Makroekonomia. Jan Baran

Transkrypt

1 Makroekonomia Jan Baran

2

3 Gdzie jesteśmy? Keynesian Cross Theory of Liquidity Preference IS curve LM curve IS-LM model Explanation of short-run fluctuations Źródło: Mankiw, Cronovich Agg. demand curve Agg. supply curve Model of Agg. Demand and Agg. Supply

4 Wyprowadzenie krzywej AD Uchylamy założenie stałych cen. Teraz będziemy poruszać się w przestrzeni produkt x ceny.

5 Wyprowadzenie algebraiczne krzywej AD Z modelu IS-LM wartość produktu w równowadze możemy zapisać w następujący sposób: Gdzie β = Y = β AE + γ M P 1+ α α b+n k h γ = 1+ α α b+n k h b+n h γ M P = Y βae P = γm Y βae

6 Logika za ujemnie nachyloną krzywą AD Dlaczego krzywa zagregowanego popytu jest ujemnie nachylona? Wzrost cen powoduje spadek realnej podaży pieniądza, co przesuwa krzywą LM w lewo Skutek jest taki sam jak restrykcyjna polityka monetarna. W efekcie rosną stopy procentowe. Wyższe stopy procentowe zmniejszają inwestycje, oraz pogarszają bilans handlowy, przez co produkt maleje.

7

8 Krzywa zagregowanego popytu Wychodzimy od modelu IS-LM Rozluźniamy założenie o sztywności cen dzięki temu możemy analizować zachowanie gospodarki w kilku okresach W ten sposób otrzymaliśmy równanie na krzywą zagregowanego popytu (AD)

9 Wyprowadzenie algebraiczne krzywej AD LM: r = k h Y 1 M h P IS: r = AE b + n Y α(b + n) Punkt przecięcia obu krzywych wyznacza punkt równowagi w modelu IS-LM: α α b + n Y = AE + M α b + n k α b + n k h P h h Y = β AE + γ M P Symbolami β i γ oznaczono odpowiednio mnożnik polityki fiskalnej i polityki monetarnej.

10 Wyprowadzenie algebraiczne krzywej AD Y = β AE + γ M P PY = Pβ AE + γm P Y β AE = γm γm P = Y β AE Krzywa zagregowanego popytu (Aggregate Demand) jest ujemnie nachylona. Wynika to z faktu, że w modelu ISLM wzrost cen działa tak samo jak spadek podaży pieniądza, a więc zmniejsza produkt w równowadze. (porównaj z kolejnym slajdem)

11 Wyprowadzenie graficzne krzywej AD

12

13 Krzywa zagregowanej podaży Obrazuje ile przedsiębiorstwa chcą produkować przy danej cenie. Krótkookresowa krzywa podaży (SRAS) jest dodatnio nachylona. Długookresowa krzywa podaży (LRAS) jest pionowa w długim okresie produkt jest wyznaczany przez produkt potencjalny. Ceny nie mają wpływu na produkt w długim okresie. Gdy produkt faktyczny jest większy niż potencjalny, Y Y > 0, mówimy o dodatniej luce popytowej W odwrotnej sytuacji mamy do czynienia z ujemną luką popytową

14 Dodatnio nachylona SRAS Dodatnie nachylenie SR-AS może mieć co najmniej trzy wytłumaczenia: sztywność cen (sticky prices) sztywność nominalnych płac (sticky wages) niedoskonała informacja (imperfect information)

15 Sticky prices Zakładamy, że przedsiębiorstwa w krótkim okresie nie mogą swobodnie dostosowywać cen. Dlaczego? Bo: ceny zmieniane są raz na okres, albo zmiana cen pociąga za sobą koszty (poinformowanie kontrahentów, wydrukowanie nowych folderów informacyjnych itp). Gdy rośnie popyt na produkt firmy, a firma nie może w pełni dostosować cen, racjonalne jest zwiększenie sprzedaży. Gdy postępuje tak wiele firm, implikuje to dodatnią reakcję zagregowanego produktu na wzrost cen W długim okresie produkt powraca do poziomu wyznaczonego przez zasób czynników produkcji

16 Sticky wages Wychodzimy teraz od rynku pracy, zakładamy że płace nominalne w krótkim okresie są sztywne (negocjacje płacowe odbywają się raz na pewien okres) Płace, W, ustalane są jako iloraz docelowej płacy realnej (target real wage, ω) i oczekiwań co do kształtowania się cen (expected price level, P e ) W = ω P e W ω Pe = P P

17 Sticky wages Decyzje pracodawców zależą jednak od płacy realnej W P Wzrost poziomu cen powoduje obniżenie płacy realnej Gdy płaca realna spada, oznacza to, że pracodawca może względnie taniej zatrudnić siłę roboczą: następuje spadek jednostkowego kosztu pracy wobec wartości sprzedawanego produktu. W P L(W P ) Przy większym zatrudnieniu możliwy jest wzrost produkcji, dlatego też otrzymujemy dodatnią zależność w krótkim okresie między cenami a produktem

18 Sticky wages W kolejnym okresie, t +1, pracownicy mogą negocjować e nowe płace: W t+1 = ω P t+1 Jeśli oczekiwania pracowników są adaptacyjne, tj. zwrócone w przeszłość, pracownicy zażądają płac zindeksowanych o zrealizowany poziom cen z okresu t: W t+1 = ω P t Gdy w okresie t+1 ceny pozostaną na poziomie z okresu poprzedniego, po wzroście płac nominalnych płace realne powrócą do poziomu wyjściowego, co spowoduje powrót produktu do poziomu wyjściowego

19 Niedoskonała informacja W krótkim okresie przedsiębiorca obserwuje jedynie zmiany popytu na własny produkt Jeżeli popyt na jego produkt rośnie, nie wie czy oznacza to wzrost popytu tylko na jego produkt, czy jest to efekt wzrostu zagregowanego popytu w całej gospodarce (ceny wszystkich innych dóbr powinny również rosnąć) W pierwszej sytuacji optymalną reakcją jest wzrost sprzedaży i pewien wzrost cen, w drugim przypadku dostosowanie powinno się dokonać wyłącznie poprzez wzrost cen Ponieważ pojedynczy przedsiębiorca nie zna charakteru zmian popytu, wybierze rozwiązanie pośrednie nawet gdy rośnie AD, podaż przedsiębiorcy wzrośnie i wzrosną ceny gdy zachowuje się tak większość przedsiębiorców, implikuje to dodatnio nachyloną krzywą AS

20 Krzywa AS (krótkookresowa) W każdym z trzech przypadków uzyskujemy dodatnią zależność między bieżącym produktem a cenami Zależność tę możemy zapisać w następujący sposób: Y = Y + a(p P e ) Gdzie: P e - oczekiwany poziom cen Y - produkt potencjalny, a dodatni parametr Gdy faktyczny poziom cen przewyższa oczekiwany poziom cen, produkt rośnie powyżej produktu potencjalnego Po przeniesieniu cen na lewą stronę równania otrzymujemy równanie na SRAS: P = P e + 1 a (Y Y)

21 Krzywa AS: krótki a długi okres

22 Krzywa SRAS Y = Y + a P P e Krzywa SRAS jest bardziej płaska gdy: odsetek sztywnych cen w gospodarce jest większy, większy odsetek sztywnych płac przedsiębiorstwa przypisują większe prawdopodobieństwo sytuacji, że obserwowane zmiany popytu mają charakter idiosynkratyczny (dotyczą tylko ich a nie wszystkich firm) Bardziej płaska SRAS, to dobrze, czy źle?

23 Krzywa AS Kluczowe dla wyników modelu jest charakter oczekiwań cenowych, P e : Oczekiwania adaptacyjne - oczekujemy dokładnie takiego poziomu cen, co zrealizowane ceny z okresu poprzedniego (oczekiwania zwrócone w przeszłość) Oczekiwania racjonalne (rational expectations) oczekiwania bazują na całym dostępnym zasobie wiedzy, np. jeżeli wiemy z wyprzedzeniem, że w okresie t wzrośnie podaż pieniądza o x%, oczekiwane ceny i wynagrodzenia nominalne wzrosną o x% w przypadku racjonalnych oczekiwań, zmianę produktu mogą wywołać jedynie zmiany nieoczekiwane (krzywa SAS jest dodatnio nachylona jedynie dla nieoczekiwanych zmian)

24

25 Model AD-AS Krzywa AS: Krzywa AD: Y = Y + a(p P e ) a(p P e ) = Y Y SRAS: P = P e + Y Y a LRAS: Y = Y AD: P = γm Y β AE

26 Równowaga w krótkim okresie P SRAS 1 AD 1 Y

27 Równowaga w długim okresie P LRAS AD 1 Y

28 Zmiany w modelu IS-LM a krzywa AD Krzywa AD: γm P = Y β AE Krzywa AD jest hiperbolą (właściwie tylko jej dodatnią połową) Gdy rosną wydatki autonomiczne hiperbola przesuwa się w prawo, ale jej kształt pozostaje bez zmian Gdy rośnie nominalna podaż pieniądza, M, hiperbola staje się bardziej stroma, punkt nieciągłości nie zmienia się Na kolejnych dwóch slajdach przeanalizujemy jak zmiany te wpływają na równowagę w modelu ADAS w dwóch skrajnych przypadkach: pozioma AS oraz pionowa AS (długookresowa)

29 Zmiany w modelu IS-LM a pozioma AS r LM 0 (M 0 /P 0 ) r LM 0 (M 0 /P 0 ) LM 2 (M 1 /P 0 ) r * 1 r * 0 r * 0 P P 0 Y * 1 Y * 0 AD 0 Y * Y 0 * 1 AD 1 IS 0 AS Y IS 1 Y Przesunięcie krzywej AD na skutek zmiany wydatków autonomicznych - polityka fiskalna jest w tym przypadku skuteczna i nie prowadzi do wzrostu cen. AE Y, P r * 1 P P 0 Y * 1 Y * 0 Y * 2 Y * Y * 0 1 IS 0 Y AS AD AD 1 0 Przesunięcie połączone ze zmianą kąta nachylenia AD na skutek zwiększenia podaży pieniądza - polityka monetarna jest w tym przypadku skuteczna i nie prowadzi do wzrostu cen. M Y, P

30 Zmiany w modelu IS-LM a pionowa LAS r LM 1 (M 0 /P 1 ) LM 0 (M 0 /P 0 ) r LM 0 (M 0 /P 0 ) = LM 2 (M 1 /P 1 ) LM 2 (M 1 /P 0 ) r * 1 r * 0 r * 0 IS 1 P P 0 Y * 0 LAS IS 0 Y Krzywa AD przesuwa się w prawo, ale jedynym skutkiem jest wzrost cen, produkt pozostaje bez zmian. W efekcie w modelu ISLM widzimy, że krzywa LM przesuwa się dokładnie tyle w przeciwnym kierunku, aby produkt pozostał bez zmian AD P 1 0 P 1 AD P P 0 AD 0 Y * 1 Y * 0 Y * 2 LAS AD 1 IS 0 Y Gdy zastosowano ekspansywną politykę pieniężną i mamy do czynienia z pionową, tj. długookresową, krzywą AS, LM po początkowym szoku powraca do wyjściowej pozycji Y * 0 1 Y AE Y, P Y * 0 M Y, P

31 Zmiany w modelu IS-LM Ekspansywna polityka monetarna i fiskalna powoduje przesunięcie krzywej AD Dostosowanie produktu i cen zależy od nachylenia krzywej AS: gdy AS jest pozioma rośnie jedynie Y, P pozostaje bez zmian gdy AS pionowa, rosną ceny a produkt nie zmienia się w realistycznym przypadku pośrednim, tj. AS jest dodatnio nachylona, ekspansywna polityka pieniężna i fiskalna spowoduje wzrost zarówno Y i P Każdy wzrost P, który obserwujemy z modelu ADAS, spowoduje przesunięcie krzywej LM w lewo, tak aby wielkość produktu w ISLM i ADAS była taka sama z modelu ISLM możemy odczytać zmianę stopy procentowej w krótkim i długim okresie

32 Ekspansywna polityka fiskalna w ADAS z oczekiwaniami adaptacyjnymi P P * n P * 2 P * 1 P * 0 LAS SAS n n SAS 1 2 SAS a b G AD 0 Y potencjalna G P 0. W punkcie 0 gospodarka znajduje się w równowadze długookresowej. 1. Rząd zwiększa wydatki rządowe G przez co rośnie popyt AD przesunięcie krzywej w prawo. Gdy krótkookresowa krzywa zagregowanej podaży jest dodatnio nachylona firmy zwiększą swoją produkcję. Produkt wzrośnie ponad poziom potencjalny. Ponieważ ceny wzrosły a płace nominalne pozostały bez zmian (bo są negocjowane co pewien okres) płaca realna spadła. Przedsiębiorstwa zatrudnią więc nowych pracowników spada bezrobocie, a stopa bezrobocia ukształtuje się poniżej poziomu naturalnego (czyli poniżej NAIRU).

33 Ekspansywna polityka fiskalna w ADAS z oczekiwaniami adaptacyjnymi P P * n P * 2 P * 1 P * 0 LAS SAS n n SAS 1 2 SAS a b G AD 0 Y potencjalna G P 2. W kolejnym okresie pracownicy negocjują swoje wynagrodzenia. Jeżeli mają oczekiwania adaptacyjne zażądają wzrostu płac nominalnych o P 1 /P 0. Spowoduje to przesunięcie krzywej zagregowanej podaży do poziomu SAS 1. Niemniej przy ciągle zwiększonym popycie, produkt ciągle pozostanie powyżej poziomu potencjalnego, lecz spadnie w stosunku do roku poprzedniego. Ceny wzrosną jeszcze bardziej. 3. Ponieważ w okresie 2. produkt utrzymywał się na poziomie powyżej potencjalnego a bezrobocie poniżej poziomu naturalnego, na początku okresu 3. nastąpi renegocjowanie wynagrodzeń o P 2 /P 1. Produkt w okresie 3. obniży się, ceny wzrosną. Dostosowania cenowo-płacowe trwają do momentu, gdy płaca realna osiągnie poziom sprzed szoku - punkt n. Równowaga na rynku pracy zostanie przywrócona przy poziomie produkcji potencjalnej, ale przy wyższych cenach. W punkcie n. nie ma już presji inflacyjnej i płacowej.

34

35 Zadanie Które z poniższych zdarzeń mogą przesunąć krzywą LAS w modelu ADAS, a które krzywą AD: rozpoczęcie eksploatacji złóż gazu i ropy z łupków wprowadzenie Programu 500+ napływ FDI stymulujący adaptację nowych technologii wzrost rezerw obowiązkowych wymaganych od banków boom edukacyjny na poziomie studiów wyższych wzrost krańcowej skłonności do importu na skutek liberalizacji handlu wzrost wrażliwości popytu na pieniądz względem st. proc. emigracja siły roboczej z Polski do Wlk. Brytanii

36 Zadanie Przedstaw skutki krótkookresowe i długookresowe wprowadzenia podwyżki podatków proporcjonalnych w modelu ADAS z oczekiwaniami adaptacyjnymi. Jaki wpływ ma ta polityka w krótkim okresie na ceny, produkt, stopę procentową, bezrobocie, płace? A jaki w długim? Narysuj wykresy zmian w czasie. Przeanalizuj skutki tej samej polityki w modelu z oczekiwaniami racjonalnymi, gdy a) obniżka podatków była nieoczekiwana, b) była spodziewana.

37 Zadanie Obserwując wahania cen na rynkach zagranicznych Bank Centralny postanowił zmniejszyć podaż pieniądza w gospodarce hamując tym samym poziom inflacji. Czy w świetle teorii modeli IS-LM oraz AD-AS było to słuszne posunięcie? Jakie przyniesie to skutki w krótkim i długim okresie dla stopy procentowej, produktu, cen, bezrobocia, produktu, inwestycji? Jakiej reakcji ze strony rządu należałoby się spodziewać (zakładając dążenie do zapewnienia możliwie wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego)?

38 Zadanie Rząd wprowadza w życie zapowiadany plan inwestycyjny zakładający budowę nowych mostów w Polsce. Odwołując się do teorii z modelu IS-LM oraz AD-AS z oczekiwaniami adaptacyjnymi wyjaśnij, jaki będzie to miało wpływ na poziom dochodu i stóp procentowych w krótkim i długim okresie? Jak wpłynie to na poziom inwestycji prywatnych? Czy zmiana założenia o typie oczekiwań wpłynie na skuteczność polityki?

39 Zadanie Jest rok 1973, Stany Zjednoczone. Ceny ropy naftowej zaczynają trwale rosnąć. Co się działo dalej? Przedstaw analizę szoku podażowego w modelu ADAS. Jak da się neutralizować tego typu szoki? Jakie byłyby skutki stosowania polityki próbującej stabilizować produkt na wyjściowym poziomie?

40 Zadanie Występowanie klęsk żywiołowych (powodzie, susze) jest uznawane za jedną z przyczyn inflacji. Zinterpretuj tę hipotezę w świetle teorii modelu AD- AS. Jeśli Bank Centralny postanowi przeciwdziałać inflacji zmniejszając podaż pieniądza, to jakie to może mieć skutki dla poziomu dochodu, cen, inwestycji i bezrobocia w krótkim i długim okresie?

41 Zadanie: interaktywne wykresy Interaktywny wykres:

42 Literatura obowiązkowa na kolejne zajęcia Mankiw: Rozdział 11. Zagregowany popyt i zagregowana podaż. Rozdział 12. Wpływ polityki pieniężnej i polityki budżetowej na zagregowany popyt.

43

44 Krzywa Phillipsa W 1958 roku William Phillips opublikował artykuł, w którym udowodnił dla danych historycznych dla Wielkiej Brytanii istnienie ujemnej zależności między tempem nominalnego wzrostu wynagrodzeń a poziomem bezrobocia. Im niższe bezrobocie tym szybszy wzrost płac i vice versa. Następnie zauważono, że ujemna zależność jest obserwowana również w przypadku inflacji i bezrobocia. Im wyższa inflacja tym niższe bezrobocie.

45 Krzywa Phillipsa (wykres stylizowany)

46 Krzywa Phillipsa Klasyczna Krzywa Phillipsa implikuje wymienność między bezrobociem a inflacją. Interpretowano ją dosłownie, tj. można utrzymywać niskie bezrobocie, ale kosztem wyższej inflacji. Skutkiem polityki gospodarczej nakierowanej na utrzymywanie niskiej stopy inflacji będzie zaś wyższe bezrobocie. Friedman i Phelps zauważyli jednak, że zależności tej nie da się wykorzystywać w długim okresie.

47 Poprawka Phelpsa-Friedmana Z krzywej Phillipsa wynika, że rząd może prowadzić politykę nakierowaną na utrzymanie niskiego bezrobocia, np. poprzez zwiększenie wydatków rządowych, ale jej kosztem będzie wyższa inflacja Phelps i Friedman zauważyli, że nie da się w nieskończoność utrzymywać niższego bezrobocia przy wyższej inflacji Dzieje się tak, że z okresu na okres oczekiwania inflacyjne są dostosowywane przez pracowników. Gdy obserwują oni szybszą inflację, zażądają wyższej indeksacji wynagrodzeń. Gdy tempo wzrostu wynagrodzeń przyspiesza, oznacza to, że również przyspiesza inflacja.

48 Poprawka Phelpsa-Friedmana Poprawka Phelpsa i Friedmana implikuje istnienie takich poziomów bezrobocia, dla których następuje przyspieszenie inflacji. W tej sytuacji mamy do czynienia z dodatnią luką popytową (tj. Y > Y, zasoby czynników produkcji są wykorzystane ponad poziom normalny; kolokwialnie tę sytuację określamy, że gospodarka przegrzewa się ). Alternatywnie, wysokie poziomy bezrobocia, dla których występuje spadek tempa inflacji, są związane z ujemną luką popytową, czyli sytuacją, gdy produkt rzeczywisty jest poniżej potencjalnego (Y < Y).

49 Poprawka Phelpsa-Friedmana Zgodnie z poprawką Phelpsa-Friedmana, istnieje taka stopa bezrobocia w gospodarce, która nie powoduje presji ani na wzrost ani na spadek inflacji, jest to stopa bezrobocia NAIRU (non-accelerating inflation rate of unemployment). Stopa bezrobocia NAIRU odpowiada sytuacji, gdy gospodarka jest w zerowej luce popytowej, tj. produkt rzeczywisty odpowiada potencjalnemu, Y > Y. Dlatego też NAIRU identyfikuje się również ze stopą bezrobocia naturalnego.

50 Krzywa Phillipsa Gdy zgodnie z poprawką Phelpsa-Friedmana uwzględnimy w krzywej Phillipsa mechanizm powodujący dostosowanie oczekiwań inflacyjnych z okresu na okres, otrzymujemy następujące równanie na krzywą Phillipsa: π = π e + β (u N u) Gdzie π e - oczekiwana inflacja, u stopa bezrobocia, u N - naturalna stopa bezrobocia Uwaga, u u N stanowi komponent cykliczny bezrobocia

51 Długookresowa krzywa Phillipsa Skorygowana o ten mechanizm krzywa Phillipsa implikuje, że próby uporczywego utrzymywania bezrobocia poniżej poziomu bezrobocia naturalnego będą skutkować powstaniem spirali inflacyjnej. Wzrost cen będzie przyspieszał z okresu na okres. Dlatego też w długim okresie nie ma wymienności między inflacją a bezrobociem. Oznacza to, że w długim okresie krzywa Phillipsa jest pionowa u = u N (nie zależy od inflacji a jedynie od stopy bezrobocia naturalnego).

52 Długookresowa krzywa Phillipsa W celu zmniejszenia bezrobocia, rząd albo bank centralny może próbować pobudzić produkt kosztem inflacji Polityka ta jednak nie jest do utrzymania w długim okresie wzrosną nominalne płace, w modelu ADAS krzywa AS przesunie się w lewo z powrotem Aby utrzymać bezrobocie dalej na poziomie poniżej poziomu naturalnego, potrzeba dalej stosować ekspansywną politykę popytową, co z kolei wywoła dalszy wzrost cen i co gorsza wzrost oczekiwań cenowych Z krzywej AS wiemy, że przy wyższych oczekiwaniach cenowych wzrost cen musi być jeszcze większy aby spowodować wzrost produktu Taka polityka może wywołać spiralę inflacyjną

53 stopa inflacji Empiryczna krzywa Phillipsa dla Polski i Hiszpanii PL ES stopa bezrobocia

54

55 Prawo Okuna W 1965 Arthur Okun zaobserwował na danych w USA, że wzrost realnego PKB o 2% powoduje jednoprocentowy spadek stopy bezrobocia (poszczególne kraje mogą różnić się pod względem siły tej zależności). Ujemna zależność między tempem wzrostu gospodarczego a stopą bezrobocia została nazwana prawem Okuna. Uwaga, prawo Okuna nie jest prawem jako takim. Prawa powinny być prawdziwe zawsze. Zależność opisywana przez Okuna nie zawsze sprawdza się, np. w czasie Wielkiej Recesji gospodarka niemiecka zanotowała spadek PKB o ok. 8%, zaś bezrobocie praktycznie nie zmieniło się. Prawo Okuna jest więc raczej faktem stylizowanym (stylised fact).

56 Prawo Okuna Mechanizm stojący za zależnością wskazaną przez Okuna, wynika z faktu, że gdy następuje przyspieszenie wzrostu gospodarczego, oznacza to wzrost produkcji i wzrost wykorzystania czynników produkcji, a tym samym spadek bezrobocia. Odwrotna sytuacja ma miejsce w czasie recesji / głębokiego spowolnienia gospodarczego. Wtedy produkcja spada, lub rośnie znacznie wolniej. Zwolnienia z pracy przeważają nad nowymi przyjęciami, więc bezrobocie rośnie.

57 Prawo Okuna Prawo Okuna można zapisać w następujący sposób: u t u t 1 = β g t g Gdzie g to tempo wzrostu gospodarczego, a g to normalna stopa wzrostu W innej formie prawo Okuna można przedstawić jako zależność między wychyleniem bezrobocia od poziomu naturalnego a wychyleniem tempa wzrostu produktu od tempa wzrostu produktu potencjalnego u t u n = β g t g

58 Prawo Okuna dla USA

59 Zadanie Przyjmijmy, że krzywa Phillipsa dana jest równaniem: π t = π t e u t, oraz π t e = θπ t 1 a) Przyjmijmy, że inflacja wynosi od długiego czasu zero. Jaka jest naturalna stopa bezrobocia w tej gospodarce? b) Załóżmy, że θ=0. Celem rządu jest obniżenie stopy bezrobocia do 0.03 i utrzymywanie jej na stałe na tym poziomie. Jaka będzie stopa inflacji w efekcie tych zmian? Jaka będzie inflacja w okresie t=100? Czy to realistyczne? Dlaczego? c) Teraz załóżmy, że przy ustalaniu oczekiwanej inflacji podmioty stosują θ=1, a także początkowo u t = u n oraz π t = π t 1 = W okresie t+1 inflacja jest trwale obniżona do Jaki jest wpływ przedstawionej dezinflacji na bezrobocie w okresie t+1, t+2 oraz w długim okresie?

60 Zadanie Krzywa Phillipsa dana jest równaniem: π t = π e t u t oraz π e t = θπ t 1 W okresie t 1 stopa bezrobocia była równa naturalnej, a inflacja wynosiła 0. a) Jaka jest naturalna stopa bezrobocia? b) Załóżmy, że w okresie t rząd chce obniżyć stopę bezrobocia do 5% i utrzymać ją na stałe na tym poziomie. Jaka jest stopa inflacji w okresie t, t+1, t+2, t+3, gdy θ = 0 oraz θ = 1 (porównaj w tabelce). c) Dla jakich wartości θ sytuacja ut<un oznacza wzrost inflacji. Wyjaśnij.

61 Zadanie cd. d) Załóżmy θ = 1. W okresie t 1 stopa bezrobocia była równa naturalnej, a inflacja wynosiła 0. W okresie t zachodzą dwie zmiany: (1) Rząd redukuje stopę bezrobocia do 5% i utrzymuje ja na tym poziomie, (2) Połowa pracowników podpisuje indeksowane kontrakty płacowe. Zapisz nowe równanie krzywej Phillipsa i oblicz stopę inflacji w okresie t, t+1, t+2. e) Co oznacza indeksacja dla polityki utrzymywania stopy bezrobocia poniżej naturalnego poziomu? W przypadku wysokiej inflacji może występować indeksacja płac, czyli automatyczne dostosowanie tempa wzrostu płac nominalnych do poziomu inflacji. Wtedy krzywa Philipsa przyjmuje postać: π t = λπ t + 1 λ π t e ) α(u t u n ) Gdzie λ oznacza część wynagrodzeń automatycznie indeksowanych, pozostała część jest nieideksowana.

62 Zadanie Obecnie w pewnej gospodarce aktualna inflacja jest równa 4%, obecna stopa bezrobocia to 5%, oraz nie ma bezrobocia cyklicznego. Równanie krzywej Phillipsa ma postać: π t = π t e 2(u t u n ) Bank centralny zamierza obniżyć stopniowo, w ciągu dwóch lat, inflację do poziomu 2%. Oznacza to, że inflacja następnym roku będzie równa 3%, a za dwa lata wyniesie 2%. Podmioty nie wierzą, że bank centralny jest w stanie utrzymywać inflację na poziomie 2%. Podmioty oczekują natomiast, że inflacja wyniesie 4% za rok, 4% za dwa lata i spadnie do 2% dopiero za trzy lata. Oblicz współczynnik poświęcenia dla tej dezinflacji. Współczynnik poświęcenia jest zdefiniowany jako stosunek sumy odchyleń bezrobocia od naturalnej stopy przez wyrażoną w punktach procentowych obniżki inflacji w ciągu całego procesu dezinflacji.

63 Zadanie cd. Przeprowadź analizę w sytuacji, gdy bank centralny z wyprzedzeniem ogłosił swoje zamierzenia i przekonał podmioty gospodarcze co do ich prawdziwości. W efekcie w okresie t+1 oczekiwana inflacja wynosi 3%, a w okresie t+2 jest to 2%. Ile teraz wynosi współczynnik poświęcenia? Czy wiarygodność banku centralnego ma znaczenie przy prowadzeniu polityki dezinflacyjnej?

64 Zadanie (Prawo Okuna) W pewnym kraju na podstawie danych o stopie bezrobocia, u, i stopie wzrostu PKB, g, w latach stwierdzono, że linia najlepszego dopasowania ma postać: u t u t 1 = 0.4(g t 3%). Ile wynosi stopa wzrostu normalnego? Jaki wzrost PKB jest konieczny, aby spowodować wzrost stopy bezrobocia o 1 punkt procentowy? Jak to jest możliwe, że stopa bezrobocia rośnie, nawet przy wzroście wytwarzanej w gospodarce produkcji? Jaki wzrost gospodarczy byłby potrzebny, gdybyśmy chcieli obniżyć stopę bezrobocia o 2 punkty procentowe w ciągu następnych 4 lat?

65 Zadanie Na Łotwie wystąpiła deflacja pi=-1%. Bank centralny ma cel inflacyjny na poziomie 2%. Chce go osiągnąć w ciągu trzech lat. Potem inflacja będzie utrzymywana na stabilnym poziomie. Bank centralny może zmieniać tempo wzrostu podaży pieniądza, m. Początkowo stopa wzrostu produktu równa się normalnej stopie wzrostu produktu, g=3%. Stopa bezrobocia jest równa stopie naturalnej, która wynosi 8%. Parametr alpha w krzywej Phillipsa wynosi 1, zaś parametr beta w równaniu prawa Okuna wynosi 0.4. Zagregowany popyt można opisać równaniem g=m-pi. Zapisz postać krzywej Phillipsa. Zapisz prawo Okuna dla tej gospodarki. Wypełnij tabelkę opisującą ścieżkę zmiany inflacji. Ile wynosi stopa poświęcenia w tej gospodarce?

66 pi u g m 0 t=1 t=2 t=3 t=4 t=5 t=6