jedn. wzrost/spadek Wyszczególnienie

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe lipca 6 Budżety JST po q 6 r. nadal w okresie przejściowym Trendy bieżące Stagnacja w sektorze JST w q6 (dochody,% r/r vs.,8 w q5) w efekcie wygaszania dotacji UE (, mld zł w q6 wobec,9 mld zł w q5). Lekka poprawa dynamiki wzrostu dochodów z PIT (,% r/r vs. 9,8% w q5), przy wyraźnym osłabieniu dochodów z CIT (,% r/r vs. 9,% r/r w q5). Spadek inwestycji o ponad połowę w q6 wobec wzrostu o,% r/r w q5; udział w wydatkach,% vs. 8,9% w q5. Utrzymana tendencja redukcji deficytu - wzrost nadwyżki budżetowej w q kolejnego roku i zmniejszanie planowanego rocznego deficytu. Spadek zadłużenia sektora JST w q6 o ok. mld zł (-,% r/r wobec +,9% r/r w q5) wynikiem wyhamowania inwestycji. Perspektywy krótkoterminowe Niepewność otoczenia zewnętrznego (napięcia związane z Brexitem) i regulacyjnego (m.in. planowany wzrost kwoty wolnej od podatku, zmiany w systemie oświaty, uchwalona nowa ustawa o działalności leczniczej) zagrożeniem dla sytuacji finansowej sektora JST. Presja zapewnienia środków na wkład własny do projektów JST w perspektywie finansowej, przy dotychczasowym wysokim poziomie zobowiązań niektórych jednostek. Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Wanda Urbańska tel. () 5 8 Inwestycje na hamulcu efekt okresu przejściowego pomiędzy dwiema perspektywami, (w mld zł, r/r %),,8 5,%,%,7-56,7% -6% wydatki inwestycyjne dynamika r/r (prawa skala) % % -% -% jedn. wzrost/spadek Wyszczególnienie Q 5 Q 6 miary % r/r Dochody mld zł 5,6 5,7, Dochody własne podstawowe mld zł 5,8 6,,8 Dochody z tytułu podatków PIT i CIT mld zł,7,6 8,6 Subwencje i dotacje mld zł 7, 6, -,9 w tym dotacje z UE mld zł,9, -5, Wydatki mld zł,8,7 -, Wydatki inwestycyjne mld zł,8,7-56,7 Wynik budżetu mld zł,8,9,7 Wynik operacyjny mld zł,6,8, Zobowiązania mld zł 7, 7, -, w tym kredyty i pożyczki mld zł 66,7 65,8 -, Udział podatków PIT i CIT w dochodach % 9,9,6 x Udział subwencji i dotacji w dochodach % 5,5 8, x Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach % 8,9, x Udział zobowiązań w dochodach x/ % 6,6 5, x Udział kredytów i pożyczek w zobowiązaniach % 9,7 9,7 x x/ dochody planowane Źródło: dane Ministerstwa Finansów ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego po I kw. 6, czerwiec 6 r. Informacja sporządzona na podstawie danych wstępnych Ministerstwa Finansów (MF) ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST) po I kw. 5 r. (czerwiec 5), Dane MF są źródłem dla ilustracji graficznej analizy.

2 dochody własne podstawowe podatek od nieruchomości podatek od spadków i darowizn podatek od czynności cywilnoprawnych wpływy z opłaty skarbowej dochody z majątku Monitoring Branżowy Budżety JST po q 6 Dochody: odczuwalny brak dotacji z UE Dochody JST w q6 pozostały na poziomie z q5 (,% r/r), przy czym dochody województw, na skutek braku dotacji UE, wyraźnie spadły (-7,% r/r), gmin lekko wzrosły (,8% r/r), a miast na i powiatów niewiele odbiegały od poziomu z q5 (wzrost odpowiednio,8% i,9% r/r). 6 Dochody JST wg rodzaju JST 8% 5,6 5,6 5,7, 5 6,5%,8% dochody,% dynamika (prawa skala) 6% % % % 5 5 9, 6,6 q5 q6,5 W q6 lekko poprawiła się dynamika wzrostu dochodów z PIT (,% r/r vs. 9,8% w q5), natomiast wyraźnie spadła dochodów z CIT (,% r/r vs. 9,% r/r w q5). Dochody własne podstawowe (bez wpływów z PIT i CIT) wzrosły niewiele (,8% r/r vs.,% w q5), w tym dochody z podatku od nieruchomości o,% r/r (,8% r/r w q5). Bardziej wyraźnie wzrosły wpływy ze sprzedaży majątku [+6,% r/r vs. (-,% r/r) w q5], które są mało stabilnym źródłem zasilania budżetów i służą zwykle do uzupełniania środków finansowych w sytuacji spadku dochodów z innych źródeł. Bez dotacji z UE stagnacja w sektorze JST: w q6 wzrost dochodów o,% r/r vs.,8 r/r w q5 Lekka poprawa dynamiki wzrostu dochodów z PIT (,% r/r vs. 9,8% w q5), przy wyraźnym spadku z CIT (,% r/r vs. 9,% r/r w q5) Dochody z CIT i PIT 8 6 7,,7 PIT 6, CIT 8,,, 9, q, Dynamika dochodów z podatków lokalnych ( w %) 5% % 5% % -5% -% -5% -% -5%,8%,% q5/q q6/q5 -,%,%,% 6,% W q6 osłabienie wzrostu wpływów z podatków lokalnych, natomiast wyraźny wzrost ze sprzedaży majątku [+6,% r/r vs. (-,% r/r) w q5] strona /6

3 Budżety JST po q 6 W wyniku zakończenia perspektywy finansowej 7- (kolejne dwa lata można było finansować rozpoczęte inwestycje, tzw. N+) budżety JST odczuły wyraźne wyhamowanie napływu dotacji UE w q6 (, mld zł wobec,9 mld zł w q5). Zmniejszenie napływu dotacji UE zanotowały wszystkie sektory JST. Największy udział w ogólnej kwocie dotacji w q6 miały największe miasta i (odpowiednio % i %), tj. segmenty najbardziej zaangażowane w absorpcję środków unijnych. Wygaszanie dotacji UE w q6 (, mld zł wobec,9 mld zł w q5). Dotacje unijne wg rodzaju JST w q6 (w %),8,9,,,,, q q q q q q 5 q 6 % 5% % % Miasta na i największymi beneficjentami środków UE w q6 Średnio udział dotacji UE w dochodach całego sektora w q6 wyniósł,6%, wobec 5,% w q5. Wydatki: w oczekiwaniu na nowe projekty finansowane ze środków UE W q6 wydatki inwestycyjne sektora JST zmniejszyły się o ponad połowę r/r wobec wzrostu o,% r/r w q5 i stanowiły,% wydatków (8,9% w q5). Wydatki JST 5,,8,7,6%,9% % % % inwestycyjne, 5,%,8,%,7 % % -% Spadek inwestycji o ponad połowę w q6 wobec wzrostu o,% r/r w q5 5 -,% -% -% -56,7% -% -6% wydatki dynamika r/r (prawa skala) wydatki inwestycyjne dynamika r/r (prawa skala) strona /6

4 Budżety JST po q 6 Wydatki inwestycyjne wg rodzaju JST,5,5,6,5,6,56,7,6,,9,66,68 Tempo zmian wydatków inwestycyjnych (w %) % % -% -8% 5,5% -56,% q5/q -,% -5,7%,6% -9,6% q6/q5,% -7,% W q6 ograniczenie inwestycji w całym sektorze JST W q6 ograniczenie inwestycji zanotowano w całym sektorze JST, szczególnie wysoki spadek wydatków inwestycyjnych dotknął i, które dotychczas realizowały duże projekty inwestycyjne finansowane ze środków UE. Wynik budżetów: gromadzenie środków Sektor JST w q6 osiągnął zbiorczo dodatni wynik budżetowy (ok. mld zł vs. ok. mld zł w q5). Chociaż nadwyżka budżetowa w pierwszym kwartale jest zjawiskiem normalnym ze względu na specyfikę procesów inwestycyjnych (pierwszy kwartał i część drugiego to okres rozstrzygania przetargów, dodatkowo w okresie zimowym okresowo wstrzymywane są remonty np. drogowe), to coraz wyższa jej kwota w kolejnych czterech latach wskazuje na trwałość tendencji redukcji deficytu. Wzrost dyscypliny finansowej potwierdza także coraz niższy planowany roczny deficyt sektora JST. Wynik planowany i wykonany budżetów JST Wynik budżetowy wg kategorii JST -5-9,6,8,9 -,5 wynik wykonany -8,5-7,8 wynik planowany na koniec roku 5,9,,5 q5 q6, Wzrost nadwyżki budżetowej w q kolejnego roku i zmniejszanie planowanego rocznego deficytu sygnałem wzrostu dyscypliny finansowej sektora JST strona /6

5 Budżety JST po q 6 Zadłużenie: spadek w związku z wyhamowaniem inwestycji W q6 zobowiązania samorządów zmniejszyły się o ok. mld zł w porównaniu z q5 (-,% r/r vs. +,9% r/r w q5). Zobowiązania koncentrowały się w 65 miastach na i wyniosły ok. mld zł (ok. 7% całego zadłużenia), podczas gdy ok. 5 mld zł przypadało na ponad tys. gmin. Zobowiązania JST ,6,8% 7, 7,,9% -,% zobowiązania dynamika (prawa skala) 6% % % % -% wg kategorii JST 5,7 7,,7,9 q q5 q6 Spadek zadłużenia sektora JST w q6 o ok. mld zł (-,% r/r wobec +,9% r/r w q5); 7% całego zadłużenia przypada na 65 miast na Zadłużenie zmniejszyło się we wszystkich kategoriach samorządów, z wyjątkiem miast na (wzrost o ok., mld zł, tj.,% r/r). W q6, podobnie jak w latach poprzednich, kredyty stanowiły główne źródło zasilania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (9% wszystkich zobowiązań), natomiast upowszechnienie obligacji komunalnych przebiegało słabo (, mld zł w q6 i q5). Wartość rynku obligacji komunalnych wg danych Fitch w q6 osiągnęła wartość 9,89 mld zł [,% r/r, (-,6%) kw/kw]. Popularność obligacji komunalnych wśród samorządów może wzrosnąć ze względu na konieczność znalezienia środków na wkład własny do projektów realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej. Kredyty nadal głównym źródłem zasilania budżetów sektora JST Zobowiązania wg tytułów dłużnych Dochody i zobowiązania w q6 (% r/r) q q5 q6 obligacje, 65,8 kredyty i pożyczki % % -% -6% -9% -% -5% -8%,8% -,6%,8%,%,9% dochody zobowiazania -,5% -,7% -7,% W q6 niekorzystna relacja wzrostu zobowiązań i dochodów w miastach na ; trudna sytuacja województw (wyraźny spadek dochodów, przy niewielkiej korekcie zadłużenia) Dane MF nie są w pełni przejrzyste ze względu na fakt uwzględniania przez resort finansów jako zobowiązań z tytułu papierów wartościowych jedynie obligacji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, a pozostałych jako kredyty i pożyczki strona 5/6

6 Budżety JST po q 6 W q6 niekorzystnie kształtowała się relacja wzrostu zobowiązań i dochodów w miastach na, podobnie trudna sytuacja województw (wyraźny spadek dochodów, przy niewielkiej korekcie zadłużenia). Stabilność całego sektora JST odzwierciedla udział łącznego zadłużenia w dochodach, który w q6 wyniósł ok. 5% wobec 7% w q5. Udział zobowiązań w dochodach ( stary wskaźnik zadłużenia) wg kategorii JST 6% % 5,% 6,6% 5,% 6% % 9% 6% % 8% Spadek łącznego zadłużenia w dochodach sektora JST w q6 (5% vs. 7% w q5) % % % udział zobowiązań w planowanych dochodach 6% dochodów % q5 q6 6% dochodów Perspektywy W krótkiej perspektywie zagrożeniem dla sytuacji finansowej sektora JST będzie niepewność otoczenia zewnętrznego (napięcia związane z Brexitem), dodatkowo zmiany regulacyjne: - mogą uszczuplić dochody sektora JST (zapowiadana podwyżka kwoty wolnej od podatku w PIT; wg oceny Fitch samorządy mogą w stracić ok. 9- mld zł rocznie), - będą wymagały zaangażowania finansowego samorządów jak np. zmiany w systemie oświaty (likwidacja gimnazjów, perturbacje związane ze zmianą wieku rozpoczynania szkoły); uchwalona zmiana ustawy o działalności leczniczej, która zakłada m.in. coroczne pokrywanie przez samorząd jako organ założycielski strat finansowych placówek zdrowotnych, w tym szpitali). W dalszej perspektywie budżety JST pozostaną pod presją gromadzenia środków na wkład własny w ramach nowej perspektywie finansowej (do sektora JST może trafić ok. % z 8,5 mld zł, tj. ok. mld zł); wzrośnie znaczenie instrumentów zwrotnych (pożyczki, kredyty, poręczenia. Problemem może być dalsze zaciąganie kredytów przez niektóre jednostki ze względu na dotychczasowy wysoki poziom zobowiązań. Wg analiz Związku Miast Polskich w latach 6-9 ok. % JST będzie miało nadwyżkę operacyjną tylko nieco wyższą niż suma dotychczasowych rat kredytów, które muszą opłacić. Niepewność otoczenia zewnętrznego (napięcia związane z Brexitem) i regulacyjnego zagrożeniem dla sytuacji finansowej sektora JST Presja zapewnienie środków na wkład własnych do projektów JST w perspektywie finansowej, przy dotychczasowym wysokim poziomie zobowiązań niektórych jednostek Niniejszy materiał ma charakter informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia kwietnia 96 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 68; NIP: REGON: 6986; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 5 zł strona 6/6