Wykład 5 Kurs walutowy parytet stóp procentowych

Transkrypt

1 Wykład 5 Kurs walutowy parytet stóp procentowych dr Leszek Wincenciak WNUW

2 2/30 Plan wykładu: Kurs walutowy i stopy procentowe Kursy walutowe i dochody z aktywów Rynek pieniężny i rynek walutowy fektywność rynku walutowego

3 Kurs walutowy i stopy procentowe 3/30 Kursy walutowe i dochody z aktywów Kursy walutowe i dochody z aktywów Aby zrozumieć jakie czynniki wpływają na kształtowanie się kursu walutowego, należy najpierw ocenić, od czego zależy popyt zgłaszany na różnego rodzaju depozyty walutowe. Popyt na depozyty walutowe kształtują te same czynniki, co popyt na inne aktywa. Głównie jest to oczekiwanie, co do przyszłej wartości aktywów. Będziemy na razie dla uproszczenia traktować aktywa krajowe i zagraniczne jako doskonale substytucyjne. Wartość depozytu denominowanego w walucie obcej zależy od dwóch elementów: stopy procentowej jaką oferuje oraz oczekiwanej zmiany kursu walutowego.

4 Kurs walutowy i stopy procentowe 4/30 Kursy walutowe i dochody z aktywów Przykłady stóp zwrotu Butelkawinakupionaw2008r.za200URprzykursie3,50 PLN/URisprzedanarokpóźniejza230URprzykursie 4,70 PLN/UR. Stopa zwrotu z inwestycji liczona w UR wyniosła15%,zaśwzłaż54,4% Roczny depozyt bankowy denominowany w euro oferuje 3,2% w skali roku. Kurs bieżący wynosi UR/PLN 4,70, zaś oczekiwany za rok to UR/PLN 3,80. Oczekiwana stopa zwrotu z tego depozytu liczona w złotych wyniesie zatem: 3,80/4,70 (1 + 0,032) 1 = 16,6% Popyt na depozyty walutowe będzie zmieniał się w zależności od stóp zwrotu z nich osiąganych liczonych we wspólnej walucie Co z inflacją? Dochody realne czy nominalne?

5 Kurs walutowy i stopy procentowe 5/30 Zabezpieczony parytet stóp procentowych Inwestor krajowy posiada pewną sumę K, którą może zainwestować w aktywa krajowe przynoszące odsetki w wysokości i. Zatem jego kapitał po upływie okresu inwestycji w walucie krajowej wyniesie K(1 + i). Alternatywnie, inwestor może zainwestować w aktywa zagraniczne, kupując walutę obcą po kursie bieżącym. Jeśli aktywa zagraniczneprzynosządochódwwysokości i,poupływie inwestycjijegomajątekwwalucieobcejwyniesie K/(1 + i ). W celu wyeliminowania ryzyka kursowego inwestor może zawrzeć transakcjęterminowejsprzedażywalutyobcejpokursie f,co oznacza, że jego kapitał w walucie krajowej po upływie inwestycji wyniesie K f /(1 + i ).

6 Kurs walutowy i stopy procentowe 6/30 Zabezpieczony parytet stóp procentowych Jeśli przyjmiemy, że koszty transakcyjne są w przypadku obu inwestycji podobne, wówczas inwestor wybierze inwestycję waktywazagraniczne,gdy (1 + i) < f /(1 + i ). W tej sytuacji oznacza to osiągnięcie zysku bez ryzyka. Należy inwestować w aktywa zagraniczne i zabezpieczyć przychody odpowiednią transakcją terminową. Jeśli (1 + i) > f /(1 + i ),wówczasinwestycjawaktywa krajowe przynosi większe zyski i inwestor wybiera tę inwestycję.

7 Kurs walutowy i stopy procentowe 7/30 Zabezpieczony parytet stóp procentowych Zatem w sytuacji, gdy jakieś aktywa przynoszą wyższą i wolną od ryzyka stopę zwrotu, powinniśmy obserwować wzrost popytu na walutę, w której owe aktywa są denominowane. To powoduje zmianę kursu walutowego, która sprawia, że opłacalność obu rodzajów aktywów ulega wyrównaniu. W równowadze inwestorowi będzie obojętne, w które aktywa inwestować i zachodzi: W przybliżeniu: 1 + i = f (1 + i ). i = i + f, czyli, krajowa stopa procentowa równa się zagranicznej stopie procentowej powiększonej o premię terminową waluty zagranicznej.

8 Kurs walutowy i stopy procentowe 8/30 Niezabezpieczony parytet stóp procentowych Niezabezpieczony parytet stóp procentowych można zapisać wpostaci: Oraz w przybliżeniu: 1 + i = e (1 + i ). i = i + e, czyli, krajowa stopa procentowa równa się zagranicznej stopie procentowej powiększonej o oczekiwaną stopę aprecjacji waluty zagranicznej.

9 Kurs walutowy i stopy procentowe 9/30 Kurs bieżący a oczekiwane przychody Załóżmy, że oczekiwany za rok kurs dolara w CHF wynosi 1,1385. Amerykańska roczna stopa procentowa wynosi 3% a stopa procentowa w Szwajcarii 2%. Jak będzie się zmieniać oczekiwana stopa zwrotu z depozytów dolarowych w zależności od bieżącego kursu dolara? i CHF i $ e i $ + e % 3.00% 2.57% 5.57% % 3.00% 0.75% 3.75% % 3.00% 1.00% 2.00% % 3.00% 2.69% 0.31% % 3.00% 4.33% 1.33%

10 Kurs walutowy i stopy procentowe 10/30 Równowaga rynku walutowego Rynek walutowy znajduje się w równowadze, jeśli depozyty we wszystkich walutach oferują taką samą oczekiwaną stopę zwrotu. Jeśli aktywa krajowe oferują wyższą oczekiwaną stopę zwrotu, wówczas przy danych oczekiwaniach oznacza to wzrost popytu na walutę krajową i bieżące jej umocnienie względem walut obcych. Jeśli aktywa zagraniczne oferują wyższą oczekiwaną stopę zwrotu, wówczas przy danych oczekiwaniach oznacza to wzrost popytu na walutę zagraniczną i bieżące jej umocnienie względem waluty krajowej.

11 Kurs walutowy i stopy procentowe 11/30 Kurs walutowy równowagi Bieżący kurs walutowy w równowadze kształtuje się tak, by był spełniony warunek parytetu stóp procentowych. Przy danych oczekiwaniach, kurs bieżący zrównuje stopy zwrotu z aktywów denominowanych w różnych walutach Wzrost krajowej stopy procentowej prowadzi ceteris paribus do aprecjacji waluty krajowej Wzrost zagranicznej stopy procentowej prowadzi ceteris paribus do deprecjacji waluty krajowej Oczekiwania aprecjacji(deprecjacji) waluty zagranicznej, powodują jej bieżącą aprecjację(deprecjację) samospełniające się przepowiednie

12 Kurs walutowy i stopy procentowe 12/30 Kurs walutowy równowagi RT D (i) 1 2 RT F ( e,i ) i 1 i i 2 i

13 Kurs walutowy i stopy procentowe 13/30 fekt wzrostu krajowej stopy procentowej RT D 1 (i) 1 RT F ( e,i ) i 1 i

14 Kurs walutowy i stopy procentowe 13/30 fekt wzrostu krajowej stopy procentowej RT D 2 (i) 1 2 RT F ( e,i ) i 1 i 2 i

15 Kurs walutowy i stopy procentowe 14/30 fekt wzrostu zagranicznej stopy procentowej RT D (i) 1 RT F 1 (e,i 1 ) i 1 i

16 Kurs walutowy i stopy procentowe 14/30 fekt wzrostu zagranicznej stopy procentowej RT D (i) 2 1 RT F 2 (e,i 2 ) i 1 i

17 Kurs walutowy i stopy procentowe 15/30 fekt zmiany oczekiwań RT D (i) 1 RT F 1 (e 1,i ) i 1 i

18 Kurs walutowy i stopy procentowe 15/30 fekt zmiany oczekiwań RT D (i) 1 2 RT F 2 (e 2,i ) i 1 i

19 Kurs walutowy i stopy procentowe 16/30 Premia za ryzyko Zakładaliśmy dotąd, że inwestorzy kierują się wyłącznie porównaniem stóp zwrotu przy wyborze aktywów. Było to konsekwencją założenia o doskonałej substytucyjności aktywów krajowych i zagranicznych. Jeśli jednak aktywa krajowe i zagraniczne nie są doskonałymi substytutami, inwestorzy mogą postrzegać jedne jako bardziej ryzykowne niż drugie. Zapiszmy warunek parytetu stóp procentowych(w przybliżeniu) uwzględniający ten fakt: i = i + e + ρ. Oznacza to, że jeśli inwestorzy postrzegają aktywa krajowe za bardziej ryzykowne od zagranicznych, muszą one oferować oprocentowanie wyższe o składnik zwany premią za ryzyko, ρ.

20 Kurs walutowy i stopy procentowe 17/30 Premia za ryzyko i = i + e + ρ Zmiany nastawienia inwestorów względem ryzyka oraz informacje wpływające na postrzeganie ryzykowności aktywów krajowych mogą w takim razie również wpływać na zmiany położenia równowagi na rynku walutowym. Jeśli nastąpi wzrost awersji do ryzyka wśród inwestorów zagranicznych, zwiększy się premia za ryzyko, czyli ρ. Jeśli nominalne stopy procentowe w tym czasie nie ulegną zmianie oznacza to, że waluta krajowa ulegnie bieżącej deprecjacji, aby z punktu widzenia inwestorów zagranicznych wzrosła oczekiwana stopa zwrotu z aktywów krajowych.

21 Kurs walutowy i stopy procentowe 18/30 fekt wzrostu premii za ryzyko RT D (i) 1 RT F 1 (e,i,ρ 1 ) i 1 i

22 Kurs walutowy i stopy procentowe 18/30 fekt wzrostu premii za ryzyko RT D (i) 2 1 RT F 2 (e,i,ρ 2 ) i 1 i

23 Rynek pieniężny i rynek walutowy 19/30 Równowaga na rynku pieniądza Pieniądz środek wymiany, jednostka rozliczeniowa, środek przechowywania wartości Podaż pieniądza kontrolowana przez bank centralny Popyt na pieniądz motyw transakcyjny sprawia, że zagregowany popyt na pieniądz rośnie wraz ze wzrostem realnego dochodu; wzrost nominalnej stopy procentowej zwiększa koszt alternatywny pieniądza, zatem zmniejsza popyt na pieniądz; wzrost cen zwiększa popyt na pieniądz Równowaga na rynku pieniądza przy danym poziomie realnego dochodu i poziomie cen, równość podaży i popytu na pieniądz przy pewnej stopie procentowej M s P = L(Y,i)

24 Rynek pieniężny i rynek walutowy 20/30 Równowaga na rynku pieniądza i i 1 i 0 i 2 L(Y, i) ( M s ) ( M s ) P 1 P 0 ( M s ) P 2 M P

25 Rynek pieniężny i rynek walutowy 21/30 Równowaga na rynku pieniężnym i rynku walutowym RT D (i) 1 RT F ( e, i ) i 1 i L(Y, i) M 1 P M P

26 Rynek pieniężny i rynek walutowy 22/30 Skutki zmian na rynku pieniądza dla rynku walutowego Analiza krótkookresowa stałe ceny Wzrost dochodu krajowego poprzez wpływ na wzrost popytu na pieniądz, powoduje ceteris paribus wzrost stopy procentowej w równowadze, a to z kolei powoduje, że waluta krajowa ulega aprecjacji Wzrost podaży krajowego pieniądza powoduje skutek odwrotny, stopy procentowe wskutek ekspansywnej polityki pieniężnej spadają, a to sprawia, że waluta krajowa ulega deprecjacji

27 Rynek pieniężny i rynek walutowy 23/30 Skutek wzrostu dochodu krajowego RT D (i 1) 1 RT F ( e, i ) i 1 i L(Y 1, i) M 1 P M P

28 Rynek pieniężny i rynek walutowy 23/30 Skutek wzrostu dochodu krajowego RT D (i 2) 1 2 RT F ( e, i ) i 1 i 2 i M 1 P L(Y 2, i) M P

29 Rynek pieniężny i rynek walutowy 24/30 Skutek wzrostu krajowej podaży pieniądza RT D (i 1) 1 RT F ( e, i ) i 1 i L(Y, i) M 1 P M P

30 Rynek pieniężny i rynek walutowy 24/30 Skutek wzrostu krajowej podaży pieniądza RT D (i 2) 2 1 RT F ( e, i ) i 2 i 1 i L(Y, i) M 2 P M P

31 fektywność rynku walutowego 25/30 fektywność rynku walutowego DFINICJA: Mówimy, że rynek jest efektywny, jeśli wszelkie dostępne informacje zostały w chwili bieżącej uwzględnione w wycenie aktywów tak, że nie występują żadne nadzwyczajne niewykorzystane możliwości osiągnięcia dodatkowych zysków (Fama 1970). Z punktu widzenia rynku walutowego oznacza to, że zarówno niezabezpieczony, jak i zabezpieczony parytet stóp procentowych powinny być spełnione. Gdyby parytet nie był spełniony, oznaczałoby to możliwość osiągania zysku poprzez przesunięcia kapitału między różne depozyty.

32 fektywność rynku walutowego 26/30 fektywność rynku walutowego Jeśli przyjmiemy, że stopy procentowe są dane, wówczas zmiennymi, które powinny uwzględniać dostępne informacje na rynku są bieżący, oczekiwany i terminowy kurs walutowy. Przy założeniu efektywności rynku walutowego mamy spełnione parytety w obu postaciach, zatem: co oznacza, że: f = e f = e oczekiwany kasowy i terminowy(odwołujący się do tego samego okresu) kurs walutowy są równe.

33 fektywność rynku walutowego 27/30 fektywność rynku walutowego Uczestnicy rynku mają racjonalne oczekiwania: nie występują systematyczne błędy prognoz. Oznaczając oczekiwanywchwili t 1kurswmomencie tprzez t 1 e t mamy: t 1 e t t = ε t,gdzie (ε t ) = 0 błędyprognozsąnieskorelowane: (ε t,ε t i ) = 0dlakażdego i błędy prognoz są nieskorelowane z przeszłą historią kursu ani z żadną zmienną znajdującą się w zbiorze informacji dostępnych w momencie prognozowania t+1 = t e t+1 + ε t+1 przyszły kasowy kurs walutowy równa się temu racjonalnie oczekiwanemu z dokładnością do dobrze zachowującego się składnika losowego.

34 fektywność rynku walutowego 28/30 fektywność rynku walutowego Jeśli uczestnicy rynku są neutralni względem ryzyka(brak premii za ryzyko), wówczas hipoteza efektywnego rynku postuluje: f t = t e t+1 Podstawiając z poprzedniego równania otrzymujemy: t+1 = f t + ε t+1

35 fektywność rynku walutowego 29/30 fektywność rynku walutowego Postać empiryczna testowanego równania: t+1 = β 0 + β 1 f t + u t Hipotezazerowa: β 1 = 1. fektywność rynku walutowego oznacza zatem, że terminowy kurs walutowy jest najlepszym, nieobciążonym i efektywnym estymatorem przyszłego kasowego kursu walutowego. Hipoteza efektywności rynku walutowego była wielokrotnie testowana empirycznie, niestety nie przyniosła zadowalających rezultatów(np. Froot, Thaler 1990, MacDonald, Taylor 1992).

36 fektywność rynku walutowego 30/30 fektywność rynku walutowego