A mówię: Tyle czasu, ile dziedzic jest małym dzieckiem, niczym się nie róŝni od niewolnika, chociaŝ jest panem wszystkiego,

Transkrypt

1 z : A mówę: Tyle czasu, le dzedzc jest małym dzeckem, nczym sę ne róŝn od newolnka, ccaŝ jest panem wszystkego, λεγω εφ σν χρνν legō ef son chronon v Pres Act Sg pk Acc Sg m Mówę do jakego czasu le κληρνµς νηπις εστιν υν διαφερει δυλυ klēronomos nēpos estn oun dafere doulou a_ Nom Sg m v Pres vxx Sg a_ Acc Sg n v Pres Act Sg dzedzczący nemowlęcem jest nc róŝn sę newolnkem sługą 0 κυρις παντων ων kuros pantōn ōn a_ Gen Pl m vp Pres vxx Nom Sg m panem wszystkch będąc ale jest pod dozorcam rządcam aŝ do czasu ustalonego przez swego ojca. 0 0 αλλα υπ επιτρπυς εστιν ικνµυς alla hupo eptropous estn okonomous n_ Acc Pl m v Pres vxx Sg n_ Acc Pl m Ale pod dozorcam jest rządcam opekunam szafarzam 0 αχρι πρθεσµιας τυ πατρς achr protesmas tou patros t_ Gen Sg m aŝ do ustalonego czasu (przez) ojca zamerzena Podobne my, gdy bylśmy nedojrzal, pozostawalśmy znewolen pod zasadam tego śwata; 0

2 z : υτως ηµεις τε ηµεν νηπιι utōs hēmes te ēmen nēpo pp Nom Pl v Impf vxx Pl a_ Nom Pl m Tak my gdy bylśmy nemowlętam 0 0 υπ τα στιχεια τυ κσµυ ηµεν hupo ta stochea tou kosmou ēmen t_ Acc Pl n n_ Acc Pl n t_ Gen Sg m v Impf vxx Pl pod elementam śwata bylśmy 0 δυλωµενι doulōmeno vp Perf Pas Nom Pl m uczynen newolnkam którzy są znewolen gdy jednak naszła pełna czasu, Bóg wysłał swojego Syna, który narodzł sę z kobety, narodzł sę pod Prawem, 0 τε ηλθεν τ πληρωµα τυ te ēlten to plērōma tou v Aor Act Sg t_ Nom Sg n n_ Nom Sg n t_ Gen Sg m Gdy przyszło wypełnene χρνυ εξαπεστειλεν θες τν υιν chronou eksapestelen teos ton huon v Aor Act Sg t_ Acc Sg m czasu wysłał Bóg Syna 0 0 αυτυ γενµενν εκ γυναικς γενµενν υπ autou genomenon ek gunakos genomenon hupo pp Gen Sg m vp Aor mdd Acc Sg m vp Aor mdd Acc Sg m Jego który stał sę z kobety który stał sę pod νµν nomon

3 z : Prawem aby wykupł tych, którzy byl pod Prawem, abyśmy dostąpl usynowena. 0 ινα τυς υπ νµν εξαγραση ινα hna tous hupo nomon eksagorasē hna t_ Acc Pl m vs Aor Act Sg aby (tych) pod Prawem wykuplby aby 0 την υιθεσιαν απλαβωµεν tēn huotesan apolabōmen t_ Acc Sg f n_ Acc Sg f vs Aor Act Pl usynowene dostąplbyśmy obralbyśmy A ponewaŝ jesteśce synam, Bóg wysłał do waszych serc Ducha swojego Syna, wołającego: Abba, Ojcze! 0 0 τι εστε υιι εξαπεστειλεν t este huo eksapestelen v Pres vxx Pl n_ Nom Pl m v Aor Act Sg śe jesteśce synam wysłał 0 0 θες τ πνευµα τυ υιυ αυτυ teos to pneuma tou huou autou t_ Acc Sg n n_ Acc Sg n t_ Gen Sg m pp Gen Sg m Bóg Ducha Syna Jego εις τας καρδιας υµων κραζν αββα es tas kardas humōn krazon abba t_ Acc Pl f n_ Acc Pl f pp Gen Pl vp Pres Act Acc Sg n n proper do serc waszych wołającego Abba [tata] 0 πατηρ patēr

4 z : Ojcze Tak węc juŝ ne jesteś newolnkem, lecz synem, a jeśl synem, to dzedzcem Boga przez Chrystusa ωστε υκετι ει δυλς αλλ υις hōste ouket e doulos all huos v Pres vxx Sg Tak, Ŝe juŝ ne jesteś newolnkem ale synem sługą 0 0 ει υις κληρνµς θευ e huos klēronomos teou Cond jeśl synem dzedzczącym Boga δια χριστυ da chrstou przez Chrystusa Pomazańca Wprawdze kedyś, gdy ne znalśce Boga, słuŝylśce tym, którzy z natury ne są bogam; 0 αλλα ττε µεν υκ ειδτες θεν alla tote men ouk edotes teon Part vp Perf Act Nom Pl m Ale wtedy prawdzwe ne znając Boga 0 0 εδυλευσατε τις µη φυσει υσιν θεις edouleusate tos mē fuse ousn teos v Aor Act Pl t_ Dat Pl m n_ Dat Sg f vp Pres vxx Dat Pl m n_ Dat Pl m stalśce sę newolnkam ne naturą będących bogam teraz jednak, gdy poznalśce Boga, a raczej, gdy zostalśce przez Boga poznan, dlaczego znów zawracace do słabych nędznych zasad, pod którym ponowne chcece słuŝyć.

5 z : 0 νυν γνντες θεν µαλλν nun gnontes teon mallon vp Aor Act Nom Pl m Teraz poznawszy Boga raczej bardzej 0 0 γνωσθεντες υπ θευ πως επιστρεφετε παλιν gnōstentes hupo teou pōs epstrefete paln vp Aor Pas Nom Pl m Int v Pres Act Pl którzy zostalśce poznan przez Boga jak zawracace znowu 0 επι τα ασθενη πτωχα στιχεια ep ta astenē ptōcha stochea t_ Acc Pl n a_ Acc Pl n a_ Acc Pl n n_ Acc Pl n do słabych ubogch elementów ne mających sły bednych ις παλιν ανωθεν δυλευειν θελετε s paln anōten douleuen telete pr Dat Pl n vn Pres Act v Pres Act Pl którym znowu ponowne być newolnkam chcece od początku 0 Plnujece dn, mesęcy, śwąt lat! ηµερας παρατηρεισθε µηνας ρυς hēmeras paratēreste mēnas rous n_ Acc Pl f v Pres Md Pl n_ Acc Pl m n_ Acc Pl m Dn plnujece mesęcy pór czasów ενιαυτυς enautous n_ Acc Pl m lat Boję sę o was, czy w jakś sposób ne trudzłem sę dla was na darmo.

6 z : 0 00 φβυµαι υµας µηπως εικη κεκπιακα εις fobouma humas mēpōs ekē kekopaka es v Pres mdd/pasd Sg pp Acc Pl v Perf Act Sg Boję sę (o) was czy ne jakoś próŝno trudzłem sę nad darmo wzglęm 0 υµας humas pp Acc Pl wam Błagam was, braca, stawajce sę tacy, jak ja, gdyŝ ja jak wy. W nczym mne ne skrzywdzlśce; 0 0 γινεσθε ως εγω τι καγω ως gneste hōs egō t kagō hōs vm Pres mdd/pasd Pl pp Nom Sg pp Nom Sg Con Stańce sę jak ja gdyŝ ja jak υµεις αλφι µαι υµων υν µε humes alfo oma humōn oun me pp Nom Pl n_ Voc Pl m v Pres mdd/pasd Sg pp Gen Pl a_ Acc Sg n pp Acc Sg wy braca proszę was nc m ηδικησατε ēdkēsate v Aor Act Pl uczynlśce nesprawedlwośc wece przeceŝ, Ŝe po raz perwszy głosłem wam ewangelę z powodu słabośc cała. ιδατε τι δι ασθενειαν odate t d astenean v Perf Act Pl n_ Acc Sg f wece Ŝe przez słabość

7 z : bezsłę 0 0 σαρκς ευηγγελισαµην υµιν τ πρτερν sarkos euēggelsamēn humn to proteron v Aor Md Sg pp Dat Pl t_ Acc Sg n a_ Acc Sg n cała ogłosłem ewangelę wam wcześnej ogłosłem dobrą nownę I ccaŝ moje cało było próbą moją, ne pogardzlśce mną an ne wyplulśce mne, ale przyjęlśce mne jak anoła BoŜego, jak Chrystusa Jezusa. 0 τν πειρασµν µυ τν εν ton perasmon mou ton en t_ Acc Sg m pp Gen Sg t_ Acc Sg m próbę moje w dośwadczene 0 0 τη σαρκι µυ υκ εξυθενησατε υ tē sark mou ouk eksoutenēsate ou t_ Dat Sg f n_ Dat Sg f pp Gen Sg v Aor Act Pl cele mom ne pogardzlśce an za nc wzęlśce 0 0 εξεπτυσατε αλλ ως αγγελν θευ εξασθε ekseptusate all hōs aggelon teou eksaste v Aor Act Pl v Aor mdd Pl wyplulśce ale jak anoła BoŜego przyjęlśce zwastuna 0 µε ως χριστν ιησυν me hōs chrston ēsoun pp Acc Sg mne jak Chrystusa Jezusa Pomazańca [JHWH jest zbawenem] Kto węc jest wasze szczęśce? Bo wadczam wam, Ŝe gdyby było moŝna wyłuplbyśce sobe oczy dal je mne. 0 0 τις υν ην µακαρισµς υµων ts oun ēn makarsmos humōn p Nom Sg m v Impf vxx Sg pp Gen Pl

8 z : Kto węc jest uszczęślwenem waszym µαρτυρω γαρ υµιν τι ει δυνατν marturō gar humn t e dunaton v Pres Act Sg pp Dat Pl Cond a_ Nom Sg n wadczam bowem wam Ŝe jeśl moŝlwe 0 τυς φθαλµυς υµων εξρυξαντες αν εδωκατε tous oftalmous humōn eksoruksantes an edōkate t_ Acc Pl m n_ Acc Pl m pp Gen Pl vp Aor Act Nom Pl m Part v Aor Act Pl oczy wasze wyłupwszy dalśce µι mo pp Dat Sg m Czy dlatego stałem sę waszym wrogem, Ŝe mówę wam prawdę? ωστε εχθρς υµων γεγνα αληθευων υµιν hōste echtros humōn gegona alēteuōn humn a_ Nom Sg m pp Gen Pl v Perf Act Sg vp Pres Act Nom Sg m pp Dat Pl Tak, Ŝe neprzyjacelem waszym stałem sę mówąc prawdę wam Zabegają o was ne dobrze, lecz po to, by was odłączyć, abyśce o nch zabegal. 0 0 ζηλυσιν υµας υ καλως αλλα εκκλεισαι zēlousn humas ou kalōs alla ekklesa v Pres Act Pl pp Acc Pl vn Aor Act Współzawodnczą (o) was ne dobrze ale odłączyć Zabegają pękne wykluczyć υµας θελυσιν ινα αυτυς ζηλυτε humas telousn hna autous zēloute pp Acc Pl v Pres Act Pl pp Acc Pl m vs Pres Act Pl

9 z : was chcą aby (o) nch współzawodnczylbyśce zabeglbyśce Dobrą jest rzeczą zabegać w słusznej sprawe zawsze, a ne tylko wtedy, gdy jestem pośród was obecny καλν τ ζηλυσθαι εν καλω kalon to zēlousta en kalō a_ Nom Sg n t_ Nom Sg n vn Pres Pas a_ Dat Sg n Dobre współzawodnczyć ze sobą w dobrym Pękne zabegać pęknym 0 0 πανττε µη µνν εν τω pantote mē monon en tō t_ Dat Sg m zawsze ne tylko w kaŝj chwl jedyne 0 παρειναι µε πρς υµας parena me pros humas vn Pres vxx pp Acc Sg pp Acc Pl być obecnym ja wśród was przy Dzec moje, które znów w bólach rodzę, dopók Chrystus ne będze w was ukształtowany; τεκνια µυ υς παλιν ωδινω αχρις tekna mou us paln ōdnō achrs n_ Voc Pl n pp Gen Sg pr Acc Pl m v Pres Act Sg Dzec me których znowu rodzę sę w bólach aŝ do Małe dzec rodzę sę w cerpenach 0 υ µρφωθη χριστς εν υµιν u morfōtē chrstos en humn pr Gen Sg m vs Aor Pas Sg pp Dat Pl kedy zostałby ukształtowany Chrystus w was Pomazanec 0 a chcałbym teraz być obecny przy was odmenć mój głos, bo jestem nepewny co do was.

10 0 z : 0 0 ηθελν παρειναι πρς υµας αρτι ētelon parena pros humas art v Impf Act Sg vn Pres vxx pp Acc Pl chcałem być obecnym przy was teraz 0 0 αλλαξαι την φωνην µυ τι allaksa tēn fōnēn mou t vn Aor Act t_ Acc Sg f n_ Acc Sg f pp Gen Sg odmenć głos mój Ŝe zmenć απρυµαι εν υµιν aporouma en humn v Pres Md Sg pp Dat Pl jestem w nepewnośc do was Powedzce m wy, którzy chcece być pod Prawem, czy ne słuchace Prawa? 00 0 λεγετε µι ι υπ νµν θελντες legete mo hupo nomon telontes vm Pres Act Pl pp Dat Sg t_ Nom Pl m vp Pres Act Nom Pl m Mówce m pod Prawem chcąc 0 ειναι τν νµν υκ ακυετε ena ton nomon ouk akouete vn Pres vxx t_ Acc Sg m v Pres Act Pl być Prawa ne słyszyce Napsane jest bowem, Ŝe Abraham mał dwóch synów, jednego z newolncy, a drugego z wolnej. 0 0 γεγραπται γαρ τι αβρααµ δυ υιυς gegrapta gar t abraam duo huous v Perf Pas Sg n proper a_ Nom n_ Acc Pl m Jest napsane bowem Ŝe Abraham dwóch synów [ojcec welu narodów] 0

11 z : 0 εσχεν ενα εκ παιδισκης eschen hena ek padskēs v Aor Act Sg a_ Acc Sg m mał jednego z newolncy słuŝebnej 0 ενα εκ ελευθερας hena ek eleuteras a_ Acc Sg m a_ Gen Sg f jednego z wolnej Lecz ten z newolncy narodzł sę według cała, ten natomast, który był z wolnej, ze względu na obetncę. 0 αλλ µεν εκ παιδισκης all men ek padskēs Part Ale (ten) prawdzwe z newolncy słuŝebnej 0 00 κατα σαρκα γεγεννηται εκ kata sarka gegennēta ek n_ Acc Sg f v Perf Pas Sg według cała jest urodzony (ten) z 0 ελευθερας δια επαγγελιας eleuteras da epaggelas a_ Gen Sg f wolnej przez obetncę Ma to znaczene przenośne, te (kobety) są jak dwa przymerza, jedno z góry Synaj, rodzące w newolę jest nm Hagar. 0 0 ατινα εστιν αλληγρυµενα αυται γαρ εισιν hatna estn allēgoroumena hauta gar esn pr Nom Pl n v Pres vxx Sg vp Pres Pas Nom Pl n pd Nom Pl f v Pres vxx Pl Które jest mówene alegoryczne te bowem są mające znaczene przenośne

12 z : αι δυ διαθη µια µεν απ ha duo datē ma men apo t_ Nom Pl f a_ Nom n_ Nom Pl f a_ Nom Sg f Part dwoma przymerzam jedno prawdzwe z 00 ρυς σινα εις δυλειαν γεννωσα ητις orous sna es doulean gennōsa hēts n_ Gen Sg n n proper n_ Acc Sg f vp Pres Act Nom Sg f pr Nom Sg f góry Synaj w newolę rodzącą nm [grzech] 0 0 εστιν αγαρ estn hagar v Pres vxx Sg n proper jest Hagar To Hagar bowem jest górą Synaj w Arab; odpowada ona teraźnejszemu Jeruzalem wraz ze swom dzećm wcąŝ pełn pownnośc newolncy. 0 0 τ γαρ αγαρ σινα ρς εστιν to gar hagar sna oros estn t_ Nom Sg n n proper n proper n_ Nom Sg n v Pres vxx Sg Bowem Hagar Synaj górą jest [grzech] 0 0 εν τη αραβια συστιχει τη en tē araba sustoche tē t_ Dat Sg f n_ Dat Sg f v Pres Act Sg t_ Dat Sg f w Arab odpowada (tym) sto w tym szeregu z νυν ιερυσαληµ δυλευει µετα των nun erousalēm douleue meta tōn n proper v Pres Act Sg t_ Gen Pl n teraz Jerozolma jest newolnkem z [dzedzctwo pokoju] 0 0

13 z : τεκνων teknōn n_ Gen Pl n dzećm αυ au pp Gen Sg f jej Natomast górne Jeruzalem jest wolne ono jest wszystkch naszą matką. 0 0 η ανω ιερυσαληµ ελευθερα εστιν hē anō erousalēm eleutera estn t_ Nom Sg f n proper a_ Nom Sg f v Pres vxx Sg Zaś w górze Jerozolma wolna jest [dzedzctwo pokoju] 0 0 ητις εστιν µητηρ παντων ηµων hēts estn mētēr pantōn hēmōn pr Nom Sg f v Pres vxx Sg n_ Nom Sg f a_ Gen Pl m pp Gen Pl która jest matką wszystkch naszą Jest bowem napsane: [Rozraduj sę, nepłodna, która ne rodzsz, wydaj okrzyk zawołaj, ty, która w bólach ne rodzsz, bo węcej dzec jest u porzuconej nŝ u tej, która ma męŝa]. 0 γεγραπται γαρ ευφρανθητι στειρα η υ gegrapta gar eufrantēt stera hē ou v Perf Pas Sg vm Aor Pas Sg n_ Voc Sg f t_ Nom Sg f Jest napsane bowem rozraduj sę bezpłodna (ta) ne ucesz sę 0 0 τικτυσα ρηξν βησν η υκ tktousa rēkson boēson hē ouk vp Pres Act Nom Sg f vm Aor Act Sg vm Aor Act Sg t_ Nom Sg f rodząca wybuchnj zawołaj (ta) ne 0 0 ωδινυσα τι πλλα τα τεκνα ōdnousa t polla ta tekna vp Pres Act Nom Sg f a_ Nom Pl n t_ Nom Pl n n_ Nom Pl n rodząca w bólach gdyŝ lczne dzec (tej) 0

14 z : 0 ερηµυ µαλλν η εχυσης τν erēmou mallon ē ecusēs ton a_ Gen Sg f Part vp Pres Act Gen Sg f t_ Acc Sg m porzuconej bardzej nŝ mającej samotnej ανδρα andra męŝa Wy, braca, według Izaaka, jesteśce dzećm obetncy. 0 0 ηµεις αλφι κατα ισαακ επαγγελιας hēmes alfo kata saak epaggelas pp Nom Pl n_ Voc Pl m n proper Wy braca według Izaaka obetncy na wzór [śmać sę] 0 00 τεκνα εσµεν tekna esmen n_ Nom Pl n v Pres vxx Pl dzećm jesteśce Lecz jak negdyś ten, który został zrodzony według cała, prześladował zrodzonego według Ducha, tak teraz. αλλ ωσπερ ττε κατα σαρκα all hōsper tote kata sarka n_ Acc Sg f Ale tak, jak wtedy (ten) według cała 0 00 γεννηθεις εδιωκεν τν κατα πνευµα υτως gennētes edōken ton kata pneuma utōs vp Aor Pas Nom Sg m v Impf Act Sg t_ Acc Sg m n_ Acc Sg n który został zrodzony prześladował (tego) według Ducha tak ścgał

15 z : νυν nun teraz 0 Lecz co mów Psmo? [Wypędź newolncę oraz jej syna; bo na pewno ne mógłby dzedzczyć syn newolncy z synem wolnej] αλλα τι λεγει η γραφη εκβαλε alla t lege hē grafē ekbale p Acc Sg n v Pres Act Sg t_ Nom Sg f n_ Nom Sg f vm Aor Act Sg Ale co mów Psmo wyrzuć 0 0 την παιδισκην τν υιν αυ tēn padskēn ton huon au t_ Acc Sg f n_ Acc Sg f t_ Acc Sg m pp Gen Sg f newolncę syna jej słuŝebną 0 0 υ γαρ µη κληρνµηση υις ou gar mē klēronomēsē huos vs Aor Act Sg ne bowem mógłby dzedzczyć syn 0 0 παιδισκης µετα τυ υιυ padskēs meta tou huou t_ Gen Sg m newolncy z synem słuŝebnej ελευθερας eleuteras a_ Gen Sg f wolnej Zatem, braca, ne jesteśmy dzećm newolncy, lecz wolnej

16 z : αρα αλφι υκ εσµεν παιδισκης τεκνα ara alfo ouk esmen padskēs tekna Part n_ Voc Pl m v Pres vxx Pl n_ Nom Pl n Zatem braca ne jesteśmy newolncy dzećm słuŝebnej αλλα ελευθερας alla eleuteras a_ Gen Sg f ale wolnej