FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA"

Transkrypt

1 FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA Wykład 1 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA dr Henryk Zagórski

2 LITERATURA 1. Duliniec A., Finansowanie przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin Finanse przedsiębiorstwa, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin Finanse przedsiębiorstwa, pod red. J. Szczepańskiego i L. Szyszko, PWE, Warszawa Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. W. Szczęsnego, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. S. Wymysłowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa Bednarz J., Gostomski E., Finansowanie działalności gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk Finansowanie działalności przedsiębiorstw, pod red. J. Stacharskiej Targosz, Wydawnictwo WSB, Poznań Finansowanie działalności przedsiębiorstwa; studia przypadków, pod red. M. Panfila, Difin, Warszawa Finansowanie MŚP w Polsce ze środków UE jako czynnik wpływający na konkurencyjność przedsiębiorstw, pod red. E. Latoszek, SGH, Warszawa Finansowanie działalności gospodarczej w Polsce: wybrane aspekty, pod red. I. Pruchnickiej- Grabias i A. Szelągowskiej, Cedetu, Warszawa

3 Wykład 1. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA Struktura wykładu: 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału 1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka wypłat dywidend 1.6. Wprowadzanie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym 1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania 3

4 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Działalność gospodarcza Zasoby majątkowe Źródła finansowania Aktywa trwałe Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Aktywa obrotowe Kapitał własny Kapitał własny Kapitał obcy Kapitał obcy 4

5 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy KaŜda podjęta w przedsiębiorstwie decyzja ma wpływ na jego finanse zwłaszcza w zakresie przepływów pienięŝnych, które powstają w operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej sferze funkcjonowania przedsiębiorstwa. Przepływy pienięŝne w przedsiębiorstwie Działalność operacyjna Działalność inwestycyjna Działalność finansowa Podstawowa działalność produkcyjna i/lub i/lub handlowa i/lub i/lub usługowa, polegająca na na wytwarzaniu i i sprzedaŝy produktów, handlu handlu towarami i i świadczeniu usług usług Działalność związana z z zakupem lub lub sprzedaŝą rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i i prawnych oraz oraz długo- długo-i i krótkoterminowych aktywów finansowych --lokowanie kapitału Pozyskanie źródeł źródełfinansowania dla dla działalności operacyjnej i i inwestycyjnej kształtowanie wielkości i i struktury kapitału przedsiębiorstwa 5

6 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Zysk lub strata na działalności operacyjnej powstaje z porównania przychodów ze sprzedaŝy produktów i/lub towarów i/lub usług oraz kosztów związanych z tą działalnością. Od róŝnicy między przychodem i kosztem uzyskania tego przychodu zaleŝeć będzie rentowność działalności operacyjnej, a wprowadzeniu korekty związanej z działalnością finansową oraz saldem zdarzeń nadzwyczajnych a takŝe obciąŝeń podatkowych powstaje wynik (zysk lub strata) finansowy netto, który jest przedstawiony w rachunku zysków i strat (jeden z podstawowych składników sprawozdania finansowego). Przychody operacyjne i większość kosztów operacyjnych tworzą wpływy i wydatki środków pienięŝnych, ale w zdecydowanej większości z opóźnieniem. W działalności operacyjnej w wyniku odraczania terminów płatności tworzą się naleŝności od odbiorców oraz zobowiązania operacyjne (zobowiązania wobec dostawców, zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i zobowiązania z tytułu wynagrodzeń). Zapasy, naleŝności i zobowiązania operacyjne podlegają ciągłej rotacji (jedne są spłacane lub wykorzystywane a w ich miejsc powstają nowe). Określając cykl rotacji zapasów, naleŝności i zobowiązań operacyjnych moŝna wyznaczyć cykl konwersji gotówki, który określa szybkość obiegu środków pienięŝnych w przedsiębiorstwie (rysunek 1). 6

7 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Rysunek 1. Sposób wyznaczenia cyklu konwersji gotówki (cyklu operacyjnego netto) Wskaźnik finansowy nazwa Cykl rotacji zapasów (dni) Cykl rotacji naleŝności (dni) Cykl operacyjny (dni) Cykl rotacji zobowiązań operacyjnych (dni) Cykl konwersji gotówki (dni) formuła przeciętny stan zapasów x 365 dni koszt sprzedanych produktów przeciętny stan naleŝności krótkoterminowych x 365 dni przychody ze sprzedaŝy cykl rotacji zapasów w dniach + cykl rotacji naleŝności w dniach przeciętny stan zobowiązań handlowych x 365 dni przychody ze sprzedaŝy cykl operacyjny - cykl rotacji zobowiązań handlowych w dniach 7

8 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Skrócenie cyklu konwersji gotówki obniŝa zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na dodatkowe środki pienięŝne potrzebne w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Szybkość obiegu środków pienięŝnych w połączeniu z terminowością wywiązywania się z zobowiązań mają istotny wpływ na poziom bieŝącej płynności finansowej. Płynność finansową moŝna zdefiniować jako zdolność przedsiębiorstwa do osiągania przepływów pienięŝnych umoŝliwiających regulowanie wymagalnych zobowiązań i pokrywanie niespodziewanych wydatków pienięŝnych.[1] Działalność operacyjna dojrzałego przedsiębiorstwa powinna generować na tyle wysokie operacyjne wpływy środków pienięŝnych aby moŝliwe było pokrycie wszystkich operacyjnych wydatków tego przedsiębiorstwa. ZaleŜność ta została schematycznie pokazana na poniŝszym rysunku. [1] D. Wędzki, Strategie płynności finansowej przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2002, s

9 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Środki pienięŝne ze sprzedaŝy gotówkowej Płatności publicznoprawne Ubezpieczenia i inne świadczenia Środki pienięŝne ze sprzedaŝy kredytowej Wynagrodzenia Gotówkowe płatności z tytułu dostaw i usług Kredytowane płatności z tytułu dostaw i usług 9

10 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy WaŜnym składnikiem kosztów operacyjnych jest amortyzacja powstająca w wyniku umarzania rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jako niepienięŝny koszt operacyjny obniŝa ona wynik finansowy przedsiębiorstwa w danym roku obrachunkowym, jednak nie powoduje wypływu pieniądza z firmy. W wyniku tego amortyzacja tworząc fundusz inwestycyjny w przedsiębiorstwie staje się waŝnym źródłem finansowania. Dochodowa działalność operacyjna skutkuje w ujęciu księgowym (memoriałowym) dodatnim wynikiem finansowym, zaś w ujęciu pienięŝnym (kasowym) dodatnim saldem netto przepływów z działalności operacyjnej. W takiej sytuacji przy załoŝeniu, Ŝe firma dokonuje terminowo płatności tworzona jest nadwyŝka finansowa (zysk netto powiększony o amortyzację), która jest waŝnym wewnętrznym źródłem finansowania przedsiębiorstwa. Jest ona wykorzystywana głównie do finansowania działalności inwestycyjnej. 10

11 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Działalność inwestycyjna Zakupy niezbędnych składników aktywów przedsiębiorstwa SprzedaŜ zbędnych składników aktywów przedsiębiorstwa Kryterium wyboru składników aktywów: rentowność inwestycji Źródła finansowania zakupów: Źródła finansowania zakupów: SprzedaŜ zbędnych składników aktywów Inne Inne wewnętrzne i i zewnętrzne źródła źródła finansowania pokrywające deficyt deficyt w działalności inwestycyjnej 11

12 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zadanie: finansowanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej Wpływ na strukturę zewnętrznych źródeł kapitału Przepływy środków pienięŝnych w działalności finansowej Kapitał własny: emisja akcji/zwiększenie udziałów lub dopłaty do kapitału Kapitał obcy: zaciąganie kredytów i poŝyczek, emisja dłuŝnych papierów wartościowych Wpływy: zwiększanie kapitałów ze źródeł zewnętrznych Wydatki: spłata zaciągniętych kredytów i poŝyczek, obsługa związana z kosztami zadłuŝenia, wypłata dywidend 12

13 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy W kaŝdej sferze działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej powstaje saldo środków pienięŝnych przez porównanie wpływów i wydatków, które łącznie tworzą saldo przepływów pienięŝnych netto z całokształtu działalności. Przepływy te zostały schematycznie przedstawione na rysunku poniŝej. saldo (stan) gotówki strumień wpływu pieniądza strumień wypływu pieniądza 13

14 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy Dodatnie saldo przepływów netto moŝe być w następnych okresach źródłem pokrycia ewentualnego ujemnego salda netto przepływów ogółem w następnych okresach jako wewnętrzne źródło finansowania. Ujęte w rachunku przepływów pienięŝnych przepływy środków pienięŝnych są źródłem informacji o płynności finansowej przedsiębiorstwa oraz o ewentualnych zagroŝeniach jej utraty czy teŝ utrzymywania się stanu nadpłynności (w przypadku nadmiaru wolnych środków pienięŝnych). 14

15 1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy O źródłach i przedmiotach finansowania (finansowanie działalności) w danym okresie informują wszelkie zmiany aktywów i pasywów w ciągu okresu sprawozdawczego, tj. róŝnica między stanem na koniec okresu a stanem na początek tego okresu. Wpływy i wydatki środków pienięŝnych związane ze zmianą stanu aktywów i pasywów zostały schematycznie przedstawione na poniŝszym rysunku. Finansowanie działalności Źródła finansowania (pochodzenie środków pienięŝnych) Przedmioty finansowania (cel wydatków środków pienięŝnych) KaŜde zwiększenie pasywów KaŜde zmniejszenie aktywów KaŜde zmniejszenie pasywów KaŜde zwiększenie aktywów 15

16 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Ogólna zasada finansowania aktywów przedsiębiorstwa Okres wymagalności pasywów przedsiębiorstwa musi być zsynchronizowany z okresem wykorzystania przez przedsiębiorstwo aktywów finansowanych tymi pasywami Aktywa trwałe Kapitał własny Kapitał stały Aktywa obrotowe Kapitał obrotowy netto Kapitał Zobowiązania obrotowy długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe 16

17 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na kapitał obrotowy Porównanie stanu zapasów i stanu naleŝności (operacyjne aktywa obrotowe) z wielkością zobowiązań operacyjnych określa zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa, niezbędny do prawidłowego obiegu gotówki w przedsiębiorstwie. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa Operacyjne aktywa obrotowe Zobowiązania operacyjne Finansowanie długoterminowe netto + Finansowanie krótkoterminowe netto Finansowanie długoterminowe netto (kapitał obrotowy netto) = Kapitał stały Aktywa trwałe Finansowanie krótkoterminowe netto = Kredyty i poŝyczki krótkoterminowe Krótkoterminowe aktywa finansowe (środki pienięŝne) 17

18 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia konserwatywna BILANS na.. AKTYWA PASYWA AKTYWA TRAWŁE KAPITAŁ WŁASNY KAPITAŁ PRACUJĄCY (+) ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE AKTYWA OBROTOWE ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE KS/MT >> 1, AO/ZK >>1, KP > 0 18

19 1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia agresywna BILANS na.. AKTYWA PASYWA KAPITAŁ WŁASNY AKTYWA TRAWŁE ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE KAPITAŁ PRACUJĄCY ( - ) AKTYWA OBROTOWE ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE KS/MT < 1, AO/ZK < 1, KP < 0 19

20 1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych Strategie finansowania aktywów obrotowych - porównanie Cechy charakterystyczne Strategia agresywna Strategia konserwatywna Finansowanie aktywów obrotowych netto (aktywa operacyjne - zobowiązania operacyjne) krótkoterminowe długoterminowe Ryzyko utraty płynności wysokie niskie Kapitał obrotowy netto ujemny dodatni NadwyŜki środków pienięŝnych brak występują okresowo Koszty finansowania niskie wysokie 20

21 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania - podział Źródła finansowania przedsiębiorstwa Wewnętrznewypracowane przez przedsiębiorstwo Zewnętrzne pochodzą od innych podmiotów Zysk zatrzymany (zysk netto dywidendy) Amortyzacja Zmniejszenia stanu aktywów przedsiębiorstwa 21

22 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania Zewnętrzne źródła finansowania - podział Zewnętrzne źródła finansowania Emisja akcji/ Zwiększenie udziałów Kredyty bankowe Emisja papierów dłuŝnych Leasing Kredyt kupiecki Inne zobowiązania operacyjne 22

23 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Nie wszystkie przedstawione wcześniej źródła finansowania przedsiębiorstwa są źródłami kapitału. W skład kapitału wchodzą: kapitał własny i kapitał obcy ( tylko cześć oprocentowana). Warunkiem zaliczenia jako źródła kapitału jest bowiem decyzja wierzyciela o zainwestowaniu danego kapitału w przedsiębiorstwo przy uwzględnieniu moŝliwej do realizacji stopy zysku z takiej inwestycji. Podstawowym elementem decydującym o stopie zwrotu z inwestycji jest oprocentowanie powstającego zadłuŝenia przedsiębiorstwa. Zatem do kapitałów obcych jako źródeł finansowania przedsiębiorstwa nie zalicza się zobowiązań operacyjnych (zobowiązań nie oprocentowanych), jako krótkoterminowych zobowiązań przedsiębiorstwa powstałych z tytułu dostaw i usług, wynagrodzeń, ceł, podatków itp., podlegających zmianom proporcjonalnie do wielkości przychodów ze sprzedaŝy. Zobowiązania operacyjne powstałe jako efekt odroczenia płatności a nie inwestycji kapitałowych w przedsiębiorstwo. Zatem zgromadzony kapitał przedsiębiorstwa jest niŝszy od wartości pasywów. Zatem źródła kapitału są pojęciem węŝszym od źródeł finansowania przedsiębiorstwa. ZaleŜności te przedstawia poniŝszy rysunek. 23

24 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Źródła kapitału Źródła kapitału własnego Źródła kapitału obcego Wewnętrzne zysk zatrzymany Zewnętrzne emisja akcji/ zwiększenie udziałów Zewnętrzne Kredyty bankowe, Emisja dłuŝnych papierów wartościowych, Leasing finansowy Zewnętrzneźródła kapitału hybrydowego/zamiennego Emisja obligacji zamiennych i innych hybrydowych papierów wartościowych 24

25 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Zgodnie z teorią hierarchii źródeł finansowania, przedsiębiorstwo sięga do zewnętrznych źródeł kapitałów wówczas, kiedy wyczerpią się wewnętrzne źródła finansowania oraz zewnętrzne źródła finansowania, które jednak nie sąźródłami kapitału (zobowiązania operacyjne). Korzystanie z zewnętrznych źródeł kapitału wymaga kaŝdorazowo dokładnej analizy kosztu kapitału oraz innych warunków jego pozyskania. NaleŜy pamiętać, iŝ decyzje w zakresie pozyskania źródeł kapitału umoŝliwiają nie tylko pozyskanie kapitału, ale za kaŝdym razem wpływają na wartość przedsiębiorstwa. DuŜy wpływ decyzji finansowych na wartość rynkową przedsiębiorstwa jest szczególnie widoczny w przypadku spółek giełdowych, w przypadku których decyzje o emisji nowych akcji, zaciągnięciu znacznych kredytów lub poŝyczek czy obniŝeniu lub wzroście wypłat dywidend są natychmiast dyskontowane przez inwestorów na rynku kapitałowym. Przekłada się to na zmiany notowań akcji danej spółki 25

26 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału Inwestycje w aktywa trwałe i aktywa obrotowe pomniejszone o Wzrost zobowiązań operacyjnych pomniejszone o Spadek krótkoterminowych aktywów finansowych (wykorzystanie nadwyŝek środków pienięŝnych) pomniejszone o Wzrost kapitału własnego ze źródeł wewnętrznych (zysk netto wypłaty dywidend) równa się Zapotrzebowanie na kapitał ze źródeł zewnętrznych 26

27 1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka dywidend Dostępność wewnętrznych źródeł kapitału jest uzaleŝniona od rentowności prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności. Tylko zysk netto daje moŝliwości zwiększenia kapitału własnego ze źródeł zewnętrznych. Propozycję co do podziału zysku w przedsiębiorstwie przygotowuje zarząd, ale ostateczną decyzję podejmują właściciele (akcjonariusz/udziałowcy) na wlanym zgromadzeniu. Do czynników wpływających na podział wypracowanego zysku netto naleŝy zaliczyć: preferencje właścicieli odnośnie podziału zysku, tzw. efekt klienteli, róŝnice w opodatkowaniu wypłacanych dywidend i realizowanych zysków kapitałowych, stabilność wypłat dywidend (np. stały udział dywidend w zysku, stała dywidenda na akację itp.), regulacje prawne wpływające na podział zysku, płynność finansowa przedsiębiorstwa, rentowność planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych, potrzeby kapitałowe przedsiębiorstwa w zakresie finansowania inwestycji rozwojowych, dostępność zewnętrznych źródeł kapitału, optymalizowanie struktury kapitału przedsiębiorstwa. 27

28 1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym Zewnętrzne źródła kapitału mogą pochodzić z rynku regulowanego (rynku publicznego). Publiczne emisje akcji lub dłuŝnych papierów wartościowych są wykorzystywane przez przedsiębiorstwo do pozyskania kapitału własnego lub obcego na regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym w ramach rynku pierwotnego. Udział finansowania pochodzącego z rynku regulowanego jest uzaleŝniony w duŝej mierze od stopnia rozwoju rynku kapitałowego (giełdowego i regulowanego pozagiełdowego) oraz roli, jaką odgrywa on w systemie finansowym danego kraju. Na świecie wykształciły się modele systemu finansowego, które zostały przedstawione na schemacie poniŝej. Modele systemu finansowego w zakresie finansowania przedsiębiorstw System kontynentalny dominującą rolę pełnią banki (USA, Wielka Brytania) System anglosaski dominującą rolę pełni rynek papierów wartościowych (Francja, Niemcy, Japonia) Finansowanie pośrednie Finansowanie pośrednie Finansowanie bezpośrednie Finansowanie bezpośrednie 28

29 1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym Giełdowy obrót akcjami spółki Zalety Wady Dostęp do do potencjalnie duŝych zasobów kapitału Wysokie Wysokie koszty koszty wejścia wejścia akcji akcji spółki spółki do do obrotu obrotu na na rynku rynku (np. (np. koszty koszty prospektu prospektu emisyjnego, doradztwa doradztwa finansowego i i prawnego, prawnego, sporządzania audytu) audytu) Płynność obrotu papierami wartościowymi na na rynku giełdowym, umoŝliwiająca obniŝenie kosztu kapitału Obowiązki informacyjne spółek spółek giełdowych, wymagające ujawniania wszystkich istotnych informacji dotyczących działalności Obiektywna rynkowa rynkowa wycena wycena wartości wartości przedsiębiorstwa oraz oraz bieŝąca bieŝąca weryfikacja na na rynku rynku giełdowym decyzji decyzji zarządu zarządu i i wyników wyników osiąganych przez przez spółkę spółkę Nieustanne zmiany akcjonariatu spółki giełdowej, wynikające z z obrotu akcjami spółki Zwiększenie wiarygodności i i prestiŝu przedsiębiorstwa na na rynku 29

30 1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania Nie wszystkie źródła finansowania są dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw. Dotyczy to zwłaszcza zewnętrznych źródeł kapitału. Do występujących z tym zakresie ograniczeń moŝna zaliczyć: poziom zadłuŝenia i mała wiarygodność przedsiębiorstwa, posiadane ograniczone moŝliwości przedstawienia zabezpieczenia, wysokie koszty pozyskania kapitału (wysokie oprocentowanie kredytów, wysokie koszty emisji akcji itp.), małe rozmiary potencjalnych kapitałobiorców, niska rentowność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa, ograniczone moŝliwości rozwoju i ekspansji rynkowej, mała rentowność inwestycji (niŝsza od kosztu kapitału) potencjalnego kapitałobiorcy, słaba koniunktura gospodarcza 30

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw Zarządzanie finansami przedsiębiorstw Opracowała: Dr hab. Gabriela Łukasik, prof. WSBiF I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cele przedmiotu:: - przedstawienie podstawowych teoretycznych zagadnień związanych

Bardziej szczegółowo

Bilans. A. Aktywa trwałe. I. Wartości niematerialne i prawne 1. Koszty zakończonych prac rozwojowych 2. Wartość firmy

Bilans. A. Aktywa trwałe. I. Wartości niematerialne i prawne 1. Koszty zakończonych prac rozwojowych 2. Wartość firmy Bilans Jest to podstawowy dokument księgowy, który jest podstawą dla zamknięcia rachunkowego roku obrotowego - bilans zamknięcia, a takŝe dla otwarcia kaŝdego następnego roku obrotowego - bilans otwarcia.

Bardziej szczegółowo

5. Skonsolidowany rachunek przepływów pienięŝnych Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym...8

5. Skonsolidowany rachunek przepływów pienięŝnych Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym...8 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY PKM DUDA S.A. ZA 2007 1. Wybrane skonsolidowane dane finansowe...3 2. Skonsolidowany bilans - Aktywa...4 3. Skonsolidowany bilans - Pasywa...5 4. Skonsolidowany

Bardziej szczegółowo

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa Skonsolidowany bilans na dzień r.,30.09.2007 r., r. i 30.09.2006 r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA A. Aktywa trwałe 43 591 42 382 40 465 40 370 I. Wartości niematerialne i prawne 32 085 32 008 31 522 31 543

Bardziej szczegółowo

BILANS AKTYWA A.

BILANS AKTYWA A. Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska 84 04-351 Warszawa Skonsolidowany bilans na dzień 31.03.2007 r., 31.12.2006 r. i 31.03.2006 r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA stan na: 31.03.2007 31.12.2006 31.03.2006

Bardziej szczegółowo

BILANS AKTYWA A.

BILANS AKTYWA A. Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska 84 04-351 Warszawa Skonsolidowany bilans na dzień 31.03.2008 r., 31.12.2007 r. i 31.03.2007 r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA stan na: 31.03.2008 31.12.2007 31.03.2007

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE ZA I KWARTAŁ 2007 GRUPA KAPITAŁOWA HAWE S.A. SPRAWOZDANIA FINANSOWE

SPRAWOZDANIE ZA I KWARTAŁ 2007 GRUPA KAPITAŁOWA HAWE S.A. SPRAWOZDANIA FINANSOWE SPRAWOZDANIE ZA I KWARTAŁ 2007 GRUPA KAPITAŁOWA HAWE S.A. SPRAWOZDANIA FINANSOWE Sprawozdania skonsolidowane Grupy Kapitałowej HAWE S.A. BILANS AKTYWA 31-03-2007 31-12-2006 Aktywa trwałe 58 655 55 085

Bardziej szczegółowo

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa

Grupa Kapitałowa NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa Grupa Kapitałowa NTT System S.A. Skonsolidowany bilans na dzień r.,31.03.2008 r., 31.12.2007 r. i r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA stan na: 31.03.2008 31.12.2007 A. Aktywa trwałe 54 029 53 106 52 285 41 016

Bardziej szczegółowo

NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa. Bilans na dzień r., r. i r. w tys. zł.

NTT System S.A. ul. Osowska Warszawa. Bilans na dzień r., r. i r. w tys. zł. NTT System S.A. ul. Osowska 84 04-351 Warszawa Bilans na dzień 31.03.2009 r., 31.12.2008 r. i 31.03.2008 r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA stan na: 31.03.2009 31.12.2008 31.03.2008 A. Aktywa trwałe 57 608

Bardziej szczegółowo

W. - Zarządzanie kapitałem obrotowym

W. - Zarządzanie kapitałem obrotowym W. - Zarządzanie kapitałem obrotowym FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW Marek 2011 Agenda - Zarządzanie kapitałem obrotowym Znaczenie kapitału obrotowego dla firmy Cykl gotówkowy Kapitał obrotowy brutto i netto.

Bardziej szczegółowo

MONNARI TRADE S.A. 3 kwartały 2008 okres od do kwartały 2007 okres od do

MONNARI TRADE S.A. 3 kwartały 2008 okres od do kwartały 2007 okres od do JEDNOSTKOWE WYBRANE DANE FINANSOWE tys. PLN 3 kwartały 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-3 kwartały 2007 okres od 2007-01-01 do 2007- tys. EUR 3 kwartały 2008 okres od 2008-01-01 do 2008-3 kwartały 2007

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie finansowe za I kwartał 2011

Sprawozdanie finansowe za I kwartał 2011 AKTYWA W [PLN] Stan na Stan na A. Aktywa trwałe 9 360 247,84 6 933 646,90 I. Wartości niematerialne i prawne 21 750,01 43 695,88 1 Koszty organizacji przeniesione przy zał. 2 Koszty prac rozwojowych 3

Bardziej szczegółowo

Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej Wszystkie SPZOZ

Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej Wszystkie SPZOZ Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej Wszystkie SPZOZ Aktywa samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej województwa kujawsko-pomorskiego (109 zakładów) w roku osiągnęły wartość 837,9

Bardziej szczegółowo

Analiza wskaźnikowa. Analiza zadłuŝenia Grupy Boryszew

Analiza wskaźnikowa. Analiza zadłuŝenia Grupy Boryszew Analiza wskaźnikowa Analiza zadłuŝenia Grupy Boryszew W celu oceny zadłuŝenia Grupy Boryszew w latach 2004-2008 zostały najpierw obliczone podstawowe wskaźniki zadłuŝenia. Wyniki ich zawarte są w tabeli

Bardziej szczegółowo

Formularz SA-Q 3 / 2006

Formularz SA-Q 3 / 2006 SAQ 3/ 2006 Formularz SAQ 3 / 2006 (kwartał/rok) (dla emitentów papierów wartościowych o działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej lub usługowej) Zgodnie z 93 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów

Bardziej szczegółowo

ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE TELESTRADA SA 02-670 Warszawa ul Puławska 182 NIP: 544-10-14-413 SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Sporządzony za okres od 1.01.2009 do 31.12.2009 r Wiersz Wyszczególnienie Dane za rok 31-12-2009

Bardziej szczegółowo

- inne długoterminowe aktywa finansowe

- inne długoterminowe aktywa finansowe Skonsolidowany bilans na dzień r.,30.06.2009 r., 31.12.2008 r. i r. w tys. zł. BILANS - AKTYWA A. Aktywa trwałe 61 235 60 210 56 498 54 825 I. Wartości niematerialne i prawne 31 703 31 796 31 980 31 988

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA KOELNER SA

GRUPA KAPITAŁOWA KOELNER SA GRUPA KAPITAŁOWA KOELNER SA SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE za 4 kwartał 2007 r. sporządzone według MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ WYBRANE DANE FINANSOWE SKONSOLIDOWANE w

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES OD 01 STYCZNIA 2005 DO 30 WRZEŚNIA 2005 ORAZ OD 01 LIPCA 2005 DO 30 WRZEŚNIA 2005 SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie finansowe za I półrocze 2011

Sprawozdanie finansowe za I półrocze 2011 AKTYWA 30.06.2011 31.12.2010 30.06.2010 I. Aktywa trwałe 11 042 282,96 10 265 998,28 7 293 033,71 1. Wartości niematerialne i prawne 20 300,00 23 200,00 43 656,86 2. Rzeczowe aktywa trwałe 9 308 668,04

Bardziej szczegółowo

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej grupy kapitałowej ZPUE SA

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej grupy kapitałowej ZPUE SA Zestawienie skonsolidowanych sprawozdań finansowych za okresy rok 2009- I półrocze 2011 w tys. zł. Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej grupy kapitałowej ZPUE SA Aktywa 31.12.2009 30.06.2010

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny SA-Q 1 / 2014 kwartał /

Raport kwartalny SA-Q 1 / 2014 kwartał / skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Raport kwartalny SA-Q 1 / 2014 kwartał / rok (dla emitentów papierów wartościowych prowadzących działalność wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową) za 1 kwartał

Bardziej szczegółowo

FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania)

FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania) FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania) Warunkiem realizacji kaŝdego projektu inwestycyjnego jest zgromadzenie odpowiedniego kapitału. MoŜliwości

Bardziej szczegółowo

Spis treści do sprawozdania finansowego

Spis treści do sprawozdania finansowego Spis treści do sprawozdania finansowego Nota Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej 3 Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów 4 Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Bardziej szczegółowo

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA 2005 R.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA 2005 R. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA 2005 R. SKONSOLIDOWANY BILANS w tys. zł AKTYWA I. Aktywa trwałe 56 471 58 698 1. Wartości niematerialne i prawne, w tym: 78 85 wartość firmy 2. Rzeczowe aktywa

Bardziej szczegółowo

Formularz SA-QS IV/2007 (kwartał/rok)

Formularz SA-QS IV/2007 (kwartał/rok) Formularz SAQS IV/2007 (kwartał/rok) (dla emitentów papierów wartościowych o działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej lub usługowej) Zgodnie z 86 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października

Bardziej szczegółowo

Okres zakończony 30/09/09. Okres zakończony 30/09/09. Razem kapitał własny 33 723 33 122 30 460 29 205

Okres zakończony 30/09/09. Okres zakończony 30/09/09. Razem kapitał własny 33 723 33 122 30 460 29 205 BILANS AKTYWA 30/09/09 30/06/09 31/12/08 30/09/08 Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 20 889 21 662 22 678 23 431 Wartość firmy 0 0 0 0 wartości niematerialne 31 40 30 42 Aktywa finansowe Aktywa z tytułu

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE EVEREST FINANSE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA KOMANDYTOWA, SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 01.01.2017 r. do 30.06.2017 r. Poznań, dnia RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (wariant porównawczy)

Bardziej szczegółowo

FIRMA CHEMICZNA DWORY S.A.

FIRMA CHEMICZNA DWORY S.A. FIRMA CHEMICZNA DWORY S.A. Oświęcim, ul. Chemików 1 Skrócone śródroczne jednostkowe sprawozdanie finansowe za okres 6 miesięcy kończących się 30.06. Oświęcim, 26 września Spis treści Strona Skrócone śródroczne

Bardziej szczegółowo

Wstępna ocena sytuacji finansowej Grupy Boryszew Analiza bilansu

Wstępna ocena sytuacji finansowej Grupy Boryszew Analiza bilansu Wstępna ocena sytuacji finansowej Grupy Boryszew Analiza bilansu Analiza bilansu została przeprowadzona na podstawie skonsolidowanych sprawozdań Grupy Boryszew za lata 2004- Uproszczony bilans za badane

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz

Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz Spis treści Wstęp Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych 1. Standaryzacja i harmonizacja sprawozdań finansowych 2. Cele sprawozdań finansowych 3. Użytkownicy

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. SKONSOLIDOWANY "ROZSZERZONY" RAPORT KWARTALNY ZA OKRES 3 MIESIĘCY ZAKOŃCZONE 31 MARCA 2012 I 31 MARCA 2011 SPORZĄDZONY WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Robert Machała - Praktyczne zarządzanie finansami firmy

Księgarnia PWN: Robert Machała - Praktyczne zarządzanie finansami firmy Księgarnia PWN: Robert Machała - Praktyczne zarządzanie finansami firmy Wstęp 1. do zarządzania finansami firmy 1.1. Zarządzanie firmą a budowanie jej wartości Obszary zarządzania przedsiębiorstwem Proces

Bardziej szczegółowo

Koszty zmienne + Koszty stałe = Koszty całkowite

Koszty zmienne + Koszty stałe = Koszty całkowite Finanse przedsiębiorstw W świetle teorii JeŜeli przedsiębiorstwo ma przynosić zyski i zwiększać swoją wartość, to musi być dobrze zarządzane. Jednym z warunków sprawnego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE EVEREST FINANSE SPÓŁKA AKCYJNA SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 01.01.2017 r. do 30.06.2017 r. Poznań, dnia RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (wariant porównawczy) 01.01.2017-30.06.2017 01.01.2016-31.12.2016 A.

Bardziej szczegółowo

SKRÓCONE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ CERSANIT IV kw 2007 (kwartał/rok)

SKRÓCONE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ CERSANIT IV kw 2007 (kwartał/rok) SKRÓCONE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ CERSANIT IV kw 2007 (kwartał/rok) Wybrane dane finansowe IV kwartał 2007 od 01.01.2007 do 31.12.2007 IV kwartał 2006 od 01.01.2006 do 31.12.2006

Bardziej szczegółowo

3 Sprawozdanie finansowe BILANS Stan na: AKTYWA

3 Sprawozdanie finansowe BILANS Stan na: AKTYWA 3 Sprawozdanie finansowe BILANS Stan na: AKTYWA 31.12.2015 r. 31.12.2014 r 1. A. AKTYWA TRWAŁE 18 041 232,38 13 352 244,38 I. Wartości niematerialne i prawne 1 599 414,82 1 029 346,55 1. Koszty zakończonych

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008 skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008 kwartał / rok (zgodnie z 86 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. - Dz. U. Nr 209, poz. 1744)

Bardziej szczegółowo

PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU ZAGRANICZNEGO BALTONA S.A. KWARTALNA INFORMACJA FINANSOWA ZAWIERAJĄCA KWARTALNE SKRÓCONE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA

PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU ZAGRANICZNEGO BALTONA S.A. KWARTALNA INFORMACJA FINANSOWA ZAWIERAJĄCA KWARTALNE SKRÓCONE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU ZAGRANICZNEGO BALTONA S.A. KWARTALNA INFORMACJA FINANSOWA ZAWIERAJĄCA KWARTALNE SKRÓCONE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES TRZECH MIESIĘCY ZAKOŃCZONY 31 MARCA 2016 ROKU

Bardziej szczegółowo

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ EUROPA S.A.

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ EUROPA S.A. TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ EUROPA S.A. SKRÓCONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 3 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 MARCA 2008 ROKU ZGODNE Z MIĘDZYNARODOWYMI STANDARDAMI SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ SKRÓCONY BILANS

Bardziej szczegółowo

I. Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe

I. Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Załącznik nr.1 2 I. Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe 1. Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Na dzień 31 marca 2017 r. Aktywa Środki pieniężne

Bardziej szczegółowo

ANEKS nr 2 Do Prospektu Emisyjnego akcji serii K Z.O. Bytom S.A.

ANEKS nr 2 Do Prospektu Emisyjnego akcji serii K Z.O. Bytom S.A. ANEKS nr 2 Do Prospektu Emisyjnego akcji serii K Z.O. Bytom S.A. Autopoprawka 1 Wprowadzona w związku z opublikowaniem w dniu 13.11.2008r. skonsolidowanego rozszerzonego sprawozdania finansowego za 3 kwartały

Bardziej szczegółowo

Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Finanse przedsiębiorstwa Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Zarządzanie Polega na pozyskiwaniu źródeł

Bardziej szczegółowo

Skonsolidowany bilans

Skonsolidowany bilans za okres obrotowy od 01 paŝdziernika 2008r do 31 grudnia 2008r Skonsolidowany bilans AKTYWA Stan na dzień 31.12.2008r 31.12.2007r Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 74 097 80 045 Wartości niematerialne

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ FINANSOWA RAPORTU

CZĘŚĆ FINANSOWA RAPORTU CZĘŚĆ FINANSOWA RAPORTU (wszystkie dane w tysiącach złotych, o ile nie zaznaczono inaczej) I. SPRAWOZDANIE SKONSOLIDOWANE Skonsolidowany rachunek zysków i strat za 3 miesiące zakończone 31 marca 2009r.

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. SKONSOLIDOWANY "ROZSZERZONY" RAPORT KWARTALNY ZA OKRES 9 MIESIĘCY ZAKOŃCZONE 30 WRZEŚNIA 2012 I 30 WRZEŚNIA 2011 SPORZĄDZONY WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. SKONSOLIDOWANY "ROZSZERZONY" RAPORT KWARTALNY ZA OKRES 9 MIESIĘCY ZAKOŃCZONE 30 WRZEŚNIA 2013 I 30 WRZEŚNIA 2012 SPORZĄDZONY WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI

Bardziej szczegółowo

Przeanalizuj spółkę i oceń, czy warto w nią zainwestować, czyli o fundamentach "od kuchni"

Przeanalizuj spółkę i oceń, czy warto w nią zainwestować, czyli o fundamentach od kuchni Przeanalizuj spółkę i oceń, czy warto w nią zainwestować, czyli o fundamentach "od kuchni" Prowadzący: Marcin Dybek Centrum Analiz Finansowych EBIT marcin.dybek@rsg.pl www.rsg.pl Stosowane standardy rachunkowości

Bardziej szczegółowo

/ / SPRAWOZDAWCZOSC FINANSOWA IRENA OLCHOWICZ AGNIESZKA TŁACZAŁA

/ / SPRAWOZDAWCZOSC FINANSOWA IRENA OLCHOWICZ AGNIESZKA TŁACZAŁA VADEMECUM RACHUNKOWOŚCI / / SPRAWOZDAWCZOSC FINANSOWA IRENA OLCHOWICZ AGNIESZKA TŁACZAŁA Warszawa 2002 Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1 Sprawozdania finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

Bardziej szczegółowo

ANALIZA I OCENA SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ

ANALIZA I OCENA SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ Załącznik do Uchwały Nr 474/141/12 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 2 maja 2012 roku. Opinia w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego Pomorskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Gdańsku za rok

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie finansowe "RAFAMET" S.A. za I półrocze 2007 r.

Sprawozdanie finansowe RAFAMET S.A. za I półrocze 2007 r. Sprawozdanie finansowe "RAFAMET" S.A. za I półrocze 2007 r. WYBRANE JEDNOSTKOWE w tys. zł w tys. EURO DANE FINANSOWE 30.06.2007 31.12.2006 30.06.2007 31.12.2006 I. Przychody netto ze sprzedaŝy produktów,

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A.

GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. GRUPA KAPITAŁOWA BIOTON S.A. SKONSOLIDOWANY "ROZSZERZONY" RAPORT KWARTALNY ZA OKRES 3 MIESIĘCY ZAKOŃCZONE 31 MARCA 2013 I 31 MARCA 2012 SPORZĄDZONY WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ

Bardziej szczegółowo

Aneks nr 1 z dnia 20 listopada 2012 r.

Aneks nr 1 z dnia 20 listopada 2012 r. Aneks nr 1 z dnia 20 listopada r. do prospektu emisyjnego Marvipol S.A. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 9 listopada r. Terminy pisane wielką literą w niniejszym dokumencie mają

Bardziej szczegółowo

OKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W TYCHACH. Sprawozdanie finansowe za okres od do

OKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W TYCHACH. Sprawozdanie finansowe za okres od do OKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W Sprawozdanie finansowe za okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1. Dane jednostki Nazwa: Siedziba: GROTA ROWECKIEGO 319, 43-100

Bardziej szczegółowo

BILANS Aktywa (w złotych) AMERICAN HEART OF POLAND SPÓŁKA AKCYJNA Sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2013 roku Bilans Na dzień 31 grudnia 2013 roku Na dzień 31 grudnia 2012 roku A.

Bardziej szczegółowo

BILANS - AKTYWA. Lp. Wyszczególnienie Stan na r. Stan na r.

BILANS - AKTYWA. Lp. Wyszczególnienie Stan na r. Stan na r. Sprawozdanie finansowe za rok 2015 BILANS AKTYWA Lp. Wyszczególnienie Stan na 31.12.2015r. Stan na 01.01.2015r. A. Aktywa trwałe 31 050 660,37 32 246 242,25 I. Wartości niematerialne i prawne 0,00 0,00

Bardziej szczegółowo

Raport półroczny SA-P 2009

Raport półroczny SA-P 2009 skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Raport półroczny (zgodnie z 82 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. - Dz. U. Nr 33, poz. 259) (dla emitentów papierów wartościowych

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE EVEREST CAPITAL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 01.01.2017 r. do 30.06.2017 r. Śrem, dnia Sprawozdanie finansowe sporządzone za okres od 01.01.2017 r. do 30.06.2017

Bardziej szczegółowo

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. ul. Św.Wawrzyńca Kraków BILANS

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. ul. Św.Wawrzyńca Kraków BILANS Stan na Stan na Stan na Stan na T r e ś ć T r e ś ć 2012-12-31 2013-09-30 2012-12-31 2013-09-30 A K T Y W A BILANS P A S Y W A A Aktywa trwałe 01 723 342 699,93 764 659 962,67 A Kapitał (fundusz) własny

Bardziej szczegółowo

Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych. Wydanie 2. Irena Olchowicz, Agnieszka Tłaczała

Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych. Wydanie 2. Irena Olchowicz, Agnieszka Tłaczała Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych. Wydanie 2. Irena Olchowicz, Celem opracowania jest przedstawienie istoty i formy sprawozdań finansowych na tle standaryzacji i

Bardziej szczegółowo

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe GK REDAN za pierwszy kwartał 2014 roku

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe GK REDAN za pierwszy kwartał 2014 roku SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2014 DO 31 MARCA 2014 [WARIANT PORÓWNAWCZY] Działalność kontynuowana Przychody ze sprzedaży 103 657 468 315 97 649 Pozostałe przychody operacyjne

Bardziej szczegółowo

Raport półroczny SA-P 2009

Raport półroczny SA-P 2009 skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Raport półroczny (dla emitentów papierów wartościowych prowadzących działalność wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową) Za półrocze bieŝącego roku obrotowego

Bardziej szczegółowo

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe SA-RS 2008

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe SA-RS 2008 ROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 01.01.2008-31.12.2008 1. Wybrane skonsolidowane dane finansowe 2. Skonsolidowany bilans - Aktywa 3. Skonsolidowany bilans - Pasywa 4. Skonsolidowany

Bardziej szczegółowo

Aneks Nr 1 do Prospektu Emisyjnego. PCC Rokita Spółka Akcyjna. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 7 maja 2014 roku

Aneks Nr 1 do Prospektu Emisyjnego. PCC Rokita Spółka Akcyjna. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 7 maja 2014 roku Aneks Nr 1 do Prospektu Emisyjnego PCC Rokita Spółka Akcyjna zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 7 maja 2014 roku Niniejszy aneks został sporządzony w związku z opublikowaniem przez

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRZEPØYWÓW PIENIÉÆNYCH. Jerzy T. Skrzypek

RACHUNEK PRZEPØYWÓW PIENIÉÆNYCH. Jerzy T. Skrzypek RACHUNEK PRZEPØYWÓW PIENIÉÆNYCH Jerzy T. Skrzypek Rachunek zysków i strat Bilans Rachunek przepływów pieniężnych Ocena efektywności projektu Analiza płynności Rachunek przepływów pieniężnych a plan finansowy

Bardziej szczegółowo

Rachunkowość finansowa sprawozdawczość finansowa. Elementy rocznego sprawozdania finansowego

Rachunkowość finansowa sprawozdawczość finansowa. Elementy rocznego sprawozdania finansowego 1 Elementy rocznego sprawozdania finansowego Źródło: Rachunkowość finansowa. Teoretyczne podstawy, red. J. Samelak, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań, s. 204. 2 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (WARIANT PORÓWNAWCZY)

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2012 ROK. 1. Nazwa i siedziba jednostki Spółdzielnia Mieszkaniowa Kopernik ul. Matejki 94/96 w Toruniu

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2012 ROK. 1. Nazwa i siedziba jednostki Spółdzielnia Mieszkaniowa Kopernik ul. Matejki 94/96 w Toruniu WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2012 ROK 1. Nazwa i siedziba jednostki Spółdzielnia Mieszkaniowa Kopernik ul. Matejki 94/96 w Toruniu 2. Podstawowy przedmiot działalności zaspokajanie potrzeb

Bardziej szczegółowo

AKTYWA PASYWA

AKTYWA PASYWA II. Bilans AKTYWA 2016.12.31 2015.12.31 PASYWA 2016.12.31 2015.12.31 A. Aktywa trwałe 255 019 508,54 230 672 369,51 A. Kapitał (fundusz) własny 254 560 440,63 230 029 691,47 I. Wartości niematerialne i

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja nr 1 - Wybrane dane finansowe

Aktualizacja nr 1 - Wybrane dane finansowe Aneks nr 3 z dnia 14 listopada r. do Prospektu Emisyjnego Ferrum S.A. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 16 października r. decyzją nr DEM/410/141/25/07 W związku z publikacją raportu

Bardziej szczegółowo

ZESTAW ĆWICZENIOWY Z ANALIZY EKONOMICZNEJ I EKONOMICZNO-FINANSOWEJ dr Henryk Zagórski

ZESTAW ĆWICZENIOWY Z ANALIZY EKONOMICZNEJ I EKONOMICZNO-FINANSOWEJ dr Henryk Zagórski ZESTAW ĆWICZENIOWY Z ANALIZY EKONOMICZNEJ I EKONOMICZNO-FINANSOWEJ dr Henryk Zagórski 1. W oparciu o poniŝsze informacje uzupełnij bilans analityczny: - wskaźnik płynności natychmiastowej 0,2 - wskaźnik

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy Bilans - Aktywa

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy Bilans - Aktywa Bilans - Aktywa Treść A. Aktywa trwałe 3 539 629,82 8 343 082,07 Wartości niematerialne i prawne 94 05,23 V.. Koszty zakończonych prac rozwojowych 2. Wartość firmy 3. Inne wartości niematerialne i prawne

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny SA-Q I/2008

Raport kwartalny SA-Q I/2008 (dla emitentów papierów wartościowych o działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej lub usługowej) Zgodnie z 57 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 października 2001 r. - Dz.U. Nr 139,

Bardziej szczegółowo

KAPITAŁOWA STRATEGIA PRZEDISĘBIORSTWA JAN SOBIECH (REDAKTOR NAUKOWY)

KAPITAŁOWA STRATEGIA PRZEDISĘBIORSTWA JAN SOBIECH (REDAKTOR NAUKOWY) KAPITAŁOWA STRATEGIA PRZEDISĘBIORSTWA JAN SOBIECH (REDAKTOR NAUKOWY) SPIS TREŚCI WSTĘP...11 CZĘŚĆ PIERWSZA. STRUKTURA ŹRÓDEŁ KAPITAŁU PRZEDSIĘBIORSTWA...13 Rozdział I. PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO ORGANIZACJA

Bardziej szczegółowo

Finansowanie działalności przedsiebiorstwa. Finanse 110630-1165

Finansowanie działalności przedsiebiorstwa. Finanse 110630-1165 Finansowanie działalności przedsiebiorstwa przedsiębiorstw-definicja Przepływy pieniężne w przedsiębiorstwach Decyzje finansowe przedsiębiorstw Analiza finansowa Decyzje finansowe Krótkoterminowe np. utrzymanie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 29 listopada 2018 roku

Warszawa, 29 listopada 2018 roku PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU ZAGRANICZNEGO BALTONA S.A. KWARTALNA INFORMACJA FINANSOWA ZAWIERAJĄCA KWARTALNE SKRÓCONE JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES DZIEWIĘCIU MIESIĘCY ZAKOŃCZONY 30 WRZEŚNIA 2018

Bardziej szczegółowo

BILANS Paola S.A. z siedzibą w Bielanach Wrocławskich, Kobierzyce, ul. Wrocławska 52 tys. zł.

BILANS Paola S.A. z siedzibą w Bielanach Wrocławskich, Kobierzyce, ul. Wrocławska 52 tys. zł. BILANS Paola S.A. z siedzibą w Bielanach Wrocławskich, 55-040 Kobierzyce, ul. Wrocławska 52 tys. zł. AKTYWA stan na 2008-10-01 Aktywa trwałe 27,553 Wartości niematerialne i prawne Koszty zakończonych prac

Bardziej szczegółowo

Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach

Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach MINISTERSTWO FINANSÓW Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach 2005-2007 Warszawa, luty 2009 r. Wstęp Ministerstwo Finansów po raz kolejny przygotowało zestaw

Bardziej szczegółowo

KOMISJA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I GIEŁD Skonsolidowany raport roczny SA-RS (zgodnie z 57 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 października 2001 r. - Dz. U. Nr 139, poz. 1569, z późn. zm.) (dla

Bardziej szczegółowo

Bilans. majątku przedsiębiorstwa

Bilans. majątku przedsiębiorstwa Bilans Bilans jest podstawowym sprawozdaniem finansowym firmy, przedstawiającym jej sytuację na określony dzień, najczęściej na koniec roku. Zawiera on informacje o poszczególnych składnikach majątku przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

N. Zysk (strata) netto (K-L-M) 48-1 129 134,12 365,00

N. Zysk (strata) netto (K-L-M) 48-1 129 134,12 365,00 Skonsolidowany Rachunek Zysków i Strat Rachunek Zysków i Strat ROK A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym 1 68 095,74 - od jednostek powiązanych 2 I. Przychody netto ze sprzedaży produktów,

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr... Rady Miasta Gdańska z dnia... w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2011 r. Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku

Uchwała nr... Rady Miasta Gdańska z dnia... w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2011 r. Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku Uchwała nr... Rady Miasta Gdańska z dnia... w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2011 r. Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku Na podstawie art.18 ust.2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT SKRÓCONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 3 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 MARCA 2010 ROKU Warszawa, dnia 4 maja 2010 r. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Nota 1 kwartał 2010 r. okres 1 kwartały 2009 r. okres DZIAŁALNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie finansami w małych i średnich przedsiębiorstwach. Wprowadzenie. dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ

Zarządzanie finansami w małych i średnich przedsiębiorstwach. Wprowadzenie. dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ Zarządzanie finansami w małych i średnich przedsiębiorstwach Wprowadzenie dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ Przyczyny niepowodzenia małego przedsiębiorstwa Jedna z 10 podawanych przyczyn to brak zabezpieczenia

Bardziej szczegółowo

Mercator Medical S.A. SKRÓCONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Mercator Medical S.A. SKRÓCONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE SKRÓCONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres trzech miesięcy zakończony 31 marca 2018 r. SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ str. SPIS TREŚCI 1 OPIS STOSOWANYCH ZASAD

Bardziej szczegółowo

Harmonogram pracy na ćwiczeniach MOPI

Harmonogram pracy na ćwiczeniach MOPI Przepływy finansowe Harmonogram pracy na ćwiczeniach Temat MOPI Realizacja 1 Ćwiczenia wprowadzające Wprowadzenie 2 Wartość pieniądza w czasie Wprowadzenia i zadania 3 WACC, montaż finansowy, koszt kredytu

Bardziej szczegółowo

MAJĄTEK I KAPITAŁ BILANS

MAJĄTEK I KAPITAŁ BILANS MAJĄTEK I KAPITAŁ BILANS dr Marek Masztalerz MAJĄTEK PRZEDSIĘBIORSTWA MAJĄTEK PRZEDSIĘBIORSTWA SKŁADNIKI MAJĄTKU (co firma posiada?) = ŹRÓDŁA FINANSOWANIA (skąd firma to ma?) MAJĄTEK TRWAŁY MAJĄTEK OBROTOWY

Bardziej szczegółowo

WYBRANE DANE. Stan na koniec I kw BILANS

WYBRANE DANE. Stan na koniec I kw BILANS WYBRANE DANE w tys. zł. w tys. EURO w tys. zł. I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 5 496,00 1 146,00 4 667,00 II. Zysk (strata) z działalności operacyjnej 2 395,00 500,00 923,00

Bardziej szczegółowo

Rachunek przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych Rachunek przepływów pieniężnych Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow) Analityczne rozwinięcie zamieszczonych w bilansie informacji o zmianie stanu środków pieniężnych dokonywanej w okresie sprawozdawczym.

Bardziej szczegółowo

Przepływy finansowe r

Przepływy finansowe r Przepływy finansowe 11.05.2015r Rachunek wyników vs rachunek przepływów Przychody Koszty Wpływy Wydatki Zasada memoriałowa Zasada kasowa Wynik finansowy Przepływy pieniężne Zasada memoriałowa należy uwzględnić

Bardziej szczegółowo

SAF S.A. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES OD DO ROKU

SAF S.A. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES OD DO ROKU SAF S.A. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES OD 01.01.2017 DO 30.06.2017 ROKU Bilans Aktywa 30.06.2017r. 30.06.2016r. A AKTYWA TRWAŁE 3 957 020,56 4 058 700,56 I Wartości niematerialne i prawne 28 729,27 14

Bardziej szczegółowo

Informacja dodatkowa za 2005 r.

Informacja dodatkowa za 2005 r. Stowarzyszenie "Pracownia na rzecz Wszystkich Istot" Informacja dodatkowa za 005 r. 1 a. Stosowane metody wyceny aktywów i pasywów Wyszczególnienie Przyjęte metody wyceny w zasadach (polityce) rachunkowości

Bardziej szczegółowo

Informacja dodatkowa za 31-12-2010 r.

Informacja dodatkowa za 31-12-2010 r. NAZWA ORGANIZACJI Informacja dodatkowa za 31-1-010 r. 1 a. Stosowane metody wyceny aktywów i pasywów Wyszczególnienie Przyjęte metody wyceny w zasadach (polityce) rachunkowości 1 b. Zmiany stosowanych

Bardziej szczegółowo

Rachunek Zysków i Strat ROK ROK 31-03-2013 31-03-2014

Rachunek Zysków i Strat ROK ROK 31-03-2013 31-03-2014 Rachunek Zysków i Strat ROK ROK A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym 1 365 000,00 12 589,30 - od jednostek powiązanych 2 I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, usług 3 365 000,00

Bardziej szczegółowo

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2016

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2016 DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2016 BILANS 2016-03-31 2015-12-31 2015-03-31 A k t y w a I. Aktywa trwałe 18 190 17 951 17 906 1. Wartości niematerialne i prawne, w tym: 117 129 116 - wartość firmy 2. Rzeczowe

Bardziej szczegółowo

INTER CARS S.A. Raport kwartalny 1 kw 2004 Uzupełnienie formularza S.A.-Q I/2004. Zasady sporządzania raportu

INTER CARS S.A. Raport kwartalny 1 kw 2004 Uzupełnienie formularza S.A.-Q I/2004. Zasady sporządzania raportu INTER CARS S.A. Raport kwartalny 1 kw 2004 Uzupełnienie formularza S.A.Q I/2004 Zasady sporządzania raportu Spółka prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości z dnia 29.09.1994r. (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Załącznik do raportu bieŝącego nr 33/2009 z dnia 13 listopada 2009 roku 1. W Sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 roku,

Załącznik do raportu bieŝącego nr 33/2009 z dnia 13 listopada 2009 roku 1. W Sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 roku, Załącznik do raportu bieŝącego nr 33/2009 z dnia 13 listopada 2009 roku 1. W Sprawozdaniu finansowym za 1 stycznia do 30 czerwca 2009 roku, w tabeli: Rachunek przepływów pienięŝnych za okres 01.01 do 30.06.

Bardziej szczegółowo

Raport okresowy za IV kwartał 2014 r.

Raport okresowy za IV kwartał 2014 r. 25 731 Kielce, ul. Słoneczna 1 MAXIPIZZA S. A. e-mail: maxipizza@maxipizza.pl Nr KRS 0000279240 tel./fax 0 41 3663313 www.maxipizza.pl Raport okresowy za IV kwartał 2014 r. Kielce, 16 luty 2015 Raport

Bardziej szczegółowo

DREWEX Spółka Akcyjna ul. Św. Filipa 23/ Kraków. Raport kwartalny za okres 1 stycznia 2018 r marca 2018 r.

DREWEX Spółka Akcyjna ul. Św. Filipa 23/ Kraków. Raport kwartalny za okres 1 stycznia 2018 r marca 2018 r. DREWEX Spółka Akcyjna ul. Św. Filipa 23/3 31-150 Kraków Raport kwartalny za okres 1 stycznia 2018 r. - 31 marca 2018 r. ... (pieczątka jednostki) Lp. Wyszczególnienie - AKTYWA 2017 31.03.2018 A. AKTYWA

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH. Karolina Bondarowska

WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH. Karolina Bondarowska WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH Karolina Bondarowska PODSTAWOWE SPRAWOZDANIA FINANSOWE 1. Bilans wartościowe odpowiednio uszeregowane zestawienie majątku (aktywów) jednostki gospodarczej ze źródłami

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008 skorygowany KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008 kwartał / rok (zgodnie z 86 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. - Dz. U. Nr 209, poz. 1744)

Bardziej szczegółowo