M Hornju t'ujicu. na přestupne lĕto Dz'ewjecz a dwacyty letnik. J. N. a M. 8.

Transkrypt

1 K atholska protyka M Hornju t'ujicu na přestupne lĕto Dz'ewjecz a dwacyty letnik. J. N. a M. 8. \ X 7 " Z B - u. d š l n j e. Z naltiadom towarstwa ss. Cyrilla a Methodija. W kommissiji M. Smolerja. Czischcz S m o l c r j c c knihiczischczernje w maczicznym domje w Budyschinje.

2 2 I. M o 1896 je pschestupne leto a m a dnow. II. Rööne protycne znamjenja. 1) Njedzelski pismik: E D. 2 ) Z to ta liczba: ) E pakty: X V. 4 ) SBobroobf ffö n ca: 1. III. Zadmido mesaczka budze letsa p o la n a s widzecz: 2 8. febr. wjecz. w o t 8 h. 17 m. hacz do 10 h. 15 in.; a zaczmiczo stöuczka tro ch u : 9. aug. ra n o 3 h. 4 3 m. hacz do 5 h. 15 m. IV. Styri lĕtne počasy. 1) N a le c z o zastupi 2 0. m erca ra n o w 3 h. 22 m. D ^eir a nöc so r u n a ta j. 2 ) L eczo zastupi 2 0. ju n ija w noch w 11 h. 3 3 in. NajdlEjschi dzen a najkrötscha nöc. 3 ) N a z y m a zapocznje so 2 2. septem bra pop. w 3 h. 1 4 m. D zen a nöc so ru n a ta j. 4 ) Z y m a so zapoczina 2 1. decem bra ra n o w 8 h. 4 4 m. Najkrötschi dz'eil a najdlejscha nöc. V. Kwatemlbry abo suche dny. 1) W e poscze: 2 6., 2 8. a 2 9. febr. 2) P o swjalkach: 2 7., 2 9. a 3 0. niese. 3 ) N a z y m u : 1 6., 1 8. a 19. septem bra. 4 ) W advencze: 1 6., 18. a 19. decembra. W sche d n y p ö st je n a wschitkich wschednych pjatkach cytoho teta. 3 ) W o l v z e n y p ö st (* ): za dzen jedynkröczne dospotne nasyczenjo z dowolnosczu mjasnych jedzow. W o lö z e n y p ö st je: wsche dzäawe dny 4 0 d n o w - skoho posta, hdyz polny pöst (hl. pod 1) njeje, soboty suchich dnow, vigilije psched sw jatkam i, s. P e tro m a P aw o to m, Wschitkimi S w ja ty m i a 1 4. augusta*. Z cyta ina so katholski kschesczan w n astu p an ju posta po tym m Eq, schtoz közde leto biskop w pastyrskim liscze (njedzelu Q u in q u a g e s im a ) postaja. * Letsa polny tost, dokelz v ig ilija na pjatk padnje. VIII. Wukład nĕkotrycli přikrćtšenjow. 1) P o la skhadzenja a khow anja" mesaczka n a- makasch: khom. dop., to reka: khomanjo d o p o td n ja, skhadz pop., to je: skhadzenjo popotdnju, skhadz. dop., to je: skhadzenjo dopvtdnja, khow. pop. to reka: khowanjo popotdnju, h. je hodzina, m. m in u ta. 2 ) W protycy swjatych reka: bz. bam z, b. biskop, wcz. cyrkwinski wuczer, m. m a r tr a r abo m a rtra rk a, kr. kral abo kralom na, w. m uznaw ar, k. knjezna, ton. w u d o w a, nie. meschnik, stuz. stu zo w n a, p u. pustnik. Hinasche pschikrötschenja so lohcy zrozem ja. IX. Wukład swjedžeńskeje protyki. S w je d ź e n je z totstym taczonskim pism om czischczane su p s c h ik a z a n e iw jate dny. S W jc d z r n jc z totstym nemskim pism om czischczane su m ate swjate dny. S w j e d z e n j e ze wschednym ale scherschim pism om czischczane su c y r k w in s k e swjate dny. VI. Njehjeske znamjenja zwĕrjatnika. f f f b o ra n, ürt? byk, dw öjnikaj, " E ra s, law, j f knjezna r H w aha, Wo schkorpion, tselnik. «K kozorözk, w üdny m uz, ^ rybje. VII. Pöstne dny. 1) P o t n y p ö st ( f * ) : za dzen jedynkröczne dospotne nasyczenjo z w ostajenjom mjasnych jedzow. P o t n y p ö st je: popjelnu srjedu, wschitke pjatki 40dnow skoho posta, srjedu a pjatk suchich dnow, poslednje 3 dny m artrow noho tydz'enja a patorzicu. 2 ) W s c h e d n y p ö st ( f ) : same wostajenjo mjasnych jedzow. Lelo. X. Jutrowna tahela. Popjelna srjcda. Ju try. Sw jatki, 1. njedzela adventa febr. 5. h ap r meje 2 9. «ob merca 18. hapr. 6. ju n ija 2 8. nov febr. 10. h ap r meje 2 7. nov febr. 2. hapr. 21. meje 3. dec febr. 15. h ap r. 3. ju n ija 2. dec febr. 7. hapr meje 1. dec febr merca 1 8. meje 3 0. nov febr. 12 h ap r meje 2 9. nov febr. 3. h ap r. 22. m eje 2 7. nov.

3 Dny. m 1896» Januar, wulki rözk, ma 31 dnow. Porjedzena vrotyka. O skhadz. khow. h. m. h. m. II skhadz. h. m. ]) khow. h. m. 1 Srjeda Wobrĕz. Jĕz HüF Schtwörtk Makarius, a. 18 ti Pjatk t Genovefa, k i Sobota Rigobert, b N jedzela Po now ym lecge. S c z.: J ö zcf so z Jezusom do Nacaretha wröczi. M at. 2, Njedzela Telesfor, bz., m r Pöndzela 3 K ralow je t Wutora Lucian, m. ^ dop Srjeda Severin, a rht Schtwörtk Julian, m Pjatk t Agatho, in Sobota Hygin, bz JeT 5 24 pop. 1. njedzela Po s. 3 Kralach. S c z. : Dwanaczeletny J e z u s w templu. Luk. 2, Njedzela Arkadius J k f Pöndzela Veronika, k Wutora Hilarius, b. M c j ; Srjeda Pawol, 1. pust Schtwörtk Marcellus, bz j< L Pjatk t Antonius, a A Sobota St. s. Pet. w R H» njedzela po s. 3 Kralach. S c z.: J ezu s na kwasu w Kana. J an. 2, Njedzela Mjena Jezus HB» Pöndzela F a b. a B o s c z Wutora H anza, k Srjeda Vincenc, m dop. 23 Schtwörtk Slub. s. M Pjatk f Timothej, b Sobota Wobr. s.paw njedzela Po s. 3 Kralach. J e z u s wustrow i hejtmanowoho syna. S c z.: M a t. 8, Njedzela Polykarp, b Pöndzela Jan Khr., b pop Wutora Raymund P «E Srjeda Otilija, k Schtwörtk Martina, k. (g) W Pjatk Petr z N>, w fit Hermanki a skötne wiki p y t a j z a d y n a s tr o n o m a j 17. a I. Cyrkwinska protyka. 1. P s c h ik a z a n y s w j a t y d z e n z nyschporom- 5. D o Bozeje msche poswjeczenjo w o d y, f e ie q k r y d y. Zapoczatk swjeczenja d o m o w. 6. Pschikazany swjaty dzen W ozjewjenja J ezu - sowoho. D o Bozeje msche so w oru ch a m a r a swjeczi. 18. W Khrösczanskej wosadze a tez druhdze tarn a scm lu b j e n y p ö s t n y d z e n k czesczi swj. m artrarja Bosczana za zwarnow anjo psched m orom a straschnej khorosczu. 19. M jena Jezusow oho, swjedzen towarstwa Jezusow oho dzeczatstwa" z dospoknym wotpuskom a B ozej mschu za wotemrete sobustawy Lubjeny swjaty dzen z nyschporom w Khrösczanskej, Njebjelczanskej, Radworskej a Kulowskej wosadze, w klöschtrje M arijnej Hwezdze a w Rözencze. W Khrösczicach a Njebjelczicach wotpusk bratstwa swj. Bosczana. W Kulowje titularny swjedzen bratstwa tselliiforo" z dospolnym wotpuskom za sobustawy bratstwa tselnikow" a skapulira". 21. Cyrkwinski swjaty dzen. W Khrösczicach we 8 h. B oza mscha za bratstwo swj. Bosczana. 25. Cyrkwinski swjaty dzen. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. ( Posledni bertlk 7. jan. pop. 4H. 2 4 m. O M lody mesaczk 14 jan. w nocy 11h. 19 m. P ren i bertlk 23. jan. rano 3 h. 4 2 m. P oln y mesaczk 3 0. jan. dop. 9 h. 55 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. P renja polojca januarja lu b i rjane wjedro; wokoko 28. wulka zym a, jeli wetsik z potdnja mike wjedro njepschinjese ze snehom a wetrom. Könc mesaca zakhadjseja zymne wetry. IV. Spomnjenja hödne dny. 1. N ow e leto. 2. L antag Lohntag, w u- pkaczenjo a doplaczenjo mzdy. W ot 2. hacz do 10. zapisowanjo psow. 7. D ow olenjo kwas- nych wjeselow. W ot 10. hacz do 31. psyczi dawk. 25. P taczi kwas. _ V. Domjace přispomnjenja. l

4 4 Dny. Porjedzena protyka Februar Mary rözk, ma 29 dnow. O skhadz. I khow. 6. m. 16. m. ~ D skhadz. I khow. h. m. 1tl UI 1 Sobota Jgnac, b. 6 40(4 48 i f Njedzela S e p tu a g e s im a. S c z.: W inicar najim uje d^etaczerjow M at. 2 0, Njedzela C z i s t. s. M Pöndzela B la z ij, b rht Wutora Handrij K., b dop Srjeda Agatha, k b Schtwörtk Dorotheja, k. ^ Pjatk t Romuald, abt Sobota Jan z Math Njedzela S ex ag esim a. S cz.: S ym jo na wschelakorej reit Luk. 8, Njedzela Haplona, k pop. 10 Pöndzela Scholastika, k Wutora Titus, biskop Srjeda Erhard, b A Schtwörtk Franc ze S. G A Pjatk t Martr. Japan Sobota Cyrill A., wcz Njedzela Q u in q u agesim a. S c z.: J e z u s wuhoji slepoho. Luk. 18, Njedzela Juliana, k Pöndzela Anastasius, m f f Wutora Simeon, b. 7 11: Srjeda f* Popjel. srj 7 9:5 20,** 8 34 dop. 20 Schtwörtk * Eucharius, b :** Pjatk t* Maxim., b. Z !** Sobota * Stol s. P. w A '** njedzela posta (In vo ca vit). S cz.: Djabok Jezusa spytuje. M at. 4, i l i. 23 Njedzela Petr D., w !** 10 29' Pöndzela ^Vigilija s Mat.! :^E Wutora * M a t i j, jap. j !»E Pop Srjeda t* Viktorin, m. i ! M Schtwörtk * Nestor, bisk. m.l Pjatk ^ Leander, bsk i Sobota * Roman, abt I. Cyrkwinska protyka. 2. S w ja ty bjett. D o Bozeje msche swjeczenjo sweczkow a wobkhad. W e R adw orju mejaczna njedzela bratstwa Jezusow eje smjertneje stysknoscze za w u- proschenjo zbözneje smjercze. P s c h is p.: Radworske bratstwo,,jezusowcje smjertneje stysknoscze" dzerzi zjawnu zhrom adnu cyrkwinfku poboznofcz: a) közdy pjatk rano, b) közdu prenju njedzelu mesaca popotdnju, c) közdu njedzelu P o suchich dnach popoldnju, d) njedzelu p o wschech duschach a pjatu njedzelu posta, na kotrymajz dnomaj je dospolny wotpusk. 3. Cyrkwinski swjaty dzen. P o B ozej mschi swjeczenjo sweczkow k czcsczi swj. B lazija a zohnow anjo schijow. 18. Popoldnju zdali so mschitka pycha z woltarjow. Zakazanjo kwasnych wjeselow. 19. P opjeln a srjeda. Cyrkwinski swjaty dzen; do Bozeje msche swjeczenjo popjela a potruschenjo z nim. P o ln y P ost, t. r. za dzen jedynkröczne dospoine nasyczenjo z wostajenjom mjasnych jedzow. Tajki Post je tudy z f* woznamjenjeny. Z a p o c z a t k s c h t y r c y c z i d n o w s k o h o p o s t a a j u t r o w n e j e s p o w e d z e. 20. W olözeny Post, t. r. za dzen jedynkröczne dospoine nasyczenjo z dowolnosczn mjasnych jedzow. Tajki pöst m aja z wuwzaczom njcdzel lösche dny 40dnowskoho posta, na kotrychz polny pöst njeje, dale soboty we suchich dnach a vig ilije psched swjatkami, psched swjedzenjemi: swjateju P etra a P a w o ta, swj. M arije donjebjeswzacza a wschech S w ja - tych. Tönle post je tndy z * woznamjenjeny. 23. W Drjezdzonach w dwörskej cyrkwi dopotd. >/z9 hodz. serbske kemsche z predowanjom. 25. S w jaty dzen z predowanjom. 26 a 28. Pöst suchich bnjoro (kwatember). Polny pöst. II. Mĕsačkowe přeinĕnjenja. ^ Posledni bertlk 6. febr. rano 1 h. 38 ni. M lody mesaczk 13. fcbr pop. 5 h. 12 m P ren i bertlk 21. febr. wjeczor 10 h. 14 m. Polny mesaczk 28. febr. n jeczor 8 h. b l m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. M '.ly rözk pöcznje ze zym u, khiba zo potd> ni che weisiki ja milijchu fcztnja. M lod y mesaczk l 3 febr pschinjese rjane wjedro, a tat wostanje hacz do könca mesaca, jeli 21. febr. wetsiki z poldnja a wjeczora deschcz a sneh njepschinjcsn. IV. Spomnjenja hödne dny. 1. P ren i tcrm in kralowskich dawkow W uzw olny dzen J o h o Leona X I I I. (1878). Sw jatoscze bamza 2 8. Zaczm iczo mesaczla V. Domjace přisponinjenja.

5 Dny. Porjedzena protyka. 2. njcdzela posta (R em in iscere). M a t. 17, Mĕrc, naletnik, ma 31 dnow. O skhadz. I khow. h. m. 1h. m. ~E t l S cz.: Pschekrasnjenjo 1 9. D ikhadz. khow. h. m. h. m. na Taborje. L Njediela Albin, b K4! Pöndzela * Simplic., b S4! Wutora * Kunigunda, kn M o Srjeda * Kazimir, kr Wr> dop Schtivörtk!* Geraüm, p Pjatk t* Fridolin, a.e^ JT Sobota * Domasch z A jtr njedzela posta (O culii. S c z.: J ez u s wuhna ztoho ducha. Lnk. 11, Njedzela Jan m.boh OJE Pöndzela * Francisk., w pop. 10 Wutora * 40 m. w Seb Srjeda * Rosina, in Schtwörlk * Hrjehor W., b HE» Pjatk t* Eufrasija, k r-w» Sobota * Mathilda G H e» njedzela posta (L aetare). S cz.: N a yczenjo muzi. J a n. 6, Njedzela Longiu, stotn frf Pöndzela * Heribert, bsk ff Wutora * Patricius, b wp Srjeda * Cyrill Jeruz flrtf Schtwörtk *Jözef, zast.j iw 7 17 dop. 20 Pjatk f*kuthbert, bisk, Sobota *Benedikt, abt n njedzela posta (J u d ic a ). S c z.: Z idza chcedza Jezusa kamjenjowacz. J a n. 8, Njedzela Oktaviau, diak.h HE Pöndzela * Viktoria a tow Wutora * Gabriel, arcj jihc- pop Srjeda *Přizj. s. Mar Schtwörtk * Haschtal, mr Pjatk f*7bol.s.m ar Sobota * Guntram, k njedzela posta (P alm arum ). S cz.: J ez u s czehnje swjatocznje do Jeruzalem a- M at. 21, Njedzela BotmonczkaT)j i h Pöndzela i* Kwirinus i h Wutora * Balbina, m Bb I. Cyrkwinska protyka Popokdnju so B oze m artry a swjeczata na woltarjach z fijalkowej plachiu zawejcheje Njcdzela czerpjenja. W R adw orju titularny swjedzen bratstwa,,jezusoweje smjcrtneje stysknoscze" n dospotny wotpusk. 25. Pschikazany swjaty dzen z nyschporom. 27. Cyrkwinski swjaty d-sen. 29. D o Bozeje msche swjeczenjo bolm iny a wobkhad. Passion swj. M atejo. 31. Passion swj. M arka. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. Posledni bertlk 6. merca pschip. 12 h. 2 9 m. E> M tody mesaczk 14. merca pschip. 11 h. 4 7 m. D P ren i bertlk 22. merca pop 12 h. 56 m. <A P oln y mesaczk 29. merca rano 6 h. 21 m. III. Wjedro po mĕsačkowym prom. P renja pololca merca zmcje pancate, snehojte deschczojte wjedro. T cz druha pokojca pschinjese lelsa rojcle deschcza, poslednje dny tez wetry. IV. Spomnjenja hödne dny. 2. N arodny dzen I. S w j. bamza Leona X I I I. (1810). ' 20. R ano 3 h 2 2 m. zapoczatk nalecza. D zen a noc so runataj. 31. P ren i term in krajneje renty. V. Domjace přispomnjenja.

6 6 Dny. Porjedzena protyka. 1 Srjeda * Hugo, b. 2 Schtwörtk t* Beten, schtw. 3 Pjatk f* Wulki pjatk 4 Sobota -j-* Jutr. sob. i 9 6. H a p r y l, jutrow nik, ma 30 dnow. ( skhadz. h. m D khow. h. m II t i 38h X? X? D skhadz. 1 khow. h. m.! h. m dop J u tr y. S c z.: J e z u s w ot morwych stanje. M ark. 1 6, Njedzela JutrowniÖ. C SL Pöndzela Jutr. pćndź A Wutora Jutr. wutora A 3 39 pop. 8 Srjeda Amaneius, b A Schtwörtk Marija Kl He» Pjatk t Mechthildis, k He» Sobota Leo W njedzela Po jutrach, beka njedzela abo mlode jutry (Q u a sim o d o g en iti). S c z.: J e z u s so Domaschej zjewi. J a n. 2 0, Njedzela Julius >rtf Pöndzela Hermeneg., k. G Wutora Tibureius, m Srjeda Anastasija, m Schtwörtk Akaeius, b Pjatk f Sinket, b dop. 18 Sobota Baldin, b njedzela po jutrach (M isericord ia s). S c z.: D obry pastyr. J a n. 1 0, Njedzela t Leo IX., bz HE Pöndzela Theotim, m. U HE Wutora Anselm, wcz Srjeda Soter a K., m pop Schtwörtk J u rij, m Pjatk f Fidelis S., m r Sobota M ark, sez jr*i njedzela po jutrach (J u b ila te ). S c z.: J ez u s ryczi wo swojim wotendzenju J a n. 1 6, Njedzela Zakit. s. Jözefa i h Pöndzela Anastasius,bz.iZ) W o Wutora Pawok w ksch W o Srjeda Petr, mark X? Schtwörtk Katyrna S., k X? I. Cyrkwinska protyka. 1. Passion swj. Lukascha. 2. Cyrkwinski swjaty dzen. J en o jena B oza mscha. B oza m artra na wulkim woktarju z betej plachcziczku zaweschena. T am a fern prenje swj. wopraw jenjo dzeczi. P o G lo ria" zwjazanjo zw onow. P o Bozich sluzbach wotkrywanjo woltarjow. 3. B oza m artra na wulkim woltarju z czornej plachcziczku zaweschena. Ceremonije. Wotkryczo a czesczenjo Jezusow oho swj. kschiza. P redow anjo. B oza mscha z vschedpschezohno- w anym w oporom. Passion swj. J a n a. W obkhad z B o zim Czelom k B ozom u rowej. Nyschpor. 4. D o B ozeje msche zohnowanjo wohenja, jutrowneje swecy a kschczenskeje w ody. Pschi G lo ria " wotwjazanjo zwonow. Wjeczor B oze horjestaczo. 6. V id i aquam. D ospolny wotpusk. Procesiony kschizerjvw" w Khrösczicach. Kulowje, R albicach, Njcbjelczicach, W otrowje, Radw orju a B aczonju. 6. Pschikazany swjaty dzen. 7. S w jaty dzen. Procesiony do Rözanta du. 12. Dzeczi du 1. kröcz k s. woprawjenju. 23. Cyrkwinski swjaty dzen. Narodny dzen krala Alberto. T e D eum T ohorunja. Pröstny wobkhad 26. W serbskej cyrkwi w Budyschinje titularny swjedzen Pobozneje Jed n oty k czesczi swjateje M arije, M aczerje dobreje rady a wotpusk. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. ( Posledni bertlk 5. hapr. w nocy 1 h. 2 3 m. W M tody mesaczk 13. hapr. rano 5 h. 22 m. ) P ren i bertlk 20. hapr. w nocy 11 h. 4 6 m. < I P oln y mesaczk 27. hapr. pop. 2 h. 47 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. H apryl zmeje zwjetscha rjane dny; häkle poslednje budza böle pschemenjate. IV. Spomnjenja hödne dny. 1. I. tcrm ija dawka za wopalensku pokladnicu. 13. D ow olenjo kwasnych wjcselow. 23. Narodny d^en I. M aj krala Alberta (1828) term ija dokhodnoho dawka V. Domjace přispomnjenja.

7 r Dny. L Pjatk 2 Sobota Porjedzena protyka. t Fil. a Jakub Athanasij, w Ueja, rözownik, ma 31 dnow. O skhadz.! khow. h. m. I h. m L r- i S? L skhadz. h. m. dop khow. h. m njedzela po jutrach (C antate). S cz.: J ez u s lubi Ducha swjatoho. J a n Njedzela N. s. kschiza «L Pöndzela imonika, w. E A ö Wutora Pius V., bz A Srjeda Jan psch. t. wr >*» 2 14 pop. 7 Schtwörtk Stamsl., bisk., m Pjatk t Zjew. s. Mich n* Sobota Hrjeh. z N.,b n njedzela po jutrach (R ö g a te ). S c z.: J e z u s napom ina k modleuju.. J a n. 16, Njedzela Antonius, b rff Pöndzela Mamert b Wutora Pankrac, m. < Srjeda Servac, mart Schtwörtk Bože stpĕdo Pjatk -j- Jsidor, rölnik Sobota Jan Nep., m HE njedz. po jutrach (E x au d i). Scjs.: Duch S w ja ty, pokojiczer. J a n. 1 5, ,4 17 Njedzela Paschal B., w HE 7 22 dop. 18 Pöndzela Venancij, war Wutora Petr Cel., bz «SC Srjeda Bernard S. H $ l Schtwörtk Felix K., w pop Pjatk t Julija, k Sobota * Desiderij, bz Sw jatki. S cz.: SchtözB oha lubuje, joho kaznje dopjelnja. Jan. 14, Njedzela Swjatkow W o Pöndzela Svvjat. pćndź W o Wutora Swjatk. tu Srjeda t* Madlena z P Schtwörtk August K., b Pjatk f*theodosija,m OJE Sobota * Ferdiu. III., k njedzela po swjaikach. S c z.: J ez u s wupösczela japoschtokow. M at. 28, Njedzela Najs. Trojica 3 54(8 2 A dop. 8 5 I. Cyrkwinska protyka. 1. S w ja ty dzen z predowanjom. R ano w 6 h. wotkhad procesiona z Khrösc^ic do F ilip s - dorsa; w 5 hodz. B o za mscha. T ez wopomnjeczo swjateje W utpory. 3. S w ja ty dzen. 11., 12. o 13. Wobkhady kschizownoho tydzenja. 14. Pschikazany swjaty bfch. P o sczenju zdalenjo horjestacza, jutrowneje swecy a zaweschcnoho kschiza. 17. W Drjezdzanach roc dwörskej cyrkwi dopoldnja ^ 9 hodz. serbske kemsche z predowanjom R ano 1/26 h. wotkhad procesiona z W otrow a do Krupki, w f> hodz. B oza mscha. 23. S o b o ta psched swjatkami. B ig iln y (w olözeny) Post. W obnowjenjo dupy Pschikazany swjaty dzen. 26. S w jaty dzen. Procesiony do Rözanta du. 27., 29. a 30. Post suchich dnow abo kwatember 27. a 2 9. P o ln y pöst (jedynkröczne nasyczenjo a zdzerzenjo mjasnych jedzow), 30. wolözeny pöst Könc jutrow noho s. w opraw jenja. Zasy A sp e r g e s m e. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. C Posledni bertlk 4. meje pop. 4 h. 25 m. V M tody mesaczk 12 meje wjecz. 8 h. 4 6 m. ) Preni bertlk 20. meje rano 7 h. 21 m. Poln y mesaczk 26. meje wjecz. 10 h. 5 6 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. M eja pow ita n a s z rjanym wjedrom ; duje-li 12. wetsik z polnja abo krötkoho wjeczora, m am y deschcz woczakowacz; 20. hrozy z wetram y a deschczemi, polny mesaczk pschinjese zasy rjane wjedro. IV. Domjace přispomnjenja. 7

8 8 Dny. Porjedzena protyka «Illiii smaznik, ma 30 bnoto. flhadz. h. m. G ) khow. h. m. Ä s i i SS L 3 skhadz. khow. h. m. h. m. 1 Pöndzela Juwenc. Pamf A Wutora Marcellin, m Hs» Srjeda Paula,,m. E >*» Schtwörtk Bože Cĕło pop. 5 Pjatk t Bonifacij, b., Sobota Norbert, b njedzela po swjatkach. S c z.: Wulka ncheczer. Luk. 14, Njedzela Robert, abt Pöndzela Wilhelm, b Wutora Prim. a F., m Srjeda Marata, kr Schtwörtk Dokh. B. Cz.G Pjatk fnajs.w ut.jez HE Sobota Anton P., w HE njedzela po swjatkach. S c z.: Zhubjena wowca. Luk. 15, Njedzela Basilij, w., b Pöndzela Vitus, m Wutora Benno, b Srjeda Montan, m Schtwörtk MarkaM.,m.H $ pop Pjatk f Juliana F., k i h 1 30 dop. 20 Sobota Silverius, bz i h njedzela po swjatkach. S c z.: Bohaty popad rybow. Luk. 5, Njedzela Aloisius G., w M o Pöndzela 10,000 woj Wutora Ediltruda, k Srjeda N. s. Jana k Schtwörtk Wilhelm, a qx Pjatk fja n a Paw., m sä Sobota * Ladislaw, k A njedzela Po swjatkach. S cz.: Spraw noscz farizejow. M at. 5, Njedzela 29 Pöndzela 30 Wutora Leo II., bz P ĕ tra P a w o ł Wop. s. Pawoka ; A 10 24: A L I. Cyrkwinska protyka. 4. Pschikazanp swjaty dzcn zc swjeczcnjom pschez 8 bnoro. Swjcdzenski wobkhad z B ozim Czetom k schtyrjom woktarkam 11. Cyrkwinski frojait) dzcn. Povoldnju w obkhad z B ozim Czeloni 12. Cyrkwinski swjaty dzen 16. Cyrkwinski swjaty dzcn s. 93eium, patrona diöcesy a serbskoho kraja. 24. S w ja ty dzcn. 27. B igiln y Post. 29. Pschikazauy swjaty dzcn. Dospokny wotpusk bin kschesczanskcje wuczby. II. Mĕsaĕkowe přemĕnjenja. Posledni bcrtlk 3. jun. bo". 9 h. 2 m. M lod y mcsaczk 11. jun. dop. 9 h. 43 m. D P r e n i bcrtlk 18. jun. pschip. 11 h. 4 0 m. Pokny mcsaczk 25. jun. rano 7 h. 55 m. III. Wjedro po mesačkowym preni. W prenjej pokojcy junija budze jara njewobstajne wjedro; 18 zmejc wjele deschcza a polny mcsaczk z deschczom wciry. IV. Spomnjenja hödne dny. 20. W noch 11 h. 3 3 m. zapoczatk lecza. Najdlejschi dzcn z najkrötschej nocn. 27. S y d o m spancow. 30. D ruh i termin krajnejc renty. V. Domjace prispomnjenja.

9 1896. 'Bulij, praznik, m a 31 d n o w. Porjedzeua CD Dny. M ) ' skhadz. protyka. khow. s sk h ad z/ khow. h. m. h. m. g s h. m. h. m. 1 Srjeda Theobald, ouft >*** Schtwörtk Dom. s. Mar rř Pjatk f Anatolij, b. ^ ' H pop. i Sobota Prokop, abt. i.s rp njedzela po swjalkach S cz : Nasyczcnjo muzi. Mark. 8, Njedzela Droh. kr. Jez dop Pöndzela Dominika, k., m wř Wutora Pulcheria, k Srjeda Khilian, m Schtwörtk Veronika, k HE Pjatk f Rufina a 7 b.d HE Sobota Brikcius, mtr HE njedzela po swjatkach. S c z.: Profetowje we wowczich drastach. M a t. 7, Njedzela Jan Gualb., abt Pöndzela Anaklet, b., m Wutora Bonavent.b.,wcz Srjeda Hendrich II., k Schtwörtk S. Mar. Karm Pjatk f Alexij, w. Z kh pop t Sobota Kamill z L., w W o njedzela po swjatkach. S c z.: Njesprawny nuknicar. Luk. 16, Njedzela Viiicenc P., w Pöndzela IMarhata, m Wutora Praxedes, k Jf 6 11 dop. 22 Srjeda Mar.Madl sl Schtwörtk Apollinar, b qx Pjatk t Khrystina, k. ) Sobota Jakub, jap njedzela po swjatkach. S cz.: J ez u s plaka na Jeruzalem. Luk. 19, Njedzela Ha na, m.s.m Pöndzela Pantaleon, m Wutora Nazar, m Srjeda Martha, k Schtwörtk Abdon a Sen., m Pjatk t Jgnac z Loj I. Cyrkwinska protyka. 2. S w jaty dzcn. Processiony do Rözanta du. 5. Cprkwinski Iwjaty dzen. 19. P o starej Mischnjanskej protycy M a r h a t a. 16. Sw jedzen skapulira. io. Cyrkwinski swjaty dzcii. 22. S w jaty dzen. Kermnscha w Schpitalu- 25. S w ja ty dzen. 26. Cyrkwinjki swjaty dzen. 31. R ano V26 Ijobj. wotkhad processiona z B udyschina do Rumburka. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. Posledni bertlk 3. jut. w nocy 2 h. 2 3 m. M tody mesaczk 10 jul. wjecz. 8 h. 3 5 m. 3 Preni bertlk 17. jul. pop. 5 h. 4 m. Potny mesaczk 24. jul. wjecz. 6 h. 45 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. Zapoczatk julija budze pschemenjate wjedro, mtody mesaczk hrozy z pancatym, je-li wetsik z polnocy abo wjeczora rjane njepschinjese. W ot 17. jul budze ctile wescze rjane, njedyrbjak-li polny mesaczk z wetrom z potdnja abo krötkoho wjeczora zasy deschczik pschinjescz. IV. Spomnjenja hödne dny. 22. Zapoczatk psyczich dnow. V. Domjace přispomnjenja. 2

10 10 Dny. Porjedzena protyka A u g ia st z n je n c, ma 31 drww. O skhad^. khow. h. m. h. m. # 5 f K & D ik h ad z/ khow. h. m. h. m. 1 Sobota Petr w rjecz.e 4 27j pop. 10. njedzela Po swjatkach. S cz.: Farizej a ctonik w templu. Suf. 18, Njedzela Alfons z., wcz IflassllO IV 3 Pöndzela N. s. Schczep ttilo Wutora Dominik, w Srjeda S. Mar. n-sn n dop Schtwörtk Pschekr. Khr E Pjatk t Natusch, b HE Sobota Largus, m njedzela po swjatkach. S cz.: J ezu s wuhoji hluchonemoho. Mark.7, Njedzela Khetan, w. D Pöndzela Lawrjenc, m Wutora Susanna, k Srjeda Klara, k r h Schtwörtk Hippolyt, m rbt Pjatk -f* Euseb., ttiesch So Pop Sobota D.n.w.s.M. H Sb njedzela po swjatkach. S cz.: M iloscziw y S am aritan. Luk. 10, Njedzela Hyacinth., m Pöndzela Joach., n. s-m Wutora Helena, k Srjeda Ludwik, b OJE 5 44 dop. 20 Schtwörtk Bernard, w QJt Pjatk f J. Franc, w Ch Sobota Timothej, m J< njedzela po swjatkach. S cz.: 10 wusadni. Luk. 17, Njedzela Fil. Ben-, w. la HB» Pöndzela Bartrom, j Wutora Ludwik, kral Srjeda Sebald, w ff Schtwörtk Jözef Kal., w rř Pjatk f August., b., w Sobota Jan ksch. sczaty IWf 8 23 pop. 14. njedzela po swjatkach. S c z.: Nichts njemöze dwemaj knjezomaj sluzicz. M at. 6, Njedzela *Jandz. peftonjö Pöndzela ^Raimund N M I. Cyrkwinska protyka. 2. W klöschtrje H iarijnej Hwezdze a w R um - burku dospolny wotpusk Porciunkula". 7. Cyrkwinski swjaty dzen. 10. S w ja ty dzen. 14. P otny pöst. e 15. Pschikazany swjaty dzen. D o Bozcje msche swjeczenjo zeiow. 16. W Radw orju dospolny wotpusk a kermuschka. W Brunow je dospolny wotvusk 2 '\ W klöschtrje M ar. Hwezdze dospolny wotpusk. 24. S w jaty dzen. W Njebjelczicach dospolny wotpusk bratstwa s. Bosczana. II. Mesačkowe premenjenja. ^ Posledni bertlk 1. aug. wjecz 7 h. 3 4 M lody mesaczk 9. aug. rano 6 h. 2 m. H P ren i bertlk 15. aug wjecz. 10 h. 2 m. P oln y mesaczk 23. aug. do-. 8 h. 4 m. A P o ledni bertlk 3 i. aug. pschip 11 h. 55 m. III. Wjedro po mesačkowym přem. August zavocznje z rjannm wjedrom; mlody mesaczk pschiczeri wetsik z deschczom. 15. budze tjenji-, wot 2 3 zasy vschemenjate. N a poslednje bitt) woczakuj wjele deichcza IV. Spomnjenja hödne dny. 1. D ruhi termin kralowskich Lawkow. 9 Zaczm iczo stönczka 22. Könc psyczich dnow. 25. M jeniny I. M it. biskopa Ludwika. 28. W uzwolny dzen Budyschskoho tachanta Ludwika (1890). V. Domjace přispomnjenja.

11 i e p t. 9 pöznjene, ma 30 dnow. Dny. Porjedzena C).t. D vrotyka. skhadz. khow. skhadz. khow. y. m b m. t i b. m. 1h. m. 1 Wutora Egidij, a H Srjeda Swczeoan, krgl E Schtwörtk Serapija, t, m HMg dop Pjatk f Rozalija P., k Sobota Lawrjenc Just f njedzela po swjatkach. S cz.: Mkodzenc w Naimje. Luk. 7, Njedzela Atbin, b Pöndzela Regina, knjez.g j f Wutora Nar. 8. Mar jf Srjeda Gorgon, wart i h Schtwörtk Mikl. T., msch Pjatk f Prot. a Hyac No Sobota Guido, w pop njedzela po cj.: J e z u s wustrow i wodukawoho. Luk. 14, Njedzela Mjen. s. M ar jtr Pöndzela Pow. s. ksch H Wutora Nikomedes, m <& Srjeda t* Korn., Cypr dop. 17 Schtwörtk Zaez. bl. s. Fr Pjatk t* Domasch V Sobota * Januarij, m njedzela po swjatkach. S c z.: Najwjetscha kaznja w zakonju. M a l. 2, Njedzela 7 bot s. Mar Hfc» * < Pöndzela Matej, j HB» Wutora Mauric, in rř Srjeda Thekla, k *rtř Schtwörtk S. M. wuk. jat n Pjark t Viktor, m Wl? Sobota Justina, m njedzela po swjatkach. S cz.: J ezu s wustrowi wicjniweho. M at. 9, Njedzela Kos. a Dam., pop. 28 Pöndzela Wjacslaw, m Wutora Michak, arcj n Srjeda Hierou., mesch n I. Cyrkwinska protyka. 5. R a n o ' w ^26 wotkhad processiona z klöschtra H M ar. Hwezdy do Krupki. W 5 hodz. Boza * ' mscha. 8. Pschikazany swjaty dzen. Proeessiony do R ö- zanta du. 13. Cyrkwinski swj. dzen. T itu la rn y swjedzen serbskeje cyrkwje w Budyschinje. 14. Cyrkwinski swj. dzen. 16. a 18. P ost suchich dnow (quotem ber; pokny P ost). 19 W olözeny pöst. 20. Cyrkwinski swjaty dzen. 21. S w ja ty dzen. 27. W Drjezdzanach w dwörskej cyrkwi dopokdnja >/z9 hodz. serbske kemsche z predowanjom. 29. S w ja ty dzen. II. Mesačkowe přemĕnjenja. O M tody mesaczk 7. sept. pop. 2 h. 43 m. 3 P reni Bertis 14. sept. rano 5 h. 9 m. < I Pokny mesaczk 21. sept. w nocy 11 h. 4 9 in. C Posledni Bertis 30. sept. w noey 2 h. 58 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přom. 7. sept. pschemenjate; 14. wetr z deschczom; wokoko 2 1. Bub je rjenje, 3 0. pschinjese zym n a deschcz. IV. Spomnjenja hödne dny. 7. N arodny dzen I. M it. Biskopa Ludwika (1831) P o p. 2 h. 14 m. zapoczatk nazym y. D jen a rtdc so runatyj. 30. D ru h i term in dokhodnoho term in krajneje renty. dawka. Tseczi V. Domjaee přispomnjenja. 2*

12 12 Dny. 1 Schtwörtk 2 Pjatk 3 Sobota Porjedzena protyka. Remigius, b. Otho, b. Jözef z K., w O k t o k., w i n o w c, sthadz. h. m. m a 31 bnotü. C ) khow. h. m njebjeske snamjen. skhadz. h. m. - «E dop. 1 1 ) khow. h m a njedzela po swjatkach. S c z.: Kralowska kwasna hosczina. M at. 22, Njedzela Rözar. s. Mar if Pöndzela Placid, m if Wutora Bruno, w. D i h Srjeda Mark, bisk r*i Schtwörtk Brigitta, wud "Mo Pjatk t Dionys, b., m $h Sobota Franc B., w njedzela po swjatkach. S c z.: J e z u s w ustrow i kralowskoho syna. J a n. 4, Njedzela Gereon, m X pop Pöndzela Maximilian, b LL Wutora Eduard, kr. H Srjeda Kallist, bz Schtwörtk Theresija, knj dop. 16 Pjatk Hawol, ci Sobota Jadwiga, w HB» njedzela po swjatkach. S c z.: Njesmilny wotroczk. M at. 18, Njedzela Lukasch, scz MB» Pöndzela Petr z A., w frtf Wutora Jan z K., w H Srjeda Wörscha,kn Schtwörtk Kordula, k., m w? Pjatk t Severin, b Sobota Rafael, arcj njedzela Po swjatkach. S c^.: Danski pjenjez. M a t. 22, Njedzela Khrysanth Pöndzela Evarist, b ** Wutora Florenc, k pop. 28 Srjeda Sym., Jud HSß Schtwörtl k Eusebija, k. E r Pjatk f Theodorit, m dop Sobota * Wolsgang, b I. Cyrkwinska protyka. 4. Sw jedzen Kulowskeje wosady. 4. W R adw orju swjedzen poswjeczenja cprkwje a kermuscha P ren i wotpusk w Kulowje. I I. D ruhi wotpusk w Kulowje a kermuscha. 18. We W otrowje a w kloschtrje M arijnej Hwezd^e kermuscha Cyrkwinski swjatp dzen. 25. W Khrösczicach swjedzen poswjeczenja cyrkwje a kermuscha. 28. S w ja ty dzen. 31. B igilu y (wolözeny) post. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. M lod y mesaczk 6. oft. w noch 11 h. 18 m. D P reni bertlk 13. oft. pop. 3 h. 47 m. P oin y mesaczk 21. oft pop. h h. 17 m. E Posledni bertlk 29. oft pop. 4 h. 20 m. III. Wjedro po mĕsačkowym prem. Zapoczatk oktobra zmejemy rjane dny; wokoko 13. budze trochu pschemenjate, w ot 21. hacz do könca zasy rjenje IV. Spomnjenja liödne dny. 1. D ru h i term in dawka za wopalensku pokkadnicu. 29. D zen nastupjenja na trön Joh o Majestoscze krala Alberta ( ). ' V. Domjace přispoinnjenja.

13 Dny. Porjedzena protyka l O Y m b., nazymnik, ma 30 dnow. o S ä 2 skhadz. 1 khow. f g skhadz. khow. y. m. h. m. SS 5-1). m. 1 h. m. 23. njebyla Po swjatkach. S c z.: J airo w a dzowka. M at. 9, Njedikla W šitcy svv L Pöndzela Wsche kh. d i h Wutora Hubert, bist x h Srjeda Karl B., m W o Schtwörtk Zach. a Hilz. O b Pjatk t Leonhard, a Sobota Willibrord, b Je? njedzela po swjatkach. S c z.: Pjanka mjez pschencu. M at 13, Njedzela 4 krön. martr Qj, Pöndzela Theodor, m Qj vop Wutora Handrij A., w Srjeda M ercziu, bisk A Schtwörtk Merczin, bz. H A Pjatk t Stau. Kost., w dop. 14 Sobota Livin, m njedzela po swjatkach. S c z.: Zonopowe zvrno. M at. 15, 31-- H Njedzela Herta, k Pöndzela Othmar; Ed Wutora Hrjehor, dziwcz Srjeda Otto, abt iw? Schtwörtk Hilzbjeta, w b Pjatk t Felix z V., nrtř Sobota Wopr. s. Mar n a poslednja njedzela po swjatkach. S cz. : Zapusczenjo Jeruzalem a. M at. 24, Njedzela Cecilija, k., m n Pöndzela Klimant, bz HE Wutora Jan w. ksch HE Srjeda K atyrna, k., m Schtwörtk Konrad, b pop. 27 Pjatk t Nikasius, b Sobota Krescenc, m. C dop njedzela adventa. S c z.: Znamjenja psched sudnym dnom. Luk. 21, Njedzela Saturnin, b # Pöndzela Handrij, jap i*x I. Cyrkwinska protyka. 1. Pschikazany swjaty dzen. 2. Cyrkwinski swjaty dzen. 3. W R adw orju o Kulowje dospokny wotpusk po morwych". W NjeBjelczicach a B aczonju wopomnjeczo poswjeczenja cyrkwje a kermuscha. I I. Sw jedzen NjeBjelczanskeje wosady. 15. W Budyschinje w tachantskej cyrkwi w vpom - njeczo poswjeczenja cyrkwje a kermuscha W Ralbicach wopomnjeczo swjeczenja cyrkwje a kermuscha W Budyschinje leine wopomnjeczo za J a n a Leisentritta, prenjoho famostatnoho tachanta. 25. Sw jedzen Ralbiczanskeje wosady. 28. Skönczenjo kwasnych wjeselow. 29. Zapoczatk adventa a nowoho cyrkwinskoho leta. W Drjezdzanach w dwörskej cyrkwi dopoidnja ^ 9 h. serbske kemsche z predowanjom. 33. S w ja ty dzen. II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. Mkody mesaczk 5. nov dop. 8 h. 27 m. D Preni Bertis 12. nov. rano 6 h. 4 0 m. Pokny mesaczk 20. nov. pschip. 11 h. 2 4 m. C Posledni Bertis 28. nov. rano 3 h. 4 3 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přern. D uje li 5. novembra welsik w ot rartjn, woczakuj stiel), hewak Pak deschcz. 12. wichor: woko!o 20. zym ne wetry. 28. pschinjeie wjacy sneha z wetrom _ IV. Spomnjenja liödne dny. 1. W e Worklecach a Khanecach kermuscha. 8. W Zdz'eri a nekotrych wsach wokvto B udyschina kexmuscha. 15 W Zuricach kermuscha. V. Domjace přispomnjenja.

14 14 Dny. Porjedzena protyka D e e., hodownik, ma 31 dnow. O skhadz.! khow. h. m. 1h. m. # i S ' g Ä o SS S, D skhadz. I y. m. khow. h. m. 1 Wutora Eligius, b r h i 3 2i Srjkda Bibiana, t, m Schtwörtk Franc 3 ao., w J b Pjatk f B orbora D Sobota Petr Khr., b njedzela adventa. S c z.: J a n sczele k Jezusej. M a i. 11, 2 U>. 6 Njedzela Miktawsch, b Qj Pündzela Ambrosij, b Qj Wutora Njs. p. 8. Mar Srjeda Valerija, k., ra Schtwörtk Psch. luur. born Pjatk f Damas, bz Sobota Epimach, m. H pop. dop. 3. njedzela adventa. S c z.: J a n swedczi wo Jezusu. J a n. 1, Njedzela Lucija, k., m Pöndzela Spiridiou, bisk n Wutora Khrystina, sl Srjeda t* Eusebij V., b iw? Schtwörtk Lazar, bisk Pjatk Cz. s-m. n. p Sobota * Nemesij, ra njedzela adventa. S cz.: J a n preduje pokutu. Luk 3, Njedzela Khrystian, ra. (v) »E i 2i Pöndzela Domasch, jap HE Wutora Flavian, mart HE Srjeda Viktorija, ra Schtwörtk f*had. a Jeva fä Pjatk Boži (U. ii. J Sobota Šćĕpau, ra Njedzela po hodzoch. Sc^.: S im eon a Hana. Luk. 2, Njedzela Jan, jap. C x h dop. 1L Pöndzela Njew. dzecz s h Wutora Domasch K-, b Zb Srjeda Rainer, b pop. 31 Schtwörtk Sylvester, bz. 8 6) I. Cyrkwinska protyka. 4. Cyrkwinski frojatp dzen. 6. Cyrkwinski swjaty dzen. 8. Pschikazany swjaty dzen. W Kulowjc titularny swjedzcn swj. M arijnoho towarstwa knjeznow z dospoknym wotpuskom za sobustawy. W Budyschinje w ferbffej cyrkwi dospokny wotpusk W R adw orju wschednje po jntnjach novena" k czesczi M aczerje Bozeje. 16. a 18. Post suchich dnow (quatem ber, potny P ost). 19. W olözeny Post. 21. S w ja ty dzen Pschikazany vigiln y pöst (patorzica) B oza ltoc, w poknocy Boza mscha. 25. Pschikazany swjaty dzen. 26. PsckM zany swjaty dzen. Pozohnowanjo zitow S w ja ty dzen. P o predowanju pozohnowanjo a wudzelenjo wina swjatoho Jan a. 28. Cyrkwinski swjaty dzen. 31. Dzakna wjcczorna poboznoscz dla dokonjanoho leta w Budyschinje w tachantskej cyrkwi (ro 7 hodz.) a w Kyrosczicach (ro 6 hodz.) II. Mĕsačkowe přemĕnjenja. M iody mesaczk 4. dec. wjecz. 6 h. 51 m. 3 Preni bertlk 12 dec w noch 1 h. 29 in. P oln y mesaczk 26. dec. rano 5 h. 5 m. C Poslcdni bertlk 27. dec pop 1 h. 8 m. III. Wjedro po mĕsačkowym přem. D ujen i 4. dec. wetsik z poinozy budze rjenje, hewak budze deschczojte a ßnehojte. W ot 12. pschihotuj so na krutu zym u; jenoz wetsik z pokdnja moht jn mikischu sczinicz. 20. sneh a wetry; pojlednje dny zasy kruta zym a. IV. Spomnjenja hödne dny D o p. 8 h. 4 4 m. zapoczatk zym y. N ajkrötschi dzen z najdlejschej nocu. 24. P atorzica Schtw örty term in krajneje renty. V. Domjace přispomnjenja.

15 Čas Božich słužbow w serbskej Łužicy a susodnych wosadach. 15 tachautska serbska Khrösczicy... Njebjelczicy... Radw or.... Ralbicy.... Wotrow.... Kamiknc podschpitalow i Czas pschestupa Bozich skuzbow j Njedzele; s. dny Dzelawe dny 3 B za njedzele a swj. dny., 1. ujcdz. po jutrach, augusta. Po 1. mejc, po 29. septembru. jutry,! kermuscha. za dzekawe dny.! 1. apryla, 1. oktobra.,1 S s B 7Š.& 0 E 1? B! 5 a 9. 2 j 0 a 9 6 a 9 V28 a 9 1. njedz. po jutrach, po Michal.prozdninach^ 4 a y V46 a 8 2, -/46 V 7 kermuscha, jutry. jutry, 21. septembra.! jutrt), ] 21. septembra.! 1. meje, ' 1. oktobra. 9 8 V22 V27, 7 6 V.7, 7 7 :V27 a 9 %6 a 8 6 a 9 1 : I B 5 a 8 2 7, V,7 6 V, 7 m V27 7 V28 1. njedz. po jutrach, Michale 9 2 V '/48 M arijna Hwezda. l; ',27 o i/4io V, 1 8jutry, Baczon... 6 a 7 a 8/49 VS3, 3 Po 1. oktobru, 14. septembra. Po jutrach a 9 2 : V njedz. po jutrach, 24. augusta : V */*8 Hajnicy.... po jutrach, po Michale. 9 8 Z d z e r... kaz ro Radworju. 9 8 L u b i j Č i!! 2 C 7 Worklecy.... V18 i/28 K u lo w febr.,jutru, njedz. po4.sept., l.n;edz.nov Slanknow V O 0 10 Na swj. Haninej Horje pola Lobendau-a. Krupka.... V23, V a V2io 6 a 9 röczne : czaiy a vigilije 3 : ^ 6 a 5 a i/26 a 6 «'/«8, i/48 V i/28 a 9 a ł/23 ' V28 7 l/28 ' 8 ; Georgswalde... 7, V,fl a 10 ł/23 6 a 7 F ilip sd o rf.... 1, apryla, 1. novembra. j közdu wutoru V a ł/2io i , 7 a 9»/22 a 4I l/26, 6 a 8 V26, 6 a i/28 kldschtyrska 6 a Vi9 VaB i 6 ah'29 u iu B io u rt : farska 7, V,9 a i/glo, ł/23 ł/«8.-.j! - -.j

16 16 P s c h i s p. : J u t n j e s u w B u d y s c h i n j e (njedz.) a w K h r ö s c z i c a c h ra n o ro 5 hodzinach; w R a d r o o r j u w V26 hodz.; w R a l b i c a c h, ro R ö z 'e n c z e a ro K r u p c y ro 6 hodz.; ro G e o r g s w a l d z e ro Va7 a w S k a n k n o r o j e r o? hodz., ale jeno roschedne d n y. W s e r b s k e j cyrkw i ro B u d y s c h i n j e tez n a s r je d a c h a p ja tk a c h ro p o s c z e roe 8 ra n o. W R a d r o o r j u su n a njepschikazanych swjatych dnach ro lecze ro 7 a w zym je ro 8 hodz. kemsche. W R a l b i c a c h n a p j a t k a c h ro p o s c z e ro 8 ra n o. W e W o t r o r o j e n a m a k y c h s w j a t y c h d n a c h d o p o ld n ja roe 8. W M a r i j n e j H w e z d z e n a sobotach ra n o 6, 7 a 8. W R ö z e ü c z e s o b o t u (pschez cyke leto z rourozaczom ad v e n ta ) roe 8. W Z d z e r i su közdu p r e n j u njedzelu m esaca, kemsche; neschpor n a roschech njedzelach a pschikazanych swjatych dnach, tez n a s. B o scza n a jeno nie lutrow niczku, n a n a ro d s. M a r ije a n a n je d M o m a j po donjebjes-w zaczu s. M a r ije a po s. M ichale. N a dzetanskich dnach je z rourozaczom schulskich prö znin o ro srjedu B o z a mscha. N im o toho su w oktobru a ro advencze közdu w u to ru a schtwörtk, w poscze Pak srjedu a pjatk V28 neschpory. T ez w R a d r o o r j u je oktoberska poboznoscz n a dzelanskich rojeczorach ro V28 hodz. W H a j n i c a c h su közdu d r u h u a s c h t w ö r t u njedzelu m esaca B o ze sluzby. W G e o r g s w a l d z e je közdy 1. pjatk ro m esacu, ro lecze V28 a ro zym je ro 6 rojeczor poboznoscz najs. W u tro b y Jezusoroeje a ro tydzenju roschech khudych duschoro közdy rojeczor ro 6 hodz. poboznoscz. Bože słužlby w sakskicli herkskich krajach. 1) S t a j n e B o z e s l u z b y m a ja : D rje zd za n y (dw örska cyrkej, w p ry n c o w y m hrodze, N o w e D rje z - d^any, F ried rich sta d t, J ö z e fin in y w u staw, 2 schulskej k ap ali), A n n a b e rg, C w ik a w a, F re ib e rg, H u b e rtu s b u rg, K hem nica, Lipsk, M ischno, O lsnica, P e r n o, P la ro n o, R a d e b e rg, R othschönberg, R eichenbach a G re iz (közdu 2. a 4. njedzelu), A lte n b u rg, W echselburg, G e ra a S e b n ic a 2) M i s s i o n s k e B o z e s l u z b y m a ja : A uerbach (4 kröcz), B iskopicy (4 kr.), B r ä u n s d o r f ( 8 9 k r.), D e u b en közdu posledn>u n>edzelu m esaca z rourozaczom ju lija a decem bra a p reni dzen ju tro w, swjatkoiv a höd, D ö b e ln (6 kr.), kupjel E lste r (ro lecze), F ran k e n b erg (2 kr.), G rim m a 1. a 3. njedz. (2 4 kr.), G ro ß e n h a in (6 kr.'), H a jn i chen (4 k r.), H a rten stein (4 kr.), H ohenek (8 kr.), H ohnstein (8 kr.), K oldica (2 kr.), K önigstein (közdu 1. m esacznu njedz. a röczne czasy), L e isn ig (4 kr.), L öbtaw a (1 2 kr.), M a rk ra n s tä d t (4 kröcz), M ittro e id a (1 2 kr.), M a rie n b e rg (10 kr.), N e u sta d t (4 kr.), Oschatz (3 k r.), P iln ic y (cyke leczo), R ie sa (3 kr.), R o c h sb u rg (nekotry kröcz), R o ß w ein (2 k r.), S a y d a (2 kr.), S chneeherg (2 kr.), S c h w a rz e n b e rg pola A n n a b e rg a (6 kr.), S chroorzenberg p o la Zroikaw y (2 kr.). S o n n e n ste in (neschto kröcz), S to llberg (4 kr.), S to k o in (2 kr.), B o ig tsb e rg ( 12- kr.), W a ld h e im (1 6 kr.), W u rc y n (8 Er.). m a ja Mejski nĕšpor na njedzelach a pschikazanych swj. dnach w na wschednt,ch dnach B udyschin (serbski a nemskl po r j a d u )... 7 '/28 K h rö sc z ic y... V24 6 N jebjelczicy (jeno n a sobotach, njedzelach a pschikazanych sroj. dnach) 1lä 8 8 R a d ro o r V28 V28 W o t r o r o... 7 V*8 K am jenc pod S c h p ita lo m V*3 8 M a r ijn a H roezda R ö z a n t B a c z o n (jeno w u to ru, schtwörtk a s o b o tu ).. 6 W o r k l e c y... V28 V28 Z d zer (jeno w u to ru a s c h tw ö rtk K u l o w D e ln je S u lschecy S k an k n o w (pöndzelu, srjedu a P j a t k )... V28 '/28 Krupka G e o rg sw a ld e (pöndzelu, srjed u a pjatk).. V28 V28 F i l i p s d o r f Dobre zelo. R u t a a ro d a staj tak strow rej, zo bychu lekarjo m alo za dzelo m eli, hdyz bychu lndzo tu to dw oje d erje w u ziw ali. R u tn e zelo njech wschitcy pija, kotrym z krej k h lo w je stu p a a pschez to h lo w u b o len je naczini, schlöz m a, kaz ßo p ra ji, czezku h lo w u abo komuz so w jerczi; kiz m a ja hubjeny dych, bolenje w ziwoczc, n a kotrychz so widlischcza dadza, p u k o tan je w utroby, tez slabi, h aj tez strow i njech je p iln je z tlraro h o m jedza! F o e n u m g r a e c u m sebi n ap isaj n a papjerku 0 dzi sebi do haptyki kupicz, jeli wasch nekajku sta ru bolacu ra n u. T a ste ra n y husto niejsu k zahojenju, zeru so b ä te ; n a krom je nastaroa zhnile m jaso a jedm o; to rouczehnje wscho tele zelo. Z w a r je podobnje kaz lau e sym jo, tykn je do czistoho meschka a potoz n a r a n u. N jxyoj j0j boli! N jeczini nicso ale pomakku czehnje jed roon, doniz njeje poslednja krepka roon.

17 H e r m a n k i a s k ö t n e t o t f i (bop. = bopolbnja; pop- = popolbnju; f. = fmijacc roifi; sw. swiiijace m ifi; w. roolmoroe roifi; t. = lcnowc wiki; ^rslmjcjctjfo t vifa ffb tiie r o ifi, znamjeschko * paf h erm ank a f f ö t n c r o ifi; hbzcz niczo pöbla njcslcji, tarn je jenoz h e r m a n k.) Hacz bubza so ro Bubyschinje skötne roifi öalc rootmeroacz, so häkle roucjini. ZSukKi röjlt. 3. Lipsf (hacz öd 15.),rtiusanb. 8. 'JijeironcjiMo f o D obrilug fro., Hröbk (ro. 20 B lsfouicyt ffuupovft- 2 3 ft'amje i f 27 Drjezbzany f. Maki- rözk. 4 Dam na f, Zarow. 6. Njeswaezidto i a 1.. Raöebergf. Grabin t o s 7. Rnlandj-, 8 J a seil t Seim t a f 10. ftim pörf f, Zhorjelc ft'uloro 1. Jasea. 11 üuforo f a f 12 D obrilug fro, Luboraz* a f 13. tura arbnaf. 14. ft ataroa fro., Zhorjelc yorncz ro. lö. Rularoa f a f Broby*. 17. B isfopieyi, Salaroa 18 W ojerecy*. 19. SBulfi loajn, f. f a brff. ro. 'llarcdrof. 20. Stcinjcnc-j-, W ulfi Hain. 22. D rjow fs 24. Lipsf fercj ro B arsches a f., Rözbork*. 26. Drjezbzany (ft. m.) ftjmjcn. Noivomesto t. -j-, Hröbk* 27. G ubin f a t- 28. Wctv'chow sw 2 9. CrtranB-j-, Wĕtofchorot f., Seim f. Merc. 2. Bjarnaczic»*, Stolp n o.l ip sf hacz bo 14., Wötoschoro, Dibjborf*, Zelm. 3. B art pv SB. f, D obrilug t, Laz*, Zahan*. 4. D obrilug, Bjerroalb 9f*3R.* f.. Köstkow fro. 5. Pschibuz*. 8. Ruhlands'. 7 Zitaroa, Mischno f. a t, iliuforo, f. f, 9. Halschtrow*, Zitaroa*, R u- kow. faiifnoro* f 10. Rychwalb*. Bukow. 11 SłjcfroacjiblD f a' 1, R u- laitb, Wösporkt, tolp iiot, Lubaii., 1 2. Sam jen cf.sbiforof, gororo f. a f, Komororo fro. NB. Dokelz so hermanki bruhby pschepokozuja, su zmylki mözne. Mcja. nbiii* f. 8. Kalaroa fro 9 ftnluro.it f. 11. B iik opieyt, Kamjenc* f., Kalaroa. 12. Rabeberg. Barsches* f., Rnkoro ro., Pschibuz. 13. Khoewbuz ro, Rukow s k., D rjoroft. 15 Rnkoro 16 W ism ut, Trĕbule* f., 18 W osborf t 1( Kinspörk t, Rukoio, Zelm, sanknoro* f. M ir c. 13. SBiforo, ftom ororot a f. 14 Irčb n lc* a 1. Komororo 16. D rjezb zany, herm. a k., Rychbach. 1 " Slicn*, a f. ubc* 18. (Ärabin f o t. Hröbk fro. 19. G rabin, SLVujaforo' a f. 20. Lubnjoro fro, tara D arbiiti. 21. Lob joro-j- 22 Mischno. 2 v SUjfopictit, S u b ij f f., Köfttorof f, -ih'icjnicttt. Lubiijoro. 24. Köstkoro I 25. Luboraz* f, G fljii* f 26. Sicfforof, G ubin f f., 8 idi'jciet, 27. Siefforo, Kalaroa fro, SBoje- rectit- 28. S iu b y s c h in, jfaloroaf f., ' Ortvanb f f. 30. Ruletö*, O rtranb. 31. Sfuticbcvf". S u fu ro f k. *78 Kapryk. 1 Njesroaczibtot 7. chĕrachow*, Dzĕze*, P a r- corof. 8. tdlpnof 12. Lipsf, baez bo 3 meje. 13. SBöfpocft, Jřiufpotf*, ftho- czcbuz _ 14. R ybarjecyp.z $ti)oc$ebuj*f. 15. Sirobt)*, Hröbk sw., bergf. 9i :be«16. K am jenct, R abebergt 18. Zelm f. 20. Biskopicy t. Halschtrow f M itoroz*, Drjorok. 21. D a m n a t. 23. Zarorot f, M iloraz*. 24. SLekoschoro fro., fro. Komororo 25. Wetoschorofk., K om ororot f. 27. Rakeeh, Komororo, Wetofchoro. 28 Z arow ro. 30. D obrilug Zkleja. 1. B art b SB *, Rulanb. f 4. B iffopicu,.k ulorof. 5. Woiereeri*,gahaü*,Luforotf. 6. Njesroaczibtot, P o iczn ieat, L uborazt f., Lukoro, R u- laub. in. ftinspork G asyn* f., Rhchbacht k. 20. D obrilug fro, Hröbk* 21 Beikorof fthoezebuzt k. 22 Sleskoro. i(i. W olbram eey*, Kuloro*, Cyboliii. 28. Kalaroa ro., Lukorot. 30. Wojereey ro. 31. Mischno. Iuuij. 1 Sliffopiccit 2. P ien * f. 3 Njesroaczibtot 4. Kalaroa ro, Khvezebuzt k 5 Lnbnioro fro, R u lanbt. 6. Lubusorot. 8. Zhorjelc*, W ulfi H a jn t k Lnbnjoro. 9 SBulti Hajn, Wröfslaro ro, Khoczebuz ro. 10 G rabin t k 11. K am jenct, Kalaroa roofm., Khoczebuz t k, G rabin herm. a ro., O rtranb t k, tara D arbnaf. 12. Zhorjelc (H orn), O rtranb, Hröbk ro., tara Darbna. 16. Dam naf,rychroalb*,luban. 17. R abebergt, D am n o, Hröbk, fro. D obrilug fro., 18. K hoczebuzt f., G u b in t k., SNuzakow* f. 22. Halschtrorot, Köstkorot k., Huczina* 23. Köstkoro, Rözbork, Hröbk sw., Köstkorot t fro 24. W jeleczin, L u b o razt!, B roby*, J a fcii p. K., Köstkoro. 17 Juni. 25. Khoczebuzt f- 26. W ojerccvt. Wetoschoro fro. 27 Trĕbule* k, Wetoschowtk. 29 D rjezbzany, Liosk serschcz. Rychbach*, Rözbork*. i O. B art p W t., Zarow t k. Iukij. 1. N jesroaczibtot, J a s e n t k., Komororo fro. 2. H ussa, Dubc*, Khoczeb u z t k.. K om ororot k. 3. Kalaroa fro, Komororo, 4. ftalaroat f. fr u la n b t- 6 Drjezbzany k. Kalaroa. 7. Dzĕze*, Barschczt k. 9. K am jenct, K hoczebuzt k. 11. L u b in t k. 15. D obrilug fro., Hröbk fro. 18. Lukorot k. 20 Biskopicy t, Polcznica t, L u b ijt k. 24 Kraloroy p K t^ 25. S a m m t k. 27. W öfporkt. 29. Pschibuzt. 31. Wetoschoro fro. August. 1 B u b y fc h in, W etoschowtk. Z elm t. 3. Kuloro*, W.arnolczicy. 4. D a m n a t, Zahan* 5. Njesroaczibtot, W ikowt- 6. torforot- 7. R u la n b t, K omorow fro. 8. L u b in t k., K om ororot k, 10. K inzborkt ianknow* k. 11. D o b r ilu g t, Laz*. 12. D obrilug. 13. K am jenct, Befkorot, G u b in t k. 14. Beskow, Wetoschoro fro. 15. Wetoschorot k. 17. Biskopicy t - Pokcznica t, Zhorjelc*. R ulanb, W etoschoro, Rum burg. 18. B art, Gasyn. 19. R abebergt, r a b ia t k. 20. G rabin, Z horselct, Mikor a z t. 21. Zhorjelc horncz 22. B roby* Halschtrow*, Jaseii, W ö- spork*. 2 5 Hröbk*, Luban (3 bny). 26. SJoroe M esto ro.*, B jerroalb* k. 3

18 18 August. 28. S ta r a D arbnah, W ojcrectft, Lubnjow fro., T reb u lct k Barschcz-j-, Subnjorct, Ortra n d f!., 30. Lipsk hacz bo 20. feptcmbra, Mifchno. 31. Khoczebuz* o karp., rand, Lubnjow. O rt September. 1. Khoczebuz* k., Bukow, Pfchibuz*. 2. N jesw aczibiof. 4. R u lanbf, Rukow w. 5. Kinfpörkj-, Rukoroj- k. 7. Z itaw a*, Wulki Wofyk-j-, k. a best, Rukow. 8. W otbram ecy*, W. H ajn -j-, a m n a f. 9. Stokpnvj-, D am no, D vbri-. lufl sw., Rözbork. 10. M uzakow* k, Rözbork-j K alaw a 1n> K a l a w a! Bifkopichf-, K alaw a, Köstforo f k., K om orow w. 15. Dfeze*,K6stkow, ßaroro-j-* k. 16. R abcbergf, Köstkow, P a r- cow, Hröbk fro. 18. Subirt fro 19. M ifchno-f k., Ortrandj- k. Septem ber B a rt, M ikoraz*, D r j *1 23*67*910*13*1516 ( f, Subin, Rychbach*,Wostroroc. 23. Poicznica-j Potcznica, Khoczebuz f f., (Subin* k. 26. W ojerecy ra, Trebule* k. l. Luloro sw. 2 8 Halschtroro-f Nowozalc. 29 W jeleczin, Wojerecy*, Jaseii. Gktober. 1. Khoczebuzj- f., Zarow ro., S to r lo w t- 2. R ulanb. 3. Zclm 5. Huczina*, Rakecy, Suloro*, Scherachoro*. 6. D am n a-f, H röbkf, D ubc*, G afyii*, Rybarjecy, Hrobk-j-. 7. Njijroacziblof- 1, rabiu* k. 8 Kboczebuzf k, Grabin h ro. 9. K om orow fro. 10. S u b in f k., K vm orow l k. 12 Subij* k, K ulow *, Ruchbach*, Kostkorof k., Stankuow* k 13. Barschcz* k., Cyboliu. Köstkoro. 14 N.M e sto w S j-k.luboraz*k, Zahaii*, Khoczeduz-j- f 15. Khoczebiizj- k, Wikowj Wikow* k. 1. Oktober. 18. Njefwaczibko, bejf., I, fm., Subin fro. 19. Biikopicy l, Holschtrow f, D rjezb za n y, Kinsbörk f, S u b in ff-, Mischuoj-, W öspork, D rtranbt k 20. Kinsbörk, S ta ra S a r b n a f. 21. D obrilug fro, Dcjorok*. 22. Khoczebnzch k, D rtranbf { 23. O riraub, Wetoschoro jro. 24. Wetoschowj- k. 26. Bjaruaczicy*, Wetoschoro. 27. W. i'ajn t, k. best. 'Jßicn*t Rychroalb*. 28. N iviesto ro S.,Rabcberg-j-, B rody*. 29. Kamjcncj-, Rabcberg. B rskorot. Khoczebuz H. k. 30. W ojcrecyf.bcfkoro,darbna 31. Drjorokch. Rulanb t. November. 2 Drjezbzany k., F rautfurt ii W. (nw ffa). R ulanb 3. B art, Hröbk*. Rözbort*. 4. Njcjlvacziblo 7, l. Snforo. 5. Kyoczebnzf k, (Subin* i. 6. Subnjoro sw., Rulaub-j-. 7. Bubyichin, Subiijorot 9 Subnjoro, tobak, Rychbach*. 10. Saz*. 11. P olcznical. 13 Subin fro, K om orow jro. November. 14. S u b in f k., K om ororof k., Zitaw a. 16. Bifkopicyf-, S lo lp n o, R ö s- bork*, Zitaw a. 17. rabint k Wöfpork*,Kuloroch,MiIoraz*. 24. obrilugf. 25. D obrilug. 26 Kamjcnc-f 27. Kalawa fro. 28. Kalaroach k., Jafeiij- k. 30. Jafcii. December. 1. Damna-h. Pfchibuz*. 2. Njcfroaczibloj Mikoraz* 4 Rnlanbch 5. Hröbk fro., Snforo fro. 7. N ow ozalc, Drjorok. 8 Dzeze*. Gafyii. 10 Kamje lcf. I I. S t. D arbna, D obrilug fro. 12 W ojerecy*. Subnjoro hob. 14. B ifkovicyf 15. Barfchcz 16. Suboroz* f., P icn hob., Broby*, Rulanb hob. Rumburg, Hröbk hob. 17. Subij h o b, M uzakow hob. 18. Dr,czbzany hob. 19 Trebule. 21. Kulcro*. Wirczay ze zatskoho zakonj«, dokstodny dawk naftupercoho. fla ffa : lötny dokhöd: dawk: l a. pschez noo m f. 1 mf , , tt flaffn : fetmj dokhvd: dawk: 11. pschez mf. 3 7 m f" , ,

19 Zapis duchownych. (W decembru 1895.) A. 3 buvyschskeje diöcesy. J o h o mikoscz, najdostojnischi knjez Ludwik Wahl, bifkop Kukusski, japoschtolski Vikar w kralestw je sakskim, a d m in is tr a to r e c c le s ia s tic u s w sakskej H o rn je j Luzicy, lach a n t k ap itla sw j. P e t r a ro B u d y s c h i n j e, d r. th e o l., bam zow ski P rä la t a td. rodz. w e W aldsee we W ürtem bergskej 7. sept , wuswjeczeny 9. a u g , n a biskopa swjeczeny 2 0. ju l ; w uzw o- leny n a tach a n ta 2 8. au g I) W Budyschinje: a) w konsistoriu: k. can. cap. senior monsignore Jakub Kuczank; k.can.cap.cantor H.B lu u ie n tritt,k. can.cap.schol. JurijL usczanski, b ) w serbskej cyrkw i: k. c a n. J a k u b S k a l a, f a r a r ; c) w ltach antsk ej cyrkw i: k. J a k u b N o w a k, tachantski p re d a r; d) k. P a w o k R e n c z k a, katechet; e) d irek to r sem in ara : k. F r a n c L ö b m a n n ; f) d irektor tach antskeje w uczernje: k. J u r i s K u m m e r. 2) W B a c z o n ju : k. J u r i s L ib s c h, a d m in. 3) W B ru n o w je : w tu khw ilu nichtö njeje. 4 ) W G ru n a w je : k. A u g u st R ö n s c h, f a r a r. 5) W H uscy: k. E n g e l k e, kapkan. 6) W K hrösczicach: k. c a n. J a k u b W e r n e r, f a r a r ; k. Jak u b S c h o l t a, 1. k a p ta n ; k. J a n J u s t, 2. kaplan. 7) W K ö n ig sh a in je : k. P a w o l R e i m e, f a r a r ; k. P a w o k K r e c z m a r, kapkan. 8 ) W L u b iju : k. M ichak S c h e w c z i k, ad m in. 9) W Marijnej Hwezdze: k. Vincenc V ielkind, Propst; k. Alexander Hitschfel, kaptan; k. P. Leo Lehm ann, kapkan; k. P. Leopold S chneider, kaptan ) W S cherachow je: k. Jö ze f K e i l, f a r a r ; k. A lso n s J ä s c h k a, kapkan. 2u ) W e W o tro w je : k. c a n. J a k. H e r r m a n n, f a r a r. 21) W e W o stro w c u : k. c a n. A n to n M ü l l e r, p>r.; k. P. K a ts c h m a n n, kaptan. 22) W e W orklecach: k. J a k u b S c h e w c z ik, kapkan. 2 3 ) W Z ita w je : k. c a n. F r a n c K r a l, f a r a r ; k. J s id o r K l a u s, kapkan. P s c h i s p. : W P r a z y w serbskim se m in a ru : k. A nselm R o t z i n g e r, P räses. B. 3 vrjezdzanskcjc diöccsy. I ) W D rje z d z a n a c h : a) kralowske dwörske duchow n- stw o : k. c a n. P e t r W i l l, 1. dw örski k ap tan a P räses konsistoria; k. R ich ard H a l m, 2. dwörski kapkan; k. E b e rh a rd K l e i n, 3. dwörski kapkan; k. F e rd. F is c h e r, dw örski P re d a r, 2. vikariatski ra d z.; k. A d o lf B r e n d l e r, dwörski p re d a r a konsistorialny radz. b ) W S ta ry c h D rje z d z a n a c h : k. K.M a a z, f a r a r a s u p e r io r, 1.vikariatski radziczer; kapkanojo: k. J ö z e f S c h ö n b e r n e r, direktor p ro g y m n.; k. J a k u b B a r t, katechet; k. P. R ic h s te r, katechet a iwiedzenski rauscht p re d a t; k. M kkaw sch Z u r, katechet, k. J u r is K r a l, katechet; k. F r. B o d e n b u r g, katechet; k pom ocy: k. J a n N o w a k, farski ad m in, c ) W N ow ych D rje zd za n ach : k. A n to n B u k, f a r a r ; k. R u d o l f, k ap tan. d) W e F rie d ric h sta d tu : k. Jö z e f P l e w k a, fa r. e) W e J ö z e fin in y m w u staw je : k.h endrich I n s u l t, kapkan. f ) P o la p ry n c a J u r i j a : k. F ilip R e z a k. g) W ojerski f a r a r : J a k u b R j e n c z. 2) W A lte n b u rg u : k. P a w o t R i e d e l, a d m in. 3 ) W A n n a b e rg u : k. P a w o k H e n s e l, f a ra r. 4 ) W e C w ikaw je: k. O s k a r M a n f r o n i, f a r a r ; k. W e n d elin T r e n k l e r, kapkan. 5 ) W F re ib e rg u : k. A lb. R e i m e, f a ra r. 6) W H u b e r tu s b u r g u : k. A l e x.h a r t m a n n, f a r a r. 7) W K h em n icy : k. J ö z e f M ü l l e r, f a r a r ; k. K. K r e ts c h m e r, 1. k ap t.; k. H o t t e n r o t t 2. kapt. 8) W Lipsku: k. H u b e rt S c h m i t t m a n n, f a r a r a s u p e rio r; k. H a n d r i j D u c z m a n, f a r a r ; k. L udw ik de 10) W Marijnym Dole: k. Wjacstaw Toischer, L a s a l l e, 2. k a p ta n ; k. K. R o t h e, 3. kapkan; k. J a k u b Propst; k. P. Malachias S tin g l, 1. kaptan; k. P. L > tr a n c, 4. kaptan. Gotthard A lt, 2. kaptan. 9 ) W M isch n je: k. F r a n c C z o r n a k, fa ra r. I I ) W N jebjelczicach: k. A u g u st K u b a s c h, f a r a r ; 1 0 ) W Ö lsn ic y : k. A. E i t e r s, a d m in. k. M ik t. J a w o r k, kapkan. I I ) W P e r n je : k. H einrich S a l m, f a ra r. 1 2 ) W N o w.l e u te rsd o rfje : k. J u l i u s J u n g e, adm. 1 2 ) W P la w n je : k. P a w o k K a i s e r, fa r.; k. L in k e, 1 3 ) W R a d w o rju : k. M ic h a t W j e s e l a, a d m in.; k ap tan.. k. J a k u b N o w a k, k aptan. 1 3 ) W R a d e b e rg u : k. A ugust N o w a k, f a r a r. 1 4 ) W R alb icach: k. M ik t. Bjedrich, f a r a r ; k. 1 4 ) W R eichenbachu: k. F r a n c H a c k e t h a l, kapkan. Mikkawsch A n d r i c k i, k aptan. 1 5 ) W R o th sc h ö n b erg u : k. B l a z e k, kapkan. 1 6 ) W e W echselbürgu n a w opycze: k. c a n. P a l m. 1 5 ) W Reich enaw je: k. J a n H o r n i g, f a r a r. 1 7 ) W Z e b n ic y : k. M ik t. Z a r j e n k., fa ra r. 16) W Rözencze: k. Tadej N atusch, administrator. N a ro im tim fu : kk. J u h r, K e i p e r t, K r e c z m a r 1 7 ) W K am jencu pod S c h p ita lo m : k. B e rn a rd W o w c z e r k. H ic k a. a d m in istra to r. C. 3 wrötstawskcje diöcesy. 1 8 ) W S e ite n d o rfje : k. c a n. K a rl J u n g e, f a r a r ; W K u lo w je: k. R o b e rt K r a u s e, f a r a r ; k. J a n k. J u r i s K s a - iz a n k, kaptan. S c h o l t a, kaptan. 3*

20 20 Mac; z dzesczomaj. Netk w jeezor je, dzen dokoujany, $ D u z dzcczi ruezey stykuyez wuczi Mcicz dzesczi dzerzi na flm jc ;! A zbchacz wvc^i k ujebjesam, Z o ziw jen ja pucz dobry, rja n y \ A tue, zv zazua w uezba nuczi B yk jim aj, je je j' zadanje. N ajlep je dzeezi k pvczinkam. O maczi, kiz tt) dzeczu swoje Chcesch wescze widzecz w e zbozn, Njech najwjctschc je dzeiv tw oje, ' T o dzeczo wuezicz u m M itn u i!

21 Rozhladuj so! stonsche letv zapvcza so tu tü n w otrezk K ra ja n a " z pschestruchlynst slo w am i: H ü rn ik je w u m rje l!" B v h u z e l dyrbim y tez letsa zasy zarow acz n ad ro w o m horliw o h o a sw ernoho w ütczinca, p re la ta J a k u b a B uka. N jezap o m n ity w o stan je n a wsche c^asy cylom u S e rb o w - stw u M ich al H ürnik n jezapom n ity w o stan je Pak tez katholskim S e rb a m Ja k n b B uk, dvniz budze k njebjn pokazow acz krasna B aczonska w eza. P schetoz w ün je krünvw al zh ro m adny skntk katholskoho S e rb o w - stw a, cyrkcj W u tro b y Jezuso w eje w B aczonju, ze zakvzenjom farskoho m esta tam. T o h o d la nam akachu tez joho sprücne staw y, w vsobnje jv h o mika rufet, kvtraz je )u mlüdschich lctach m nvho za S e rb v w stw o pisala, a jvho z lv ta w n trv b a, kvtraz hacz dv poslednjo h o h ib n jen ja za luby serbski n a rv d so hvrjesche, pschi zakladnym kam jcnjn B aczonskeje cyrkwjc swöj Posledni w otpvczink! B n k o w a sm jercz besche z pschiczinn ivjetschoho pschestiw anja m jcz dnchvluiistw vnt. N a njebocziczkoho mcsto jako P reses konsistoria pschindze c a n. P. P. W ill. M estnv d rn h o h o kralow skohv kaplana tut w ojerskvho sara rja R. H a lm a pschendze. Z a w ojerskvho fa ra r ja pom jen o w a so Jak n b R jencz. D o ta ln y kapkan poln p ry n c a J u r j a E b e rh a rd K lein p o staji so za tseczohv kralowskohv a p la n a, m jez tym zo so kapkanstwo p o ln p ry n c a J u r j a presesej serbskoho scm inara, J ilip e j R ezakej pschepoda. W jcdziczerstwo serbskoho sem inara w P ra z y dow eri so Zelnstczanskomn fa ra rje j A. R vtzinperej. T tltv n knjez je nem c z T rjezdzanskeje diecezy. W o b z arn jem y tu naschich dobrych zasadvw bin, byrnjez z now ym presesont w ntrobnje spscheczeleiii byli. P o w osym letnym tvuspeschnym skntkow anju >v stiadw orju pschesydli so adininistrator Nstkkawsch Z u r jako ketecheta do D rjezd zan: sttadwvrska w vsada dow eri so M ichakcj W jeseli, d o tal kapkanej tue W ostrvw cu. K hvrvscze bin besche Jak n b Schcw czik nnzow any, sw oje zastojnstw o w L ubijn zlvzicz a nakhw stnje m estnv hrodvw vhv kaplana tu W vrklecach pschetuzacz. D o L n b ija, hdzez besche tuvn w vt L nthervluych czasow sein zasy preist katholski dnchoiuny byl, p v w o la kvnsistorinm jo h o 21 b ra tra Acichala, k ap lan a lu R albicach. N o z h ladnjem y so blize Po katholskim dnchow nstw je lu Sakskej, widziiny, zu m a nasch w ysokvdvstojiiy knjez biskop 7 9 swetnych dnchoiunych pvd sobn. Z tntych je jich 3 2 S e rb o w a tsjo w v t serbskejn starschejn pokhadzacy, kotsiz, lu D rjezdzanach rodzeni, serbskeje rycze ntucni u jc jf n ; zh zbytknych 4 4 N em cow sn 1 4 Lnziczenjo, 15 z Trjezdzanskeje diecesy a 15 tu w n k ra jn rodzeist. D okelz so w Saksonskej nehdze katholikow nam aka, pschindze n a jenoho dnchow noho tu pscherezkn 2000 dnschi. T o je pschewjele, dokelz lu d erje zarjad o w an y ch w obstojenjach sebi hizo 1000 dnschow cyloho dnchow noho zada, kak häkle tue w obstojenjach kajkez m ainy z w jetscha tu Sakskej, hdzez sn katholikojo z w nw zaczom naschich serbskich w osadow m jez cnzow eriw ym i rozpjerscheni! T o h o d la hischcze z m olom doscz dnchow nych n im am y a tez njezm ejem y, dokelz so liczba katholikow tu naschim w otcnym krojn közdoletnje ja r a pschisporja. S erb sk o m n lndej Pak slnscha wscha czescz a pschipoznaczo, zo Won ta t n a - dobnje swojich synow sczele do meschnikow B ozich a zo z lnbosczu a d o b ro ta m i p o d p je ra swojich sobukrajanow. N je je d rje n a cylym swecze d ru h i lud, kvtryz by tu tu ty m n a s tu p a n jit p o m ern je tclko czinil, laz lnby serbski n a ro d. N im o 3 2 sakskich swetnych serbskich dnchow nych sluza hischcze 5 S e rb o jo tue K hrystow ym w ojsku jako duschipastyrjo: n a katholskich S e rb o w potajkim 37 dnchow nych! A tv la knjezi tu khw ilu tu S e rb a c h duchow na n n z a! P schiczina toho je, zo z tntych 37 serbskich dnchow nych 1 6 m jez N em canst duschipastyrstw o za sta w aja, potajkint nehdze p o lo jc a! S la w a naschontu S e rb v w stw n a B v h daj, zo by sta jn je dnchow ne inocy zbytkne m clv, jzv tu zenje njeby dozad schlo! Nstech Pak so pschi wschej lubosczi k naschint b ra tra m d o m jaca r o la njezanjerodzi, ale dale böle w obdzela a rozscherja, kaz je so tv B o h u dzakoiuano tez zandzene leto stalo. W B a c z o n ju lta ttu a ri so rja ita»ottm fa ra, lu R a d w o rju pvlozi so w o t knjeza biskopa w pschitoniitosczi 12 knjezich dnchoiunych a 8 0 drnzkow zakladny kam jen k now ej cyrkwi a tu K u lo w je poswjcczi so luttlfi a rn m n y asyl za dzeczi, khorych a starych. A komn tu te h ib an jo a rosczenjo p o ta jn e w osta, tö n mejesche 20. septem bra skladnoscz, zeznacz buch a zm yslcnjo naschoho litb u ; pschetoz tehdy dzeschc w ulkotny a n jezapom n ity procesion z W orklec do R o z a n ta, tehdy napjelnichu, ru n jc z n a dzelaw yin d n ju, pobozn i S e r b jo ze wschech w osadow, ruiititit h n a d o w n u cyrkej tu R özencze hacz do posled- njo h o kticzika, zo bychu so ntodlili za swj. w vtca a cyln cyrkej. Pschi naschim ro z h la d o w a n jn po katholskim S e rb o w stw je njesm etny zabycz tez n a zwjeselace w opokasm a n a rv d n v h o h ib an ja. Nascht czcsczomni w uczerjo sn so hizo psched 10 letam i zjednoczili, zo bychu rnkn lu rucy z dnchow nym i zh ro m adnje so p rö c o w ali za serbsku schuln. W je le je so lu tu ty m zjediioczenstw je dzelalo tez w nstnjenym lccze a snadz bvrzy nckotre p lo d y tu to h o spröcnohv dzela n a zjaw ne w n n d u : n o w a czitanka a p o rjedzene kherluschace hlosy. T u te zjednoczenstw o p o w ita w ju trv w n y m tydzenju pow schitkow ny zwjask katholskich w uczerjow S ak so n - skeje w sw ojej srjedziznje, tu Khrosczicach a W ohlada pschi tn te j skladnosczi tez knjeza biskopa pschi sebi. W R a d w o rjn a tu R albicach zakozischtej so serbskej

22 22 spewarskej to w arstw je. W v b ej stej hizo n a spew anskimaj sw jedzenjom aj z jaw n je pokazakoj, kak czikc a ryzy serbske ziw jenjo w n im aj knjezi. 2. oktobra w otm e so w B udyschinje w ulkotny spewanski swjedzen, w uw jedzeny w o t knjezow F ie d lerja, K 'ocora, d r. P ilk a a spew arjow a spcw arkow. Psched 5 0 lctam i besche p rc n i tajki w ulki serbski spewanski sw jedzen byk, to h o d la be to j n b i l e j n y. Z a n aro d n e serbske ziw jenjo m a ja tajke sw jedzenje w ulki w u z n a n r N jech tonne w osobnje zasy serbsku m kodzinu serbske krasne spewy naw ucza! T a k d h a je n a m zandzene leto w jele zw jeselacoho w obradziko, to la wscho tez rja n e njebe, schtoz w sw ojim klinje mejesche. W o so b n je w o b zarujem y, zo so njepschestaw a pschecziwo nam, kotsiz to la nikom u niczo njeczinim y, hacz n a najw ohidnischo schczuwacz. T ak schczuwachu nemske n o w in y pschecziwo serbskomu sem inarej w P ra z y, tonne h an jachu kaz njem drc skhadzow anki serbskeje schtudow aceje mkodoscze a straschnje zakhadzachn naschi njepscheczeljo w p jaty m w ö lbnym w okrjesu pschecziwo k anditatej serbskoho bnrstw a, J a n e j S m o li. T o la wsche sich nadbehi so w otrazychu, B ü h dak, n a dlezschi czas! W jetscheje czescze d rje by sebi w nlki n a ro d dobyk, hdy by n a stajnosczi n a m ach m jez nun stojacy lndzik schkrekajo njezakhadzak. Z o sn serbscy znchsleni b u rjo Budyschinskeje wokolnoscze sw ojoho kanditatu, J a n a S m o lu, pschecziwo knjezykam z w nlkej w jctschinu pscheczischczeli, je ja r a zw jeselace. S e rb o w stw o je z tn te j w ö lb n pokazako kaz tez psched 2 leto m aj w K am jenskim kraju, zo je politiscy zezraliko a zo so n jed a w jacy w o t druhich lu d zi za n o s wodzicz. J e pak tez najw jetschi czas, zo b u rjo a ziw nosczerjo h ro m a d n dzerza a za swoje p ra w a a p ro h i zm nzicze w o ju ja. N asche burske to w arstw a su hizo plody pschinjeske. Njech hischcze böle rozkczeja! T e z w druhich krajach so burstw o h ra b a a poczin a wschech politikow nnzow acz, zo bychn ratarske praschenja studow ali. S a m o w Galiciskej, hdzez böle hacz w zanym d rn h im k rajn so srenje burstw o podtlocznje, su m jenschi r a ta r jo w m injenym lecze p rcn i raz hnydom schesczoch swojich m nzi pschecziwo wschem z a p je ra n ja m a podtköczow anjam zidow a ryczerkubleri n a sejm pöskali. Z a jim a w a be tez w Schlezynskej w ö lb a w P le s -R y b n ik u. T e z tarn so z w nlkej w jetichinn p re n i ra z w uzw oli kan d id ata polskeje ratarskeje sirony, hacz ru n iz n a - pscheczo n jem u skawny b a ro n H u e n e stojesche. T e z tarn sebi lu d prajesche: schtöz chce n a s w sejm je zastupow acz, d y rb i nasche w obstojnoscze znacz a z n a m i so zryczecz möc. C entrum skej stronje, kotruz sebi hew ak wezo w yssko w azim y, njem özem y tu porok zalutow acz, zo je so skhroblika, ta m n o m u wokresu kotryz je Po 9 0 % pölski, kandidatn poruczecz, kotryz niczo pölski njerozym i. T ajk e p oczinanjo dyrbi közdoho S k o w ja n a hacz nanajhlnbscho ranicz. W N e m s k e j je C a p riv i kanclerstw o zlozicz dyrbjak. N a jo h o mesto pow oka kejzor w ercha H o h e n lo h e -S c h illin g sfü rsb T u tü n je lib e ra ln y katholika a m a hizo schedziwu hkowu. T e z now y justicny m inister, z m jen o m S ch ö n stad t, je katholik, ale nje praschej so, kajki! S w o je dzcczi d a lutherske w u- kubkowacz. Kak dokho tez to by lutherski m inister, kotryz by katholske dzeczi mek, m inister w ostak?! D o n iz budze so po tajkich zasadach Nemska wodzicz, njem özem y w jele dobro h o w otczakow acz. T o je nam zandzene leto dopokazako. R eichstag je z wnlkej w jetschinn pschijal nam jet, zo m a so zakon pschecziwo J e z u ita m w otstronicz, ale zw jaskow a ra d a hacz d o ta l n a w o ln w nlkeje w jetschiny lu d a posluchaka njeje. S k e rje so z d ru h im i weckami zabywasche. D yrbjesche so n ow y zakon pschecziwo spow alerstw u dacz. H dyz Pak katholscy a derje zm ysleni lutherszy zapöslancy zadachu, zo so njeby jenoz pow alerstw o w nizschich ludow ych worschtach (t. j. socialdem okratisch ale tez w jele hörsche pow alerstw o w e wyschschich a wysokich worschtach khostako, tu zbeze so ze stro n zidowskich n o w in a njew eriw ych profesorow zatraschny kschik a zakon so zaczisny. P r a j pak mi, luby czitarjo, schtö zaskuzi sebi skerje khostanjo: dzelaczer, kiz p ra ji, zo kejzor abo kral niczo w jacy n jeje hacz zadyn d ru h i czlowjek, abo prvfesor, kiz wnczi, zo J e z u s K h ry stn s n jeje S y n B ozi, ale wschedny zid a jebak? T a m n i dyrbjachu so khostacz, tnczi Pak nie! T o by b y la n ajw jetscha n jep ra w d a, czim böle, dokelz dzen su jen o z tajcy n jew eriw i w uczeni a sich zaklate now iny lud zaslepili a do bkuda socialistiskoho storczili. W jele hart) czinjeschc tez K anitzow y n a m je t", kotryz chcyschc, zo by stat k upow anjo a pschedaw anjo zita n a so wzak a z ty m nizku placziznu powyschik. T u tö n n a m je t so jako njew uw jcdzom ny zaczisny. N jem d ry w ichor zbeze so, hdyz so w m ercn n am jet zaczisny, zo by re ic h sta g B ism a rk ej k 8 0. n aro d n o m u d n jn zbozo pschak. K atholikojo so hacz n an a jw o h id - nischo h anjachu, dokelz bechu m uzej, kotryz leta dokho katholikow pschesczchasche a wschelakorc sredki k dosczchn je n ju swojich w o tp o h lad o w nalozow asche, kaz so skuscha hokdow anjo zapow eli. Pschedsyda Levetzow zkozi to h o d la sw oje zastojnstw o, to la kaz by so niczo njestako, pschim ny so mesto pschedsyda, katholik B n o l- B e re n b e rg zwönczka, zaklinka a p ra ji m ernje a susche: zastnhm y do dzenskoho p o rja d a!" W schitcy bechu pschestapnjeni. M yslachu, zo d y rb i n ab lak n cyky re ic h sta g rozpadnycz, hdyz so psched B ism a rk o m kkonicz njecha, a hlej, tonn n jerozpadze. N aw opak, tonn w u zw o li sebi p re n i ra z katholika, B n o l-b e re n - berga, za pschedsydu a pokaza ro zn je m d rjen y m B ism ark ian am, zo tez tak dze!"

23 W e W ü r t e m b e r g s k e j zakozi so centrum ska stro n a a doby hnydom w prenjej w ölbje 21 m an d ato w. W M n ich o w je wotm ew asche so zhrontadzizna katholikow Nem skeje, kotraz be j a r a bohaczc w o p y ta n a. T e z Czescha m ejachu w P sch ib ram je w ulku zh ro m a- dzizuu, kotraz be ja ra to u lfo tn a. T e z w druhich krajnch so katholikojo khw alobnje hibachu. N a jle p je besche to widzecz, hdyz IN kodv-jtalska 2 0. septem bra pjeczadw acycziletne w opom njeczo sw ojoho ru b jez m stw a z wulkcj Harn skatojesche. T e h d y p o stany cyky katholski swet, kaz jedyn m uz, zo by zjaw u je protestowak pschecziwv tajkom u h am b n v m u p o ez in a n ju a z a d al natoröezenjo bam zvw oho kraja. S w ja ty tobte je pschi tu tej skkadnosezi tojele stoto tysae telegrainoto döstak a so tak z n o w a pschepokazak, kak sw ernje toschvn katholski sivet k itjo m u dzerzi. N a to so J t a l s k a, hdzez pschecy hischeze C risp i rozkazuje, ztobjesche a chcyschc z tym bam za m jerzacz, zo portugalskoho krala nuezeschc, do R o m a pschincz. T o by p re n i katholski tvjerch byk, kiz by to rn b jen y m R o m je italskvhv krala toopytak. Z tym by stojatoho toötca m n i t T v h o d la toozjetoi V a tik an p o rtu g a l- skomn trä te j, zo Leo X I I I. joho w tu ty m padze pschijak njeby. T u z so tra t K v rla italskom u knjezerstw u zapvw e, to R o m je krala H n m b e rta w opytacz. Jta lsk a by za to n etto P o rtn g alsk ej a bam zej najradscho tooezi ivudrapaka a m ysli n a to, kak by so n ajlep je wjecziez m ohka. M je z tym to o p y tn je K o rla d ru h e enropiske dtoory. M ö z n o toschak je, zo bndza n etto portugalsey stoobodni m u rjc rjo toscho m özne zapoezeez, zo bychn datono hizo khabkaty kralotoski trv n p o w a lili. M a to by potv m kralej K o rli pom hakv, zo m a n a j-, drohotnischn frö n n m jcze wschemi knjeziezerjem i P o rtn g alsk a krvna je m jenujcy 2 4 m ilijonoto hritonow hodna, za njej pschindze ruska za 8 m ilionow hrito., jendzelsta za 5 m ilijonoto atd. W R a k n s k e j je m inisterium W indischgräe tootstupicz d y rb jalo a je h ra b ja B ad cn i, P o la k a katholik, ale B o h u zel lib era ln y tojednisttoo do ru ft tvzak. T ez nastupnik h ra b je K a ln o k y h o, kotryz besche so z W eckcrlom zasehm jatak a to h o d la stooje zastojnsttoo dlehe zastatvaez njemvzesche, je dobry pölski katholik, h ra b ja G aluchotoski. W idzom nje tu z pschibera to Raknskej zamoznosez a tolito P vlakvto, tnjez ty m, zo liberalnym R em eam ze sm jertnym zw vnezkom klinkaja. T ak je toosebje hkotone mcsto W in sebi toeriwych kschesezanoiv za zastu p jerjo w ivnztooliko a zn atoho d r. S tic g em za m esczanostn. W P r a z y bechu Czescha w ulkvtnu n aro d o p isn u to iifta je ik u w u h o to w a li. Pschez dlvaj m ilijo n a j ludzi je sebi ju w obhladako. W e W u h e r s k c j su so za kathvlsku eyrkej zte ezasy zapoczake. C ivilne niandzel- stwo a d ru h e njekschesezanske zakonje sn so z pom oeu nekotrych m ag n atv w, kotryehz be häkle tobohi kejzor k to n n t khetse pom jenvw ak, pschijate. W o S e r b i s k e j so tojele njeryezi, khiba, hdyz prjedyschi kral M ila n zasy pjenjezy trjeb a. W B o k h a r s k e j su S ta m b u lo w a m o rili a m nozy sebi w o t w jercha F e rd in a n d a zadaja, zo by sw ojoho syna B o risa dak hischeze grichisey kscheziez. N a d zija m y Pak so, zo F e rd in a n d katholskej toerje sw crny tvostanje. W T u r k o t o s k e j so kschesezansey A rm e n o jo zakostnje pschesezehaja; tojele stoto je jich m orjenych. Z d a so, zo eyka T nrkow ska skoro do kruchoto ro z p ad n je. R u s k a je tez pod now y m earom M ikkatoschom I I. stoojim zasadam stoerna tooftafa. K atholikojo tarn rja n e ezasy n im aja. F r a n e ö z s k a m a hizo zasy n o w o h o presidentu. K asim ir P e r iß r tozda so w ja n u a r n sw ojeje hödnoty. Z a jo h o naslednika touztooli so F e lix F a u re. N a zy m u je so tez m inistersttoo pschemenito, kaz je to to F r a n - eözskej stare p ra w o. Z katholskej eyrkw jn an t P resident ant m inistersttoo her je njem em tej. S c h w a j e a r s k a m a p re n i ra z pschestoedezenoho katholika za p residentu, z m jen o m Z em p, a je z tym pokazaka, zo ehee tez to ty m n a stu p a n ju byez nje- stroniska. W B e l g i s k e j tootm echu so p re n je toölby po now ym rjedze. P schi tutych toölbaeh doepe kathvlska stro n a toulke dobyezo, m jenujey m an d ato w, m jez ty m zo m a ja d ru h e stro n y h ro m ad ze jenoz 4 7 hkvsow to kom orje. W J e n d z e l s k e j je R osebery, kotryz d rje pschi könskich dobehach dw ojey p re n ju p re m iju d vsta, ale w politiskich dobehach so touschm jataez ujem özesche, stooje mesto lv rd ej S a lis b u ry -e j w uprözdniez d y rb jat. S a lis b u r y je w jednik kvnserbativnych a zbudzuje d o b re nadzije. W ulki zaezischez je w Jendzelskej list L e o n a X I I I. ezinik, to kotrym z so w o zjednoezenje jendzelskeje eyrktoje z rom sko-katholskej jedna. Z khutnosezu a lubosezu pschcey tojaey a tojaey Jettd zelezan o w tu te praschenjo rozw azuje, a trasch ttjeje tojaey daloki ezas, zo so Jen d zelsk a zasy bam zej podezisnje a so torvezi do prato eje toow ezernje. T e z to druhich krajach njejsu lubozny hkös bam zvw oho tookoluoho lista zaepcli, a le zadoseziw je h la d a ja za sredkami a schezezkami, kotrez bychu k pschejom nom u koneej tojedke. W jele K o p to w je so hizo do klina katholskeje eyrktoje toröeziko a to cylym orijeneze so h ib a ; jenoz R uska stoji tu zym na, kaz lo d o jta skaka. H aez zenje njero z ta je? M o d lm y so za njit, tnodlnty so Po tooli stojatoho tovtca za zjednoezenjo wschech ksehesezauow! W A s is k e j su, kaz hizo to n t ro z h la d o w a r toeschezesche, J a p a n e s o jo Chinesoto eyle zbili, n a m o rju a tez n a kraju. Z a to dvsta J a p a u s k a neschto stoto m ilijo n o to to te r, kupu F v rm o sa a ttadknjejsttoo to Korejskej. H vbrska Chinesiska ze stoojim i m ilijo n a m i toobydlerjem i je wschom u stoetej stooju z u u tsk o to u u skabosez w vtkryta. H aez budze tez n etto hischeze z hkupej hordosezu toscho euze zaepetoaez, abo budze so proeotoaez po pschikladze Jap a n sk eje to k ulturje do predka kroeziez? S ch tv to toe. C hinesojo su drje

24 24 w starobatonych czasach d ru h e lu d y n a zbzckanosczi baloko pschetrjechili, tooni m ejachn p a p je rn, schklencu, tselny proch a m n o h o druhich toaznych toecow pjeeza d aw n o p rjed y n a s, a le tooni su lettysacy bolho n a sam snym skhobzenku stojo toostyli a so tak toot brnhich Iitboro datono pschesczahnycz d a li J e - li jich p o sled n ja to o jn a m ndrischich sczinita a bnbza-li so z notoym i to u nam akanjem i spscheczelicz a pschiklad Ivntoicza to Jap a n sk ej sczehowacz, p o to m bychu tooni borzy najm öcnischi a najsylnischi lu d cykoho sw eta byli. T o la d rje tajki pschetoröt to Chinesiskej hischcze pscheb d n rjein i n je sto ji, z najm jenscha pschecziwo kschesczanam sn hischcze pokni h ib zcn ja a hneiva, kaz so to tue tvjacorych krw aw nych pschesczehanjach pokaza. H aczrnnjez sebi naschi m issionaroso wschn m oznn p ro cn batoajn, b h a to n t kschesczanstwo to la po m ern je pomakkn pschibcra. W A m c r ic y,? l f r i c y a A n s t r a l s k e j so niczo toosebite, schtoz by n a s S e rb o w zajintow acz m ohlo, stako njejc. K atholska cyrkej so p ro a tjc, z jcitaf ntlobitcj m ocn m jez toschitkimi Inbrnni kralestw o B o ze rozscherjecz, a seje skntkow anjo B o h toibzom nje zohnnje. N a zhrom abziznje evangelskoho d n n b a " be so p ro jifo, zv katholska cyrkej to h o b la tak zbozm v- n je p o stn p n je, bokelz je to n b jern je z a rja b o w a n a a ivobzena a bokelz n jcm ern e b o h atstw a toobsebzi. A to je toerno. N jech tez nascha cyrkej tajkich d o h atsttoonr kajkez sn tn m cttjene, injcnnjcy czasne fum a, pjenjezy, tclko ninut, kaz p ro te sta n to jo k rozscherjenjn stoojeje toery n a lo z u ja bokelz jcnbzelscy p ro testan to jo sam t w n b a b za za leto pschez 18 ntilijonoto hr. za jich m issiony, m jez tym zo katholikojo cytoho stoeta za leto lebm a 8 ntilijonoto k to n n t koncej n a w b a b z a b h a w o n a to la toobsebzi njesm erne a njeto n czerp ajo m n e bohatsttoa a poktaby to D n chn stojatym, kotryz so to jeje skntkow anjn zjetoja. W on, kotrohoz J e z n s pscheb sioojim bo-njebjcs-stpeczom stoojej cyrkwi pschilnbi, tam n y njebjeski tro sch tar tonczi a rozsw etla naschich m issionoroto a pschettvorja tvntroby bzitoich lnbotv. N jeb y -li tu tö n D tich stojaty pschi njej byl, njeby tez katholska cyrkej tojacy wnskutkowaka hacz z a n a b ru h a, w o t zbonka w o tra z e n a hakozka. P je n je z y trje b a ja tvezo naschi m issionaroso tez, ale nie, zo bychn z nim i p o h an o to bo toeriwych pschcm enjeli, ale zo bychn' to cnzych krajach cyrkwje, schule, khorhoivnje, kloschtry, btoory a tosy tw arili, zo bychu sebje a khorych a syroty zeziw ili, zo bychu jatych z n jelvolnisttoa tonkupotvali. N je sm je rtn a bnscha Pak so njem oze z p jen jezam i aiti z m ilijo n am i nie, tvnknpicz z M uba za toeru K hrystusonm, to bokonja jenoz h n a b a a moz, kotruz D uch stojaty meschniskomn sloton pschibzcla. A tez to, zo je katholska cyrkej tak tonstojnje z a rja b o w a n a a toobzena, zo ttant wschc b rn h c tveryw nzttacza tajku pschezjenoscz a wschcstronskn b arm o n ijn boscz ja ra zaw ibza, tez to njeje, kaz tu te to zaslepjenosczi sebi m ysla, touspech czkoivskeje m nbroscze a rozhlabniw osczc, ale je zjaiony bopokaz, zo jen o z w o katholskej cyrkioi pkacza Jezn so w e skowa: hlejcze, ja sym z tom ni hacz bo skonczenja sw eta", a zo w o n a stoji n a sknle, kotruz m ocy hcle" njcpotorocza. T o sn mysliczki a tocrnoscze, kotrez tez to naschich strnchlych czasach katholika z troschtom n a p je ln ja. B y rn jc z tooit njewebzak, schto notoe leto pschinjesc, hacz trafd) skoro cyty nasch bzensnischi sw etow y rja b so z krtojnpschcleczom njepow roczi b h a tooit to la toe, zo je tooit berje skhow any to klinjc katholskeje cyrkwje, zo z tn to h o flutn zana ntoc joho w u to rh ity cz njem oze pscheczitvo swojej tooli a je pscheswebczeny, zo po zbobnyn to o jo w a n jn a bebzenjn ro tu ty m bole sylzoto jo h o n jem in je fronn wecznoho jito jcttjn. K n jej tu m ejm y sw oje woczi zlozcne, k tu tej kronje w ecznoho ziw jcnja, kotruz n am B o h wescze nehby n a hkotvn staji, jeli tu n a zcmi w obstajnje bobry lvoj ivojujem y. Z b o zo a bcrjem eczo cytoho lu b it a kraja n jeto o tp o czn je to rncy jcnotliw ca, ale swoje zbozo m a közby z w o lu B o zej to sw ojej mocy. T u z zawesczmy sein pschcbelvschim kozby sw ojn sam snu w ecznu zboznoscz. P o to m stara jm y pak so tez za sw oje a brnhich czasne berjem cczo. B nbzm y z tvopornitoej lnbosczn pschikhileni naschom u b rje m a lo m n ale to la b o b ro m n serbskomn htbej. P o b - p je ra jm y n a b ro b n e zamysky a bzcta wotczincoto ze skowom a skutkont, kaz küzbomn m ozno je, toojnjm y zm nzicze pschecziivo tojerchej tn to h o sweta. A nim am y-li zanych pschihobnych broni, o, tn z pschim nm y so b ro n je wschcch bronjotv, m o b l it t o y! Z jebnoczm y so bo njepschehlabneje arm ese m o b l c r j o w, zo by so czim skerje b o p je ln ila nascha toschcbita p ro stw a : Pschiiibz k n a m tio o jc kralestw o!" N jech p o to m notoe leto pschinjesc, schtoz chce: m y bnbzcm y sebi, kozby n a stoojim mescze slvoju toinow atoscz bokonjejo, poktaby hrom abzicz, kotrez m olc njezezern, poklaby za czasne a toeczne zbozo. _.J. Š. Schkärniciki. («? R -) H a n s njemejesche niczo w oscbitoho ze sw ojeje m loboscze potoebacz. "D oniz besehe joho n a n zitoy, besehe zasubzeny za k rn w a rja poln cnzych lnbzi stuzicz; a le hbyz besehe nehby n a n w nm ret, w rüczi so tooit Po stoojej to o li k m aczeri, kotraz sebi njezw eri, joho w roczo poslacz. J e n a jeniczka hknpa mysliczka, jc n a jeliitka pozaboscz pschetoza H aitsa w joho mkobych letach, a to hischcze bobry konc njctoza: to besehe zaboscz za schkornjemi. Cyke nocy so jo m n w o tym bzijeschc, a toschitke sm uhi a rysy, kotrez ze stoojim nozom bo traw n ik a pastwischcza tourezowasche, pscheco tu te w obknzkotoacn krasnn fo rn tn schkorni pokazow achu.

25 J u n u, hdyz besche z m aczerju w S a lo w je, pytn y w ö n w bndze jenoho tre jd le rja w pschedmescze jedyn p o r, kotryz so jo m u krasny zdasche. W ö n sczini sebi börzy w inu, w o t inaczerje n a khwilku so wotsalicz, a za pkacziznu so wvpraschecz. B echu to stare, n jelep e czokmy, kiz hizo bechu nekotre zakrasne lcto skuzili. W ö n chcysche je jo m u za schtyri n ü rty w ostajicz. H a n s merjesche Po nozy wnlkoscz a nam aka, zo mohke hicz; a hdy bychu sküncznje tez neschto wjetsche bt)te, d h a dosah a horstka syna, zo by p ra w a p ro p o r- cija nastaka. J e n o jedyn schpak ta wec mejesche: hdze schtyri n ü rty h ro m a d n zhonicz. T o niczo m ale njebe. A le hdyz sebi H a n s neschto zam ysli, wedzesche sebi tez zaradzicz, ru n jez so hew ak khetrje kopalacy zdasche. Besche to rn n je w ju n iju, a truskalcy pvczachu zraw icz. H a n s d a so dv toho, zc sycziznow korbik Plescz, a tö n hizo pokny luboznych czerw jenych pkvdow widzesche, kvtrez st> do swetkych czerw jenych. polakow pschewobroczichu, a tu te zasy pschemenichu so ru n y pucz do d w e ju krasnejn schkörnjow, cyle p o d o b n eju tam n y m p v la S alo w sk eh o tre jd le rja. B y rn je z so truskalcy n a n a jle p jc radzike, je to la dokhi czas trebny, zo by so sich za schtyri n ü rty n a - hrom adziko. A le je pschedwidzom noscz B v z a za w utroby dobreje w ole. H a n s to jasnje nazhoni. M je z ty m pschindze n a to zbozo n a fa ru m lody khorow ath meschnik S e rb in, kotrom uz bechu lekarjo w ukazali, zo by neschto czasa czisty a posylnjacy lesny p o w etr srebal. T o besche je n a B o z a mscha w jacy, pschi itjej m özachn w jesne h ü lczata sluzicz. T a le B o z a mscha by sam o psched knjeza fa ra rjo w e j sw oje skuzomnistwo m ela. K otsiz bndza m f zbozow ni, je döstacz, dzen m a ja w u h lad y n a nckajke zaplaczenjo, kvtrez mkody meschnik sw ojim ludzom dolzny n jew ostanje, jeli m a tro ch n nrornsa. N a z a jtra, hdyz cuzy knjcz cyrkwine d u rje potvoczini, zazw oni H a n s, kotryz besche pod zw o n am i w zw öncy n a straze lezah z cykymi m ocam i. Besche sebi derje myslik, zo crrzy knjez njezakomdzi B o zu mschu czitacz. J e to m o ja B o z a mscha, zo ty tu zwonisch, pscheczclko?" H aj, knjez fa rar." T o je praw je, to je peknje w o t tebje. T y sy tez sknzicz pschischok, n je jw crn o? " H aj, knjez fa ra r.". T a k je dvbrc, pschestan, püj nctk. N je - zw v n tak jara, to je közdy cztowjek styschecz dyrbjak." H a n s besche swedom ity. W ö n chcysche m kodvm u knjezej za joho Pjenjezy tez neschto dokonjecz. T a k ujemözesche sebi bycz dacz, zo by k sw ojom u rja n o m n z w o n je n ju hischcze nekotre pscheczepvw anja z paw kn njepschiwdak. A za wvkom ik mejesche H a n s w oktar zepschih o to iv an y a swcczki zezastveczane. W o t J n tro ib o 25 zapoczawschi, schtoz mkody knjez czische spewasche, w otmokwjesche H a n s z p o ln y m hkosom. M kody knjez, kotryz tudy pschebywasche, zo by swoje w oskabjene w u tro b n o zasy trochu dv rja d n stajik, mözesche, hdyz sw ojoho m akoho sknzownika wokacz skyschesche, derje spöznacz, zo besche jo m u lekar dospoknje p ra w je radzik. P schi S a n c t u s a pschezohnow anjn H a n s z w obem aj rn k o m aj ze zw onom bijesche, jako by jenoho m o rtw o h o zbndzicz chcyk. P o to m do kapale so n a- wröcziwschi podzakow a so jo m u mkody knjez a d a jo m u dw aj kroschikaj, kotrajz H a n s n a jp rje d y nekotre kröcz w tuet) wobroczesche. H dyz Pak widzesche, zo to w ö lb y r P jenjez njeje, w otm okw i: Z apkacz B ö h tö n K njez, knjez fa ra r. D y rb ju jutse zasy pschincz?" H a j, jeli chcesch; ale njesmesch tak wötse zwonicz. C zeji ty sy?" J a sym N jelep ic H a n s." P ek n je. J u ts e zasy." B u d z khw aleny J e z u s K h ry stu s!" w o tm v tw i zbozow ny H a n s, so w otsaliw schi a do cyrkwje zastupiwschi, hdzez cyty w jelb zaklincza. T a k w ö n ze sw ojim i d rje w ja n y m i toftem i teptasche, jako hizo by w pjenkatych schkörnjach byk. w o kotrychz besche so jv m u dzako. H a n s besche d erje trjechik, mejesche w o t netka sw oju wschednu r e n tu w estu. W schedna B o z a mscha m kodoho knjeza besche H anso w a, -a beda közdonm d ru h o m u hölczecej, kiz by trje b a j so spytacz chcyk, H ansow ych sp raw n je dobytych praw o w so pschimacz. J e n e ujezbozo njepschindze zenje same. T a k je d rn h d y ze zbozom. Z a neschto d n o w pschindze mesczanski berc dokhodnoho daw ka do S p a lo w a n a b je rn n * H dyz Pak mejesche b je rn a so zapoczecz, pschindze dv toho, zo je sebi n u zn y register zabyk. B je rn u njemüzesche w otstorczicz. W u rad zich u sebi Posoka do m esta Po sp o m n jen u lisczinu püskacz. H a n s, to zhoniwschi, pschibeza k w jesnom u schokcze a besche k skuzbam, a b u hnydom pschijaty. H a n s tehdom cyky w onajki czisny swoje toste psched poslencu, a czerjesche kaz sernik k lesu W on. Pschischedschi k jedlam, w o staji k am jen tn u d ro h n w stro n u a w obroczi so n a gelernt m jezu pschi lesnym brjozy. T e le stare, duschne jedle, tak v f()utne a zrudne, kaz so hew ak zdachu, posm ew achn so dzensa n a so, hdyz H a n sa bezecz w idzachu. P o d a rm o spew achu kosy, kukachu kokule, schwörczachu pczokki. H a n s njeskyschesche niczo. J o h o m ysle bechu je n o n a register a n a trejd lerjo w e schkörnje w S a lo w je. D u c y n a S o w o w u H orn dyrbjesche zasy n a d ro h n pfchincz. H a n s to w uzi, zo by troschku w o t- dychnyk a stupasche je n o z w ulkim i kroczelemi n a H orn; horjeka Pak pocza zasy w skokn bezecz. H dyz * Abschätzung. 4

26 JG les wopuschczi, zabuny jo m u khköbny metfie n a - pscheezv, jo n u t ezoko a lico koseho. P o ctjtej w obschernej mesczanskej n m in je besehe skünezko kaz toutate. Z ito, hischcze mkobe, hlabasehe pokne moey ru n je k n jcb ju. H usace kwetki kolebachu sw ojc bete khapki w e wetsikn kaz ntkobe knjezniezki pokne znutskoim neje raboseze. H a n s Pak bezesche, bezesche pospochi. W o t S a lo w a hacz do m efta je pjeez schtwürezow hobziny pucza. H " n s besehe rm ije >v bzesaezieh woteschok; a schtwörcz n a jc b im q c besche spom njeny regifter p o la w jesnoho schokty. B ĕ re besehe H ansej za jo h o pröcu n ö rt bak, a b je rn a so zapoeza kaz hewak Ċ uzy knjez w osta schesez njebzel m S a lo w je n a farje. T v wuezinjesche za H a n sa pv wsehebnym psehebw ibzenjn 4 2 p ö lak o w ; ale mkoby knjez besehe tak spokojom ze sw ojim m akym sknzownikom bi)f, zv jo m u poslebni bzen mesto polaka sehtyri slĕ'borne ba, hbyz jo m u w ozjew i, zo zasy w otpneznje. T a jk a z ru d n a now inka H a n sa wezo ja rn njezw jeseli: to ln w vn trvsehtowasehe so filosofisey, pjenjez dv kapsy smyknywsehi. N ö rt w o t berco, schthri sleborne a wsehebnje broaj krosehkaj, to besche bo h ro m ab y pjeez norto w bjez polaka. A w o wsehem tym m aez niezo :tje-= webzesehe. T rnskaley byrbjachu liezkm poknn boeziniez. H ansow e n a P astw je ze syeziznow pleezene korbiki beehn tok pyschne, zo sabow a zo n a n a torhosehezn je ra b y sobn knpi a za közby polak w jaeh bn. H byz besehe bw anaeze korbikow nahrom abzik, mejesehe skoro bw aj iib rtaj. W v tutheh b rje byrbjesehe m ae,jcri zkiezbowanje w otpokoziez; tatst to n jeje ta f ^le, tej hizv bnbze hvtow y. L ebm a besehe tez posiebin korbik psehebaty, a H a n s p o b a so w skoku n a pnez k trej blcrjej. H byz besehe w poknym skoku pseheb m eftont bo mesezanskieh zahro b o w psehihnak, p o h iin joho sehezerkot tyeh m jcle pjenjez, fotre;, m kapsy mejesehe, so n a jcm i kawkn synyez, by je poslebni freie,j pseheliezit, kelko p v p ra w o in um. N a jp rje b y pokozi n a kawku tsoje j'et)tl)ri sleborne, z kvtryehz besche jene w o t beten, jene w o t knjeza a jene w o t sabvw eje zony n a wikoeh bńftnt. P o to n i mejesehe tsoje po bunt slebvrnaeh, jen e w o t beren a bw oje, zo besehe w ikvw arey nm m enjnf. A p v to n i nakkeibze hiseheze hrom abkn wnlkieh koprowyeh polakonr hroinabkn krosehikvw a tez hrom abkn nowheh pjeiyezkvw. Wsehitko bo hrom aby naliezi p jatn aeze pjenjezkow psehez, p v za b an n liezbu. W vbkuzkaey n ap v h lab teiko Pjenjez psehewza jv h o n a wvkvmik tak, zo sehkörnje z m yslvw zhnbi. B ü rzy Pak tyknh wsehitkv bv kapsy a p oba so zash n a puez bo m efta n n ts. S küneznje bvnbze k trejb lerjo w h m klam am. N a jp rje b y behasehe nehbze bzesaez m jensehinow pseheb w vtew rjeuhini klam am i h ö r je a bete, p v to n i Pak so zm nzi a zastnpi, po swojim waschnju z rnkaw om sebi n v s wutrcwsehi. P r e n i krvez besehe H a n s z trejb lerjo iu e j zo n u reezak. T ö n kröez besehe tu tn tö n sain. P ak, zo beehn ftcire sehkörnje w pkaeziznje m jez thm ezasom spabnyke, Pak, zo pkaezizna wschelakieh tw o ro w w skkabze njebesehe p ra w je psehezjena w e hkowje biuejn störejii manbzelskeju. T ö n kröez pkaezachu sehkörnje jenoz b w aj sehesnakaj. M csto tohv, zo by tn jfe w u n a m a k an jo H a n sa zwjeseiiko, so jvho w obliezv zaezinowi. W ö n w vbhlabow asehe sehkörnje bvkho ze wseheeh stron, haez sn to w vpraw bze te samsne, H byz be so w o tym weseze psehepokazak, prasehesebe so n a poslebku sam pschi sebi, bw aj sehesnakaj njebnbze to to la snanv psehew jele? H nyboin zatsehase z hkowu a p o h lab n y n a tre jb le rja p m jo : v J a l'yeh rjeft, zo je pokbra sehesnaka bosez.. y - - N i'ojebla, pokbra sehesnaka, ale ezin, zo m i z Ivvezow psehinbzesch!" H a n o w vbu so sehkörnje. B eehn b rje jo m u trvehu um lfe, nie hvrstka syna besehe k rney, kotraz tv m n w v tp o m h a. S eh to z Pak nakvleney n astu p a, to je b rn h a wee. Besehtej tak wysvkej a zesnsehenej, zo jom u to w khvbzenjn snrow ju zabzewasehe. A eh! tv so hiseheze b n, rjekny trcjb ler. H a n s zapkaezi jom n pokbra sehesnaka wsehön njebvezalliw y, zo by n a m jehkn zeinju psehisehot, a w nhlabak, kak rjn n e stopy by tenn zawvstajik. tlebinn tsi sehtwöreze hvbziny pneza besehe schvk, a w bvhi ra w s njemözesehe w jaey bnle. N'akvleney tköezesehtej a ezepjesehtej bristw je, a jvho nozy, zw u- ezenej sw oboby ck p v w ctra, besehtej zakvstnje seziseheza- nej. T n zetka w ön Talvw skieh pohonezvw, kvtsiz bo inkyna jebzeehn: w vni wvkaehu: - T o sn to la tw v jo h o w ulkvho bzebowe sehkörnje, kiz sy so ty wvbnk, H a n so b H a n s, kiz ftupasehe kaz bosy Pv hrösche, a w o swvje pokbra sehesnaka so survw je mjerzasehe, njew vtm okw i niezo, ba pohonezam nim v hiez, a bzesche so za jcbyn kerk skhvwaez. / T a m w nzn so jcitu sehkornjn, pvkozi ju ru n je n a zem jn, wnezeze nöz a w otrezny bzel nakoleney, kiz besehe psehewulki, njepytnyw sehi, zo wnschi k w obu- w a n jn sobn w otrezny. P v to n i eheysehe so tez b rü h n w iiznez: nie to njenbzesehe. H a n s ezujesehe, zo so n v h a w neezim spvbziw nym lepi. T okelz besche blizko stnbnja, psehinbze jo m n n a mysle, z w o b u w an u n o h n bo w oby tyknyez. ;jo khwilku brje so kvza zm jehezi; nie w sam ym wokomikn pnschezi so eyky prebk w o t pöbnsehe a wvezinjesehe h u b u kaz krokvbil. H anjej so zeeny, hbyz wibzesehe, zo pale ze sehkörnje knka kaz z w vknom w on. T a le hlabaw sehi spözna, zo je n o h a z knsvm smvhi, kiz besehe w schkörni na bnje w o t sehtö ive hby zabyta byka, psehilepjena.

27 N e tt häkle so roznjem dri. P schereza n a fo tc iim w o t horjeka hacz k pöduschi, ru n je tak rö z d rje tez schow tam n eje schkörnje, h lad ajo, hacz je tn ta krnczischa dyzli jeje towarschka. S chw ikny njekniczom ne po- 27 w vstanki swojich prenich schkörni do kerkow a p o d a so zasy peschi n a pucj, ze zubam i kschipjo pschecziwo trcjd lerje j, pschecziwo stary m schkürujam, a z cyka pschecziwo falschnom u swetej. zprcnja popadnjena rybiczka J a n k maky w udzi pschi rech, Z e sczerpliwvsczu czaka, H acz njecha zanej rybiczcy N a höczcy stodzecz waka. D u z sküucznje, kajke wjesele! Z a höczku karpik chba, Hölczk w u d u storhnje, w u- czehnje: N a w udze wisy ryba. S ch tü z czakacz w e w srjedz njezboza A sczerpliw y bycz znaje, T ö n wescze zboze doczaka, Hacz ru n jez dokho traje. W lekarni. H ölczk: J a chcu te krjepki mecz za naschn inacz, sow ie sn pjeusezy." Lekarnik: T o je 10 pj. m a ln." Hölczk, khwilu mhsliwschi a z a s schkleńczku poskiczejo: W e sczc schto? W otpijcze wy n a j- p rjed y za 10 pjenjezkow, a potom budze p raw je." M a m to la hizv p ra w je schw ärnu pom oc n a sw vjim aj h ü lco m aj!". K ak to? " W o d z ita j m je közdy w jeczor z korczmy dom oj." Na tym rijejc doscz! M csczanosta m akoho mestaczka pschmdze ze sw vjim synom k staruschkomu fa rarje j a dzesche: D o sto jn y knjezc, njew cm sebi ziw eje ra d y ze sw ojim n jep o rad zen y m hülcom a du k w am, zo byschcze m i pom hak!" N jcjscze dha, luby knjeze", w otm okw i knjcz fa ra r. njejscze d h a so sam w o to pröcowak, zo byschcze syna B a h n k czesczi a sebi k w jeselu fct>: w ukubkak?" C iv, knjez fa ra r, wscho sym hizo spytak, wschv, ale niczo b o cp et S y m z dobrym jo m u ryczat, syw

28 28 jo h o prosyl, n ap o m in a l, jv m u m y ta pschilubow al, jo m u hrozyk, sym jo h o sw arjel, a hdyz wscho m czo njepom hasche, jo h o n a wschelake w aschnjo khostal, husto z placzitym wöczkom!" A hew ak m czo njejscze czinil?" J a sym jo h o naposledku w u sto jn o m u w uczerjej dow eril, a hdyz tez to m czo njepom hasche, pöslach J u r j a do slaw n je zn a to h o w u staw a in P.... T si leta d o lh v su sebi tarn löschn m öznn p rö cu z n im batoeilt, a hlejcze, w czora pösczelu m i jo h o dom oj, zo druhich w uczom cow kazy, a zo z njo h v zenje m czo njebudze." H a j, a njejscze d h a m czo injacy spytal, lnby m esczanosta, hac^ wscho to, schtoz scze m i tu poto e b a l? " A le knjez fa ra r, ja njebych w edzal, schto bych hischcze czinicz m ohl! Wsche m özne sredki sym to la hizo nalozak. A bo wescze snadz hischcze neschto, ra b chcu to spytacz." W em sredk, kotryz byschcze hizo d aw n o n alv zo - w acz d y rb jal, kotryz Pak tez netko w am jako jeniczki zbyw a, sredk, kotryz d rje wasche sredki wyschace njeczini, bjez kotrohoz Pak su w o n e slabuschke a njedosahace: m o d l e n j o! H a j, wercze mi, lnby knjeze, n a tym n jeje doscz, zo sebi starschi löschn m öznn p rö cu d a w a ja, sw oje dzeczi bet:je wnknbkacz, ne, njed y rb i-li wscha p rü ca p o d arm o bycz, njesm edza so za dzeczo m o d l ic z pschestacz. W y so za sw ojohv J u r j o m o d lil njejscze a to h o d la je so n ad Intimi d o p jeln ilo slow o swj. pism a: J e l i B ö h n je tw a ri dom, p o d arm o so dzelaczerjo p rö c u ja!" H dy bychu sebi to la wschitcy starschi a w nczerjo tv le spom jatkow ali, hdy bychu so to la n u trn je a stajn je z a d z e c z i m v d l i l i. P o lo sc a skörzbow d la njeduschnych dzeczi by so zh n b ila a w jele sylzow so z a lu to w a lo! Kelko je cztowjckej zemjc trjeba. (3 rnscziny wot L. N. Tolstoho pschelozil I. W y I. Beschtej dw e sotse. S ta rs c h a be so w u d a la n a kupca w mescze, m lödscha n a b u ra n a wsach. J ü n u pschijedze starscha so tra z m esta k mlödschej sotse n a w o p y t n a wsy. S o tje P ijetej czaj a rozreczujetej so. S ta rs c h a pocza so w u p in acz a sw oje ziw jenjo w mescze w ukhw alow acz; kak rje n je bydli a czista khodzi, kak rje n je dzeczi drasczi, kak dobre je a pije a kak so pschekhodzuje a do dziw adla jezdzi. T o be mlödschej sotse do boka a tu z pocza mesczanske ziw jenjo ponizow acz a sw oje bürste w u- zbehowacz. N je m e n ja m so z to b n ", rjekny w o n a, njech smy tez Po bursku ziwi, tak to la so n jetrjeb am y niczoho bojecz. W y d rje scze rje n je cziscze ziwi, nie Pak sebi w jele P jenjez nadzelacze, Pak wschitko pschisadzicze. A pschiskowo p ra ji: Lvze wasch, löze dasch." S ta w a so tez. dzensa sy b ohaty a jutse pod w oknam i zebrisch. T o je nasche burske ziw jenjo to la wobstajnische. B u r m a, kaz so p ra ji, czenki ale dolhi brjuch, njezbvhatnjem y, ale najem y so. N ajescze so, ale kak", w otm olw i starscha sotra,,,-ze sw injem i a czelatam i. Nimacze am rja n e je drasty a w aschnja, - a njech so tinoj hospodar d raczu je kaz ja r a chce, w y scze to la pschecy, m ohl rjcc, n a smjeczach ziw i a tak tez w um rjecze, a-dzeczom njebudze lepje." ^ I, schto n a ty m ", rjekny mlödscha, tajke je jö n u burske dzelo. Z a to pak m am y krnte ziwjenjo a sw oju zem ju, nikom u so njeklonim y, nikoho so njebojim y. 91 w mescze so w y wschitcy do zloho zaw jedzecze. D zen sa je derje, ale jutse tyka so nadobo zty buch do to h v a hlej, zaw jedze czi tw ojoho m nza pak n a hraczv, pak n a w ino, Pak k druhom njepoczinkej. 91 wschitko pschewvbroczi so do procha. N jestaw a trasch so tak?" H o sp o d ar P a c h o m be wschitko w heli lezo slyschal, schtoz beschtej sebi zonje pow edalv j. T o je w opraw d ze w e rn o ", rjekny sam pschi sebi. W o t m aloscze w obroczam y ro lu a tak jo m u hkuvy do hlow y njepschindze. J e n o z to je schpak zo masch m alo zemje. B ych jenoz zem jc do syteje w ole mel, njebych so nikoho am sam oho czerta b o jal." Z o n je wupischtej czaj, schw apotaschtej hischcze khw iln w o rjanych drastach, woplokaschtej sndobjo, a dzeschtej lehnycz. ' A le czert sedzesche za kachlemi a be wscho slyschal. 91 w ön so zwjeseli, zo be burow ka m nza n a w a b ila, zo so sam sebje khwaleschc. B e so hordzit, zo joho, by-li m el w jele role, am czert njew ozm je. D e rje " pom ysli sebi, spytam y so z tobn, ja czi dam w jele ro le a z ro lu tez tebje w ozm n." II. H ro m a d ze z b n ra m i be knjeni ziw a, nie ja ra b o h ata. M ejesche dzesaczin* rote. P rje d y be z b n ra m i In m erje ziw a b y la, njeczwilowasche jich. T u pschistaji sebi w nsluzenoho w vjaka sa schosarja, a tö n pocza b u ro w z khostanjem i pschesczehacz. B jerjesche-li so tez P a c h o m n a kedzbu zabezachn sebi to la d ru h d y pak kön do w ow sa, pak kruw a do zahrody, pak czelata n a lnkn, a za wschitko to khostanjo. P ach o m placzi khostanjo za khostanjom a sw ari a bije dom jacych. T a k naczini sebi to h o le schosarja dla w ob leto nekotry zakrasny hrech. 9l hizo be P ach o m w jesoly, hdyz sköt n a dw orje stojesche. B e -li jetitit tez picy (fittra) zel, njetrjebasche so to la bojecz. * dzesaczina bjez m ala Hektar.

29 W zym je roznjese so powescz, zo knjeni swoje w obsedzenstw o pscheda a zo chce je westy ryczerkubler kupicz, kiz pschi w ulkej d ro zy bydli. T o b u rjo zhonichu a zdychnychu. N ö " m yslachu sebi d ö stan je -li ryczerkubler tu te ro lu, budze hischcze hörje z khostanjem i dyzli p o la knjenje. M y P a k. ujem özem y bjez tejele ro le bycz, w o n a u a s ze wschech bokvw w obd a w a." T u z dzechu b u rjo, rozsudziwschi so za to w gmejnskej radze, ke kujeni, a proschachu, zo by ryczerkublerjej ujepschedaka ale jim w otstupika a slubichu, zo jej w jacy dadza. K n jen i zw oli do toho. B u r jo jednachu netk w gmejnskej radze w o tym, kak bychu wschu zem ju kupili. Z endzechu so jü n u, dw öjch, a njem özachu so zjednacz. Zky buch sich rozhorjesche, zo by so wec n jera d zila. S könczn je so rozsudzichu za to, zo m a küzdy n a sw oju rnkn kupowacz, schtoz jen o zam öze. T e z to m u knjeni pschihkosowasche. P a c h o m zhoni netk, zo je joho susod 2 0 dzesaczin w o t knjenje kupik a zo pokojcn hnydom zapkaczi, pokojcn Po kuskach. T o jv m u P a c h o m zawidzesche. P o k u p ja " myslesche sebi wschu ro lu a za m n je njew ostanje niczo. T o h o d la w uradzow asche ze zonu, schtö utef zapoczecz. L udzo k u p u ja", dzesche, tu z je trjeb a, zo tez m y 1 0 dzesaczin kupim y. T a k le ujem özem y ziw i bycz schosar je u a s z khostanjem i w o wschv pschinjesk." T u z m ysleschtaj n a to, kak byschtaj to kupikoj. S t o rn b lo w beschtaj sebi nadzekakoj, zrebca pschedaschtaj a polo jcu kolczi a sy n a sczeleschtaj za m zdu n a dzeko. T ak zehnaschtaj pokojcn Pjenjez. P ach o m zebra pjenjezy, w u b ra sebi 15 dzesaczin dobreje ro le ze schw arnym leskom a dzesche ke knjeni, zo by jej to wotkupik. K n jen i pscheda jo m u te 15 dzesaczin, zaw d a jo m u n a to rn k n a w ö n zaw dak. N a z a jtra dojedzeschtaj do m esta a wudzekaschtaj kupny list; pokojcn P jenjez zapkaczi hnydom a zbytk mejesche za dw e lecze wotpkaczicz. T a k n ab y P ach o m p o la. W npozczi sebi hischcze p o la swaka neschto P jenjez a nakupi sebi sym jenja. N etk posywasche n ak u p jen u ro lu a wscho so derje radzi. H n y d o m p re n je leto zapkaczi swakej a knjeni swvj dokh. A P a c h o m be netk z dobom kubier; sw oju ro lu worasche a p o sywasche, n a swojej kucy syno syczesche, w sw ojim lesu drjew o puschczesche a n a sw ojej p astw je skot Pasesche. Jed z e -li P ach o m n a sw oju sam snu ro ln w oracz abo pschindze-li sebi sywy a kuki w obhladow acz, njem üze so w ndziw acz. A ta tr a w a zda so jo m u hinajscha a cyle d rn h e kwctki tarn kczeja. N ehdy be jezdzik Po tej zemi i nö, zem ja be zem ja! ale netk be to cyle hinajscha zem ja. v III. ' T a k be P ach o m ziwy, a radow asche so. Wscho by byko rjenje, jenoz zo jo m u b u rja zito n a, 29 p o ln a tra ltu t n a kucy w upasechu; proschesche z dobrym wscho p o d a rm o : tu Puschcza p a s ty r jo. kruw y n a jo h o kuku, ta rn sebi konje w noch n a P astw je do jo h o zita zabeza. P a c h o m je w o te h n a a w o d a n jen - dzesche n a su d n istw o ; ale sköncznje so ro zh n ew a a wobskorzi je p o la w okrjesnoho sudnistw a. W edzesche drje, zo jo m u to klubu n jeczinja, ale z nuzy, ale myslesche sebi: Pschepuschczu-li to, w upasu m i wschitko. D y rb ju jim recept dacz, zo sebi jö n za wuschi za p isa ja." D a jim tak recept jö n u, d a jim dw öjcy, po- khostachu jen o h o, pokhostachu d ru h o h o a le wscho p o d arm o. B u r j a dzerzachu hnew n a P a c h o m a a h o njachu r u n je klubu n a jo h o sahony a w upasechu je. N echtü be w nocy do jo h o lesa zaschok a dzesacz mkodych lipkow podrezak. P a c h o m jedzesche po lesu. a hlej, tarn so b eli; dojedze blize w obelene lipki tu leza rv z m je ta n e a pjenki jenoz hischcze w on tcza. H dy be to la je n o pschi boku je n u abo dw e wotrezak, hdy z n ajm jenscha jeu n w ostajik ale to pospochi wsche, njeduschnik, wsche je wobelik. P a c h o m so rvzzkobi. A ch" m ysli, hdy bych jenoz wedzak, schtö je m i to naczinik, ja bych jo m u to wotpkaczik." Z h u d aw asch e a zhudaw asche, schtö mohk to bycz. W ezo nichtö d ru h i dyzli S c h im a n. T u z dzesche k S ch im an ecom n a d w ö r pytacz, a le njen ad endze niczo, jenoz zo sebi tajkich a hinajschich nadaw aschtaj. A hischcze böle tukasche n a S c h im a n a, zo je w ö n to skuczik a w obskorzi jo h o. Czerjeschtaj so n a sudnistw o; sudzachu a sudzachu a sköncznje b u ra pnschczichu njebe dopokazow. P a c h o m rozzkobi so hischcze böte n a d a w a pschedsydze a sudnikam. W y ", rjekny, z p aducham i z jen ej karu jezdzicze, hdy byschcze sann sp ra w n i byli, njebyschcze paduchow to u to m o to aü." P a c h o m rozk^ri so tak ze sudnikam i a ze susodaini. Besche d rje netk sw obodnischo n a sw ojej zemi ziwy, ale czesnischo w e wsy. T e h d o m roznjese so powescz, zo ludzo do nowych sydlischczow w u c zah u ja. A P a c h o m sebi pom ysli: Z o bych mek sam w o t sw ojeje zem je w otencz, n jeje m i tr je b a ; a le hdy by takle nechtö z naschich w upuczow ak, by tu h n y d o m w jacy m estna byko. J a bych sebi sich zem ju za so wzak a tak wscho rje u je w u runak, to by byko rjensche ziw jenjo. A le takle je czlow jek straschnje sczesnjeny. J ö u u, hdyz P a c h o m d o m a sedzesche, zasta p o la n jo h o nekajki burik jduey po puczu. D a ch n jo m u nücleh, jescz a picz a dachn so z n im do ry czi: Z w o tk e l c^e B ö h lu b y K njez k n a m w jedze", w o- Prascha so P ach o m. B u rik pow eda, zo je tarn z deleka jow, zo je byk za W o lg u n a dzele. S k o w o po skowje p o w eda burik, kak so do teje krajiny lud w u- czahuje, zo su so ta m pjecza jo h o krajenjo zasydlili a so do gm ejny zapisali a kak je so közdej w osobje 10 dzesaczin zem je pschipokazako. A zem ja je tajk a ",

30 30 rjetn tj, zo, hdyz su zito w osyli, klosy konjom wysche hlo w y dosah aju, a zito je t a t huste, zo masch w o t pjecz horschczi snop. J e d y n b u r pschindze tarn khudy kaz cyrkw ina mysch, a n etto m a 5 0 dzesaczin pschency w usyteje. L o n i je jeuoz za pschencu ru b lo w b ö fta l." P ach o m ej bu czoplo w o to lo w u tw b h. P o m y sli jebi: czohodla m et so tu w czesuosczi bedzicz a n a snsodow m jerzacz, hdyz m özn rje n je ziw y bycz? P schedam tu zeinjn a bto o r a ta rn fern za te pjenjezy zasy n a tro a rju a so ze wschim treb n h m zastaram. A le tu, w tejlc czesuosczi, je hrech so do huby wzacz! Je u o z zo m am sam wscho derje wusledzicz." N a le to zebra so a dzesche. D o S a m a r y jedzesche p o W o lzy bete Po p a n tifu, P o to m dzesche m it peschi a pschindze do m cfta. Besche w o praw dzc w schitto ta t. L udzo su tu u au ajrjeu sch o ziwi, tözdy d ö stau je P o dzesacz dzesaczinach ro le a tözdoho, tiz pschindze, ra d do gm ejuy pschiwozm u. A le pschiudze-li schtö z pjeujezam i, m öze sebi hischcze t d a rje u c j ro li sam za so pschitupicz, telkoz chce. P o tsjoch rublach za dzesacziuu uajlepscheje ro le m öze sebi telto, telkoz chce, tupicz. P a c h o m sebi wscho to derje w o b h lad a, w röczi so u azy m u dom oj a pocza wscho rozpschedaw acz. P scheda ro lu z d obyttom, pscheda swöj btoor, pscheda wschön stöt, d a so w uschm örnycz z gm ejnskoho zapista, w o- czatny naleczo a w otjedzc ze sw öjbu do uow oho sydla. IV. P a c h o m pschijcdze do sw ojoho u o w o h o sydla ze sw ojej sw öjbu a d a so w e w ulkej wsy do gm ejuy zapisacz. W jesnym starschim d a ueschto f pschepiczu a pschedpolozi wsche sw oje pism a. P schiw zachu joho tez do gm ejuy a w um erichu jo m u za pjecz w osobow 5 0 dzesaczin d a rje u e je r o le, wschelake p o la bjez pastwischczow. S ta s i sebi statok a uakupi sebi skotu. S a m e jc d arje u eje ro le mejesche tsi tröcz ta t w jele taz prjcd y. A ro la be j a r a p lö d u a. Z iw je u jo be tu p v ru jo prjedaw schom u dzesacz tröcz rjcusche. R o le a pastw y za stöt be tu ita doscz a skotu mözesche czlow jet plahow acz, telkoz chcysche. Z w o p re d ta, hdyz tw arjeschc a hospodarstw o sebi zarjadow asche, zdasche so jo m u wschitto u a u a j- rjeusche, a le Po czasu to m u pschiw utuy a pocza so jo m u tez tu w ostudzicz be jo m u tu pschejara czesuo. B e ra d uehdzc uajlepschu pschencu syl, ale pscheuczueje ro le be tu m ako. P schencu sy ja ta u t n a u o to in u abo n a locilezauu ro lu, syja n a n ju leto abo dw e a w o fta ja ju p o to m lezo, douiz z tra w u ujezaroscze. M jehkeje ro le je tarn, telkoz chcesch, ale n a m jeh tu r o lu syje so ta u t jeuoz zito ; pschencu p a t trje b a tuczucjc ro le. Z a tu czu u ro lu Pak je tupcow doscz a za wschcch ujedosaha. T u z u a s ta w a ja z to h o zw ady. S chtöz je bohatschi syje sam a khudschi pscheuaja sw oju ro lu kupcam. P a c h o m wosy p reuje leto n a sw oju ro lu pschency, a p o ra d zi so derje. T u z be ra d w jacy pschency syl, ale mejesche m alo role, a ta so hischcze z wjetscha za pschencu njehodzesche. B y ra d w jacy pscheńczneje ro le w zal. T u z dojedze te tupcej a w o tn a ja sebi ro lu n a leto. M özesche n etto w jacy Pschency sycz, a zasy so tez poradzi, ale P olo be d a lo to w o te wsy precz. N a 15 w jerst dyrbjesche jecz. Besche pak uazhouil, zo su kolow otolo b u rja n a swojich statotach ziw i a jb o h atn u ) so w obohacza. T v by takle bljto", pom ysli sebi P ach o m, hy bych sebi tarn ro le n a tu p il a sebi btoor n a tto a rif; w schitto bych m el hrom adze n a jenym trusche." A P a c h o m myslesche sebi n a to, ta t by tu ro lu do swojich ru to w döstal. T a t m iny so pjecz let. W o tn a ja sebi leto w ob leto ro lu a syjesche pschencu. L e ta bechn dobre, pscheöca so pschecy rje n je radzi, pjenjez pschibywasche. M özesche ziw y bycz taz b aro n. A le lcpje so masch a lepje sebi zadasch. P ach o m ej be so w ostndzilo, tözde leto sebi toot ludzi ro lu w otnajecz a d alo to so za n jej w o to lo honicz; hdzez be lepscha ro la, tarn so wscho czerjesche, a börzy be wscho pschenajate; a hdyz be so zapozdzil, njcmejesche, n a czo m a h l sycz. T u z tu p i sebi jü n n z tn p cam i n a polo jcn w o t bnrow gm ejnskn ro lu a hizo ju woraschc.?0e tu pschepoda g m ejn a wec suduistw u, b u rja, totsiz bechn gm ejnsku r o lu pschedaw ali, buchn zasudzcui, tu h dyrbjesche so wröczicz, a dzelo be bylv p o d arm o. H dh by m el sw ojeje sam sneje role, by so n je trje b a l n tfoinu tlonicz a njeby m el m jerzanja. P a c h o m hladasche netto, hdzc by sebi m v h l role uakupicz. T u uadeüdze burika, tiz mejesche dzesaczin p o la. Besche w o th u d n y l a pschedawasche p o la tuujo. P a c h o m z nim w o tu y jednasche. S a d z i ueschto, pschida ueschto a sköncznje zaw daschtej sebi ru fu na r n b l.; n a p o lo jcn p jen jez chcysche b n r wvczak uycz. H izo beschtaj pschezjenc, tu zajedzc jönu puczow acy pschetupc t P ach o m ej n a btoor, zo by konjom sypnyl. N apischtaj so hrom adze czaja a daschtaj so do reczi; pschetupc powcdasche, zo z d a lo ta jedze do Baschkirsteje. T a m ", dzesche w ön, kupich sebi p o la B afchkircow dzesaczin ro le. Placzeschc to wscho do h ro m ad y ru b lo w." P ach o m pocza so w o to m d ale w upraschow acz. J e u o z ", potraczo. wasche pschetupc, hdy bech gmejnskich starschich u a tlo u il! P la ch cz i a ru b u ic (tcpichow) sym za wsche 100 ru b lo w ro z d aw a l, a p iczo ltu czaja, a z palencom sym n a p o ja l tözdoho, schtöz je jeuoz picz chcyl. Z a to Pak sym tez jeuoz Po dwaceczi topejkach za dzesacziuu ro le p laczil." A p o ta z a jo m u knpny list. R o la lezi n a b reku", w obtruczesche, a r u n in a je z hustej tra w u porosczena. A P ach o m so dale a wczipnischo wnpraschowasche, ta t a schto.

31 R o lu " rjefnl) pschekupc, tarn am za leto njew vbendzesch: wscha je baschkirska. A lud je tarn p ro sty st spraw ny, kaz dzeczi. S k o ro za d a rn w mozesch tarn to dostacz. N o ", pom ysli sebi P ach o m, to bych tv la pukow hodny byk, hdy bych sebi tu zu sw vje ru h t bzesaezin knpik a sebi k to n n t hischeze dokha napraskat! S c h to wseho tom za te 1000 ru b lo w d o sta n u? " V. P ach o m so w oprascha za puczom bo Baschkirskeje, st hdyz be pschekupca kruch ze wsy w ou pschew odzal, zebra so sam n a pucz. W o sta ji born zonje» a starosczi, w za czeladnika sobu a w otjedze. D ojedzeschtaj bo m esta, kupischtaj piczokku ezaja, wschelake bort), p aleu e tofdjo, kaz be pschekupe p rs tjit Jedzeschtaj a jedzeschtaj, hizo m ejeschtaj w jerst za khribjetom. Z a tybzen boepeschtaj k baschkirskomn lehw ej. Wschitko be tos, kaz be to pschekupe powedak. W schitey bechu n a stepje (n tttitta z tra w u porosczena) ziw i n ad reezku w pjelsczowych ifileowych) stanach. S a m i am n je w o ra ja aui khleba njesedza. A Po stepje khobza stabka h ow jazoho skotu st fottt. K staitam fit zrebcy Pschtw jazane, tt k uim dwojey za dzett kobky Pschiezerja a b eja J e a z m loka b yfstjti km nys smlokowy paleue). Z o n y kum ys w jereza a tw arozki bzelaja, nie nutze ujem oza tttejo, khiba kum ys st ezaj piez, skopjaeu pjeezet't jescz a im pisehezakki hraez. W sehitey m a ja n ahn, w o tru h a u tt Ylowu, fit tojefeli a psehez eyke B o ze leto leh n jo h o pasu. L u d je ujezbzekstity, ujem oze au i ruski nie je pscheezelny a bobroeziw y..vbyz Baschkirey P aehoutst w uhlabaehu, w uubzechtt ze stanow st w obstupichu hoseza. N a m a k a so tokmaez idollmetscher), a to n n t P a c h o m rjektty, zo je fern pschischoh zo by sebi kruch ro le kupik. Baschkirey so zwjeselichu, w zachu P a c h o m a za r u h t, dow jedzechu joho bo rjau o h o staust, sadzichu jo h o n a fräsne rttbito (tepich), pobpokozichu jontit moschkowe zahkwki a pohosczichu joho z czajom a kum ysom, zarezachu b o ra u a a poskiczichu jo n tu skopjaeu pjeczett k jedzi. P ach o m wuczeze ze sw ojoho w ozu uakupseite d a ry st rozbzelesche je mjez B aschkircow. R o z b a w a jtnt bary, tez czaj rozbzeli. Baschkirey so rabow stchu a schwapotachtt mjez sobu, Po khwili Pak Poruczichtt tokmaczej, zo by reczak. S ta u t czt pow escz", rjektty tokmaez, zo so jittt lubisch, a zo je polet u a s waschujo, hosczej, kaz jeno m ozuo, hokbowaez, za b ary joho zasy w obbaricz. T y sy u a s wobbarik, netf powez, schto so tebi p o la u a s litbi, z czimz bychmy cze m ohli w obbaricz!" S e i so p o la w a s u ajb o le ro sa litb i rjekny P ach o m p o la u a s bonm je mako role, a ta je bischcze cyle w uezehujetta, ale p o la w a s je w jele role, it je b o b ra ; ja tajfeje ttjejsym hischeze w ibzak." 31 Tokm aez jim to pschekozi. Baschkirey sebi pow ebachu a w ttrabzow achu. P ach o m njerozym jesche, schto sebi pow ebaja, a le to wtb^esche, zo neschto w jesele kschicza a so fttteja. P o to m woezichttychu, h labachu n a P a c h o ttta a tokmaez bzesche: M a m czi powesez, zo czi za tto o ju pscheczeluiwosez ra b y ro le babza, kelkoz zecheesch. P o k a z jen o z z ru h t u a ltju n bubze ttoojst." Hischeze jottit dächtt so hrom abze bo reezi a w abzachu so w o neschto. P a c h o m so w oprascha, w o ezo so w abza. A tokmaez w otm okw i: J e tti p ra ja, zo m a so tejete ro le b la staro sta praschecz, a zo so bjez n jo h o niezo eziniez njehodzi. A d ru z y zasy p ra ja, zo to tez bjez n jo h o pondze." VI. Baschkirey so zabzerachu. T u pschinbze n ah le czkowjek w lischezej ezapey; wschitey w otm jelknychu a postanychu. A tokmaez schepny: T o je staro sta sam." H u y b o m h ra b n y P ach o m najlepschi kaftan a poskiezi jo n staroseze a hischeze pjeez p u n to w ezaja. S ta r o s ta to w za a sydze so n a p re n je m estno. A w ostajiw schi wschoho poezachu som it Baschkirey neschto wukkabowaez. S ta r o s ta n a nich poskuchasche, w usm ja so a bzesche Po ruskim : A ch schto, to je m ozno. B je r sebi, hbzez so czi spoboba! A kam y ro le doscz." K ak je to, ja w ozm u, schtoz djcit?" pom ysli sebi P ach o m, to m a so, kaz so skuscha, zawesczicz! D zensa czi rjeknu je tw o ja a jutfe czi zasy w o zm u." D z a k u ju so dobro h o skow a", rjekny, ro le m acze w jele. A le ja w jele n jetrjeb a m. J e n o z byd) rnb webzak, kotra bubze m o ja. T o h o b la bubze trjeb a, zo jtt troschku w otm erim y a ju nekak nti zawesczimy. B o h je knjez ttob ziw jen jo m a sm jerezu. W y, bohrt lubzo, m i jtt bacze, a wasche bzeczi bychu nti jtt zasy wzacz mohke." S ta r o s ta so w usm ja. T o je m ozno", rjekny,,,ntt) czi to zawesczimy, ta t krueze haez so h o b zi". A P ach o m bzesche: K az sym skyschak, he p o la w a s pschekupc, w y scze jo m u tez kmch fräsn b a rili a kupny list wubzekali. T o je wsd>o berje m o zn o ", rjekny, P o la n a s je tez pisar, a tez bo m esta pojebzem y a psd)tbam y pjeczat." A schto bubze to pkaczicz?" w oprasd)a so P ach o m. P k aczizna je p o la n a s pschecy jetta, ru b lo w za b zen." P a c h o m nje- zapschtm ny, kajka je to n tera bzen. Kelko je to bzesaczin?" T o m y wobliczicz njem ozem y, w otm okw i Won, m y za bzen psdzebaw am y schtoz za bzen wobenbzesd), to je tw o ja m era, a pkaczizna za jebyn bzen je 1000 ru b lo w." P a c h o m so bziwasche. A to je sp o b ziw n e!, za jebyn bzen so w jele kraja w obenbze." S ta r o s ta so w usm ja. W scha bubze ttoojst. A e n o z jen e w u m en jen jo! N jepschinbzesch-li za bzen n asp jet k to in u m eftint, w o t kotrohoz sy wuschok, pschipabnu itatn ttoojc pjenjezy." A kak tirnnt to w oznam jenicz", rjekny P achom,

32 32 schtoz to o b eń b it?,, T e z m y pschinbzem y n a te m estno, hbzez so tebi tu b i; m y tarn wostcm jem y stojo, a ty pönbzesch w okolo a za to b n Puschcza so nasche holcy n a konjoch a hbzez ty poruczisch, p o sta ja wechi. A p o to m pojebzem y w o t wechi k wesche z p lu h o m. B je r koko tak w ulke hacz chcesch, jenoz w rocz so, p rjeb y hacz so slonco skhowa, k to n n t mestu, w o t kotrohoz sy wuschok. W scho, schtoz wobenbzesch, je ttooje." P ach o m be z ty m spokojom. R ozsubzichu so, zo n a z a jtra ra tto zähe w u jeb u. P o w eb a ch u sebi hischeze khw ilu, pijachu k n m y s, jebzachu skopjaeu pjeczen, n apichu so hischeze czaja, a tak so noc p>chiblizir P ach o m bzesche lehnycz bo moschkowoho posleschcza, a p o to m so Baschkirey rozenbzechu. S l u - bichu hischeze, zo so n a z a jtra n a sw ita n ju zenbu a zo bo slöncaskhabzenja n a m estno pschijebu. VII. P a c h o m so zary bo m oschkowoho posleschcza, ale spacz njem ozesche; Pschecy sej n a tö n kraj myslesche. K ak sebi to z a w je b u? " rjekny, w ozm u sebi schw arny kruch kraja 5 0 m il to la za bzen w obenbu, a w pjeczbzesacz m ilach je to la nehbze bzesaezin. N ikom u so n je b n b u klonicz. D w a j pschahaj wokow sebi w o b staram a btoaj w otroczkaj sebi pschistaju, tu c z n u r o lu bttbu w o racz a n a zbytkitu,b u b u sköt honicz. Z a cylu noc njezanbzeli P ach o m a n i wöczka. J e n o z pscheb sw itan jo m troschku brem ny. L ebm a be w usnyl, a hizo so jcnttt bzijesche, zo lezi w ty m le stan je a slyschi, kak so w onka nechtö schczeri. A chcysche w ohlabacz, schto so tak sm eje a w nnbze ze stan a. T u w ibzi baschkirskoho staro stu pscheb ftaito m sebzo; z w obcm aj rukom aj sebi brjuch bzerzi, koleba so wschon ze smechvm a woschczcra so z cylej schiju. Pschistupiw schi w oprascha so: S c h to so sm ejesch?" T u so b o h lab a, zo to n jeje baschkirski starosta, ale w onbaw schi pschekupe, kiz k tttm pschijebze a sonnt w o to n t k raju powcbasche. T n z so kupca jenoz w oprascha: S y tu hizo b a to tto? A le to njebe pschekupe, ale burik, ü z be nehby hizo b aw n o k itjo n tu z M a t t pschischol. T o la hbyz sej to h o khabliczku lepje w o b h lab a, wibzi, zo to n jeje a n i burik a le czert sam z ro h a m i a kopytam i, kiz so tu sebzo schczeri a n a neschto w ubzera. A P a c h o m sebi p o - mysli, n a czo b h a to h la b a a czom n so sm eje? T u z p o h la b n je z boka a w u h la b a tu czlow jeka lezo. J e bosy, jen o z w koschli a kholowach, lezi znak bleby kaz czeko. A hbyz P a c h o m kebzbliwischo pschihlabuje, kajki je to czlowjek, p ö zu a je zo je to w o u sam. P a c h o m wzbychny a w otuczi. S c h to so to la czlow jekej n jeb zije", pom ysli sej. P o h la b a w okolo so a wibzesche, zo hizo poczin a sw ctlo bycz, zo sw ita. B u b u byrbjecz lubzi bubzicz", pom ysli sebi hizo je czas w otjecz.". VIII. P a c h o m stany, z a w o la czelabuika w e w ozu, b a pschahacz a bzesche Baschkircow bubzicz. J e hizo wttlki c z a s", rjekny, n a stepu jecz a kraj w otm ericz." Baschkirey stazechu, wschitey so zcbrachn, tez starosta pschinbze. Baschkirey pijachu zasy kum ys, P achom ej chcychu czaj bacz, ale jo m u so njechasche czakacz. C hcem y-li jecz, tak jebzm y", rjekny, hizo je czas". Buschkircy so zh rab ach u, jen i sybzechu so n a konje, bruzy n a wozy a jebzechu. A P achom jebzesche z czelabnikom n a sw ojim w ozu. P schu jebzechu bo stepy. H izo sw ita. D ojebzechu n a horku, po baschkirsku n a schichan, wulezechu z w ozow a zenbzechu so h ro m ab u. S ta r o s ta pschistupi k P a c h o m e j a pokaza z ruku. H lej, wscho to je nasche", bzesche, hbzezkuliz pohlabujesch. W uber sebi, kaz so czi spodoba." P ach o m ej zasweczischtej so w oczi; zem ja wschak je z tra w u porosczena, ru n a.k a z M att, czorn a kaz w uhlo, a hbzez je böte po nizkim, tarn je wscho p o ln e wschelakich ro stlin v w ; tra w a bosaha hacz n im ale Pob p azu. S ta r o s ta sczeze sebi hischeze czapku a p o lo zi ju n a srjebz schichana (borst). H lej, to te bubze m eznik", rjekny, n a n ju poloz sw oje pjenjezy. T w ö j czelabnik bubze tu stacz; w ottu b woteübzesch a jo w zasy pschiubzesch. Schtoz wobenbzesch, bubze wscho tw o je!" P a c h o m wuczeze pjenjezy, p o lo zi je n a czapku, swlecze so kastan, wosta jenoz w lohkint pjezlku, zaczcze sebi P a s kruczischo w okolo ziw ota, tykny möschuiczku z khlebom za koschlu, pschiw jaza sebi b rje w ja n u pölku z toobtt za Pas, zw u h o ro w a sebi kholow y a stojesche tak tta pucz hoto w y. K h w ilu zhubaw asche, bo kotroho boka by so puschczik, wschubze je rje u je. I, to je wscho je n e ", myslesche sebi, p o n b u k w ukhobej (k ranju). Z w obliczout k sloncu w obroczeny pscheczahowasche so stojo, czaka, hacz by so slonco n a w obzorje pokazako. A n i m jenschiny njepschepasu", mysli sebi, to khlobku so berje bezi." T e z baschkirscy jezbcy pschihnachu so n a schichan a zastachu Pachom ej za khribjetom. H byz so p re n ja skonczna p ru h a za wobzo ro m w uboby, pocza so P a c h o m hibacz a puschc^i so n a stepu. Z a n u n jcchachn baschkirscy jezdni. P a c h o m kroczesche, a n i p o m alu, ani speschnje. T a k be w jerstu schok. D u c y Po puczu be bal wechu postajicz. Kroczesche bäte. P o c z a böte w ustupow acz a n o h i naczahow acz. Hischeze kusk bzesche a ba b ru h u wechu stajicz. P ach o m w obhlabny so tta skönczko, schichan be b erje wibzecz a lub tarn stojesche. M enjesche, zo je pjecz w jerst schol. P achom be so zhrel, swlecze so pjezlk a pschepasa so. Dzesche b ale. P schenbze hischeze pjecz w jerst. B u bale czoplischo. P o h la b a n a slonczko..hizo je czas snc- bacz. S ch tw o rcz b u ja je n im o ", mysli sebi, a bzen m a sich schtyri, hischeze je zähe so wröczicz. H byz jcn o so z u ju!" S y b z e so, zu so, bzesche bale.

33 Dzesche so jom it itetf lepje. J e n o z hischcze pjecz w jerst p o b eh n u ", mysleschc sebi, a p o to m w obroczu so n a lernt) bok. J e tu n m jc rja n y kmj d alc ct rjcnschi." Kroczesche hischcze ru n je w ou. W v h la d n y so za sobu: hizo je schichau ledm a ividzccz n ludzo so n a iiim czoruja kaz h ro m ad a m row i. N ö, zebrach sebi toho doscz", pom ysli sebi P achom, d y rb ju so im tö n bok w obroezicz. S y m so tez njckrasuse pschepoczik a picz so mi chce." P achvm zbcze pölkn, n a p i so buch pv pnczu, da wcchu stajicz a ivolnvjcrtny.so n ah te n a letvo bok. Dzesche a dzesche, tra iv a dosahaschc jo m u whsoko a czvpko bn d ale böle. P ach v m w ustaw aschc; pohkadny n a skonczko w idzi, zo je czas w objedow acz. N o ", pomyslich sebi, d y rb ju w odychuycz." Z asta, zje krach khleba, nie njesydze so, myslesche sebi: S y n jesch -li so, p o to m so tez lehnjesch a w usnjesch." Njestojesche dvkho, w odychny a dzesche dale. W zapoczatku dzesche so jo m u dcrje, tu et jedzc be uabyk m ocy. A le be hizo h ro z u je hvreo, w oczi jo m u paleschtej; chcysche so jo m u spacz, zo mözesche ledm a w oczi w o- cziuicz. P achvm be so uabezak. N o, hodzinku budu czerpjecz", pom ysli sebi, a czas ziw jen ja vudu w uziw acz." Dzesche hischcze do to h o boka dzesacz w jerst daloko. H izo chcysche so n a lernn r u f u wobroezicz, tu w u h lad a pschckrasne mcstaczko wköznu uiziuu. T e je by schkvda byko!" m ysli sebi, tu by so lest berje radzik." Z liow a kroczesche ru n je turnt. W z a uiziuu sobu, p o staji wcchu a w o b w je rtn y so do vruhvho boka. W v h la d n y so n a Horku ludzi ledm a hischcze tvuhladasch. N a p jatn aczc w jerst bndze hacz k nim. N o, tej d w aj bokaj sym pschedokhej scziuil", menjesche, tseczi d y rb ju skrotschicz." Kroczesche netk po tseczim boku a naczahow asche khetro nohi. P o h la d a n a skonco; hizo be wokoko stoacziny a w on be pv tseczim boku toscho hrvm adze dw e wjerscze pscheschol a k meznikej mejesche hischcze pschecy 15 w jerst. N c, njech je trjc b a kruch kschiwy", pom ysli sebi, netk dyrb ju ru n u sm uhu hicz. J e n o z so iljetrjcbaw schi njekvmdzicz! K ra ja m am bjez toho hizo doscz." A Pachvm so puschczi ru n u sczezku k horch. IX. P achvm dze ru n je n a horku, a hizo je jo m u czezko; dze nozy b olitej be sebi jej woczischczak a pödkhujetej sv. N a d by wodychnyk, ale njesme, lijcby doschvl hacz k p ostajenom u m estnu. S k o n co njeczaka. R u n je kaz by joho nechto hnak, leczi do predka.. N o, zo so n jczjebam!" bojesche so P ach v m, njejsym trasch koko pschewnlke w zak? S c h to dha, hdy bych skomdzik. Ach, valoko hischcze a ja sym wustak. Jen o z, zo njebyschtej wschvn pöt a 33 P röca p v d arm o pinacz." bykvj. D y rb ju wsche mocy n a - P a c h v m czcrjesche w skoku. N o zy sebi w obodre hacz do krewje, ale bezi. Bezeschc, bezesche pschecy hischcze daloko. Czisuy lac, schkörnje, pölku a czapku w v t so. Ach, bech pschejara n a h ra b u y ; wscho je zhubjeue, m ysli sebi, njedobezu tarn do skonca khow a n ja." A hischcze h v rje stajesche so jo m u dych w o t stracha. P a c h v m bezi, koschla a kholow y so w o t p o tu k czeku lepja, h u b a je w uprahka. W u tro b a dzeka kaz kvwarska m echaw a a bije kaz z ham orom, a n o h i kaz bychu joho njebyke, so podklakuja. H i^o njem ysli sebi n a kraj, hizo sebi jenoz n a to myslj, zo by njew um rek, so sinjercz ja r a wubezawschi. W um recz so boji, ale zastajicz sv njem oze. T e lk o zem je sym pschcbezak", m ysli sebi, a netk bych zastak to bych tb la hkupak byk." Skyschi, kak Baschkircy n a n jo h o h w izd aja a juskaja, a w o t sich kschika^so jo m u hischcze böte w u tro b a zhreje. P a c h v m bezi z poslednim i m ocam i, ale skonco so hizo za w obzor k h o w a ;. ale tez horka je hizo cyle blizko. P ach o n i widzi, kak hizo lud n a schichauje n a n jo h o z rukam i kiwa a jo h o p o h o n ju jc. W id zi tez lischczn czapku n a zem i lezo, a pjenjezy n a n jej widzi, w idzi tez starvstn, kak w ön n a zenii sedzi a z ru k o m aj sebi brjuch dzerzi. A P ach v m d o p o m n i so n a sou. R o le bych mek dvscz", mysli sebi, a le hacz m i B o h tez pvpscheje, zv m özu n a n jej zitvy bycz. Ach, sym so sam skoncow aw ak." A pschi to n t sam stajn je bezi. P o h la d a n a skonco m otte be krasne, czerw jene, w ulke, hizo be hacz k zemi dvschko, hizo so za k o n n t khowasche. Pschibeza hacz pod horku a skonco so skhowa. P a c h o in zdychny. H izo sebi mysli, zo je wscho zhubjeue, tu so dopom ni, zo njem oze skvitczko deleka pod horku widzecz a zo so n a schichauje hischcze n jeje skhvwako. P ach o m leczesche n a horku. D o b eza horje, w idzi hlej, czapka, to je w o n a. T u zakopny so P ach o m, padze a dvsaze z rukom aj czapku. A j, to je pachok", saw oka starosta, w jele ro le je uabyk." P ach o m v w y czeladnik pschibeza, chcysche joho zbehnycz, a h lej! jo m u z huby krej czecze, a W on je m o rtw y. C zeladnik zdychny. A starosta sedzi, czapnywschi so n a nozy kaz T u rk a, kichoce so a z rukom aj sebi brjuch dzerzi. S ta r o s ta staze, zbehny kopacz, czisny jn czeladnikej. N o, za h rje b a j jo h o!" W schitcy Baschkircy stazechu a wotjedzechu. W o sta tarn czeladnik sam lutkt. W u ry P ach o m ej ro w, t a t dokhi, kaz Won w o t n o h o w hacz k hkowje merjesche tsi kohcze, a pokhotva joho. T elko zem je trjebasche.

34 34 Dwaj teřru iaf. Z m e ro m!" tak kom andiruje H a n s, a joho bratsik J u r k a Psyczkec A m i sto jitaj kaz re k ru taj a toestaj ja r a derje, zo H a n s ze sw ojiin d rje w ja n y m mjeczikom do n je ju bije, hdyz njeposknchataj. J u r k toec lepje dokonja hacz A m i, pschetoz J u r k je tro m p e ta r a khorhojnoscher a kavallerista, wscho w jen ej w osvbje, h ac zrn n je je jo h o konik jenoz z drjew a. T a k le wschitcy tsjo w pschezjenosczi exerciruja. M icka toczipna z d u rje m i n u ts h la d a a njew e, schto m a to wscho n a sebi. W o n a wschak to dokonjaka njeby, schtoz A m i dokonja. T o la je wjesvka, zo je A m i zapschehnjeny, a zo psched n im n a schtomy czekacz n je trje b a. P o tajkim ex e rciro w an ju sw aczina derje skodzi. _ Böh wam zaptacz na waschich dzeezoch. S k a w n e kupjele Jsch l w S o ln o h rö d sk ej to Rakuskej bechu psched letam i swedk lubozne)e dobroczitooscze nad o b n eje knjenje a m aczerje. R akuska arcytoöjw odotoa pschekhodzowasche so kam jö n u njedzelu dopokdnja to lecge 1837 ze swojim i dzeczimi. W o so b n a knjeni, kaz tez jeje dzeczi bechu je d n o rje zhototoane. Z radosczu spohladow asche m aczerne m ife toöczko n a lnbozne dzeczi, kotrez w o jeje zbozotonym m andzelsttoje swedczachu. T u pschindze po drozy sprosty burik to njedzelskej drascze, kiz dzeczo do zahkwczka Pow ite njesesche. K özdu khw ilu zastaw asche a so w ohladow asche, jakoz 6t) nekoho tooczakolvak. D zesczu toe to ö try m sköncu derje bycz njemözesche, pschetoz z jen y m dobom w o n e pocza zakostnje pkakacz a schkrcczecz, schtoz burikow e zaströzenjo hischcze powjetschi. W o n so syny Pschi Puczu, zo by je spokojik, a hizo stvjcsche arcy to v jw o d o w a pschi nim, ernt zo by jn burik spöznak. K ak d h a mozecze te tobohe knrjo takle w sköncznej horcoczc tookoko nosycz?" w oprascha so knjeni pokhiliwschi so k dzesczu, kotrez börzy zm erow a. J a toschak to czinik njebych", w otm okw i burik, hdy bych njetrjebak! M y to n t horjeka to horach bydlim y a skuschamy do teje fary. D zen sa chcemy te dzcczatko kschczicz dacz, ale km ütra dokho czakacz d ato a ; m jez tym m oze tobohe knrjo toum recz." N a, hdyz niczo d ale n je je ", p ra ji knjeni, tom u m öztl w o tp o m h acz; ja a m oj m nz budzem oj dzesczu kmütsicz." D h a so toant to la ja r a rje n je dzakuju ", p ra ji ztvjeseleny n a n, a B ü h luby K njez tonnt to n a waschich dzeczoch zapkaczi." C yle h n u ta zatooka arcytoöjw odotoa sw ojoho m andzelskoho, a w o b aj pvdaschtaj so do farskeje cyrkwje ke kschczency dzescza. T o la knjez fa ra r so mako njedziwasche, hdyz nad o b n e kmvtsistwo to u h lad a, burik pak so strozi a z a ra d o w a z dobom, hdyz arcytoöjw odotoa jo h o holczku n ad d u p u dzcrzesche it Po kschczency jo h o bohacze tovbdari. Z radosczti n a jp rje d y njewcdzesche, schto p ra jic z ; sylzy so jo m u kulachu po licach, p o to m z a s a z a s wokasche: B ö h lurntt zapkacz n a waschich dzeczoch!" S y skyschak", p ra ji arcytoöjw odotoa stvojom u m andzelskom u, hdtjz z cyrkwje dzeschtaj, schto je w ön p rajik? -B üh tonnt zapkacz n a waschich dzeczoch!«" T e le skotov je so dopjelniko. H dyz m aty arcy w ö jw o d a F ra n c Jü zef, je ju syn, >v lecge straschnje khory lezesche, hdyz joho macz pkakajcy a so m odlicy pschi jo h o közku kleczesche, tehdvm m nohe m odlitw y k n jeb jn stupachu za joho tootkhorjenjo. T ch d o m tez ta u t toysoko to horach, to khudej khezcy n ad solnej horu, kleczachu m nz a zo n a a dzeczi a m odlachu so za dzeczo swojich dobroczerjow, a B ö h wuskyscha sich prüstw u. M kody p ry n c pschetra khorvscz, a jo h o m acz w otkhorjacoho z radosczu toobjim ow asche, n a n jo h o z wjesokosczu k to u tro b je tküczesche. W otrvsczene bu tele dzeczo pozbehnjene n a skawny kejzorski trö n R akuskeje a knjezi hischcze n a nim jako k e jz o r F r a n c J ü z e f.

35 T a k su so sproste skowa khudoho burika ze S o ln o h rö d sk eje dopjelnike: B ö h w am zapkacz n a waschich d z e c z o c h! " _ Tez amerikanski duell. W o n o w y m d u e l l u z B o sto n a p isaja : P o hkownej drozy w L o u is v illu (to O h iv ) czehnjesche procession m ethodistow (amerikanskich p ro testan to w ). J o h n F o w le rs, kiz psched klam am i stojesche, w u - smcschesche lu d zi a w osebje p re d a rja B o w m a n a, Po kotrym z czinjesche, tak zo chcychu so wokoko stojacy khori smjecz. K njez B o w m a n Pak n je p ra ji niczo hacz: njedoczink". S c h to? " zaw oka F o w le rs. N je - kniczomny njedoczink", w vspjetow asche B o w m a n a dzesche ze sw ojim i ludzim i bäte. F o w le rs pak njechasche h anbu n a sebi w ostajicz, a nadzijesche so now o h o zabitoho zo rta, hdyz p re d a rja B o w m a n a n a d u ell pozada a p o zada jo h o. T o la, kak so F o w le rs a joho pscheczeljo zadziw achu p re d a r B o w m a n pschija pozadanjo n a duell. B r o n w uzw olicz, to so jo m u pschipüzna, a schto B o w m a n w u z w o li? K o p u zaportkow (zhniw ych jeji). H a j, kopu zaportkow, a n a ty m w obst«: pjatnacze kroczeli distancy a közdy kopu zaportkow. F o w le rs pyrjesche a palesche so z hnew om, to la sköncznje schto jo m u wysche w o sta? Dprbjesche pschincz. M e r a 1 5 kroczeli so w otm eri, pschecziwnikaj so stu p ita j napscheczo sebi, közdy pschimnje jene jejo a p lac! m a F o w le rs zaportk w lewym wöczku, zo jo m u juschka tak Po licu bete bezi. Z a k l...", chcysche zasakrow acz, to la n jed o p raji, pschetoz ledm a be h u b u woczinik, m a plac! d ru h e zhniwe jejo w hubje. P e n jo z hnew om, cyle roznjem drjeny h ra b a a m jece jejo za jejom, wsche jeja, n a praw icu, n a lew icu, ale p re d a rja B o w m a n a ze zanym njetrjechi. T ö n Pak plac! plac! m jeta jo m u jene jejo do czoka, d ru h e do w ucha, p jate, scheste do hkowy, a hdyz pschichodne z a s so do hubt) nam aka, zo by straschne klecza zatykako, w o ta F o w le r s : Doscz, doscz", a dobrocziw je B o w m a n zastanje. J o h n F o w le rs Pak je pjecza pschisahak: J ö n u sym m ethodistu n a d u ell p o za d at, ale zenje w jac y!" S ta w iz n u tohole d u e lla z A m eriki pow edaja, to njecham y zabycz to la w ona m a hluboki a dobry zmysk. Smeschki. Nyschporec trjechi B osczija, kiz so z cytej schiju smeje. S ch to dha so tak woschczerasch, B o sczijo?" ^B osczij: H a, h a! T o je z o rt! D y rb ja ch z m esta za naschoho dzeda bleschu w in a sobu pschinjescz. T u zetkam ru n je P ölkec J a n a, kiz so m je praschesche, za koho w ino njesu. Tyknych jo m u bleschu k lubu, p r a jo : Z a tebje. A tö n khadla je tak hkupy, zo m i to w o p raw d ze w en, a w u z lo p a cyku bleschu. N e, kak jenoz m öze czkowjek tak hkupy bycz!" 35 N yschporec: H a j, h a j! B osczijo, kak jen o z möze czkowjek tak hkupy bycz?" W R uskej mejesche b u r dokznika, kiz nochcysche swöj dokh pkaczicz. T u z w jedzetaj so k sudnikej. S u d n ik prascha so dokznika: S c z e b u re j Pjenjczy w in o jty? " Dokznik: H aj, sym!" S u d n ik : C ^ o h o d la jo m u njepkaczicze?" D okznik: W uczinichm oj sebi, zo d y rb ju n a swj. H endrich a pkaczicz. D okelz Pak to h o p o la n a s njeswjeczimy, n jetrjeb am pkaczicz." S u d n ik sebi khw ilu m ysli a P o to m rozsudzi: Z a tydzen je sw jedzen Wschech S w ja ty c h. M je z nim i je tez zawescze swj. H endrich. budzesch pkaczicz." T a k so sta. N a tu ty m d n ju J e d y n A m erirzan je dobry sredk w unam akak, zo bychu kokosche sta jn je je ja njeske. W idzesche m jenujcy, kak so kokosch közdy kröcz za znjesenym jejo m w o h lad n je a, je w uhladaw schi, poczin a dakacz. T u z je hnezdo wudzekak, pschez kotrez so jejo do spody stojacoho korbika sunje. H dyz so n etto kokosch, kiz je znjeska, w o h la d n je a jejo njew idzi, m ysli sebi, zo hischcze n jeje znjeska, a czini to hnydom z n o w a. T a k njese jeja, doniz ju z hnezda njezeczerisch.. W letach 1870ty ch, hdyz zn a ty k u ltu rk am p f" w N em cach knjezesche, khodzachu h u sto p ö lcajo w je n a p re d o w an ja, zo bychu posknchali, hacz to la p re d a r niczo pschec^iwo krasnym mejskim zakonjam n jep ra ji. T a k pschindze tez jö n u tajki zah o rjen y straznik do cyrkw je w D o m b achu w Nassaw skej, hdzez be zn aty nemski basnik A lfred M u th za fa ra rja, kotryz dru h d y sp raw n y hnew d la surow ych njespraw nosczow cyle podtköczicz njem özesche. P ö lc a j w u sta ji so ru n je srjedza n a Hasch napscheczo kletcy, zo d y rb i jo h o p re d a r hnydom w u hladacz. F a r a r poczin a sw oje njedzelske p re d o w a n jo z tu ty m i skow am i: L u b i kschesczenjo! R jenschi czas za n a s skhadza. W o t zkoho pschikkada, kotryz su w osobnje wysocy ludzo d aw ali, je telko zkoho do sw eta pschischko. N e tto su Po zdaczu tez wysocy pözn ali, zo d y rb ja so polepschicz. W id zu to z to h o, zo wyschnoscz poczin a swojich zastojnikow zasy k B o zim skuzbam skacz. N a d zija m y so, zo budze so to n e tto p o rja d n je statvacz, a nie jenoz z nizschimi, a le z wyschschimi zastojnikam i. P schetoz schtöz B o h u sw erny njeje, njebudze tez kralej sw erny. A hdyz pschecziwnikojo nascheje cyrkwje tu pschikhadzeja, p ö z n a ja lohko, zo so tu niczo njestaw a, schtoz mohko wyschnosczi schkodzicz. P schi fararjo w y ch stowach be p ö lcaj d ale a d ale cofowak, doniz sobuzelny stokp jo h o njeskhowa. N a pred o w an jo w jacy njekhodzesche.

36 36 Kraje a jich wjefchojo S a k s k a : Ž T l f ^ D i r K t ^ b o 1 4,9 9 2,8 q k in.; 3,5 0 0,0 0 0 w o b y d le rjo w ; (pschez 1 3 0,0 0 0 katholikow, 5 9,7 5 6 erb o tn ). K r a l A l b e r t I., rodz h a p r , n a tro n pschischol 2 9. oft , zw er. 18. jun z K a r o l u z W a sa, ro d z. 5. aug P r y n - eesna H ilzbjeta, ro d z. 4.fe b r , w u d o w a w ojw ody F e rd in a n d a z G enuy. P r y n c J u r i j, rodz. 8. aug , w ozen m eje z M a r ij u H a n u, fo tru p o rtu g. k ra la, rodz ju l , zw udow jeny 6. febr ; jeju dzeezi su: M a t h i l d a, rodz. 1 9.m erca ; Bjedrich August, rodz m eje , zver not) z L u isu, rakuskej areyw chm odku; M a r i j a Jö ze sa, ro d z m eje , w u d a ta 2. oktobra u a Rakuskoho w ulkow ojw odu O tto,r o d z h a p r ; J a n J u r i j, ro d z ju lija , zw er. 5. bopr z M a r iju J s a b e llu z W ü rtem b erg ik eie; M a x, rodz noo ; A lbert, ro d z febr ; SXeicti v ry n e a B jed rich a A u g u sta : J u r i, ro d s. 15 ja n ; B jedrich Khrystian rodz bec A n h a l t s k a. W o jw o d a : L eopold Bjedrich, rodz h a p ry la Badenska. W u lk o w o jw o d a : Bjedrich W ilh elm L ndw ik, ro d z. 9. septeiubra Bayerska. Z a khoroho k rala O t t a L, rodz h a p ry la , knjezi p ry n e reg e n t L uitpold, rodz. 12. m ĕrca B r a u n schweigst a. W o jw o d stw o. P ry n c - reg eu t: Albrecht, pruski prv n e, rodz. 8. meje Hessenska. W u lk o w o jw o d a : E rn s t Ludwik, rodz n o v ern b ra L ippe-d etrnold. W je rc h : B jed rich W oldem a r, rodz h a p ry la L ip p e-s ch a u m b u rg. W jerch: J u r i j, rodz o fto b ra M e c k l e n b u r g - S c h w e r i n. W u lk o w o jw o d a : Bjedrich F r a n c I I I., ro d z m erca M e c k l e n b u r g - S t r elitz. W u lk o w o jw o d a : Bjedrich W ilhelm, ro d z oktobra O l d e n b u r g s k a. W u lk o w o jw o d a : Bjedrich P e t r, rodz. 8. ju lija P r u s k a. K r a l : W ilh e lm II. nemski kejzor, ro d z ja u u a r a K ro n p ry n c : Bjedrich W ilhelm, ro d z. 6. m eje R eu ß -G reiz. W jerch : Hendrich X X I I., ro d z m erca R euß-s chleiz. W jerch: Hendrich X I V., ro d z m eje S ak sk a-w eim ar-e isen ac h. W ulk o w o jw o d a: K a rl A lexander, rodz ju n ija S ak sk a-m e iu in g e n. W o jw o d a : J u r i j I I., rodz. 2. h a p ry la S akska-a lteuburg. W o jw o d a : Ernst, rodz. 16. septem bra S a k sk a -K o b u rg -G o th a. W o jw o d a : Alfred rodz. 6. au g u sta S c h w a r z b u r g - S o n d e r s h a u s e n. W je rc h : K a rl G ü n th e r, rodz. 7. a u g u sta S c h w a rz b u rg - R udolsta dt. W je rc h : G ü n ther, ro d z au g u sta Waldeck. W jerch: Biedrich, rodz jan W ü r t e m b e r g s k a. K r a l : W ilh elm I I., rodz febr Druhe curopske kraje. Belgiska. K ra l: Leopold I I., r o d z.9. hap Bolharska. ffijercb: p ry n c F e r d in a n d Ko bitrgifi, rodz. 2 6 febr Ezornohorska. W jerch : N ikola I., rodz septem bra Danska. K ra l: K h ry stian I X., rodz. 8. h a p r Ḟ r a n c ö z s k a. P schedsyda re p u b lik i: F e l i x F a n r e, rodz ja u u a r a Grichiska. K r a l: J u r i j I., r o d z.2 4. dec Jtalska. Kral: H u m b e r t 1., rodz m erca Jendzelska. K ra lo w n a : A le x a n d rin a Viktorija I., rodz m eje Liechtenstein. W je rc h : J a n I I., ro d z. 5. oft ṠOI otta so. W jerch : A lbert, rodz m v Ṅizozemska (H o lla n d ). K ra lo w n a : W i l h e l mina, rodz au g u sta , P o r t u g a l. K r a l: K a r l I., rodz sept Ṙakuska (A w strij'a). K ejzor: F r a n c Jo ze f I., rodz a u g u sta R o m (cyrkw inski stat). B a m z : L e o X I I I., rodz. Jo a c h im P ecci w K a rp in eto 2. m erc a , w uzw o len y 2 0. febr. a krönow any 3. m erca R u m u n s k a. K r a l: K a rl I., ro d z h a p r Ṙuska. K e jz o r: Miklawsch I I., ro d z m eje Serbiska. K r a l: A lex a n d er I., rodz. 14. aug Ṡchpaniska. K r a l : A lf o n s X I I I., rodz. 17. m eje K ra lo w n a -re g e n c z in a M a r i j a Khrystina. S chw ajcařska. P ic h ed iy d a republiki E.Frey^ Schwejdska. K r a l: Oskar I I., ro d z ja n Turkowska. S u l t a n : A b d u l - H a m id - K h a n I I., rodz sept