GEOGRAFIA. Czas pracy 120 minut

Transkrypt

1 Miejsce na naklejk z kodem szko y OKE JAWORZNO CKE GEOGRAFIA MARZEC ROK 2008 POZIOM PODSTAWOWY PRZYK ADOWY ZESTAW ZADA Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdaj cego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron (zadania 1 30) oraz barwn map. Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem / atramentem. 4. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l. 5. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie. 6. Podczas egzaminu mo esz korzysta z o ówka i gumki (wy cznie do rysunków) oraz linijki, lupy i kalkulatora. yczymy powodzenia! Za rozwi zanie wszystkich zada mo na otrzyma cznie 50 punktów Wype nia zdaj cy przed rozpocz ciem pracy PESEL ZDAJ CEGO KOD ZDAJ CEGO

2 2 Zadania wykonaj na podstawie za czonej mapy turystycznej Jezioro Ro nowskie. Zadanie 1. (2 pkt) Korzystaj c z mapy turystycznej, uzupe nij poni sze zdania. a) Rzeka p yn ca przez ososin Doln nosi nazw.... b) Wzniesienie, którego szczyt znajduje si na wysoko ci 418 m n.p.m., po o one na zachód od drogi krajowej nr 75 nosi nazw.... c) Wie a przeka nikowa w azach (pole E3) znajduje si na wysoko ci... m n.p.m. d) Z przystani wodnej (pole D4) grupa turystów wyruszy a na Ostr Gór (pole D3). Po wej ciu na niebieski szlak tury ci pocz tkowo szli w kierunku... (wpisz kierunek geograficzny). Zadanie 2. (2 pkt) Oblicz odleg o w terenie w linii prostej mi dzy przystani wodn (pole D4), a szczytem Ostrej Góry (pole D3). Zapisz obliczenia. Wynik podaj w km. Miejsce na obliczenia: Odleg o w terenie:.... Zadanie 3. (2 pkt) Podaj dwie cechy przyrodnicze rzeki Dunajec lub jej doliny na odcinku przedstawionym na mapie w polach D1 i E1.

3 3 Zadanie 4. (2 pkt) Podaj dwa przyrodnicze i dwa kulturowe walory turystyczne obszaru przedstawionego na mapie w polu D2. a) Przyrodnicze walory turystyczne: b) Kulturowe walory turystyczne: Zadanie 5. (1 pkt) Uzasadnij, podaj c dwa argumenty, e O rodek Wypoczynkowy Ro nów (pole D3) posiada atrakcyjn lokalizacj dla wczasowiczów. Zadanie 6. (2 pkt) Podaj po dwie ró nice mi dzy obszarami przedstawionymi na mapie w polach C4 i F2, uwzgl dniaj c: a) cechy rodowiska przyrodniczego: b) cechy zagospodarowania:

4 4 Zadanie 7. (2 pkt) Jezioro Ro nowskie jest sztucznym zbiornikiem wodnym. Wymie dwa pozytywne i dwa negatywne skutki przyrodnicze lub spo ecznogospodarcze wynikaj ce z utworzenia Jeziora Ro nowskiego. a) Pozytywne skutki: b) Negatywne skutki: Zadanie 8. (1 pkt) Podaj nazwy dwóch procesów endogenicznych Zadanie 9. (1 pkt) Uzupe nij tabel, wpisuj c obok nazwy jeziora jego typ genetyczny, wybrany z podanych poni ej. Typ genetyczny: polodowcowe, przybrze ne, tektoniczne, wulkaniczne. Jezioro Typ genetyczny niardwy Mamry ebsko

5 5 Zadanie 10. (2 pkt) Poni sz map wykorzystaj do wykonania polece a i b. a) Oblicz odleg o k tow (w stopniach) mi dzy przedstawionym na mapie równole nikiem przechodz cym przez Petersburg a ko em podbiegunowym pó nocnym. Zapisz obliczenia. Miejsce na obliczenia: Odleg o k towa:... b) Oce prawdziwo poni szych zda, pisz c liter P, je li zdanie jest prawdziwe, lub liter F, je li zdanie jest fa szywe. W Warszawie S o ce góruje pó niej ni w Petersburgu grudnia w Warszawie dzie jest krótszy ni w Petersburgu....

6 6 Zadania 11. i 12. rozwi, wykorzystuj c poni szy wykres. Na wykresie przedstawiono warto ci redniej miesi cznej temperatury powietrza w styczniu i w lipcu w wybranych miejscowo ciach po o onych wzd u równole nika 52 N. Zadanie 11. (2 pkt) a) Podaj nazw miejscowo ci o najmniejszej rocznej amplitudzie temperatury powietrza. Oblicz i zapisz warto rocznej amplitudy temperatury powietrza w tej miejscowo ci. Miejsce na obliczenia: Miejscowo :... Roczna amplituda temperatury:... C b) Na podstawie wykresu sformu uj wniosek, dotycz cy rozk adu warto ci rocznej amplitudy temperatury powietrza w Europie wzd u równole nika 52 N. Zadanie 12. (1 pkt) Na podstawie wykresu oraz w asnej wiedzy podaj dwie ró nice mi dzy klimatem umiarkowanym morskim, a klimatem umiarkowanym kontynentalnym. W odpowiedzi pomi roczn amplitud temperatury powietrza.

7 7 Zadanie 13. (2 pkt) Uzupe nij tabel, przyporz dkowuj c ka demu typowi klimatu po jednej charakterystycznej dla niego formacji ro linnej wybranej z poni szych. Formacje ro linne: sawanny, wilgotne lasy równikowe, tundra, lasy li ciaste strefy umiarkowanej, tajga, ro linno ródziemnomorska. Typ klimatu: Formacja ro linna: umiarkowany ch odny podrównikowy suchy równikowy wilgotny subpolarny podzwrotnikowy morski Zadanie 14. (2 pkt) Ofiary miertelne w ród ludno ci to najtragiczniejszy skutek wyst powania cyklonów tropikalnych. Bardzo du o ofiar miertelnych by o skutkiem wyst pienia cyklonów tropikalnych w Bangladeszu, kraju po o onym w delcie Gangesu i Brahmaputry. W 1970 r. zgin o tam oko o 300 tysi cy osób, a w 1991 r. oko o 140 tysi cy. Skutkiem przej cia cyklonów tropikalnych s równie katastrofalne zniszczenia. Jednym ze zjawisk, które wywo uje te zniszczenia, jest morska fala, zalewaj ca przybrze ne cz ci l du. a) Podaj dwa inne zjawiska przyrodnicze towarzysz ce cyklonom tropikalnym, które s przyczynami zniszcze na l dzie b) Podaj dwie przyczyny (niezale ne od si y zjawisk przyrodniczych towarzysz cych cyklonom tropikalnym), które mog y wp yn na tak du liczb ofiar miertelnych w Bangladeszu.

8 8 Zadania 15. i 16. rozwi, wykorzystuj c poni sz map. Zadanie 15. (2 pkt) Uzasadnij, podaj c dwa argumenty, e obszary oznaczone na mapie literami A i B charakteryzuj si niekorzystnymi warunkami dla uprawy ro lin zbo owych. Obszar A Obszar B Zadanie 16. (1 pkt) Na mapie oznaczono cyframi 1 i 2 wybrane pa stwa wiata o du ej g sto ci zaludnienia. Podaj nazwy tych pa stw. Oznaczenie na mapie 1 2 Nazwa pa stwa

9 9 Zadanie 17. (2 pkt) Na mapie przedstawiono rozmieszczenie parków narodowych w Polsce. Wpisz do tabeli numery, którymi oznaczono na mapie po o enie podanych parków narodowych. Park narodowy Numer na mapie Kampinoski Karkonoski S owi ski wi tokrzyski Tatrza ski Zadanie 18. (2 pkt) Przyporz dkuj Nizinie Gangesu i Nizinie Czarnomorskiej odpowiedni typ klimatu i typ gleby, decyduj ce o wysokiej przydatno ci rolniczej tych obszarów. Typ gleby: bielicowa, czarnoziem, aluwialna (mada), laterytowa. Typ klimatu: umiarkowany kontynentalny, zwrotnikowy monsunowy, podzwrotnikowy morski, równikowy wilgotny. Obszar Typ gleby Typ klimatu Nizina Gangesu Nizina Czarnomorska

10 10 Zadanie 19. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono piramid p ci i wieku ludno ci Japonii w 2000 r. Korzystaj c z rysunku: a) Podaj liczb kobiet urodzonych w latach mln b) Porównaj liczebno kobiet z liczebno ci m czyzn w 2000 roku w przedzia ach wieku: 0-9 lat i powy ej 80 lat. Zadanie 20. (1 pkt) Na wykresach przedstawiono struktur wieku ludno ci wybranych krajów na pocz tku XXI wieku. A B 19 i mniej lat lat lat 65 i wi cej lat

11 11 Uzasadnij, pod jakim wzgl dem struktura wieku ludno ci kraju A mo e by niekorzystna, a kraju B korzystna dla rozwoju ekonomicznego pa stwa. Zadanie 21. (1 pkt) Poni ej oznaczono literami A-D wybrane zespo y miejskie w Polsce. Podaj litery, którymi oznaczono dwie aglomeracje monocentryczne. Litery:

12 12 Zadania 22. i 23. rozwi, wykorzystuj c tekst ród owy. W poni szym tek cie opisano zmiany gospodarcze, spo eczne i demograficzne, zachodz ce w odzi jednym z najwi kszych miast Polski. Dzi w odzi yje si ci ko. Co pi ty mieszkaniec pozostaje bez pracy 19,2% to najwy szy wska nik w ród wszystkich miast wojewódzkich. W wi kszo ci to bezrobocie strukturalne spadek po upad ym imperium tekstylno-w ókienniczym. (...) Z brakiem pracy wi e si kolejny problem. ód si starzeje. (...) M odzi uciekaj przed bezrobociem, najwi cej do stolicy niektórzy doje d aj codziennie, inni wracaj do domu tylko na weekendy. Szcz liwcy osiedlili si w Warszawie na sta e. (...) Tymczasem znana mi dzynarodowa firma doradcza McKinsey w swym raporcie wskaza a w a nie ód jako jedno z najlepszych miejsc do inwestowania. (...) Fabrykanci z powie ci Reymonta budowali w odzi, bo by o tam du o taniej si y roboczej. Dzi ta si a jest nie tylko tania, ale i wykwalifikowana. Na dziesi ciu wy szych uczelniach studiuje 100 tys. m odych ludzi. (...) Wysokie bezrobocie gwarantuje, e ch tnych do pracy nie zabraknie. Przyjmujemy do pracy zaraz po studiach ekonomicznych, wszyscy s dobrze przygotowani, znaj j zyki i najnowsze techniki ksi gowe mówi prezes Philipsa. Dziewi dziesi t procent pracowników mbanku ma wy sze wykszta cenie, za rednia wieku to 28 lat mówi prezes pierwszego polskiego banku wirtualnego. W ród 300 pracowników infolinii s prawie sami studenci. rednia wieku jeszcze ni sza 23 lata. (...) Niskie koszty inwestycji to nie jedyny powód gwa townej popularno ci miasta. ód to centrum Polski i Europy, dok adnie na przeci ciu szlaków pó noc-po udnie i wschódzachód mówi przedstawiciel fabryki Merloni Indesit. Przysz e skrzy owanie autostrad A1 i A2 b dzie przebiega w Strykowie, kilkana cie kilometrów od odzi. To dla fabryki Merloni Indesit rzecz istotna. Ju dzi 84% kuchenek produkowanych w odzi trafia na eksport. Ze wzgl du na centralne po o enie regionem ódzkim interesuj si firmy buduj ce magazyny i centra logistyczne mówi wojewoda. Najwi kszy w Europie magazyn pod Piotrkowem otworzy a niedawno Ikea. Rozbudow sortowni paczek zapowiada firma kurierska Masterlink. Firmy, które ju zainwestowa y, przyci gn kolejne. (...) ród o: P. Stasiak; ód na fali, Polityka nr 13 (2445), 27 marca 2004, s. 40. Zadanie 22. (2 pkt) Podaj trzy skutki (spo eczno-ekonomiczne lub demograficzne) wywo ane bezrobociem strukturalnym w odzi

13 13 Zadanie 23. (2 pkt) Wymie trzy czynniki, które decyduj o du ej atrakcyjno ci regionu ódzkiego dla inwestorów zagranicznych Zadanie 24. (2 pkt) Podaj po dwa przyk ady negatywnych zmian w rodowisku przyrodniczym, które s spowodowane: a) eksploatacj z ó w gla brunatnego, b) produkcj energii w elektrowniach wykorzystuj cych w giel brunatny.

14 14 Zadania 25. i 26. rozwi, wykorzystuj c poni sz tabel. W tabeli przedstawiono dane o krajach, które w 2001 r. mia y najwi ksze zasoby, wydobycie i zu ycie ropy naftowej na wiecie. Zasoby Wydobycie Zu ycie Wyszczególnienie mln ton Wyszczególnienie mln ton Wyszczególnienie mln ton 1. Arabia Saudyjska ,0 1. Arabia Saudyjska 378,7 2. Irak ,0 2. Stany Zjednoczone 1. Stany Zjednoczone 894,9 352,9 2. Japonia 249,1 3. Kuwejt ,0 3. Rosja 351,7 3. Chiny 223,5 4. Zjednoczone Emiraty Arabskie ,0 4. Meksyk 176,5 4. Niemcy 131,3 5. Iran ,0 5. Chiny 165,2 5. Rosja 126,0 6. Wenezuela ,0 6. Iran 159,1 6. Brazylia 98,7 7. Rosja 6 609,0 7. Wenezuela 156,9 7. Indie 98,0 8. Libia 3 888,0 8. Norwegia 153,5 8. Korea Po udniowa 9. Meksyk 3 665,0 9. Kanada 126,5 9. Francja 96,3 10. Chiny 3 288,0 10. Wielka Brytania 113,6 10. Kanada 91,4 97,9 Zadanie 25. (1 pkt) Podaj nazw (pe n lub skrót) organizacji zrzeszaj cej kraje eksportuj ce rop naftow, których nazwy podkre lono w tabeli. Zadanie 26. (2 pkt) a) Oblicz zasoby ropy naftowej w wymienionych w tabeli krajach po o onych nad Zatok Persk. Wynik podaj z przybli eniem do 0,1 mld ton. Miejsce na obliczenia: Zasoby:... b) Podaj nazwy dwóch krajów najwi kszych importerów ropy naftowej w 2001 r

15 15 Zadanie 27. (2 pkt) Wymie dwa wspó czesne problemy mieszka ców wielkich miast w krajach wysoko rozwini tych zwi zane z nadmiern ilo ci rodków transportu na drogach. Podaj realne propozycje rozwi zania ka dego z wymienionych przez Ciebie problemów. Problem 1:... Propozycja rozwi zania problemu 1.: Problem 2:... Propozycja rozwi zania problemu 2.: Zadanie 28. (1 pkt) Podaj dwie przyczyny wzrostu wielko ci przewozów pasa erów transportem lotniczym w Polsce po 2000 roku.

16 16 Zadanie 29. (1 pkt) Podkre l organizacj, której celem jest integracja gospodarcza pa stw po o onych w Ameryce Pó nocnej. A. ASEAN B. NAFTA C. NATO D. UE Zadanie 30. (2 pkt) W tabeli podano informacje dotycz ce narodów nieposiadaj cych suwerennych pa stw. Obok ka dego opisu wpisz nazw narodu, którego dotyczy ten opis. Opis Naród Naród arabski zamieszkuj cy Izrael i s siednie pa stwa. Czynnie przeciwstawia si osadnictwu ydowskiemu. W 1964 r. z inicjatywy Ligi Arabskiej powsta o OWP organizacja, któr dziesi lat pó niej uznano za jedynego reprezentanta tego narodu. Naród zamieszkuj cy pó nocn cz obszaru Kaukazu. W 1991 roku proklamowa powstanie niepodleg ej republiki, skutkiem czego by o wkroczenie wojsk rosyjskich i wybuch krwawych walk. Naród mieszkaj cy po obu stronach Pirenejów na terenach dzisiejszej Hiszpanii i Francji. W 1959 roku powsta a ETA tajna, separatystyczna organizacja walcz ca o niezale no tego narodu.

17 BRUDNOPIS 17