jedn. wzrost/spadek Wyszczególnienie

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe czerwca 5 Budżety JST po q 5 r. na plusie: pomogły koniunktura i środki UE Trendy bieżące Wzrost dochodów JST w q 5 w porównaniu z q, przy słabszej dynamice (+,8% r/r vs. +6,5% w q ). Utrzymanie wzrostu dochodów możliwe dzięki: ()wyraźnej poprawie wpływów z CIT (+9,% r/r vs. +7,% r/r w q ) i PIT (+9,8% r/r vs. +6,8% r/r w q ) oraz ()płatnościom z budżetu UE za ukończone inwestycje (,9 mld zł w q 5). Osłabienie wzrostu inwestycji w q 5 (+,% r/r vs. +5,% r/r w q ) na finiszu perspektywy finansowej 7. Rosnąca w kolejnym roku nadwyżka sektora po pierwszym kwartale wskazuje na trwałość tendencji redukcji deficytu. Wzrost zadłużenia sektora JST w q 5 o,6 mld zł (+,9% r/r wobec +,8% r/r w q ), przy korzystnej relacji szybszego wzrostu dochodów niż zobowiązań w największych miastach, natomiast w ch zadłużenie wzrosło szybciej niż dochody. Perspektywy krótkoterminowe W rocznej perspektywie JST będą funkcjonowały w korzystnym otoczeniu makroekonomicznym, dodatkowo do końca 5 r. będą zasilane dotacjami w ramach płatności z budżetu UE za ukończone inwestycje. W kolejnych latach budżety JST pozostaną pod presją gromadzenia środków na wkład własny w ramach nowej perspektywie finansowej (do sektora JST może trafić ok. z 8,5 mld zł, tj. ok. mld zł); wzrośnie znaczenie instrumentów zwrotnych (pożyczki, kredyty, poręczenia). Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Wanda Urbańska tel. () 5 8 Osłabienie wzrostu inwestycji JST na finiszu starej perspektywy, (w mld zł, r/r %), -,5%,,8 5,%,% wydatki inwestycyjne dynamika r/r (prawa skala) 5% 5% -5% - -5% jedn. wzrost/spadek Wyszczególnienie Q Q 5 miary % r/r Dochody mld zł 5,6 5,6,8 Dochody własne podstawowe mld zł 5,5 5,8, Dochody z tytułu podatków PIT i CIT mld zł 9,6,7,7 Subwencje i dotacje mld zł 6,5 7,,9 w tym dotacje z UE mld zł,8,9, Wydatki mld zł,,8,9 Wydatki inwestycyjne mld zł,,8, Wynik budżetu mld zł 9,6,8, Wynik operacyjny mld zł,6,6 9,5 Zobowiązania mld zł 68,6 7,,8 w tym kredyty i pożyczki mld zł 6, 66,7 5,9 Udział podatków PIT i CIT w dochodach % 8,5 9,9 x Udział subwencji i dotacji w dochodach % 5,5 5,5 x Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach % 8, 8,9 x Udział zobowiązań w dochodach x/ % 5, 6,6 x Udział kredytów i pożyczek w zobowiązaniach % 9,9 9,7 x x/ dochody planowane Źródło: dane Ministerstwa Finansów ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego po I kw. 5, czerwiec 5 r. Informacja sporządzona na podstawie danych wstępnych Ministerstwa Finansów (MF) ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST) po I kw. 5 r. (czerwiec 5), Dane MF są źródłem dla ilustracji graficznej analizy.

2 dochody własne podstawowe podatek od nieruchomości podatek od spadków i darowizn podatek od czynności cywilnoprawnych wpływy z opłaty skarbowej dochody z majątku Monitoring Branżowy Dochody: słabsza dynamika wzrostu dochodów r/r Dochody JST w q 5 wzrosły o, mld zł (+,8% r/r vs. +6,5% w q ). Wyższe wpływy zanotowały wszystkie rodzaje samorządów, z wyjątkiem powiatów ziemskich (-,% r/r.) 6 Dochody JST wg rodzaju JST 5,6 8,5 5,6 5, 8% 6% 5 6,5% 5,8% %,8% % 5 Q 9, Q 5 6,6, Słabsza dynamika wzrostu dochodów r/r w q 5 (+,8% r/r vs. +6,5% w q ) dochody dynamika (prawa skala) Poprawa sytuacji gospodarczej wpłynęła na wzrost dochodów z CIT o 9,% r/r i PIT o 9,8% r/r (odpowiednio +7,% r/r i +6,8% r/r w q ). Zmniejszyła się dynamika wzrostu dochodów podstawowych (+,% r/r vs.,% r/r w q ), na co wpłynął m.in. znaczny spadek dochodów ze sprzedaży majątku [(-,% r/r) w q 5 vs. +5,% r/r w q ]. Wpływy ze sprzedaży majątku są mało stabilnym źródłem zasilania budżetów i służą zwykle do uzupełniania środków finansowych w sytuacji znacznego spadku dochodów podatkowych. Dochody z CIT i PIT 9 Dynamika dochodów z podatków lokalnych ( w %) 6 PIT 8, 7,6 6, 6, CIT,,,, Q 5% -5% -,%,% Q /Q Q 5/Q Mało stabilne wpływy z podatków lokalnych (+,% r/r w q 5 vs. +,% r/r w q ) oraz ze sprzedaży majątku Podobnie jak w roku ubiegłym, na utrzymanie dodatniego tempa wzrostu dochodów wpłynęły dotacje z budżetu UE z tytułu płatności za ukończone inwestycje (,9 mld zł w q 5 i,8 mld zł w q ). Najwięcej dotacji w q 5 wpłynęło do budżetów największych miast (5% ogółu) i województw (%), tj. do segmentów najbardziej zaangażowanych w absorpcję środków unijnych. strona /6

3 Dotacje unijne wg rodzaju JST w q 5 r.( w %),,,,,8,9 Q Q Q Q Q q 5 % 7% % 5% Budżety miast na i województw największymi beneficjentami środków UE w q 5 (odpowiednio 5% i % ogólnej kwoty dotacji) Średnio udział dotacji UE w dochodach całego sektora w q 5 wyniósł 5,%, podobnie jak w q. Wydatki: wygaszanie wzrostu inwestycji JST na finiszu starej perspektywy UE W q 5 wydatki inwestycyjne wzrosły o,% r/r vs. 5,% r/r w q i stanowiły 8,9% wydatków (8,% w q ). Wydatki JST inwestycyjne 5,5,,8 5%,,8, 5% % 5,%,%,6% % 5% 5,% %,9% -5% % - -,5% -5% wydatki inwestycyjne wydatki dynamika r/r (prawa skala) dynamika r/r (prawa skala) Osłabienie wzrostu inwestycji w q 5 (+,% r/r vs. 5,% r/r w q ) na finiszu perspektywy finansowej 7 Wydatki inwestycyjne wg rodzaju JST Tempo zmian wydatków inwestycyjnych (w %) 6 8,5%,7,6,6 5,5%,9%,,5,,,6,%,5,5 6,5%,6%,56,8,5 - -, Q /Q Q 5/Q W pierwszym kw. ostatniego roku rozliczeń projektów UE, przyspieszenie inwestycji w gminach oraz ch strona /6

4 W pierwszym kwartale roku, w którym mija ostateczny termin rozliczeń projektów finansowanych w ramach perspektywy 7 zanotowano: /przyspieszenie inwestycji w gminach (efekt skali ok. tys. gmin); /istotny wzrost wydatków inwestycyjnych województw (+% r/r); /spadek inwestycji w miastach na (-% r/r). Wynik budżetów: w kolejnym roku nadwyżka w pierwszym kwartale Sektor JST w q 5 osiągnął zbiorczo dodatni wynik budżetowy (ok. mld zł vs. ok. mld zł w q ). Chociaż nadwyżka budżetowa w pierwszym kwartale jest zjawiskiem normalnym ze względu na specyfikę procesów inwestycyjnych (pierwszy kwartał i część drugiego to czas rozstrzygania przetargów, dodatkowo w okresie zimowym okresowo wstrzymywane są remonty np. drogowe), to coraz wyższa jej kwota w kolejnych trzech latach wskazuje na trwałość tendencji redukcji deficytu. Wynik planowany i wykonany budżetów JST Wynik budżetowy wg kategorii JST -5-7,9 -, 9,6,8 -,5-8,5 wynik wykonany wynik planowany na koniec roku 5,, Q Q 5,, Wzrost nadwyżki budżetowej w pierwszym kwartale kolejnego roku, sygnałem trwałości tendencji redukcji deficytu Zadłużenie: wzrost zadłużenia sektora JST W q 5 zobowiązania samorządów wzrosły o,6 mld zł, tj. o,9% r/r wobec,8% r/r w q. Zobowiązania koncentrowały się w 65 miastach na i wyniosły ponad mld zł (ok. 55% całego zadłużenia), podczas gdy ok. 6 mld zł przypadało na ponad tys. gmin. Zobowiązania JST 8 66,7 68,6 7, 6% wg kategorii JST 6,9%,8%,5% zobowiązania dynamika (prawa skala) % % 5,8 7, 5,9, Q Q Q 5 Wzrost zadłużenia sektora JST w q 5 o,6 mld zł (+,9% r/r wobec +,8% r/r w q ); 55% całego zadłużenia przypada na 65 miast na strona /6

5 W miastach na zadłużenie wzrosło o, mld zł, tj. o,7% r/r (5,8% r/r w q ), a w ch o, mld zł, tj. o 6,% r/r (,% r/r w q ). W q 5, podobnie jak w latach poprzednich, kredyty stanowiły główne źródło zasilania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (9% wszystkich zobowiązań), natomiast upowszechnienie obligacji komunalnych przebiegało słabo (, mld zł w q 5 vs. 5, mld zł w q ). Wartość rynku obligacji komunalnych wg danych Fitch po q 5 osiągnęła 9, mld zł wobec 8, mld zł w q (wzrost o 5,5% r/r). Popularność obligacji komunalnych wśród samorządów może wzrosnąć ze względu na konieczność znalezienia środków na wkład własny do projektów realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej. Zobowiązania wg tytułów dłużnych Q Q, 66,7 Q 5 %,5%,9% obligacje kredyty i pożyczki Dochody i zobowiązania w I kw. 5 r. (% r/r) 8% 6% % -% 5,8%,7% dochody zobowiazania -,%,8%,% 6,% Kredyty nadal głównym źródłem zasilania budżetów sektora JST W q 5 korzystna relacja szybszego wzrostu dochodów niż zobowiązań w największych miastach, natomiast w ch zobowiązania rosły szybciej niż dochody W q 5 dyscyplinę finansową w największych miastach potwierdziła korzystna relacja szybszego wzrostu dochodów niż zobowiązań, natomiast w ch zadłużenie wzrosło szybciej niż dochody. Stabilność całego sektora JST odzwierciedla udział łącznego zadłużenia w dochodach, który w q 5 wyniósł ok. 7% wobec 5% w q. Udział zobowiązań w dochodach ( stary wskaźnik zadłużenia) wg kategorii JST 6 5,% 5,% 6,6% 6,8% 6,% 5,9%,% Niewielki wzrost łącznego zadłużenia w dochodach sektora JST (7% w q 5 vs. 5% w q ) udział zobowiązań w planowanych dochodach Q Q 5 6 dochodów 6 dochodów Dane MF nie są w pełni przejrzyste ze względu na fakt uwzględniania przez resort finansów jako zobowiązań z tytułu papierów wartościowych jedynie obligacji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, a pozostałych jako kredyty i pożyczki strona 5/6

6 Perspektywy W rocznej perspektywie JST będą funkcjonowały w korzystnym otoczeniu makroekonomicznym, dodatkowo budżety JST do końca 5 r. będą zasilane dotacjami w ramach płatności z budżetu UE (ostateczny termin okres rozliczenia projektów w ramach perspektywy 7 wynosi N+). W dalszej perspektywie budżety JST pozostaną pod presją gromadzenia środków na wkład własny w ramach nowej perspektywie finansowej. Zgodnie z doświadczeniami harmonogramu wykorzystania dotacji unijnych w poprzedniej perspektywie finansowej, po okresie przygotowywania wniosków (krótszym z racji większego doświadczenia), inwestycje ruszą po roku 6. Do samorządów może trafić ok. z 8,5 mld zł, tj. ok. mld zł, co będzie wymagało znacznych środków na wkład własny. Wg szacunków Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju na instrumenty zwrotne (pożyczki, kredyty, poręczenia) skierowane do firm, samorządów i całego sektora publicznego trafi ok. 5% z puli środków unijnych na lata - wobec % w poprzedniej perspektywie. W opinii ekspertów Bussines Biznes Club (BBC) niektóre przedsięwzięcia (np. zakup nowych maszyn, urządzeń, remont czy zakup budynków lub montowanie instalacji wodociągowych, elektrycznych, itp.) mogą być z powodzeniem realizowane za pomocą instrumentów zwrotnych, natomiast dotacje powinny być stosowane tam, gdzie jest bardzo duże ryzyko (inwestycyjne), np. w obszarze projektów innowacyjnych, które mają na celu przeprowadzenie badań, a następnie komercjalizację wyników. W rocznej perspektywie korzystne otoczenie makroekonomiczne, dodatkowo budżety JST do końca 5 r. będą zasilane płatnościami z budżetu UE Wzrost znaczenia instrumentów zwrotnych (pożyczki, kredyty, poręczenia); wg MIR na instrumenty zwrotne trafi ok. 5% środków unijnych na lata - (% w poprzedniej perspektywie) Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia kwietnia 96 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 68; NIP: REGON: 6986; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 5 zł. strona 6/6