Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Budżety JST w 3q 2015 r. 1 słabe dochody, przestój w inwestycjach. Trendy bieżące. Perspektywy krótkoterminowe

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe Budżety JST w 3q 15 r. 1 słabe dochody, przestój w inwestycjach Trendy bieżące Słaby wzrost dochodów w 3q 15 (,7% r/r) efektem spadku wpływów dotacji UE [(-17%) r/r] związanego z zakończeniem perspektywy Nie pomógł wzrost wpływów z podatków PIT i CIT (,% r/r). Spadek wydatków inwestycyjnych w 3q 15 (-1% r/r) w związku z zakończeniem projektów UE finansowanych w ramach starej perspektywy i okresem przejściowym przed nową. Kontynuacja trendu redukcji deficytu sektora JST po 3q 15 (nadwyżka 1, mld zł wobec 1 mld zł po 3q 1) i wzrost nadwyżki operacyjnej (7,1% r/r). Lekkie przyspieszenie dynamiki wzrostu długu całego sektora JST w 3q 15: 3,3% r/r vs. 1,% r/r w 3q 1, w tym istotny wzrost zadłużenia największych miast (przyrost o 1,7 mld zł, tj. o 5,% r/r vs. 1,% w 3q 1). Słaba popularność obligacji komunalnych jako dodatkowego źródła zasilania samorządowych budżetów: wg Fitch,1% r/r po 3q 15 wobec 11,% r/r po 3q 1. Perspektywy krótkoterminowe W rocznej perspektywie mało stabilne otoczenie makroekonomicznoregulacyjne samorządów (rewizja prognoz, nowe zadania). Rok 1 pod znakiem przygotowywania się do inwestycji w ramach perspektywy 1 (przetargi, konkursy, gromadzenie środków na wkład własny). Od 17 r. można spodziewać się większej dynamiki wzrostu inwestycji sektora JST. jedn. Wyszczególnienie 3Q 1 3Q 15 r/r % miary Dochody ogółem mld zł 7, 7,7,7 Dochody własne podstawowe mld zł 13, 13,,9 Dochody z tytułu podatków PIT i CIT mld zł 1,7 11,,1 Subwencje i dotacje ogółem mld zł 3,, -, Wydatki ogółem mld zł 7, 5, -,9 Wydatki inwestycyjne mld zł 1,,7-15, Wynik budżetu * mld zł 1,1 1, 5,7 Wynik operacyjny * mld zł 1,3 19, 7,1 Zobowiązania ogółem * mld zł, 7, 3,3 w tym kredyty i pożyczki * mld zł 3,3 5,, Udział podatków PIT i CIT w dochodach ogółem %, 3, x Udział subwencji i dotacji w dochodach ogółem %, 7,3 x Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem %, 19,1 x stycznia 1 Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Wanda Urbańska tel. () Przestój w inwestycjach JST (w mld zł, r/r %) Udział zobowiązań w dochodach ogółem (planowanych) % 3,1 35,1 x Udział kredytów i pożyczek w zobowiązaniach ogółem % 93, 93,7 x Źródło: dane Ministerstwa Finansów ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego po 3 kw. 15, listopad 15 *dane narastajaco 1 1 3%,7 1, 1,5%,9 3,1%, ,% - wydatki inwestycyjne (L) 1 Informacja sporządzona na podstawie danych Ministerstwa Finansów (MF) ze sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST) po 3q 15, Dane MF są źródłem dla ilustracji graficznej analizy.

2 Budżety JST 3q 15 Dochody: mniej dotacji UE - słabsza dynamika wzrostu r/r W 3q 15 dochody całego sektora JST wzrosły jedynie o,7% r/r (,1% r/r w q 15 i 5,9% r/r w 3q 1), głównie w wyniku spadku wpływów dotacji UE [(-17%) r/r] związanego z zakończeniem perspektywy Zmniejszonych wpływów z UE nie zniwelowały większe (o,% r/r) wpływy z podatków PIT i CIT. Najbardziej zmniejszyły się dochody województw (-11% r/r), których budżety w największym stopniu zależały od napływu środków UE (1/3 dochodów w 1 r.), natomiast budżety największych miast, mające najwyższe wpływy z podatków CIT i PIT, pozostały na poziomie z 3q 1. Dochody JST ogółem ( mld zł), dynamika r/r, % wg rodzaju JST (mld zł) Słaby wzrost dochodów w 3q 15 (,7% r/r) efektem spadku wpływów dotacji UE [(-17%) r/r] ,7 7,,7 7,7 7,% 5,9%,1%,7% 9% % 3% % % -% -%,3%, 3Q 1/3Q 13 3Q15/3Q1-1,% dochody -3% -1% -11,% W 3q 15 spadła dynamika wzrostu dochodów podatkowych z PIT (,9% r/r vs. 7,% w 3q 1) oraz CIT (1,% r/r vs.,9% w 3q 1). Zmniejszyły się wpływy z podatków lokalnych, w tym znacznie z opłat za spadki i darowizny oraz z opłat za czynności cywilno-prawne, słabszy był też wzrost wpływów z podatku od nieruchomości (3% r/r vs. 5% r/r w 3q 1). W 3q 15 samorządy ograniczyły sprzedaż majątku [(-15%) r/r vs. (+%) r/r w 3q 1)]. Dochody z CIT i PIT Wpływy z podatków lokalnych dynamika r/r, % 1 CIT 1,5 PIT 7,,5 9,3 9,7 1, 1,5 1,5 3Q 1 3Q 13 3Q 1 3Q % % 5% 3% -11% -1% -15% spadki i darowizny czynności cywilno prawnych dochody z majątku podatek od nieruchomości 3Q 1/3Q 13 3Q 15/3Q 1 % 1% podatki lokalne W 3q 15 osłabienie dynamiki wpływów z PIT i CIT (,% r/r vs. 7,% w 3q 1), wpływów z podatków lokalnych i dochodów ze sprzedaży majątku

3 Budżety JST 3q 15 3q 15 był kolejnym kwartałem wygaszania napływu dotacji w ramach perspektywy finansowej 7-13 (rozliczenia mogą trwać do końca 15). Dotacje UE w 3q 15 zmniejszyły się r/r: w miastach na o %, powiatach ziemskich o %, w ch o 1%; jedynie zbiorczo w gminach wzrosły o %. Dotacje UE w budżetach JST ogółem, dynamika r/r, % % 3, 17%, wg rodzaju JST W 3q 15 ok. 3% dotacji UE wpłynęło do budżetów województw, 9% do miast na i 3 do gmin. 3, 3,3 -% -17% dotacje UE ,5 1,,5,,9,9 3Q 1 3Q 15,17 1,1 3q 15 kolejnym kwartałem wygaszania napływu dotacji w ramach perspektywy finansowej 7-13 [(-17%) r/r i (-%) r/r w q 15 vs. +17% r/r w 3q 1] Wydatki: zamykanie starej perspektywy W 3q 15 wydatki inwestycyjne spadły o 15,% r/r, głównie w wyniku zakończenia projektów UE finansowanych w ramach perspektywy 7 13 (rozliczenia projektów do końca 15) i okresu przejściowego (przetargi, konkursy) przed nową perspektywą. Wydatki JST, dynamika r/r, % ogółem inwestycyjne ,7 7, 7, 5,,,3%,7% -,9% 9% % 3% -3% -% % 1,,7,7 1,5%,9 3,1% ,% - Spadek wydatków inwestycyjnych w 3q 15 (-15,% r/r) efektem okresu przejściowego pomiędzy dwoma perspektywami finansowymi wydatki wydatki inwestycyjne (L) W 3q 15 inwestycje wyraźnie ograniczyły : z 3, mld zł w 3q 1 do,7 mld zł, tj. o (-,5% r/r), natomiast wydatki inwestycyjne województw pozostały na zbliżonym poziomie jak w 3q 1 (ok. 1,7 mld zł). 3

4 Budżety JST 3q 15 Wydatki inwestycyjne wg rodzaju JST dynamika r/r, w % 1 3,5%,7% 1,% 3,5,,5, 1, 1,9,7 3Q 1 3Q 15 3, ,9% -,5% 3,% 3Q 1/3Q 13 3Q 15/3Q 1,3%,7% Spadek inwestycji w miastach na o 1/ w 3q 15 Deficyt: kontynuacja trendu redukcji deficytu Budżety po 3q 15 zamknęły się zbiorczo nadwyżką w wysokości 1, mld zł (1,1 mld zł w 3q 1). Dodatni wynik odnotowały wszystkie szczeble samorządów, jednak wzrost nadwyżki miast na w porównaniu z 3q 1 wyniósł,1 mld zł, co stanowiło % wzrostu wyniku całego sektora JST. Wynik planowany i wykonany budżetów JST x/ x/ dane narastająco 9, 1,1 1, -1,7-1, -9,3 3Q 13 3Q 1 3Q 15 wynik wykonany wynik planowany na koniec roku Wynik budżetowy wg kategorii JST x/ 1,3 1,, 5,1 3Q 1 3Q 15 Kontynuacja trendu redukcji deficytu sektora JST po 3q 15; istotny wzrost dodatniego wyniku miast na Zadłużenie: lekkie przyspieszenie dynamiki wzrostu długu sektora JST W 3q 15 kwota zobowiązań sektora JST wyniosła 7, mld zł (wzrost o 3/3% r/r), co oznacza wyższe tempo w porównaniu z 3q 1 (1,% r/r). Zobowiązania koncentrowały się w 5 miastach na (wzrost o 5,% r/r). Lekkie przyspieszenie tempa wzrostu zadłużenia sektora JST w 3q 15: 3,3% r/r vs. 1,% r/r w 3q 1

5 Budżety JST 3q 15 Zobowiązania JST x/ ogółem 7,3, 71, 7, 5,% 3,3% 1,1% 1,% % 5% % 3% % 1% wg kategorii JST 5,7 7, 5,3 3Q 1 3Q 15 3,3 Wzrost zadłużenia największych miast w 3q 15 o 1,7 mld zł (5,% r/r vs. 1,% w 3q 1) zobowiązania x/ dane narastająco Po 3q 15 ponad 9 zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego stanowiły kredyty i jest to stała tendencja. Popularność obligacji komunalnych, jako dodatkowego źródła zasilania samorządowych budżetów jest nadal niewielka - wartość rynku obligacji komunalnych wg danych Fitch po 3q 15 osiągnęła 19, mld zł, tj. wzrosła o,1% r/r (11,% r/r po 3q 1). Nadal niewielka popularność obligacji komunalnych Zobowiązania wg tytułów dłużnych x/ 7 3,3 5, 5 3Q 1 3 3Q 15 1,, obligacje kredyty i pożyczki x/ dane narastająco Wzrost dochodów i zobowiązań po 3q 15 (dynamika r/r, %) % % -% -% -1%,3% 1,1% dochody,3% 5,% zobowiazania -1,% -,9%,7% -11,1% Niekorzystna relacja tempa zmian r/r dochodów i zobowiązań po 3q 15, szczególnie w największych miastach i ch Spadek napływu dotacji UE do sektora JST wpłynął negatywnie na relacje tempa zmian r/r dochodów i zobowiązań. Pogorszyła się sytuacja w miastach na powiat, a szczególnie źle przedstawiała się w ch (wzrost zobowiązań przy wyraźnym spadku dochodów). Udział zobowiązań ogółem w dochodach ogółem całego sektora w 3q 15 wzrósł w porównaniu z 3q 1 o 1 p.p. pozostając nadal poniżej ; najwyższy wskaźnik notowały (+1, p.p. r/r), w ch wzrósł o,7 p.p. r/r. 5

6 Budżety JST 3q 15 Wskaźnik zadłużenia JST (udział zobowiązań w dochodach) ogółem wg kategorii JST 3,% 3,1% 35,1% 3Q 13 3Q 1 3Q 15 udział zobowiązań w planowanych dochodach dochodów,% 5,7% 3,7% 39,1% 3Q 1 3Q 15 dochodów Utrzymujący się wysoki poziom wskaźnika zadłużenia miast na powiatów Casus Ostrowice problem upadłości jednostki samorządu terytorialnego cd. W 3q 15 udział kwoty zadłużenia w planowanych dochodach przekroczył, co uniemożliwia spłatę zaciągniętych finansowych zobowiązań. Na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Premier 1 stycznia 15 r. podjęła decyzję o zawieszeniu organów i powołaniu zarządu komisarycznego. Rozstrzygnięcie czeka na uprawomocnienie się. Wprowadzenie zarządu komisarycznego w gminie poprzedza ewentualną konsolidację gmin. W lipcu ub.r. wojewoda zachodniopomorski rozpoczął procedurę, która ma doprowadzić do konsolidacji dwóch gmin: Drawska Pomorskiego i Ostrowic. Zarząd komisaryczny w konsekwencji przekroczenia wskaźników zadłużenia Perspektywy krótkoterminowe W rocznej perspektywie JST będą funkcjonowały w mało stabilnym otoczeniu makroekonomicznym (weryfikacja prognoz wzrostu PKB), przy gasnących dotacjach z UE. Zagrożeniem dla budżetów mogą być nowe zadania dla samorządów bez dostatecznych środków na ich realizację (obsługa programu rodzina 5 plus, reorganizacja systemu oświaty zapewnienie większej liczby miejsc w przedszkolach dla sześciolatków, planowany wzrost wolnej kwoty od podatku). Słabnące dochody sektora JST, przy dodatkowych zadaniach Wyzwaniem będzie wykorzystanie funduszy UE w ramach perspektywy 1, przy dotychczasowym poziomie zadłużenia. Przewiduje się, że kulminacja wydatków z UE nastąpi dopiero w okresie 17-1 ze względu na opóźnienia w zatwierdzaniu programów w ramach perspektywy 1. Największym miastom, mocno zaangażowanym w projekty unijne, grozi obniżenie ratingu, w ślad za obniżeniem przez agencję S&P ratingu dla Polski (samorządy nie mogą mieć wyższej noty niż kraj). Pogorszy to dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania (w 3q 15 ok. 1/5 zobowiązań całego sektora należy do wierzycieli zagranicznych). Rok 1 pod znakiem przygotowywania się do inwestycji w ramach perspektywy 1 - Patrz: Finanse JST II kw Gminy Ostrowice, Białogard (gmina wiejska), Rewal, Bielice, Przybiernów i Brojce zaciągnęły kredyty w parabankach.

7 Budżety JST 3q 15 Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 3 kwietnia 19 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 3; NIP: REGON: 193; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 5 zł. 7