Zasady planowania produkcji biomasy z roślin energetycznych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zasady planowania produkcji biomasy z roślin energetycznych"

Transkrypt

1 Zasady planowania produkcji biomasy z roślin energetycznych Materiały z konferencji: Wdrażanie przepisów UE regulujących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w wybranych krajach członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia wykorzystania biomasy" organizowane we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnoślaskiego Dolnośląską Agencją Energii i Środowiska Stowarzyszeniem na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Tytuł: Zasady planowania produkcji biomasy z roślin energetycznych z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju wskazanie najkorzystniejszych rozwiązań dla gospodarstw rolnych. Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych związane jest z wykorzystywaniem różnych sił przyrody. Jedną z takich możliwości jest produkcja biomasy i jej spalanie. Biomasę stanowią substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także inne części odpadów, które ulegają biodegradacji (rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 maja 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii). Z punktu widzenia planowania przestrzennego, urządzania obszarów wiejskich oraz produkcji rolnej (dochodów rolniczych), największe znaczenie mają uprawy roślin z wykorzystaniem plonów do produkcji energii. Wśród plantacji (upraw) roślin energetycznych można wyodrębnić następujące grupy roślin [Dubas i in. 2004]: Rośliny uprawne roczne tj. zboża, konopie, kukurydza, rzepak, słonecznik, sorgo sudańskie, Rośliny drzewiaste o szybkim przyroście masy zielonej osika, topola, wierzba, Szybko rosnące rośliny wieloletnie, plonujące corocznie np. trzcina, mozga trzcinowata, trzcina laskowa, miscanthus, topinambur. Wymienione grupy roślin energetycznych mogą być uprawiane przez rolników. Jednakże każda uprawa powierzchniowa, na gruntach rolnych, wymaga przeprowadzenia analizy potencjalnych możliwości uprawy z uwzględnieniem warunków glebowych, wodnych, występowania prawnej ochrony terenu oraz infrastruktury rolniczej (systemy drenarskie). Analiza tych uwarunkowań wykonywana jest w planie urządzenioworolnym. W procesie planowania przestrzennego należy uwzględnić dopuszczalną lokalizację upraw zgodnie z podanym wyżej podziałem roślin energetycznych. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy określa się między innymi kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej (ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). W treści miejscowego planu zagospodarowania

2 przestrzennego wskazuje się propozycję zmiany sposobu użytkowania terenu. Powinny być wyznaczone tereny rolne, które mogą być w przyszłości zalesione. Wymienione wyżej grupy roślin energetycznych, są to uprawy rolne, za wyjątkiem plantacji drzew szybko rosnących. Zgodnie z zasadami upraw roślin drzewiastych, tereny, które mogłyby być przeznaczone pod produkcję biomasy, powinny być określone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w planie przestrzennym. Określenie zmiany użytkowania terenu np. zalesienie gruntów rolnych, wiąże się z uwarunkowaniami przyrodniczymi terenu oraz społeczną akceptacją dokonania takiej zmiany w przyszłości, co uzależnione jest przede wszystkim od gospodarczych korzyści właściciela gruntu. Analiza korzyści gospodarczych zmian w sposobie zagospodarowania gruntami rolnymi dokonywana jest w planie urządzenioworolnym, który stanowi uszczegółowienie treści opracowań z zakresu planowania przestrzennego w odniesieniu do organizacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Plany urządzenioworolne uwzględniają bardzo szeroką problematykę. Są to opracowania, które mają charakter planowania rozwoju społeczno-gospodarczego. Na bazie istniejących uwarunkowań przyrodniczych do produkcji rolnej, analizowane są zagadnienia związane z następującymi tematami: uwarunkowania społeczne; uwarunkowania demograficzne; wyposażenie w zakłady produkcyjne i usługowe infrastruktura techniczna; infrastruktura rolna (np. drogi transportu rolnego, urządzenia melioracji podstawowych i szczegółowych, urządzenia przeciwerozyjne); organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej (użytkowanie gruntów, struktura władania, dzierżawa, grunty rolne Skarbu Państwa, rozdrobnienie gruntów, struktura obszarowa gospodarstw rolnych i inne); produkcja roślinna i zwierzęca; produkcja specjalna. Wszystkie te zagadnienia są analizowane w skali ogólnej gminy oraz w odniesieniu do ludności, potrzeb i działalności rolniczej. Plany urządzenioworolne są przeznaczone dla określonego odbiorcy czyli dla rolnika. Dzięki ustalonym założeniom planu, podejmuje się działania, które prowadzą do poprawy struktury agrarnej danego obszaru. Takie pojmowanie przekształceń strukturalnych na wsi było właściwe tylko wówczas, kiedy wieś była utożsamiana z rolnictwem i ludnością związaną z rolnictwem. Zadanie modernizacji terenów wiejskich jest zadaniem wojewódzkich władz samorządowych. Jednakże poszczególne szczegółowe zadania związane są z różnymi jednostkami, zarówno władz samorządowych, jak i agend rządowych. Wynika to z podziału kompetencyjnego zadań. Występuje więc znaczne utrudnienie w koordynacji działań i finansowania pomiędzy różnymi szczeblami oraz jednostkami. Najistotniejszym problemem jest to, że planowanie rozwoju oraz kontrola realizacji

3 planu, nie znajdują się w tych samych jednostkach. Aby nadzorować rozwój terenów rolnych województwa opracowany został system planowania urządzenioworolnego dla województwa dolnośląskiego. Województwo dolnośląskie posiada opracowaną strategię rozwoju obszarów wiejskich oraz wojewódzki program rozwoju sektora rolno-spożywczego, którego integralną częścią jest prognoza prac urządzenioworolnych, stanowiąca studium zapotrzebowania na prace z tego zakresu ogółem oraz według szczegółowych celów zmian kierunkowych w gminach (kształtowanie struktury agrarnej wsi, kształtowanie krajobrazu, podnoszenie produkcyjności gleb, modernizacja dróg transportu rolnego oraz potrzeby wynikające z odnowy wsi). Na poziomie gminy, to znaczy dla całego jej obszaru, sporządzany jest plan urządzenioworolny. W planach przebudowy wsi, opracowywanych dla pojedynczych obrębów ewidencyjnych lub sołectw, następuje uszczegółowienie tematyki. Wynika ono z tego, że analiza geograficzno-statystyczna uzupełniana jest o elementy społeczne, wynikające z aktualnie prowadzonej działalności (nie tylko produkcji rolniczej i leśnej) oraz zamierzeniach i życzeniach dotyczących przyszłości. Tak szczegółowe informacje zbierane są w drodze ankietowania wszystkich osób fizycznych i prawnych. Wszystkie wymienione dokumenty: strategie rozwoju obszarów wiejskich, studium zapotrzebowania na prace urządzenioworolne, plany urządzenioworolne oraz plany przebudowy wsi charakteryzują się hierarchicznością. W treści planu urządzenioworolnego powinien znaleźć swoje miejsce problem odnawialnych źródeł energii, a w szczególności produkcji biomasy, jako że jest to zagadnienie organizacji produkcji rolniczej. Należy ustalić rozwiązania, które uwzględniają następujące zagadnienia: Lokalizacja upraw drzewiastych drzewa są to rośliny, których przyrost na wysokość, grubość, zarówno części nadziemnych jak i podziemnych jest większy niż roślin zielnych. Wymagania glebowe wierzb i topól są bardzo małe, dlatego można przeznaczać pod ich uprawę gleb klas słabych (V i VI klasa bonitacyjna, wyjątkowo IVb). Szczególną uwagę należy jednak zwrócić na warunki wodne, czyli głębokość wód gruntowych. Szybki przyrost masy zielonej związany jest ze znacznym poborem wody. Należy więc wybierać grunty rolne stale podmokłe i o wysokim stopniu uwilgotnienia. Takie informacje zawarte są na mapie glebowo-rolniczej w treści opisującej kompleksy rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Należy zwrócić wtedy uwagę na następujące kompleksy: 8 (zbożowo-pastewny mocny), 9 (zbożowo-pastewny słaby), 14 (gleby przeznaczone pod zadarnienie) oraz 3z (użytki zielone bagienne i pobagienne). Są to tereny potencjalnych upraw drzew. Nie należy lokalizować upraw na obszarach zdrenowanych. Założenie uprawy powinno być związane z określeniem sposobu i kierunku rekultywacji terenu po likwidacji uprawy. Uprawy wieloletnie charakteryzują się niskimi wymaganiami siedliskowymi. Dotkliwą wadą uprawy jest bardzo duża trudność likwidacji plantacji, wymagająca zastosowania totalnych środków chemicznych. Nie powodują żadnych szkód w urządzeniach infrastruktury rolniczej, a do zabiegów agrotechnicznych (np. zbiór plonu) mogą być wykorzystane maszyny będące często w posiadaniu rolników (kombajny do zbioru kukurydzy). Wprowadzenie upraw wieloletnich związane jest z wyposażeniem gospodarstw rolnych w odpowiednie maszyny i urządzenia. Uprawy roślin jednorocznych nie wymagają żadnych szczególnych zastrzeżeń, gdyż biomasa jest zazwyczaj produktem ubocznym w uprawie zbóż, rzepaku i innych roślin. Wyznaczenie terenów uprawy biomasy powinno być uzależnione od zapotrzebowania rynku na te produkty. Przed wskazaniem terenów potencjalnych upraw energetycznych, należy określić, czy istnieją w pobliżu punkty skupu surowców energetycznych i czy możliwe jest podpisanie wieloletnich

4 kontraktów na produkcję. Jest to połączone z określeniem możliwości produkcyjnych, czyli bilansu energii produkowanej z biomasy. Plany urządzenioworolne poruszają problemy związane z rolnictwem, które wynikają nie tylko z opłacalności produkcji rolnej, ale również z uwarunkowań krajobrazowych, ekologicznych oraz gospodarczo-przestrzennych. Aspekty krajobrazowe wpływają na zapisy planu wtedy, gdy mamy do czynienia z prawną ochroną krajobrazu kulturowego. Ale również poza obszarem chornionym należy tak kształtować krajobraz, aby był on pozytywnie odbierany przez widza. Uprawa roślin energetycznych, to uprawa towarowa, wiąże się z powstawaniem dużych obszarów (kilkanaście do kilkudziesięciu hektarów powierzchni) obsadzonych taką samą rośliną. Wszelkie wielkopowierzchniowe plantacje, a w szczególności plantacje wieloletnie powodują kształtowanie się krajobrazu monotonnego pozbawioną dominant w krajobrazie. Aspekty ekologiczne są zróżnicowane w odniesieniu do roślin energetycznych. Wśród najważniejszych wymienia się korzystny wpływ roślin wieloletnich na glebę, czyli zapobieganie erozji, zaprzestanie corocznej uprawy roli, zwiększenie masy korzeniowej w glebie, często podkreśla się zwiększenie bioróżnorodności wśród fauny (zbiór roślin odbywa się w lutym lub marcu, kiedy zbierane są już suche pędy, a przejazdy po polu nie powodują niszczenia powierzchni gleby, jest to więc poza okresem lęgowym większości zwierząt). Aspekt gospodarczo-przestrzenny obejmuje analizę organizacji gospodarstw rolnych pod kątem struktury agrarnej, czyli występowanie gospodarstw dużych o powierzchni przekraczającej 10 ha, występowanie pól (działek rolnych) o zbliżonym potencjale produkcyjnym, o powierzchni kilkuhektarowej, co zapewniłoby optymalne wykorzystanie maszyn. Ostatnim i najważniejszym czynnikiem wpływającym na lokalizację upraw jest transport przygotowanej biomasy do punktu skupu, czyli odległość do odbiorcy. Badania szwedzkie wykazały, że opłacalność upraw jest zapewniona wtedy, jeśli odległość do odbiorcy nie przekroczy 100 km. Badania w warunkach polskich przeprowadzono szczątkowo i nie można ich uogólnić na większe regiony, gdyż cena biomasy zmienia się w zależności od plonów, popytu oraz innych zewnętrznych czynników, takich jak dopłaty bezpośrednie do upraw wierzby energetycznej (takimi dopłatami powinny być objęte wszystkie rośliny), dopłat Ekofunduszu do założenia plantacji (określona powierzchnia uprawy energetycznej) i inne. Z upraw energetycznych należy bezwzględnie wykluczyć następujące tereny: Obszary prawnie chronione (rezerwaty przyrody, parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, obszary wodno-błotne, obszary planowane do objęcia ich ochroną prawną). Tereny o wysokiej bonitacji gruntów ornych. Tereny o rozwiniętej funkcji turystycznej i rekreacyjnej. Tezy: 1. Dopłaty do uprawy wszystkich roślin energetycznych. 2. Założenie uprawy wierzby lub innych roślin drzewiastych powinno podlegać obowiązkowi zgłoszenia do służby ochrony środowiska (starostwo powiatowe), a lokalizacja (jeśli nie ma opracowanej granicy rolno-leśnej) uzgodniona z Dolnośląskim Biurem Geodezji i Terenów Rolnych, a

5 jeśli jest granica rolno-leśna na obszarze przeznaczonym do zalesienia. Zgłoszenie takie powinno zawierać okres przewidywanej uprawy oraz sposób i kierunek rekultywacji po likwidacji plantacji. 3. Założenie upraw wieloletnich powinno również wymagać zgłoszenia, w celu określenia okresu uprawy oraz sposobu likwidacji plantacji. 4. Należy przygotować doradców, którzy powinni rolnikowi powiedzieć, w jaki sposób może założyć plantację roślin energetycznych, gdzie może szukać odbiorców. Osoby takie powinny jednocześnie kontrolować, czy produkcja jest zgodna z założeniami początkowymi (przeciwdziałanie powstawaniu odłogów, zachwaszczaniu sąsiednich pól ekspansywnymi roślinami). Autor: dr inż. Teresa Dzikowska Źródło: - Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska s.c.

Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne

Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Anna Jędrejek Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych GEOINFORMACJA synonim informacji geograficznej; informacja uzyskiwana poprzez interpretację danych

Bardziej szczegółowo

Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego

Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego w Polsce. Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Łagów, 5 czerwca 2012 r. Wnioski zużycie energii finalnej

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki system informacji przestrzennej a rozwój obszarów wiejskich na przykładzie województwa dolnośląskiego

Wojewódzki system informacji przestrzennej a rozwój obszarów wiejskich na przykładzie województwa dolnośląskiego Wojewódzki system informacji przestrzennej a rozwój obszarów wiejskich na przykładzie województwa dolnośląskiego Małgorzata Akińcza, Teresa Dzikowska XX Jesienna Szkoła Geodezji Polanica Zdrój 16 18 września

Bardziej szczegółowo

Prace nad rozporządzeniem określającym zasady zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia

Prace nad rozporządzeniem określającym zasady zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia Prace nad rozporządzeniem określającym zasady zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia Jarosław Wiśniewski Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Ziemią

Bardziej szczegółowo

POTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA GMINY BEJSCE

POTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA GMINY BEJSCE POTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA GMINY BEJSCE Andrzej Pacocha Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach ZASOBY GRUNTOWE CZYLI CZYM

Bardziej szczegółowo

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa dr Zuzanna Jarosz Inżynieria rolnicza w ochronie i kształtowaniu środowiska Lublin, 23-24 września 2015 Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także Polski,

Bardziej szczegółowo

Wydział Geodezji i Kartografii Legnica, 12 wrzesień 2012 r.

Wydział Geodezji i Kartografii Legnica, 12 wrzesień 2012 r. Studium zapotrzebowania na prace scaleniowe w województwie dolnośląskim Wydział Geodezji i Kartografii Legnica, 12 wrzesień 2012 r. Studium zapotrzebowania na prace scaleniowe w województwie dolnośląskim

Bardziej szczegółowo

WBPP NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I SPOSOBY ICH WYKORZYSTANIA (BIOMASA, BIOPALIWA)

WBPP NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I SPOSOBY ICH WYKORZYSTANIA (BIOMASA, BIOPALIWA) WOJEWÓDZKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W SŁUPSKU WBPP KONFERENCJA DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH GMIN STOWARZYSZONYCH W ZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA RZEKI SŁUPI I ŁUPAWY NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH

Bardziej szczegółowo

Biomasa uboczna z produkcji rolniczej

Biomasa uboczna z produkcji rolniczej Biomasa uboczna z produkcji rolniczej dr Zuzanna Jarosz Warsztaty Systemy informacji o wpływie zmian klimatu i zasobach biomasy Puławy, 01 grudnia 2015 r. Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także

Bardziej szczegółowo

Rola Planów urządzeniowo-rolnych w rozwoju gmin

Rola Planów urządzeniowo-rolnych w rozwoju gmin WOJEWÓDZKIE BIURO GEODEZJI I TERENÓW ROLNYCH W GDAŃSKU Rola Planów urządzeniowo-rolnych w rozwoju gmin opracowała: mgr inż. Ewa Witkowska Dyrektor WBGiTR w Gdańsku Konferencja Wybrane zadania z zakresu

Bardziej szczegółowo

Spis treści INFORMACJE WSTĘPNE

Spis treści INFORMACJE WSTĘPNE INFORMACJE WSTĘPNE Spis treści 1. Przedmiot i zakres opracowania 11 2. Forma opracowania 12 3. Tok formalno - prawny sporządzania Studium 13 4. Tok merytoryczny sporządzania Studium 14 5. Aktualnie obowiązujące

Bardziej szczegółowo

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski Temat (rozumiany jako lekcja w podręczniku) 1. System władzy i podział administracyjny kraju 2. Zmiany liczby ludności Polski 3. Rozmieszczenie ludności Dział: ZAGADNIENIA LUDNOŚCIOWE Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie raportów oddziaływania przedsięwzięcia na

Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie raportów oddziaływania przedsięwzięcia na Zał. nr l do siwz OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Opis przedmiotu oraz zakres zamówienia: Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie raportów oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanych - Zbaków

Bardziej szczegółowo

Zasoby biomasy w Polsce

Zasoby biomasy w Polsce Zasoby biomasy w Polsce Ryszard Gajewski Polska Izba Biomasy POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH W UE W PRZELICZENIU NA JEDNEGO MIESZKAŃCA Źródło: ecbrec ieo DEFINICJA BIOMASY Biomasa stałe lub ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków, kwiecień 2014 r. Rządowe plany rozwoju biogazowni

Bardziej szczegółowo

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski numer Pytanie 1 Trzy podstawowe rodzaje przestrzeni, podstawowe cechy przestrzeni 2 Funkcje zagospodarowania przestrzeni i zależność między nimi 3 Przestrzenne

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość

Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość Tomasz Pilawka Wydział Obszarów Wiejskich Departament Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego tomasz.pilawka@umwd.pl

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie

Bardziej szczegółowo

Urządzanie terenów wiejskich

Urządzanie terenów wiejskich Małgorzata Akińcza, Dominik Maruk OCENA MIERNIKÓW STOSOWANYCH DO OKREŚLANIA ZAPOTRZEBOWANIA NA ZABIEGI URZĄDZENIOWOROLNE XIX Konferencja Naukowa- Nowe tendencje w teorii praktyce urządzania obszarów wiejskich

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska

Bardziej szczegółowo

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski numer Pytanie 1 Trzy podstawowe rodzaje przestrzeni, podstawowe cechy przestrzeni 2 Funkcje zagospodarowania przestrzeni i zależność między nimi 3 Przestrzenne

Bardziej szczegółowo

Wójt Gminy Kwilcz ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KWILCZ

Wójt Gminy Kwilcz ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KWILCZ Załącznik nr 1 Wójt Gminy Kwilcz ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KWILCZ DLA CZĘŚCI TERENU W MIEJSCOWOŚCI CHUDOBCZYCE (tekst i rysunek zmiany studium) Kwilcz,

Bardziej szczegółowo

WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA

WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA (2004-2015) Łaziska 2004 Autorzy opracowania: dr Witold Wołoszyn mgr Tomasz Furtak Ważniejsze skróty użyte w tekście ARiMR - Agencja Restrukturyzacji

Bardziej szczegółowo

Komu przysługują dopłaty bezpośrednie w 2017 r.?

Komu przysługują dopłaty bezpośrednie w 2017 r.? .pl https://www..pl Komu przysługują dopłaty bezpośrednie w 2017 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 22 kwietnia 2017 Do 15 maja można składać wnioski o przyznanie płatności obszarowych za 2017 r. Na temat komu

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE. Tytuł referatu Bioenergia w Polsce. Uprawy energetyczne w Polsce stan obecny

SEMINARIUM UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE. Tytuł referatu Bioenergia w Polsce. Uprawy energetyczne w Polsce stan obecny SEMINARIUM UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Tytuł referatu Bioenergia w Polsce. Uprawy energetyczne w Polsce stan obecny ITP. Oddz. Warszawa /POLBIOM Anna Grzybek 23.-24.04.2015 r.,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach

Bardziej szczegółowo

PROJEKT URZĄDZENIOWO-ROLNY WSI

PROJEKT URZĄDZENIOWO-ROLNY WSI PROJEKT URZĄDZENIOWO-ROLNY WSI WYTYCZNE Spis treści I. Wprowadzenie... 2 II. Podstawy prawne opracowania Projektu urządzeniowo-rolnego wsi... 5 III. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko... 6

Bardziej szczegółowo

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PŁUśNICA

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PŁUśNICA SPIS TREŚCI Wstęp.. 8 I UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE 9 1 UWARUNKOWANIA LOKALIZACYJNE GMINY. 9 1.1 Cechy położenia gminy 9 1.2 Regionalne uwarunkowania przyrodnicze 10 1.3 Historyczne przekształcenia na terenie

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół

Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół aspekt ekonomiczny i społeczny, wykorzystanie środków produkcji, ujęcie przyrodnicze Wnioski. Fot. 1. Rośliny arniki

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 1 Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 2007-2013 Wspólna Polityka Rolna I filar Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji

Bardziej szczegółowo

Zalesienia gruntów w Polsce w latach ,4 93,1 114,5 152,1 106,0 55,5 47,5 21,2 21,6 4,1 4,4 4,9 9,9 11,9 35,2 12,2 9,7 10,7 12,5 13,1 58,2

Zalesienia gruntów w Polsce w latach ,4 93,1 114,5 152,1 106,0 55,5 47,5 21,2 21,6 4,1 4,4 4,9 9,9 11,9 35,2 12,2 9,7 10,7 12,5 13,1 58,2 54 5. Tabele Zalesienia w Polsce w latach 945-2000 Tabela Lata (rok) Ogółem Grunty zalesione w tys. ha państwowe niepaństwowe przeciętnie w roku maksymalnie w roku 2 4 5 6 945-949 950-955 956-960 96-965

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 6 Mapa sozologiczna

Ćwiczenie 6 Mapa sozologiczna Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej Ćwiczenie 6 Mapa sozologiczna analiza uwarunkowań sozologicznych zagospodarowania i użytkowania terenu czyli stan i ochrona środowiska, formy, obiekty

Bardziej szczegółowo

NARADA ROBOCZA NT. Prac przygotowawczych do przeprowadzenia scaleń gruntów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

NARADA ROBOCZA NT. Prac przygotowawczych do przeprowadzenia scaleń gruntów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 NARADA ROBOCZA NT. Prac przygotowawczych do przeprowadzenia scaleń gruntów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Opracowali: Mikołaj Smyk Ewa Małek Joanna Piotrowska Wrocław, 28.05.2014

Bardziej szczegółowo

PŁATNOŚĆ DO UPRAW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH

PŁATNOŚĆ DO UPRAW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH PŁATNOŚĆ DO UPRAW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH Podstawa prawna Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2012/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiające wspólne zasady dla

Bardziej szczegółowo

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Bioenergia w krajach Europy Centralnej, uprawy energetyczne. Dr Hanna Bartoszewicz-Burczy, Instytut Energetyki 23 kwietnia 2015 r., SGGW 1. Źródła

Bardziej szczegółowo

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3) Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides

Bardziej szczegółowo

ZARYS OPRACOWANIA DOT. ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA DO 2030 R.

ZARYS OPRACOWANIA DOT. ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA DO 2030 R. ZARYS OPRACOWANIA DOT. ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA DO 2030 R. Część diagnostyczna Spis treści Str. I. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA,

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 21.06.2017 Przedmioty ogólne ogólne 275 1 Podstawy prawa 15 15 15 ZO 2 2 Technologia informacyjna

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012

Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne 1 sem 2 sem 3 sem 4 sem 5 sem 6 sem 7 sem ogólne 210

Bardziej szczegółowo

ROZSTRZYGNIĘCIE RADY GMINY JELEŚNIA w sprawie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu planu

ROZSTRZYGNIĘCIE RADY GMINY JELEŚNIA w sprawie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu planu ROZSTRZYGNIĘCIE RADY GMINY JELEŚNIA w sprawie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu planu Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz.U.

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa

FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa Załącznik nr do Regulaminu FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa Imię.... Nazwisko... Nazwa gospodarstwa... Numer ewidencyjny gospodarstwa

Bardziej szczegółowo

Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce

Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba

Bardziej szczegółowo

Socjo-ekonomiczne aspekty polskich inwestycji biomasowych

Socjo-ekonomiczne aspekty polskich inwestycji biomasowych Socjo-ekonomiczne aspekty polskich inwestycji biomasowych Jerzy JANOTA BZOWSKI Bracka 4, 00-502 Warszawa tel.(+4822)6289854, fax. (+4822)6285082 e-mail:jbzowski@ekofundusz.org.pl. www.ekofundusz.org.pl

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM Dr inż. Anna Żornaczuk-Łuba Zastępca dyrektora Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody Ministerstwo Środowiska Polanica Zdrój 23 maja 2014 r.

Bardziej szczegółowo

NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE

NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE BAŁTYCKI PLAN DZIAŁANIA Nasze zobowiązania:

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne I rok II rok III rok IV rok Wymiar godzin 1 sem 2 sem 3

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia I i II rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia I i II rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia I i I realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 30.06.2011 Przedmioty ogólne I ogólne 295 1 Język obcy 45 45 30-120 120 ZO 2 2 1 2 Etyka/Filozofia

Bardziej szczegółowo

Dopłaty na zalesianie - rozpoczął się nabór wniosków.

Dopłaty na zalesianie - rozpoczął się nabór wniosków. .pl https://www..pl Dopłaty na zalesianie - rozpoczął się nabór wniosków. Autor: Ewa Ploplis Data: 9 czerwca 2018 W Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) rozpoczął się nabór wniosków

Bardziej szczegółowo

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 3 PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU

ZAŁĄCZNIK NR 3 PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU 2 10. PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGRAMU Krajowe przepisy prawne: Przy sporządzeniu aktualizacji

Bardziej szczegółowo

Technologie OZE. Wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze. Stefan Pawlak Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o.

Technologie OZE. Wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze. Stefan Pawlak Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o. Szkolenie Piła, Lokalny 28 listopada Zarządca 2012r. Energetyczny Technologie OZE. Wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze Stefan Pawlak Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o. www.ure.gov.pl

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2012/2013 Zatwierdzono na Radzie Wydziału

Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2012/2013 Zatwierdzono na Radzie Wydziału realizacja od roku akad. 2012/2013 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 28.09.2012 Przedmioty ogólne Nazwa przedmiotu I rok II rok III rok ogólne 159 1 Język obcy 27 27 18-72 72 E 3 3 2 2 Etyka / Filozofia

Bardziej szczegółowo

Dobór jednorocznych roślin uprawianych dla produkcji energii odnawialnej.

Dobór jednorocznych roślin uprawianych dla produkcji energii odnawialnej. M o t t o: Jedyną pewną metodą istnienia porażek jest nie mieć żadnych nowych pomysłów A. Einstein Konferencja Naukowa IUNG-PIB Optymalne wykorzystanie ziemi do produkcji bioenergii bez narażania samowystarczalności

Bardziej szczegółowo

Rozpoczęcie jesiennej sprzedaży ubezpieczeń upraw polowych

Rozpoczęcie jesiennej sprzedaży ubezpieczeń upraw polowych PZU Uprawy Zmiana OWU od 18.09.2015 wynikająca ze zmiany ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Dz.U. z 2015 poz. 577 z późn.zm) Rozpoczęcie jesiennej sprzedaży ubezpieczeń upraw

Bardziej szczegółowo

Monitoringu krajobrazu prace realizowane w roku 2013

Monitoringu krajobrazu prace realizowane w roku 2013 Monitoringu krajobrazu prace realizowane w roku 2013 Marek Rycharski, Zuzanna Oświecimska-Piasko Instytut Technologiczno-Przyrodniczy www.itep.edu.pl PLAN 1. Krajobraz obszarów wiejskich 2. Założenia ogólne

Bardziej szczegółowo

Potencjalna rola plantacji roślin energetycznych w Polsce.

Potencjalna rola plantacji roślin energetycznych w Polsce. Potencjalna rola plantacji roślin energetycznych w Polsce. Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Warszawa, 08 czerwca 2016 r. Biomasa jest typowo lokalnym paliwem ü Powinna być wykorzystywana

Bardziej szczegółowo

Założenia dotyczące zasad zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia

Założenia dotyczące zasad zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia Założenia dotyczące zasad zrównoważonego pozyskania biomasy oraz jej dokumentowania na potrzeby systemu wsparcia Jarosław Wiśniewski Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Bełchatów, 20.10.2016 r. Uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu. www.sn-pl.eu

Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu. www.sn-pl.eu Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu www.sn-pl.eu Cele główne Ochrona i poprawa stanu środowiska, w tym: Poprawa ochrony przeciwpowodziowej Stworzenie ukierunkowanej

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE BURMISTRZ MIASTA I GMINY W DRAWSKU POMORSKIM STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE -CZĘŚĆ OPISOWA- ZAŁĄCZNIK NR 2 DO UCHWAŁY NR VIII/59/2003 RADY MIEJSKIEJ

Bardziej szczegółowo

Aktualne regulacje prawne dotyczące OZE

Aktualne regulacje prawne dotyczące OZE Aktualne regulacje prawne dotyczące OZE Agnieszka Szrajner Departament Energii Odnawialnej Słok, k. Bełchatowa, 19 października 2017 r. 1 ZAKRES I CEL NOWELIZACJI UC27 Zapewnienie pełnej zgodności przepisów

Bardziej szczegółowo

Efektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej

Efektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej dr inż. Magdalena Król Spotkanie Regionalne- Warsztaty w projekcie Energyregion, Wrocław 18.02.2013 1-3 Biomasa- źródła i charakterystyka 4 Biomasa jako

Bardziej szczegółowo

ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA

ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA - 131 - Rozdział 8 ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA SPIS TREŚCI: 1. Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3. Cele polityki

Bardziej szczegółowo

Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa 2011-2020

Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa 2011-2020 Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa 2011-2020 Zakres, ocena i rekomendacje Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Cel i zakres Prognozy

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy. Program ochrony środowiska Gmina Izbicko str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska Janina Kawałczewska 1. Wykorzystanie OZE jako przeciwdziałanie zmianom klimatu. OZE jak przeciwwaga dla surowców energetycznych (nieodnawialne źródła energii),

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU BUDOWY PROJEKTOWANEJ DROGI POWIATOWEJ NR 3396D NA TERENIE POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA ROLNICZĄ PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNĄ

ANALIZA WPŁYWU BUDOWY PROJEKTOWANEJ DROGI POWIATOWEJ NR 3396D NA TERENIE POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA ROLNICZĄ PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNĄ ANALIZA WPŁYWU BUDOWY PROJEKTOWANEJ DROGI POWIATOWEJ NR 3396D NA TERENIE POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA ROLNICZĄ PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNĄ DO OPRACOWANIA PROGRAMU PRAC SCALENIOWO-WYMIENNYCH W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW GMINA PRZECISZÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW Część I WPROWADZENIE Załącznik nr 1 do uchwały Nr V/39/15 Rady Gminy Przeciszów z dnia 26 marca 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Pomoc finansowa na zalesianie gruntów rolnych udzielana jest w trzech transzach.

Pomoc finansowa na zalesianie gruntów rolnych udzielana jest w trzech transzach. Od 1 czerwca ARiMR przyjmuje wnioski o pomoc na zalesianie Kategoria: Pozycja IV Rolnicy, którzy zdecydują się posadzić las na swoich gruntach, mogą otrzymać na realizację tego zadania pomoc z Agencji

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia dotyczące obrotu biomasą i biopaliwami. Zajęcia III- System lokalnego zaopatrzenia elektrowni lub ciepłowni w biopaliwa stałe

Wybrane zagadnienia dotyczące obrotu biomasą i biopaliwami. Zajęcia III- System lokalnego zaopatrzenia elektrowni lub ciepłowni w biopaliwa stałe Wybrane zagadnienia dotyczące obrotu biomasą i biopaliwami Zajęcia III- System lokalnego zaopatrzenia elektrowni lub ciepłowni w biopaliwa stałe grupa 1, 2, 3 Założenia: Zapotrzebowanie Elektrowni Skawina

Bardziej szczegółowo

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Prof. Jan Szyszko Minister Środowiska Sękocin Stary, 14 marca 2017 Plan prezentacji Zrównoważona gospodarka leśna Wylesianie problem globalny

Bardziej szczegółowo

WÓJT GMINY BORZYTUCHOM

WÓJT GMINY BORZYTUCHOM WÓJT GMINY BORZYTUCHOM 251 252 7. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ DO ZMIAN W STUDIUM 7.1. ZAWARTOŚĆ I FORMA OPRACOWANIA. Opracowanie planistyczne p.t. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego

Bardziej szczegółowo

Ochrona roślinnych zasobów genowych - korzyści dla nowoczesnego rolnictwa

Ochrona roślinnych zasobów genowych - korzyści dla nowoczesnego rolnictwa Ochrona roślinnych zasobów genowych - korzyści dla nowoczesnego rolnictwa Agnieszka I. Piotrowicz-Cieślak Łomża, 4 września 2016 r. Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych - funkcje ochrona zmienności

Bardziej szczegółowo

Program rolnośrodowiskowy po 2013 r. Agnieszka Kucharska Departament Płatności Bezpośrednich

Program rolnośrodowiskowy po 2013 r. Agnieszka Kucharska Departament Płatności Bezpośrednich Program rolnośrodowiskowy po 2013 r. Agnieszka Kucharska Departament Płatności Bezpośrednich III spotkanie grupy Zrównoważony Rozwój Obszarów Wiejskich 11 czerwca 2012 r. Projekt nowego rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

VIII. Zarządzanie Programem ochrony środowiska

VIII. Zarządzanie Programem ochrony środowiska VIII. Zarządzanie Programem ochrony środowiska Ustawa Prawo ochrony środowiska wymaga określenia w programie środków niezbędnych do osiągnięcia celów, w tym mechanizmów prawno-ekonomicznych i środków finansowania.

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek

Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Integracja terytorialna Obszar funkcjonalny Poznania Integracja instytucjonalna Samorządy 3 szczebli, instytucje, organizacje działające na obszarze Metropolii Koncepcja

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014

Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014 realizacja od roku akad. 2013/2014 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 11.07.2013 Przedmioty ogólne Nazwa przedmiotu ogólne 315 1 Podstawy prawa 30 30 30 ZO 2 2 Technologia informacyjna 30-30 30 ZO 3 3 Etyka

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA BIOMASY DRZEWNEJ DO CELÓW ENERGETYCZNYCH W SADOWNICTWIE I LEŚNICTWIE

MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA BIOMASY DRZEWNEJ DO CELÓW ENERGETYCZNYCH W SADOWNICTWIE I LEŚNICTWIE MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA BIOMASY DRZEWNEJ DO CELÓW ENERGETYCZNYCH W SADOWNICTWIE I LEŚNICTWIE Dr inż. Stanisław Parzych, Dr inż. Agnieszka Mandziuk Wydział Leśny SGGW w Warszawie Mgr inż. Sebastian Dawidowski

Bardziej szczegółowo

Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne

Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne Kraków 27 stycznia 2010 r. Źródła prawa Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (2003); Ustawa o ochronie przyrody

Bardziej szczegółowo

Dane wyjściowe do programów zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich

Dane wyjściowe do programów zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich Dane wyjściowe do programów zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich Jacek M. Pijanowski, Jarosław Taszakowski Wspólna polityka rolna UE od 2004 roku determinuje procesy zmian zachodzących na polskiej

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ziemi do celów rolniczych oraz związane z tym problemy i zagrożenia

Wykorzystanie ziemi do celów rolniczych oraz związane z tym problemy i zagrożenia Wykorzystanie ziemi do celów rolniczych oraz związane z tym problemy i zagrożenia Jerzy Wilkin Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN Ziemia rolnicza/ użytki rolne w Polsce GUS, 2016 Powierzchnia użytków

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013

Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Program rolnośrodowiskowy FINANSOWANIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE do uchwały Nr XXII/149/2005 Rady Gminy Kamionka z dnia 14 lipca 2005 r.

UZASADNIENIE do uchwały Nr XXII/149/2005 Rady Gminy Kamionka z dnia 14 lipca 2005 r. UZASADNIENIE do uchwały Nr XXII/149/2005 z dnia 14 lipca 2005 r. Rada Gminy Kamionka podjęła uchwałę Nr VII/71/03 w dniu 25 września 2003 r.w sprawie przystąpienia przez Gminę Kamionka do sporządzenia

Bardziej szczegółowo

Rzeszów, 20 listopada 2015r.

Rzeszów, 20 listopada 2015r. Województwo Podkarpackie - charakterystyka Ma najmniejszy wskaźnik urbanizacji w kraju - 41,3%, (średnia dla kraju 60%). Posiada zdywersyfikowaną strukturę gospodarki z dużym udziałem przemysłu (27%).

Bardziej szczegółowo

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tykocin

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tykocin Samorząd Miasta i Gminy Tykocin Samorząd Mias ta i Gminy Tykocin Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tykocin 1. Podstawy opracowania studium 6 2. Przedmiot studium 6 3.

Bardziej szczegółowo

POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND

POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Miskolc, 28 kwietnia 2011 r. Powierzchnia użytków rolnych w UE w przeliczeniu na jednego mieszkańca Źródło:

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLI/199/09 Rady Gminy Dobromierz z dnia 28 sierpnia 2009 roku

UCHWAŁA NR XLI/199/09 Rady Gminy Dobromierz z dnia 28 sierpnia 2009 roku UCHWAŁA NR XLI/199/09 Rady Gminy Dobromierz z dnia 28 sierpnia 2009 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Dobromierz z wyłączeniem

Bardziej szczegółowo

Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich

Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl Program Wieloletni

Bardziej szczegółowo

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 3 poz. 16 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA

Dz.U Nr 3 poz. 16 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 1999 Nr 3 poz. 16 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 28 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenia

Bardziej szczegółowo

2019 Szczegółowe wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla powiatów i gmin danego województwa Mapa kategorii glebowych - podgląd rozmieszczenia kategorii glebowych dla poszczególnych gmin (z numerami

Bardziej szczegółowo

Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020

Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020 Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020 Działania PROW 2014-2020 bezpośrednio ukierunkowane na rozwój infrastruktury: 1. Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich 2. Scalanie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. (tekst jednolity) Rozdział 2. Planowanie przestrzenne w gminie

USTAWA. z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. (tekst jednolity) Rozdział 2. Planowanie przestrzenne w gminie *t. j. fragmentu ustawy (Dz. U. z 2015 r., poz. 199 z późn zm. - art. 10, art. 15) uwzględniający zmiany wprowadzone ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW GMINA PRZECISZÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW Część I WPROWADZENIE T E K S T U J E D N O L I C O N Y Załącznik nr 1 do uchwały Nr... Rady Gminy Przeciszów

Bardziej szczegółowo

Ekologiczna ścieżka edukacyjna

Ekologiczna ścieżka edukacyjna Ekologiczna ścieżka edukacyjna Lp. Treści ogólne Treści szczegółowe Osiągnięcia przedmiot klasa 1. Ekonomiczne i społeczne aspekty Uczeń potrafi: związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem.wartość

Bardziej szczegółowo

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny

Bardziej szczegółowo

Biomasa jako źródło energii odnawialnej Dr inż. Tomasz Piechota Katedra Agronomii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Biomasa jako źródło energii odnawialnej Dr inż. Tomasz Piechota Katedra Agronomii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Biomasa jako źródło energii odnawialnej Dr inż. Tomasz Piechota Katedra Agronomii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Planowany udział energii (%) ze źródeł 35 30 25 20 15 10 5 odnawialnych w latach 2010-2030

Bardziej szczegółowo

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warszawa 28 stycznia 2015

Bardziej szczegółowo