O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów III. Siarkowodór i chlorek naftalilu.
|
|
- Beata Wilczyńska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 LUDWIK SZPERL i HENRYK MORAWSKI. O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów III. Sur l'action de l'hydrogène sulfuré sur les chloroanhydrides d'acides III. Siarkowodór i chlorek naftalilu. (Otrzymano 16.IX.30). Dodatni rezultat prób, dokonanych nad działaniem siarkowodoru na chlorek o-ftalilu ') zwrócił naszą uwagę na chlorek naftalilu czyli chlorobezwodnik kwasu naftaleno-1,8-dwukarboksylowego naftalowego. Otrzymaliśmy go, jak to jest dokładniej opisane w części doświadczalnej pracy niniejszej, drogą już znaną, wychodząc z acenaftenu przez kwas uaftalowy i jego bezwodnik. O Cl Cl / \ \ / H..C CH, HOOC COOH 0=C C=0 0=C C=0 " I I " I l I I / \ / \ /\/\ ' /\/\ Przepuszczanie suchego siarkowodoru przez stopiony, ogrzany do temp. ok. 100" chlorek naftalilu, doprowadziło dosyć prędko do przemiany tego produktu w gęstą masę smolistą, z której nie udało się wyodrębnić żadnego usiarczonego indywiduum chemicznego. Analogiczne postępowanie z roztworem chlorku naftalilu w ksylenie, ogrzewanym do temp , jak również z jego roztworem w benze- ') L. Szperl, R. Ch. 10, 652 (1930). Roczniki Chemji T. X. U
2 658 Ludwik Szperl i Henryk Morawski nie, ogrzewanym do wrzenia, dało w wyniku produkt krystaliczny. Oczyszczono go zapomocą kilkakrotnej krystalizacji, z dodatkiem węgla aktywnego, z gorącego benzenu. Z rezultatów analizy i pomiarów ciężaru cząsteczkowego metodą ebuljoskopową wynika jego wzór sumaryczny i wielkość cząsteczki C 1 2H ( io L,S. Związek ten, dotychczas w literaturze nienotowany, krystalizujący w małe igiełki barwy pomarańczowej, mające pod mikroskopem kształt wydłużonych prostokątów, w temp. około 200 poczyna ulegać rozkładowi, jednak niezbyt prędkiemu. Jeżeli ogrzewać go szybko, to topnieje on w temp , ogrzewanie powolne powoduje w tej temp. topnienie tylko częściowe, a jednocześnie w miarę podwyższania temp. następuje, świadcząca o rozkładzie, zmiana barwy na żółtą, topnienie zaś ma miejsce w temp. około 235. Dobrze rozpuszcza się we wrzącym kwasie octowym, nieco gorzej w ksylenie i benzenie, znacznie gorzej w alkoholu i w acetonie. Otrzymany produkt łatwo ulega hydrolizie z wytworzeniem się kwasu naftalowego pod wpływem ciepłych roztworów sody, ługów, amonjaku, a także nieznacznych ilości wody, zawartych w kwasie octowym lodowatym. Powyższe zachowanie się wystarcza w zupełności do uzasadnionego przypuszczenia, że jest to jednosiarczek naftalilu, albo inaczej tiobezwodnik kwasu naftalowego o wzorze strukturalnym: o=c c=o I I c c // \ / %> HC C CH I II I HC c CH H Powstawanie jego z chlorku naftalilu i siarkowodoru należy tłumaczyć tak samo, jak tworzenie się z chlorku H o-ftalilu i siarkowodoru jednosiarczku o-ftalilu, a więc dwojako : przez początkowe wytworzenie się dwuzasadowego tiokwasu, z którego następnie odszczepia- się cząsteczka siarkowodoru, i przez zamianę jednego tylko wodorotlenu na resztę SH, a dalej wydzielenie się cząsteczki chlorowodoru, w myśl równań: C=0 (1) C=0 (1) / \ / \, / C I / SH H GC U 1 + 2H 2S -> 2HC1 + H BC 1 0 \ Cl V SH \ / \ / C=0 (8) C=0 (8)
3 O działaniu siarkowodoru 659 C=0 (1) /' \ C=0 (1) / SH / \ H 0C 1 ( I > H 2S -j- H^Cn, S SH C=0 (8) C = 0 (8) C=0 (1) C=0 (1) / \ / \ Cl / SH H 0Ć H 8S HC1 + H 0C 1 0 \ Cl \ Cl \ / \ / C=0 (8) C=0 (8) C=0 (1) / \ c=o (i) / SH / \ H CC 1 ( I HC1 -H H ec 1 0 S \ Cl \ / \ / C=0 (8) C=0 (8) Porównywając rezultaty działania siarkowodoru na chlorek o-ftalilu i chlorek naftalilu, spostrzegamy analogję w tern, że w obydwóch przypadkach wytwarzają się odpowiednie tiobezwodniki, różnica natomiast polega na tern, że z chlorku o-ftalilu powstaje również dwusiarczek, gdy w produktach reakcji chlorku naftalilu znaleźliśmy tylko jednosiarczek. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA. Otrzymywanie chlorku naftalilu. Produktem wyjściowym do otrzymania chlorku naftalilu był acenaften. Z niego drogą utleniania wytworzono kwas naftalowy, przechodzący bardzo łatwo w bezwodnik, z którego przez współdziałanie z pięciochlorkiem fosforu otrzymano chlorek naftalilu. Otrzymywanie bezwodnika kwasu naftalowego. Acenaften (preparat Kahlbauma) utleniono według przepisu, podanego przez Graebego i Gfellera ), a mianowicie: 100 g acenaftenu (ilość czterokrotnie większa w stosunku do podanej przez wymienionych 1 autorów) ') G r a e b e i G f e 11 e r, B. 25, 653 (1892).
4 660 Ludwik Szperl i Henryk Morawski w otwartej kolbie 3-litrowej, zaopatrzonej w mieszadło, rozpuszczono na gorąco (łaźnia wodna) w 1200 g kwasu octowego lodowatego. Gdy temp. roztworu obniżyła się do 80, zaczęto ostrożnie dodawać sproszkowanego dwuchromianu sodowego, stosując jednocześnie energiczne mieszanie. Baczono też, aby temp. nie wzrastała wyżej 85", gdy obniżała się zanadto, to dwuchromian dodawano większemi porcjami. Cała ilość użytego dwuchromianu sodowego wyniosła 700 g. Graebe i Gfeller zalecają używanie dwuchromianu sodowego zamiast stosowanego dawniej dwuchromianu potasowego, wskazując, że reakcja przebiega znacznie prędzej. Ma to znów tę niedogodność, że w pewnych momentach współdziałanie może iść za szybko. Należy tedy na początku procesu dodawać dwuchromian sodowy bardzo małemi porcjami i energicznie mieszać. Dwuchromian powinien być dokładnie sproszkowany, w przeciwnym bowiem razie większe jego kawałki opadają na dno kolby i następnie, wskutek silniejszego działania mieszadła, utlenienie idzie za szybko, powodując nagły wzrost temperatury. Ma to, jak stwierdziliśmy, znaczny wpływ na wydajność produktu reakcji. Próbowaliśmy również rozpuszczać acenaften w mniejszej, niż podana wyżej, ilości kwasu octowego i dodawać nie sproszkowany dwuchromian sodowy, lecz jego roztwór w kwasie octowym; nie zauważyliśmy jednak, aby ta zmiana, oprócz pewnej dogodności w manipulacji, wywarła większy wpływ na wydajność. Po dodaniu całej ilości dwuchromianu ogrzewano z chłodnicą odwróconą na łaźni olejowej roztwór do wrzenia około 2 godzin, poczem zawartość kolby wlano do podwójnej ilości gorącej wody. Strącił się pomarańczowy ziarnisty osad bezwodnika kwasu naftalowego. W celu jego oczyszczenia zastosowano operacje nast.: po odessaniu ogrzewano go z ługiern sodowym (ok. 1 L 5", NaOH). Roztwarzanie się idzie dosyć opornie i trzeba pod koniec dodawać wody, gdyż wytworzona w ten sposób sól sodowa kwasu naftalowego, rozpuszcza się źle w nadmiarze ługu. Nieznaczną nierozpuszczoną pozostałość stanowi nieutleniony acenaften. Roztwór, odsączony od acenaftenu, jest zabarwiony na kolor ciemno brunatny. Graebe i Gfeller wytrącali wprost z niego kwas naftalowy, y zastosowaliśmy w tym przypadku jeszcze oczyszczanie węglem aktywnym, m dzięki czemu można było następnie wytrącić kwasem solnym znacznie czystszy produkt bez znaczniejszej straty substancji. Aczkolwiek wytrącony kwas naftalowy był dosyć czysty: miał barwę prawie białą i przez ogrzewanie przechodził w bezwodnik, topn. w temp- 274, jednakże w celu jeszcze lepszego oczyszczenia należało kwas ten poddać dalszym operacjom. 1 tu w literaturze panuje rozbieżność. Graebe i Gfeller podają, że bezwodnik kwasu naftalowego należy w ia.gu kilku godzin c gotować z 1 cz. dwuchromianu sodowego i 2 3 cz. kwasu octowego-
5 O działaniu siarkowodoru 661 Bęhr i Dorp ) 1 twierdzą, że bezwodnik ten nie poddaje się działaniu nawet tak energicznych odczynników, jak brom i stężony kwas azotowy. Według nich w kwasie azotowym następuje tylko rozpuszczanie się bezwodnika, radzą przeto krystalizować go z tego kwasu. Krystalizację z kwasu azotowego polecają też i inni badacze. Natomiast M i h a i- lescu i Stoepoe ), 2 są temu przeciwni z racji tworzenia się z bezwodnika naftalowego i kwasu azotowego pochodnych nitrowych. Proponują tedy oczyszczać bezwodnik przez wielokrotne rozpuszczanie w ługu i strącanie kwasem solnym, lub drogą krystalizacji z lodowatego kwasu octowego. Po wypróbowaniu przez nas wyżej wspomnianych metod okazało się, że najczystszy bezwodnik można otrzymać drogą krystalizacji ze stężonego kwasu azotowego. Obawy M i h a i l e s c u i Stoepoe'go są słuszne jedynie w tym przypadku, gdy użyć zbyt stężonego kwasu azotowego, powyżej c. wł. 1,4. Wtedy podczas krystalizacji obok igieł bezwodnika naftalowego tworzą się żółte gruzełki związku nitrowego. Jest on rozpuszczalny w kwasie azotowym na zimno, a więc nie należy używać tego samego kwasu do rozpuszczenia nowej porcji bezwodnika, może się bowiem zdarzyć, że nagromadzona pochodna nitrowa wypadnie z roztworu razem z bezwodnikiem. Im mniej stężony kwas azotowy, tern mniejsza obawa zanieczyszczenia bezwodnika związkiem nitrowym, równolegle jednak ze zmniejszaniem stężenia kwasu szybko maleje rozpuszczalność bezwodnika tak, że trzeba używać dużych ilości rozczynnika. Najlepiej stosować kwas azotowy o c. w!. 1,35 1,4. Otrzymuje się wtedy piękne igły bezwodnika. W sposób powyższy przyrządzono bezwodnik naftalowy w ilości 100 g., potrzebnej do przeróbki dalszej. Bezwodnik jest źle rozpuszczalny w eterze, miernie w alkoholu, dobrze w gorącym kwasie octowym, chloroformie, benzenie, ksylenie, dekalinie. O t r z y m y w a n i e c h l o r k u naftalilu. Chlorek naftalilu został wytworzony taką samą drogą, jaką M a s s o n ), otrzymał go po raz pierwszy. 3 Mieszaninę 100 g suchego bezwodnika naftalowego, 150 g pięciochlorku fosforu (1,5 mola) i 150 cm 3 tlenochlorku fosforu ogrzewano do wrzenia na łaźni olejowej w kolbie (500 cm ), z chłodnicą 3 odwróconą, zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia. Gdy po 40 godzinach ogrzewać zaprzestano i ciecz oziębiono, to ta ostatnia operacja wcale nie pociągnęła za sobą wydzielenia się produktu stałego bezwodnika naftalowego, świadcząc, że cała użyta jego ilość ') B e h r i Dorp, fl. 172, 266 (1874). -) M i h a i l e s c u i Stoepoe, Bull. Sect. Scient, flcad. Roumaine 8, 102 (1923). :') I. Mass on, Journ. Ch. Soc. London 125, 216 (1924).
6 662 Ludwik Szperl i Henryk Morawski weszła do reakcji. Po oddestylowaniu pod ciśn. zmniejsz. 200 cm tlenochlorku fosforu do pozostałości dodano 150 cm suchego dwusiarczku : i ; i węgla. Z roztworu tego, oziębianego lodem, wykrystalizował w kryształach prawie bezbarwnych chlorek naftalilu. Odessano go, przemyto dwusiarczkiem węgla i wysuszono w eksykatorze. Otrzymana ilość 60 g. Temp. topn Z ługu pokrystalicznego, oziębiając go po oddestylowaniu około 100 cm siarczku węgla, wykrystalizowało jeszcze około 5 25 g chlorku; porcja ta znacznie mniej czysta od pierwszej, nie została użyta do dalszej pracy. Działanie siarkowodoru na chlorek naftalilu bez rozpuszczalnika. Siarkowodór z aparatu Kippa przez płóczkę z wodą, a następnie kolumnę osuszającą z chlorkiem wapnia, dopływał rurką do dna wysokiej i około 4 cm szerokiej probówki, wypełnionej do połowy chlorkiem naftalilu. Probówka ta, zaopatrzona w termometr i drugą rurkę dla uchodzących gazów, prowadzącą do kanału wyciągowego, była umieszczona w głębokiej łaźni olejowej. Po ogrzaniu łaźni do 100 rozpoczęto do stopionego chlorku naftalilu wpuszczać wolno siarkowodór. Po upływie.]- godziny chlorek zaczął żółknąć, a jednocześnie u wylotu rurki odprowadzającej można było zauważyć za zbliżeniem bibuły zwilżonej amonjakiem słabe dymienie, świadczące o wydzielaniu się chlorowodoru. Dymienie to w dalszym ciągu ogrzewania było wciąż słabe, podczas gdy chlorek naftalilu w probówce dość prędko się zmieniał: ciecz ciemniała, nabierając jednocześnie coraz to gęstszej konsystencji. Po upływie 3,5 godzin zawartość probówki przedstawiała już bardzo gęstą smolistą masę tak, że dalsze przepuszczanie siarkowodoru, stosując nawet podwyższenie temp. ogrzewania, okazało się niemożliwem. Badania otrzymanej smoły polegały na operacjach nast.: w celu usunięcia chlorku naftalilu traktowano ją wielokrotnie 2n Na,CO : 1, zlewając po kilku godzinach roztwór wodny ze smoły. Z roztworów tych, po ich zakwaszeniu kwasem solnym, zostały otrzymane znaczne ilości kwasu naftalowego. Po całkowitem pozbyciu się w sposób powyższy chlorku naftalilu pozostałość przemyto wodą, wysuszono i sproszkowano. Proszek ten, koloru ciemno brunatnego, rozpuszczony w alkoholu, acetonie, ligroinie,. kwasie octowym, chloroformie, benzenie, dekalinie, daje roztwory ciemno zabarwione; z roztworów jednak nie krystalizuje, lecz wypada w postaci smoły z wyglądu nie różnej od smoły pierwotnej. Frakcjonowane ekstrahowanie smoły benzenem w aparacie Soxhleta, dając w każdej porcji jednakowy materjał smolisty, nie doprowadziło do wyodrębnienia jakichkolwiek indywiduów chemicznych. Podobnie i ogrzewanie roztworu smoły w kwasie octowym z węgl aktywnym nie dało e m rezultatów dodatnich, z wyjątkiem otrzymania niewielkiej ilości kryształków
7 O działania siarkowodoru 663 barwy żółtej. Okazały się one bezwodnikiem naftalowym; wskazywała na to ich temp. topnienia ( ), a także ich rozpuszczalność w ługach, z których to roztworów kwas solny wytrącał kwas naftalowy. Działanie siarkowodoru na chlorek naftalilu w roztworze ksylenu. 10 g czystego chlorku naftalilu rozpuszczono w 100 cm suchego 3 ksylenu (temp. wrz , ciśn. n.), ogrzewając na łaźni wodnej. Podczas rozpuszczania gorący roztwór zabarwił się na kolor różowy, następnie na zielony; po ostygnięciu barwa znikła. Ponieważ, pomimo ostrożności, nieco chlorku naftalilu przereagowało z wilgocią powietrza, wskutek czego w roztworze ksylenowym pozostał niewielki osad kwasu naftalowego, przeto roztwór ten przesączono wprost do kolby Maasa, w której następnie odbywało się współdziałanie z siarkowodorem. Aparatura jak w pracy z chlorkiem benzoylu ); ogrzewanie w łaźni olejowej. Siarkowodór przepuszczano przez 30 godzin, ogrzewając roztwór do temp. l 80 86". Wydzielanie się chlorowodoru dosyć obfite. Już po 2 godzinach reakcji roztwór nabrał barwy czerwonej, która pod koniec ogrzewania była ciemno wiśniowa. Po 20 godzinach na ścianach kolby począł tworzyć się brunatno-czerwony osad; ilość jego z biegiem czasu zwiększała się, aż, odkładając się w rurce, doprowadzającej siarkowodór, uniemożliwił jego dopływ i w ten sposób zmusił do zakończenia ogrzewania- Gdy produkty reakcji ostygły, drogą odsysania oddzielono płyn (A) od osadu (B). (A) Po oddestylowaniu z przesączu większej części ksylenu i wyparowaniu reszty na powietrzu pozostał rdzawo brunatny osad, składający się, jak to należało przewidywać, prawie w całości z bezwodnika naftalowego, który powstał z zawartego w roztworze ksylenowym chlorku naftalilu pod działaniem pary wodnej z powietrza. (8) Otrzymany osad krystaliczny (4,5 g) miał barwę brudno - brunatną. Próba jakościowa stopienie z sodem wykazała obecność związku usiarczonego. W celu jego oczyszczenia, a w pierwszym rzędzie uwolnienia od przypuszczalnie obecnego jako domieszka bezwodnika naftalowego, wykłócano z 2 n Na,CO ; ). Nie osiągnięto jednak rezultatów dodatnich, a to z tego powodu, że jak przekonano się w badaniach bliższych, bezwodnik naftalowy prawie nie rozpuszcza się na zimno w mniej stężonych roztworach sody. W razie użycia takich roztworów na gorąco, lub stosowania roztworów więcej stężonych albo ługów bezwodnik roztwarza się, lecz także ulega rozkładowi i związek usiarczony: traci barwę i dodany octan ołowiu daje osad siarczku ołowiu, świadcząc, że w roztworze znajduje się siarczek alkaliczny. Ponieważ, próbując ') L. Szperl, R. Ch. 10, 514 (1930).
8 664 Ludwik Szperl i Henryk Morawski w różnych stężeniach i temperaturach takich odczynników, jak soda, ług sodowy, amonjak, nie udało się znaleźć warunków, w których można byłoby usuwać bezwodnik naftalowy, nie wywołując równocześnie rozkładu związku usiarczonego, przeto zwróciliśmy się do oczyszczania tego produktu drogą krystalizacji. Przekonawszy się, że jest on mało rozpuszczalny w alkoholu i w acetonie, a natomiast dobrze w gorącym kwasie octowym lodowatym prze. krystalizowaliśmy z niego kilkakrotnie całą ilość produktu dodając w jednej z pierwszych operacyj węgla aktywnego. Tak oczyszczona substancja miała wygląd blaszkowatych ciemno pomarańczowych kryształków. Produkt ten, szybko ogrzany, topniał w temp , ogrzewanie ostrożne powoduje w wyżej podanej temp. topnienie tylko częściowe; w miarę podwyższania temp. barwa produktu zmienia się na jasno żółtą i całkowite topnienie następuje w temp. ok. 235". Gdy powtórnie ogrzewać próbkę poprzednio raz już stopioną, to przejście w ciecz ma miejsce tylko w temp. ostatnio wymienionej. Przypuszczenie, że w wyższych temp. następuje rozkład produktu zostało dowiedzione, gdy, ogrzewając większą jego ilość, stwierdziliśmy wydzielanie się siarkowodoru. Aczkolwiek krystalizowanie z kwasu octowego lodowatego oddało znaczne usługi sprawie uwolnienia związku usiarczonego od domieszek, to jednak, jak zauważyliśmy następnie, wybór rozpuszczalnika nie był trafny. Pokazało się bowiem po oddestylowaniu kwasu octowego z pozostałych roztworów, że, otrzymany w ten sposób produkt, już nawet swą żółto pomarańczową barwą różni się od porcyj, które wykrystalizowały podczas stygnięcia roztworu. Istotnie wykryliśmy, że zawiera on oprócz związku usiarczonego dosyć znaczną domieszkę bezwodnika naftalowego. Jego powstanie wkrótce zostało wyjaśnione, gdy zwróciliśmy baczniejszą uwagę na przebieg procesu rozpuszczania się związku usiarczonego we wrzącym kwasie octowym. Stwierdziliśmy mianowicie wydzielanie się siarkowodoru i przyjęliśmy to zjawisko, jako skutek hydrolizy naszego produktu. Roztwory w kwasie octowym, mające początkowo barwę czerwoną, przechowywane przez kilka miesięcy, straciły ją prawie zupełnie, co stanowi dowód, że i w temp. pokojowej odbywa się powolny rozkład substancji. Wobec powyższego nie można było uznać otrzymanego przez nas związku za dostatecznie czysty, a ponieważ dokonywane próby pochłonęły znaczną jego część, przeto przyrządziliśmy większą ilość, postępując w sposób podany niżej. Działanie siarkowodoru na chlorek naftalilu w roztworze benzenu. Aparatura jak w doświadczeniu poprzedniem. Użyto 30 g chlorku naftalilu^ rozpuszczonego w 150 cm 3 suchego benzenu. Siarkowodór
9 O działaniu siarkowodoru 665 przepuszczano, ogrzewając roztwór do wrzenia. Już po upływie 15 minut od rozpoczęcia reakcji roztwór zabarwił się na czerwono. Chlorowodór wydzielał się w znacznej ilości. Po 3 godzinach zaczął wytrącać się z roztworu osad krystaliczny. Po 7 godzinach jego ilość była tak znaczna, że go odsączono na gorąco. Przesącz poddano dalej działaniu siarkowodoru. Osad wypadał w dalszym ciągu; gdy po pewnym czasie zebrało się go dosyć dużo, został oddzielony od cieczy w sposób wyżej wspomniany, przez ciecz przepuszczano znowu siarkowodór, uzyskując nowe porcje osadu. Ogółem produktu krystalicznego zebrano 15 g. Oczyszczono go przez kilkakrotną krystalizację na gorąco z suchego benzenu (na 3 g substancji około 500 cm' benzenu), stosując w jednej z nich węgiel aktywny. Po tych operacjach substancja tak co do postaci kryształów, jak i ich barwy nie różniła się od produktu, otrzymanego w doświadczeniu opisanem poprzednio. Jej temp. topnienia (ogrzewanie szybkie) podniosła się nieco i wynosiła Analiza dała wyniki nast.: 1 Z 0,3186 g produktu otrzymano 0,7870 g C0 2 i 0,0818 g H-,0 II. 0,2667 0,2896 BaS0 4 III 0,2671 0,2856 Dla C 1 2H 0O L.S wyliczono C 67,26; H 2,82: S 14,97 znaleziono 1 C-67,36 H 2,87 11 S 14, S 14,91 Ciężar cząsteczkowy został oznaczony w benzenie metodą ebuljoskopową. Rozczynnik Związek Podwyższenie Cięż. cząst ,3865 0, , ,6820 0, , ,0970 0, ,8 Ciężar cząsteczkowy wyliczony dla C,L.H,,0_.S = 214,1. Z rezultatów analizy i pomiarów ciężaru cząsteczkowego wypływa skład i wielkość cząsteczki badanego produktu C^HeO^S. Ma charakter chemiczny tego związku rzuca wyraźne światło, zaznaczone wyżej, jego zachowanie się w stosunku do gorących roztworów sody, ługów, amonjaku. Jest to tiobezwodnik kwasu naftalowego. Streszczenie. Rezultaty pracy niniejszej są nast: chlorek naftalilu, poddany działaniu siarkowodoru bez rozpuszczalnika w temp. około 100", zmienia się na masę smolistą. Gdy ogrzewać tenże chlorek w roztworze ksylenu
10 666 Ludwik Szperl l Henryk Morawski w temp , lub w roztworze benzenu do wrzenia, to wytwarza się krystaliczny tiobezwodnik kwasu naftalowego barwy pomarańczowej nienotowany dotychczas w literaturze. Związek, ten w temp. około 200" poczyna się rozkładać; szybko ogrzany, topnieje w temp ". Łatwo ulega hydrolizie pod wpływem gorących roztworów sody, ługów, amonjaku. Warszawa. Politechnika. Zakład Chemji Organicznej Résumé. Dans le présent travail on a obtenu les résultats suivants. Sous l'action de l'hydrogène sulfuré à 100" le chlorure de naphtalyle sans solvant donne une masse goudronneuse. Le même chlorure chauffé dans une solution de xylène à 80 86" ainsi que dans une solution de benzène portée à l'ébullition, donne le thioanhydride de l'acide naphtalique formant de cristaux orange, composé qui jusqu'à présent n'a pas été noté dans la littérature. Cette substance subit une décomposition la température approchant de 200. Chauffée énergiquement elle fond à ". Elle subit une hydrolyse sous l'action de solution chaude de soude, d'alcalis et d'ammoniaque. Laboratoire de Chimie Organique de l'ecole Polytechnique de Varsovie.
kwasów IV. Sur l'action de l'hydrogène sulfuré sur les chloroanhydrides d'acides IV. Siarkowodór i chlorki toluylu.
LUDWIK SZPERL. O działaniu siarkowodoru na kwasów IV. chlorobezwodniki Sur l'action de l'hydrogène sulfuré sur les chloroanhydrides d'acides IV. Siarkowodór i chlorki toluylu. (Otrzymano 121X.1931). Badania
Estry kwasu oc-tionaftoesowego.
LUDWK SZPERL 1 JÓZEF HERSZflFT. Estry kwasu oc-tionaftoesowego. Sur les éthers-sels de l'acide a-thionaphtoïque. (Otrzymano 10. V. 34.) Zarówno kwas a-tionaftoesowy, jak i jego estry nie są znane w literaturze
Identyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Katedra Chemii Organicznej. Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab.
Katedra Chemii Organicznej Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab. Sławomir Makowiec GDAŃSK 2019 Preparaty wykonujemy w dwuosobowych zespołach, każdy zespół
O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów VI.
LUDWIK SZPERL I LUCJAN OZIĘBŁO. O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów VI. Siarkowodór i chlorek as-o-ksyloylu. Sur l'action de l'hydrogène sulfuré sur les chlorures d'acides VI. (Otrzymano
O działaniu selenowodoru na chlorobezwodniki. Selenowodór i chlorek benzoylu.
LUDWIK SZPERL i WŁADYSŁAW WI0R0GÓRSK1. O działaniu selenowodoru na chlorobezwodniki kwasów I. Selenowodór i chlorek benzoylu. Sur l'action de l'hydrogène selené sur les chloroanhydrides d'acides I. (Otrzymano
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
ĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
wodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz).
21.03.2018 Do doświadczenia użyto: wodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz). Do naczynia wlano roztwór
Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego.
Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z właściwościami chemicznymi
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
[1 a] Acetanilid LISTA PREPARATÓW. Odczynniki: anilina 15 g lodowaty kwas octowy 15 ml pył cynkowy 0.1 g węgiel aktywny 0.2 g
LISTA PREPARATÓW [1 a] Acetanilid anilina 15 g lodowaty kwas octowy 15 ml pył cynkowy 0.1 g węgiel aktywny 0.2 g W kolbie kulistej o pojemności 100 ml, zaopatrzonej w deflegmator z termometrem, połączony
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego
16 SOLE KWASU WĘGLOWEGO CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego Zakres obowiązującego materiału Węgiel i pierwiastki 14 grupy układu okresowego, ich związki
O pochodnych 3,3-dwupirydylu.
WflNDft BRYDOWNfl I WŁflDYSŁflW W1SZNIEWSK1. O pochodnych 3,3-dwupirydylu. Sur les derives du 3,3'-dipyridyle. (Otrzym. 1.VI1.1935 r.) W pracy poprzednie] jednego z nas *) zostały opisane pewne pochodne
Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).
Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX (2008-2013)). Badanie tożsamości wg Farmakopei Polskiej należy wykonywać w probówkach. Odczynniki bezwzględnie należy dodawać w podawanej kolejności.
UKŁADY WIELOFAZOWE ROZDZIELANIE MIESZANINY CHLORKÓW SODU I POTASU
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ PODSTAWY TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ UKŁADY WIELOFAZOWE ROZDZIELANIE MIESZANINY CHLORKÓW SODU I POTASU Dr inż. Maria Pertkiewicz-Piszcz
I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO. Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO XV Konkurs Chemii Organicznej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1 (9 pkt) Ciekłą mieszaninę,
Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne.
Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z metodami identyfikacji pierwiastków
Zadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)
Zadanie: 1 (1pkt) Stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu (V) ołowiu (II) Pb(NO 3 ) 2 w temperaturze 20 0 C wynosi 37,5%. Rozpuszczalność tej soli w podanych warunkach określa wartość: a) 60g b)
Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne
Klasyczna Analiza Jakościowa Organiczna, Ćw. 4 - Identyfikacja wybranych cukrów Ćwiczenie 4 Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Zagadnienia teoretyczne: 1. Budowa
Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium)
Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium) Analiza wagowa. znaczanie siarczanów w postaci siarczanu(vi) baru znaczenie polega na strącaniu jonów rozpuszczalnego osadu BaS ( Ir BaS = 11 10-10 ):
ĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Laboratorium z przedmiotu: Wybrane
1 ekwiwalent 2 ekwiwalenty 2 krople
PREPARAT NR 5 COOH OH H 2 SO 4 COOH O ASPIRYNA 50-60 o C, 30 min. O Stechiometria reakcji Kwas salicylowy bezwodny Bezwodnik kwasu octowego Kwas siarkowy stęż. 1 ekwiwalent 2 ekwiwalenty 2 krople Dane
Kuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
1.1 Reakcja trójchlorkiem antymonu
ĆWICZENIE IV - WYKRYWANIE WITAMIN Odczynniki: - chloroform bezwodny, - bezwodnik kwasu octowego, - trójchlorek antymonu roztwór nasycony w chloroformie, - 1,3-dichlorohydryna gliceryny - żelazicyjanek
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 12 marzec 2008 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III Numer zadania 1
PODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne
1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22
Chemia Organiczna Syntezy
Chemia rganiczna Syntezy Warsztaty dla uczestników Forum Młodych Chemików Gdańsk 2016 Dr hab. Sławomir Makowiec Mgr inż. Ewelina Najada-Mocarska Mgr inż. Anna Zakaszewska Wydział Chemiczny Katedra Chemii
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH AMINOKWASÓW
BADANIE WŁAŚIWŚI FIZYKEMIZNY AMINKWASÓW IDENTYFIKAJA AMINKWASÓW BIAŁKA, JAK I WLNE AMINKWASY REAGUJĄ ZA PŚREDNITWEM GRUP: -N 2 I Z NINYDRYNĄ, DINITRFLURBENZENEM I KWASEM AZTWYM (III). WYSTĘPWANIE W STRUKTURZE
5. STECHIOMETRIA. 5. Stechiometria
5. STECHIOMETRIA 25 5. Stechiometria 5.1. Ile gramów magnezu wzięło udział w reakcji z tlenem, jeśli otrzymano 6,0 g tlenku magnezu? Odp. 3,60 g 5.2. Do 50 cm 3 roztworu kwasu siarkowego (VI) o stężeniu
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin 20.01.2010 r. godz. 9 00 Czas pracy: 90 minut ETAP II Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Ilość punktów za zadanie Ilość punktów
O działaniu siarki na związki organiczne III.
LUDWIK SZPERL i TADEUSZ WIERUSZ-KOWALSKl O działaniu siarki na związki organiczne III. (Alkohol benzylowy. Dwufenylokarbinol). Na całość wiadomości naszych o ciałach pod wpływem siarki z węglowodorów wytworzonych
1 ekwiwalent 1,45 ekwiwalenta 0,6 ekwiwalenta
PREPARAT NR 1 O H 1. CH 3 COOK 2. woda, HCl KWAS trans-cynamonowy COOH t. wrz., 4 godz. Stechiometria reakcji Aldehyd benzoesowy 1 ekwiwalent 1,45 ekwiwalenta 0,6 ekwiwalenta Dane do obliczeń Związek molowa
XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Powtórzenie wiadomości z kl. I
Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Powtórzenie wiadomości z kl. I Na początku kl. I po kilku lekcjach przypominających materiał w każdej klasie przeprowadzam mini konkurs chemiczny.
Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO
Pierwiastki bloku d. Zadanie 1.
Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2012/2013 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2012/2013 eliminacje rejonowe Zadanie
PL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL BUP 24/09. JULIUSZ PERNAK, Poznań, PL OLGA SAMORZEWSKA, Koło, PL MARIUSZ KOT, Wolin, PL
PL 212157 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212157 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 385143 (22) Data zgłoszenia: 09.05.2008 (51) Int.Cl.
ĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 23 maja 2015 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
ĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH.
ĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH. Nośnikowe metody wydzielania izotopów promieniotwórczych W badaniach radiochemicznych ma się zwykle do czynienia z bardzo małymi ilościami
Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców
Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców 1. Rekcja na obecność cukrów: próba Molischa z -naftolem Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukrowce, tak wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza
Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)
Laboratorium: Powstawanie i utylizacja zanieczyszczeń i odpadów Makrokierunek Zarządzanie Środowiskiem INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA 24 Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) 1 I. Cel ćwiczenia
ALDEHYDY, KETONY. I. Wprowadzenie teoretyczne
ALDEYDY, KETNY I. Wprowadzenie teoretyczne Aldehydy i ketony są produktami utlenienia alkoholi. Aldehydy są produktami utlenienia alkoholi pierwszorzędowych, a ketony produktami utlenienia alkoholi drugorzędowych.
Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub
Laboratorium Chemii rganicznej, Synteza oranżu β-naftolu, 1-5 Synteza oranżu β-naftolu Wydział Chemii UMCS w Lublinie 1. Właściwości fizyczne i chemiczne oranżu β-naftolu S 3 a ranż β-naftolu; C 16 10
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii III etap
KOD Ucznia Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii III etap Termin: 05. 04. 2004 r Czas pracy: 90 minut Ilość punktów za rozwiązanie zadań Razem Podpis Część I Cześć II Cześć III Zadania zamknięte i otwarte
Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
substancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów I.
LUDWIK SZPERL. O działaniu siarkowodoru na chlorobezwodniki kwasów I. Sur l'action de sulfure d'hydrogène sur les chloroanhydrides d'acides I. Siarkowodór i chlorek benzoylu. (Otrzymano 4.VII.30). Publikacja
PREPARATYKA NIEORGANICZNA. Przykład 1 Ile kilogramów siarczanu(vi) żelaza (II) można otrzymać z 336 kg metalicznego żelaza?
PREPARATYKA NIEORGANICZNA W laboratorium chemicznym jedną z podstawowych czynności jest synteza i analiza. Każda z nich wymaga specyficznych umiejętności, które można przyswoić w trakcie ćwiczeń laboratoryjnych.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Zakład Chemii Organicznej: kopiowanie zabronione 1/5
Kolokwium z utleniania i redukcji Autorzy: A. Kluczyk, M. Kuczer, D. Myśliwiec Imię i nazwisko Kierunek studiów Nazwisko prowadzącego Data Wersja A czas: 45 minut Skala ocen: ndst 0-20, dst 20,5-24, dst+
Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1
PREPARAT NR 2 2,4,6-TRIBROMOANILINA NH 2 NH 2 Br Br Br 2 AcOH, 0 o C, 1 godz. Br Stechiometria reakcji Anilina 1 ekwiwalent 3.11 ekwiwalenta Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol) Gęstość (g/ml) Anilina
REAKCJE W CHEMII ORGANICZNEJ
Katedra Biochemii ul. Akademicka 12, 20-033 Lublin tel. 081 445 66 08 www.biochwet.up.lublin.pl REAKCJE W CHEMII ORGANICZNEJ I. Reakcje utleniania na przykładzie różnych związków organicznych. 1. Utlenienie
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC.
Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC. OH + Br NaOH aq. Bu 4 NHSO 4 O Zastosowanie produktu: półprodukt w syntezie organicznej, monomer.
Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)
Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Zadanie 7 (1 pkt) Uporządkuj podane ilości moli związków chemicznych według rosnącej liczby
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Kierunek... Sprawozdanie z ćw. 2. Wyniki pomiarów i obliczeń należy podać z właściwą dokładnością (ilością cyfr znaczących).
Kierunek... Sprawozdanie z ćw. 2 Imię i nazwisko... OZNACZANIE WODY KRYSTALIZACYJNEJ W HYDRATACH Wyniki pomiarów i obliczeń należy podać z właściwą dokładnością (ilością cyfr znaczących). barwa soli uwodnionej
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie
SPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
II Etap rejonowy 28 styczeń 2019 r. Imię i nazwisko ucznia: Czas trwania: 60 minut
XVI Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów klas trzecich gimnazjów oraz klas trzecich oddziałów gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2018/2019
HYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I
Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn
ĆWICZENIE 5. KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze)
ĆWICZENIE 5 KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze) Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą polimeryzacji w roztworze oraz badaniem składu powstałego kopolimeru.
... A. kwas siarkowodorowy B. kwas siarkowy (IV) C. kwas siarkowy (VI)
1. (2pkt) Uzupełnij zdania, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A - H, tak aby zdania były prawdziwe. Po rozpuszczeniu w wodzie tlenku fosforu (V) powstanie A/B. Roztwór tej substancji zabarwi oranż
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII
Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄ CEGO Miejsce na nalepkę z kodem szkoły Instrukcja dla zdającego PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Arkusz I Czas pracy 120 minut 1. Proszę sprawdzić,
) Sposób otrzymywania kwasu 2, 4-di-/1, 1-dimetylopropylo/fenoksyoctowego
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 162805 (13) B1 (2 1) Numer zgłoszenia: 286926 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 17. 09. 1990 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl5: C07C 59/70
Oznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 16.03. 2010 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer
STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE STĘŻENIE MOLOWE
STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE 1. Oblicz stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku rozpuszczenia 4g chlorku sodu w 15,6dag wody. 2. Ile gramów roztworu 15-procentowego można otrzymać mając do dyspozycji
X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego
Zad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2015/2016
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2015/2016 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Zadanie 2. (0 1) Uzupełnij schemat reakcji estryfikacji. Wybierz spośród podanych wzór kwasu karboksylowego A albo B oraz wzór alkoholu 1 albo 2.
Zadanie 1. (0 1) W celu odróżnienia kwasu oleinowego od stopionego kwasu palmitynowego wykonano doświadczenie, którego przebieg przedstawiono na schemacie. W probówce I wybrany odczynnik zmienił zabarwienie.
ĆWICZENIE 3. Cukry mono i disacharydy
ĆWICZENIE 3 Cukry mono i disacharydy Reakcja ogólna na węglowodany (Reakcja Molischa) 1 ml 1% roztworu glukozy 1 ml 1% roztworu fruktozy 1 ml 1% roztworu sacharozy 1 ml 1% roztworu skrobi 1 ml wody destylowanej
Litowce i berylowce- lekcja powtórzeniowa, doświadczalna.
Doświadczenie 1 Tytuł: Badanie właściwości sodu Odczynnik: Sód metaliczny Szkiełko zegarkowe Metal lekki o srebrzystej barwie Ma metaliczny połysk Jest bardzo miękki, można kroić go nożem Inne właściwości
VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
KWAS 1,2-DIBROMO-2-FENYLOPROPIONOWY
PREPARAT NR 5 KWAS 1,2-DIBROMO-2-FENYLOPROPIONOWY Br COOH Br COOH 2 CHCl 3,
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI
Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie
OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY
Katedra Chemii Organicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY Prowadzący: mgr inż. Marta Grec Miejsce ćwiczeń: sala 102 1. Cel ćwiczenia Celem doświadczenia jest zapoznanie
X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów szkół podstawowych
Kod ucznia Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów szkół podstawowych Suma punktów 13 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas rozwiązywania
Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O
Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2O, stały (NH 4) 2SO 4, H 2O dest. Sprzęt laboratoryjny: zlewki (50, 100 cm 3 ), cylinder
Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1
PREPARAT NR 20 KWAS 2JODOBENZOESOWY NH 2 NaNO 2, HCl Woda, < 5 o C, 15 min N 2 Cl KI Woda, < 5 o C, potem 50 o C, 20 min I Stechiometria reakcji Kwas antranilowy Azotyn sodu Kwas solny stężony 1 ekwiwalent
10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm