Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Niewielki wpływ suszy na ceny pieczywa. Zmiana cen skupu zbóż oraz cen żywności i produktów zbożowych

Transkrypt

1 gru-1 Monitoring Branżowy Analizy Sektorowe 31 sierpnia 215 Niewielki wpływ suszy na ceny pieczywa Trendy bieżące Niedobór opadów był niekorzystny dla rozwoju upraw. Szacuje się, że zbiory zbóż w 215 r. wyniosą 25,9 26,6 mln ton, o 3-5% mniej od zbiorów ubiegłorocznych, jednocześnie o 3-6% więcej od średnich zbiorów w ostatnich pięciu latach. W lipcu 215 r. pogarszające się rokowania co do zbiorów zbóż w większości rejonów Polski oraz malejące zapasy przyczyniły się do niewielkiego sezonowego wzrostu cen skupu ziarna. Krajowe ceny zbóż zależne są od sytuacji na rynkach europejskich i światowych. Ceny pszenicy na świecie są obecnie znacznie niższe niż w tym samym okresie przed rokiem. Ceny w UE są natomiast porównywalne lub nawet nieco wyższe, co wynika ze znacznego osłabienia unijnej waluty oraz wyraźnego spadku produkcji. Cena zboża w niewielkim stopniu wpływa na cenę detaliczna chleba, gdyż przeciętny udział ceny ziarna zbóż w cenie pieczywa wynosi 12%. Perspektywy krótkoterminowe Mniejsze zasoby zbóż w Polsce w sezonie 215/16 będą wywierały presję na wzrost cen. Wzrost ten będzie jednak hamowany dużą podażą ziarna na rynku światowym, ograniczeniem eksportu ziarna i zwiększeniem importu z krajów sąsiednich. Wysokie zapasy zbóż zmagazynowane w poprzednim sezonie pozwolą na dostosowanie podaży do popytu na ziarno zbóż. Niemniej lekki wzrost cen mąki pszennej może spowodować podrożenie pieczywa o 1-2% r/r. Równocześnie wzrost ceny jest hamowany przez konkurujące ze sobą sieci handlowe i malejące spożycie pieczywa w Polsce. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych Anna Senderowicz tel Prognoza zmian cen skupu zbóż w II poł. 215 r. Prognozowana dynamika zmiana (%) analogiczny okres poprzedniego roku = wrzesień 215 grudzień 215 pszenica ogółem pszenica konsumpcyjna żyto źródło: Prognoza cen rynkowych podstawowych produktów rolno-żywnościowych, ARR, r/r; % Zmiana cen skupu zbóż oraz cen żywności i produktów zbożowych pszenica (L) żyto (L) żywność (P) pieczywo i produkty zbożowe (P) 15 r/r; % źródło: Biuletyn Statystyczny GUS 1

2 gru P Monitoring Branżowy Zbiory zbóż Fala upałów w miesiącach letnich i susze w większości regionów Polski mają negatywny wpływ na wielkość zbiorów zbóż. Według najnowszego raportu Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1 z największy deficyt wody występuje w woj. lubelskim, łódzkim, mazowieckim, podlaskim, opolskim, świętokrzyskim oraz w centralnej części woj. dolnośląskiego. Zagrożenie suszą w okresie wegetacyjnym dotyczy 14 grup i gatunków roślin, wśród nich zbóż jarych i ozimych, a także owoców, warzyw, kukurydzy, buraka cukrowego, ziemniaków i tytoniu. Niedobór opadów był niekorzystny dla rozwoju zarówno upraw ozimych, jak i jarych. Zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi GUS 2 wstępnie oszacował na 25,9 26,6 mln ton, o 3-5% mniej od zbiorów ubiegłorocznych, jednak o 3-6% więcej od średnich zbiorów w ostatnich pięciu latach (21-214). Skup zbóż W roku gospodarczym 214/215 (lipiec 214- czerwiec 215) skup zbóż podstawowych wyniósł 9,5 mln ton (+14% w porównaniu z poprzednim sezonem). W tym czasie skupiono 6,7 mln ton pszenicy (+23% r/r) oraz,8 mln ton jęczmienia (+6% r/r), co było efektem dużych zbiorów w poprzednim sezonie. Jedynie skup żyta, którego w 214 r. zebrano o 17% mniej niż 213 r., był o 34% mniejszy niż w poprzednim sezonie (,9 mln ton). 3 mln ton Klimatyczny bilans wodny w Polsce ( ) źródło: Zbiory i skup zbóż z mieszankami zbożowymi (bez kukurydzy) 28, 27,2 27,3 24,9 25,3 25,7 25,9-26,6 25,1 24,3 24,4 24,2 2,5 źródło: Biuletyn Statystyczny GUS; P - prognoza Krajowe ceny skupu zbóż Po rekordowych światowych zbiorach w sezonie 214/215 (2,11 mld ton) ceny zbóż do połowy 215 r., zarówno na rynkach zagranicznych, jak i w Polsce, utrzymywały się na poziomie niższym niż w sezonie Miesięczny skup ziarna pszenicy i żyta pszenica żyto 213/214. Jednak w lipcu 215 r. pogarszające się 4 rokowania co do zbiorów zbóż w większości rejonów Polski oraz malejące zapasy przyczyniły się do niewielkiego sezonowego wzrostu cen skupu zbóż, z 2 wyjątkiem żyta. W lipcu 215 r. przeciętna cena pszenicy ukształtowała się na poziomie 669 zł/t, o 2,4% wyższym niż źródło: Biuletyn Statystyczny GUS Wstępny szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 215 r., GUS,

3 P gru-1 Monitoring Branżowy w poprzednim miesiącu i o,9% wyższym niż w lipcu 214 r. Żyto średnio w kraju skupowano po 55 zł/t, o 3,8% taniej niż miesiąc wcześniej. W odniesieniu do cen notowanych przed rokiem żyto było jednak o 1,8% droższe. W okresie styczeń lipiec 215 r. przeciętne ceny tych zbóż, w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku, były o ok. 8% niższe. W połowie sierpnia 215 cena pszenicy konsumpcyjnej była o,7% wyższa niż przed rokiem, żyta o 2,5% r/r. 12 zł/tona Przeciętne miesięczne ceny skupu ziarna pszenicy i żyta pszenica żyto Uwzględniając aktualną i przewidywaną sytuację podażowo-popytową eksperci ARR przewidują, że w Polsce poziom cen pszenicy do końca 215 r. może być zbliżony do notowanego rok wcześniej, a żyta niższy (por. tabela). Mniejsze zasoby zbóż w Polsce będą wywierały presję na wzrost cen. Wzrost ten będzie jednak hamowany dużą podażą ziarna na rynku światowym. Krajowe zużycie zbóż Przewiduje się, że w sezonie 215/216 produkcja żywca wieprzowego, wołowego, drobiowego i mleka będzie większa niż sezon wcześniej, co przyczyni się do wzrostu popytu wewnętrznego na zboża. Szacuje się, że zużycie zbóż na cele paszowe wzrośnie o ok. 1 mln ton w porównaniu z poprzednim sezonem i wyniesie 17,7 mln ton. Prawdopodobnie nastąpi także dalszy wzrost zużycia zbóż na cele przemysłowe (do 2,9 mln ton). Wykorzystanie ziarna do siewu, tak jak w poprzednim sezonie, może nieco wzrosnąć i przekroczyć 1,7 mln ton. Przerób zbóż na cele konsumpcyjne najpewniej ulegnie dalszemu zmniejszeniu. Łączne krajowe zapotrzebowanie na zboże w sezonie 215/216 prawdopodobnie wzrośnie do 28,6 mln ton, o 4,5% w porównaniu z poprzednim rokiem gospodarczym. Biorąc pod uwagę prognozowane mniejsze niż w 214 r. zbiory i spodziewany wzrost zużycia ocenia się, że zapasy zbóż w Polsce na koniec sezonu 215/216, pomimo oczekiwanego zmniejszenia eksportu, mogą być o ok. 2% mniejsze od zapasów na początku sezonu. źródło: Biuletyn Statystyczny GUS Prognoza cen skupu (w zł za tonę) 215 r. prognoza 215 r. czerwiec wrzesień grudzień pszenica żyto źródło: Prognoza cen rynkowych podstawowych produktów rolno-żywnościowych, Agencja Rynku Rolnego, źródło: Rynek zbóż, maj 215, IERIGŻ 13 kg/osobę Bilans ogółem zbóż Spożycie zbóż i przetworów zbożowych (w ekwiwalencie mąki) Prognoza światowych zbiorów W sierpniu 215 r. USDA (Department of Agriculture) podwyższył prognozę światowych zbiorów zbóż o,2% w 3

4 Monitoring Branżowy porównaniu z prognozą lipcową. Zwiększono prognozę zbiorów m.in. dla krajów WNP. Według USDA zbiory zbóż na świecie w sezonie 215/216 ukształtują się na poziomie 2 mld ton, tylko o,8% niższym niż w rekordowym 214 r. Będą one nieco większe od przewidywanego globalnego zużycia (niecałe 2 mld ton). W związku z tym zapasy zbóż na koniec sezonu mogą być nieco większe od szacowanych w sezonie 214/215 i wyniosą,45 mld ton 3. Według prognoz różnych instytucji spadek zbiorów pszenicy w krajach UE-28 sięgnie 3,3-5,8% r/r. 4 Ceny na giełdach zagranicznych Krajowe ceny zbóż zależne są od sytuacji na rynkach europejskich i światowych. Ceny pszenicy na świecie są obecnie znacznie niższe niż w tym samym okresie przed rokiem. Ceny w UE są natomiast porównywalne lub nawet nieco wyższe, co wynika ze znacznego osłabienia unijnej waluty oraz wyraźnego spadku produkcji zbóż. Na giełdach zagranicznych w połowie sierpnia 215 r. przeważały spadki cen zbóż. Na giełdzie w Niemczech i na Ukrainie ceny pszenicy były niższe niż przed tygodniem o 1% i wynosiły odpowiednio 196 euro/t i 19 USD/t. We Francji cena tego zboża obniżyła się o 2%, do 171 euro/t. W USA średnia cena pszenicy SRW, Nr 2 wynosiła 185 USD/t, o 3% mniej niż przed tygodniem, pszenicy HRW, Nr 1 18 USD/t, o 6% więcej. Handel zagraniczny Rekordowe zbiory, dobra jakość zbóż oraz konkurencyjne ceny sprzyjają dynamicznie rosnącemu eksportowi zbóż. W sezonie 214/15 z kraju wywieziono 6,6 mln ton ziarna zbóż, o 29% więcej niż w sezonie 213/14. Eksport pszenicy ukształtował się na poziomie 4,5 mln ton wobec 2,6 mln ton w poprzednim sezonie (+76%). Zmniejszył się o 44% r/r wywóz żyta (do 59 ). W sezonie 214/15 znacząco zmieniła się struktura geograficzna eksportu ziarna, wzrósł udział Arabii Saudyjskiej, Maroka, Egiptu oraz Algierii kosztem krajów UE. Eksport produktów pierwotnego przetwórstwa w sezonie 214/15 był o 9% większy niż w 213/214, a eksport produktów wysokoprzetworzonych Ceny pszenicy konsumpcyjnej na rynkach zagranicznych zmiana średniej ceny (%) jedn. cena z miary r. miesięczna roczna HRW, Nr 1 (USA, Zat. Meks.) SRW, Nr 2 (USA, Zat. Meks.) Francja (Rouen) Niemcy, 13% (porty Bałtyku) Ukraina, 3 kl. (porty M. Czarnego) średnia cena w zł/t USD/t 18-7,2-31, 678 USD/t ,6-14,1 697 EUR/t 171-9,4-2,4 716 EUR/t 196-6, -2,5 818 USD/t 19-6,2-21,8 724 źródło: Agencja Rynku Rolnego na podstawie danych FAPA i NBP Struktura geograficzna eksportu ziarna zbóż z Polski w sezonie 214/15 (wg wolumenu) Arabia Saudyjska 15% Niemcy 41% źródło: Agencja Rynku Rolnego Egipt 8% pozostałe kraje spoza UE 1% Struktura geograficzna importu ziarna zbóż do Polski w sezonie 214/15 (wg wolumenu) Czechy 25% Słowacja 29% źródło: Agencja Rynku Rolnego Niemcy 9% pozostałe kraje spoza UE 5% pozostałe kraje UE 7% Maroko 8% Algieria 6% Kenia 3% Hiszpania 3% Sudan 2% pozostałe kraje UE 4% Dania 7% Węgry 7% Argentyna 5% Hiszpania 4% Francja 2% 3 por. Raporty tygodniowe o sytuacji na rynku zbóż, mięsa i produktów mleczarskich; ARR 4 4

5 gru-1 gru-1 Monitoring Branżowy zwiększył się o 11%. Eksport ziarna zbóż i przetworów zbożowych osiągnął wartość 2,6 mld euro (+2% w stosunku do poprzedniego sezonu). Wysokie krajowe zasoby zbóż w sezonie 214/15 przyczyniły się do ograniczenia importu. Wolumen importu wyniósł 1 mln ton ziarna zbóż (-21% w porównaniu z poprzednim sezonem), natomiast wartość 85 mln euro (-2% w porównaniu z poprzednim sezonem). 2,6 zł 2,4 2,2 2, Cena detaliczna chleba pszenno-żytniego i mąki pszennej chleb pszenno-żytni (,5 kg) mąka pszenna (kg) Saldo handlu zagranicznego zbożami i przetworami zbożowymi wyniosło 1,8 mld euro (+34% w porównaniu z sezonem 213/14). W sezonie 215/16 z uwagi na zmniejszenie zapasów w kraju przewiduje się ograniczenie eksportu oraz zwiększenie importu zbóż i przetworów zbożowych. Na obroty polskiego handlu zagranicznego duży wpływ będą miały relacje cen krajowych do notowanych w pozostałych państwach UE, zwłaszcza krajach sąsiednich. 2 %; r/r Zmiana cen żywności i produktów zbożowych żywność pieczywo i produkty zbożowe pieczywo Ceny żywności Susza nie ma aż tak dużego wpływu na ceny zbóż, jak np. na ceny warzyw i owoców. Ceny zbóż zależą głównie od cen światowych i nawet przedłużające się upały w Polsce nie wpłynęły wyraźnie na ich podwyżki. Cena zboża w niewielkim stopniu wpływa na cenę detaliczna chleba. W 214 r. przeciętny udział ceny ziarna zbóż w cenie pieczywa wyniósł 12% (największy wpływ na cenę pieczywa ma marża piekarnicza 63%, udział marży detalicznej od trzech lat maleje i obecnie wynosi 11%) 5. Wysokie zapasy zbóż zmagazynowane w poprzednim sezonie pozwolą na dostosowanie podaży do popytu na ziarno zbóż. Niemniej lekki wzrost cen mąki pszennej może spowodować podrożenie pieczywa o 1-2% r/r. Równocześnie wzrost ceny jest hamowany przez konkurujące ze sobą sieci handlowe i malejące spożycie pieczywa w Polsce. źródło: Ceny w gospodarce narodowej, GUS Przemiał zbóż ogółem I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Produkcja mąki pszennej I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII źródło: Biuletyn Statystyczny GUS 5 Por. Rynek zbóż stan i perspektywy nr 48, maj 215, IERiGŻ 5

6 Monitoring Branżowy Przetwórstwo zbóż Wysoka podaż ziarna zbóż ma wpływ na wielkość produkcji przetworów zbożowych. W okresie styczeń-lipiec 215 r. zwiększyła się produkcja mąki żytniej (+11,1%), pszennej (+4,6% r/r), kasz i grysików gryczanych (+24,7%) oraz makaronu (+11,%), zmniejszyła się natomiast pieczywa (-1,3%) oraz kaszy i mączki z pszenicy (-17,% r/r). Branże związane z przetwórstwem zbożowym osiągają od lat dodatnie wyniki finansowe. W 1q 215 poprawiły się one w przemiale zbóż oraz w produkcji pieczywa, wynik uzyskany przez producentów makaronów pogorszył się. Krótkoterminowe perspektywy rozwoju branż opartych na przerobie zbóż są korzystne z uwagi na oczekiwany tylko niewielki wzrost surowca przy większym popycie na zboża do celów paszowych i przemysłowych. Produkcja pieczywa świeżego I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Produkcja makaronu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1.61 Wytwarzanie produktów przemiału zbóż 1Q 12 Liczba jednostek gospodarczych ogółem w tym udział jednostek rentownych 78% 9% 75% 81% NP Wynik finansowy netto (zysk netto) 29,5 39,4 39,5 47, NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto 2,7 3,3 3,6 4,5 ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) 8, 1,1 9,6 11,5 ROA Stopa rentowności aktywów 3,6 4,6 4,7 5,5 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,4 1,28 1,9 1,4 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,93,8,7,65 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR (WZA) Współczynnik długu,53,55,51,52 WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym 1,17 1,11,98,96 I/DE Nakłady inwestycyjne / amortyzacja 1,3,4,8 1, Źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa B Jednostki duże (pracujących >49 osób) Przychody i koszty ogółem 1 5 Rentowność (w %) Płynność finansowa mln zł % , ,6 4, ,6 1,1 8 11,5, 5, 1, 15,, 1, 2, GS Przychody (L) Wskaźnik kosztów (P) TC Koszty (L) NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) QR Wskaźnik podwyższonej płynności CR Wskaźnik płynności bieżącej 6

7 Monitoring Branżowy 1.71 Produkcja pieczywa; produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek 1Q 12 Liczba jednostek gospodarczych ogółem w tym udział jednostek rentownych 81% 79% 85% 79% NP Wynik finansowy netto (zysk netto) 95,6 132,1 173,7 198,2 NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto 6,9 8,6 1,7 1,3 ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) 23,4 27,2 27,7 29,1 ROA Stopa rentowności aktywów 12, 14,5 14,2 13,1 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,18 1,19 1,22 1,17 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,97,98 1,1,97 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR (WZA) Współczynnik długu,47,46,48,53 WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym 1,1 1,3 1,4 1,2 I/DE Nakłady inwestycyjne / amortyzacja 1,4 1,1 1,6 1,2 Źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa B Jednostki duże (pracujących >49 osób) Przychody i koszty ogółem 2 Rentowność (w %) Płynność finansowa mln zł % , , , ,2 27,7 8 29,1, 1, 2, 3, 4,, 1, 2, GS Przychody (L) Wskaźnik kosztów (P) TC Koszty (L) NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) QR Wskaźnik podwyższonej płynności CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.73 Produkcja makaronów, klusek, kuskusu i podobnych wyrobów mącznych 1Q 12 3 mln zł Liczba jednostek gospodarczych ogółem w tym udział jednostek rentownych 79% 82% 85% 69% NP Wynik finansowy netto (zysk netto) 25,8 29,4 34,1 14,9 NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto 9,5 1,7 13,8 6,2 ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) 27,4 27,4 43,6 14,7 ROA Stopa rentowności aktywów 13,5 16,1 16, 5,7 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,21 1,25 1,7 1,16 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,85,87,76,88 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR (WZA) Współczynnik długu,49,41,63,61 WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym 1,8 1,1,93 1,5 I/DE Nakłady inwestycyjne / amortyzacja,7 1,3 1,3 1,6 Źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa B Jednostki duże (pracujących >49 osób) Przychody i koszty ogółem Rentowność (w %) Płynność finansowa % 1, ,8 6, ,4 43,6 GS Przychody (L) TC Koszty (L) Wskaźnik kosztów (P) 8 14,7, 1, 2, 3, 4, 5, NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I), 1, 2, QR Wskaźnik podwyższonej płynności CR Wskaźnik płynności bieżącej 7

8 Monitoring Branżowy źródła informacji: Biuletyn Statystyczny GUS; Biuletyn Miesięczny Rynek Rolny nr 7-8/215, IERiGŻ; miesięczne i tygodniowe informacje o rynkach rolnych z Agencji Rynku Rolnego; Prognoza cen rynkowych podstawowych produktów rolno-żywnościowych, Agencja Rynku Rolnego, ; Rynek zbóż stan i perspektywy nr 48, maj 215, IERiGŻ. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. 8