BIOLOGIA pytania z zakresu klasy pre-ib 40 pkt

Transkrypt

1 1 Topic 1: Cells 1.1 Cell theory 1.2 Prokaryotic cells: structure of Escherichia coli as a model of eubacteria cell 1.3 Eukaryotic cells structure of liver cell function of eucariotic organella comparison of plants, animals and fungus cells 1.4 Membranes structure function types of transport 1.5 Cell cycle interphase cariokinesis cytoikinesis mitosis meiosis Topic 2: The chemistry of life 2.1 Chemical elements and water 2.2 Carbohydrates, lipids and proteins structure, properties and classification function of chosen molecules reaction of condensation and hydrolysis 2.3 Nucleic acids structure of DNA and RNA comparison of DNA and RNA function 2.6 Enzymes main features of biocatalysis features of enzyme-substrate interactions regulation of activity: inhibitors, activators, competitive and noncompetitive regulation factors influencing enzymes activity Topic 3: Genetics and biotechnology 3.1 DNA replication 3.2 Transcription and translation 3.3 Chromosomes, genes, alleles and mutations 3.4 Theoretical genetics Mendel s laws Dihybrid crosses Gene linkage 3.5 Genetic engineering and biotechnology PCR Electrophoresis Microbes in biotechnology GMO Cloning Topic 4: Classification 4.1 Binomial system of nomenclature 4.2 Main features of three domains: Eubacteria, Archaea and Eucaryota 4.3 Characteristic of six kingdoms of life 4.4 Main features of chosen plats phyla bryophyta, filicinophyta, coniferophyta and angiospermophyta 4.5 Distinguishing between phyla of animals porifera, cnidaria, platyhelminthes, annelida, mollusca and arthropoda.

2 2 4.6 Levels of taxonomy one example Topic 5 : Human health and physiology 5.1 Histology epithelial tissue connective tissue muscle tissue nerve tissue 5.2 Skin structure and function thermoregulation mechanisms of protection against pathogens 5.3 Skeleton structure and function types of bones 5.4 Muscles and movement characteristic of three muscles types structure of muscle fiber mechanism of muscle contraction joints structure 5.5 Digestion anatomy of digestive system digestive enzymes digestion, absorption and assimilation of food balanced diet 5.6 The transport system anatomy of cardiovascular system blood properties comparison of vesicles cardiac cycle 5.7 Immune system, defence against infectious disease different types of immunity: active and passive natural and artificial cellular and humoral response vaccination and serum bacterial and viral disease 5.8 Gas exchange mechanism of ventilation gas exchange adaptations of alveoli to gas exchange cell respiration aerobic and anaerobic respiration (details of glycolysis, Krebs cycle and electron transport chain are not required) 5.9 Nerves, hormones and homeostasis central nervous system (CNS) and peripheral nerves structure of a motor neuron nerve impulse reflex arc human sense organs and receptors homeostasis endocrine system in regulation of body temperature and blood glucose concentration 5.10 Excretory system kidney structure process of ultrafiltration 5.11 Reproduction male and female reproductive system

3 3 oogenesis and spermatogenesis hormonal control of puberty menstrual cycle pregnancy and delivery fetal development contraception Dział 1: Komórka 1.1 Teoria komórkowa 1.2 Komórki prokariotyczne: budowa Escherichia coli jako modelowej komórki eubacterii 1.3 Komórki eukaryotyczne struktura komórki wątroby jako modelowej komórki eukariotycznej funkcje organelli komórek eucariotycznych porównanie komórek roślinnych zwierzęcych I grzybowych 1.4 Błony bilogiczne struktura funkcja typy transportu 1.5 Cykl komórkowy interfaza, kariokineza i cytokineza mitoza mejoza Dział 2: Chemia Ŝycia 2.1 Pierwiastki chemiczne i woda 2.2 Węglowodany, lipidy i białka struktura, właściwości i klasyfikacja funkcje wybranych związków organicznych reakcje kondensacji I hydrolizy 2.3 Kwasy nukleinowe struktura DNA i RNA porównanie funkcji DNA i RNA 2.6 Enzymy charakterystyka biokatalizatorów właściwości oddziaływań enzym substrat regulacja aktywności enzymów: inhibitory, aktywatory, regulacja kompetytywna i niekompetytywna, enzymy allosteryczne czynniki wpływające na aktywność enzymów Dział 3: Genetyka i biotechnologia 3.1 DNA replikacja 3.2 Transkrypcja i translacja 3.3 Chromosomy, geny, allele i mutacje 3.4 Genetyka teoretyczna Prawa Mendela KrzyŜówki dwugenowe Geny sprzęŝone 3.5 InŜynieria genetyczna i biotechnologia PCR Elektroforeza Mikroorganizmy w biotechnologii Klonowanie GMO

4 4 Dział 4: Klasyfikacja 4.2 Binominalny system nazewnictwa 4.2 Charakterystyka trzech domen: Eubakterie, Archeony i Eukarioty 4.3 Charakterystyka sześciu królestw świata oŝywionego 4.4 Podstawowe cech wybranych typów roślin bryophyta, filicinophyta, coniferophyta i angiospermophyta 4.5 RozróŜnianie wybranych typów zwierząt porifera, cnidaria, platyhelminthes, annelida, mollusca i arthropoda. 4.6 Poziomy w taksonomii na podstawie jednego dowolnego przykładu Dział 5 : Zdrowie i fizjologia człowieka 5.1 Histologia charakterystyka tkanki nabłonkowej charakterystyka tkanki łącznej charakterystyka tkanki mięśniowej charakterystyka tkanki nerwowej 5.2 Skóra struktura i funkcje termoregulacja mechanizmy ochrony przed patogenami 5.3 Szkielet struktura i funkcje typy kości 5.4 Mięśnie i ruch charakterystyka trzech typów mięśni struktura włukna mięśniowego mechanizm skurczu mięśnia struktura stawów 5.5 Trawienie anatomia układu pokarmowego enzymy pokarmowe trawienie, absorpcja i asymilacja pokarmu zrównowaŝona dieta 5.6 Układ krwionośny anatomia układu sercowo-naczyniowego właściwości krwi porównanie typów naczyń krwionośnych cykl pracy serca 5.7 Obrona przed chorobami zakaźnymi, układ immunologiczny typy odporności: aktywna i bierna, naturalna i sztuczna, wrodzona i nabyta odpowiedź komórkowa i humoralna działanie szczepionek i surowicy czynniki etiologiczne chorób; choroby bakteryjne, wirusowe, grzybice, pierwotniacze i prionowe 5.8 Oddychanie mechanizm wentylacji płuc wymiana gazowa przystosowania pęcherzyków płucnych oddychanie komórkowe tlenowe I beztlenowe (szczegóły reakcji glikolizy, cyklu Krebsa i łańcucha transportu elektronów nie są wymagane) 5.9 Układ nerwowy I hormonalny a homeostaza centralny układ nerwowy (CNS) I obwodowy układ nerwowy narządy zmysłów I receptory bodźców środowiskowych

5 5 homeostaza rola układu hormonalnego w termoregulacji I regulacji stęŝenia glukozy we krwi 5.10 Wydalanie mechanizmy usuwania metabolitów wtórnych struktura nerek proces ultrafiltracji 5.11 RozmnaŜanie budowa Ŝeńskiego i męskiego układu rozrodczego oogeneza i spermatogeneza kontrola hormonalna dojrzewania cykl menstruacyjny ciąŝa i poród rozwój płodu antykoncepcja

6 6 TEST Part I Zad. 1 (2 pkt) Zmierzono pojemność życiową płuc kilku mężczyzn a wyniki przedstawiono w poniższej tabeli: Nr badanego Charakterystyka badanego Wiek Pojemność życiowa płuc 1 Maratończyk 30lat 7500 cm 3 2 Uczeń liceum średnio wysportowany 17 lat 4800 cm 3 3 Pracownik umysłowy, od 25 lat pali ok. 20 papierosów dziennie 45 lat 3200 cm 3 4 Emeryt, czas spędza przed telewizorem 70 lat 3600 cm 3 5 Student, prowadzi aktywny tryb życia 25 lat 5500 cm 3 Wskaż dwie prawidłowości wynikające z powyższych badań Zad. 2 (2 pkt) Poniżej w tabeli przedstawiono wyniki pomiarów średniej arytmetycznej ilości oddechów w czasie 1 minuty u różnych grup wiekowych. Wiek grupy Ilość oddechów/ min Noworodki 50 3 m-ce 40 1 rok 32 3 lata lat lat 16 a) Narysuj wykres przedstawiający zależność częstości oddechów od wieku b) Sformułuj wniosek wynikający z przedstawionych danych

7 7 Zad. 3 (2 pkt) Uzupełnij zdania Każda komórka otoczona jest..., zbudowaną z... Struktura ta pełni wiele funkcji np...i...komórki roślin i grzybów są dodatkowo otoczone...,która u grzybów zbudowana jest z..., u roślin z... Organellami charakterystycznymi tylko dla komórek roślinnych są również... i... Zad. 4 (2 pkt) Spośród zdań dotyczących oddychania, literą P oznacz zdania poprawne zaś literą F zdania fałszywe: a) płuca człowieka są silnie umięśnionym organem co pozwala na efektywną wymianę gazową b) powietrze wydychane ma mniejszą objętość od powietrza wdychanego c) niektóre mikroorganizmy jako produkt uboczny oddychania wytwarzają alkohol d) człowiek potrzebuje do życia tlenu gdyż wszystkie komórki naszego ciała oddychają w sposób tlenowy Zad. 5 (3 pkt) Nazwij przedstawione na rysunku kolejne etapy podziału komórkowego. Nazwij typ przedstawionego podziału... Podaj jeden przykład znaczenia tego procesu dla funkcjonowania organizmów... Zad. 6 (2 pkt) Wymień dwie właściwość wody istotne dla jej udziału w rozwoju życia Zad. 9 (3 pkt) Węglowodany takie jak celuloza, skrobia i sacharoza zbudowane są z takiego samego monomeru glukozy, lub jej izomerycznych form. Podaj dwie różnice fizyczne pomiędzy dwoma węglowodanami, wybranymi z wymienionych wyżej Wyjaśnij przyczyny leżące u podłoża różnic we właściwościach tych cząsteczek

8 8 Zad. 10 (2 pkt) Podaj dwie różnice pomiędzy mechanizmem działania szczepionki i surowicy Zad. 8 (2 pkt) Zaznacz wszystkie określenia, które poprawnie opisują właściwości krwi przepływającej przez wymienione części serca i naczynia krwionośne. A jest uboga w tlen B jest bogata w tlen C ma wysokie ciśnienie D ma niskie ciśnienie 1. Krew wypływająca z lewej komory A / B / C / D 2. Krew wpływająca do prawego przedsionka A / B / C / D 3. Krew płynąca tętnicą płucną A / B / C / D Part II Ex. 1 [3 pt.] Which organelle a) carries out aerobic respiration - b) is the site of protein synthesis - c) contains hydrolitic enzymes - d) contains chromatin - e) is a stack of membrane-bound vesicles that are important in packaging macromoleculesf) regulate the passage of molecules in and out the cells - Ex. 2 [3 pt.] Draw a scheme of a liver cell (simple eucariotic cell), label organella shown. Ex. 3 [3 pt.] Draw a table to compare plant and fungi cell (list three differences and three similarities).

9 9 Ex. 4 [2 pt.]distinguish between the structure of DNA and RNA Ex. 5 [3 pt.] The enzyme pepsin, involved in protein digestion in the stomach, requires an acid ph to work properly. Explain the effect of ph on enzyme activity Ex. 6 [3 pt.] A man of blood type AB and a woman of blood type B are expecting a baby. The woman s mother had blood type O. Deduce the possible phenotypes of the offspring. show your working. Ex. 7 [3 pt.] Describe the role of blood in maintaining homeostasis in human body in terms of body temperature, glucose concentration and removal of metabolic wastes