Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste"

Transkrypt

1 Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste Nagroda Nogla w dziedzinie medycyny i fizjologii z roku 2012 dla Brytyjczyka John B.Gurdon oraz Japooczyka Shinya Yamanaka Wykonały: Katarzyna Białek Katarzyna Gil

2 Komórki macierzyste Rysunek 1: Rodzaje komórek macierzystych. [1]

3 Historia Czy komórki zarodkowe mające potencjał tworzenia wszystkich komórek i tkanek organizmu tracą te zdolności raz na zawsze w trakcie rozwoju osobniczego, czy też tylko blokują informację genetyczną w sposób odwracalny?

4 Początki reprogramowania 1935 r. - Hans Spemann - fantastisch Experiment przeniesienie jądra zróżnicowanej komórki płaza do pobudzonego do rozwoju oocytu

5 Początki reprogramowania 1952 r. - Briggs i King - transplantacja jądra blastomeru do oocytu żaby

6 Początki reprogramowania 1962 r. - Gurdon transplantacja jądra komórki nabłonkowej do oocytu żaby

7 Zarodkowe komórki macierzyste mogą służyd jako narzędzie w badaniach różnicowania 1974 r. Evans i Martin mysie komórki EC 1981 r. Evans, Kaufman, Martin mysie komórki ES

8 Reprogramowanie komórek jest możliwe poprzez manipulacje genetyczne W pełni zróżnicowana komórka charakteryzuje się ekspresją unikalnego zestawu genów czy możliwa byłaby indukcja stanu pluripotencji bez uciekania się do fuzji komórkowej, a poprzez indukcję ekspresji wybranych czynników transkrypcyjnych? jednoczesna ekspresja wszystkich 24 genów doprowadziła do reprogramowania fibroblastów Do reprogramowania mysich fibroblastów wystarczy użycie jedynie czterech genów

9 Otrzymywanie ludzkich komórek ips 2007 r. - grupy badawcze Shinyi Yamanaki i Jamesa Thomsona Yamanaka użył kombinacji genów Myc, Oct4, Sox2 i Klf4 Thomsona zastosowała ekspresję zestawu genów: Lin28, Nanog, Oct4 i Sox2

10 Otrzymywanie komórek ips- czynniki reprogramujące: OCT4 oraz SOX2 to czynniki niezbędne do generacji ipsc; rola: regulacja ekspresji i aktywacja genów pluripotencji (np.nanog); KLF4 oraz c-myc staowią czynniki zwiększające wydajnośd i przyspieszające process reprogramowania.

11 Metody wprowadzania czynników reprogramujących do komórek Metody nieintegrujące z genomem: Wektor adenowirusowy; Plazmid; Wektor episomalny; Wirus Sendai; Metody bezpośrednie: wprowadzenie rekombinowanych białek lub mrna. Metody integrujące z genomem: Wektor gamma retrowirusowy; Transpozony; Wektor lentiwirusowy

12 Metody wprowadzania czynników reprogramujących do komórek Rysunek 2: Schemat dostarczania czynników reprogramujących do komórki somatycznej [2].

13 Komórka macierzysta a indukowana pluripotencjalna komórka macierzysta Podobieostwa: podobne mechanizmy obronne w celu zachowania integralności genomu; mysie oraz ludzkie ipsc wykazują charaktrystykę pluripotencjalnych komórek macierzystych. Różnice: mniejsza wydajnośd ipsc w odniesieniu do różnicowania we wszystkie typy komórek (nadzieja w komórkach mezenchymalnych znajdujących się w miazdze trzecich zębów trzonowych-100 razy większa wydajnośd); molekularnie identyczne, ale porównawcze analizy genomowe ujawniają różnice.

14 Zastosowanie ipsc w medycynie Modelowanie chorób i badania leków: reprodukcja fenotypów chorobowych; modele zwierzęce przyczyniły do lepszego zrozumienia mechanizmów chorobowych (opracowane leki były nieskuteczne dla ludzi); przeprogramowanie fibroblastów skóry pacjenta do podsumowania choroby w naczyniu hodowlanym (fibroblasty skóry dziedka z rdzeniową atrofią mięśni- neuron ruchowe); leczenie wielu chorób (np. Alzheimera, Parkinsona, choroby układu krążenia, cukrzycy, stwardnienia zanikowego bocznego.

15 Zastosowanie ipsc w medycynie Terapia przeszczepiania komórek: 2007 r. terapeutyczne zastosowanie ipsc w mysiej chorobie niedokrwistości sierpowatej; autologiczna terapia zastępcza komórek- bardzo droga, problem z mutacjami niedziedzicznymi; allogeniczne linie ipsc kwestia odrzucenia przeszczepu.

16 Zastosowanie ipsc w medycynie Rysunek 3: Schemat zastosowania komórek ips w medycynie [3].

17 Problemy z ipsc 1. Niektóre rodzaje komórek łatwiej jest przeprogramowad. 2. Im starsze i bardziej wyspecjalizowane są komórki tym zadanie staje się trudniejsze. 3. Szeroko stosowane techniki przeprogramowywania nie radzą sobie z oczyszczaniem komórek ze znaczników epigenetycznych (komórka nosi w sobie zapis swojej przeszłości, który ogranicza jej przyszłośd).

18 Bibliografia 1. QlyD81_UQRJAUmNlJi0dZ72BsBrCw ( r.) 2. ( r.) 3. ( r.) 4. Opracowanie nowej metody generowania ludzkich indukowanych komórek pluripotencjalnych (ips) i wykazanie roli białka KAP1 w epigenetycznej regulacji procesu samoodnowy, mgr Joanna Wróblewska, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 5. ( r.) 6. VJMXacNStQ0yOwauZ6uw8 ( r.)

19 Dziękujemy za uwagę

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń Ilość godzin: 40h seminaria Ilość grup: 2 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Kierunek: Fizjoterapia ścieżka neurologiczna Rok: II - Lic Tryb: stacjonarne

Bardziej szczegółowo

czy można zrobić mózg ze skóry? Ewa Liszewska, Jacek Jaworski (Warszawa)

czy można zrobić mózg ze skóry? Ewa Liszewska, Jacek Jaworski (Warszawa) 24 TYDZIEŃ MÓZGU Wszechświat, t. 115, nr 1 3/2014 czy można zrobić mózg ze skóry? Ewa Liszewska, Jacek Jaworski (Warszawa) Czy można zrobić mózg ze skóry? To pytanie brzmi jak zadane przez kilkuletnie

Bardziej szczegółowo

Różnicowanie = Tworzenie wyspecjalizowanych komórek

Różnicowanie = Tworzenie wyspecjalizowanych komórek Różnicowanie = Tworzenie wyspecjalizowanych komórek Czym są komórki macierzyste? Na zdjęciu widzimy Grudkę metalu i dużo różnych rodzajów śrub. Zastanów się Grudki metalu mogą zostać zmienione w wiele

Bardziej szczegółowo

l.p CBM CBM s. Rydygiera SPSK

l.p CBM CBM s. Rydygiera SPSK Molekularne podstawy chorób narządu ruchu Kierunek: Fizjoterapia Rok:II - licencjat Tryb: stacjonarny opiekun kierunku: mgr Piotr Białas (pbialas@ump.edu.pl) Ilość seminariów: 40 godzin Forma zaliczenia:

Bardziej szczegółowo

Dr hab. n. med. Ewa Zuba-Surma, Prof. nadzw. UJ Kraków, 27 kwietnia 2016r. Zakład Biologii Komórki Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński ul. Gronostajowa 7 30-387 Kraków

Bardziej szczegółowo

Od Gurdona do Yamanaki, czyli krótka historia reprogramowania komórek

Od Gurdona do Yamanaki, czyli krótka historia reprogramowania komórek Od Gurdona do Yamanaki, czyli krótka historia reprogramowania komórek Jacek Zbigniew Kubiak 1,* Maria Anna Ciemerych 2,* 1 CNRS, UMR 6290, University Rennes 1, Institute of Genetics and Development of

Bardziej szczegółowo

Epigenetyczna regulacja ekspresji genów w trakcie rozwoju zwierząt i roślin

Epigenetyczna regulacja ekspresji genów w trakcie rozwoju zwierząt i roślin Epigenetyczna regulacja ekspresji genów w trakcie rozwoju zwierząt i roślin Rozwój jest z natury epigenetyczny te same geny w różnych tkankach i komórkach utrzymywane są w stanie aktywnym lub wyciszonym

Bardziej szczegółowo

Samoodnawianie = kopiowanie

Samoodnawianie = kopiowanie Różnicowanie = Tworzenie wyspecjalizowanych komórek Czym są komórki macierzyste? Na zdjęciu widzimy Grudkę metalu i dużo różnych rodzajów śrub, jakie możemy z niej stworzyć. Zastanów się Czym są wyspecjalizowane

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu INŻYNIERIA

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski. Maciej Sułkowski. Praca doktorska

Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski. Maciej Sułkowski. Praca doktorska Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski Maciej Sułkowski Zastosowanie ludzkich indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych w terapii chorób neurodegeneracyjnych na przykładzie

Bardziej szczegółowo

The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals

The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals autorstwa Sugako Ogushi Science vol 319, luty 2008 Prezentacja Kamil Kowalski Jąderko pochodzenia matczynego jest konieczne

Bardziej szczegółowo

15. Klonowanie organizmów

15. Klonowanie organizmów 15 15. Klonowanie organizmów Słowo clone w języku angielskim w XIX wieku oznaczało roślinę wyhodowaną z ukorzenionej gałązki. Termin klon używany obecnie oznacza zbiór komórek lub organizm identyczny pod

Bardziej szczegółowo

1600-Le5MREG-J Kod ERASMUS 12.00

1600-Le5MREG-J Kod ERASMUS 12.00 Załącznik do zarządzenia nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny opis Nazwa

Bardziej szczegółowo

[2ZPK/KII] Inżynieria genetyczna w kosmetologii

[2ZPK/KII] Inżynieria genetyczna w kosmetologii [2ZPK/KII] Inżynieria genetyczna w kosmetologii 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej modułu Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr

Bardziej szczegółowo

RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr Pawła Walczaka pt.

RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr Pawła Walczaka pt. Dr hab. n. med. Ewa Zuba-Surma, Prof. nadzw. UJ Kraków, 5 października 2018r. Zakład Biologii Komórki Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński ul. Gronostajowa 7 30-387 Kraków

Bardziej szczegółowo

Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste nowe rozwiązanie w medycynie regeneracyjnej

Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste nowe rozwiązanie w medycynie regeneracyjnej diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2011 Volume 47 Number 2 187-192 Praca poglądowa Review Article Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste nowe rozwiązanie w medycynie regeneracyjnej

Bardziej szczegółowo

Po co neurobiologom indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste?

Po co neurobiologom indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste? Po co neurobiologom indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste? Ewa Liszewska * Jacek Jaworski * Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Warszawa * Międzynarodowy Instytut Biologii

Bardziej szczegółowo

Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową

Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową PLAN WYKŁADÓW Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową Kontrola rozwoju tkanki in vitro Biomateriały i nośniki w medycynie odtwórczej - oddziaływanie

Bardziej szczegółowo

TERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska

TERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska TERAPIA GENOWA dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakładu Biochemii Farmaceutycznej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane

Bardziej szczegółowo

NAGRODANOBLA W 2012 ROKU ZA ODKRYCIA DOWODZĄCE, ŻE DOJRZAŁE KOMÓRKI MOGĄ BYĆ PRZEPROGRAMOWANE W MACIERZYSTE KOMÓRKI PLURIPOTENTNE

NAGRODANOBLA W 2012 ROKU ZA ODKRYCIA DOWODZĄCE, ŻE DOJRZAŁE KOMÓRKI MOGĄ BYĆ PRZEPROGRAMOWANE W MACIERZYSTE KOMÓRKI PLURIPOTENTNE NAGRODANOBLA W 2012 ROKU ZA ODKRYCIA DOWODZĄCE, ŻE DOJRZAŁE KOMÓRKI MOGĄ BYĆ PRZEPROGRAMOWANE W MACIERZYSTE KOMÓRKI PLURIPOTENTNE THE NOBLE PRIZE 2012 FOR THE DISCOVERY THAT MATURE CELLS CAN BE REPROGRAMMED

Bardziej szczegółowo

Właściwości komórek macierzystych, regulacje prawne oraz zastosowanie w medycynie Stem cell properties, current legal status and medical application

Właściwości komórek macierzystych, regulacje prawne oraz zastosowanie w medycynie Stem cell properties, current legal status and medical application Postepy Hig Med Dosw (online), 2017; 71: 1216-1230 e-issn 1732-2693 www.phmd.pl Review Received: 2016.02.25 Accepted: 2016.11.18 Published: 2017.12.31 Właściwości komórek macierzystych, regulacje prawne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne

Wymagania edukacyjne Rok szkolny 2018/2019 Wymagania edukacyjne Przedmiot Klasa Nauczyciel uczący Poziom biologia 1t Edyta Nowak podstawowy Ocena dopuszczająca Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: przyswoił treści konieczne,

Bardziej szczegółowo

Instytut Mikrobiologii

Instytut Mikrobiologii Instytut Mikrobiologii Warto zostać mikrobiologiem! Zrób licencjat w Instytucie Mikrobiologii UW (a potem pracę magisterską i doktorat) Badamy biologię oraz genetyczne podstawy funkcjonowania bakterii

Bardziej szczegółowo

Ruch zwiększa recykling komórkowy Natura i wychowanie

Ruch zwiększa recykling komórkowy Natura i wychowanie Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Ruch zwiększa recykling komórkowy Ćwiczenia potęgują recykling komórkowy u myszy. Czy

Bardziej szczegółowo

Medycyna regeneracyjna w świetle relacji między nauką a religiami* 47

Medycyna regeneracyjna w świetle relacji między nauką a religiami* 47 Rocznik Teologii Katolickiej, tom XI/1, rok 2012 Uniwersytet Jagielloński Medycyna regeneracyjna w świetle relacji między nauką a religiami* 47 Regenerative medicine in the light of the relations between

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E

LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E załącznik nr 19 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E 75 Zaburzenia przemian sfingolipidów i inne zaburzenia spichrzania

Bardziej szczegółowo

BANK komórek macierzystych... szansa na całe życie.

BANK komórek macierzystych... szansa na całe życie. BANK komórek macierzystych... szansa na całe życie www.bank.diag.pl Bank komórek macierzystych DiaGnostyka doświadczenie i nowoczesne technologie Założony w 2002 r. Bank Krwi Pępowinowej Macierzyństwo,

Bardziej szczegółowo

PRZESZCZEPY NARZĄDÓW

PRZESZCZEPY NARZĄDÓW PRZESZCZEPY NARZĄDÓW TRANSPLANTACJE - zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu na inne miejsce, wykonywane w celach

Bardziej szczegółowo

CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek

CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,

Bardziej szczegółowo

Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?

Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Wykorzystanie nowych technik molekularnych w badaniach nad genetycznymi i epigenetycznymi mechanizmami transformacji nowotworowej

Bardziej szczegółowo

Komórki macierzyste Część I wprowadzenie

Komórki macierzyste Część I wprowadzenie 3 Komórki macierzyste Część I wprowadzenie Karolina Archacka Streszczenie: Komórki macierzyste mają wyjątkowe właściwości wśród wszystkich komórek organizmu: są zdolne zarówno do samoodnawiania własnej

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI PRZEGLĄD NA TEMAT KOMÓRKEK MACIERZYSTYCH A SHORT OVERVIEW OF STEM CELLS

KRÓTKI PRZEGLĄD NA TEMAT KOMÓRKEK MACIERZYSTYCH A SHORT OVERVIEW OF STEM CELLS KRÓTKI PRZEGLĄD NA TEMAT KOMÓRKEK MACIERZYSTYCH A SHORT OVERVIEW OF STEM CELLS Barbara Kmiecik 1*, Anna Skotny-Krakowian 2, Zbigniew Rybak 3 1 Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Katedra Mechaniki

Bardziej szczegółowo

Komórki macierzyste i reprogramowanie komórek somatycznych wybrane zagadnieniaa. Stem cells and somatic cells reprogramming selected issues

Komórki macierzyste i reprogramowanie komórek somatycznych wybrane zagadnieniaa. Stem cells and somatic cells reprogramming selected issues Dostępne online www.journals.wco.pl/los Zeszyty Naukowe WCO, Letters in Oncology Science 2018;15(1):35-42 Praca poglądowa/review paper Letters in Oncology Science ISSN 2543-6724 ZESZYTY NAUKOWE WIELKOPOLSKIEGO

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA STUDIA I STOPNIA

BIOTECHNOLOGIA STUDIA I STOPNIA BIOTECHNOLOGIA STUDIA I STOPNIA OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA 1) Tabela odniesień kierunkowych efektów kształcenia (EKK) do obszarowych efektów kształcenia (EKO) SYMBOL EKK KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA

Bardziej szczegółowo

Lekcja o komórkach macierzystych

Lekcja o komórkach macierzystych Lekcja o komórkach macierzystych Scenariusz zajęć Ilona Żeber-Dzikowska, Aleksandra Szydłowska Temat: Oskarżeni komórki macierzyste Odbiorcy: uczniowie liceum lub technikum, realizujący rozszerzony zakres

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć z biologii

Tematyka zajęć z biologii Tematyka zajęć z biologii klasy: I Lp. Temat zajęć Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową Podstawowe zagadnienia materiału nauczania

Bardziej szczegółowo

Instytut Mikrobiologii

Instytut Mikrobiologii Instytut Mikrobiologii Warto zostać mikrobiologiem! Zrób licencjat w Instytucie Mikrobiologii UW (a potem pracę magisterską i doktorat) Badamy biologię oraz genetyczne podstawy funkcjonowania bakterii

Bardziej szczegółowo

Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii

Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii 1. Technologia rekombinowanego DNA jest podstawą uzyskiwania genetycznie zmodyfikowanych organizmów 2. Medycyna i ochrona zdrowia

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE XXI WIEKU I KOMÓRKI MACIERZYSTE W BADANIACH I TERAPII SCHORZEŃ NEUROLOGICZNYCH

TECHNOLOGIE XXI WIEKU I KOMÓRKI MACIERZYSTE W BADANIACH I TERAPII SCHORZEŃ NEUROLOGICZNYCH Wszechświat, t. 116, nr 1 3/2015 TYDZIEŃ MÓZGU 31 AMPAr). System jest aktywny również w stanie czuwania, lecz jego wydajność dramatycznie rośnie w czasie snu. W stanie czuwania aktywność obejmuje jedynie

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z NUTRIGENOMIKI 2018/2019

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z NUTRIGENOMIKI 2018/2019 HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z NUTRIGENOMIKI 2018/2019 WYKŁADY CZWARTEK OD 12.00 DO 13.30 DATA NR MIEJSCE TEMAT PROWADZĄCY 04 X 2018 W1 Kopernika 7 Najnowsze osiągnięcia w badaniach ery post-genomicznej i ich znaczenie

Bardziej szczegółowo

Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste geneza, problemy oraz perspektywy wykorzystania w terapii chorób serca

Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste geneza, problemy oraz perspektywy wykorzystania w terapii chorób serca Artykuł poglądowy/review article Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste geneza, problemy oraz perspektywy wykorzystania w terapii chorób serca Kardiologia Polska 2010; 68, supl. V: 412 417 Copyright

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii

ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii Maria Anna Ciemerych-Litwinienko Budynek C, II piętro 216C www.biol.uw.edu.pl/cytologia tkanki i narządy prekursorowe macierzyste tkankowo specyficzne macierzyste ektoderma

Bardziej szczegółowo

Klonowanie i transgeneza. dr n.med. Katarzyna Wicher

Klonowanie i transgeneza. dr n.med. Katarzyna Wicher Klonowanie i transgeneza dr n.med. Katarzyna Wicher Klonowanie proces tworzenia idealnej kopii z oryginału oznacza powstawanie lub otrzymywanie genetycznie identycznych: cząsteczek DNA komórek organizmów

Bardziej szczegółowo

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek

Bardziej szczegółowo

Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz

Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz Rdzeń kręgowy > część ośrodkowego UN > bodźce z mózgowia do obwodowego UN > Ф 1cm, 30g, 45cm > poniżej L2: ogon koński Uszkodzenia rdzenia kręgowego

Bardziej szczegółowo

Wybrane zastosowania metod inżynierii genetycznej

Wybrane zastosowania metod inżynierii genetycznej Wybrane zastosowania metod inżynierii genetycznej Inżynieria genetyczna to inaczej ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych. Polega ona na wprowadzaniu do

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. wskazuje lokalizacje przebiegu procesów komórkowych

WIEDZA. wskazuje lokalizacje przebiegu procesów komórkowych Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Medycyna Molekularna w Praktyce Klinicznej Typ studiów:

Bardziej szczegółowo

AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ. The role of Sdf-1 in the migration and differentiation of stem cells during skeletal muscle regeneration

AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ. The role of Sdf-1 in the migration and differentiation of stem cells during skeletal muscle regeneration mgr Kamil Kowalski Zakład Cytologii Wydział Biologii UW AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ The role of Sdf-1 in the migration and differentiation of stem cells during skeletal muscle regeneration Wpływ chemokiny

Bardziej szczegółowo

Inżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka

Inżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Inżynieria genetyczna- 6 ECTS Część I Badanie ekspresji genów Podstawy klonowania i różnicowania transformantów Kolokwium (14pkt) Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Kolokwium (26pkt) EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

POSTÊPY BIOLOGII KOMÓRKI ZARODKOWE KOMÓRKI MACIERZYSTE TOM 35 2008 NR 2 (183 205) ZARODKOWE KOMÓRKI MACIERZYSTE W POSZUKIWANIU PLURIPOTENCJI* EMBRYONIC STEM CELLS SEARCHING FOR THE PLURIPOTENCY Maria A.

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie choroby Hurler

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie choroby Hurler Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY HURLER ICD-10 E-76.0 - Mukopolisacharydoza typu I (MPS I) Dziedzina medycyny: pediatria załącznik nr 23 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008

Bardziej szczegółowo

3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu

3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) 3. Podstawy genetyki I nformacje ogólne Kod F3/A modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Podstawy

Bardziej szczegółowo

Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney

Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney Epigenetyka Epigenetyka zwykle definiowana jest jako nauka o dziedzicznych

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko Budynek C, II piętro 216C www.biol.uw.edu.pl/cytologia

ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko Budynek C, II piętro 216C www.biol.uw.edu.pl/cytologia ZAKŁAD CYTOLOGII Instytut Zoologii Maria Anna Ciemerych-Litwinienko Budynek C, II piętro 216C www.biol.uw.edu.pl/cytologia komórki macierzyste komórki macierzyste tkanki i narządy ektoderma endoderma pierwotne

Bardziej szczegółowo

Komórki macierzyste i ich potencjalne wykorzystanie w klinice

Komórki macierzyste i ich potencjalne wykorzystanie w klinice Rocznik Teologii Katolickiej, tom XI/1, rok 2012 Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Komórki macierzyste i ich potencjalne wykorzystanie w klinice Stem cells and their potential use in a clinic

Bardziej szczegółowo

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Gdańsk, dnia 10 listopada 2010 r. LGD-4101-018-02/2010 P/10/095 Pani Ewa Książek-Bator Dyrektor Naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku WYSTĄPIENIE

Bardziej szczegółowo

mikrosatelitarne, minisatelitarne i polimorfizm liczby kopii

mikrosatelitarne, minisatelitarne i polimorfizm liczby kopii Zawartość 139371 1. Wstęp zarys historii genetyki, czyli od genetyki klasycznej do genomiki 2. Chromosomy i podziały jądra komórkowego 2.1. Budowa chromosomu 2.2. Barwienie prążkowe chromosomów 2.3. Mitoza

Bardziej szczegółowo

Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska

Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska InŜynieria genetyczna - badania biomedyczne Jednym z najbardziej obiecujących zastosowań nowych technologii opartych na przenoszeniu genów z jednego

Bardziej szczegółowo

Blok licencjacki genetyczny

Blok licencjacki genetyczny Blok licencjacki genetyczny Za twórcę genetyki uważa się czeskiego zakonnika Grzegorza Mendla, który w 1866 r. odkrył podstawowe prawa przekazywania cech dziedzicznych i postawił hipotezę istnienia jednostek

Bardziej szczegółowo

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Informacje dotyczące pracy kontrolnej Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne. Wydział PUM. Specjalność - jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia. Poziom studiów

Informacje ogólne. Wydział PUM. Specjalność - jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia. Poziom studiów Załącznik Nr do Uchwały Nr SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne Nazwa modułu: Biologia Medyczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Kosmetologia

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r.

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r. Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Syllabus przedmiotowy 017/18 01/ r Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów

Bardziej szczegółowo

Leczenie biologiczne co to znaczy?

Leczenie biologiczne co to znaczy? Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006

Bardziej szczegółowo

Specjalność (studia II stopnia) Oczyszczanie i analiza produktów biotechnologicznych

Specjalność (studia II stopnia) Oczyszczanie i analiza produktów biotechnologicznych Specjalność (studia II stopnia) Oczyszczanie i analiza produktów biotechnologicznych Studia magisterskie przedmioty specjalizacyjne Bioinformatyka w analizie genomu Diagnostyka molekularna Elementy biosyntezy

Bardziej szczegółowo

ń Ę Ę Ę Ę ń ń Ś ź Ę ś ś Ę Ś Ą Ę Ę Ę Ę Ż Ę Ę ść Ą Ł Ę Ć ć Ś Ę Ę ś Ę Ż Ś Ę Ę ń Ż Ę Ć ź ć Ł ś Ę ś Ż ś Ś ś Ę ć Ł ś Ż ŚĆ Ę ń ŚĆ ść ś ś ń ś Ś ś ś Ęś Ę ć ś ść ń ń Ć ś Ą ń ć Ą Ś ń ś ś ć ć ś źć ć ź ś ń Ę ś Ę ć

Bardziej szczegółowo

NON-HODGKIN S LYMPHOMA

NON-HODGKIN S LYMPHOMA NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Agnieszka Gładysz Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej Akademia Medyczna Prof.

Bardziej szczegółowo

Nowe leki onkologiczne kierunki poszukiwań. 20 września 2013 roku

Nowe leki onkologiczne kierunki poszukiwań. 20 września 2013 roku Nowe leki onkologiczne kierunki poszukiwań 20 września 2013 roku Wyzwania Nowotwór ma być wyleczalny. Nowotwór ma z choroby śmiertelnej stać się chorobą przewlekłą o długim horyzoncie czasowym. Problemy

Bardziej szczegółowo

Pytania Egzamin magisterski

Pytania Egzamin magisterski Pytania Egzamin magisterski Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed 1. Krótko omów jakie informacje powinny być zawarte w typowych rozdziałach publikacji naukowej: Wstęp, Materiały i Metody,

Bardziej szczegółowo

Bioetyka teologiczna cz. 5

Bioetyka teologiczna cz. 5 Bioetyka teologiczna cz. 5 Manipulacje w dziedzinie genetyki Wykład dla studentów II roku Instytutu Nauk o Rodzinie KUL DNA W skład cząsteczki DNA wchodzą dwa łańcuchy, które biegną antyrównolegle (tzn.

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE

PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE WSTĘP 1. Mikromacierze ekspresyjne tworzenie macierzy przykłady zastosowań 2. Mikromacierze SNP tworzenie macierzy przykłady zastosowań MIKROMACIERZE EKSPRESYJNE

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii

Uniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii Życie jest procesem chemicznym. Jego podstawą są dwa rodzaje cząsteczek kwasy nukleinowe, jako nośniki informacji oraz białka, które tę informację wyrażają w postaci struktury i funkcji komórek. Arthur

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ 1. Gen to odcinek DNA odpowiedzialny

Bardziej szczegółowo

Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I dla kierunku Lekarskiego, rok I 2015/2016. Ćwiczenie nr 1 (06-07.10.

Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I dla kierunku Lekarskiego, rok I 2015/2016. Ćwiczenie nr 1 (06-07.10. Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I dla kierunku Lekarskiego, rok I 2015/2016 Ćwiczenie nr 1 (06-07.10.2015) Temat: Wprowadzenie 1. Omówienie regulaminu zajęć Temat: Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Spersonalizowana medycyna

Spersonalizowana medycyna Spersonalizowana medycyna Kluczowe terminy Genom: pełna informacja genetyczna organizmu zakodowana w DNA, obecna we wszystkich komórkach. DNA: związek chemiczny przenoszący informację genetyczną, złożony

Bardziej szczegółowo

NaCoBeZu klasa 8 Dział Temat nacobezu programu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? 2. Nośnik informacji genetycznej DNA 3. Podziały komórkowe

NaCoBeZu klasa 8 Dział Temat nacobezu programu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? 2. Nośnik informacji genetycznej DNA 3. Podziały komórkowe NaCoBeZu klasa 8 Dział programu Temat nacobezu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymieniam zakres badao genetyki rozróżniam cechy dziedziczne i niedziedziczne wskazuję cechy indywidualne i gatunkowe omawiam

Bardziej szczegółowo

Disruption of c-mos causes parthenogenetic development of unfertilized mouse eggs

Disruption of c-mos causes parthenogenetic development of unfertilized mouse eggs Disruption of c-mos causes parthenogenetic development of unfertilized mouse eggs W. H. Colledge, M. B. L. Carlton, G. B. Udy & M. J. Evans przygotowała Katarzyna Czajkowska 1 Dysrupcja (rozbicie) genu

Bardziej szczegółowo

Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie

Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie DEFINICJA Mikroorganizm (drobnoustrój) to organizm niewidoczny gołym okiem. Pojęcie to nie jest zbyt precyzyjne lecz z pewnością mikroorganizmami są: bakterie,

Bardziej szczegółowo

Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD.

Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Słownik agregaty grudki białka tworzące się wewnątrz komórek, występują w chorobie

Bardziej szczegółowo

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A... 1. Zadanie (0 2 p. ) Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry. ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej, gamety, komórki budujące

Bardziej szczegółowo

mgr Joanna Wróblewska

mgr Joanna Wróblewska mgr Joanna Wróblewska Opracowanie nowej metody generowania ludzkich indukowanych komórek pluripotencjalnych (ips) i wykazanie roli białka KAP1 w epigenetycznej regulacji procesu samoodnowy Rozprawa na

Bardziej szczegółowo

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany 1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii

Uniwersytet Łódzki, Instytut Biochemii Życie jest procesem chemicznym. Jego podstawą są dwa rodzaje cząsteczek kwasy nukleinowe, jako nośniki informacji oraz białka, które tę informację wyrażają w postaci struktury i funkcji komórek. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1959/press.html?print=1

Bardziej szczegółowo

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje

Bardziej szczegółowo

Klub Honorowych Dawców Krwi PCK

Klub Honorowych Dawców Krwi PCK O krwi Czym jest krew? Krew to płynna tkanka w skład której wchodzą: - Krwinki czerwone(erytrocyty) są to komórkowe składniki krwi nie zawierające jądra, zawierające barwnik krwi hemoglobinę, odpowiedzialne

Bardziej szczegółowo

Józef Dulak Czy powinniśmy się obawiać terapii genowej? Diametros nr 19, 40-47

Józef Dulak Czy powinniśmy się obawiać terapii genowej? Diametros nr 19, 40-47 Czy powinniśmy się obawiać terapii genowej? Diametros nr 19, 40-47 2009 Diametros nr 19 (marzec 2009): 40 47 Józef Dulak W terapii genowej lekiem jest kwas nukleinowy. Powszechnie ta forma leczenia kojarzy

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA. 2. Numer kodowy BIO04c. 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski

KARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA. 2. Numer kodowy BIO04c. 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego

Bardziej szczegółowo

I. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający

I. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymienia cechy gatunkowe i indywidualne podanych organizmów wyjaśnia, że jego podobieństwo do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech definiuje pojęcia genetyka oraz

Bardziej szczegółowo

I nforma cje ogólne. I stopnia X II stopnia. - zaliczenie

I nforma cje ogólne. I stopnia X II stopnia. - zaliczenie Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( B iologia Medyczn a ) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Kosmetologia

Bardziej szczegółowo

Składniki diety a stabilność struktury DNA

Składniki diety a stabilność struktury DNA Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja

Bardziej szczegółowo

Oswajamy biotechnologię (XI) komórki macierzyste

Oswajamy biotechnologię (XI) komórki macierzyste Oswajamy biotechnologię (XI) komórki macierzyste Oswajamy komórki macierzyste Czy wyobrażacie sobie, że w razie potrzeby moglibyście poprosić w szpitalu o nową wątrobę, nową nerkę, nową nogę? Komórki macierzyste

Bardziej szczegółowo

Bezpośrednia embriogeneza somatyczna

Bezpośrednia embriogeneza somatyczna Bezpośrednia embriogeneza somatyczna Zarodki somatyczne formują się bezpośrednio tylko z tych komórek roślinnych, które są kompetentne już w momencie izolowania z rośliny macierzystej, czyli z proembriogenicznie

Bardziej szczegółowo

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń.

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. // // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. Prof. Aleksander Sieroń jest specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i medycyny fizykalnej. Kieruje

Bardziej szczegółowo

2. Rozdział materiału genetycznego w czasie podziałów komórkowych - mitozy i mejozy

2. Rozdział materiału genetycznego w czasie podziałów komórkowych - mitozy i mejozy Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I (GENETYKA) dla kierunku Lekarskiego, rok I 2017/2018 Ćwiczenie nr 1 (09-10.10.2017) Temat: Wprowadzenie 1. Omówienie regulaminu zajęć

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS

Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS Przypada w dniu 17 maja każdego roku Warszawa, 2013 HIV- ludzki wirus niedoboru odporności powoduje AIDS- zespół nabytego niedoboru odporności Z kart historii

Bardziej szczegółowo

Kryteria i sposób stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów do przeszczepienia

Kryteria i sposób stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów do przeszczepienia Kryteria i sposób stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów do przeszczepienia Janusz Trzebicki Zrealizowano ze środków finansowych Ministerstwa Zdrowia w ramach

Bardziej szczegółowo

Organizacja tkanek - narządy

Organizacja tkanek - narządy Organizacja tkanek - narządy Architektura skóry tkanki kręgowców zbiór wielu typów komórek danej tkanki i spoza tej tkanki (wnikają podczas rozwoju lub stale, w trakcie Ŝycia ) neurony komórki glejowe,

Bardziej szczegółowo

harmonogram lekcji online opracowała Anna Gajos

harmonogram lekcji online opracowała Anna Gajos harmonogram lekcji online 2018-2019 opracowała Anna Gajos Poniżej przedstawiam ramowy plan dwugodzinnych lekcji online, które będą odbywać się we wtorki i środy o godzinie 19:00. W te dni będą przeprowadzane

Bardziej szczegółowo

Komórki macierzyste część II

Komórki macierzyste część II Komórki macierzyste część II Scenariusz zajęć edukacyjnych Ilona Żeber-Dzikowska, Urszula Poziomek, Katarzyna Derlatka Temat: Przełom w nauce i medycynie komórki macierzyste Przedmiot: biologia, IV etap

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne. Wydział PUM. Specjalność - jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia. Poziom studiów

Informacje ogólne. Wydział PUM. Specjalność - jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia. Poziom studiów Załącznik Nr do Uchwały Nr SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne Nazwa modułu : Biologia Medyczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Dietetyka

Bardziej szczegółowo