Veolia Energia Warszawa S.A.

Transkrypt

1 Veolia Energia Warszawa S.A. WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM Uwaga: Projekty rurociągów preizolowanych przeznaczonych do eksploatacji w warszawskim systemie ciepłowniczym (w.s.c.) powinny byd wykonywane na podstawie niniejszych wytycznych, z uwzględnieniem zasad i wytycznych projektowania producentów rur i elementów preizolowanych oraz zgodnie z PN-EN A1:2010 "Projektowanie i montaż systemu preizolowanych zespolonych rur do instalacji grzewczych" Aktualizacja

2 SPIS TREŚCI I. PRZEZNACZENIE 4 II. PARAMETRY WODY SIECIOWEJ W W.S.C. 4 III. WYMAGANIA TECHNICZNE 5 1. Rury stalowe 5 2. Płaszcz osłonowy 5 3. Izolacja ze sztywnej pianki poliuretanowej 5 4. Zespół rurowy 5 5. Izolowanie połączeo spawanych 5 6. System sygnalizacyjno-alarmowy BRANDES 6 7. Armatura 7 8. Zespoły kształtek (łuki, trójniki, podpory stałe, zwężki) 7 9. Materiały uszczelniające i montażowe Kompensatory 8 IV. DOKUMENTACJA 10 V. WYMAGANIA WYKONAWCZE Wykonanie sieci ciepłowniczej preizolowanej Podłoże Wykop Lokalizacja sieci ciepłowniczych Przejścia pod jezdniami Kompensacja wydłużeo termicznych Posadowienie podpór stałych Lokalizacja armatury odcinającej Odwodnienia rurociągów Odpowietrzenia rurociągów Odwodnienia komór/ studzienek Aparatura kontrolno-pomiarowa Odgałęzienia Badanie połączeo spawanych Ciśnieniowa próba hydrauliczna Przejście rurociągu preizolowanego przez ściany Wykonanie odgałęzienia preizolowanego od istniejącej sieci kanałowej Płukanie i czyszczenie od wewnątrz rurociągów preizolowanych Komory 18 VI. TECHNOLOGIA MONTAŻU Przygotowanie wykopu Przygotowanie rur Układanie rur Spawanie rur stalowych Montaż innych elementów s.c. preizolowanych Montaż zespołu złącza Stwierdzone usterki Zasypywanie sieci Wykonanie zasypki Montaż systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES 23 VII. SKŁADOWANIE ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH 24 VIII. TRANSPORT 26 2

3 IX. NADZORY I ODBIORY S.C. PREIZOLOWANYCH Nadzory Odbiory 27 X. ZALECENIA POODBIOROWE W ZAKRESIE EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH Uwagi ogólne Powykonawczy schemat montażowy Ewidencja sieci Kontrola sieci Połączenie s.c. kanałowej i preizolowanej Eksploatacja armatury 29 XI. PROJEKTOWANIE SYSTEMU BRANDES 30 XII. NORMY POWOŁANE 30 Załącznik 1 Wymagania dla przewodowych rur stalowych na podstawie Zarządzenia nr 1/2012 z dnia 20 lutego 2012 roku w sprawie rur przewodowych przeznaczonych do stosowania w warszawskim systemie ciepłowniczym (w.s.c.) 33 Załącznik 2 Wymiary płaszcza osłonowego 37 Załącznik 3 Wymagania i metody badao izolacji z pianki poliuretanowej 38 Załącznik 4 Wymagania i metody badao preizolowanego zespołu rurowego 39 Załącznik 5 Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach DN800, możliwości systemu sygnalizacyjno-alarmowego firmy BRANDES 39 Załącznik 6 Średnice odwodnieo i odpowietrzeo w zależności od DN rurociągu 41 Załącznik 7 Rodzaje osiowych kompensatorów mieszkowych stosowanych w w.s.c. 42 Załącznik 8 Dodatkowe wymagania przy projektowaniu s.c. opracowane przez Dział Technologii Veolia Energia Warszawa S.A. 43 Załącznik 9 Przykładowy przekrój oraz zalecane wymiary wykopów 44 Załącznik 10 Treśd Porozumienia branżowego zawartego w dniu roku pomiędzy SPEC i STOEN 45 Załącznik 11 Kołpak ochronny (kapturek ochronny) 47 Załącznik 12 Schematy rozwiązao typowych przy przejściach rurociągu preizolowanego przez ścianę budynku 48 Załącznik 13 Próba szczelności złącza 49 Załącznik 14 Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego 50 Załącznik 15 Protokół pomiarowy systemu nadzoru BRANDES 54 Załącznik 16 Karta odczytów pętli pomiarowej BRANDES 55 Załącznik 17 Zasada prowadzenia nadzoru i lokalizacji awarii 56 Załącznik 18 Projektowanie systemu BRANDES 58 3

4 I. PRZEZNACZENIE Wytyczne dotyczą rur i elementów preizolowanych z rurą przewodową ze stali niskowęglowej niestopowej, w płaszczu osłonowym z polietylenu wysokiej gęstości (HDPE), przeznaczonych do budowy podziemnych wodnych rurociągów ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie. II. PARAMETRY WODY SIECIOWEJ W W.S.C. 1. Robocze parametry wody sieciowej w węzłach cieplnych i rurociągach wysokoparametrowych w.s.c. wynoszą: ciśnienie p r w = 1,6 MPa temperatura zasilanie t r w z = 119 C temperatura powrót t r w p = 59 C 2. Z uwagi na możliwośd przekroczenia roboczej temperatury wody sieciowej w rurociągach zasilających średniodobowo o 5 C, armaturę i urządzenia w węzłach cieplnych i w rurociągach ciepłowniczych wysokoparametrowych pod względem wytrzymałościowym należy dobierad/ projektowad dla temperatury t r w z max = 124 C przy ciśnieniu 1,6 MPa. Warunki na obydwa parametry muszą byd spełnione równocześnie. 3. Nie dopuszcza się do stosowania w sieci ciepłowniczej i w węzłach cieplnych po stronie sieciowej armatury i urządzeo z korpusem z żeliwa szarego. 4. Maksymalne robocze parametry wody w rurociągach niskoparametrowych wynoszą: ciśnienie p r n = 1,0 MPa temperatura zasilanie t r n z = 90 C temperatura powrót t r n p = 70 C 5. Pod względem wytrzymałościowym rurociągi niskoparametrowe i stosowane w nich urządzenia należy dobierad/ projektowad dla temperatury t r n z = 90 C przy ciśnieniu 1,0 MPa. Warunki na obydwa parametry muszą byd spełnione równocześnie. 4

5 III. WYMAGANIA TECHNICZNE 1. Rury stalowe odcinek rury stalowej (o długości 6, 8, 12, 16 m) stosowany do prefabrykacji nie może zawierad połączeo (obwodowych): spawanych, gwintowanych, kołnierzowych i innych, stan powierzchni rur przed zaizolowaniem powinien odpowiadad wymaganiom PN-EN 253+A1: p oraz stopniom czystości A, B lub C wg PN-EN ISO :2008, grubości ścianek oraz wymagania dotyczące wykonania stalowych rur przewodowych przeznaczonych do stosowania w w.s.c. przedstawiono w załączniku 1, 2. Płaszcz osłonowy materiałem podstawowym, z którego wykonywany jest płaszcz osłonowy, ma byd polietylen, spełniający wymagania podane w PN-EN 253+A1: p , właściwości i metody badao płaszcza osłonowego zgodne z wymaganiami PN-EN 253+A1: p , nominalne średnice zewnętrzne i minimalne grubości ścianek płaszcza osłonowego określone są w tabeli 5 p PN-EN 253+A1: , nominalne średnice zewnętrzne i minimalne grubości ścianek płaszcza osłonowego w zależności od średnicy nominalnej i średnicy zewnętrznej rury przewodowej przedstawiono w załączniku Izolacja ze sztywnej pianki poliuretanowej izolację stanowi sztywna pianka poliuretanowa (PUR), spełniająca wymagania PN-EN 253+A1: p. 4.4, o właściwościach określonych w załączniku 3, środek porotwórczy, pozwalający na zachowanie przyjętych metod przetwarzania systemów poliuretanowych, powinien byd substancją czystą ekologicznie, mającą zerowe oddziaływanie na warstwę ozonową (posiadający zerowy potencjał niszczenia warstwy ozonowej: ODP= 0), grubośd izolacji na rurociągu powrotnym ma byd taka sama, jak na rurociągu zasilającym. 4. Zespół rurowy spełniający wymagania PN-EN 253+A1: p. 4.5, zgodnie z załącznikiem Izolowanie połączeo spawanych Złącze (kompletna konstrukcja połączenia pomiędzy sąsiednimi odcinkami rur oraz kształtkami preizolowanymi) ma spełniad wymagania normy PN-EN 489:2009. Do zabezpieczania izolacji na połączeniach spawanych dla rurociągów DN32 DN400 należy stosowad nasuwki termokurczliwe z polietylenu wysokiej gęstości HDPE sieciowane radiacyjnie na całej długości (za wyjątkiem miejsc umożliwiających wgrzewanie korków, jeśli występują), z klejem i mastyką uszczelniającą. Osłonę izolacji na połączeniach spawanych dla nominalnych średnic rur przewodowych DN 450 mają stanowid mufy zgrzewane elektrycznie lub złącza typu ISOJOINT III. Nasuwki (mufy) mają posiadad świadectwo badania obciążenia od gruntu (w tzw. skrzyni z piaskiem), przeprowadzonego wg PN-EN 489:

6 Mufy zgrzewane elektrycznie mają ponadto posiadad świadectwa z badao, wykonanych zgodnie z PN-EN 253+A1: : p surowca zastosowanego do ich produkcji, p wskaźnika szybkości płynięcia materiału. Izolowanie połączeo spawanych musi odbywad się poprzez mechaniczne wtryśnięcie pianki PUR w obszar pomiędzy mufą i stalową rurą przewodową. Zabezpieczeniem otworów montażowych w mufach mają byd korki wtapiane (wgrzewane) stożkowe wykonane z PEHD. W uzasadnionych przypadkach, na zasadzie odstępstwa (załącznik 5), do izolowania połączeo spawanych, dopuszcza się: półcylindryczne otuliny ze sztywnej pianki PUR, posiadające świadectwo z badao wykonanych w Veolia Energia Warszawa S.A. W przypadku izolowania połączeo spawanych otulinami półcylindrycznymi należy mied na uwadze fakt kompleksowego pogorszenia, z powodu przerwania ciągłości izolacji, wytrzymałości na ścinanie. Przy dużej ilości załamao i odgałęzieo pogorszenie to może spowodowad, że rurociąg preizolowany, który jest z założenia konstrukcją zespoloną, stanie się konstrukcją ślizgową, ręczne izolowanie połączeo spawanych na rurociągach do DN300. Pianka ma byd dostarczana w zestawach porcjowanych, z określoną nazwą dostawcy, instrukcją przechowywania i użycia oraz określonym terminem trwałości. Pianka musi posiadad świadectwo z badao wykonanych w Veolia Energia Warszawa S.A. Do zabezpieczenia pianki PUR na połączeniach spawanych nie dopuszcza się składanych muf metalowych, ani muf sieciowanych w inny sposób, niż radiacyjnie. 6. System sygnalizacyjno-alarmowy BRANDES Stosowany w w.s.c. system sygnalizacyjno alarmowy został oparty na założeniach opracowanych przez niemiecką firmę BRANDES. Działa on na zasadzie pomiaru rezystancji pętli pomiarowej. W piance poliuretanowej rur i elementów preizolowanych umieszczone są przewody: czujnikowy (BS-FA) niklowo-chromowy o średnicy 0,5 mm i stałej oporności 5,7/m, w czerwonej izolacji teflonowej z perforacją, co 15 mm, powrotny (BS-RA) miedziany o średnicy 0,8 mm i stałej oporności 0,036/m, w zielonej izolacji teflonowej. Liczba i rozmieszczenie par przewodów zależą od średnicy nominalnej rurociągu (elementu) preizolowanego: DN para przewodów sygnalizacyjno alarmowych, w rozstawie za dziesięd druga, 500 DN pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych, w rozstawie na obwodzie, co 180, 800 DN pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych, DN > pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych. Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach preizolowanych 800 DN1000 oraz DN>1000 przedstawiono w załączniku 6. Możliwości systemu BRANDES pokazano w załączniku 6. Przewody tworzą pętlę pomiarową o maksymalnej długości 1000 m (długośd przewodu czujnikowego), nadzorującą tym samym odcinek rury o długości 1000 m (załącznik 6). Zalecanym jest, aby na zakooczeniach pętli pomiarowych umieszczane były jednostki, które pozwalają na ciągłą kontrolę i automatyczną lokalizację uszkodzeo. Elementy systemu nadzoru mają spełniad wymagania normy PN-EN 14419:

7 7. Armatura 7.1. Wymagania szczegółowe dot. armatury przemysłowej stosowanej w rurociągach w.s.c: z koocówkami do spawania wykonanymi ze stali niestopowych niskowęglowych, o średnicach i grubościach ścianek podanych w załączniku 1, szczegółowe wymagania dot. armatury zawarte są w opracowaniach umieszczonych na stronie internetowej Veolia Energia Warszawa S.A.: Wymagania techniczne dla przepustnic odcinających (zaporowych), Wymagania techniczne dla kurków kulowych wysokoparametrowych 7.2. W rurociągach: DN 600 zalecane jest stosowanie przepustnic zaporowych: z wielowarstwową uszczelką lamelową, z siedliskiem, obrzeżem dysku i trzpieniem napędowym wykonanym ze stali odpornej na korozję, odpornych na różnicę ciśnieo przy zamykaniu i otwieraniu p = 1,6 MPa, z możliwością dławienia przepływu oraz zasilania z obu stron. 200 DN 500 zalecane jest stosowanie kurków kulowych lub przepustnic zaporowych z uszczelką lamelową, DN 150 zalecane jest stosowanie kurków kulowych: element odcinający (kula) oraz trzpieo napędowy wykonane z materiałów odpornych na korozję, elementy wpływające na szczelnośd kurków (pierścienie dociskowe i podtrzymujące uszczelkę) wykonane z materiałów odpornych na korozję, 7.3. Armatura odcinająca DN 125 ma byd wyposażona w napęd ręczny z przekładnią mechaniczną, 7.4. W rurociągach preizolowanych: DN 200 należy stosowad armaturę odcinającą niepreizolowaną, DN < 200 należy stosowad armaturę odcinającą preizolowaną 7.5. Armatura preizolowana ma byd wykonana zgodnie z PN-EN 488: Armatura odcinająca w odwodnieniach i odpowietrzeniach: średnice odwodnieo i odpowietrzeo (wraz z zalecanymi grubościami rur) w zależności od średnicy rurociągu głównego podano w załączniku 7, korpus armatury odcinającej poza preizolacją montowanej w studzienkach ma byd wykonany ze stali odpornej na korozję, zabrania się stosowania odwodnieo tzw. górnych, nie należy stosowad tzw. paneli odcinająco odpowietrzających (zblokowanej w jednym elemencie preizolowanym armatury odcinającej i odpowietrzenia) Osłonę paneli z armaturą odcinającą, paneli odwadniających oraz odpowietrzających powinny stanowid elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką Elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką 8. Zespoły kształtek (łuki, trójniki, podpory stałe, zwężki) wymagania i badania zgodnie z PN-EN 448:2009, 7

8 zaleca się, aby osłonę trójników stanowiły elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką, przewodowa rura stalowa w gatunku określonym w załączniku 1, łuki stalowe minimalne grubości ścianek określono w załączniku 1, wykonanie łuków stalowych wg załącznika 1, trójniki stalowe minimalne grubości ścianek odgałęzienia głównego określono w załączniku 1. kontrola spoin części stalowych przed zaizolowaniem: wzrokowa ocena powierzchni 100 % spoin, dla rur przewodowych DN 350 badanie szczelności 100% spoin, kontrola radiograficzna lub ultradźwiękowa spoin czołowych: 5% dla rur przewodowych DN % dla rur przewodowych DN % dla rur przewodowych DN 400 Spoiny powinny odpowiadad poziomowi jakości B według PN-EN ISO 5817: Materiały uszczelniające i montażowe wg specyfikacji producentów rur preizolowanych oraz inne, dopuszczone przez Veolia Energia Warszawa S.A., na przykład: uszczelnienia gazoszczelne do przejśd przez ściany WGC produkcji INTEGRA, manszety EPDM produkcji INTEGRA, PSI płozy produkcji INTEGRA, FRANKEN PLASTIK (system RACI), PSI, EUROSPACER 5, uszczelki koocowe termokurczliwe produkcji INTEGRA, ENERGOFIT, RADPOL, CANUSA, CEGA, Berry Plastics. 10. Kompensatory Kompensatory niepreizolowane przeznaczone do montażu w komorach ciepłowniczych (załącznik 8) kompensatory mają byd wykonane zgodnie z PN-EN A1:2012, mieszki kompensatorów wielowarstwowe, wykonane ze stali austenitycznych X6CrNiTi18-10 (materiał ) lub X6CrNiMoTi (materiał ) wg PN-EN : , osłona wewnętrzna mieszka powinna byd wykonana z takiego materiału, jak mieszek, osłona zewnętrzna mieszka ma byd wykonana ze stali niestopowej niskowęglowej, z określonym naciągiem wstępnym, z koocówkami do spawania wykonanymi ze stali niestopowych niskowęglowych, o średnicach i grubościach ścianek podanych w załączniku 1, wytrzymałośd zmęczeniowa mieszka kompensatora: min pełnych cykli pracy (nie dotyczy kompensatorów jednorazowych), szczegółowe wymagania dot. kompensatorów zawarte są w opracowaniu umieszczonym na stronie internetowej SPEC S.A. Wymagania techniczne dla osiowych kompensatorów mieszkowych Kompensatory preizolowane (załącznik 8) Kompensator preizolowany powinien byd wykonany wg dokumentacji konstrukcyjnej producenta rur preizolowanych. Mieszek kompensatora powinien posiadad zabezpieczenie przed nadmiernym rozciągnięciem przekraczającym maksymalną zdolnośd kompensacyjną Kompensatory jednorazowe 8

9 Kompensator jednorazowy nie preizolowany powinien byd wykonany zgodnie z wymogami normy PN-EN 13941:2010. Konstrukcja kompensatora jednorazowego powinna po jego zaspawaniu pozwolid na przeniesienie naprężeo ściskających i rozciągających o wartościach identycznych jak dla prostych odcinkach rur prostych. 9

10 IV. DOKUMENTACJA 1. Na wykonawstwo sieci ciepłowniczej preizolowanej wymagane jest opracowanie dokumentacji technicznej uzgodnionej w Veolia Energia Warszawa S.A., 2. Dokumentacja powinna byd opracowana na podstawie wytycznych (instrukcji) projektowych producenta systemu i uwzględniad wytyczne eksploatacyjne oraz projektowe Veolia. Projekt s.c. ma uwzględniad wymagania norm PN-EN A1:2010 oraz PN-EN :2012. W przypadku projektów należących do klasy A (rurociągi o małych lub średnich średnicach DN<400) oraz małych naprężeniach osiowych, rurociągi o małym ryzyku okaleczenia ludzi lub spowodowania szkód w środowisku, rurociągi o małym ryzyku strat ekonomicznych) oraz do klasy B (duże naprężenia osiowe, rurociągi o małych lub średnich średnicach) projektowanie, obliczenia i budowę rurociągu można przeprowadzid na podstawie dokumentacji ogólnej, pod warunkiem, że jest ona zgodna z wymaganiami normy PN-EN A1:2010 i spełnione są wszystkie wymagania wynikające z warunków lokalnych (ciśnienie, temperatura, wpływ ruchu drogowego itd.). 3. Dokumentacja sieci ciepłowniczej powinna zawierad szczegółowe rozwiązania, jak: opis przyjętej metody kompensacji wydłużeo termicznych, obliczenia wymiarów stref kompensacyjnych oraz kontrolę długości ramion kompensacyjnych, w przypadku stosowania kompensatorów osiowych, ich rozstaw z podaniem typu, zdolności kompensacyjnej, oraz obliczonych wydłużeo dla przyjętych parametrów pracy, w przypadku stosowania kompensatorów jednorazowych ich rozstaw, wartośd naciągu wstępnego oraz wyliczoną temperaturę zamknięcia/ zaspawania. sposób odwadniania i odpowietrzania rurociągu, sposób odwodnienia studzienki uzgodniony z właściwym Zakładem Energetyki Cieplnej Veolia Energia Warszawa S.A. wymiary betonowych bloków podpór stałych, schemat systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES, 4. Przy projektowaniu s.c. należy uwzględniad uwagi przedstawione w załączniku 9 10

11 V. WYMAGANIA WYKONAWCZE 1. Wykonanie sieci ciepłowniczej preizolowanej tylko na podstawie dokumentacji uzgodnionej w Veolia Energia Warszawa i legalnych zmian. 2. Podłoże przy budowie s.c. preizolowanej należy stosowad podłoże o grubości cm (w zależności od średnicy rurociągów), z podsypki piaskowej o zalecanej granulacji 0, 2 1 mm, z występującymi frakcjami grubszymi o granulacji 1 1,8 mm do 15%, dopuszczone jest stosowanie piasku o granulacji do 2 mm, z dopuszczalną zawartością do 10% ziaren o grubości powyżej 4 mm, podsypka piaskowa nie może zawierad gliny, kamieni i ziaren z ostrymi krawędziami, które mogłyby uszkodzid rurociąg lub złącza na połączeniach spawanych, skład materiału powinien pozwolid na uzyskanie współczynników tarcia wymaganych w projekcie technicznym przy uwzględnieniu starannie wykonanego zagęszczenia, w przypadku gruntów nieprzepuszczalnych lub okresowego występowania wód gruntowych powyżej poziomu rur preizolowanych pod podsypką właściwą należy wykonad warstwę przepuszczalną drenażową o grubości ok. 10 cm, ze żwiru o zróżnicowanej grubszej granulacji. 3. Wykop przykładowy przekrój i zalecane minimalne wymiary wykopów przedstawiono w załączniku 10, głębokośd układania minimalne przykrycie gruntem rurociągu preizolowanego powinno wynosid cm, w zależności od średnicy rurociągów, zaleceo producenta, metody układania i trasy przebiegu, w miejscach wypłyceo, tam gdzie nie da się zapewnid min. 40 cm zasypki i narażonych na duże obciążenia należy zastosowad żelbetową płytę odciążającą, ułożoną ponad rurociągiem. W przypadku występowania naziomu nad rurociągiem mniejszego niż 40 cm należy wykonad obliczenia stabilności pionowej rurociągu dla maksymalnej temperatury pracy zgodnie z wytycznymi normy PN-EN A1:2010, maksymalna wysokośd naziomu nie powinna byd większa niż 6 m (przykrycie ponad 2,0 m wymaga uzyskania odstępstwa Veolia Energia Warszawa S.A.). Dodatkowo dla rurociągów o średnicach nominalnych większych niż DN400 przy występowaniu ciężkiego ruchu kołowego oraz przykryciach rurociągów większych niż 2,5 m zalecane jest wykonanie obliczeo sprawdzających zgodnie z wytycznymi normy PN-EN A1:2010 pod kątem ryzyka owalizacji przekroju rurociągu (maksymalnie dopuszczalna owalizacja średnicy 6%), szerokośd w poziomie dna wykopu powinna byd o min. 35 cm większa, niż suma średnic zewnętrznych układanych rur preizolowanych z niezbędnymi poszerzeniami w miejscach spawania. Zaleca się zachowanie cm odstępu między rurociągiem zasilającym i powrotnym, głębokośd wykopu powinna byd max cm większa, niż przewidywany poziom dolnej powierzchni rur preizolowanych (w zależności od średnicy rurociągu), a w przypadku okresowego występowania wód gruntowych lub układania sieci w gruntach 11

12 nieprzepuszczalnych głębokośd wykopu powinna byd powiększona o 10 cm dla ułożenia warstwy drenażowej. Rurociągi preizolowane zaleca się układad powyżej maksymalnego poziomu wód gruntowych. Tam, gdzie rurociągi poddane są stałemu zewnętrznemu działaniu wody, należy zapobiec przepuszczaniu wody na połączeniach, przez wybór osłony z podwójnym uszczelnieniem (dwie metody uszczelnienia połączenia, które funkcjonują niezależnie od siebie i są wykonywane osobno) oraz poszerzony zakres kontroli na etapie montażu. Przy głębokości wykopu większej niż 1 m przy gruntach niespoistych zaleca się wykonanie wykopów z wymaganym pochyleniem lub oszalowaniem skarpy bocznej. 4. Lokalizacja sieci ciepłowniczych 4.1. Przebieg trasy sieci ciepłowniczej musi byd zgodny z obowiązującymi przepisami projektowania uzbrojenia podziemnego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na przepisy ochronne zieleni. Projektowanie i realizacja obiektów oraz drzew i zieleni obok trasy sieci ciepłowniczej nie może utrudniad wykonywania remontów, konserwacji i usuwania awarii sieci ciepłowniczej Należy dążyd do lokalizacji sieci ciepłowniczych poza jezdniami z wyjątkiem przejśd poprzecznych Sied ciepłowniczą należy prowadzid w odległościach od zabudowy umożliwiających dokonywania remontów i wymiany sieci ciepłowniczej. Zabudowa A Preizolowana s.c. Pas eksploatacyjny o szerokości uzależnionej od DN s.c. A szerokośd pasa od bocznej krawędzi rury osłonowej do zabudowy Dla rurociągów o średnicy: DN200 A = min. 2,0 m DN250 DN500 A = min. 3,0 m DN600 A = min. 5,0 m 4.4. Fundamenty budynków muszą byd tak zagłębione, aby w przypadku awarii: zapewniały bezpieczeostwo konstrukcji budynku przy szerokoprzestrzennym wykopie, zabezpieczały budynek przed podmywaniem W podanych w p pasach można umieszczad uzbrojenie podziemne (prowadzone równolegle do trasy sieci ciepłowniczej) w minimalnych odległościach 1 od boku rury osłonowej: kanalizacja telefoniczna i kable telefoniczne 1,0 m, kable energetyczne 1,0 m, wodociąg 1,5 m, kanalizacja 1,5 m, gazociąg 1,0 m, oraz lokalizowad ciągi uliczne, które stanowid będą jednocześnie drogi eksploatacyjne dla s.c W podanych w p pasach można umieszczad nasadzenia (drzewa, krzewy) w odległości od boku rury osłonowej, L = min 2 m Kolizje poprzeczne 1 odległości powyższe muszą byd przeanalizowane i ewentualnie zweryfikowane przy projektowaniu sieci ze wstępnym naprężeniem termicznym. Istnieje możliwośd w uzasadnionych przypadkach i po uzgodnieniu z właścicielami innych sieci zmniejszenia minimalnych odległości wskazanych powyżej, przez zastosowanie dodatkowej osłony wokół rurociągu ciepłowniczego, względnie wokół elementów obcych sieci. 12

13 dopuszcza się prowadzenie s.c. preizolowanej zarówno nad, jak i pod urządzeniami infrastruktury podziemnej, szczegółowe rozwiązania powinien zawierad projekt techniczny w oparciu o indywidualne uzgodnienia z przedsiębiorstwami branżowymi, szczegółowe rozwiązanie dotyczące kolizji między s.c. preizolowaną i kablami energetycznymi zawarte jest w załączniku Sieci ciepłownicze powyżej DN100 należy prowadzid ze spadkami umożliwiającymi odwodnienie rurociągów. Minimalny spadek sieci nie powinien byd mniejszy niż 3. Mniejszy spadek można dopuścid w przypadkach uzasadnionych Przy prowadzeniu przewodów jeden obok drugiego, przewód zasilający powinien znajdowad się z prawej strony (patrząc w kierunku przepływu wody w przewodzie zasilającym). Warunek ten nie dotyczy odcinków o zmiennym kierunku zasilania W przypadku prowadzenia przewodów jeden nad drugim, przewód zasilający należy umieścid u góry. 5. Przejścia pod jezdniami szczegółowe rozwiązanie powinno byd zawarte w dokumentacji, w miejscach małego natężenia ruchu (jezdnie lokalne, parkingi osiedlowe) w zależności od głębokości posadowienia dopuszcza się zastosowanie nad rurociągiem preizolowanym płyt odciążających, w przypadku przejśd pod jezdniami metodą wykopu otwartego zaleca się prowadzenie rurociągów preizolowanych w rurach ochronnych z tworzyw sztucznych (np. z żywic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym, polipropylenu czy polietylenu) o podwyższonej wytrzymałości (odpowiedniej tzw. sztywności obwodowej SN), w przypadku przechodzenia pod jezdnią metodą przecisku należy stosowad grubościenne stalowe rury ochronne. Ochronna rura stalowa musi byd zabezpieczona antykorozyjnie, w przypadku przejśd pod torami tramwajowymi zaleca się stosowanie rur ochronnych z tworzyw sztucznych o podwyższonej wytrzymałości, w szczególnych przypadkach rury ochronne należy zabetonowad (szczegółowe rozwiązanie powinno byd zawarte w dokumentacji), przy układaniu rurociągów preizolowanych w rurach ochronnych należy stosowad płozy dystansowe (na przykład INTEGRA, RACI EUROSPACER). Rodzaj zastosowanych płóz jest zależny od średnicy zewnętrznej rury osłonowej i ciężaru rury preizolowanej po wypełnieniu wodą, średnicy wewnętrznej rury ochronnej oraz zakładanej odległości między płozami. Wytrzymałośd płóz (maksymalne statyczne obciążenie obwodu na pierścieo) podane jest w katalogach producentów płóz dystansowych, przy przesuwaniu rur o znacznym ciężarze (DN 200) i przy długich odcinkach rury ochronnej (L 12 m) zalecane jest stosowanie płóz prowadzących, w przypadku przepustów o znacznej długości kółek do płóz, w przypadku przejśd pod torami kolejowymi i bocznicami należy przeprowadzid indywidualne uzgodnienia, 6. Kompensacja wydłużeo termicznych zaleca się stosowad kompensację naturalną wykorzystując załamania w przebiegu rurociągu, w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się inne metody kompensacji (wykorzystując niepreizolowane osiowe kompensatory mieszkowe montowane w komorach ciepłowniczych, kompensatory mieszkowe preizolowane, kompensatory jednorazowe załącznik 8) oraz podgrzew wstępny, 13

14 7. Posadowienie podpór stałych w blokach betonowych, o wymiarach zgodnych z dokumentacją. Rozmieszczenie podpór stałych musi byd zgodne z zasadami obliczania długości odcinków kompensowanych. Klasę betonu oraz grubośd stalowych prętów określa projektant sieci. 8. Lokalizacja armatury odcinającej armaturę odcinającą zaleca się lokalizowad poza obrębem jezdni, parkingów, zakładów przemysłowych, obiektów prywatnych, w przypadku przyłączy do budynków zaleca się: stosowanie indywidualnego odcięcia dla każdego odbiorcy, dla czterech budynków tego samego odbiorcy, o łącznym zapotrzebowaniu poniżej 1 MW, możliwe jest zastosowanie jednego wspólnego odcięcia, niepreizolowaną armaturę odcinającą DN 200 należy umieszczad wyłącznie w komorach. Armaturę po zamontowaniu w rurociągu należy zaizolowad, armaturę odcinającą preizolowaną DN < 200 należy umieszczad w studzienkach żelbetowych z włazem. Inne rozwiązania, w przypadku braku miejsca na lokalizację studzienki, wymagają zgody na zasadzie odstępstwa (załącznik 5), preizolowaną armaturę odcinającą DN125 i DN150 należy umieszczad w studzienkach z kręgów żelbetowych 1400 mm, posadowionych na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych. Dla możliwości obsługi z zewnątrz za pomocą przenośnej przekładni mechanicznej armatura ma byd umieszczona w świetle włazu studzienki. Możliwośd zakładania przekładni przenośnych musi przewidywad projekt techniczny studzienki, preizolowaną armaturę odcinającą DN 100 należy umieszczad w studzienkach z kręgów żelbetowych 800 mm, posadowionych na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych. Armatura ma byd umieszczona w świetle włazu studzienki dla możliwości obsługi z zewnątrz za pomocą klucza (dźwigni), trzpieo armatury odcinającej zlokalizowanej w studzience powinien byd zabezpieczony kołpakiem ochronnym (załącznik 12), armaturę odcinającą w węźle cieplnym należy lokalizowad zgodnie z wymaganiami podanymi w wytycznych projektowania węzłów. 9. Odwodnienia rurociągów odwodnienie należy wykonad w najniższym punkcie rurociągu preizolowanego, dla rurociągów preizolowanych do DN100 odwodnienia należy stosowad tylko przy długich (powyżej 200 m) odcinkach sieci i dużych (powyżej 5%) spadkach, sposób odwodnienia rurociągu powinien byd określony w dokumentacji uzgodnionej z właściwym Zakładem Energetyki Cieplnej, w przypadku przebiegu rurociągu preizolowanego po starej trasie zaleca się pozostawienie komory w miejscach przewidywanego odwodnienia rurociągów, w rurociągach preizolowanych w.s.c. należy stosowad tylko odwodnienia dolne, preizolowane panele odwadniające (z armaturą odcinającą poza preizolacją) mają byd montowane w komorach lub studzienkach, 14

15 10. Odpowietrzenia rurociągów stosowane w najwyższym punkcie sieci ciepłowniczej, dla rurociągów preizolowanych do DN100 odpowietrzenia należy stosowad tylko przy długich (powyżej 200 m) odcinkach sieci i dużych spadkach (powyżej 5%), sposób odpowietrzenia rurociągu powinien byd określony w dokumentacji uzgodnionej z Veolia Energia Warszawa S.A., zaleca się umieszczanie odpowietrzeo przyłączy w węzłach cieplnych, wylot odpowietrzenia winien byd skierowany do dołu (szczegółowe rozwiązanie powinno byd uzgodnione z Veolia), dopuszczone jest zastosowanie odpowietrzników automatycznych, przystosowanych do pracy w rurociągach wysokoparametrowych, w przypadku montażu paneli odpowietrzających w studzienkach 7 (z armaturą odcinającą poza preizolacją) mają byd spełnione następujące wymagania: studzienki z kręgów żelbetowych o średnicy 800 mm, posadowione na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych, armatura z korpusem ze stali odpornej na korozję w świetle włazu dla możliwości obsługi kluczem z zewnątrz, armatura odcinająca w odpowietrzeniu zlokalizowana w studzience powinna byd zabezpieczona kołpakiem ochronnym (załącznik 12). 11. Odwodnienia komór/ studzienek sposób odwodnienia komory/ studzienki powinien byd określony w dokumentacji i uzgodniony z Veolia. 12. Aparatura kontrolno-pomiarowa Termometry na przewodach zasilających magistralnych (DN400) montowad w odstępach, co 1 km (dokładny rozstaw należy uzgodnid z Veolia), na przewodach powrotnych: na wszystkich odgałęzieniach DN200 (w prefabrykowanych komorach), na przyłączach do zakładów przemysłowych, na przyłączach do budynków prywatnych DN>100 tuleje termometrów na rurociągach DN>150 muszą byd wykonane wg typowej dokumentacji CEWOK, dla rurociągów DN<150 należy stosowad elementy preizolowane z wbudowanym termometrem opaskowym, w studzienkach 1400 mm, tuleje należy montowad w wydzielonych studzienkach lub w komorach wspólnych z armaturą, miejsce montażu tulei musi zapewniad szczelnośd (hermetycznośd) układu sieci preizolowanej 2. 2 nie należy wykonywad przerwania ciągu rurociągów preizolowanych wyłącznie pod potrzeby montażu termometrów; tam gdzie zachodzi koniecznośd pomiaru temperatury zaleca się zastosowanie rozwiązao niewymagających rozcinania preizolacji np. zamówienie elementu zaworu preizolowanego z wbudowanym opaskowym czujnikiem elektronicznym i kablami (do podłączenia zewnętrznego urządzenia odczytującego) wyprowadzonymi do obudowy zaworu. 15

16 12.2. Manometry na przewodach zasilających i powrotnych magistrali ciepłowniczych (DN 400) w odstępach, co 1 km (do uzgodnienia w Veolia Energia Warszawa ) oraz z każdej strony armatury odcinającej, na odgałęzieniach zasilających i powrotnych DN150 za armaturą odcinającą, rurki manometryczne muszą byd wykonane i instalowane wg wytycznych eksploatacyjnych Veolia Energia Warszawa, rurki manometryczne należy montowad w wydzielonych studzienkach lub komorach wspólnie z armaturą (miejsce montażu musi zapewniad szczelnośd układu sieci preizolowanej). 13. Odgałęzienia wykonywane z preizolowanych trójników wznośnych (prostopadłych i równoległych) z odejściem do góry, średnica nominalna odgałęzienia nie może byd mniejsza niż DN32, stosunek średnicy odgałęzienia do średnicy rurociągu głównego powinien byd zgodny z wytycznymi eksploatacyjnymi Veolia Energia Warszawa S.A., tj. dla DN> : 3 dla DN : 6 dopuszcza się wykonanie odgałęzienia o średnicy wynikającej z potrzeb cieplnych, pod warunkiem zastosowania rury o grubości ścianki nie mniejszej niż 0,8 grubości ścianki rurociągu głównego, w przypadku wykonywania odgałęzienia w istniejącym rurociągu o grubościach ścianek określonych w załączniku 1, tabela 1-2 należy stosowad gotowe trójniki preizolowane, w przypadku wykonywania odgałęzienia w istniejącym rurociągu o ściankach grubszych, niż określone w złączniku 1, tabela 1-2, dopuszczone jest wykonywanie tzw. wcinek przy pomocy łuków o grubościach ścianek określonych w załączniku 1, tabela 1-3, wykonanie wcinki wymaga zgody na zasadzie odstępstwa (załącznik 5), wykonanie wcinki w rurociąg magistralny może byd wykonywane tylko przez Veolia Energia Warszawa S.A., wykonywanie tzw. wcinek na gorąco (przy zastosowaniu zaworów do wcinki na gorąco) można wykonywad przy temperaturach powietrza > 0 C. 14. Badanie połączeo spawanych wymagane wykonanie badao wszystkich połączeo spawanych, badanie połączeo spawanych zgodnie z: PN-EN :2012 PN-EN ISO 5817:2009 PN-EN ISO :2007 obowiązkowe metody badania połączeo spawanych: ultradźwiękowa z udokumentowanym wynikiem badania (zapis na dyskietce lub w postaci graficznej), zgodnie z: PN-EN ISO 16810: PN-EN ISO 11666:2011 PN-EN ISO 23279:2010 PN-EN ISO 17640:2011 PN-EN 10160:2001 przy poziomie badania A do C w poziomie jakości C lub B wg PN-EN ISO 5817: 2009 kontrola wzrokowa, wg: 16

17 PN-EN ISO 17637:2011 PN-EN 13018:2004 dla rurociągów DN 500 wymaga się wykonywanie spoin, co najmniej przy poziomie badania B w poziomie jakości B wg PN-EN ISO 5817: 2009 badania spoin mają byd prowadzone przez kompetentny, wykwalifikowany i specjalistyczny personel. W celu udokumentowania kwalifikacji zaleca się, żeby pracownicy posiadali certyfikat zgodnie z normą PN-EN 473:2008, wyniki przeprowadzonych badao należy udokumentowad zgodnie z normą PN-EN ISO :2007 oraz PN-EN :2012. po awarii rurociągu ciepłowniczego i konieczności wymiany odcinka rurociągu, badaniom należy poddad wszystkie spoiny na rurociągach DN300. Zaleca się wykonywanie spoin, co najmniej w poziomie jakości C, przy poziomie badania A wg PN-EN ISO 5817: 2009 badanych zgodnie z normą PN-EN ISO 17640: Ciśnieniowa próba hydrauliczna hydrauliczna próba szczelności nie jest wymagana, próbę wykonuje się w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z decyzją inspektora nadzoru. 16. Przejście rurociągu preizolowanego przez ściany przejście rurociągu preizolowanego przez ścianę budynku, komory, studzienki musi byd wykonane, jako tzw. przejście szczelne, schemat rozwiązania typowego przy przejściu rurociągu preizolowanego przez ścianę budynku zamieszczono w załączniku 13, schemat rozwiązania typowego przy przejściu rur kanalizacji wtórnej przez ścianę budynku zamieszczono w załączniku Wykonanie odgałęzienia preizolowanego od istniejącej sieci kanałowej odgałęzienie rurociągu preizolowanego od istniejącej sieci tradycyjnej wykonuje się zgodnie z projektem. 18. Płukanie i czyszczenie od wewnątrz rurociągów preizolowanych płukanie/ czyszczenie rurociągów nie jest wymagane, płukanie/ czyszczenie rurociągów wykonuje się w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z decyzją inspektora nadzoru, wg zasad zapisanych w kolejnych punktach: płukanie rurociągów DN należy prowadzid wykorzystując wodę wodociągową z próby ciśnieniowej, metodą na wypływ. Szybkośd płukania powinna byd równa maksymalnej szybkości eksploatacyjnej czynnika grzejnego, tj. 1,5 m/s. Pobór próbki wody (min. 1,5 litra) powinien nastąpid w koocowej fazie płukania z dolnej części przewodu odpływowego. Czas płukania i ewentualnie liczbę płukao ustala się indywidualnie w zależności od oceny próbek wody. Pobór i zrzut wody wg protokółu MPWiK. płukanie rurociągów DN250 DN400 należy prowadzid wykorzystując wodę wodociągową z próby ciśnieniowej. Po przeprowadzeniu próby ciśnieniowej rurociągów przeprowadzid zrzut wody za pomocą podłączenia wody wodociągowej i sprężonego powietrza do przewodów. Ma to na celu zwiększenie burzliwości przepływu oraz szybkości wypływającej wody. Ciśnienie wody i powietrza należy 17

18 regulowad za pomocą zaworów tak, aby istniała możliwośd odprowadzenia wody do kanalizacji i nie następowały uderzenia hydrauliczne w rurociągach. Na przewodzie wodociągowym należy zamontowad zawór zwrotny antyskażeniowy. Ciśnienie sprężonego powietrza max 0,6 MPa. Powyższą metodę należy stosowad zawsze po wykonaniu próby szczelności, niezależnie od stosowania innych sposobów oczyszczenia rurociągów (z wyjątkiem płukania metodą na wypływ ). Czas płukania i ewentualnie liczbę płukao ustala się indywidualnie w zależności od oceny próbek wody. Pobór i zrzut wody wg protokółu MPWiK. czyszczenie od wewnątrz przewodów o średnicach DN 450 należy prowadzid mechanicznie, poprzez piaskowanie lub szczotkowanie przy pomocy specjalnych agregatów, bezpośrednio PRZED przystąpieniem do spawania sztang, na placu budowy. 19. Komory Ogólne wymagania podane są w Wytycznych techniczno-eksploatacyjnych dla sieci ciepłowniczych kanałowych, p. 5 Komory. Zewnętrzne obudowy kanałów i komór ciepłowniczych muszą byd zabezpieczone przeciwwilgociowo. W przypadku gruntów nawodnionych zabezpieczenie ma byd realizowane przy użyciu specjalistycznych materiałów, wg odrębnego projektu budowlanego. 18

19 VI. TECHNOLOGIA MONTAŻU Elementy preizolowane dostarczane na budowę powinny byd przed montażem skontrolowane w zakresie ustalonym przez dostawcę. Elementy preizolowane powinny byd zabezpieczone denkami chroniącymi wnętrza rur przewodowych przed zanieczyszczeniem. Denka można zdjąd z rury przewodowej bezpośrednio przed spawaniem rurociągów. Dla zapewnienia prawidłowej jakości przyłącza preizolowanego konieczne jest zachowanie odpowiedniej kolejności czynności montażowych: 1. Przygotowanie wykopu wykop do bezkanałowego układania rurociągów preizolowanych powinien byd przygotowany zgodnie z punktem V 3. Dno wykopu należy zniwelowad. 2. Przygotowanie rur przed układaniem każda sztanga powinna byd sprawdzona pod względem działania systemu alarmowego. 3. Układanie rur przed przystąpieniem do montażu rurociągu rury należy ułożyd w wykopie. Zaleca się układanie rur na drewnianych podkładach grubości ok. 10 cm, umieszczonych na dnie wykopu w odstępach 2 3 m. Ustalenie właściwych rzędnych rurociągów winno odbywad się przez podsypywanie lub podkopywanie podkładów. przed zakooczeniem montażu podkłady należy usunąd nie zmieniając położenia rur. w przypadku, gdy nie korzysta się z powyższej metody, przed ułożeniem rur w wykopie należy wykonad zniwelowaną podsypkę piaskową, 3.1 Spawanie rur stalowych Spawanie, występujące przy montażu i budowie m.s.c. jest jednym z najważniejszych procesów, mających wpływ na trwałośd sieci ciepłowniczej Spawacze, wykonujący spawanie rurociągów m.s.c. powinni posiadad odpowiednie kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO : , uprawniające do stosowania danych metod spawania, grup materiałów, zakresu średnic i metod spawania. Spawacze obsługujący mechaniczne urządzenia do spawania muszą posiadad kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO 14732: Personel nadzorujący wykonanie prac spawalniczych jest odpowiedzialny za wszystkie prace spawalnicze i kontrole. Personel ten musi mied kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO 14731:2006, odpowiednio do danych wymagao jakościowych określonych w grupie norm PN-EN ISO 3834: Metody spawania muszą byd określone i dopuszczone zgodnie z normami PN-EN ISO :2007, PN-EN ISO : Przygotowanie rurociągów do spawania, stosowane elektrody i sposób wykonania spoin powinny byd zgodne z dokumentacją techniczną, W przypadku braku lub niepełnego przedstawienia w dokumentacji technologii wykonania spoin, należy przestrzegad następujących zasad: rury do spawania powinny byd ustawione współosiowo, rurociągi należy montowad i spawad z wykorzystaniem centrowników, 19

20 zmiana kierunku osi (ukosowanie) na połączeniu rur stalowych może wynosid: DN max 2 DN300 max 1,5 DN400 max 1 > DN500 max 1 W uzasadnionych przypadkach potwierdzonych obliczeniami przeprowadzonymi przez projektanta rurociągu na prostych odcinkach s.c. dopuszcza się większe zmiany kierunku osi (ukosowania) na połączeniach rur stalowych. w pobliżu podpór stałych oraz osiowych kompensatorów mieszkowych (w odległościach mniejszych od 12 metrów) nie wolno zmieniad kierunku osi spawanych rur, rurociągi o średnicy nominalnej DN 80 o grubości ścianki g = max 3,2 mm można spawad acetylenowo-tlenowo, po wykonaniu każdej warstwy spoiny należy usunąd żużel, a spoinę oczyścid mechanicznie (szlifierką) lub szczotką drucianą. W przypadku spawania elektrodą rutylowo zasadową konieczne jest użycie szlifierki, rurociągi o średnicy nominalnej DN > 150 należy spawad elektrycznie metodą spawania łukowego elektrodą otuloną MMA (111) w osłonie gazu obojętnego metodą TIG (141), MIG/MAG (131/135) lub przy pomocy drutu proszkowego samoosłonowego (114) - gwarantującą uzyskanie wymaganej jakości i wytrzymałości spoin należy zapewnid przygotowanie krawędzi spawanych zgodnie z normą PN-ISO 6761:1996, elektrody do spawania powinny byd stosowane zgodnie z kartą technologiczną spawania i odpowiadad wymaganiom norm: PN-91/M-69430, PN-EN ISO 2560:2006, PN-79/E-69010, PN-EN ISO 17632:2008, PN-EN ISO 14343:2007, PN-EN 12536:2002, PN-EN ISO 6847:2005 oraz posiadad świadectwa odbioru 3.1.B zgodnie z normą PN-EN 10204:2006; przykładowe typy elektrod przeznaczonych do spawania stali niskostopowych i drobnoziarnistych, oznaczone wg PN-EN ISO 2560:2006, przeznaczone do spawania łukowego: elektroda REKORD 38 odpowiednik elektrody ER 2.46, EMONA, EMWELD. Grubootulona elektroda rutylowa zasadowa, o bardzo dobrych właściwościach spawalniczych, przydatna szczególnie do spawania w pozycjach pułapowych oraz do wykonywania warstw przetopowych. Stosowane średnice elektrod 2,5 mm 6,0 mm. Przy zastosowaniu tej elektrody warstwę przetopową należy wykonad przy pomocy elektrody 2,5 mm. Pozostałe warstwy, wypełnienie i lico wykonad elektrodami o średnicach 3,25 mm i 4,0 mm. Do warstw wypełnienia i lica stosowad również elektrody RAPID 46 S (ER 3.46), elektroda RAPID 46S (SPAWMET) odpowiednik elektroda ER 3.46 (BAILDON). Grubootulona elektroda rutylowa kwaśna, przeznaczona do spawania niskowęglowych stali konstrukcyjnych, szczególnie zalecana do wykonywania warstw przetopowych w pozycjach przymusowych. Stosowane średnice elektrod 2,5 mm 6,0 mm. Warstwę przetopową wykonad elektrodą REKORD 38 (ER 2.46, OK 46.00). Warstwy pozostałe lub lico wykonywad elektrodami REKORD 38 (ER 2.46) lub RAPID 46 S (ER 3.36), elektroda NORMAL EP odpowiednik elektrody ER 1.46, RUTILEN 12. Stosowane średnice elektrod 2,5 mm 5,0 mm. Elektrody te należy stosowad do spawania konstrukcji i prac warsztatowych, do wykonywania spoin sczepnych (pamiętając o przetopieniu miejsc sczepieo odpowiednią elektrodą (REKORD 38 ER 2.46; RAPID 46 S ER 3.46, OK ER 2.46), elektroda OK (ER 2.46, RUTINEL 12/ RUTWELD 12) 20

21 Stosowane średnice elektrod 2,5 mm 5,0 mm. Elektrod tych nie można stosowad do rur o grubości ścianki powyżej 8 mm. Przy zastosowaniu tej elektrody warstwę przetopową należy wykonad przy pomocy elektrody 2,5 mm. Pozostałe warstwy, wypełnienie i lico wykonad elektrodami o średnicach 3,25 mm i 4,0 mm. elektroda EMONA (rutylowa zasadowa) stosowana również pod nazwą EMWELD Stosowane średnice elektrod 2,0 mm 5,0 mm. Przeznaczona do spawania rurociągów wykonanych ze stali R35, K10, K18, (przed spawaniem konieczne suszenie temp. 140 C), elektroda RUTILEN 12/ RUTWELD 12 (rutylowa celulozowa) Uniwersalna elektroda do spawania konstrukcji stalowych, szczególnie małogabarytowych. Polecana do spawania w pozycjach przymusowych góra dół, elektroda RUTILEN 13/ RUTWELD 13 Grubootulona elektroda rutylowa, polecana do wykonywania spoin pachwinowych, posiadająca doskonałe właściwości spawania. Elektroda do spawania konstrukcji stalowych (odpowiednik ER 1.46) małogabarytowych i o cienkich ściankach, elektrody powinny posiadad atesty producenta, elektrody używane do wykonywania spoin na budowie muszą byd przechowywane w odpowiednich warunkach, konieczne jest stosowanie suszarek i termosów do elektrod, przy temperaturze poniżej 5 C i na żądanie właściciela rurociągu należy zabezpieczyd spoinę przed nadmiernie szybkim stygnięciem, spoiny niespełniające określonych wymagao muszą byd naprawione lub wycięte, naprawa musi byd wykonana przy zastosowaniu dopuszczonych metod spawania, Przed rozpoczęciem spawania należy upewnid się, czy wszystkie niezbędne elementy (np. mufy, pierścienie uszczelniające) zostały nasunięte na rury, Przed rozpoczęciem spawania elementów preizolowanych ze sobą należy sprawdzid, czy przewody systemu kontrolnego BRANDES nie są uszkodzone (przerwane), W czasie spawania pianka izolacyjna elementów preizolowanych oraz płaszcz osłonowy muszą byd zabezpieczone przed oddziaływaniem płomienia palnika, np. poprzez metalowe osłony, Dopuszczone jest spawanie kilku elementów rurociągów na poziomie gruntu wzdłuż krawędzi wykopu i opuszczenie całego odcinka prefabrykatu do wykopu tak, aby nie uszkodzid połączeo spawanych, ani płaszcza osłonowego, Po wykonaniu spawania należy przeprowadzid badania połączeo spawanych zgodnie z punktem V Montaż innych elementów s.c. preizolowanych Kompensatory jednorazowe stosowane przy układaniu sieci ze wstępnym podgrzewem, montaż zgodny z wytycznymi projektowymi oraz zaleceniami producenta systemu preizolowanego, Podpory stałe montaż zgodny z wytycznymi projektowymi oraz zaleceniami producenta systemu preizolowanego. Zamocowanie stałe należy zakotwid w gruncie przez zastosowanie żelbetowego bloku oporowego wg projektu budowlanego. Bloki betonowe powinny byd zabezpieczone przeciwwilgociowo według obowiązujących przepisów, w zależności od stopnia agresywności i rodzaju gruntu. 21

22 3.3 Montaż zespołu złącza do wykonania zespołu złącza (montażu nasuwek (muf) i izolowania połączeo spawanych) można przystąpid po otrzymaniu pozytywnego wyniku badania połączeo spawanych określonego w punktach V 14 i V 15. Wynik badao powinien byd potwierdzony odpowiednimi protokołami, wszystkie złącza powinny byd wykonywane przez odpowiednio do tego celu przygotowany personel, zarówno w zakresie montażu nasuwek (muf), jak i izolowania połączeo spawanych. Osoby wykonujące zespoły złączy powinny przejeśd stosowne szkolenia w zakresie prowadzonych prac, przed przystąpieniem do montażu złącza należy: na koocach łączonych elementów preizolowanych delikatnie wyciąd warstwę pianki PUR, zwracając uwagę na to, aby nie uszkodzid przewodów alarmowych, oczyścid z ewentualnych zanieczyszczeo mechanicznych (na przykład piasek, błoto) powierzchnie rur przewodowych bez izolacji i w razie konieczności wysuszyd, sprawdzid połączenia systemu alarmowego. Wynik sprawdzenia połączenia przewodów systemu nadzoru powinien byd potwierdzony odpowiednim protokółem. powierzchnię płaszcza osłonowego należy odtłuścid i starannie przetrzed do sucha za pomocą szmatki. Następnie należy ją aktywowad za pomocą papieru ściernego o ziarnistości i podgrzad za pomocą łagodnego płomienia (palnik propan butan) do temperatury około 60 C. Czynności tych nie powinno się przeprowadzad podczas wilgotnej pogody i deszczu, o ile rury nie są pod przykryciem. po zamontowaniu mufy (nasuwki), przed zaizolowaniem, wszystkie złącza zgrzewane elektrycznie na rurociągach DN 450 oraz na rurociągach DN 32 prowadzonych w miejscach trudnodostępnych muszą przejśd z pozytywnym wynikiem próbę szczelności: po zamontowaniu mufy (nasuwki) na połączeniu spawanym jeden otwór montażowy należy zatkad korkiem, w drugim umieścid zestaw pompki z manometrem, zgodnie z załącznikiem 14. Kooce mufy oraz, w przypadku mufy zgrzewanej elektrycznie z arkusza HDPE, zgrzew wzdłużny, należy spryskad wodą ze środkiem pieniącym (na przykład. mydłem) ciecz nie może mied negatywnego oddziaływania na płaszcz osłonowy, materiał złącza, ani środowisko, badanie szczelności należy wykonywad z zastosowaniem powietrza pod ciśnieniem 20 kpa, w temperaturze 40 C, przez minimum 2 minuty. W tym czasie należy obserwowad, czy na koocach nasuwki i ewentualnie na połączeniu wzdłużnym nie pojawią się baoki mydlane. Ich brak jest oznaką prawidłowego montażu można przystąpid do zalewania mufy pianką izolacyjną. W przypadku pojawienia się baniek należy postępowad wg wskazówek producenta muf. izolowanie połączeo spawanych: musi odbywad się zgodnie z wymogami zastosowanego systemu preizolowanego, przez odpowiednio do tego celu przeszkolony personel zgodnie z zaleceniami producenta systemu preizolowanego oraz normy PN-EN A1:2010, nie należy podejmowad robót izolacyjnych, gdy temperatura otoczenia jest ujemna lub wyższa niż + 40 C, komponenty do otrzymania pianki PUR muszą byd przed przystąpieniem do izolowania przechowywane w temperaturze pokojowej (ok. 20 C), należy zwrócid uwagę na właściwe odpowietrzenie złącza i zapobieganie nadmiernym stratom pianki, 22

23 izolowania połączeo spawanych nie należy przeprowadzad w dni deszczowe, o ile rury nie są pod przykryciem, izolowanie połączeo spawanych powinno odbywad się tego samego dnia, w którym zabezpieczono je mufą (nasuwką), po zaizolowaniu połączeo spawanych należy wykonad dokumentację powykonawczą systemu alarmowego. 4. Stwierdzone usterki W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeo płaszcza osłonowego lub innych elementów sieci, należy bezwzględnie zawiadomid producenta systemu preizolowanego i inspektora nadzoru Veolia Energia Warszawa. 5. Zasypywanie sieci przed przystąpieniem do zasypywania sieci należy dokonad odbioru złączy izolowanych pod względem hermetyczności i odbioru dokumentacji powykonawczej układu alarmowego, wykonad strefy kompensacyjne zgodnie z projektem, sprawdzid prawidłowośd wykonania przejśd przez ściany (budynków, komór, studzienek), zgodnie z zaleceniami podanymi w punkcie V 16. Rura preizolowana powinna byd wyprowadzona minimum 25 cm za ścianę. Potwierdzeniem przeprowadzenia czynności wymienionych w p. VI 5, powinien byd odpowiedni wpis do dziennika budowy. 6. Wykonanie zasypki bez względu na metodę układania sieci, powyżej górnej powierzchni rur preizolowanych należy wykonad zasypkę piaskową o grubości min. 10 cm, zasypka powinna byd zagęszczona do momentu osiągnięcia stopnia zagęszczenia podanego w projekcie sieci ciepłowniczej, po wykonaniu ustabilizowanej zasypki piaskowej należy oznaczyd trasę przebiegu sieci taśmą ostrzegawczą (kolor czarny), po ustabilizowaniu zasypki pozostałą częśd wykopu należy uzupełnid gruntem rodzimym. W gruncie piaszczystym niezawierającym gruzu ani ostrych kamieni wykonywanie dodatkowej podsypki i zasypki nie jest wymagane, jednak konieczna jest stabilizacja, co najmniej 10 cm powyżej górnej powierzchni rur. Przy stabilizowaniu zasypki należy uważad, by nie uszkodzid rur osłonowych, zasypka gruntem rodzimym powinna byd zagęszczona do momentu osiągnięcia stopnia zagęszczenia podanego w projekcie sieci ciepłowniczej. 7. Montaż systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES Do łączenia przewodów systemu sygnalizacyjno alarmowego wg schematu załączonego do dokumentacji, można przystąpid po otrzymaniu pozytywnego wyniku badania określonego w punkcie V-14. Przewody łączy się ze sobą za pomocą tulejek zaciskowych, które izoluje się koszulkami termokurczliwymi. W rurach prostych zawsze należy łączyd przewód czerwony z czerwonym, a zielony z zielonym. Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego opisano w załączniku

24 VII. SKŁADOWANIE ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH Wszystkie elementy preizolowane lub przeznaczone do stosowania w rurociągach preizolowanych powinny byd składowane zgodnie z wytycznymi producenta systemu preizolowanego Rury preizolowane proste należy przechowywad i magazynowad w taki sposób, aby były zabezpieczone przed uszkodzeniem lub zgnieceniem rury osłonowej. Rury należy układad na płaskiej powierzchni (na całej długości mają się stykad się z podłożem) lub na miękkich podkładach tak, aby nie były nadmiernie ściskane. Rury należy składowad wg asortymentów wymiarowych, w stosach o wysokości do 2 m, zabezpieczone przed rozsuwaniem się. Zaleca się układad je tak, aby etykiety znajdowały się zawsze z tej samej strony. Rury preizolowane należy składowad i przechowywad z ochronnymi kapslami (denkami) z tworzywa sztucznego założonymi na koocówki rur stalowych Łuki preizolowane należy składowad w paletach wg asortymentów wymiarowych. Wysokośd składowania do 1,5 m. Dopuszcza się składowanie kolan w stosach (do 5 warstw) tak, aby stykały się z sobą maksymalne dużą powierzchnią, 1.3. Trójniki preizolowane należy składowad na paletach podzielone wg asortymentów wymiarowych. Dopuszcza się składowanie trójników w stosach, tak, aby maksymalną powierzchnią stykały się ze sobą. Wysokośd składowania nie powinna przekraczad 1,5 m, 1.4. Podpory stałe dopuszcza się składowanie luzem, na paletach wg asortymentów wymiarowych z uwzględnieniem zabezpieczenia przed uszkodzeniem malarskiej powłoki antykorozyjnej. Uszkodzone powłoki malarskie, po uprzednim dokładnym oczyszczeniu uszkodzonej powierzchni, należy uzupełnid, 1.5. Elementy prefabrykowane: łuki, odgałęzienia, redukcje, armatura, podpory stałe i inne należy przechowywad i magazynowad na płaskim podłożu, w taki sposób, aby były zabezpieczone przed uszkodzeniem lub zgnieceniem zewnętrznej rury polietylenowej oraz korozją wewnętrzną rury stalowej Składowanie i magazynowanie rur i elementów prefabrykowanych w niskich temperaturach Rury oraz elementy prefabrykowane: łuki, odgałęzienia, redukcje, armaturę, podpory stałe, składowane i magazynowane w niskich temperaturach (poniżej -10 C), z uwagi na kruchośd polietylenu, należy zabezpieczyd przed uderzeniami mechanicznymi. Rur i elementów preizolowanych nie wolno przenosid i transportowad w temperaturach poniżej -20 C. 24

25 1.7. Mufy zaleca się składowanie na paletach, warstwami w pozycji pionowej do maksymalnej wysokości 1,5 m wg asortymentów wymiarowych. Dopuszcza się składowanie muf w pakietach po 10 szt. spiętych taśmą opakowaniową lub folią termokurczliwą. Niedopuszczalnym jest składowanie materiałów termokurczliwych w sposób narażający je na bezpośrednią ekspozycję światła słonecznego Izocyjanian i poliol powinny byd składowane pod zamknięciem w temperaturze pokojowej (18 22 C). Nie mogą byd składowane w pomieszczeniach dostępnych dla osób niepowołanych, w pomieszczeniach biurowych lub socjalnych. Płynna pianka jest produktem o okresie przydatności jednego roku licząc od daty produkcji umieszczonej na opakowaniu Uszczelki koocowe oraz opaski termokurczliwe wraz z ochronną folią zabezpieczającą warstwę mastyki należy przechowywad w suchych pomieszczeniach zabezpieczając przed wpływem promieni słonecznych i wysokiej temperatury Elementy systemu sygnalizacyjno-alarmowego należy przechowywad w oryginalnych opakowaniach, w warunkach zabezpieczających przed ich zawilgoceniem oraz uszkodzeniem mechanicznym 3 Nie wolno dopuszczad spadku temperatury składnika B (izocyjanian) poniżej +10 C gdyż następuje wtedy jego krystalizacja. W przypadku spadku temperatury chemikaliów poniżej +18 C przed piankowaniem należy wstawid je do ciepłego pomieszczenia aż do osiągnięcia przez nie temperatury +18 C +22 C, a w przypadku izocyjanianu (składnik B) aż do rozpuszczenia się wydzielonych kryształów. 25

26 ABB ABB ABB WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM VIII. TRANSPORT Wszystkie elementy preizolowane lub przeznaczone do stosowania w rurociągach preizolowanych powinny byd transportowane zgodnie z wytycznymi producenta systemu preizolowanego Elementy preizolowane należy przewozid środkami transportu zabezpieczone przed wpływami atmosferycznymi i uszkodzeniami mechanicznymi, 1.2. Wysokośd załadunku nie powinna przekraczad 1,5 m, 1.3. Nie należy przewozid elementów preizolowanych w temperaturach ujemnych Rozładunek Podczas rozładunku rur nie można zrzucad ani staczad na ziemię. Podczas rozładunku rury należy chronid przed uszkodzeniem. Do podnoszenia nie stosowad lin ani łaocuchów stalowych mogących uszkodzid zewnętrzną rurę HDPE. Rury o średnicach od DN32 do DN40 z uwagi na ich wiotkośd należy podnosid w pękach za pomocą trawersy. Do podnoszenia rur 6 m i 12 m o średnicach DN50 i większych należy stosowad taśmy o szerokości min. 100 mm. Dn32 - DN40 26

27 IX. NADZORY I ODBIORY S.C. PREIZOLOWANYCH 1. Nadzory 1.1. Nadzór nad wykonawstwem s.c. preizolowanej sprawuje Veolia Energia Warszawa S.A. zarówno dla inwestycji własnych, jak i dla inwestorów obcych. Inwestorzy obcy zlecają pełnienie nadzoru techniczno eksploatacyjnego, Nadzór jest obowiązkowy Do zlecenia należy dołączyd zatwierdzoną w Veolia. dokumentację techniczną W przypadkach, gdy w trakcie montażu sieci występują rozbieżności między inspektorem nadzoru ze strony Veolia a wykonawcą, inspektor nadzoru winien przywoład projektanta s.c. 2. Odbiory 1.4. Zasady ogólne opisano w Zakresie obowiązków inspektora nadzoru Veolia Energia Warszawa S.A. przy budowie sieci ciepłowniczej dostępnym na stronie internetowej Veolia W trakcie budowy s.c. preizolowanej inspektor nadzoru musi uczestniczyd we wszystkich komisjach roboczych dotyczących ewentualnych zmian projektowo wykonawczych Potwierdzeniem uczestnictwa w komisjach odbiorów częściowych i komisjach roboczych powinien byd wpis w dzienniku budowy, natomiast zakooczenie etapu robót powinno byd potwierdzone spisaniem Protokółu odbioru częściowego s.c. preizolowanej Odbiór koocowy obiektu sieci ciepłowniczej powinien byd potwierdzony spisaniem Protokółu odbioru koocowego i przekazania do eksploatacji obiektu sieci ciepłowniczej. X. ZALECENIA POODBIOROWE W ZAKRESIE EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH 1. Uwagi ogólne Przewidywana trwałośd preizolowanych rurociągów ciepłowniczych, w przypadku, kiedy nie występuje korozja wewnętrzna rur przewodowych lub nie wystąpiły przypadkowe uszkodzenia z zewnątrz, wynosi minimum 30 lat, w zależności od rodzaju zastosowanej izolacji cieplnej z pianki PUR i temperatury nośnika ciepła. Eksploatacja preizolowanych sieci ciepłowniczych, pod względem regulacji hydraulicznej jest taka sama jak sieci kanałowych. W czasie eksploatacji preizolowanej sieci ciepłowniczej, wymaga się sprawdzania: systemu sygnalizacji i lokalizacji zawilgocenia izolacji, armatury i mieszkowych kompensatorów osiowych zamontowanych w komorach ciepłowniczych, armatury odcinającej w panelach odwadniających i odpowietrzających zlokalizowanej w studzienkach ciepłowniczych. 2. Powykonawczy schemat montażowy Każdy odcinek sieci ciepłowniczej preizolowanej powinien mied powykonawczy schemat montażowy zawierający: 27

28 dokładny schemat sieci ciepłowniczej z długościami (całkowitą i instalacyjną) oraz zaznaczonymi wszystkimi elementami sieci, dokładny schemat pomontażowy systemu sygnalizacyjno alarmowego. Oznakowanie preizolowanych sieci ciepłowniczych na mapach geodezyjnych powinno byd wykonane innym kolorem niż sieci tradycyjnych. Powykonawczy schemat montażowy powinien byd sporządzony i podpisany przez wykonawcę sieci ciepłowniczej i sprawdzony przez inspektora sprawującego nadzór nad budową z ramienia eksploatatora sieci. 3. Ewidencja sieci Ewidencja sieci ciepłowniczych preizolowanych powinna byd przeprowadzona w sposób przejrzysty. Należy wprowadzid numerację pętli instalacji alarmowych oraz przygotowad dziennik pomiarowy systemu lokalizacji i sygnalizacji uszkodzeo (załącznik 17). 4. Kontrola sieci Kontrola preizolowanej sieci ciepłowniczej w czasie jej eksploatacji polega na okresowym sprawdzaniu stanu izolacji przy użyciu sygnalizatorów awarii. Zasada prowadzenia nadzoru i lokalizacji awarii opisana została w załączniku 18. Kontrola może byd prowadzona w sposób automatyczny lub ręczny, w zależności od zastosowanego systemu sygnalizacji i lokalizacji uszkodzeo oraz przyjętej metody. W przypadku kontroli prowadzonej ręcznie każdy odcinek powinien byd sprawdzony, co najmniej raz w miesiącu, przy czym potwierdzeniem przeprowadzonej kontroli powinien byd wpis do dziennika pomiarowego. W przypadku uzyskania niezadowalających wyników pomiaru, tzn. sygnału o awarii, należy powiadomid odpowiednie służby. Jeżeli preizolowana sied ciepłownicza znajduje się w okresie gwarancji lub rękojmi, to należy bezzwłocznie powiadomid wykonawcę, który zobowiązany jest do usunięcia usterki (awarii). Po okresie gwarancyjnym (lub rękojmi) eksploatator sieci powinien przystąpid do zlokalizowania usterki (awarii), a następnie jak najszybciej ją usunąd. Ewentualny wymieniony odcinek sieci powinien byd zaznaczony na powykonawczym schemacie sieci. 5. Połączenie s.c. kanałowej i preizolowanej Wszędzie tam gdzie jest to zasadne, w miejsce skorodowanych odcinków rurociągów kanałowych, należy układad rurociągi preizolowane. W celu ochrony pianki PUR przed przenikaniem wilgoci, kooce wbudowanego odcinka rurociągu preizolowanego, muszą byd zabezpieczone termokurczliwymi uszczelkami koocowymi, a powierzchnie niezaizolowane (w tym spoiny ze starym rurociągiem) zabezpieczone antykorozyjnie. W miejscu połączenia rurociągu kanałowego i preizolowanego ułożonego bezpośrednio w gruncie, koniec kanału należy zamurowad. Przy przejściu rurociągu preizolowanego ułożonego bezpośrednio w gruncie przez ścianę kanału należy stosowad: pojedyncze gumowe pierścienie uszczelniające w miejscach gdzie nie występują przemieszczenia osiowe i poprzeczne, podwójne pierścienie gumowe z taśma poślizgową między nimi w miejscach gdzie występują przemieszczenia, adaptery w miejscach gdzie nie występują przemieszczenia poprzeczne. 28

29 Przyjęte rozwiązania powinny zapewnid szczelnośd przejścia zabezpieczad kanał przed penetracją wody gruntowej. Przy łączeniu rurociągów preizolowanych ułożonych bezpośrednio w gruncie z rurociągami w kanale ciepłowniczym, należy przewidzied sposób odwodniania kanału. 6. Eksploatacja armatury Gwarancją szczelności i sprawności stosowanych w preizolowanej sieci ciepłowniczej kurków kulowych jako armatury odcinającej, w tym również w odwodnieniach i odpowietrzeniach, jest koniecznośd zamykania ich i otwierania, co najmniej raz na pół roku. Zasady tej należy bezwzględnie przestrzegad. Otwieranie i zamykanie armatury w odwodnieniach i odpowietrzeniach należy prowadzid po wyłączeniu z ruchu odcinka rurociągu, na którym jest zamontowana. Odcinające kurki kulowe z uszczelnieniem niemetalowym (z teflonu lub, teflonu z wypełniaczem grafitowym) nie mogą pracowad jako urządzenia służące do regulacji natężenia przepływu. W przypadku stwierdzenia miejscowej korozji kurka kulowego poza preizolacją w preizolowanym odwodnieniu lub odpowietrzeniu zamontowanym w studzience lub w skrzynce hydrantowej, korpus i kródce armatury należy oczyścid i pomalowad, w celu zapewnienia ochrony antykorozyjnej. W przypadku korozji rozległej kurek kulowy należy wymienid na armaturę z korpusem ze stali odpornej na korozję. Istniejące na rurociągach preizolowanych odwodnienia górne należy sukcesywnie przebudowywad na dolne. Wymiana paneli odwadniających górnych na dolne wiąże się również z koniecznością umiejscowienia zaworów odwodnienia w studni z kręgów żelbetowych z zamykanym włazem. Dla możliwości obsługi kluczem z powierzchni gruntu armatura, powinna byd zamontowana w świetle włazu. Sposób odwodnienia studzienki powinien byd określony w dokumentacji i uzgodniony z Veolia. Dla umożliwienia łatwiejszego dostępu do armatury i możliwości jej obsługi z powierzchni gruntu należy również wymieniad skrzynki hydrantowe na studzienki z kręgów betonowych. Docelowe pozostawienie skrzynek hydrantowych dopuszczone jest tylko w przypadkach szczególnych, np. w przypadku braku miejsca na wybudowanie studzienki. 29

30 XI. PROJEKTOWANIE SYSTEMU BRANDES Projektowanie instalacji wyposażonych w system sygnalizacyjno alarmowy BRANDES następuje w czterech fazach: projektowanie koncepcyjne, projektowanie części dotyczącej wyposażenia w elementy systemu BRANDES, projektowanie części aparaturowej, projektowanie wykonawcze. Projektowanie systemu BRANDES omówiono w załączniku 19. XII. NORMY POWOŁANE 1. PN-EN 253+A1: Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół rurowy ze stalowej rury przewodowej, izolacji cieplnej z poliuretanu i płaszcza osłonowego z polietylenu 2. PN-EN ISO :2008 Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Wzrokowa ocena czystości powierzchni - Częśd 1: Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niepokrytych podłoży stalowych oraz podłoży stalowych po całkowitym usunięciu wcześniej nałożonych powłok 3. PN-EN :2006 Wyroby metalowe - Rodzaje dokumentów kontroli 4. PN-EN 10220:2005 Rury stalowe bez szwu i ze szwem - Wymiary i masy na jednostkę długości 5. PN-EN A2:2009 Rury stalowe bez szwu do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 2: Rury ze stali niestopowych z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 6. PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 5: Rury ze stali niestopowych i stopowych spawane łukiem krytym z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 7. PN-ISO 6761:1996 Rury stalowe - Przygotowanie kooców rur i kształtek do spawania 8. PN-EN 253:2005 Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół rurowy ze stalowej rury przewodowej, izolacji cieplnej z poliuretanu i płaszcza osłonowego z polietylenu 9. PN-EN ISO 845:2000 Gumy i tworzywa sztuczne porowate - Oznaczanie gęstości pozornej (objętościowej) 10. PN-93/C Tworzywa sztuczne porowate - Próba ściskania sztywnych tworzyw porowatych (itd. ISO 844: 1978) 11. PN-EN ISO 8497:1999 Izolacja cieplna - Określanie właściwości w zakresie przepływu ciepła w stanie ustalonym przez izolacje cieplne przewodów rurowych 12. PN-EN ISO 4590:2005 Sztywne tworzywa sztuczne porowate - Oznaczanie udziału procentowego objętości otwartych i zamkniętych komórek (metoda 1) 13. PN-EN 489:2009Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół złącza stalowych rur przewodowych z izolacją cieplną z poliuretanu i płaszczem osłonowym z polietylenu 14. PN-EN 489:2009 Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół złącza stalowych rur przewodowych z izolacją cieplną z poliuretanu i płaszczem osłonowym z polietylenu 15. PN-EN 14419:2009 Sieci ciepłownicze -System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - System kontroli i sygnalizacji zagrożenia stanów awaryjnych (oryg.) 30

31 16. PN-EN 488+A1: Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół armatury do stalowych rur przewodowych, z izolacją cieplną z poliuretanu i płaszczem osłonowym z polietylenu 17. PN-EN 448:2009 Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Kształtki - zespoły ze stalowej rury przewodowej, izolacji cieplnej w poliuretanu i płaszcza osłonowego z polietylenu 18. PN-EN ISO 5817:2009 Spawanie - Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów (z wyjątkiem spawanych wiązką) - Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych 19. PN-EN : Stale odporne na korozję - Częśd 1: Gatunki stali odpornych na korozję 20. PN-EN A1:2012 Metalowe mieszkowe złącza kompensacyjne do zastosowao ciśnieniowych 21. PN-EN A1:2010 Projektowanie i montaż systemu preizolowanych rur zespolonych 22. PN-EN :2012 Rurociągi przemysłowe metalowe - Częśd 3: Projektowanie i obliczenia 23. PN-EN :2012 Rurociągi przemysłowe metalowe - Częśd 5: Kontrola i badania 24. PN-EN ISO :2007 Spawalnictwo - Spawanie metali - Pełne wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie 25. PN -EN 583-1:2001 Badania nieniszczące -Badania ultradźwiękowe Częśd 1: Zasady ogólne, PN-EN 583-1:2001/A1:2006 Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Częśd 1: Zasady ogólne, PN- EN ISO 16826: Badania nieniszczące -Badania ultradźwiękowe -Częśd 4: Badania nieciągłości prostopadłych do powierzchni, PN-EN ISO 16827: Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Częśd 5: Charakteryzowanie i wymiarowanie nieciągłości 26. PN - EN 1712:2001 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji, PN-EN 1712:2001/A1:2005 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji, PN-EN 1712:2001/Ap1:2003 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji 27. PN-EN 1713:2002 Badania nieniszczące spoin - Badania ultradźwiękowe. Charakterystyka wskazao w spoinach, PN-EN 1713:2002/A1:2005 Badania nieniszczące spoin - Badania ultradźwiękowe - Charakterystyka wskazao w spoinach 28. PN - EN 1714:2002 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badanie ultradźwiękowe złączy spawanych, PN-EN ISO 17640:2011 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badanie ultradźwiękowe złączy 29. PN-EN 10160:2001 Badanie ultradźwiękowe wyrobów stalowych płaskich grubości równej lub większej niż 6 mm (metoda echa) 30. PN-EN ISO 17637:2011oraz PN-EN 970:1999/Ap1:2003 Spawalnictwo - Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania wizualne 31. PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące - Badania wizualne - Zasady ogólne, 32. PN-EN 473:2008 Badania nieniszczące - Kwalifikacja i certyfikacja personelu badao nieniszczących - Zasady ogólne 33. PN -EN 287-1:2007 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy - Spawanie - Częśd 1: Stale 34. PN -EN 1418:2000 Personel spawalniczy -Egzaminowanie operatorów urządzeo spawalniczych oraz nastawiaczy zgrzewania oporowego dla w pełni zmechanizowanego i automatycznego spajania metali 35. PN-EN ISO 14731:2006 Spawalnictwo - Nadzór spawalniczy - Zadania i odpowiedzialnośd 36. PN-EN ISO :2006 Spawalnictwo - Spawanie metali - Wytyczne doboru wymagao dotyczących jakości i stosowania 37. PN-EN ISO :2006 Spawalnictwo - Spawanie metali - Standardowe wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie 38. PN-EN ISO :2006 Spawalnictwo - Spawanie metali - Podstawowe wymagania dotyczące jakości w spawalnictwie 39. PN-EN ISO :2007 Specyfikacja i kwalifikowanie technologii spawania metali - Instrukcja technologiczna spawania - Częśd 1: Spawanie łukowe, 31

32 40. PN-EN ISO :2005 Specyfikacja i kwalifikowanie technologii spawania metali - Instrukcja technologiczna spawania - Częśd 2: Spawanie gazowe 41. PN-EN ISO :2002 Spawanie i procesy pokrewne - Przygotowanie brzegów do spawania - Częśd 2: Spawanie stali łukiem krytym 42. PN-91/M Spawalnictwo -Elektrody stalowe otulone do spawania i napawania - Ogólne wymagania i badania 43. PN-EN ISO 2560:2006 Spawalnictwo - Materiały dodatkowe do spawania - Elektrody otulone do ręcznego spawania łukowego stali niestopowych i drobnoziarnistych - Oznaczenie 44. PN-79/E Wyroby z węgli uszlachetnionych -Elektrody spawalnicze 45. PN-EN ISO 17632:2008 Materiały dodatkowe do spawania - Druty proszkowe do spawania łukowego w osłonie i bez osłony gazowej stali niestopowych i drobnoziarnistych - Klasyfikacja 46. PN-EN ISO 14343:2007 Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe, druty i pręty do spawania łukowego stali nierdzewnych i żaroodpornych - Klasyfikacja 47. PN-EN 12536:2002 Materiały dodatkowe do spawania - Pręty do spawania gazowego stali niestopowych i stali odpornych na pełzanie - Klasyfikacja 48. PN-EN ISO 6847: 2005 Materiały dodatkowe do spawania - Wykonanie stopiwa do analizy składu chemicznego 32

33 Załącznik 1 Wymagania dla przewodowych rur stalowych na podstawie Zarządzenia nr 1/2012 z dnia 20 lutego 2012 roku w sprawie rur przewodowych przeznaczonych do stosowania w warszawskim systemie ciepłowniczym (w.s.c.) 1. W zależności od średnicy nominalnej rurociągu, rury przewodowe stosowane w w.s.c. mają byd wykonane ze stali niestopowych, z rur ze szwem według tabeli 1-1. Tabela 1-1. Średnica nominalna DN DN < DN < 400 DN 400 Proces wytwarzania Gatunek stali Norma przedmiotowa Zgrzewanie elektryczne Zgrzewanie elektryczne Zgrzewanie elektryczne Spawanie łukiem krytym spoina wzdłużna lub spiralna P235GH P235TR2 P235GH P235GH PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 2: Rury ze stali niestopowych i stopowych zgrzewane elektrycznie z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 1: Rury ze stali niestopowych z określonymi własnościami w temperaturze pokojowej PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 2: Rury ze stali niestopowych i stopowych zgrzewane elektrycznie z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 5: Rury ze stali niestopowych i stopowych spawane łukiem krytym z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 2. Dopuszcza się stosowanie rur ze stali P265GH 3. Dopuszcza się stosowanie rur przewodowych bez szwu ze stali P235GH wg PN-EN A2:2009 Rury stalowe bez szwu do zastosowao ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Częśd 2: Rury ze stali niestopowych z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej. 4. Średnice i grubości ścianek oraz masy stalowych rur przewodowych mają byd zgodne z PN-EN 10220:2005 Rury stalowe bez szwu i ze szwem - Wymiary i masy na jednostkę długości. 5. Tolerancje grubości ścianek rur przewodowych mają byd zgodne z normami przedmiotowymi: PN-EN A2:2009, PN-EN :2004/A1:2006, PN-EN :2004/A1:2006 oraz PN-EN :2004/A1: Zalecane grubości ścianek rur stalowych stosowanych w prostych odcinkach rur preizolowanych oraz przeznaczonych do montażu w węzłach cieplnych określono w tabeli 1-2 (kolumny 4, 5). 7. Dopuszcza się inne grubości ścianek w przypadkach uzasadnionych warunkami wytrzymałościowymi, lokalizacyjnymi oraz innymi podlegającymi indywidualnej ocenie na etapie opracowania projektów technicznych. 8. Oznaczenie rur przeznaczonych do budowy rurociągów w.s.c. powinno: zapewniad identyfikowalnośd pomiędzy wyrobem, a dokumentem kontroli, zawierad: a) wyszczególnienie materiału (powołanie dokumentu, oznaczenie materiału), b) nazwę lub znak producenta, c) stempel przedstawiciela kontroli zgodnie z PN-EN :2012 Rurociągi przemysłowe metalowe - Częśd 2: Materiały. 33

34 Tabela 1-2. Grubośd ścianki rury stalowej g, mm DN < 400 DN 400 DN d z, mm (rury zgrzewane EN 253 (rury spawane łukiem elektrycznie lub spawane krytym ze spoiną spiralną) łukiem krytym) ,3 2,0 2, ,9 2,0 2, ,7 2,3 2, ,4 2,6 2, ,3 2,6 2, ,3 2,9 2, ,1 2,9 2, ,9 3,2 3, ,3 3,6 3, ,7 3,6 3, ,3 4,0 4, ,1 4,5 4, ,0 5,0 5, ,9 5,6 5, ,6 5,6 5, ,4 6,3-6, ,0 6,3-6, ,0 6,3-6, ,0 7,1-7, ,0 8,0-8, ,0 8,8-8, ,0 10,0-10, ,0 11,0-11, ,0 12,5-12, ,0 12,5-14,2 9. Do budowy rurociągów w.s.c. należy stosowad rury z ukosowanymi koocami zgodnie z PN-ISO 6761:1996 Rury stalowe - Przygotowanie kooców rur i kształtek do spawania. 10. W przypadku: przejścia rurociągu (niepreizolowanego) przez komorę lub podporę stałą, instalacji odwadniających i odpowietrzających w komorach, łuków oraz odgałęzieo głównych w rurociągach preizolowanych, miejsc wskazanych przez projektantów s.c. należy zawsze stosowad rury o grubościach określonych w tabeli 1-3 (kolumny 3, 4). 11. Rury stalowe muszą posiadad świadectwo odbioru 3.1 wg PN-EN 10204:2006 Wyroby metalowe - Rodzaje dokumentów kontroli. 12. Rury przeznaczone do stosowania w w.s.c mają posiadad poświadczenie badania jakościowego wydane przez Ośrodek Badania Jakości Wyrobów ZETOM Warszawa. 13. W przypadku, gdy uzasadniają to obliczenia statyczne wykonane dla rurociągu, dopuszcza się zastosowanie grubości ścianki rury przewodowej na odgałęzieniach głównych trójników preizolowanych innej niż określona w tabeli 1-3, ale nie mniejszej od minimalnych grubości określonych w tabeli

35 Tabela 1-3. DN d z, mm Grubośd ścianki rury stalowej g, mm DN < 400 (rury zgrzewane elektrycznie lub spawane łukiem krytym) DN 400 (rury spawane łukiem krytym ze spoiną spiralną) Zalecana długośd sztangi preizolowanej L, m ,3 2, ,9 2, ,7 2, , ,3 3, ,3 3, ,1 3, ,9 3, ,3 4,0-6, ,7 4,0-6, ,3 4,5-6, ,1 5,0-6, ,0 5,6-6, ,9 6,3-6, ,6 6,3-6, ,4-7,1 6, ,0-7,1 6, ,0-7,1 6, ,0-8,0 6, ,0-8,8 6, ,0-10,0 6, ,0-11,0 6, ,0-12,5 6, ,0-14,2 6, ,0-16,0 6, W celu zapewnienia wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne i wytrzymałości na momenty zginające oraz osiowe siły ściskające, trójniki można wzmacniad za pomocą nakładek (płyt). 15. W przypadku, gdy uzasadniają to obliczenia statyczne wykonane dla rurociągu, dopuszcza się zastosowanie grubości ścianki rury przewodowej w łukach preizolowanych innej niż określona w tabeli 1-3. Grubośd ścianki łuku w każdym miejscu nie może byd mniejsza, niż na prostym odcinku rury przewodowej. 16. Zalecane długości sztang rur preizolowanych wykonanych metodą tradycyjną określono w tabeli W uzasadnionych przypadkach, przy poawaryjnej wymianie odcinków sieci ciepłowniczej, należy stosowad rury o grubościach ścianek dostosowanych do grubości ścianek rur łączonych. 18. Łuki stalowe w kształtkach preizolowanych mają byd wykonywane metodą: 1) DN 600 gięcia na zimno rur ze szwem wzdłużnym lub rur bezszwowych, gięcia na gorąco rur ze szwem wzdłużnym lub rur bezszwowych. 2) DN > 600 gięcia na gorąco rur ze szwem wzdłużnym, formowania na gorąco z płyt stalowych. 35

36 19. Położenie spoin w łukach musi byd zgodne z rysunkiem 1-1. Rysunek

37 Załącznik 2 Wymiary płaszcza osłonowego Zależnośd pomiędzy DN, d z (mm), D e (mm) oraz e min (mm) przedstawiono w tabeli 2-1. Tabela 2-1. Zależnośd DN, dz (mm), De (mm) oraz e min(mm) DN d z, mm D e, mm e min, mm 20 26, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,5 37

38 Załącznik 3 Wymagania i metody badao izolacji z pianki poliuretanowej Wymagania i metody badao dla izolacji z pianki PUR przedstawiono w tabeli 3-1. Tabela 3-1. Wymagania i metody badao dla izolacji ze sztywnej PUR w rurach preizolowanych Lp. Parametr Wymagania Metodyka badao 1. Gęstośd pozorna dowolna PN-EN 253:2005 oraz PN-EN ISO 845:2000 Wytrzymałośd na ściskanie w 2. PN-EN 253+A1: oraz PN-93/Ckierunku promieniowym przy 10% 0, (idt ISO 844: 1978) odkształceniu 10, MPa 3. Współczynnik przewodzenia ciepła przed starzeniem 50, W/mK Współczynnik przewodzenia ciepła po starzeniu 50, W/mK 4. Struktura komórkowa 0,029 PN-EN ISO 8497:1999 PN-EN 253+A1: wartośd współczynnika przewodzenia ciepła należy podawad wraz z gęstością - izolacji, przeciętną wielkością komórek i składem gazu w komórkach Jednolita, przeciętny wymiar komórek w kierunku promieniowym powinien byd mniejszy, niż 0,5 mm PN-EN 253:

39 Załącznik 4 Wymagania i metody badao preizolowanego zespołu rurowego Wymagania i metody badao dla zespołu rurowego przedstawiono w tabeli 4-1. Tabela 4-1. Wymagania i metody badao dla zespołu rurowego LP Własnośd Wartośd Opis badania 1. Kooce rury min 150 mm bez izolacji PN-EN 253+A1: przygotowane do oraz PN-ISO 6761:1996 spawania Wytrzymałośd na ścinanie przed starzeniem i po starzeniu w kierunku osiowym 2. ax, MPa: min 0,12 przy temperaturze rury przewodowej 23 ± 2 C min 0,08 przy temperaturze rury przewodowej 140 C PN-EN 253+A1: Wytrzymałośd na ścinanie przed starzeniem i po 3. starzeniu w kierunku stycznym w temperaturze min 0,2 pokojowej tan, MPa 4. Odchylenie od współosiowości e, mm 3 14 Załącznik 5 Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach DN800, możliwości systemu sygnalizacyjno-alarmowego firmy BRANDES Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach preizolowanych 800 DN 1000 oraz DN> 1000 przedstawiono na rysunkach 5-1 i 5-2. Możliwości systemu sygnalizacyjno-alarmowego firmy BRANDES przedstawiono na rysunku 5-3. Ułożenie przewodów alarmowych w rurze preizolowanej 800 Dn pary przewodów sygnalizacyjno-alarmowych Zasilanie Powrót 800 Dn Dn 1000 Petla 1 zielony Petla 1 zielony zielony zielony zielony zielony Petla 2 Petla 3 Petla 2 Petla 3 Rysunek 5-1. Rozstaw przewodów systemu sygnalizacyjno-alarmowego BRANDES w rurach preizolowanych 1000 DN800 39

40 RS 232 RS 232 RS 232 RS 232 WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM Ułożenie przewodów alarmowych w rurze preizolowanej Dn pary przewodów sygnalizacyjno-alarmowych Zasilanie Powrót Dn 1000 Dn 1000 Petla 1 Petla 1 zielony zielony zielony zielony Petla 2 Petla 3 Petla 2 Petla 3 zielony Petla 4 zielony zielony Petla 4 zielony Rysunek 5-2. Rozstaw przewodów systemu sygnalizacyjno-alarmowego BRANDES w rurach preizolowanych DN>1000 POMIARY KONTROLNE pętla czujnikowa NADZÓR + LOKALIZACJA AUTOMATYCZNA tester BS-MH2 * 400 m * NADZÓR CIĄGŁY 220V/50Hz < 400 m urządzenie centralne BS V/50Hz 1000 m 220V/50Hz 1000 m urządzenie nadzorujące BS-300 LOKALIZACJA RĘCZNA lokalizator ręczny BS-POK 220V/50Hz * < 2000 m urządzenie centralne BS m 1000 m 220V/50Hz * < 1000 m urządzenie centralne BS m 500 m urządzenie centralne BS-1010 < m = SYSTEM BS-1 220V/50Hz zasilacz trasowy BS-1101/1102 BS-1200 BS-1200 BS-1200 BS V 50Hz BS m 500 m 1000 m 1000 m 1000 m 1000 m 500 m 1000 m 1000 m 1000 m Rysunek 5-3. Możliwości systemu BRANDES: BS-MH2 (LH20S) tester ręczny do pomiarów kontrolnych (pętla do 1800 m) BS-300 (LPS-2) nadzór ciągły (pętla do 1000 m) BS-POK (LP10S) lokalizator ręczny (do 1000 m) BS-304 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 400 m) BS-501 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 1000 m lub 2 x 500 m) BS-502 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 2 x 1000 m) 40

41 100% 0% 100% przew ód czujnikowy przew ód powrotny (NiCr 8020) (miedziany) Rysunek 5-4. Pętla pomiarowa na prostym odcinku rurociągu 100% 0% 100% przew ód czujnikowy (NiCr 8020) przewód powrotny (miedziany) Rysunek 5.5. Pętla pomiarowa z odgałęzieniem Załącznik 6 Średnice odwodnieo i odpowietrzeo w zależności od DN rurociągu Średnice odwodnieo i odpowietrzeo przedstawiono w tabeli 6-1. Tabela 6-1. Średnice odwodnieo i odpowietrzeo wraz z grubościami ścianki zalecane do stosowania w rurociągach w.s.c. Średnica nominalna DN odwodnienia (należy stosowad tylko odwodnienia dolne) odpowietrzenia rurociągu grubośd ścianki grubośd ścianki średnica DN średnica DN g, mm g, mm 32, ,9 15 2, ,9 15 2, ,9 15 2,9 125, ,2 25 2, ,2 25 2,9 250, ,2 25 2, ,2 25 2, ,2 40 3, ,0 40 3, ,0 50 3,2 900, 1000, ,5 50 3, ,5 50 3,2 41

42 Załącznik 7 Rodzaje osiowych kompensatorów mieszkowych stosowanych w w.s.c. Rysunek 7-1. Pojedynczy mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do montażu w komorze ciepłowniczej Rysunek 7-2. Podwójny mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do montażu w komorze ciepłowniczej Rysunek 7-3. Mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do preizolacji Rysunek 7-4. Kompensator jednorazowy przeznaczony do montażu w rurociągach z podgrzewem wstępnym 42

43 Załącznik 8 Veolia Energia Warszawa S.A. Dodatkowe wymagania przy projektowaniu s.c. opracowane przez Dział Technologii 1. W związku ze zmianą grubości ścianek, należy wymagad od projektantów dokładnego sprawdzenia geometrii trasy przebiegu układu sieci ciepłowniczej preizolowanej oraz obliczenia wartości naprężeo w łukach i odgałęzieniach. 2. Wartośd maksymalnie dopuszczalnych naprężeo zaleca się przyjmowad: dla sieci preizolowanych zgodnie z PN-EN A1:2010 lub zgodnie wytycznymi projektowymi producenta stosowanego systemu rur preizolowanych, dla sieci kanałowych zgodnie z PN-EN :2012 lub zgodnie z dotychczas stosowanymi zasadami projektowymi dotyczącymi sieci kanałowych (tablice ENERGOPROJEKT) 3. Dla rurociągów preizolowanych szczególną uwagę należy zwrócid na stan naprężeo i przemieszczenia trójnika. W przypadku przekroczenia naprężeo ściskających w rurociągu głównym powyżej wartości 150 MPa, należy stosowad trójniki o pogrubionej ściance bądź trójniki z dodatkową nakładką wzmacniającą zgodnie z załącznikiem A normy PN-EN A1:2010. Dla trójników odgałęźnych należy dodatkowo uwzględnid: poprzeczne przemieszczenia rury odgałęźnej pochodzące od wydłużeo rurociągu głównego, przemieszczenia osiowe rury odgałęźnej zależne od długości prostego odcinka rury odgałęźnej trójnik załamanie kompensacyjne/ swobodny koniec. Umiejscowienie, geometria odgałęzienia, oraz zastosowanie poduszek kompensacyjnych na rurze odgałęźnej musi byd zgodnie z wytycznymi producenta systemu rur preizolowanych i/lub normy PN- EN A1: W miejscach połączeo rurociągów preizolowanych z siecią kanałową przyjęte rozwiązania projektowe powinny uwzględniad wpływ sieci preizolowanej (siły i przemieszczenia) na stan naprężeo sieci kanałowej określony w projekcie. W przypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnych naprężeo można stosowad jedno z następujących rozwiązao: zmienid grubośd ścianki rury przewodowej (w sieci kanałowej), zastąpid łuki segmentowe łukami gładkimi, zabezpieczyd sied kanałową przed przenoszeniem wydłużeo sieci preizolowanej (na przykład poprzez zmianę geometrii sieci preizolowanej, dodanie ewentualnych punktów stałych czy też kompensatorów mieszkowych). 43

44 0,1 m H 0,1 m min.0,4 m WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM Załącznik 9 Przykładowy przekrój oraz zalecane wymiary wykopów Przykładowy przekrój wykopu przedstawiono na rysunku 9-1. Zalecane minimalne wymiary wykopów przedstawiono w tabeli 9-1. Rura kanalizacji pierwotnej Dz110/5 2 rury kanalizacji wtórnej Dz 32/2,9 wewnatrz kabel swiatlowodowy Nawierzchnia Tasma ostrzegawcza zasypka piskowa 0,1m 0,1m (0,15-0,2)* m W Rysunek 9-1. Przykładowy przekrój wykopu */ dla rurociągów DN 350 minimalna odległośd między rurami wynosi 0,4 m Tabela 9-1. Zalecane minimalne wymiary wykopów (w praktyce wymiary wykopu powinny odpowiadad zaleceniom producenta systemu preizolowanego) DN d z, mm D e, mm głębokośd wykopu H, m szerokośd wykopu 4 W, m 32 42, , ,7 0, , , , ,7 0, , ,75 0, ,8 1, ,9 1, , , ,0 1, , , , ,1 1, , ,2 1, ,3 2, ,4 2, ,5 2, ,6 2, ,8 2, ,0 3, ,2 3, ,4 3, ,6 3,6 4 szerokośd w poziomie dna wykopu powinna byd o min. 35 cm (w zależności od średnicy DN) większa niż suma średnic zewnętrznych układanych rur preizolowanych z niezbędnymi poszerzeniami w miejscach spawania. 44

45 WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM Załącznik 10 STOEN Treśd Porozumienia branżowego zawartego w dniu roku pomiędzy SPEC i Minimalna odległośd w poziomie pomiędzy siecią ciepłowniczą preizolowaną i siecią elektroenergetyczną kablową nie może byd mniejsza niż 1m. W przypadku braku możliwości dotrzymania tego warunku wymagane są indywidualne uzgodnienia (odstępstwa). W miejscu skrzyżowao obu sieci należy: stosowad rury ochronne. Dopuszcza się nie stosowanie dodatkowych osłon dla sieci ciepłowniczej preizolowanej, których wierzch zagłębiony jest, co najmniej 50 cm pod spodem sieci elektroenergetycznej kablowej (od dolnej krawędzi rury osłonowej kabla), minimalna odległośd pionowa w miejscu skrzyżowania nie może byd mniejsza niż 10 cm pomiędzy rurami ochronnymi, długośd rur ochronnych nie powinna byd mniejsza niż zewnętrzne gabaryty sieci ciepłowniczej preizolowanej (elektroenergetycznej kablowej plus 2,0 m) (po 1,0 m z każdej strony sieci) i jednocześnie nie mniejsza, niż szerokośd wykopu plus 1,0 m (po 0,5 m w gruncie stabilnym, poza wykopem), kooce rur ochronnych należy uszczelnid manszetą lub folią zalecane rury ochronne dla: sieci ciepłowniczej preizolowanej rury PVC AKWADUKT, rury PE KWH, RURGAZ, rury GRP bezciśnieniowe FLOWTITE prod. AMITECH (grupa AMIANTIT) lub HOBAS sieci elektroenergetycznej kablowej typu AROT lub SPYRA PRIMO, wg WT2002/STOEN-02 z r. Minimalne odległości rurociągu preizolowanego od sieci kablowej nn i SN przedstawiono na rysunkach 101 i Kabel energetyczny w rurze osłonowej poniżej 50 cm, min 10 cm A-A D1 D dz A e Rura preizolowana Pianka poliuretanowa około 1,5 m Pierścień (płoza) ok. 2,0 m - wg punktu 3 uzgodnienia Rura ochronna Rysunek Rurociąg preizolowany pod kablem energetycznym 45

46 min 10 cm WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM ok. 2,0 m - wg punktu 3 uzgodnienia A - A około 1,5 m A e Rura preizolowana Pianka poliuretanowa Pierścień (płoza) Rura ochronna Kabel energetyczny w rurze osłonowej Rysunek Rurociąg preizolowany nad kablem energetycznym 46

47 Załącznik 11 Kołpak ochronny (kapturek ochronny) Do ochrony armatury w studzienkach narażonych na zalewanie wodą, powinien byd stosowany kołpak ochronny, zabezpieczający zawór odcinający odpowietrzenia lub trzpieo zaworu odcinającego przed bezpośrednim kontaktem z wodą. Kołpak nie jest mocowany, lecz jedynie luźno założony na trzpieo zaworu lub na zawór odcinający odpowietrzenia. Może byd wykonany z ocynkowanej blachy stalowej lub tworzywa sztucznego (w przypadku wykonania kołpaka z tworzywa sztucznego powinien byd on odpowiednio dociążony, w celu zagwarantowania pełnej ochrony armatury w przypadku zalania studzienki wodą zewnętrzną opadową lub gruntową) z przymocowanym uchwytem do podnoszenia (zgodnie z rysunkiem 11-1). Rysunek Kołpak ochronny 47

48 Załącznik 12 budynku Schematy rozwiązao typowych przy przejściach rurociągu preizolowanego przez ścianę Schemat przykładowego rozwiązania przy przejściu rurociągu preizolowanego przez ścianę budynku zamieszczono na rysunku 12-1 Dopuszczone jest stosowanie uszczelnieo typu WGC firmy INTEGRA (rysunek 12-2). opaska termokurczliwa z pozostawieniem luzu na obliczeniowy przesuw rura preizolowana max ~1,0m rure oslonowa zabetonowac w scianie komory opaska termokurczliwa z pozostawieniem luzu na obliczeniowy przesuw zamknac gruba folia na cybanty rura oslonowa uszczelka koncowa termokurczliwa na zakonczenie preizolatu Rysunek Schemat rozwiązania typowego przy przejściu rurociągu preizolowanego w rurze ochronnej przez ścianę budynku Rysunek Uszczelnienie WGC produkcji INTEGRA Uszczelnienie typu WGC przeznaczone jest do wykonania bezciśnieniowych szczelnych przepustów rurowych z uwzględnieniem wodo i gazoszczelności. Uszczelnienie to daje możliwośd przemieszczeo rury względem przegrody budowlanej bez rozszczelnienia połączenia. Uszczelnienie WGC należy stosowad na zewnątrz budynku z dwoma pierścieniami gumowymi uszczelniającymi w ścianie budynku. 48

49 Załącznik 13 Próba szczelności złącza Próbę szczelności po założeniu osłony złącza przed zaizolowaniem pianką PUR przedstawiono na rysunku Rysunek Próba szczelności złącza 49

50 Załącznik 14 Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego Łączenie przewodów alarmowych Przewody alarmowe należy łączyd w pętle pomiarowe o długościach: do 500 mb przy nadzorze ręcznym, do 1000 mb przy nadzorze automatycznym. Długośd pętli równa jest długości przewodu czujnikowego. Aby połączyd przewody alarmowe należy: zdjąd izolację czerwoną a. odizolowanie z przewodu przewodów czujnikowego i czyszczenie oraz izolację końcówek. zieloną z przewodu powrotnego, oczyścid koocówki przewodu papierem ściernym do tego miejsca zdjąć izol ację 2x15 do tego miejsca zdjąć izol ację do tego miejsca zdjąć izolację 2x15 do tego miejsca zdjąć izolacj ę Rys założyd koszulki termokurczliwe (po jednej na każde połączenie) przymierzyd właściwą długośd drutów tak, aby po wykonaniu połączenia druty były lekko napięte (bez nadmiernych zwisów) i następnie odciąd nadmierne długości drutów, połączyd b. przewody wykonanie alarmowe b. połączeń wykonanie używając przy połączeń pomocy tulejek przy tulejki zaciskowych pomocy zaciskowej. tulejki (zgodnie zaciskowej. ze schematem elektrycznym) obciąć obciąć czerw ony czerw ony zielony zielony czerwony zielony czerwony zielony Rys sprawdzid c. sprawdzenie wytrzymałośd c. wytrzymałości połączenia w sposób pokazany na rysunku lekkim szarpnięciem sprawdzenie wytrzymałości połączenia. połączenia. Rys 14.3 Rys d. gotowe połączenie. nasunąd koszulki termokurczliwe d. gotowe połączenie. i obkurczyd je używając np. gorącego powietrza (do tego celu potrzebna jest elektryczna grzałka powietrzna do obkurczania materiałów termokurczliwych) Przy łączeniu przewodów alarmowych w układach rozgałęzionych obowiązuje tzw. reguła prawostronności. pr zewód powrotny zielony przew ód czujnikowy czerwony pr zewód powrotny zielony przew ód czujnikowy czerwony kierunek patrzenia na odgałęzienie kierunek patrzenia na odgałęzienie 50 źr ódło ciepła źr ódło ciepła

51 Reguła prawostronności Aby połączyd przewody alarmowe odgałęzienia z przewodami alarmowymi rurociągu głównego montujemy odcinek rurowy odgałęzienia tak, aby przewód czujnikowy (czerwony) w odgałęzieniu widziany od strony rurociągu głównego był po prawej stronie i łączymy go z tą częścią obwodu czujnikowego rurociągu głównego, która odchodzi w prawo, natomiast przewód powrotny odgałęzienia (zielony) łączymy z tą częścią obwodu czujnikowego (czerwonego) rurociągu głównego, która odchodzi w lewo. Przewodu zielonego w rurociągu głównym odgałęzienia nie przecinamy. Przewód czujnikowy w przewodzie zasilającym i powrotnym układamy zawsze po prawej stronie patrząc od źródła ciepła. przewód powrotny zielony kierunek patrzenia na odgałęzienie przewód czujnikowy czerwony kierunek patrzenia na odgałęzienie Rys źr ódło ciepła Sprawdzenie poprawności montażu przewodów alarmowych Łącząc przewody alarmowe w kolejnych mufach należy przeprowadzid próbę obwodu sprawdzając kolejno odcinek po odcinku, wg następującej procedury: połączyd przewody alarmowe ze sobą na koocu rurociągu tzn. zewrzed je, do oczyszczonej powierzchni rury stalowej przymocowad trzymak magnetyczny, połączyd specjalny tester (BS-MH2) z przewodami alarmowymi i rurą, wkładając koocówki czarnych przewodów miernika do gniazd trzymaka magnetycznego, a przewody czerwone łącząc z przewodami alarmowymi rury: tester czerwone kierune k przenoszenia miernika czar ne trzymak magnetyczny przewód czerwony tester czer wone czarne przewód zielony przewód czarny Rys Rys jeśli z lewej strony na wyświetlaczu testera pojawi się "0" układ alarmowy jest dobrze zamontowany, jeśli "C" to jest zwarcie przewodu alarmowego z rurą, jeśli zaś obwód alarmowy jest otwarty po prawej stronie na wyświetlaczu testera pojawią się litery "HI" znaleźd ewentualne usterki, usunąd je i pomiar powtórzyd Sposób obsługi testera pokazuje załączona do niego instrukcja. 51

52 8 m 12 m 12 m WYTYCZNE WYKONANIA, MONTAŻU, ODBIORU I EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH W PŁASZCZU OSŁONOWYM przykładowa długość pętli 0.1 C.1 0 HI BS - MH 2 BS - MH 2 BS - MH 2 Rys Najważniejsze wskazania na wyświetlaczu testera Wykonanie dokumentacji powykonawczej układu alarmowego Montujący sied preizolowaną z przewodami sygnalizacyjno alarmowymi powinien wykonywad na bieżąco (przed zaizolowaniem połączeo spawanych) dokumentację powykonawczą systemu sygnalizacyjno-alarmowego. Obwód alarmowy należy realizowad zgodnie z dostarczonym projektem. Następnie należy ponumerowad mufy wzdłuż zaprojektowanego toru alarmowego aż do jego kooca, idąc od punktu wskazanego w projekcie (jako miejsca pomiaru sieci w warunkach eksploatacyjnych). Puszka przyłączeniowa 6 m m m 12 m 8 m 10 1 Puszka przyłączeniowa Mi ejsce po miaru s tanu r urociąg u (p uszka pom ia rowa ) mufa połączeniowa Rysunek Idea nanoszenia połączeo na rysunek montażowy rurociągu Wykonywanie zakooczeo obwodów alarmowych Do zakooczenia obwodu alarmowego dostarczane są następujące niezbędne elementy: tulejki zaciskowe 2szt./1 mufę na każdą parę drutów w rurze, koszulki termokurczliwe 2szt./1 mufę na każdą parę drutów w rurze, łącznik przewodów 1szt./1 zakooczenie, przewód dwużyłowy 0,5 mb/1 zakooczenie, kabel czterożyłowy 1,5 mb/1 zakooczenie, puszka pomiarowa lub przyłączeniowa 1szt./2 zakooczenia. 52

53 Do wyprowadzenia przewodów alarmowych z preizolacji służy miedziany przewód dwużyłowy w izolacji teflonowej. Niedopuszczalne jest wyprowadzanie przewodów instalacji alarmowej (czujnikowego i powrotnego) poza preizolację. Zakooczenie obwodów alarmowych można w wyjątkowym wypadku wykonad bezpośrednio pod uszczelką termokurczliwą lub w mufie, łącząc przewód czujnikowy z powrotnym (rurociągi powinny byd bezwzględnie uziemione elektrycznie przed przypadkowym pojawieniem się na rurze (a więc i w układzie pomiarowym) napięcia 220 V groźnego dla osoby wykonującej pomiar i sprzętu pomiarowego. Całośd robót powinna byd zakooczona sporządzeniem protokołu pomiarowego podpisanego przez osobę upoważnioną (specjalnie przeszkoloną przez producenta rur preizolowanych i kierownika budowy). Rysunek Wykonywanie zakooczeo obwodów alarmowych 53

54 Załącznik 15 Protokół pomiarowy systemu nadzoru BRANDES 54