FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania)"

Adrian Wróbel
8 lat temu
Przeglądów:

1 FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (zarządzanie inwestycjami a zarządzanie źródłami finansowania) Warunkiem realizacji kaŝdego projektu inwestycyjnego jest zgromadzenie odpowiedniego kapitału. MoŜliwości inwestycyjne przedsiębiorstwa zaleŝą od wartości kapitału, którym moŝe ono dysponować oraz od kosztów tego kapitału Zarządzający finansami decydują o tym z jakich źródeł i w jakich proporcjach firmy powinny pozyskiwać kapitał, aby jego koszt był jak najniŝszy i by mógł być realizowany cel w postaci maksymalizacji wartości firmy. Struktura kapitału (relacja między kapitałem obcym a własnym) wpływa w duŝym stopniu na poprawę wyników finansowych firmy i opłacalność planowanych inwestycji. Dokonując wyboru sposobu finansowania naleŝy więc mieć na uwadze: długookresowy cel przedsiębiorstwa, wzajemną zaleŝność pomiędzy działalnością bieŝącą i rozwojową, właściwą ocenę relacji między efektem dźwigni a kosztem kapitału, konieczność modyfikacji strategii finansowej ze względu na zmieniające się warunki ekonomiczne, społeczne czy gospodarcze, rezerwy finansowe jako neutralizatory ryzyka, finansową elastyczność, obciąŝenia firmy podatkami (odsetki obniŝają podstawę opodatkowania). Kryteria wyboru źródeł finansowania Istnieje wiele sposobów oceny źródeł finansowania. MoŜna wyróŝnić następujące elementy wpływające na ocenę źródeł finansowania. Strategia firmy w tym wybór struktury kapitału. Koszt, który trzeba ponieść dla moŝliwości skorzystania z danego wariantu. Ryzyko związane z danym źródłem, w tym ryzyko stóp procentowych i skutków, w razie niepowodzenia. Płynność -dostępność do danego źródła. Wielkość kapitału, jaki moŝna pozyskać przy zastosowaniu wybranego wariantu. Czas niezbędny dla pozyskania środków z danego źródła. Formalizm związany z danym źródłem. Rodzaj zabezpieczeń na rzecz potencjalnych wierzycieli. Skutki zastosowania danego wariantu w odniesieniu do stosunków wewnętrznych w spółce. Jednym z waŝniejszych kryteriów oceny źródeł finansowania, w przypadku finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, moŝe być mentalność kredytowa właściciela. Według tej koncepcji cześć właścicieli przedsiębiorstw szuka źródeł finansowania wewnątrz przedsiębiorstwa, wyraŝając nieufność wobec obcych źródeł finansowania, nawet za cenę upadku przedsiębiorstwa. W skład mentalności kredytowej przedsiębiorcy wchodzi między innymi system wartości przedsiębiorcy, dla którego niezaleŝność jest wartością samą w sobie. 55

proporcjach firmy powinny pozyskiwać kapitał, aby jego koszt był jak najniŝszy i by mógł być realizowany cel w postaci maksymalizacji wartości firmy.

2 Konieczne jest takŝe określenie potencjalnych źródeł pozyskania kapitału inwestycyjnego przez przedsiębiorstwo. projektów inwestycyjnych ze środków własnych ze środków obcych w formie wkładów w formie udziałów i akcji z zysków zatrzymanych PoŜyczki Obligacje Kredyty Nowoczesne źródła finansowania - w formie gotówki - w formie rzeczy Rys. Formy finansowania projektów inwestycyjnych - bankowe - dostawcy - odbiorcy - leasing - venture-capital - factoring - forfaiting Ryzyko Kryteria emocjonalne Długookresowy cel przedsiębiorstwa i przyjęcie dopuszczalnego ryzyka ZaleŜność pomiędzy działalnością bieŝącą a rozwojową (co ma wpływ na wielkość ryzyka) Relacja pomiędzy efektem dźwigni finansowej a kosztem kapitału (co kształtuje relację ryzyko stopa zwrotu z inwestycji ROE) Wielkość rezerw finansowych jako neutralizatora ryzyka ObciąŜenie firmy podatkami (odsetki obniŝają podstawę opodatkowania) Płynność finansowa elastyczność (mniejsza elastyczność zwiększa ryzyko) Strategia firmy w tym struktura kapitału Konsekwencje dla stosunków w spółce Zabezpieczenia Formalizm Czas Wielkość kapitału Koszt taktycznym i operacyjnym korekty ze względu na aktualne i prognozowane warunki ekonomiczne i społeczne. Kryteria wyboru źródeł finansowania Rys. Kryteria wyboru źródeł finansowania. Najpierw naleŝy ustalić strategiczną strukturę kapitału. Struktura wraz z innymi bieŝącymi czynnikami wpływa na wybór źródeł finansowania. 56

3 Podstawowym podziałem finansowania jest rozróŝnienie finansowania wewnętrznego i zewnętrznego, które często stanowi punkt wyjścia do dokonywania bardziej szczegółowych podziałów. FINANSOWANIE wewnętrzne zewnętrzne poprzez przekształcenia majątkowe poprzez kształtowanie kapitału własne obce krótkoterminowe Rysunek Podstawowe formy finansowania. długoterminowe wewnętrzne polega na uzyskiwaniu lub zwiększaniu przez przedsiębiorstwo środków poprzez przekształcanie dóbr rzeczowych w środki finansowe. W wyniku finansowania wewnętrznego następuje uwolnienie dotąd wykorzystywanych kapitałów (pasywa) pozostających w dyspozycji przedsiębiorstwa bez dopływu środków z zewnątrz. wewnętrzne moŝna uzyskać przez przekształcenia struktury majątku (aktywa), przekształcenia struktury kapitału (pasywa) zatrzymywanie zysku w firmie. zewnętrzne polega na uzyskiwaniu kapitału z zewnątrz firmy w postaci kapitału własnego obcego. własne polega na dopływie środków do przedsiębiorstwa w postaci wkładów lub udziałów. 57

długoterminowe wewnętrzne polega na uzyskiwaniu lub zwiększaniu przez przedsiębiorstwo środków poprzez przekształcanie dóbr rzeczowych w środki finansowe.

4 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Emisja akcji Zysk Amortyzacja Zwolnienia i ulgi podatkowe PRZEDSIĘBIORSTWO Alokacja zasobów Przyśpieszenie cyklu przepływów Venture capital Rys. Wewnętrzne i zewnętrzne własne źródła finansowania. Przy finansowaniu z wkładów i udziałów środki pienięŝne wpływają z zewnątrz przedsiębiorstwa w postaci emisji akcji lub udziałów funduszu Venture Capital. obce polega na dopływie środków do przedsiębiorstwa przez rynek kapitałowo-pienięŝny, obrót kredytowy i towarowy oraz szczególne formy finansowania W przypadku kapitałów własnych właścicielem tych środków jest przedsiębiorstwo. Inwestujący środki w przedsiębiorstwo (inwestor) otrzymuje w zamian prawa z akcji lub udziałów. Natomiast w przypadku kapitału obcego właścicielem tych środków pozostaje nadal inwestor, który staje się wierzycielem i oczywiście uzyskuje prawa wierzyciela, a przedsiębiorstwo staje się dłuŝnikiem. Ponadto zasadą jest, iŝ kapitał własny powierzany jest przedsiębiorstwu na cały okres istnienia przedsiębiorstwa (najczęściej na czas nieokreślony), a kapitał obcy powierzany jest przedsiębiorstwu na z góry oznaczony czas, po którym środki muszą zostać zwrócone jego właścicielowi. Ze względu na formę w jakiej następuje zwiększenie kapitału przedsiębiorstwa moŝna wyróŝnić finansowanie ze środków pienięŝnych, kapitałowych, rzeczowych. obce moŝna najkrócej określić jako finansowanie za pomocą poŝyczonego kapitału. W ramach finansowania obcego kapitał do przedsiębiorstwa dopływa poprzez rynek pienięŝny i kapitałowy, a dokładniej poprzez obrót kredytowy, dotacje i zobowiązania krótkoterminowe powstające w obrocie towarowym, leasing, cesje wierzytelności, faktoring, forfaiting i emisje obligacji. 58

Przy finansowaniu z wkładów i udziałów środki pienięŝne wpływają z zewnątrz przedsiębiorstwa w postaci emisji akcji lub udziałów funduszu Venture Capital.

5 Leasing Emisja obligacji i innych papierów dłuŝnych FIRMA Forfaiting Cesje wierzytelności Faktoring Rys. Współczesne obce źródła finansowania. KaŜda organizacja gospodarcza działająca na określonym rynku do prowadzenia swojej działalności bieŝącej i rozwojowej potrzebuje funduszy ZAPEWNIENIE EGZYSTENCJI PRZEZ ZWROTNY DOPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘśNYCH FINANSOWANIE BIEśĄCE CELE FINANSOWANIA FINANSOWANIE PIERWOTNE POWOŁANIE RACJONALIZACJA ROZBUDOWA Rys. 2. Cel finansowania. SANACJA obce moŝna podzielić na krótkoterminowe (do jednego roku) i długoterminowe (powyŝej jednego roku). Kontrakty Forward Kontrakty Opcyjne Terminowe instrumenty finansowe Kontrakty Futures Rys. Niekonwencjonalne źródła finansowania. 59

DOPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘśNYCH FINANSOWANIE BIEśĄCE CELE FINANSOWANIA FINANSOWANIE PIERWOTNE POWOŁANIE RACJONALIZACJA ROZBUDOWA Rys. 2. Cel finansowania.

6 Strategia wyboru struktury kapitału Przez strukturę kapitałów będziemy rozumieć stosunek kapitału obcego do kapitału własnego. Istnieją co najmniej dwie teorie próbujące wyjaśnić kryteria doboru struktury kapitału przez firmy. Teoria substytucji mówi o kierowaniu się przez przedsiębiorstwa przy wyznaczaniu struktury kapitału maksymalizacją wartości przedsiębiorstwa. Ryzyko zadłuŝania jest według tej teorii rekompensowane przez korzyści podatkowe związane z obsługą długu. Teoria hierarchii zakłada istnienie hierarchii źródeł finansowania kapitału. Według tej teorii przedsiębiorstwa preferują wewnętrzne źródła finansowania, a w przypadku konieczności finansowania zewnętrznego preferują emisję papierów dłuŝnych, dopiero potem zaś emitują papiery udziałowe. Przedsiębiorstwa mogą w bardzo róŝny sposób pozyskiwać kapitały, które słuŝą sfinansowaniu ich dalszej działalności. KaŜdy jednak sposób pozyskania kapitału łączy się z charakterystycznym dla siebie kosztem oraz ryzykiem. Ryzyko a koszt pozyskania kapitału To, co dla jednej strony jest pozyskiwaniem kapitału, dla drugiej jest inwestowaniem. To, co dla inwestora, kapitałodawcy jest stopą zwrotu z zainwestowanego kapitału, to dla kapitałobiorcy jest stopą kosztu kapitału. Jest więc oczywiste, Ŝe koszt kapitału własnego w spółce akcyjnej jest znacznie wyŝszy od kapitału obcego np. kredytu czy emisji obligacji przez spółkę. Koszt ten stanowią korzyści finansowe, które spółka musi dostarczyć akcjonariuszom, aby mimo stosunkowo duŝego ryzyka inwestowania w akcje firm zdecydowali się na ich kupno. Kosztem tym jest wypłacana dywidenda oraz wzrost wartości firmy, a więc i akcji, które posiada akcjonariusz. Ani wypłata dywidendy ani wzrost wartości firmy nie odbywają się bez kosztu ponoszonego przez spółkę. 60

Teoria substytucji mówi o kierowaniu się przez przedsiębiorstwa przy wyznaczaniu struktury kapitału maksymalizacją wartości przedsiębiorstwa.

Podobne dokumenty

Co to są finanse przedsiębiorstwa?

Co to są finanse przedsiębiorstwa? Akademia Młodego Ekonomisty Finansowanie działalności przedsiębiorstwa Sposoby finansowania działalności przedsiębiorstwa Kornelia Bem - Kozieł Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 10 października