Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sylabus Przedmiotu. Patomorfologia

Transkrypt

1 Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sylabus Przedmiotu Patomorfologia Wydział Kierunek Specjalność Kod przedmiotu Wydział Lekarski I Lekarski - Lek/S/J/3/55 1. INFORMACJE OGÓLNE Nazwa przedmiotu Nazwa przedmotu nadrzędnego/modułu Rok akademicki Patomorfologia / 2019 Rok studiów Trzeci - Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) 2016 Semestr Rok naboru Profil kształcenia Poziom studiów 2016 / Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) jednolite magisterskie Tryb studiów Język wykładowy Rodzaj przedmiotu Koordynator przedmiotu stacjonarne polski Zajęcia obowiązkowe Woźniak Aldona dr hab. n.med. Koordynator przedmiotu nadrzędnego/modułu Osoba zaliczająca - Woźniak Aldona dr hab. n.med. Osoby prowadzące 2. CELE KSZTAŁCENIA. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODUŁU/PRZEDMIOTU Cel kształcenia: Celem zajęć z patomorfologii dla studentów III roku kierunku lekarskiego jest przyswojenie wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu lekarza w zakresie patomorfologii ogólnej i patomorfologii szczegółowej narządów i układów ze szczególnym uwzględnieniem patomorfologii onkologicznej i zasad diagnostyki histopatologicznej chorób nowotworowych i nienowotworowych. 3. WYMAGANIA WSTĘPNE Wymagania wstępne: W Zakładzie Patomorfologii Klinicznej nie prowadzimy wejściówek, czy też innych form sprawdzenia wiadomości przed przystąpieniem do cyklu ćwiczeń z mikroskopii wirtualnej, ćwiczeń sekcyjnych i seminariów z patologii narządowej. Przygotowanie do zajęć: Student na ćwiczenia z mikroskopii wirtualnej i seminaria z patologii narządowej przychodzi przygotowany, w oparciu o zalecane podręczniki i wykłady z patomorfologii oraz wiedzę z zakresu anatomii, fizjologii i histologii zdobytą podczas zajęć na pierwszych latach studiów. Wstępne przygotowanie studentów umożliwia prowadzenie zajęć w formie dyskusji studentów z prowadzącym zajęcia. Tematyka ćwiczeń sekcyjnych zależy od aktualnie omawianej autopsji i dlatego student wszelkie informacje o omawianych zagadnieniach otrzymuje w trakcie zajęć. Wymagania końcowe: Student zobowiązany jest do opanowania wiedzy w zakresie podanym w programie zajęć. Stopień opanowania wiedzy sprawdzany jest w czasie dwóch sprawdzianów cząstkowych odbywających się w trakcie ćwiczeń z mikroskopii wirtualnej, sprawdzianu końcowego zaliczającego ćwiczenia sekcyjne i sprawdzianu zaliczającego seminaria z patologii narządowej. 4. TREŚCI PROGRAMOWE Wykłady Krwotoki, przekrwienie i niedokrwienie, obrzęk wstrząs. Zakrzepica, zatory, zawały, rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe. Patomorfologia procesów adaptacyjnych (zanik, rozrost, przerost, metaplazja). Zwyrodnienia, martwice i apoptoza definicje, patomechanizmy, przykłady. Zapalenia: patomechanizm, definicje, klasyfikacje, przykłady. Regeneracja. Choroby o immunologicznym mechanizmie uszkodzenia tkanek. Reakcja nadwrażliwości typu I, II, III, IV. Nowotworzenie: definicja, nazewnictwo, nowotwory łagodne i złośliwe, różnicowanie, dojrzewanie, anaplazja. Szerzenie się chorób nowotworowych. Wpływ nowotworu na ustrój gospodarza. Zespoły rzekomo nowotworowe. Choroby naczyń krwionośnych: miażdżyca definicja, patomechanizmy, formy morfologiczne, powikłania. Choroby serca: niewydolność krążenia prawokomorowa i lewokomorowa, choroba niedokrwienna oraz zawał mięśnia sercowego, kardiomiopatie. Choroby płuc: rozedma, zapalenia płuc, gruźlica, pylice - definicje, podziały, patomechanizm, postacie morfologiczne, przykłady, powikłania. Nowotwory łagodne i złośliwe płuc. Choroby układu pokarmowego: zapalenia przełyku, przełyk Barretta a, zapalenia żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zespoły złego wchłaniania, idiopatyczne zapalenia jelit. Nowotwory łagodne i złośliwe i zmiany rzekomo nowotworowe przewodu pokarmowego. Choroby wątroby i dróg żółciowych: stłuszczenie wątroby, zapalenia wątroby, marskość Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe tkanek miękkich definicje, podziały, patomechanizm, postacie morfologiczne, przykłady, powikłania, alkoholowe zapalenie wątroby, kamica żółciowa. Choroby nowotworowe i nienowotworowe egzokrynnej trzustki. Choroby nienowotworowe nerek: zapalenia, cukrzyca, kolagenozy, martwica. Nowotwory złośliwe, łagodne i stany rzekomo-nowotworowe nerek. Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 1 z 6

2 Choroby nowotworowe i nienowotworowe pęcherza moczowego. Choroby męskiego układu rozrodczego: zapalenia jąder, łagodny przerost prostaty, rak prostaty. Nowotwory jąder i prącia. Niedokrwistość definicje, przykłady, patomechanizm, powikłania. Skazy krwotoczne definicje, przykłady, patomechanizm, powikłania. Choroby rozrostowe nienowotworowe i nowotworowe układu krwiotwórczego i limfatycznego: przykłady, patomechanizm, postacie morfologiczne, powikłania. Choroby nienowotworowe tarczycy, nadnerczy i przysadki (zespoły kliniczno patomorfologiczne, które im towarzyszą). Choroby nowotworowe gruczołów wydzielania wewnętrznego. Nowotwory trzonu i szyjki macicy definicje, patogeneza, typy histologiczne. Zapalenia jajowodów. Ciąża ektopowa. Choroby przenoszone drogą płciową. Nienowotworowe i nowotworowe choroby jajników. Nienowotworowe i nowotworowe choroby gruczołu piersiowego. Choroby zapalne i zwyrodnieniowe stawów. Choroby kości: krzywica, osteoporoza, rozmiękanie kości, nowotwory kości. Choroby skóry: łagodne i złośliwe rozrosty nabłonkowe, znamiona barwnikowe, czerniak. Krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego, tętniaki mózgu, udar niedokrwienny i krwotoczny mózgu, zatory w ośrodkowym układzie nerwowym, zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu, nowotwory ośrodkowego układu nerwowego pojęcia podstawowe. Patomorfologia płodu i noworodka: wcześniactwo, wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu, niedojrzałość, zespół zaburzeń oddychania, urazy okołoporodowe, zakażenia, choroba hemolityczna noworodków. Seminaria Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe tkanek miękkich. Nowotwory układu oddechowego. Nowotwory narządu rodnego. Nowotwory przewodu pokarmowego. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i przysadki. Nowotwory układu moczowego i prostaty. Nowotwory wątroby, trzustki i ślinianek. Patomorfologia zapaleń wątroby. Nowotwory układu chłonnego. Nowotwory gruczołów dokrewnych. Patomorfologia kłębuszkowych chorób nerek. Patomorfologia serca. Patomorfologia nowotworów sutka. Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe skóry Ćwiczenia z mikroskopii wirtualnej Zaburzenia w krążeniu: zakrzepica, wstrząs: przekrwienie czynne i bierne, krwotoki, zakrzepica, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, zatory (płuca, ogólnoustrojowe, wodami płodowymi, zatory gazowe, choroba kesonowa, choroba dekompresyjna, zatory tłuszczowe), zawały. Zmiany wsteczne i zmiany adaptacyjne: wzrost, dojrzewanie i różnicowanie komórek, przerost, rozrost, zaniki, metaplazja, dysplazja, zwapnienia, uszkodzenie komórek, martwice i apoptoza. Zapalenia: zapalenia ostre i przewlekłe. Regeneracja, naprawa, bliznowacenie. Mechanizmy biorące udział w odpowiedzi zapalnej i czynniki je warunkujące. Nowotworzenie - pojęcia podstawowe. Diagnostyka laboratoryjna chorób nowotworowych (badania cytologiczne, histologiczne, immunohistochemia, badania DNA, cytometria przepływowa, mikroskopia elektronowa). Choroby naczyń: etapy powstawania blaszki miażdżycowej, stwardnienie tętnic Moenckeberga, udary mózgu, zawał serca. Guzkowe zapalenie tętnic. Naczyniaki krwionośne i limfatyczne. Ziarniniak naczyniasty. Choroby serca: niewydolność lewo- i prawo-komorowa serca. Zawał mięśnia serca. Gorączka reumatyczna, zapalenia wsierdzia, nadciśnienie, kardiomiopatie. Zaburzenia w zakresie krwiotworzenia i przemiany hemoglobiny: hematopoeza, niedokrwistości, retikulocytoza. Żelazica wątroby. Zaburzenia w zakresie krwinek białych: białaczki, chłoniaki, histiocytozy, aplazja szpiku. Typy choroby Hodgkina, chłoniaki przewodu pokarmowego. Choroby płuc: rozedma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, typy zapalenia płuc, ostra niewydolność oddychania dorosłych, pylice. Zespół płucno sercowy. Nowotwory płuc oraz głowy i szyi. Choroby układu pokarmowego: choroba wrzodowa, zapalenie wyrostka robaczkowego, rak przełyku i żołądka, polipy nowotworowe i nienowotworowe, rak okrężnicy. Choroby wątroby i dróg żółciowych: zapalenia wątroby (marskość), nowotwory wątroby. Choroby trzustki: zapalenia trzustki, martwica Balserowska. Choroby układu dokrewnego: zespół Waterhouse-Friederichsena, zapalenia tarczycy, nowotwory tarczycy, nowotwory przysadki, zespół pustego siodła tureckiego. Choroby nadnerczy. Choroby nerek: odmiedniczkowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenia nerek, nadciśnienie w chorobach nerek. Nerki w skrobiawicy. Cukrzyca i powikłania. Nowotwory układu moczowego. Choroby męskiego układu rozrodczego: zapalenia jąder, łagodny przerost prostaty, rak prostaty. Nowotwory jąder (germinalne). Choroby żeńskiego układu rozrodczego: ciąża pozamaciczna, endometrioza, nowotwory macicy, nowotwory janika, zaśniad groniasty, kosmówczak. Choroby gruczołu piersiowego: zmiany włóknisto-torbielowate, rak piersi. Choroby skóry: znamiona, czerniak złośliwy, nowotwory nabłonkowe. Choroby układu nerwowego: zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego Choroby układu nerwowego: zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego. Ćwiczenia sekcyjne Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 2 z 6

3 Wprowadzenie: przepisy prawne i zasady techniki sekcyjnej zwłok. Omówienie bieżącego lub archiwalnego sekcyjnego: a) zagadnienia związane z chorobą podstawową oraz patomechanizmem zgonu pacjenta, b) sekcja zwłok, c) ustalenie przyczyny zgonu pacjenta i sformułowanie rozpoznania sekcyjnego. 5. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA MODUŁU/PRZEDMIOTU ORAZ WERYFIKACJA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ STUDENT OSIĄGNIE W ZAKRESIE: Numer standardu kształcenia lub kierunkowego efektu kształcenia WIEDZY Odniesienie do charakterystyki drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji Sposób oceny/metoda weryfikacji zakładanych efektów kształcenia Metody realizacji zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu B.W22. test końcowy,, zna nazewnictwo patomorfologiczne C.W25 test test końcowy, egzamin, wykłady, zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek C.W26. test określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów; C.W27. test egzamin, zna definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania przyczyn wstrząsu oraz niewydolności wielonarządowej; C.W28. test egzamin, zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych C.W29. test egzamin, zna zagadnienia z zakresu szczegółowej patologii narządowej, obrazy makro- i mikroskopowe oraz przebieg kliniczny zmian patomorfologicznych w poszczególnych narządach C.W30. test końcowy, wykłady, opisuje konsekwencje rozwijających się zmian patologicznych dla sąsiadujących topograficznie narządów C.W31. egzamin,, wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i niemodyfikowalne; C.W32. końcowy, test, wymienia postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej; C.W33. egzamin,, zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych nowotworów człowieka; E.W23 egzamin,, Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 3 z 6

4 zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii E.W24. egzamin, UMIEJĘTNOŚCI obsługuje mikroskop optyczny także w zakresie korzystania z immersji A.U1. rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom i strukturom komórkowym, dokonuje opisu i interpretuje ich budowę oraz relacje między budową i funkcją A.U2. egzamin,, posługuje się w mowie i w piśmie mianownictwem anatomicznym, histologicznym oraz embriologicznym A.U5. test końcowy, test egzamin,, powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych C.U11. analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny; C.U12. posługuje się reakcją antygen przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych, alergicznych, autoimmunizacyjnych, chorób krwi i nowotworowych C.U8. przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych D.U12. odpowiedź ustna przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci D.U14. wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym D.U15. P7S_UK odpowiedź ustna krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępną literaturę D.U17. prezentacja, odpowiedź ustna KOMPETENCJI Przestrzega zasad etyki zawodowej. K04 P7S_KK, samodzielna praca studenta Przestrzega tajemnicy obowiązującej pracowników ochrony zdrowia. K07 P7S_KR Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. K09 P7S_UO, samodzielna praca studenta samodzielna praca studenta, Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 4 z 6

5 6. METODY DYDAKTYCZNE I NAKŁAD PRACY STUDENTA FORMA ZAJĘĆ CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN LICZBA GODZIN SAMODZIELNEJ KONTAKTOWYCH PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN ELEARNING PUNKTY ECTS SEMINARIA ,20 ĆWICZENIA-B ,70 WYKŁADY ,10 ŁĄCZNY NAKŁAD PRACY STUDENTA ,00 / 14,00 METODY DYDAKTYCZNE prelekcja dyskusje przypadki ćwiczenia praktyczne pokaz film prelekcja wykład 7. KRYTERIA OCENY Zaliczenie kryterium zaliczenia: student otrzymuje zaliczenie III roku po zaliczeniu dwóch sprawdzianów cząstkowych odbywających się w trakcie ćwiczeń z mikroskopii wirtualnej, sprawdzianu końcowego zaliczającego ćwiczenia sekcyjne i sprawdzianu zaliczającego seminaria z patologii narządowej. Szczegółowe formy i progi zaliczenia wszystkich sprawdzianów podano w regulaminach zajęć z patomorfologii dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego I. 1. Egzamin końcowy w pierwszym terminie jest egzaminem testowym, z pytaniami jednokrotnego wyboru. Za próg zaliczenia egzaminu końcowego przyjęto 60% prawidłowych odpowiedzi. Do pierwszego terminu egzaminu muszą przystąpić obowiązkowo wszyscy studenci III roku. Po konsultacji z samorządem studenckim ustala się trzy terminy egzaminu testowego. Egzamin zostanie przeprowadzony na Platformie OLAT. Zapisy na poszczególne terminy egzaminu będą możliwe za pośrednictwem Platformy OLAT. 2. O ostatecznej ocenie z przedmiotu decyduje wynik testu egzaminacyjnego stanowiący 70% oceny końcowej i średnia ze wszystkich ocen uzyskanych w czasie zaliczeń z zajęć z patomorfologii stanowiąca 30% oceny. Studenci którzy nie zdali egzaminu końcowego mają do indeksu wpisaną ocenę niedostateczną a studenci którzy zdali egzamin końcowy na ocenę bardzo dobrą mają wpisaną do indeksu ocenę bardzo dobrą, niezależnie od średniej z wszystkich ocen uzyskanych w czasie zaliczeń z zajęć z patomorfologii. Przykład Średnia ocen w czasie zajęć z patomorfologii = 3,4 (30% oceny końcowej) Ocena z testu egzaminacyjnego = 4,5 (70% oceny końcowej) Łączna ocena za egzamin i zajęcia z patomorfologii = 4,17 (100%) Ocena końcowa za egzamin = 4,0 Ocena wpisana do indeksu 4,0 (dobry), ponieważ: do - 2,99 niedostateczny 3,00-3,39 dostateczny 3,40-3,79 dość dobry 3,80-4,19 dobry 4,20-4,59 ponad dobry 4,60-5,00 bardzo dobry 3. Student, który nie przystąpił do egzaminu końcowego w żadnym z 3 terminów i nie przedstawił dokumentów uzasadniających usprawiedliwienie nieobecności na egzaminie będzie miał wpisaną ocenę niedostateczną. Dla studentów z nieobecnością usprawiedliwioną zostanie zorganizowany dodatkowy termin egzaminu testowego. Terminy egzaminu będą ustalane ze Starostą. Egzaminy poprawkowe są egzaminami testowymi, które będą organizowane po przeprowadzeniu wszystkich dostępnych terminów egzaminu z patomorfologii w Katedrze Patomorfologii Klinicznej. Na wybrany termin egzaminu poprawkowego student wpisuje się korzystając z Platformy OLAT. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie obowiązuje w ramach przedmiotu patomorfologia 8. LITERATURA PODSTAWOWA 1. Kumar, Cotran, Robbins Robbins Patologia., Wydanie II polskie pod redakcją Włodzimierza T. Olszewskiego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wrocław., LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała Patologia znaczy słowo o chorobie., Wydanie drugie, Polska Akademia Umiejętności, Kraków., Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury Patomorfologia kliniczna, Wydanie III, PZWL, Warszawa, Edmund Chróścielewski, Stefan Raszeja Sekcja zwłok, Wydanie IV, PZWL, Warszawa, REGULAMIN ZAJĘĆ Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 5 z 6

6 Dodano w formie załącznika plikowego. 11. PLAN ORGANIZACJI ZAJĘĆ Dodano w formie załącznika plikowego. 12. KOŁA NAUKOWE Koło Naukowe z Patomorfologii 13. INFORMACJE KOŃCOWE ul. Przybyszewskiego 49, Poznań 14. SYSTEM OCENIANIA OCENA LOKALNA DEFINICJA LOKALNA OCENA ECTS DEFINICJA ECTS 5 bardzo dobry - znakomita wiedza, umiejętności i komptencje A celujący - wybitne osiągnięcia 4,5 ponad dobry - bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje B bardzo dobry - powyżej średniego standardu z pewnymi błędami 4 dobry - opanowanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na dobrym poziomie C dobry - generalnie solidna praca z szeregiem zauważalnych błędów 3,5 dość dobry - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje, ale ze znacznymi niedociągnięciami D zadowalający - zadowalający, ale ze znaczącymi błędami 3 dostateczny - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje z licznymi błędami E dostateczny - wyniki spełniają minimalne kryteria 2 niedostateczny - niezadowalające osiągnięcie wiedzy, umiejętności i kompetencji FX,F niedostateczny - podstawowe braki w opanowaniu materiału Wydrukowano: 15 października 2018, 10:42 strona: 6 z 6