Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 21 marca 2011 r., znak: SPS /11, przy którym przesłana została interpelacja panów

Transkrypt

1 Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 21 marca 2011 r., znak: SPS /11, przy którym przesłana została interpelacja panów posłów Krzysztofa Brejzy i Tomasza Lenza z dnia 1 marca 2011 r. w sprawie przepisów akcyzowych dotyczących oświadczeń o przeznaczeniu oleju opałowego, uprzejmie wyjaśniam, co następuje. Zawarte w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, uregulowania dotyczące zasad opodatkowania podatkiem akcyzowym paliw przeznaczonych na cele opałowe mają szczególny charakter, co wynika z dużego ryzyka nadużyć podatkowych. Zobowiązują one podatnika sprzedającego wyroby z przeznaczeniem do celów opałowych, przy spełnieniu określonych warunków, do uzyskania od nabywcy oświadczenia o przeznaczeniu nabywanych wyrobów uprawniającym do zastosowania stawek akcyzy właściwych dla olejów przeznaczonych na cele opałowe. Określają zakres danych, jakie powinny zawierać oświadczenia, miesięczne zestawienia tych oświadczeń, tryb ich uzyskiwania od nabywców oraz tryb i terminy przekazywania organom podatkowym. Regulacje ustawowe wskazują również na obowiązek weryfikacji przez sprzedawców niektórych danych zawartych w oświadczeniach. W tym miejscu należy wskazać na art. 89 ust. 9 ustawy, w myśl którego osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej nabywająca wyroby akcyzowe, np. oleje opałowe, jest obowiązana do okazania sprzedawcy dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość nabywcy w celu potwierdzenia jej tożsamości. Z kolei sprzedawca ww. wyrobów akcyzowych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej jest obowiązany odmówić sprzedaży tych wyrobów lub zastosować stawkę akcyzy określoną w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy. W art. 89 ust. 10 ustawy określone zostały sytuacje, gdy sprzedawca m.in. olejów opałowych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej jest obowiązany zastosować stawkę akcyzy w wysokości 1822,00

2 zł/1000 l, a w przypadku gdy ich gęstość w temperaturze 15 ºC jest równa lub wyższa od 890 kg/m ,00 zł/1000 kg, albo odmówić sprzedaży tych wyrobów. Wprowadzenie tej zmiany stanowiło realizację jednego z głównych postulatów przedsiębiorców dokonujących obrotu olejem opałowym. Powyższe uprawnienia umożliwiły sprzedawcom znaczne ograniczenie nieprawidłowości występujących w obrocie paliwami opałowymi. Niespełnienie warunków obrotu paliwami opałowymi, o których mowa w art. 89 ust ustawy, również uchybienie terminowi sporządzenia i przekazania miesięcznego zestawienia oświadczeń, wymaga zastosowania stawki akcyzy określonej w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy. Zestawienia oświadczeń są jedynym źródłem informacji przekazywanych przez dystrybutorów paliw opałowych do urzędów celnych, umożliwiającym wstępną analizę zawartych w nich danych bez potrzeby wszczynania uciążliwych dla przedsiębiorcy kontroli podatkowych. Niezachowanie warunków sprzedaży tych wyrobów przewidzianych w art. 89 ustawodawca łączy z powstaniem u sprzedawcy obowiązku podatkowego oraz zastosowaniem do sprzedaży oleju opałowego stawki akcyzy zgodnie z art. 89 ust. 16 ustawy. Wbrew przytoczonej w interpelacji opinii obowiązujące regulacje z zakresu akcyzy dotyczące przedmiotowych paliw są precyzyjne i pozwalają na jednoznaczne ustalenie konsekwencji w przypadku niespełnienia wymogów stosowania stawki akcyzy właściwej dla paliw opałowych. Sprzedawca, zdając sobie sprawę z obowiązujących regulacji opodatkowania akcyzą sprzedaży oleju opałowego, powinien dochować należytej ostrożności, jakiej wymagać trzeba w prowadzeniu każdej działalności gospodarczej, zwłaszcza kiedy możliwość zastosowania preferencyjnej stawki akcyzy uzależniona jest od spełnienia określonych wymagań. We wszystkich wątpliwych przypadkach sprzedawca ma możliwość, a biorąc pod uwagę swój dobrze pojęty interes, wręcz obowiązek odmówić sprzedaży oleju ze stawką preferencyjną. 2

3 Nieuprawniona jest teza zawarta w interpelacji, iż obowiązujące regulacje prawne pozostawiają nabywcy dowolność i swobodę w zakresie prawdziwości danych zawartych w oświadczeniach, w oderwaniu od faktycznego zużycia nabytego oleju opałowego. Wypełnienie wprowadzonej do porządku prawnego z zakresu akcyzy instytucji oświadczeń z założenia powinno opierać się na zgodności zawartych w nich treści ze stanem faktycznym. Ustawodawca, określając dla czynności związanych z obrotem olejem opałowym konieczne do spełnienia warunki, wskazał niezbędne elementy tych oświadczeń. Dodatkowo wskazać należy na przepisy pozwalające pociągnąć do odpowiedzialności karnej także nieuczciwych nabywców oleju opałowego. Zgodnie bowiem z art. 73a 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, kto w użyciu wyrobu akcyzowego zmienia jego przeznaczenie, w szczególności używa oleju opałowego jako oleju napędowego, przez co naraża podatek akcyzowy na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. Konstrukcja prawna dotycząca oświadczeń i ich zestawień ma prawnopodatkowe i społeczne znaczenie zarówno dla sprzedawcy, jak i dla nabywcy paliw opałowych. Celem tej regulacji, co warto podkreślić, jest umożliwienie nabywania oleju opałowego bez znacznych obciążeń podatkowych osobom, które faktycznie korzystają z tego wyrobu zgodnie z jego przeznaczeniem. Natomiast konsekwencją niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania oleju, gdy nie zostaną spełnione przewidziane w ustawie warunki tej sprzedaży, jest zastosowanie stawki akcyzy zgodnie z art. 89 ust. 16 ustawy. Zamiarem ustawodawcy było ograniczenie procederu uszczuplania należności budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego w związku ze sprzedażą i wykorzystaniem oleju opałowego niezgodnie z jego przeznaczeniem, zatem rygoryzm warunków stosowania stawek akcyzy do sprzedaży oleju opałowego, w tym również regulacji art. 89 ust. 16 ustawy, jest w pełni uzasadniony. 3

4 Nie można więc zgodzić się z tezą, iż ww. uregulowania ustawowe budzą wątpliwości co do ich konstytucyjności, naruszając zasady równości i niedyskryminacji określone w art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Należy podkreślić, iż zasada równości (art. 32 ust. 1 konstytucji) nie oznacza, że w demokratycznym państwie prawa nie ma miejsca na jakiekolwiek różnicowanie sytuacji prawnej obywateli i innych podmiotów. Zasadę tę należy rozumieć jako nakaz równego traktowania obywateli wobec obowiązującego prawa. W takich ramach możliwe jest jednak różnicowanie sytuacji obywateli w stanowionych normach prawnych i nie oznacza dyskryminowania w życiu gospodarczym, politycznym czy społecznym. Pamiętać przy tym należy, iż stosownie do art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne. Wprowadzona w przepisach ustawy przedmiotowa regulacja oraz skutki prawne nieprzestrzegania jej stanowią niezbędny środek zabezpieczający dochody budżetu państwa z tytułu akcyzy. Chciałbym zapewnić, iż resort finansów z należytą uwagą przyjmuje zgłaszane, również przez branżę paliwową, uwagi i postulaty dotyczące obowiązujących przepisów podatkowych. Dowodem zainteresowania tą problematyką są spotkania z przedstawicielami dystrybutorów oleju opałowego zrzeszonych w Polskiej Izbie Paliw Płynnych, podczas których dyskutowane są problemy i postulaty przedsiębiorców. Efektem tych spotkań jest np. zmiana ustawy, która weszła w życie 1 września 2010 r., umożliwiająca niektórym podmiotom zastąpienie oświadczeń składanych przy każdej transakcji jednym oświadczeniem złożonym w okresowej umowie zawartej pomiędzy sprzedawcą a nabywcą. Jednym z dyskutowanych z przedstawicielami branży tematów była również możliwość odejścia od sankcji wyższej stawki i zastąpienia jej sankcją z Kodeksu karnego skarbowego w przypadku nieterminowego przekazywania do naczelnika urzędu celnego miesięcznego zestawienia oświadczeń, przy założeniu że olej opałowy został zużyty zgodnie z przeznaczeniem. W świetle 4

5 obowiązujących przepisów nie ma jednak możliwości skorzystania z ww. regulacji. Niemniej chciałbym podkreślić, iż w Ministerstwie Finansów na bieżąco prowadzone są prace analityczne nad doskonaleniem systemu podatkowego, m.in. w zakresie dotyczącym systemu oświadczeń stosowanych w obrocie paliwami opałowymi pod kątem zmniejszenia obciążeń administracyjnych związanych z prowadzeniem tego typu działalności gospodarczej. Z poważaniem 5