i5 hodz., dzkkawe dnh w 6. hodz.; we W otro w je a Klöschtrje wschednje w 7. hodz.; w Kulowje na dzekawych dnjach we 7. hodz. poln mikoscziwych sotrow ; njedzele a swjate dnh w 4. hodz. we sarskej chrkwi. W Rözencze na njedzelach a swjatych dnjach so 5. hodz., na dzökawhch dnjach wjeczor w 7. hodz. 1. S. F ilip a a Jakuba. S w ja ty dzen z predowanjom (to Budhschinje nie). 3. N am akanjo s. Kschiza, chrkwinfki s. dzen. W Khrösczicach rano w 5. hodz. boza mscha a lösche«njo kfchizika: dopokdnja we 8. hodz. boza mscha, predow anjo a wobkhad wokoko wsh. W Njebjelczicach we 8. hodz. boza mscha, predowanjo a wobkhad k wschitkim kschizam we wsy. W e W otrow je a Klöschthrje wobkhad wokoko polow. W Rözencze rano w Z R albic a R özanta processiona do Klöschtyra. W e W otrow je w 7. hodz. boza mscha a wobkhad wokoko wsy. SB Klöschthrje pschikhad Khrösczanskoho a Ralbiczanskoho processiona, serbske predowanjo. SB Kulowje wobkhad do chrkwiczki swjatoho Kschiza, hdzez ze boza mscha a prödowanjo. 7. W Budhschinje a Kulowje kaz wczera. SB Khrösczicach w 6. hodz. boza mscha a wobkhad wokoko polow. W Njebjelczicach w 6. hodz. wobkhad k P azlicam a boza mscha. SB R adw orju po prenjej bozej mschi wobkhad wokoko chrkwje, na czoz sczehuje druha boza mscha a modlitwy. SB Ralbicach wob- 3*

20 v khad wokoko wsh. W e W otrow je a Klöschthrje wobkhad wokoko polow. W Rözencze w 5. hodz. boza mscha a wobkhad wokoko polow. 8. W e Budhschinje a Khrösczicach kaz za wczera- =; wschl'm. W R adw orju kaz wczera. W R alb i- cach a W otrow je wobkhad wokoko wsh. W Njebjelczicach w 6. hodz. boza mscha a procession do Klö- schtyra. W Klöschthrje pschikhad khrösczanskoho a njebjelczanskoho processiona; serbske pridow anjo. W ' i Kulowje kaz za wczerawschim, tola bjez pridow anja. 9. D o n jrb je s sitziczo A hrhstusow e. Pschikazany swjaty dzen z nhschporom. W Khrösczicach dopok-. dnja wotewzarzo jutrowneje swiczki; popokvnju nhschpor, wobkhad wokoko wsh a pridow anjo. W Njebjelczicach dopokdnja boze Czeko w ustajene; popokdnju w, 2. hodz. nhschpor, wobkhad wokoko wsh a prjeczwzaczo 1 horjestacza", a T e D eu m. W e R adw orju dopok- l dnja po sczenju prjeczwzaczo horjestacza, jutrowneje jfl ł swiczki a zawkschenoho kschiza; popokdnju wobkhad po wsh, nhschpor a pridow anjo, W Ralbicach do bozeje mschi wobkhad wokoko cyrkwje; popokdnju po li *] tanii wobkhad tsi kröcz wokoko cyrkwje, na to preoo- ] w anjo. W e W otrow je dopokdnja boze Czeko wu- 5] stajene; popokdnju nhschpor psched wustajenhm bozim jl Czikom; wobkhad tsi kröcz po kerchowje. W Ku- lowje pschipokdnju w 1 2. hodz. donjebjes stpeczo z wob- (I khadom, w 2. hodz. nhschpor. W R adw orju dospokny j> wotpustk romskich stationow. I 12. W Khrösczicach dopokdnja a popokdnju, we li Njebjelczicach dopokdnja wobkhad wokoko cyrkwje.!;i W Kulowje swjedzcn swj. B onifacia, romskoho krajana, patrona napscheczo wohenjej. Dopokdnja na bozej mschi k boze Czöko wustajene; po nhschporje wulki wobkhad ze wschitkimi relikwijemi wokoko mista. j! 17. W e W otrow je rano w 5. hodz. boza mscha a J, wukhad processiona do Krupki, hdzez sobvtu (18. meje) j dopokdnja wokoko 11. hdz. döndzeja a pöndzelu (20. meje) 5 pschipokdnju w 'A I hodz. zafh wotendzeja. [ 18. W e farskich chrkwjach profecije a swjeczenjo >j kschczenskeje wodh; we Klöschthrje a Rözeücze jeno profecije.! 19. S w i a t k o w n i e z k a. W Budhschinje nh-?] schpor z prldowanjom. W Khrösczicach, Njebjelczicach, Ralbicach, W otrow je a Kulowje na wulkej bozej mschi boze Cz?ko wustajene. W Khrösczicach a Njebjelczicach, do bozeje mschi wobkhad wokoko cyrkwje. N a nhschporje pridow anjo we Budhschinje, Khrösczicach, R adw o r ju, R albicach, Kulowje a Klöschtrje (serbske). W R adw orju Po nhschporje wobkhad do cyrkwje s. Kschiza. W Njebjelczicach w 2. hodz. nhschpor. W Kulowje dospokny wotpustk skapulira S w ja tk o w n a p ö n d z e la, pschikazany swjaty dzeri z nhschporom. W Krupch pschipokdnju w V»U hodz. wotkhad serbskoho processiona. 21. S w jatko w n a wutora, swjaty dzen. P r o - cessiony ze swjatej M a riju do R özanta dzeja z Khrösczic (to 7. hodz.), Njebjelczic (to 7. hodz.), R adw orja (w 5. hodz.), R albic, W otrow a a Klöschthra. D opokdnja w 8. hodz. boza mscha we R ad w orju a Khrösczicach. W Rözencze pridow anjo a nhschpor. W e W otrow je popokdnju po 4. hodz. nutswjedzenjo krupczanskoh» processiona. 25. Dopokdnja tone jutrow neje spowjedze Zasy A s p e r g e s n ie. W Khrösczicach, R a dw orju, Ralbicach a Kulowje njedzela po suchich dnjach. W Ralbicach do bozeje mschi wobkhad Po morwych." W R adw orju dospokny wotpustk bratrstw a; po nhschporje wobkhad a bratrska poboznoscz psched w ustajrnhm bozim Czikvm; zjewjenjo mjenow sobustawow, kotsiz su wot poslednich suchich dnjow wotemrjeli. W Khrösczicach bratrska poboznoscz. W Kulowje Po njedzelskim nhschporje nhschpor po morwhch" z wobkhadom na kerchow. W e W otrowje a Njebjelcjicach na bozej mschi boze Cziko wustajene. W R je - bjelczicach po pridow anju T e D e u m ; po njedzelskim nhschporje nhschpor po morwhch" z wobkhadom n a kerchow. 27. W Njebjelczicach L a n d e s po morwhch", R eq u iem a L ib e ra psched m aram i. W Ralbicach R eq uiem. W Kulowje rano w */»6 M atutin a L a n d e s po morwhch" Pschedwjeczor swjedzenja bozoho C zika. W Budhschinje (w nemskej chrkwi), ot Khrösczicach, we W otrow je a w Kulowje w 2. hodz., w Njebjelczicach, Ralbicach a Rözencze w 1. hodz. a w Klöschthrje ny«schpor psched wustajenhm bozim Czikom. W A hrösczicach a W otrowje a Kulowje wobkhad n a kerchow. W Kulowje w '/»6. hodz. M atutin. Pschedspomnj. Dokelz so wschitke porjadne boze skuzby (rano, dopokdnja, popokdnju) hacz do 1 5. junija psched wustajenhm bozan Czikom stanjeja, njebudze to pschi wosebithm rozestajenju häkle wvsebje pomjenowane Bozoho hordoho C z e k a, pschikazany swjaty dzen z nhschporom a swjeczenjom pschez 8 dnjow. W Budhschinje w ferbskej chrkwi boza mscha z p ri-

21 L dowanjom; w nemskej chrkwi boza mscha bjez prkdo«w anja, z wobkhadom 1 4 zastawkam we chrkw i; popokdnju wobkhad po chrkwi. W Khrösczicach boza mscha, predowanjo, wobkhad! 4 zastawkam we wsy; pvpokdnju nhschpor, wobkhad k 1 zastawkej we wsy, predowanjo. W Njebjelczicach p redow anjo, boza mscha, wobkhad k 4 zastawkam we wsy; pvpokdnju w 2. hodz. kaczonski nhschpor, wobkhad k 1 zastawkej na kerchowje. W R adw orju wobkhad k 4 zastawkam we wsh, boza m scha, predowanjo a pozohnow anjo; pvpokdnju kaczonski nhschpor, predow anjo, wobkhad k 1 zastawkej we wsy, na to w chrkwi litanija wo naj-. swjeczischim sakramencze. W Ralbicach predow anjo,! wobkhad k 4 zastawkam, boza mscha; pvpokdnju litanija, predow anjo, wobkhad k 1 zastawkej we wsy. W e W otrowje we 8. hodz. predow anjo, boza mscha, wob : khad k 4 zastawkam we w sy; pvpokdnju nhschpor z pozohnowanjom. W Klöschtyrje boza mscha (bjez prldowanja), wobkhad po klöschtyrskim dw orje; popokdnju nhschpor z wobkhadom. W Rözencze ran o w 5. hodz. boza mscha z wobkhadom a pozohnow anjom ; dopokdnja a pvpokdnju niczo. W Kulowje w 8. hodz. serbfke predow anjo, w 9. hodz. wobkhad k 4 za«stawkam, boza mscha; pvpokdnju nhschpor z wobkhadom na torhoschczo; potom c o m p le to riu m. W Kulowje dospekny wotpustk skapulira. 31. W Budyschinje (w nlmskej chrkwi) ran o a dopokdnja (z wobkhadom) boza mscha; pvpokdnju w 2. hodz. nhschpor z wobkhadom. W Khrösczicach w 6. hodz. boza mscha, pvpokdnju w 2. hodz. nhschpor. W Njebjelczicach a Ralbicach pvpokdnju w 1. hodz. nhschpor a pozohnowanjo. W R adw orju boza mscha z pjatkownej poboznosczu bratrstw a. W e W otrow je pvpokdnju lita n ija, pozohnow anjo, rozarije. W Klöschtyrje ra n o, dopokdnja a pvpokdnju boze Czeko wustajene. W Rözencze w 6. a 7. hodz. boza mscha, popokvnju w 1. hodz. nhschpor. W Kulowje popokdnju nhschpor. Skönczenjo mejskeje poboznoscze. V I. W juniju. 1. W R adw orju boza mscha z F a n g e lin g u a. W Kulowje pvpokdnju nhschpor; wjeczor V i6 hodz. m atu tin u m. Druhdze kaz wczera. 2. W Budyschinje w serbskej chrkwi boza mscha z prkdowanjom ; w nemskej chrkwi wobkhad po chrkwi. W Khrösczicach dopokdnja predowanjo, boza mscha wobkhad po w sh; pvpokdnju nhschpor, wobkhad k 1 zastawkej we w sh, prkdotvttnj'o. W Njebjelczicach kaz 8. junija. W R adw orju wobkhad z bozim Cziikom wokoko chckvje, boza Mscha, chtkdowanjv, F a n g e lin g u a ; pvpokdnju kaczonski nhschpor, predow anjo, wobkhad z bozim Czkkom do chrkwiczki swjatoho Kschiza, n a to we farskej chrkwi F a n g e lin g u a. W Ralbicach po bozej mschi wobkhad k 4 zastawkam, predow anjo; po» pokdnju kaz 8. junija. W e W otrow je boza mscha z predow anjom ; pvpokdnju nhschpor a wobkhad k 4 zastawkam. W Klöschtyrje boza mscha, wobkhad, popokdnju nhschpor z wobkhadom. W Rözencze rano w 5. hodz. boza mscha z wobkhadom a F a n g e lin g u a ; dopokdnja a pvpokdnju niczo; wjeczor w 6. hodz. po» boznoscz k czesczi swj. M arije. W K ulow je dopokdaja ehrkwinske splwanjo S e x ta we farskej chrkwi, wobkhad do cyrkwje swj. Kschiza, hdzez so N o n a wuspswa, wobkhad z bozim CzLtom, boza mscha, predow an jo, wobkhad do farskeje cyrkwje; pvpokdnju po nhschporje wobkhad na torhoschczo. 3., 4., 5. W R adw orju boza mscha z F a n g e lin g u D ruhdze kaz 31. meje. 6. Dokhowanjo bozoho Czeka, cyrkwinski sw jath dzen. W Budyschinje (w nĕmffej chrkwi) boza mscha a 2. hodz. nhschpor z wobkhadom, na to w khapali serbski khiirlusch pschi swjeczenju zelow. W Khrösczicach, dopokdnja boza mscha, pvpokdnju w 2 hodz. nhschpor, wobkhad k 1 zastawkej we wsy, predowanjo. W Njebjelczicach rano w 6. hodz. boza mscha; popokdnju w 2. hodz. litan ija, wobkhad k 1 zastawkej n a kerchowje, T e D eu m. W R adw orju rano 5. hodz. boza mscha z pozohnow anjom ; dopokdnja we 8. hodz. boza mscha, predow anjo, wobkhad po wsy k 1 zastawkej, T e D eum, pozohnowanjo. W Ralbicach boza mscha, pvpokdnju litanija a wobkhad k 1 zastawkej we wsh. W e W otrow je w 7. hodz. boza mscha; popokvnju nhschpor a wobkhad k 1 zastawkej, T e D eum. W e Klöschtrje boza mscha a wobkhad; pvpokdnju wobkhad k 4 zastawkam. W Rözencze rano w 5. hodz. boza mscha z wobkhadom. W Kulowje S e x ta we fa r skej chrkwi, wobkhad do cyrkwje swjatoho Kschiza, hdzez so N o n a spkwa; wobkhad, boza mscha; pvpokdnju nhschpor, wobkhad na torhoschczo, predowanjo S w j. J a n a, kschezenika, swjath dzeri. W e B udyschinje, Njebjelczicach a Ralbicach sczehowaca njedzelu sobu swjeczenh. Khrösczicach, R adw orju, W o tro w je, Klöschtyrje (serbske) a Kulowje predow anjo W Kulowje nhschpor a dospolny wotpustk skapulira. 29. S w j. P e tr a a P a w a k a, pschikazany swjath

22 dzen z nyschporom. Patronski swjedzen budhschinskeje tachantskeje cyrkwje z dospoknhm wotpustkom. W N je - bjelczicach (dopokdnja) a W otrow je (dopokdnja a popokdnju) boze Czeko wustajene. W Kulowje japoschtokski dospoknh wotpustk a wotpustk skapulira. Wschudzom dospoknh wotpustk za thch, kotsiz kschesczansku wuczbu w ophtuja. V II. We ju lij«. 2. S w ja th dzen. D o R özanta dzeja processionh i z Budhschina, a ze swjatej M a riju z Khrösczic, N jebjelczic, R albic, W otrow a, Klöschthra a K ulow a. W Rözencze dospoknh wotpustk a nhschpor. 7. W R adw orju mesaczna njedzela; po nhschporje mksaczna poboznoscz bratrstw a psched wustajenym bo«, zim Czkkom. I 13. Lubjeny sw jath dzen Njebjelczanskeje wosadh z predowanjom a wobkhadom wokoko polow. 16. Sw jedzen skapulira. W e Kulowje wschednje [ hacz do 23. julija dospoknh wotpustk za sobustawy. bratrstw a skapulirnoho. W Klöschthrje a Rözeücze dospoknh wotpustk na swjatoho Schczöpana, abtu Ci-! sterciensow. * 2 2. S w j. M a rije M adleny, sw jath dzen (we \ Budyschinje na njedzelu pschepokozeny). W e Klöschthrje, '[ Rözencze a Kulowje nhschpor. W e Kamjencu p a l tronski swjedzen. I' 24. W e Kulowje vigilnh pbst S w j. Jak u b a, japoschtoka, swjath dzen, (we j Budyschinje na njedzelu pschepokozeny). W e Kulowje japoschtokski wotpustk rozarijowoho bratrstw a. W e i' Klöschtyrje, Rözencze a Kulowje nhschpor. ij 30. R ano w '/,6. hodz. wobkhad khrösczanskoho i' processiona k swjatej H anje (hdzez psched wjeczorom döndzeja), do F ilipsdorfa a R um burga, hdzez 31. ju- 1' lija pvpokdnju wokoko 3. hodz. pschindzeja. 31. R a n a wotkhad ralbiczanskoho processiona z! Budhschina do R u m bu rga, hdzez pvpokdnju wokoko i- 4. hodz. döndzeja. ;! i V III. W e auguscze.!j 1. Pvpokdnju so we Klöschtyrje spowjedz skhschi. I W R um burgu pvpokdnju wokoko 3. hodz. zhromadne nutswjedzenjo zjenoczeneju serbskeju (khrösczanskoho a ralbiczanskoho) processionow, potom serbske prödowanjo. W e Klöschtrje (a R um burgu) dospokny wutpustk P o rtiu n k u la " ze serbskim predowanjom dopokdnja. W R um burgu rano w V»6 hodz. wotkhad khrösczanskoho o to 6 hodz. ralbiczanskoho processiona. 4. W e R adw orju a Kulowje mesaczna njedzela. W e R adw orju po nhschpornym predowanju wustajenjo bozoho Czeka a mesaczna poboznoscz bratrstw a Jözusoweje smjertneje sthsknoscze. W e Kulowje dopokdnja! boze Czeko wustajene; pvpokdnju prödowanjo a wob«; khad za bratrstw o ro z a rija ; dospoknh wotpustk za b ratr- i stwo skapulira S w jatoho tzawrjenca, m a rtra rja, swjat dzen (we Budyschinje na sczehowacu njedzelu psche- j pokozenh.) W e Klöschtyrje, Rözencze a Kulowje I nhschpor. 14. R an o w 7 hodz. wotkhad processiona z Khrösczic do W ölm sdorfa, hdzez wjeczor wokoko! 6. hodz. döndzeja a nazajtra (15. augusta) dopokdnja wokoko '/,1 0 hodz. zash wotendzeja.! 15. D o njebjes wzacza swjateje M arije, pschi«kazany swjath dzeü z nyschporom. T itu larn h swjedzen radworskeje, klöschtyrskeje, rözenczanskeje a kulowskeje cyrkwje. D o bozeje msche swjeczenjo zelow. W e Khrösczicach a Ralbicach prjedh bozeje mschk wobkhad po kerchowje. W e Njebjelczicach, W otrowje a Kulowje n a bozej mschi bozej Czeko wustajene, we Kulowje po sczenju predowanjo. W e W otrowje po nhschporje wobkhad k zastawkam (stationam ) na kerchowje. W e Kulowje nhschpor ze serbskim predowanjom a z wobkhadom wokoko mesta. W Kulowje dospokny w otpustk skapulira. W e Klöschthrje a Rözencze dospoknh wotpustk. I 18. W e R adw orju kermuschka a wopomnjeczo j zakozenja bratrstw a Jezusoweje smjertneje sthsknoscze" a dzakowny swjedzen za domoj khowane zne. Dospoknh wotpustk. N a bozej mschi boze Czeko wustajene; po nhschporje wobkhad wokoko cyrkwje, jandzelske rozarije, a T e D eu m psched w ustam ym bozim Czekom. W e W otrowje dzakowny swjedzen za domoj khowane zne, T e D eum. 19. PopokdnjuA o we Klöschthrje spowjedz skhschi W e Klöschthrje dospokny wotpustk na swjatoho Bernarda, a b ta, z wobkhadom a (nemskim) predow anjom S w j. B arto km ja, japoschtoka, swjath dzen (we Budyschinje na scm ow acu njedzelu pschepokozeny). W e Njebjelczicach dospokny wotpustk bratrstwa swjatoho Bosczana. W e Klöschthrje, Rözencze a Kulowje nhschpor. W e K ulowje japoschtokski dospoknh wotpustk za sobustawy bratrstw a swjatoho rozarija.

23 IX. We septembr«. 1. W e R adw orju a Kulowje mesaczna njedzela. W e R a d w o rju Po nhschpornym prödow anju wustajenjo bozoho Czeka a mösaczna poboznoscz bratrstw a IZzusoweje smjertneje sthsknoscze. W e Kulowje dopoldnja boze Czeko wustajene; pvpokdnju predowanjo a wobkhad za bratrstw o ro z a rija ; dospokny wotpustk bratrstw a skapulira. 4. W e Klöschtyrje rano po bozej mschi (w 5 hodz.) wukhad processiona do krupki, hdzez schtwörtk (5. septembra) pschipokdnju döndu, njedzelu (8. septembra) ran o w 6 hodz. wotendzeja a pöndzelu (9. septembra) dopokdnja wokoko 'A l l hodz. domoj pschindzeja. 8. Naroda swjateje M arije, pschikazany swjath dzen. Njedzele dla njendzeja processionh do R özanta. 15. M jena swjateje M arije. T itu larny swjedzen serbskeje cyrkwje we Budyschinje; kermuscha. 16. W Budyschinje we serbskej chrkwi M a tu tin, L a n d e s a R eq uiem. 18., 20., 2 1. pöst suchich dnjöw. 21. S w ja to h o M ateja, japoschtoka, swjath dzen, we Budyschinje na sczehowacu njedzelu pschepokozenh. 22. Njedzela po suchich dnjach. W e Ralbicach do bozeje mschö wobkhad po morwhch". W e R ad w orju pvpokdnju po nhschporje wobkhad a bratrska poboznoscz psched wustajenhm bozim Czekom; zjewjenjo mjenow sobustawow z bratrstw a, kotsiz su wot poslednich suchich dnjow fern wotemrjeli; dospokny wotpustk za sobustawy bratrstw a. W e Khrösczicach bratrska poboznoscz. W Njebjelczicach pvpokdnju w 'A 2 hodz. litanija, n a to nhschpor po morwhch" a wobkhad na kerchow. W Kulowje po njedzelskim nhschporje nhschpor po morwhch" z wobkhadom na kerchow. W e Drezdzanach we dwörskej chrkwi serbske predowanjo. 23. W e Njebjelczicach L a n d e s, R e q u ie m a L i- b e ra psched wustajenymi m aram i. W e Ralbicach R equiem. W e Kulowje to 'A 6 hodz. M a tu tin a L an des po morwhch", R equiem. X We oktobrir. 5. Z Khrösczic pschipokdnju w 12. hodz. wotkhad processiona na R albicy do K ulvw a, hdzez je pvpokdnju wokoko 5. hodz. nutswjedzenjo. W e Kulowje so popokdnju, kaz tez cyky sczehowacy tydzen spowjedz skhschi. 6. W R adw orju wopomnjenjo poswjeczenja chrkwje abo kermuscha; po nhschporje nhschpor po m orwhch". W Kulowje wopomnjenjo poswjeczenja chrkwje abo kermuscha. P rk n i wotpustk. N a bozej mschi boje Czeko wustajene. Nhschpor z nemskim predowanjom a rozarijem i. Pschipokdnju w 'A I hodz wotkhad khrösczanskoho processiona z K ulow a. 7. W R adw orju rano w 7. hodz., a w Kulow w % 5 hodz. M a tu tin a L a n d e s po morwhch"; na to R eq u iem a L ib e ra psched wustajenymi m aram i. 13. W Kulowje druhi wotpustk; popokdnju wobkhad wokoko mesta W e W otrow je wopomnjenjo poswjeczenjo cyrkwje a kermuscha. D o bozeje mschi predow anjo; n a bozej mschi a nhschporje boze Czeko wustajene. Nhschpor po morwhch" z wobkhadom po kerchowje W e W otrow je rano M a tu tin a L a n d e s po m orw hch"; w 7. hodz. wobkhad n a kerchow, R eq uiem a L ib e ra. 21. W e Klöschtrje druha kermuscha; serbske predow anjo. W Kulowje dospoknh wotpustk skapulira. Pöstnh dzen Khrösczanskeje wosadh W e Khrösczicach wopomnjenjo poswjeczenja cyrkwje abo kermuscha. N a bozej mschi boze Czöko wustajene. P o nhschporje nhschpor po morwhch" S w ja te j» S y m a n a a J u d y, japoschtokow, swjath dzen (we Budyschinje na sczehowacu njedzelu pschepokozeny). W e Khrösczicach pschikazany wosadnh swjedzen. W e Khrösczicach, Klöschtyrje, R özencze«kulowje nhschpor. W e Kulowje dospoknh wotpustk skapulira. X I. W e «ovem b ru. 1. Wschitkich Swjathch, pschikazany swjath dzen z nyschporom. W e Njebjelczicach a W otrow je na bozej mschi boze Czeko wustajene, we W otrow je tez na nhschporje. P o swjedzenskich nhschporach wschudzom n h schpor po morwhch". W e W otrow je, Njebjelczicach a Kulowje wobkhad na kerchow; w Njebjelczicach n a kerchowje rozarije. W e Kulowje dospoknh wotpustk skapulira. 2. Wschitkich khudych duschow, chrkwinski swjath dzen. Wschudzom M atu tin a L a n d e s (we N jebjelczicach jenoz L a n d e s) po morwhch", R eq u iem a L ib e ra psched wustajenymi m aram i. W e Khrösczicach, W otrow je a Ralbicach prjedy bozeje mschö wobkhad n a kerchow. W R adw orju so popokdnju spowjedz skhschi. 3. W e R adw orju swjedzen bratrstw a Jözusow eje smjertneje sthsknoscze." Dospoknh wotpustk. D o p st-

24 dnja na bozej mschi boze Czeko wustajene. P o nhschporje M arijnoho tow arstw a knjeznow" z dospoknhm wotpustbratrstw wobkhad wokoko chrkwje a misaczna poboznoscz a psched wustajenhm bozim S h n o m. W e Kulowje dospoknh wotpustk po morwhch". Popokdnju bratrske prkdowanjo a wobkhad. 10. W e Njebjelczicach wopomnjenjo poswjeczenja kom za sobustawy. 16. W ot dzensa hacz do 2 4. decembra we R ad w orju wschednje po Ju tnjach (tez njedzelu a swjath dzen) boze Czeko wustajene a R o v e n a " k czesczi dzewjecz mösacow maczerje bozeje. W e Rözencze wjeczor chrkwje abo kermuscha; po nhschporje nhschpor po po 5. hodz. wjeczvrna poboznoscz k czesczi swjateje morwhch", a wobkhad na kerchow. W e Zdzeri dopokdnja w 9. hodz. kermuschne boze skuzbh. M a rije. 18., 2 0., 21. pöst suchich dnjow. 11. S w jatoho M örczina, biskopa. Pschikazany 21. S w jato h o Domascha, japoschtoka, swjaty swjath dzen njebjelczanskeje wosadh. N a bozej mschi dzen (we Budyschinje na sczehowacu njedzelu pschepoboze Czeto wustajene; predowanjo, nhschpor. kozenh). W e Klöschtyrje, Rözencze a Kulowje nhschpor. 17. W opom njenjo poswjeczenja tachantskeje chrkwje W e Kulowje dospoknh japoschtokski wotpustk rozarija. we Budyschinje abo kermuscha Njedzela po suchich dnjach. W R adw orju po 24. W e Ralbicach wopomnjeczo poswjeczenja nhschporje cyrkwje wobkhad a bratrska poboznoscz psched wusta abo kermuscha. P o nhschporje nhschpor po jenhm bozim Czökom; zjewjenjo mjenow sobustawow 1 m orwhch." b ra trstw a, kotsiz su wot poslednich suchich dnjow fern I 25. S w jateje K h ath rn h, knjezny a m artrarki, w otem rjeli; dospoknh wotpustk za sobustawy bratrstw a. I chrkwinski swjath dzen; pschikazany swjath dzen za W e Ralbicach do bozeje mschö wobkhad po m orwhch". Ralbiczansku wosadu z predowanjom a nyschporom. W Khrösczicach bratrska poboznoscz S w jatoho H an drija, japoschtoka, swjaty W e Kulowje po njedzelskim nhschporje nhschpor po dzen (we Budyschinje na sczehowacu njedzelu pschepo- kozeny). W e Klöschtyrje, Rözeücze a Kulowje^nhschpor. W e Kulowje japoschtokski dospoknh wotpustk skapulira. J X II. W decemvru. 1. Zapoczatk cyrkwinskoho leto abo ab» vent (pschikhad). N a njedzelach a swjathch dnjach adventa su rausche kemsche kaz hewak. P re n ju njedzelu adventa we Drezdzanach we dwörskej chrkwi serbske ; prödowanjo. W e R adw orju a Kulowje mesaczna nje-! dzela. W e R adw orju po nhschpornym prödow anju! wustajenjo bozoho Czeka a mesaczna poboznoscz b ra tri stwa Je'zusoweje smjertneje sthsknoscze. W e Kulowje j dopokdnja boze Czeko w ustajene; popokdnju predow anjo \ a wobkhad za bratrstw o swjatoho ro z arija, dospolny j wotpustk za bratrstw o skapulira. 2. a wschitke druhe dzekawe dnh adventa su we Khrösczicach, Njebjelczicach, R adw orju a Kulowje ran o i we 5. hodz., w Budyschinje (nemskej chrkwi), Ralbicach, > W otrow je, Klöschthrje a Rözencze ran o we 6. hodz.! J u t n j e. " i 8. Njewoblakowane podjeczo swjateje M arije, pschikazany swjaty dzen z nyschporom. W e Budyschinje (to serbskej chrkw i), Klöschtyrje, Rözencze a Kulowje dospoknh wotpustk. W e Njebjelczicach dopokdnja, we W otrow je popokdnju a n a nhschporje boze Czeko wustajene. W e Kulowje titularnh swjedzen swjatoho morwhch z wobkhadom na kerchow. 24. We R adw orju rano swjatoczne wobzamknjenjv N ovenh; na bozej mschi boze Czeko wustajene, Po bozej mschi novenske modlitwh a T e D eum B o z i d z «n n a r o d a I e z u s v w o h o ; pschikazany swjath dzen. W poknoch preiste boze skuzbh. W e Khrösczicach w 'A I 2 hodz. M a tu tin a L a n d e s, n a to w 12. hodz. boza mscha; druha boza mscha w 6. hodz.; tsecza dopokdnja w 9. hodz. z wustajenjom bozoho Czöka, kaczonski nhschpor a predow anjo. W Budyschinje (w nemskej chrkwi) w 3 hodz. M a tu tin a L a n d e s a prenja boza mscha. W Njebjelczicach boza mscha we 12., 6. a 9. hodz.; dopokdnja boze Czeko w ustajene, popokdnju we 2. hodz. kaczonski nhschpor. W R adw orju w 12., 6. a 9. hodz. boza mscha; dospokny wotpustk romskich stationow. W e Ralbicach w 12., 6. a 9. hodz. boza mscha; dopokdnja boze Czeko wustajene. W e W otrowje we 12., '/,7. a 9. hodz. boza mscha; dopokdnja a popokdnju boze Czeko wustajene. W e Klöschthrje w 12. hodz. M a tu tin a boza mscha z nemskim predow anjom ; na nhschporje serbske predowanjo. W e Rözencze w 1 2., 6. a 9. hodz. boza mscha. W e Kulowje w noch 12. hodz. M a tu tin a prenja boza mscha; druha w 5. hodz., tsecza w 9. hodz.; dospoknh wotpustk skapulira. 26. Sw jatoho Schczepana, Prenjoho martrarja,

25 pschikazanh swjath dzen z nhschporom. P o prödowanju machi, ja chcu z tobu wumrjech, haj wumrjech; njecham f zohnowanjo zitow. W e Kulowje pschipokdnju zapoczatk ziwa bych bjez tebje." swjeczenja domow. W tym wokomiknjenju stupischtej knjez fa ra r a lekar 27. S w jatoh o J a n a, japoschtoka a scze- do jstwy. Posledni pohlada na khoru, woprascha so ju nika, swjath dzen. P o predowanju pozohnowanjo a to a druhe, a zrudoba, kiz so na joho wobliczu pokaza, wudzelenjo wina swjatoho J a n a. W e Klbschtyrje, wozjewi wschem, zo zana nadzija njeje, khoru pschi Rözencze a Kulowje nyschpor. ziwjenju zdjerzech. T ola pak chcysche jej la ar lökar- 31. W e W otrow je popokdnju w 5. hodz. Tstwo e pöslach a ji krej puschchich; ale wona je njechasche D eu m k wobzamknjenju lĕta. a prajesche: Luby knjeze, ja znaju swoju khoroscz, kiz hizon dleschi chas we sebi noschu. Dzensnische pschepi«nanjo mocow je mje k smjerczi blizko pschinjesko; m am S y r o t a. hischche jeno nekotre hvdziny ziwa bych, a te chcu za swoje dzeczo a za zböznoscz swojeje dusche nalozicz. W a- scheje pomocy potrjebam," prajesche bäte, swojej woczi na duchownoho zloziwschi, njewopuschchche m je." Duchowny so k njej pokhilt, a lekar, kiz derje wjedjesche, zo tudy pomhach njemöze, poda ji jeno nöschto k polözenju boloschow a k posylnjenju, zo by tola swoje poslenje winowatosche pschechiwo B ohu a swojomu duschn N a dnju psched swjatej K athyrnu we leche lezesche w Jilm ow je m ioba zona khora. C jelna boloscz a duchowna zrudoba besche z jeje bledoho woblicza zpöznach; dych be chezki, a jandjel smjerche zdasche so k jeje kozu blizicz, Pjeczletna lubozna holcziczka kleczesche na stölczku pschi jeje kozu, koschesche jeje rufu a prajesche ze sylzami: O luba m ach, luba m ach!" mjez thm zo mözesche khora z mrejacym hkosom jeno skowa prajich: O moje lube dzecho, moje lube djcczo! o B ozo fmžt so nad mojim dzesczom." Zaswechena sweczka na blidje rozswetlesche stwiczku njedospoknje; we khachlach praskotasche runje zadzelany wohen; wonka wujesche shlny wichor, a wulke deschczowe krepy bijachu do woknow. Ledym psched hodzinu besche wboha zona ze swojim jcheschom do hospody pschischka a to tak muczna, zo dyrbjesche so do stwichki njescz dach a so hnydom lehnhch. Hdyz besche zasy trochu k mocam pschischka, njeprajesche niczo, hacz: dyrbju wumrjech; pschiwjedzche m i boze dla meschnika." Hospvza pbsla hnydom po knjeza fararja a tez Po lekarja a dusche potom sama! khorej. Hdyz do jstwy stupi a wbohu zvnu chezko dhchajo lezo wid^esche, wotuchi we jeje wutrobje nutrna svbuzelnoscz, a z wulkej zrudobu spözna, kak khoroscz speschnje pschi«bjera a wobliczo khoreje pod wulkimi boloschemi so pschemenja. Njemözesche sebi wujasnich, kak tut«mkoda zona, kiz pschez swoje zwonkowne pscherad^i, zo k wosobnym luichom pschisluscha, sama ze swojim dzeschom, peschi, khora, we tutym czasu a we tajkim wjedrje fern pschiütche. K hora hospozu pytny a praschesche so ze skabym hlosom: J e tu duchownh?" S y m po knjeza fa ra rja pöskaka a ich Po lek arja"" wotmolwi hospoza, w oboj wesche hnydom pschindzetej"". Ach" zdychowasche wona, ja wschak chcu jenoz meschnika möj chas k köncej bchi." Djecho wötsischo plakasche a zakoschesche: O luba mühka derje dopjelnich. A we woprawdze czujesche so khora tak posylnjena, zo mözesche bjez pschetorhnjenja, hacz runje ze skabym hkosom rychech. T ak poskuchajche jenoz," prajesche wona k pschitomnym, schto je wbohu, mrejacu mach sem pschiwjedko, a budzche swedkojo mojich poslenich pröstwow, kiz k B o hu wschoho«möcnomu schelu. J a sym baronka Lipowska. Swojoho mandzelskoho sym hijom psched lsjom i' letam i zhubita. M oje dzeczo besche tehdom häkle dwe leche stare. Pschez wschelake njezboza smy wo cyle zamozenjo pschischli. M öj m a n M sk i czinjesche sebi tohodla chezke mysle, kiz jomu ziwjenjo pschikrötczachu. Tak bkch wopuschchena, bjeze wscheje pomocy samalutka ze swojim dzesczom. Lubosch k njomu dawasche mi möc a chcych ziwa bych za swoje dzecho, chcych za nje dzeiach, za nje tradach a cherpjech. O, schto sym tele tsi let wustaka. Ale mojej rucy njebeschtej djeku pschiwuczenej, a tohodla pany m i chim chezo. Bech drje lözsche dzelo, snadz tez nekajku podpjeru döstach m öhla, ale hordy duch nje«dowoli m i, wo nju prosych. N a posledku njewjedzach sebi hinak pomhach, hacz zo wscho, schtoz hischche mejach, po neczim pschedawach. Ale kajki könc dyrbjesche to na posledku wzach? D w e mojej sotse böschtej na suchochinu wumrjeloj, a tez ja Pytnych korjen tuteje khorosche we sebi. D jen wote dnja czujach swoje mocy wotebjerach a strach a boloscz pschibjerasche. Schto stanje so z mojim djeschom, hdyz ja zem ru? Som it mözu je dowerich? Z boloschu so rozhladowach, ale njedopomnich so n a nikoho, hacz jeno na zymne, njesmelne dusche, 4

26 V ft namakach snabz tez tarn a fern bobrocziwu wutrobu, ta czepjesche we machen, kiz ht sama z bjecjtmi zohnww ana. Podarm o pytach nikoho, komuz bych swoje dzicso bototoc mohta abo sm iia. Njemijach nikoho na swicze, ' hako jenoho b ra tra, kiz be polny bobrocziwoscze a tu» bösere, jomu brje dich swoje dzeczo pschepobacz möhka, 0 wön be je wische z lubosczu I sebi wzak; ale sybom lit bokho bische hizom we cuzbje, schtyri lita njeskyschach. niczo wjacy wo nim. Pscheb nikotrymi njebzelemi, hbyz zokte lisczo ze schtomnw pabacz zapoczinasche, bu ze m nu hörje. M oje bny su m t wlltdzilene, prajach sama 1 sebi, je-li zo so bjez kombzenja za swoje dzeczo nje- " postaram, namakaja je junu ptakajo k nohomaj mojoho koza, haj snabz z boloscze a ze stracha wumrje, prjeby hacz nechtö mt a jomu na pomoc pschinbje. J a pra- i schach so ta t jenoho czeschomnoho buchownoho, kiz be l mje husczischo wopytowat a we mojej zrubobje tröschto- ^ w al, wo rabu, a tön mi prajesche, zo su we Jilm ow je k. miloscziwe sotry, kiz za snabny pschinoschk wosyrocsene s b^eczi k sebi bjeru a je berje woczahnu; tarn ttantata I', tez moje dziczo zawescze luboscjiwe zastaranjo a woczehnje so tarn we swjatej bohabojoscji. D uz sym so hny- I born na pucz pobaka, a B ö h ton knjez je m i tak bokho?! ziwjenjo zdjerzal, zo mözach fern döncz. A myslicze i sebi rot)/' pschisraji khora k mischnikej wobroczena, zo ]l pobozne mikoscziwe sotry poslenju pröstwu mrijaceje I maczerje dopjelnja, so nab mojim dzisczu smila a je w ocjahnu?" T o smem roam ja slubicz,"" prajesche mischnik, i!: h a j zawescze, pobozne sotry spokoja poslenju a jeniczku bj zadoscz mrejaceje maczerje." " ^ O ja so Tebi bzakuju, miloscziwh Bozo! ja so tez wam dzakuju, dobrocziwi lubzo!" A khora zanbzeli na i nikotre wokomiknjenja swojej woczi najskerje ze slaboscze; ale na jeje blebym wobliczu sweczesche so wjesola spokoj- j noscz. Hbyz bische zasy k mocam pschischla, prajesche bäte: M a m hischcze 2 00 schisnakow, wscho schtoz je mi whsche wostako. Wzmicje je; to je cyke zamozenjo jji mojoho dziscja. D o waschich rukow pokozu czasne a ' j wiczne zamozenjo mojoho dziscza.",(] A zasy wopuschczichu khoru jeje mocy, ale nekotre *ij krepki likarstwa ja zasy k sebi pschiwjebzechu. N itko H sym swoje czasne naleznoscze zastarala," prajesche wona, s a chcu nitko jeno na zböznoscj swojeje busche myslicj. Pschihotujcje m je, buchowny knjeze, zo bych möhka höbna a bostojna pscheb B oha stupicz." Mjez tym zo bische wboha macz swoju zrubnu stawiznu powjebaka, bi bjicjo na jeje kozu wusnyko. Hospoza wza je pomalu na ruch, zo by je we swojej stwi bo loza pokozika. K hora macj berje czujesche, hbyz swoju ruku z bjisc^oweju ruczkow wuwiny, zo brje je we ziwjenju wjacy njewohlaba, mjelczo wokoschi tesame hischcze luboscjüvje a pozbihny swoju ruku, je pozohno- wajo. Knjez farak wosta sam pschi khorej, skyschesche.jeje spowjebz a w ubjili ji boze poslenje wolijowanjo. Nitko b i wona zm irow ana, jenoz czas wot czasa pschin-» bzechu skowa: m oje dzeczo, moje dzeczo" pschez jeje mrijacy Hort. W one spi", prajesche hospoza, kiz 6Č mjelczo zasy pschistupika. Z a nje je starane tuby n a zem i, moja bzowka," prajesche mischnik, a po twojej smjerczi bubjesch je z njebjeskich roysokosczow widzccz, bonz so nihby z nim zasy njezjebnoczisch." Poslenje zbychnjenjo: m oj B ozo, zakitaj moje bjiczo!" bische hischcze slyschecz a z tym zamknyschtej so jeje blibej hubje. Hbyz nazajtra Hanzka (tak syrotka rikasche) wo-» tu c h, praschesche so najprjeby za swojej maczerju. T w oja macz hischcze spi, lüde bziczo!" wotmolwi hospoza, ju woblekajo a Pschinjese jej Potom snibanjo. Potom wza ju pschecjetnje za ruku a chcysche z njeju won hic^. Hbyz nimo stwiczki bzischtej, hbzez m orw a lezesche, wibzeschc holczka pschez n a pol woczinjene burje swiczki, kiz so pschi morwej swiczachu. T a m bzin je sw ica, we stwi mojeje maczerje" prajesche Hanzka a chcysche hizom nuts hicj, ale we tym wokomiknjenju stupi mischnik bo buri, kiz b i hizom rano zähe pschischok, z» by so za wotemrjetu moblik. Poklakn so, moje lube bjicjo" prajesche w ön, hbyz bi hkös bjiscja slyschak, a mobl so za swoju lubu m acj!" Hanzka poklakny so pschi burjach, a spiwasche pacjerje, a byrbjesche pschi tym pkakacz, bjez toho, zo by w jebjala, czohobla. S m im netto k machen hicz?" woprascha so wona. Ale knjez fa ra r wza ju za ruku a wjeb^esche ju Po skhobje bete. T w oja macz spi," prajesche wön pschec^elnje k njej, pöj ze m n u, moje bziczo! ja chcu tebi nan a macz byc^." Czerstwy ranschi pow itr a bizenjo woziwichu wbohu holczku, tak zo b i prawje wjesoka. Pscheczelne, dobrocziwe wobliczo knjeza fararja zbubzi we njej bowiru k njomu, tak zo so raby wot njoho wjescj basche; bruhby pak so tola woprascha: H bje bha moj tola bjem oj?",, K mikosc^iwym sotram, kiz bubja so za tebje staracz,"" wotmokwi knjez fa ra r. A Hanzka bizesche wjesele z n im ; b i hizon pschiwuczena, macj we koju khoru wibzecj, a tak njeczinjesche jej to zabyn njem ir. Tak pschinbzeschtej k klüschterskim burjam, kiz so jim aj hnybom woczinichu. Hbyz U knjez fa ra r z pschebstojicjerku klöschtru

27 poryczal, bu Hanzka hnhdom pschiwzata. Pschedstojic^erka, sotra Hilzbjeta m jenow ana, wjedzesche holczku najprjedy do wulkeje zahrody, ryczesche z njej prawje pscheczelnje, zo by scbi tak jeje doweru dobyla. Hanzka njebesche hischcje zanu miloscziwu sotru wi- LZaka; tohodla bs najprjedy trochu strachoscziwa, hdyz.zönsku chle czornu zdrasczenu z dolhej czornej kapu na chkowje wuhlada. Ale wobliczo, kiz be widzecz, swedrzesche wo wulkej dobrocziwosczi, a hkös, kiz Hanzka skyschesche, be tak lubozny, zo wvna bjez bojoscze sotse Hilzbjecze swoju ruku poda a z doweru n a nju hladasche. S o tr a Hilzbjeta wjedzesche holczku do khapale, hdzez so najprjedy poboznje modleschtaj, a potom rjane swjeczata a druhe wecy kedzbnje wobhladowaschtej. M jez ihm zo sotra jej tak wschelake wecy rozestajesche, be Hanzka jeje rözowc pschimnyka, kiz n a pasku wisasche, a puschczesche jedyn paczcrk po druhim mjez swojim i porsczikami bete a prajesche: T ajki röjowc bych ja tez rady wzaka." T ö n dyrbisch döstacj."" T ez tak wulki, kaztönle?" H a j, runje tak^wulki."" Hanzka be na lym smjercs wjesoka. Hdyz Pak sotra Hilzbjeta prajesche: P ö j, n?tko chcu tebje do wuczernje makych djöczi dowjescj," zmorschczi so-holczcyne wobliczo, a wöczko hladasche z bojoscju a zrudobu na nju. S chto dha tebi je, moje djöcjo?" woprascha so sotra Hilzbjeta, czohodla sy na dobo tak zrudna a bvjazna?" D o schule njecham" tschepotasche holczka, o njecham do schule." S y dha hizon junu we schuli byka?" H a j sym tam neschto kröcz bhla, doketz U macj khora a na mnje kedzbowacz njemözesche. Ale ach, tam so tak wostudzi, ach ja tam wjach njecham."" Schto dha dyrbjesche we schuli czinicj?" A ch ja tam niczo czinicz njesmedzach, bech hischcze ja ra möliczka, a tak dyrbjach mjez druhimi d^eczimi z merom scdzecz, a njesmedjachmy so hibnycz a tez niczo febi powjedacz, hewak bechmy swarjeni b y li." " A schto dha druhe wjetsche dzecji czinjachu?",, T e wuknjechu czitacz a pisacj a schicj."" N ü, njechasch T y to tez wuknycz?",, O haj, ale nie pschecy, ale tez hrajkacj ja Pschecy njecham."" T ak pöj jeno do nascheje wuczernje, snadj so czi tam lipje lub i." S o tr a Hilzbjeta woczini durje do schulskeje stwy, a Hanzka wosta je spodjiwanjam stojo. W jach harz fto djecji wvt dweju harz do sydom let, holczata a hölczata, besche tu zhromadzenych. D w aj rynkaj kawkow tu stojischtej na közdej stronje. Hölczata sedzachu k prawicy a holczata Pak k lewicy. Ale runje bechu stanhli a sp^wajo czehnjechu do susodneje stwy, we kotrejz so jedyn skhodzenk po druhim pozbehowasche hacz skoro do wjercha stwy. Dzeczi czehnjechu po rhnkach pschi najprenschim a najnizschim skhodzenku nim o, n a kotryz so najmjensche dzecji zezdachu, mjez thm po wjetsche na druhi, hischcje wjetsche na tsecji a t. d pschindzechu a so tu wschitke zesydachu. Netto bu czicho we stwje. S o tr a wuczeöka pschindze, syny so napscheczo dzeczom, a po wuspswanju krötkoho khe'rluscha zapoczinasche so wuczba. S o tr a wuczerka pokazowasche wulke, rjane swjecmka, rozestajesche djecjom to, schtoz be na nich k widjenju, abo powjedasche jim wschelake na nich woznamjenjene podawki. P oto m zasy pokazowasche wulke pismiki, dasche je dzeczom wuprajicz, k zlüzkam a k sko«wam hrom adu ftajecj. Potom zasy dyrbjachu dsecji kule, kiz nttjesche sotra wuezerka na dolhich paskach tot«sa jo, a kiz jenu po druhej bete puschczesche, liczics. Zelene kule bechu jeniczki, czerwjene dsesatki, a tak wuknjechu dzech hacz do fto liczicz. Potom wupraschowasche so sotra wuczelka za wschitkimi schtomami a wecami, kiz bechu we zahrodje. T ak minychu so ja ra khe'tse k wuc^bje postajene hodzinh. Wschitke dzeczi poklaknychu so, styknhchu rucy a spewachu zasy rjany krötki kherluschk k czesczi swjateje M arije. Hanzka, kiz be pschecy pschitomna byka a msjesche wulku zadoscz wscho czinicz möc, wjeselesche so na tajkej schuli a spewasche posleni kherlusch, kiz be wot swojeje mac^erje nawuknhka, tez druhim i d^eczimi svbu. O ", zawola wona pokna wjesela, hdy by tu macz pschitom na byka, wona skyschi mje tak rady spewacz." S o tr a Hilzbjeta hladasche n a wbohu holczku zelnoschwje, a dokelz njechasche, zo by na smjertnym dnju swojeje maczerje spewaka, wza ju za ruku, a prajesche: p ö j, chcemoj febi hischcze bäte wscho we khezi wobhladacz." Hanzka dusche rady ze sotru Hilzbjetu, kiz ju najprjedy do tsjoch schulskich stwow dowjcdze, we kotrhchz so wjacy hacz fto holczatow wot 7 hacz do 14 let wuczachu. Potom pschindzeschtaj do wulkeje stwy, hd^ez bkchu statt m uzojo, potom do druheje, hdzez bechu stare zönske, kiz to abo druhe czinjachu. S ch to czi stari ludjo tu czinja?" praschesche so Hanzka. T o su stari wopuschcjeni lud^o, kiz nikvho nim ajq, schtöz by so za nich staral, a netto so tu w othladaja." 4*

28 Hanzka wobzarowasche jich a dzesche ze sotru do wulkoho sala, hdzez be wokolo tsoch stow holczatow pschi wschelakim zönskim djele. Hdyz jich pschedstojiczerka zastupi, zanjesechu wschitke rjany 'kherluschk, a dokelz pöldnjo zwonjesche, wotpolozichu swoje djelo, poklaknychu so a spewachu hromadze: Jandzel toho knjeza" a t.d. Hanza bĕ so tez poklakka a spewasche sobu. P otom d^echu wschitke hromadze k wobjedu a jednora, ale derje pschihotowana jedz wschem nanajlepje skodzesche. j P o wobjedze bu jim hodzina k wokschewjenju wostajena. ; Wschitke dzeczi khwatachu do zahrody abo do dwora a zapoczachu wschelake hry. Hanzka wczipnje pschihladowasche a be rady sobuhrala, ale njewerjesche sej so sobu do wjesolych czrödow meschecz, dokelz so z nikim njeznajesche. Ale tu widzesche tez jenu czorno zhotowanu holczku samu stojo, kiz sebi husto z wöczka sylzy tre- jesche, a z druhim i hracz njechasche. I Hanzka njewotwobrocji swoje wöczko wot njeje. Mjelczo suny so pschi Plocje k kawcy, hdzez wona sedse«sche a pkakasche. Z luboznym hkosom praschesche so za mimt jcje zrudoby. P k akam," wotmkowi djecjo, dokelz na swoju macz m yslu." A le czoho dla dha to pkaczesch, hdyz na swoju macj mystisch."" Dokelz je mac wumrjeka," prajesche M a rija ja ra zrudnje a pkakasche wötse. T w o ja macz je w um rjeka?" praschesche so ju Hanzka ze sylzam i; ach moja mach be wczera tez tak khora a powjedasche pschecy wo wumrjeczu.", 9Zmt a mach woboj stej wumrjekoj, ja sym wboha syrota."' M ö j nan je tez wumrjel a hdy bh mach wumrjeka, ach potom bych ja tez wboha khuda syrotka byka.", M y smy tu wschitke syroty"' prajesche M a rija ze zrudnym hkosom. O möj Bozo, zawoka HanZka boloschiwje, ja sym tu pola was, tak je moja mach wesche wumrjeka." A dzöcho zapocza Pkakach, tak zo sotra Hilzbjeta pschibkza. Hdyz be winu zrudoby zhonila, wza ju pschechelnje za ruczch, a sphtowasche ju tröschtowach: H a j, werno je," praji wona tw oja mach je wumrjeka a je pola B o h a toho knjeza a johv jandjclow. Ale njepkakaj! Hlej mh wschitch mamy che tak ra d y, a ty dhrbisch nasche dje'cho bych.", A ja chcu twoja sotra bych"" prajesche M a rija, kiz towarschcynu zrudobu widjich na swoju samotnu zaby. H aj, budj moja sotra, prajesche Hanzka, chcemoj 4 pschecy hromadje wostach a wo naschimaj macherjomaj ryczech." W obej dzöschi zawdaschtej sebi rucy, a pkakaschtej. S o tr a Hilzbjeta pak be na tutym nowym pscheczelstwje wjesola a prajesche jim aj: Lubujtej so, mojej dzesczip to budje wam aj tröscht a polözenjo." S ch th ri leta bechu so mjez tym minyke, a do wustawa miloscjiwych sotrow pschindze junu cuzy knjez, kiz so hrabja Borownik mjenowasche. Joho cyke zadzerzenjo pokazowasche zdjölanoho a bohatoho muza. Pschi zastupje do djechaceje schule 6Ž nekotre zlote do wvporneje schkliczki pokozik. Pschechelnosch a luboschiwoscz, z kotrejz so za wbohimi syrotkami napraschowasche, dobychu jomu wschech wutrvby. W ön wvsta na wuczbje, praschesche so sam djechi, a darjesche jim rjane swjechatka. Wosobnje kedjbowasche na H anzu, kotruz so czasto praschesche, stajnje n a nju hladasche. T o la na tym so nichtö njedziwasche; pschetoz H anza be jena z najpschistojnischich, najrozomnischich a najluboznischich holczatow cykoho wustawa. R unje tak wobkedjbowasche knjez hrabja Hanzinu towarschku M a r iju, kiz bö stajnje pschi n jej, a runje tute swerne pschechelstwo spodobasche so wosobnomu cu> zomnikej. Hdyz wön prajesche: T y prawje rjenje Pisasch, moje djecho," wotmlowi tu ta zas: O M arija wjele rjenscho pisa dyzli ja." A hdyz wön zasy prajesche: T y mözesch hizon prawje speschnje a wuraznje czitacj," wotmlowi wona zas: O M a rija czita wjele lepje; wona je mjezy wschömi najlcpscha czitarka." W öj drje m a tej so prawje lu b o? " praschesche so hrabja Borownik. J a M a riju lubo m ecj? " zawoka Hanza z wjesolosczu, M a rija je za mnje m acj." A pschi slowje m acj" stupichu djösczu sylzy do woczow. Czohodla sy zrudna, moje lube dzecjo? " praschesche so hrabja. Ach luby knjeze, wy wcscze, zo smy tudy wschitke syroty. J a a M a rija nim amoj n ana a macz, a hdyz so na to dopomnimoj, dyrbimoj plakacz." H rab ja Borownik be sam hnuty, a njechasche djescju hischcje wjacy boloscje pschihotowacj. Tohodla wotendje do druhich schulskich jstwow. Pschipoldnju wofta k w objedu, a Po wobjedze, mjez tym zo bechu djecji we zahrodje, ryczesche dokho a naleznje z pschedstojicjerku, kiz potom H anzu zawolacj da. H rabja wozny ju pschecjelnje za ruku a prajesche: Poskuchaj, moje djöczo, sym ze sotru pschedstojiczerku neschto wuczinik. S a m nim am zanhch djeczi, a bych tohodla rady jenu duschnu pilnu syrotku za swoje djecjo wzal, a chcu so za nju tak staracj, kaz za swoju samotnu djowku. S y m fern pschischol, sebi tudy jenu holczku zhladacz, kotraz, K i

29 m a dobre poczinki. W em, zo sym we tebi tajku nam aiat, kajkuz pytam ; a sym sotru Hilzbjetu proshl, zo sm ü sebi tebje sobuwzach. J e -li zo sy ty z tym zpokojom, zwolt sotra pschcdstojicjerka do toho." Z e spod^iwanjom hladasche Hanzka na knjeza hrabju; o potom zas n a sotru Hilzbjetu,!iz ji zrozemicj dasche, zo je z joho skowami z pokojom. Hanza pak sebi cyku tořc blize rvzpvminasche a pschi tym pocza plakacz. Czohodla plakasch? " woprascha so hrabja, schtoz tebi lubju, je! twvjomu zbozu. T y zanych starschich wjacy nimasch, pola mje zasy wötcnh dom namakasch." )," wotmlowi H anzka, ja hisjom m am tudy wötcny dom; mam tu dobroawe sotrh a lube towarschki, my so mjez sobu tak lubujemy. W as pak ja njeznaju." Holczka stupi blize! sotse Hilzbjecze a wza ju za ruku. M asch praw je" moje dzeczo w otm low i hrabja psche-- czelnje, ja sym tebi cuzy. Ale pöj jeno na jedyn abo dwaj dnaj zomnu, zo by so na möj dom pschiwuczila; njelubi so cji tarn, mözesch so zasy fern wröczicj." H anza hladasche zas na hrabju, a joho dobrocjiwe wobliczo 'wubudji we njej doweru. Tvhodla zwoli do toho, a sotra Hllzbjeta wozjewi jej z kiwnjenjom, zo je prawje czinila. A le wo neschto bych rady prosyla" pschistaji wona.,, A to by b y k o? "" Z o by tez M a rija sobu hicz smeka. J a zadyn dzen 'bjcz njeje njew utraju." J a r a r a d y," " prajesche hrabja B o - rownik a krütki czas po tym synyschtej so woboj syrotcy z hrabju do joho woza, kiz psched klüschterskimi wrotam i czakasche. W öz speschnje bezesche. T o be radoscj! Lubozna meja bi bohacze swoje wokschewjace pokkady pschirody wotewrika. K rasny naletny djen pokazowasche zahony a pola we mködncj, zelenej Pysche. Wischnje stojachu we pisanym kczenju a ze wschitkich stronow spewachu ptaczki wjesole hkosy. Hanza a M arija, kiz schtryi leta dolho klöschterske murje wopuschcziloj njebeschtej, zradowaschtej so pschi wuhladanju a wuziwairju tajkeje krasy we pschipodje. W öz zasta psched luboznym hrodom, kiz srjedja zahrody lezesche, we kotrej; wscho kc^jesche. H rabja skoczi ze swojimaj shrotkomaj z woza, wjedzesche jej do hrodu, pokazowasche jim aj wsche stwy, kiz bechu jara pschistojne a rjane. P otom djechu hromadje do zahrody, we kotrejz bechu leschki z rjanym i a luboznje wonjacymi röziczkami abo tez z wuzitnymi rostlinam i posadzane; mjez nimi bechu z czerwjenym peskom posypane schcm i. Sadow e a druhe khködkne schtomy wupschestrewachu L 6... möcne hakzy z pisanym kczenjom a zpody nich zele- j njesche so mködna traw a. i O möj B o zo" zawolaschtej holczcy, tat rjenje je 1 tu to ta l kaz we paradizu." T o je na te b i," " wot- j m olwi hrabja Borownik, we tuthm paradizu bydlicz. ' Chcesch-li m oja djowka bycj, budje tebi wscho to sluschecs, schtoz tu widzisch."", Hanza z wjesokosczu do rukow placasche a be poln«wjesela. Ale tu P ytny, zo je jeje towarschka M a rija zru dna, a tez wona sam a njemözesche tak so wernje wjeselics. N a rozdzelenjo z M a riju so dopomnjo, stupichu jej sylzy do woczow. T ola tu wotuczi tröschtna mysliczka we jeje wutrobje. P o ln «dowery pschistupi Hanzka knjezej hrabjej, pschimny joho ruku, wokoscha ju a prajesche: Njedzölc^e mje wot M arije. S m ö j sebi slubikoj, zo so zeni njcdjelimoj. Njewozncje m i tak sotru, nana mi podawajo." T w o ja pröstwa m a so dopjelnicj"" wotm olwi hrabja, M a r ija njech je moja druha dzowka, a tw oja s o tra." " M a rija chchsche so za to podzakowacz, ale knjez hrabja Borownik jej slvwo wozmy a prajesche: R ozhladajtej so netto we zahrodjc a dopomntej so na swoje zbozo a mtodosc^." Holczkomaj so wscho ja ra lubjesche a wostaschtej we zahrodje hacz do wjeczerje, kotraz jim aj, hacz runje khköschc^ej njebeschtej, wjele lepje skodzesche, hako doma we klöschtrje poliwka a neple. P o wjeczeri bu hischcje dolho powjedane, a potom pschipokaza jim aj hrabja jeju koza. T u bu tez hischcje wjele a dolho powjedane, dokelz preni kröcz po schtyrjoch letach be jimaj zas dowolene, we kozu hromadze ryczecz, we klöschtrje be to krucje zakazane. O möj bozo" prajesche H a n za, kak mamoj so tola netto rjenje: smöj sotse a mamoj jenoho n ana." A le schto budja tola nasche towarschki a dobre sotry k tom u prajicz? njebudia so zrudjicj, zo jich wopuschczim ö j? " " O zawescze nie. B udza so na naju zbozu wjeselie^, budza so B ohu za to dzakowacj, kaz to tez moj czinimoj.",, A naschej dobrej macseri we njebjesach?"" O, tej wescje z wjesokosczu na n a j hladataj!" O syrotcy pozbehnyschtaj swoje mysle k njebju, a nutrny packet stupasche k B o hu. N azajtra zapocza so zbozomne ziwjenjo z now a, sam t wjeselo a zbozo. P o wobjedje pak sadji jeju hrabja zas do woza a prajesche jim aj: Jöd^tej nötko zas I sotse Hilzbjecze a powjedajtej, hacz je so wamaj pola mje lubiko abo nie. P o tym, kaz so wo tym w uprajitaj

30 waj w ona, zasy do klöschtra woznje, abo w am aj dowoli, n a stajne so ke mni wrüc^icj. J a chcu hladacz, hacz zasy pschiüd^etej abo nie, pschistaji wön so posmewajo, hdyz wvz wotjedze, a n a zas w ohladanjo" klinczesche wjesele z njoho. N a puczu njemüzeschtej sej holczcy doscz napowjedacz, a tez hdyz domoj pschim eschtej, powjedaschtcj wjesele wo rjanosch hrodu a zahro d y, wo wjeselach, kiz su tarn za njej pschihotowane, wo dobrocziwosc^i hrabje. Ale sotra H ilzbjeta zastaji jej börzy we ryczenju a p rajesche k H aüzi z waznym hkosom. Lube bjecjo, knjez fa ra r je we jstwi, a czaka hizon cyku hodzmu n a tebje. M a z tobn neschto wazne ryczccz. D zi k njom u." Haüza khwatasche hnydom k njomu. M a rija dresche za njej, zo by knjezej sararjej bozemje prajila, prjedy hacz klöschter n a wschö czasy wopuschczi. M o je d^czo" prajesche knjez fa ra r, tak khetse hacz H aüzu wuhlada, m am tebi waznu powjesc^ sobudzelictz. Wesch, zo sym z tobu czasto wo poslenich hodzmach twojeje njeboheje maczerje ryczak, a pschi tym n a to spomnik, kak ja ra wvbzarowasche, zo tebje njemözesche swojomu jeniczkomu bratrej pschepodacz, kiz ju tak horco lubowasche, a kiz by za tebje wescze staroscziwy n an byl. Ale tuton b ratr be hizon sydom let dolho we dalokej cuzbje, najskerje we naraüschej Jn d iji. T utön b ra tr, kiz J u r ij reka, je so z krötka zasy do Europy wröczik.. Joho najprenischa wec bksche, so za swojej sotru na* praschowacj. H dyz jeje smjerc^ a wobstejnoscze jeje dzescza zhoni, njepopscha sebi zanoho m era, doüz je zas njenamaka. W ön zhoni, zo so ty tu pola miloscziwych fotrow namakasch a chce tebje k sebi wzacz. W ön by sam po tebje pschischok, ale je khory, a dhrbi lezecz, a tak je mje prosyk, zo bhch tebje k njomu dowjedk. M a wulku zadoscj za tobu, a toho dla chcemoj so tez hischcze d^ensa wjeczor k njomu na pucz podacj." H aüza njewjed^esche, schto m a k tom u prajicz. Schtoz 6ž so w ot wczerawschoho dnja stako, zdasche so jej dziwny sün bycz. A le duchowny knjeze" prajesche naposledku, ja a M a rija dyrbimoj djül so djens wjeczor k hrabji Borownikej wröczic^. W ön naj wcscze woczakuje." J a je w e m,"" wvtmkowi knjez fara r. S o t r a Hilzbjeta je m i wscho wozjewika, schtoz je so wczera stato. Ale moja luba Haüza, ty dyrbisch so tola do* pomnich zo je hrabja Borownik tebi chle cuzy czkowjek, mjez tym zo je knjez J u r ij twüj wuj, twojeje maczerny b r a tr, kotromuz je wona tebje tak rady pschepodacz chcyka."". H a j to je w erno," prajesche holczka, sebi tožc rozpom inajo. M ö j wuj dyrbi m i lubschi bycj, dyzli schtö cuzy, möj wuj, kotrohoz je m oja macz tak horco lubowaka, kiz möze wschednje zo m nu wo njej ryczecj, a kiz budze mje hizon jeje dla lubowacz. Wodajcje mi, knjeze, zo mözach so komdzic^ hnydom k njomu so podacj. Möjach jeno wulku dobrocziwoscz knjeza hrabje Borow* uika we m yslach.' Nitko Pak sym hotowa z W am i k mojomu wujej so podah.",, T o m am ja za twoju winowatoscz, lube M c z o,"" prajesche knjez faraö,,, z o so k swojim pschecjelam d^erzisch a tak poslenju wolu swojeje maczerje dopjelnisch. Njecham pak Tebi tez zamjelczectz, zo wopokazanjo tuteje djeczowskeje lubosc^e pschecy sködke njebudze. T w öj wuj je khudy, khory a m a wjele boloscji. Lozo a stwu njemöze wopuschczicz a ty bud^esch dyrbjecz pschecy doma wostacz, zo by joho hladala, tez namakasch tarn z czezka tajku cyrobu, kaz tu we klöschtrje, a na druhe wjesela njebudjesch sebi ani pomyslicz smecz."" N a wobliczu wboheje syroty bž zrudoba jasnje wid^ecz, hdyz knjez farar wo «Hezkich winowatosczach ryczesche, kiz zmeje we najblizschim czasu dopjelnic^, mjez tym zo be wczora jeno na wjesela a zbozomne dny spominaka, kiz n a nju pola hrabje Borownika czakaju. Ach duchowny knjeze," prajesche na postedku, to, schtoz m i tu powjedacze, njemöze drje wjesele wubud^icz. Ale möj wuj J u r ij je tola wescze k najmjenschomu duschny o sprawny m uz?" N ajlepschi czkowjek na sw kcje,"" wvtmkowi knjez fa ra t. D yrbisch w M e c j, zo be prjedy jara bohaty, a zo je netto lutki sam. Z rudoba drje je tez wina na joho khorosc^i. S n a d ^ börzy zasy wotkhori pschi starosc^iwym wothladanju swojeje lubeje czetki, suadz z nowa zas wo^iwi, hdyz zmeje tebje pschi sebi a hdyz möze z tobu wo twojej mac^eri powjedac^."" O, je-li zo je tomu ta k," prajesche Haüza zas wjesele spokojena, dowjedzc^e mje khetse k mojomu wujej, a wön wescze zas wotkhorje, je-li zo moja luboscz a staroscmoscz to zamözi. A hdy bych so. jeno wot M a rije djelic^ njetrjebala" pschistaji wona cjezcy zdy-, chowajo. J a tebje njewopuschc^u, " prajesche M a rija, a pschimny swoju towarschku za ruku. Hdyz chcysche hrabja B orow nik tez mje tebi k lubosg k sebi wzacz, : njebudze mje twöj wuj wotpokazacz. Hromad^e budze- : moj joho le'pje möc wothladacj, a tak wön chm prjedy wotkhori." " T o ty njesm esch,"" M tm lo w i H aüza, h le j :

31 t hrabja Borownik tebjr tez samu I sebi wozmje, a dobrocziwoscz, kotruz chcysche m i wopokazacz, wön na tebje pschenjese, a ty müzesch do toho bjez wschoho wumenjenja zwolicz, dokelz zanych krejnych pscheczeli nimasch."," Jazanych pscheczeli nintam," prajesche na to M a rija, m am Pak we tebi sotru, wot kotrejez so d^elicz njrm özu." Krötki czas po ihm synyschtej so woboj holczcy z knjezom fararjom do woza a wotjedzeschtej. Njemejeschtej sebi to! wjele powjedacz kaz popokdnju, hdyz wot hrabje Borownika so zas do klöschtra wröczischtej poknej wjesotych nadzijow za pschichodne czasy. Mjelczo n utrnje B oha proscheschtaj, zo by jim aj möc wobradzil k dopjelnjenju rsezkich winowatosczow, kiz na njej czakachu. Wöz zasta pschi njenahladnej khkzi. Holczcy skoczischtej z njoho, a pschindjeschtej po wuzkim czmowym skhodze do druhoho poskhoda, hdzez knjez J u r ij bydlesche. D u rje k joho stwi so jim aj pokazachu, wonej zastupischtej. Wscho schtoz tu widzeschtej, dopomni na khudobu. D w e makej woknje na dwör rozswötleschtej njedospoknje stwu. S ta re stölczki a druha stwina nadoba be dodzerzana, a stojesche tu we njeporjedze. W e kucze lezesche na khndym pöskanjn khory wuj. Hacz runje beschtej dobrej holczcy z krutej wolu a z najlepschimi wotpohladanjemi pschischkoj, zbudzi tola to, schtoz wuhladaschtej, stysknoscz. A kajki rozdzel mjez tym, schtoz beschtej wcjora pol» hrabje B orow nika widzaloj, haj kajki ro z d ^ l mjez tntej chnowej, khndej stwiczkn a rnm nym i a swetkymi stwami we klöschtrje. J im a j so zdasche, zo so n a tajke ziwjenjo tndy njepschiwnczitej. Ale mjez tym zo we nim aj tajke mysle wotuczichu, pohlada H anz«na sczenu napscheczo kozej, a sylzy stnpachn jrj do woczow; tam wisasche wobraz, macz ze swojim dzesc^om hrajkajo woznamjcnowach. H aüza jön hnydom zpözna. O luba maczi, luba m aczi," zawola w ona z bvlosczu a stupi k wobrazej. T u be skaby hlös z koza slyschecs: S y to ty, H anza? dzowka mojeje lubeje sotry? a chcesch ty pschi twojim khudhm khorym wuju wostacz?" H a j luby w u jo "" wotmkowi holczo, I khoromu pschlstupjo, chcu pschi W am i wostacz, a wscho müzno czinicj, waschu khoroscz wam wolozecz."" O lube dje'cjo, mej dzak," ryczesche khory dale. A le hlej, sym khudy a hubjeny. M ojc wobodlenje je czmowe, ujewjesoke, a zamozu tebi jeno srönju M dawacs." O ja sym löhcy k spokojenju,"" wotmkowi holczo, wy d M so tez löpje nimac&e, a scse k tomu hischcje khory."" A le hlej, ty dyrbisch skoro pschecy wokoko mje bycz, tutön njestrowy powetr srebacs, a njezmejesch zanoho to w a rs tw a..." N iczo wo to luby w ujo; ja wschak wöm czas derje pscheczinicz, a chcu jön tez wam pschikrotczecz, jeno hdyz smöm rano na bozu mschu hics. W jacy a druhoho tow arstw a njetrjebam. A hdyz budzecze m i W y wo mojej maczeri powjedacz a ja wam wo njej, to budze m i najlubscha bjesada. S y m tez wschelake wöcy nawukka, z kotrymiz budu W a s zwjeselicz m öc; wozu czitacz, spewacs, sym wot dabrocziwych sotrow wschelake rjane stawizny nawukka, kiz budu W am pow je d a c z..." " W e thmsamym wokomiknjenju be skyschecz, kak wöz psched kheju zasta a za krötki czas stupi knjeni do jstwy, kotruz holczcy hnydom spöznaschtej. B e to knjeni K atha, kiz be jej wczora we hrodse hrabje Borow nika powi- taka. Lubej dzescst," prajesche wona, dokelz ta t dolho n a so czakacz daschtcj, je knjez hrabja mje do klöschtra pöskal, zo bych so waj wopraschaka, hacz chcetej so k njomn wröcstcs. T am sn mje jow pokazali. J e -li so W am aj spodoba, mözetej woboj zemnn naspjet jecs." Luba knjeni," wotmkowi H anza, prajcse knjezej hrabji Borownikej, zo budu jomu wecznje dsakowna za wschn dobrocziwoscz a luboscz, kiz je mi wopokazak, a hischcze wopokazacz chcyk. Ale sym swojoho wnja zasy namakaka, b ra tra mojeje lubeje maczerje. J e khory a skaby, a trjeba moju pomoc. J a dopjelnju tak jeno winowatoscz dzeczowskeje luboscze a dzakomnoscse, hdyz tu pschi nim w ostanu.",, A j a," " pschistaji M a rija, j a tez njezabudn zenje na dobrocziwoscz hnadnoho knjeza a budu wschednje so B o hu za njoho modtiq, ale ja moju sotru Hanzu wopuschczicz njem özn."" O wöj duschnej dzesch," zawola khory, skoczi z koza, czisny plachty wot so, do kotrychz be zawaleny byl. H anza a M a rija Pak ze spodziwanjom n a so hladaschtej, hrabja B orow nik stojesche psched nim aj. H a j, moja luba H an za," prajesche wön z hnutym hkosom, holczku za ruku pschimnywschi, ja sym we praw - dze twöj w n j, b ratr twojeje njeboheje maczerje, sym J u ris, hrabja Borownik. Hischcze dzensa wjeczor dyrbitej woboj pschi m ni bycz a pschecy pschi m ni wostacz. Hdyz chcych pschez tutu fefcj twoje nakhilnoscze a za«czuqa spöznacz, moja luba czetka, je moja wjesolosej netto czim wjetscha, dokelz sy moju nadziju wo wjele pschetrjechika. M esto jenoho dzesqu sym tudh btoi namakak, kiz budsetej sebi swörnej sotse. P öjtej nřtte zemnu, mojej lubej jandzelkaj."

32 D knjeze," prajeschtaj syrotcy, schtoz moj smoj, a schtoz je khwalomne na n am aj, za to mamoj so poboznym sotram we klöschtrje dsakowacs; tarn chcemoj najprjedy hicz a z nim i B o h a khwalicz a jomu djak prajicj za wscho, schtoz je k naschomu zbozu n a naj dopuscha l." J. Ł. 3 kökcza. Hdyz smy we protycy wot leta ziwjenjo pczvkow wobhladowali a we protycy wot leta khoroscze tychsamych wopom nili, zlozmy letsa swoju kedjbnoscz n a njepscheczelow pczvkow. I. Najhorschi njepschecjel pczvkow su rubjezne pczoky. S u ro w e su w öjny, kotrez pczoky mjcz sobu wjedu. W krötkim czasu möze so pschez to najlepschi kölcz zniczicj. 1. Kak dha rubjezne pczoky nastanu? D obre, skludne pczoky so ze wschelakich pschiczinow do kranjenja o rubjenja dawaja. a ) P ren ja pschiczina rubjenja je hköd, njedostatk cyroby. Hdyz sebi pczoky na honach doscz cyroby nazberacz njemözeja, nastanje w kökczu hköd, a hköd je njrpschecjel. Hlödne pczoky hladaja, zo bychu sebi we susodnych kökczach nabrake, schtoz doma nim aja. D o bra pczoka njekranje z lenjoscje, ale z nuzy. Jen o wo italskich pczokach so praji, zo su rodjene rubjezniki. Wobkranjene pczoky zakitaja swoje zamozenjo a wöjna je hotowa. W e krajinach, hdjez w rjös a hejduschka njekczeje, nastawa hköd a pschez to rubjenja zwjetscha wot könca junija a traje hacz do nazym nja. Tajke pczoky zapocznu swoje naletne wulety z rubjenjom, a to traje tak dokho, hacz na zahrodach, kukach a polach doscz cyroby njenamakaja. D olhotrajace deschczowanjo wotdzerzuje je wot wulötow, pczoky zjedja uahromadzeny med a dzeja potom n a rubjenja. b ) D ru h a pschiczina rubjenja je njerjad. Paw ki, kiz kötcze zapschadu abo czerwje, kiz so we plasczach zalah n u, su w ina, zo p c M i swcj kölcz dorjedjicz njemözeja. Czistotu lubowaca pczokka wopuschczi swöj kökcz a pyta pola susodow hospodu a cyrobu, a wöjna je hotow a. c ) Hdyz je we wulkim kökczu skabh r ö j, naboja so pczoky d jela, kotrez pschi wupjelnjenju kökcza n a nje czaka. Pczükki pschestanu hromadzicz a pschiwucza so lenjom u, prözdnomu jiwjenju. N a swojich wuletach hrom adja jeno telko, schtoz k wschednomu ze- Ziwjenju trjebaja. T o dze Pak jeno tak dokho, hacz je rjane wjcdro a na honach doscj kcjenjow. Hdyz pak tole pschestanje, a wone wschednu cyrobu wonka wjach njenamakaja abo pytacj njemözeja, djeja susodne kolcze wurubjecz a so wot dzeka susodow ziwicj. d ) Zhubi-li röj swoju matku, a njedostanjeja-li börzy druhu, pschestanje w kökczu porjad a dzeko, zrudne pczökki so rozletaja a hladaja, zo bychu so w druhich kökczach zasydlile. 2) N a czim spöznajesch, zo je kölcz wot rubjeznych pczvkow napadow any? Cjejka wec je, Weste znamjenja a wopokazma postajicj, n a kotrychz so rubjeznistwo spöznawa. Nökotryzkuli djerzi njewinwate a njeschködne hry mkodych pczokkow I za rubjezny napad. D ruhdy, hdyz skönczko sylnje na kökcz swecji, widjisch, kak pczokki wokoko kökcza letaja, po descziczcy behaja, nahle k djerje beza a so zasy speschnje wröcza, hdyz druhe pczoky z kökcza jdu. Ale to su hry mkodych pczokkow, kotrez swoje mocy spytuja a so k djeku hotuja. H ladaj jeno n a jich barbu a so dohladasch, zo nim aja barbu starych pczvkow, ale su so häkle njedawno wulahnyke. Hdyz Pak wokoko kökcza sylne zynczenjo skyschisch a pczokki nahle z kökcza won a zasy nuts lita c j widjisch, mjez tym zo druhe ze sylnym zynczenjom kökcz wobletuja, k dzerje khwataja a zasy czökaja, ale börzy zo zasy we wjetschej czrödze pokazaja: pokazuje to wschitko n a strüzenjo a bojoscz pczokkow, kotrymz chcedza rubjezne - pczoky nahromadjeny med z mocu zebracj.. Z o by spöznak, z wotkel tute pczoky su, zaprösch j wokoko letace pczoky krhdowej muczku a hladaj, do kotroho kökcza d^eja, a hacz smedza tarn bjez pschecziwjenju n uts. D jeja-li do druhoho kökcza, hacz do toho, kotryz prjedy wobletowachu, dha wesch, zo tutön kökcz rubjezniki napaduja. A dokelz sy tez rubjeznika wusledzil, mözesch sebi löhcy pomhacj. 3. S r e d k i napscheczo rubjenju. Hdyz su pczokki z rubjeznymi hizon do wojowanja pschischke a tak wjele schkodowake, zo so same wjach wobröc^ njemözeja, dyrbi skoro közdy krücz cyky röj zahinycj. Rubjezne pczoky so cjezcy rubjenja a kranjenjo wotwucza. a ) Toho bla zadjewaj, zo so pczoky do rubjenja njedadza. Wusledjiwschi pschiczinu, kiz k rubjenju wjedje, wesch tez, z czim mözesch jim pomhacj. a a ) Hdyz pczokam cyroba njedosqha, ( h l.i., I.a ), daj jim trebnu cyrobu a pczoky wostanu tak dokho we kökczu, hacz mözeja sebi zasy same cyrobu Hromadzicj

33 «Potom te zrjadne stworjenczka twojeje pomocy wjacy njetrjebaja. b b ) Zo by so czistotu lubowachm Pczvlam we kölczu spodobalo, wotdzerzuj a zdaluj z njoho wschön njerjad. Dyrbisch kökcze zähe a czasto rjedzicz, pawki wotdzerzowacz, pawcziny wotmjescz a hladacz, zo so czerwje do kölcza njedadza. c c ) D zerz n a sylne roje. M asch-li skaby röj abo tajki, kiz m a mako d^elawych pczokow, zjenoscz wjacy icojow do jenoho kölcza. d d ) J e -li röj matku zhubik, Pomhaj jom u nowu matku wobstarac^ kaz je to we protycy 1869 rozestajane. b ) W ot rubjeznych pczolow napadowanomu kökczej mözesch n a sczehowace waschnjo n a pomoc pschincz. a a ) Sczin dzerku, z kotrejz pczolki Won a n uts lötaja, tos wuzku, zo wjacy hacz dwe pczokcy n a dobo zboka sebje nuts njemözetaj. Tak njemöze wjele rubjeznikow na dobo do kölcza a so lözo pschewinjeja. b b ) Dokelz pczoky pschi tajkim wojowanju woslabnu a womucznjeja, mnvhe tez zahinjeja, a z cyka wjele czasa pscheczinja a wjele d^eka skomdza, daj jim k wokschewjenju a posylnjcnju do kölcza m aln schkliczku zidkoho m jedu, do kotrohoz je lzica czistoho w ina pschi- möschana. T o la sme so to häkle wjeczor stacz, hdhz su wschitke Pczoty w kölczu zhromad^ene. Pschi tym dyrbisch so na ked^bu bracz, zo psched kökczom niczo Lvzlak njeby. T o by rubjezne pczoky pschiwabilo. cc) S y - li runje pödla, hdyz rubjezne pczolh napad rz in ja, dha pomhaj napadnjenomu rojej Po möznosczi. Najle'pje je, hdyz do nich kadzisch; z tym je wobscherisch a wotecze'risch. I I. Rubjezne pczoly njejsu jeniczcy njepscheczelojo pczokow. W obhladajm y sebi hischcze nekotrych druhich. a ) Scherschenje a wosy khköschcza rady möd, ale njemözeja pczvlam wjele schkod^ecz, dokelz najböle ferne letaja a wot strazneje pczolki pytnjene so wukusaja. S u tez bojazne a kakaja radscho na pczolki, kiz z chrobu domoj lecza. T e sköncuja a zjedza med. T ola njeje schkoda pschewulka, kotruz müzeja takle naczinicz. b ) Nekotsi m aja m row je za njepscheczelow pczok- kvw. M ro w ja rady mjedu posreba a so do njoho da, hd^ez möze to bjez stracha czinicz; ale do kölcza sebi njeweri: to by ze ziwjenjom zaptaczicz dyrbjala. c) P a w k i njerodja wo m ed, ale popadnjena pczolka je jim dobra pojöds. Tohodla swoje pawczinvjte syc^e rady psched kökczemi w upinaja, zo bychu rijekedjbnu pczokku lepike. Tohodla zahanjej je. d ) C zerw je nastawaju z jejkow nöcnych mjrtelow. M jetel njese jejka do wöskowhch pkasczow. Z jejka so börzy waczka wulehnje a pkasc^owe sczenki pschekusajo je w ina, zo med wubehnje. Namakasch-li na kökczowhm dnje czornojty Proch, mözesch sebi myslicz, zo je so czerw zalahnyl. e ) K rokaw y a jeschc^erczki zeru drje m or- we pczoly, ale ziwym schkody njeczinja. T ola njcczerh je wokolo kökczow. f) Najwjacy schkody mözeja m y s c h e naczinicz; pschetoz w krötkim czasu bychu cyky roj zniczike: med, wösk, pczoky wscho jim stodzi. W lec^e sebi mysche do kölcza njewerja a pczolki bychu je börzy wukatake. Ale hinak je w zymje, hdyz pczolka spi a so wobaracz njemöze. S erne zwerjatko so tak dokho w kölczu ziwi, hacz tam schto namaka. Tohodla pschehladuj w zymje kökcze, a njedaj scheromu khküschczakej mer. g ) Wschelake ptaczki, n. psch. sykorki, czerwjene kopuschki a t. d. koja pczolki. T e dyrbisch zkojicj abo zatselecz. Z cyka dyrbisch wschednje swoje kökcze pschehladacz, njechasch-li so schkody wustajic^. J. Ž u r. Wubehowanjo mjez zajacom a jizikom n a matych ladach. H ölch, tale basniczka je zle powjedacz, ale w erna tola je; pschetoz m öj d^ed, wot kotrohoz m am ju ja, prajesche pschecy, hdyz m i ju powjedasche: W erno dyrbi tola bhc^, möj synko, hewak njemöhla dze so powjedacz." T ale wec Pak je so takle podala: T o besche junu nazymu njed,jelu rano, hdyz runje hejduschka kczejesche: stönco be n a njebjesach jasnje zeskhad^alo, ranschi wetsik dujesche ducy Po schczernischczu, schkowronczki spewachu we powetse, pczolki börczachu we hejduschcy, a ludzo dzechu we njed^clskej drasch do cyrkwje. Wschö stworjenjo besche wjesole a jezik tez. Jezik pak stejesche psched swojimi durjem i, besche so z rukomaj podepret, hladasche do ranschoho wetsika a kwikotasche sebi m al» pesniczku, kaz derje abo schpat- nje lubu njed^elu rano jezik spewa. Hdyz dha sebi takle na pül wötse spewasche, pschipadny jomu n a dobo, zo möhk, mjez tym zo zona d^eczi kupa a wobleka, kusk n a pola wuncj a pohladacz, kajka joho repa steji. T ale repa besche pak najblizscha pola joho domu a wön ze swojej swöjbu wot njeje jedjesche a tohodla ju wön za swoju djerzesche. Kaz be do myslow pschischlo, tak wön czinjesche. Jözik zaczini khezne durje za sobu, a nözkowaschc na 5

34 blizke Polo. W ön hischch daloko wot swojoho born«njebösche a chcysche so runje wokoko kerczkow, kotrez su prjedy p o la, k kalnischc^u winycs, dha zetyka zajaca, kotryz bösche we tejsamej nalcznvscsi won schvl, mjenujcy, zo by sebi swöj kak wobhladal. Hdyz jezik zajaca W ohlada, prajesche jomu psche-- czelnje: dobre ranjo. Z ajac pak, kotryz besche n a swoje waschnjo wosobny knjez a pschi tym zatraschnje hordy, njedzakowasche so jezikej za joho postrowjenjo, ale hladasche praje smeschnje na jezika a rjekny jom u: schto dha so to njeczini, zo ty tak zähe rano po polach behasch?" J a so pschekhochuju," rjekny jezik. T y so pschekhodzujesch?" smrjesche so zajac. M i so zda, ty m ohl swoje nohi tez k neczomu lepschomu trjebac^." Tele wotmokwjenjo mjerzasche jezika ja ra ; Pschetoz wscho müzesche wön znjescz, ale na swoje nohi wön niczo pschinctz njedasche, dokelz bechu wot naroda schmotawe. T ohodla prajesche zajacej: T y drje sebi mystisch, zo mözesch ze swojimi nohami neschto wjacy dokonjecz? " T o bych sej m yslil," rjekny zajac. T o so pokaza," menjesche jezik. J a so wjetuju, zo ja tebje pschebehnu, hdyz so wubehujemoj." T o je k smecham. T y ze swojimi schmotawymi noham i!" prajesche zajac. A le moje dla njech je, hdyz so czi tak ja ra chce. Schto je w jeta?" Czerwjeny zkoty a pölka palenca," wotmlowi jezik. M o je d la," rjekny zajac. P la c a potom möze so hnydom zapoczech" N ö, tak ja ra nuza na to njeczeri," menjesche M k. J a sym hischcze cyle natsch w utrobu; najprjedy chcu domoj hic^ a kusk posnedac^. Z a pöl hodziny tu zasy sym." Z tym wotend^e jezik, pschetoz zajacej besche to tez praw je. Jducy n a puczu myslesche jözik pschi sebi: zajac spuschc^a so na swoje dolhe n oh i, ale ja joho dosahnu. W ön drje je wosobny knjez, ale tola hkuph kharla, a wön dyrbi zapkachch Hdyz dha jezik domoj pschindze, rjekny wön swojej zonje: Z ona, khetse so zwoblekaj; dyrbisch zo m nu n a Polo w on." S chto dha tam m asch?" woprascha so zona. S y m so ze zajacom wjetowak wo czerwjeny zkoty a pölku palenca. Chcu z nim na pschemoh behacz a pschi tym dyrbisch m i ty pomhacz." O möj B o z o," pocza jezikowa zona wolacj. M u z o, sy ty wrötny a swöj kusk rozoma zhubil? kak mözesch ze zajacom na Pschemoh behacz chcycz?" DZerz hubu, zona!" rjekny jözik. T o je moja wec. Njetykaj so z hubu do muzacych dzekow. Khwataj, zwoblekaj so a potom pöj sobu." Schto chcysche jöznikowa zona czinicz? dyrbjesche drje poskuchacz, njech so jej chcysche abo nie. Hdyz dha netto jducy hromadze dzeschtaj, prajesche jözik swojej zonje: N etto kedzbuj, schto chcu tebi p ra. itc. Widzisch, tarnte na dolhim poln chcemvj so wu«behowac^. Z ajac pobehnje po jednej wtözi a ja we druhej, a wot horjeka zapocznjemoj bezech T y nimasch hewak niczo czinicz, ale stupisch so tute deleka do wköze, a hdyz zajac wot tamnoho könca pschibehnje, zawokasch jomu napschech: ja tu sym." M jez tym beschtaj k poln dojschlej a jezik pschipokaza zonje a dusche po mjezy horje. Hdyz horje dönd^e, czalasche tam zajac. M öze so zapvczec^?" woprascha so zajac. H a j," zawoka jezik. Közdy stupi so do swojeje wlöze. Z ajac liczbowasche: jedyn, dwaj, tsi!" a kaz wetsik bezesche po polu bete. Jezik pak bezesche snads tsi kroczele; potom potuli so we wközi a wosta z merom sed^o. Hdyz netto zajac we nahkym skakanju na delny könc pola pschibeza, zawoka jomu jezikowa zona n a- pschech: J a tu sym.", Zajac so strüzi a dziwasche so njemalo, a njemyslesche sebi hinak, hacz zo je to jezik sam, kiz to na njoho woka; Pschetoz jezikowa je cyle tajka, kaz jeje muz. Z ajac Pak myslesche, zo to prawe wecy njejsu, a zawoka: hischch junu bezecz, zasy naspjet." A zasy dzesche to kaz z wetsikom, zo jomu wuscht wokoko hlowy letaschtej. Jezikowa zona Pak wosta zmerom n a swojim mescze. A hdyz zajac na horny könc dobeza, zawoka jomu jezik napscheczo: J a tu sym." Zajac, cyky rozhre'ty, zaw ola: Hischcze junu bezecj, zasy naspjet." Nzik jom u wotmkowi: M i niczo wo to njeje; moje dla tak dotho hacz chcesch." Tak bezesche zajac hischcze tsi a sydomdzesat kröcz a jözik to z nim wudzerza. Közdy krücs, hdyz zajac horje abo bete pschiböza, prajesche pak jözik, pak joho zona: ja tu sym." S chtyri a sydomdjesaty kröc^ pak zajac k köncej njedobeza. S rje d j pola padny k zemi a krej so jom u pscherazh a wön wosta morwy lezo. Jözik wza swöj dobyty czerwjeny zloty a pölku palenca, zawoka swoju zonu z wköze a wobej djeschtaj

35 wjesvtcj hromad^e domoj. A je-li wumrjeloj njejstaj, staj hischcse ziwej. Tak dha je so stako, zo na matych ladach jezik zajaca do smjercse wubehowal a wot toho czasa njeje sebi zadyn zujac wjacy do myslow pschincz bat, z jezilo m na pschemoh böhacj. Wuczba z tuteje basniczki je najprjedy, zo njech zadyn, a byrnje so za wosobnischoho dzerzal, sebi do Myslow pschincz njeda, snadnischoho muzika wusmeschccz, a byrnje tön jeno jezik bht; a dale, zo je k radjenju, hdyz so schtö zeni, zo by sebi swojoho runjccja sonn wzat, kotraz je runje tajka, kaz wön sam. Schtöz dha je jöz, dyrbi hladacz, zo by joho zona tez jöz byta a tak dale. Bur a joho wotroczk. K ow ar be bur a Kowark besche joho wotroczk. Kowar wjele njekazasche a Kowark wjele njeposluchasche; pschetoz wonej pschewjele pschi palencowej schklenczcy sydaschtaj, a palenc, to wschitcy wescze, czini bura a wotroczk» jenajkeju. Wjeczor mejeschtaj najböle közdy htowu potnu a schmjataschtaj so potom tak czumpajo do swojeje komorh, zo jedyn pschez druhoho padasche. Pschi jenej scje'nje mejesche K ow ar swoje lozo a Kowark pschi druhej. Tak so tez junu wjeczor w najwjetschej pjanoscji közdy do swojoho" toza zdrapaschtaj a poczeschtaj tak smorczecj, kaz by na rezaku deski rezak. P o nekotrym «zasu zawota K ow ar: W otroczko!" S chto d h a? " wotwola so Kowark. W otroczko, m i so zda, zo deschc^ik do komory schwika." H a j, to so mi tez zda." A wobej zasy wusnyschtaj. B örzy Kowar zasy wolasche: W otroczko!" S chto dha?" W otroczko, mi so zda, zo je wokno woczinjene." H aj, to so m i tez zda." A Kowark wosta le^o «spaschtaj dale. Nie dolho, a rkkasche zasy: W otroczko!" S ch to d h a? " W otroczko, m i so zda, zo by derje bylo, hdyz by so wokno zaczinito." H aj, to so m i tez zda." A KowaLk wosta zmerom lezo a njehnu a njehibny so a spaschtaj dale. Sköncznje zawota K ow ar: W otroczko, zaczin wokno!" N a tele komando so KowaLk naboja, wuczahny nozy ze stomy, stany a zaczini wokno. Potom masasche po sczenje a zaleze zasy do toza, hacz do swojoho, to njewem. A zasy s morczeschtaj kaz dundyr we plöncziku. D olho pak njetrajesche o K ow ar pocza cyle bojaznje wotacj: W otroczko, wotroczko!" H a j, haj, schto d h a? " Wotroczko, jedyn kharla w mojim tozu lezi." W mojim tez." J a swojoho won czisnu." A ja swojoho tez." A közdy zapocza so ze swojim kharlu torhacz a besche to tajke storkanjo a czahanjo, zo so posleschcso torhasche a sloma wokoto letasche. N a dobo pak to praskny, so schpundowanjo zarza a Kowar zaw ota: O wotroczko, o wotroczko!" S chto dha je?" O wotroczko, möj kharla je mje z toza czisnyl." J a sym n a mojim dobht a joho won smyknyl." A zasy dale smorczeschtaj. Hdys rano slönco hizon whsoko stejesche a pastyr trubjesche, pschindje kruw ar do komorh a chcysche bura zawotacj. Ale na smjercz so djiwasche, zo bur psched tozom a wotroczk we lozu lezesche a jedne tozo be prözdne. A wobaj scj woczi rrejeschtaj a dziwaschtaj so tez a njemözeschtaj sebi wumyslicj, schto so to njeczini. J a pak sebi m hslu, schtöz je kedjbnje posluchat, möze sebi to n a porstach wuliczicz. WueDa za njerodnych ftarschich. Nehdy besche pastyr, kotrohoz wyschnoscz njenadsicy popadze a do klödy tykny. W czmowym, stuchtym jastwje pocza sebi wön rozmyslicz, kajkeje winy dla we ktödje sedji. A tola njewjedzesche so na niczo zle dopomnicz, schtöz by wobeschot.. Sköncznje prajesche pschi sebi: Najskerje fit mje czi, kiz mje dosahnhchu a fern dowjedzechu, za nekoho druhoho dserzeli. Schto dha bych m öht zloho czinicz? Wschednje spewach swoje paczerje; a pschi pasenju spewach pesniczki. T o tola niczo zte njeje. Pschipotdnju, hdyz stönco ja ra palesche, lehnych so do khtödka topola a spach: D y r- bjato snadz to zto bycz? A tola su mje fern k padu-- cham tyknylil Kajka je do sp ra w n o sc j? " P o khwili stupi zastojnik do jastwa a prajesche pa» styrjej: P ü j zom nu!" P astyr dusche, stupi psched sudny ftof, hdsez zmolom sam ryczecz pocza, prajicy: Bjeze 5*

36 wschoho dwelowanja dserzicze mje za nikoho druhoho, abo nichtö je mje salschnje wobskorzik." N a to prajesche jomu sudnik: Njejsy ty tön a tön pastyr a njerekasch th ta t a ta t? " H a j, tön sym ja," wotmkowi pastyr. T ak sy," prajesche sudnik, k pukam a do jastwa wotsudjeny!" Ale czohodla d h a? " woprascha so pastyr. S udnik na to rjekny: T y sy wotsudjeny scsehowaceje winy dla: W e tym czasu, hdyz ty njestarosczi«wje pesniczki spewasche abo we khküdku pod topokom lezesche a spasche, roztorhachu kozy twojoho stadla cuzy plöt, zalezechu do tamneje zahrody, zezrachu kwelki, solotu a wsche druhe kuchinske rostliny. T w oja winowatoscz besche n a tele hlupe zwerjata kedzbowacz a je wot wobschkodjenja wotdserzecs. Dokelz to czinik njejsy, dyrbisch za wschu tule schkodu czerpjecz, kotruz su wone naczinile. Wysche toho su tez we tymle czasu kruwy twojoho stadka pschez hrjebju skakake a so do winicy namkale. T am we winicy su winowe Pjenki, na kotrychz rjane kicze wisachu, rozteptake a wobschkodjile. T w oja winowatosh besche kruwy wobked^bowacz, a jeli za chcychu pschez hrjebju, dha by dyrbjal wolac^ a tez ze kschudom do nich praskacj. To Pak th czinik njejsy. Tohodla masch netto za wschitku tule schkodu cjerpjech." Z e strözenjom slhschesche pastyr tule krutu rycz a bi häkle nett wo swojej winje pschepokazany. Tele powjedanczko pokazuje na njerodnych nanow, macjerje, hospodarjow, hospozy. M jez tym zo su njerodni starschi na bjesadze abo n a hermankach, kwasach, wobendu jich sebi samhm zawostajene dzeczi wschelake worakawstwa, naczinja druhim ludzom schkodu a kwetki dzeczacoho njewinowatoho zmhslenja zwjadnu a wobschkodza so. M jez tym zo so njerodni starschi do czasnoho podnurjeja a swoje wotrosczene dzeczi z tooc/joto zhubja, pöczneja tebi wsche mjezy kschesczanskoho waschnja pschestupowacz, roztorhaja pköt bohabojaznoscze, skocza do korczmow a rejw arnjow, dzerza straschne zna- jomstwa a zapuscza z hrechami swoju duschu. Starschich winowatoscj be, swoje dz^ezi wobkedzbowac^, je z napom inanjem i a tez z khostanjom wot zkoho wotdjerzecj. Dokelz Pak njerodni starschi to czinili njejsu, dha wobc^ezeja so z hrechami swojich djeczi a budja wot wecznoho böjskoho sudnika za to khostani. P. T. Schtoz «jeje, mö^e pschecy hischcze bycz. W e P... studowasche psched pöksta lktami mlo-- d^enc, kotryz mejesche stajnje njezbozo. Besche pilny a pschiktad za sobuschulerjow; ale khudy a syrota a njemejesche nikoho, kohoz möhk so dzerzecz. Njemejesche telko, zo möhk swoje najnuznische potrebnoscze spokojicz a dyrbjesche hlödny bycz a tradacz. A byrnje w ot dobrych ludzi darjeny krösch d^esacz kröcz wobroczak, njepschindje tola z nuzy. J u n u wön zasy swoju möschniczku tschasesche a wobrocjesche a sadzesche swoje khopruschki na blidko a liczbowasche dokho. Sköncznje so na pucj poda a dresche k krawcej we susodstwje, kotryz so z platanjom ziwjesche. T o be tez najwyschschi czas, Pschetoz joho wobnoschena sukniczka mejesche wschelake dzery a jutse bische swjatkowniczka a w tajkej sukni njemüzesche to la röczny czas do cyrkwje hicz. Tohodla khwatasche k krawcej, zo by tam swoju cjenku möschniczku chle wuprözdnil. Bojaznje kkapasche so do starych, pschetoczenych duri a sc^ahnywschi swoju czapku proschesche poniznje, m i- schtyr chcyk tola tak dobry bycz a jom u hischcze dzensa tule joho jeniczku suknju zapkatacz, zo njetrjebal swjate dny wuslikany ke mschi hicz. M ischtyr tykny sebi bryle na nös a pschehladowasche wjetchu sukniczku a menjesche sköncznje, zo z teile suknju wjacy wjele pkatanja njeje. A krawcowa zona k tomu pschistaji: A dzensa to na zane waschnjo njendze, je tu hizon tak wjele wecow nanoschenych." H a j, to na zane waschnjo njendze," rjekny krawc^ T ola studenta njedasche so wotpokazacz, ale ryczesche a proschesche tak dolho, hacz sköncznje rekasche: N ü, chcemy hladacz. Pschindzcze jutse rano w 5 hodzinach zasy pohladacz." Wjesoky bezesche mlodzenc domoj do swojeje podtseschneje stwiczki. N azajtra so zasy pola krawca poniznje woprascha, hacz je joho suknja hotow a? H aj, tak derje hacz so hodzesche, sym ju zapkatal.^ A schto sym za to w inojty?" S chto za to w in ojty?" wospjetowasche krawc, n a mkodjenca z bokom hladajo. W inojty? wy tak wjele pjenjez nimacje a ja sym hizon nekotromu khudomu schtudentej neschto darmo zapkatak. Hdyz budjecze nehdy biskop, mözecje mi zaplaczicz." Mkodzenc tykny swoju möschnicjku zasy do kapsy a z wjele sylzami d^akowasche so krawcej za johodobrotu.

37 N im ale 4 0 Ist pozdjischo wophtowasche nowy biskop wot S t. G. swoju biskopsku wosadu. Jducy pschindze tez do mesta, hdzez bische n a wulku schuln khodzil a hd^ez so tamny stary krawc z pkatanjom hubjenje dosch ziwjesche. Biskop poruczi pohonczej, zo by psched joho domczkom zastak. Biskop dusche tsi skhody wysoko a namaka tam swojoho krawca. T ön so njemako strözi, hdyz hnadnoho knjeza biskopa do joho hubjeneje stwiczki zastupicj widjesche a nastrozany njewjedjesche, schto by zapoczal. T o la khitse so dopomni, poklakny so a proschesche wo po^ohnowanjo. Biskop joho pozohnowa a kazasche jom u, zo by stanyl, a rjekny: S y m pschischol, zo bych swöj stary dölh zaplacjik." K raw c ze spod^iwanjom na njoho hladasche. H a j, h aj," rjekny zasy biskop. Psched 4 0 litam i scze mi suknju pkatak a to darmo, a hdyz chcych placzicj, prajeschcze ze zortom : Hdyz budzecze nihdy biskop, müzecze m i zaplaczics. Wasch zort je so z bozim hnadnym wjedjenjom dopjelnil a sym toho dla pschischol, swöj dölh zapkacjicj." Krawc so na niczo dopomnicz njemözesche a prajesche: T o mözno njeje, to mözno njeje." H a j," wotmokwi biskop, to wascha zona tehdom tez prajesche, zo mözno njeje, suknju hacz do jutsischoho zapkatach, a tola bische w prawym czasu hotowa. Tak je tez zo m n u: pschetoz schtoz njeje, möze Pschecy hischcze bycj." A biskop placzesche z dobrej danju. Krawc dosta we biskopskim hrodse rjanu stwiczku a bu tam hacz do smjercze zeziwjeny. Czasto tam z dzakom napscheczo B o h u prajesche: C z a s ziwjenja njeje so m i zana suknja tak derje zaplachka, kaz tam na suknja khudoho studenty." Rjemej predowanjo k smccham! Skaw ny jesuita P. Roh djerzesche we licje 1868 we Oktawje bozoho Czila we jenym miscze pridow anja, w kotrychz hkowne wirnoscze kschesczanstwa swojim po- slucharjain k wutrobje wjedzesche. Dzen wote dnja pschisporjesche so mnohoscs poslucharjow, katholskich a njekqtholskich. N a poslenim dnju Oktawh pschindzeschtaj tez dwaj po najnowschej modje zhotowanaj knjezaj a synyschtaj so do kawki, runje pridarjej napscheczo. W kajkim w otpohladanju beschtaj tutej pacholaj pschischloj a kajke mijeschtaj kschesczanstwo, pokaza so z jeju zadzerzenja. Hdyz p rid a r w zapoczatku ze swjatym kschizom woznamjenjesche, hibasche so zky buch we nim aj. Pschecy 6olc wonaj swoje worakawstwo czirjeschtaj a wusmischeschtaj predarja. Nichto sebi njewirjesche, tejle njeplechow z cyrkwje wupokazacz. T o la pohürschk a njespokojnoscj tajkoho czinjenja dla be w miscje tak w ilka, zo policajstwo pschepytanjo dzerzesche. Ale switne khostanjo wupadny ja ra hnadnje. Jedhn wot tejule zköstnikow wotsudzi so k pjenjeznomu khostanju, druhi bu njekhostany puschczeny, dokelz jomu niczo dopokazacz njemözachu. T o la boze khostanjo njedasche dolho n a so czakacz. Dzen pozdzischo dosta tön njekhostany, kiz be tajke tryski w cyrkwi hnak, powjescz z mesta, zo je joho syn, kiz be pola wojakow, so zjidom zawdak a nahle wumrjek. T ön druhi njekhmanik, kiz be protestantski wuczer, bu wot swojeje siuzby wotsad^eny a b ih a wokoko, zo by zasy do khliba pschischol. P. T. Jutrowna wuczba. J e -li tudh z morwhch stanjemy, zmijemy nihdy horjestac^o. Njejsmy-li tudy wuskhnjene koscze, ale smy rosu slowa bozoho, wokschewjenjo swjatoho ducha pschijeli: bud^emy tez tam ziwi. J u try vschindze ja n - dzel z njebjes a zemjerzenjo tschasesche röw : tez k naschomu duchownomu horjestaczu je trib n a pomoc z njebjes t. j. hnada swjatoho D ucha; bojoscz boza a zelnoscö dyrbitaj hrischnika roztschascz. Aönske so staroscziwje praschachu: schto wotwali nam kamjen wot roroa? Pschi horjestaczu hrischnika je wotwalenjo röwnoho kamjenja czasto najczezscha w ic : tonte röwny kamjen je linjoscz, a lezi czasto leta dolho na w u trobje nikotroho hrischnika, zakrywa wschitko a njeda pruham böjskoho rozswitlenja ani hkösej napominanja a pozbud^enja do dusche zastupicj; tak wboha duscha so njedohlada, we kak ctzmowym a hroznym rowje lezi; w pokoju dale spi. S ch to, lezi tonte kamjen tez na tebi? S y po jutrach runje tak lin i, kaz do jutrow? S y so pschi jutrownej spowjedzi jeno we rowje pschelehnyl a spisch dale? Pschi Jizusow ym rowje stojachu straznikowje; njepscheczelowje bichu jich tam stajili. C jile straznikowje czikachu pschi Jizusowym horjestaczu. Tez pschi hreschnitowym rowje stojitaj straznikaj a satan, nasch njepschecjel, jej tam staja. Tejle straznikaj pak staj hordosc^ a jeje d^owka: njepraw a hanbi«toscz. T ej njedataj hrischnikej stanhcz a ryczitaj jomu, zo by jeno dale spat, zo joho hrichi su jeno maliczkoscj. Njepraw a hanbitoscj zatyka nikotromuzkuli h ri-

38 r schnikej abo hreschnicy Hort, kaz bichu Zidza Jezusowy röw zazyglowali. S c h to, stojitaj tutej straznikaj hischcze pschi tebi, hordoscj a njeprawa hanbitoscz? D h a beda tebi, njejsy hischcje horjestanyl. Hdyz besche Jezus z morwych stanyk, wostaji ruby o powjazy we rowje. Tez nascha duscha je ze zkymi nakhilnosczemi a zadosczemi zaw ita, kaz z rubam i a powjazami. T e su w ina, jo, hdyz smy so pschi jutrow - nej spvwjedzi trvchu Pozbehnyli, tvla zasy padnjemy a znowa wusnjemy. Prjecz dha z tutym i powjazami; prjecz z lubosczu k hrechej, prjecz ze zkymi nakhilnosczemi a ztowarschenjemi, chcemy-li z Khrystusom stanycj. JLzusowe czeko besche po horjestaczu rja n e, pschekra^ijene; do row a besche polozene byko z ranam i wohidzene. Tak dyrbi tez nascha duscha, kotraz besche z hrechami zwohidjena, po jutrach rjana a pschekrasnjena bycz. Dobre predkwzac^a a wotmyslenja dyrbja bycz prenje kczcnka k jeje wudebjenju. Hacz je duscha tak wudebjena, to pokazuje nam swerne hladadko, nasche swedomjo; do toho czasto pohladujmy. Hdyz böchu zönske k row u pschischke, prajesche jim jandzel: Pytacze ziwoho mjez m orw ym i; je stanyk a njeje tudy." Zwjeselmy tez my swojoho jandzela pestona, zo möhk djabolej a joho pomocnikam wo n as prajic^: Ziw oho pytacze mjez morwym i, wobroczenoho mjez hreschnikami: stanyk je a njeje tudy." T o budjeja zbozowne jutry twojeje dusche. Dwö kschczency. Arcbiskop Cheverus wc B ordeaux bu junu proscheny, dzeczo z wosobneje swöjby kschczicz. Hdyz blsche do cyrkwje pschischol, dohlada so, zo tont tez nekotst khudst kmotsa z dzesczom stoja a na kschczencu czakaja. Arcbiskop kiwny kmotru k sebi a prajesche: pöjcze jeno blize, ja chcu tez tele khude djeczatko kschcjicz, kaz tamne wosobne." Hdyz bösche wobej dzesczi wukschczil, dzerzesche zhromadzenym bohatym a khudym kmötram krötku wuczbu a prajesche jim : T ejle dzeczatcy staj netko psched B vhom cyle jenajkej, we joho wvczomaj jenak rjanej a czistej, joho wötcowskej wutrobje jenak lubej. Wobej staj za tesame njebjesa, k tej samej zböznoscji powokanej. Wobej dyrbitaj tarn, ale po wschelakim pue^u pschincz: bohate dzeczo pschez luboscj, kotraz potrebnoho b ra tra troschtuje a podpjera; khude dzeczo pak pschez ponizne a dzüawe ziwjenjo. Njebjesa budzeja so jenak wotewricz khudomu, kotryz we swojej nuzy trajesche a sczerpny wosta, a bohatomu, kotryz besche sobuzelnoscstwy a nuzu wolözesche. H low na poccziwoscz bohatoho budje dobrocsiwoscs, pöccstwoscz khudoho budze djakownoscz. Dzensa njech közde z tuteju dzesczow swoju pöccziwoscz zapocznje. T ola khude dze'czatko njemöze hischcze prosycz a joho horczik njemöze so hischcze dzakowacz. Hako pastyr chcu ja mesto khudeje wowcki zastupicz, a prosycj a so dzakowacz za wschitko, schtoz bohate d^eczatko jomu wobradst. T o la bohate dzeczatko njemöze hischcze niczo same dawacz a njeznaje swojoho khudoho bratsika: tohodla chcyli w y, czesczeni kmötsa a kmötry, tutom u d^esc^u zastupnik bycz tez we luboscji a dobrocziwoscji. Mascha jalmozna wudobudze tutom u dzesczu boze zohnowanjo a poswjeczi joho zastup do ziwjenja." A arcbiskop hromadzesche bohaty wopor bohatych kmötrow a poda jön khudej kmötse, zo by to starschimaj k podpjerje wotedala. Za frugst czeftz. Hdyz bamzej Piusej V I. we joho starobje a khoro-- watoscst radzachu, zo by sebi wjacy m era popschal a telko njedjekak, wotmokwi jim bamz: K om u dhrbjako wjacy na tym lezecz hacz bamzej, zo by mjeno boze so swjatoscziko? Nie k mojej woloznoscji sym na stol swjatoho P itr a wuzbehnjeny, ale zo bych prjedy wschoho so wo to starak, zo by so Knjezowe mjeno böle a böle spoznawako a czesczowako." Wuczba Swjatej«. M jez tym zo tudy za swoju wöru bödstmy a wojujemy, pschihladuje nam B öh, pschihladuje nam Khrystus, pschihladuja nam Jandzelowje. Kajka czescj, kajke zbozo, zo mözemy psched tajkimi pschihladowarjemi dstcz a k dobyczu pschincz." ( S w j. Cyprian.) * * * T e posczenjo so B ohu spodoba, pschi kotrymz to, schtoz sebi wotczahujesch, nuzu czerpjacym k polepschkej pschindze. T radanjo twojoho czeka dyrbi bycz k wokschewjenju czeka khudych. ( S w j. Hrehor.) ^

39 Zapisk duchowuych. (W ot oft ) A. 3 budhschinskrje diöcesh. J o h o m itoscz, najbostojnischi knjez L u d t v i k F v k - toerř, biskop w e L eontopolis, japoschtotski Vikar w kralestwje sakskim, a d m in istr a to r e c c le sia stic u a w sakskej H ornej K uzicy, infulirow any Prälat a tachant kapitla swjatoho P etra w Budyschinje, assistcnt Irena J o h o S w j a - toscze b a m z a, komthur kralowsfoho sakskoho zastuzbnoho rjada atd. otb. 1. W e Budhschinje: a ) w e konsistorium: k. J ö z e f H offm an n, can. ca p. se n. a schulski inspektor w e b ukest); k. Jakub Kuczank, ca n. ca p. ca n t., pscheb- 1 syba tow arstw a S S. C yrilla a M cthoba. b ) w e serbj skej chrkwi: k. M ichail H ö rn t!, fa rar;!. J u r ij L u - I schanski^ kaptan. c ) w e tachantskej cyrkwi: k. J ö z e f Dtenss)bopotbnischi prebar, wuczer w e wuczerskej präparanbze, pschebsyba katholskoho toro. rjemjesnych;!. A dolf B re n b ler, katecheta; d) n a wuczenskich wustawach:!. H erm ann B lu m en tritt, birektor wuczerskoho sem inara a p räparan b y; k. P e tr Schott«, birektor tachantskeje wuczernje. 2 ) w B ru n o w je :!. W ylem Krämer, hrobow - j ski kaptan. 3 ) w G r u n a w je : k. Jan Heibrich, farar. 4).w Kamjencu: k. Jak.Werner, abministrator. ^ '* 5 ) w Khrösczicach: k. Jakub Barth, ca n. a fa= ra r; k. J a n N ow ak, kaptan. 6 ) w Königshainje: k. P etr Rechter, fa ra r; L August Kubasch, kaptan. 7 ) w M a r ijn ej Hwezb^e: k. D r. J a n C hrysostom us E i seit, probst; k. Aleksanber Hitschfel, kaptan; k. Jn nocenc Jawork, kaptan; k. M ala ch ia s S t in g l, kaptan. 8 ) w M a r ijn y m D ole: k. W enbelin M ü ller, i probst; k. O ttm ar Fischer, kaptan; k. Viktor J e - natschke, kaptan. ; 9 ) w Njebjelczicach: k. M ik t. S m o t a, farar. ; 1 0 ) w N o w y m Leutersborfje: k. Ernst Kupkh, fa r a t. 1 1 ) w Rabworju: k. Jakub Nowak, fa ra r; k. H andrij D u c z m a n, kaptan a Missionar za Zbzer. 12) we Ralbicach: k. Jakub Bensch, farar; k.! M i c h a t R öla, kaptan. 1 3 ) R e ic h enawje: k. P a w o t R eim e, farar.! 1 4 ) w R ö z encze: k. Lubwig Angerm ann, ab : m inistrator; k. Tabes Natusch, kooperator. ; 1 5 ) w S e ite n b o r fje : k. K arl J u n g e, can. a! farar; k. J a n H o r n ig, kaptan. 1 6 ) w e S tr a h w a lb z e : k. F ranc Kral, hrobow - ski kaptan a Missionar na Zitawu. 17) w Sch örachowje: k. Jakub Z ur, fa ra r; k. J ö zef Schönberner, kaptan. i 1 8 ) w e Wostrowcu: k. A nton M ü lle r, farar; l. B ru n o F r ie b e l, kaptan., 1 9 ) w e W o tr o w je : k. Jakub H errm ann, farar. Pschisp.: a ) w e P ra zy we serbskim seminaru: k. J ö zef P a llm a n n, P räses; b ) N a wotpoczin ku: k Jakub M r ö z, farar w G r u n a w je ; k. Jakub W el s, farar w e W o tro w je; k. B enno K ral, abministrator w e R özencze; c) kanbibataj buchow nstw a: k. P e tt Lipicz z Libuchowa; k. Jakub Schott» z W otrow a. B. 3 drezdzanskeje diöcesh. 1) w Drezbzanach: a) kralowske bwörske buchownstwo: k. J ö zef Stepanek, bwörski kaptan; k. F ran c Bernert, c a n., bwörski kaptan a Präses konsistoria; k. Engelbert S e u l, bwörski kaptan kralowny M a r ije ; k. Lubwik W ahl a Lubger Pott hoff, bw örskaj prebarjej. b ) w Starych Drezbzanach: k. F ranc S to lle, ca n. a fa r a r ; k. A nton Dreßner, kaptan, birektor schule pschi Q ueckbrunnen"; k. Jakub Buk, kaptan, Präses bratrstwa Jezusow eje smjertneje stysknoscze, birektor progym nasia; k. J ö zef W eis, kaptan, njebzelski ranschi prebar; k. K arl M a a z, kaptan a präfekt kapelnych hölczatow ; k. A nton Buk, kaptan a birektor htowneje wuczernje; k. J ö zef M ü lle r, kaptan, katecheta a swjebzenski ranschi prebar; k. J ö z e f Plebka, kaptan a Professor w e proghm nasiu. c) w Nowhch Drezbzanack: k. Ebuarb Machaczek, farar. d ) w e Friebrichsstabtu: k. H ubert Titlbach, farar. e ) w e Jözefin in ym wustawje: k. B lieben, kralowski kaptan. 2 ) w A n n ab ergu : k. M iktawsch W ow czer (S ch äfer), farar. 3 ) w Cwikawje: k. K arl Pktr W ill, farar. 4) we Khemnicach: k. Jan Keipert, farar; k O skar M anfroni, kaptan. 5 ) we Freibergu: k. E m il Hoffmann, farski abm inistrator. 6 ) w Hubertusburgu: k. K arl Järsch, farar. 7 ) w Lipsku: k. V incenc Schlegel, farar; k. J ö z e f J u h r, kaptan; k. Richarb Halm, bruhi kaptan. 8 ) we Mischnje: k. J ö zef Hillebranbt. 9) w Pirnje: k. P etr Kreczmer, farar. 1 0 ) w e Plawnje: k. Heinrich S a l m, abmin. Pschisp. N a wotpoczinku: k. P etr N o w a k, ca n., ryczer albrechtskoho rja b» ; k. E m il H ein e, can. a bw örski prebar; k. August Arlt. C. 3 wrötskawskeje diöcesh. _ Joho mitoscz najbostojnischi k. Heinrich Förster, wjerchbiskop we Wrötstawje. We Kulowje: a) farske buchownstwo: k. Franc Schneiber, farar a buchowny rabjiczet; k. Jakub Wowczerk, kaptan. b) we schulst im wustawje: k. Heinrich Lebzbor, birektor.

40 Zapisk schnlskich wuczerjow. A. 3 budhschinskeje diöcesh. B. 3 -rezdzanfkeje diöcesh. 1) we Budyschinje: a) we nemskej schult: k. Eduard N e u b n e r ; k. J ö z e f Schmidek; k. F r a n c L e m - mer. b) we serbskej schuli: k. K orla Wolf. c) we wuczerskej präparandze: k. A. Bergm ann. 2) we B lum bergu : k. K orla Schiefner. 3) we Czornecach: k. Jakub Kral. 4) we G runaw je: k. N. N. N.; k. Ernst Wünsche. 5) we Kamjencu ( S p ille! ) : k. M iktawsch P e c h. 6 ) w e Königshainje: k. K orla Tschiedel; k. M iktawsch B u r. 7 ) w e Kukowje: k. A ugust B rauer. - 8) we Khrösczicach: k. Jakub Petasch; k. J a n August Jencz. 9) w M arijn ej Hwezdze: wucza klöschtyrske knjezny holczata. 1 0 ) w e M a r ij n y m D o le : wucza klöschtyrske knjezny holczata. 1 1 ) w e Njebjelczicach: k. Bosczij Nowak. 12) we R o - w y m Leutersdorsje: k. W ja cla w Eichler. 13) we Radw orju: k. Jakub Kral; k. P etr S c h o t t a.! 14) We Ralbicach: k. M iklawsch Hicka. 15) we i Reichenawje: k. A ugust Lorenz. 16) we R ö-, zcncze: k. Hawschtyn Hauffa. 17) we R u s- dorfje: k. Eduard K am m ler. 18) we S e i t e n - dorfje: k. T o b ia s P o ß elt; k. J u liu s Bergm ann. 19) we Schörachowje: k. F ran c J ö z e f S t o y ; k. A nton S e if e r t ; k. A dolf S to y. 20) we Schunowje: k. F ran c Kleiber. 21) we W orklecach: k. H erm ann J u r k. 2 2 ) w e Wostrowcu: k. J ö zef Löbm ann; k. J u liu s Bergmann; k. G ustav G old berg. 23) we W otrowje: k. Michat Jencz. - 24) we Zdzeri: k. Jan Zur. 25) w ezitawje: k. Jö zef Poßelt. 1) we Drezbzanach: a) we htownej schuli starych Drezbzanach: k. E m il K och; k. R obert S t r a u ß ; k. Jözef Kunze; k. P a w o t Bergm ann; k. Jan D old. b) w e schuli pschi Q ueckbrunnen": k. N. N.; k. Heinrich Zuschke; k. M oritz Dominik; k. Ernst M e u se l; k. R einhold Pietsch. o)w Nowych Drezbzanach: k. Herrmann S p erlin g; k. E m il S c h e c k s. 6 ) we Friedrichsstadt: k. Jan Taute. 2) we Annabergu: k. F ranc Teichmann. 3) we Cwikawje: k. Bernhard Näser. 4) we Freibergu: k. K orla S a ft. 5) we G rimmje: k. N. Godduhn. 6) we Hubertusburgur k. Heinrich G äbt er. 7) we Khemnicach: k. Jan Weiß; k. G ustav M ü lle r. 8) we Lipsku: k. Franc Cranzner; k. Ludwik Weigel; k. Bernhard M ießler; L Ferd. Schmidt; k. P a w o t Brendler. 9) we Mischnje: k. Gustav Pohl. 10) we Pirnje: k. Ernst Künzel. 11) we Waldheimje: k. Jan Kochta, katechet za jatych. C. 3 kulowskeje wosadh. 1 ) we K u lo w je: k. K orla Finke; k. Franc Schömmel; k. A nton P illm a y er; k. A. Jäckel (w obstara saksku schulu w e pisanym D o le pola W öslinka sohu). Z a holcy su m itoscziwe sotry wuczerki. 2 ) we Khoczinje: k. Jakub S ch o tt«. 3) we Nemcach: k. P etr R osm y. 4) we Delnych Sulschecach: r. Mitt. Czorlich. I. Paczerjace kuihi. 1) D ob re semo n a pwödnu rolu P o 1 0 n fl.; 1 5 n fl.; 2 2 nsl. 5 np. 2 ) Khwalcze K njezowe m jeno P o 6 n sl.; 1 0 nsl.; 2 0 nsl. 3 ) R özow c najzböznischeje knjezny z rozpominanjemi a m odlitw am i np. 4 ) Poboznoscz na swjatem Skhodze. 2 nsl. II. Navozne a druhe rozwuczotvaee knihi. 1 ) Staw izne nowoho Zakona (W Rözencze.) 11 nsl. 2 ) W ot Krotzena za Krestusom ztwore K nije (W R özencze.) 6 nsl. 3 ) Tzesczeno tech Stvatech ( W Rözencze.) 6 nsl. 4 ) Katholik a joho cyrkej (W Rözencze.) 6 nsl. 5 ) Z iw jenja S w jatych. (D o ta l 8 zeschiwkow, közdy po 7 ' /, nsl.) 6 ) R z u s, nasch wuczek, schkit a tröscht w e smjerczi (P redow anjo.) 1 5 np. 7 ) H nadowny w opyt swjateje M arije w e Philippsdorfje nsl. 8 ) Biblijske stawizny staroho a nowoho zakonja. W jazane 6 nsl. 5 np. 9 ) G enovefa. R jane powjedanczko. 5 nsl. 1 0 ) Pom ocna knizka k w uliczenju nowych a starych merow a w ahow. 3 nsl. 1 1 ) Snehow ka abo stawizna tsjoch kschczencow nsl. 1 2 ) D rjew jan y kschiz nsl. Cjischczat 8. A. Donnerhak w Budyschinje.