Przyk adowe zestawy jad ospisów dla osób stosujàcych analogi insuliny

Transkrypt

1 Przyk adowe zestawy jad ospisów dla osób stosujàcych analogi insuliny

2 Insulina jest najsilniejszym lekiem obniżającym stężenie glukozy we krwi stosowanym w leczeniu cukrzycy. Analogi insuliny są stosowane w leczeniu cukrzycy od ponad 10 lat. Zdrowe odżywianie osób leczonych analogami insuliny nie wymaga planowania dodatkowych małych posiłków, wystarczające są 3 główne posiłki. Pomaga to w redukcji i utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co z kolei może pomóc w utrzymaniu dobrej kontroli cukrzycy. Aby ułatwić planowanie jadłospisów, oddajemy w Państwa ręce broszurę zawierającą siedem gotowych jadłospisów przeznaczonych dla osób spożywających 3 posiłki na dobę. Osoby stosujące analogi insuliny mogą również spożywać przekąski pomiędzy głównymi posiłkami. Opracowanie zawiera przykłady zdrowych przekąsek warzywnych i owocowych dla osób, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą zrezygnować z ich spożywania. Warto podkreślić, że większość produktów użytych w przygotowanych jadłospisach charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym (IG). Oznacza to, że są one szczególnie polecane osobom z cukrzycą, gdyż wolno się wchłaniają i nie powodują gwałtownych wzrostów glikemii we krwi. Produkty o podwyższonym IG są oznaczone kolorem czerwonym. Oznacza to, że bardzo szybko wchłaniają się do krwi i mogą być przyczyną hiperglikemii (zbyt wysokiej glikemii we krwi). Wstęp Opracowanie merytoryczne mgr Aleksandra Cichocka Instytut Żywności i Żywienia śniadanie

3 śniadanie śniadanie (ok. 481 kcal; 5,6 WW) kefir 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); ser biały (40 g 4 cienkie plasterki); koncentrat pomidorowy (5 g 1 łyżeczka); suszona bazylia do posypania z sałaty i pomarańczy: sałata (100 g kilka listków); pomarańcza (100 g ½ średniej sztuki); nasiona sezamu (5 g 1 łyżeczka); olej rzepakowy (5 g 1 łyżeczka). Liście sałaty porwij, pomarańczę podziel na cząstki i przekrój na połowę, wymieszaj z i sezamem. kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka zupa brokułowa łosoś z sosem makaron razowy (ok. 605 kcal; 6,2 WW) zupa brokułowa: brokuły (100 g podzielone na różyczki); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), dodaj pod koniec gotowania; czosnek; kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki), do zabielenia zupy. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), posyp natką pietruszki. łosoś gotowany na parze, polany sosem kefirowo-koperkowym: łosoś (100 g), skropiony cytryną. sos kefirowo-koperkowy: kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (30 ml 2 łyżki); wymieszaj ze świeżo posiekanym koperkiem. makaron razowy (30 g suchego makaronu ok. 3 łyżek) ugotuj na pół twardo al dente, nie rozgotuj! z kapusty pekińskiej, marchewki i pomarańczy, z zarodkami pszennymi: kapusta pekińska (200 g); marchewka (50 g ½ średniej sztuki); pomarańcza (100 g ½ średniej sztuki); sok z cytryny, olej rzepakowy (5 g 1 łyżeczka). Kapustę pokrój w piórka, marchew w grube słupki, pomarańczę podziel na cząstki, polej i sokiem. owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 443 kcal; 5,3 WW) Dzień pierwszy sałatka kefir 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); chuda szynka (30 g kilka cienkich plasterków); chrzan do posmarowania sałatka z soczewicy, posypana suszonym majerankiem: soczewica (15 g suchej soczewicy 3 łyżeczki); pomidor (100 g ½ średniej sztuki); cebula czerwona ½ małej sztuki; oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka); kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (100 ml mały kubeczek). Soczewicę ugotuj, ale jej nie rozgotuj, pomidora pokrój w grubą kostkę, cebulę drobno posiekaj. Polej oliwą zmieszaną z kefirem, posyp majerankiem. ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka

4 śniadanie śniadanie (ok. 462 kcal; 5,7 WW) kromki chleba zupa z zielonego groszku kromki chleba serek homogenizowany udo kurczaka mandarynka łosoś w galarecie ziemniak sałata maślanka kiwi 2 kromki chleba: chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki) serek homogenizowany z ogórkiem, pomidorem i orzechami, posypany estragonem: serek homogenizowany naturalny, chudy (45 g 3 łyżki); ogórek (50 g 1 mała sztuka); pomidor (50 g 1 mała sztuka); orzechy włoskie (20 g 2 duże sztuki). Warzywa pokrój w kostkę, wymieszaj z serkiem, posyp posiekanymi orzechami. mandarynka (100 g 1 sztuka) maślanka 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 629 kcal; 5,9 WW) zupa z zielonego groszku z grzankami: zielony groszek (30 g świeży lub mrożony); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); grzanki z chleba żytniego pełnoziarnistego (40 g 1 średnia kromka), maślanka 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 g 3 łyżki), do zabielenia zupy. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), posyp natką pietruszki. udo kurczaka duszone, polane sosem maślankowo-ziołowym: udo kurczaka (100 g); olej rzepakowy do duszenia (15 g 3 łyżeczki) sos maślankowo-ziołowy: maślanka 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (30 ml 2 łyżki); wymieszaj z suszonymi ziołami, np. z tymiankiem, lubczykiem i oregano. ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), nie rozgotowany i nie tłuczony z marchewki: marchewka (100 g 1 średnia sztuka); oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka); sok z cytryny. Marchew zetrzyj na tarce, wymieszaj z oliwą i cytryną. kiwi (100 g 1 sztuka) owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 428 kcal; 4,9 WW) 2 kromki chleba: chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); pomidor (100 g ½ średniej sztuki), pokrojony w plastry łosoś w galarecie z warzywami: łosoś (50 g); pietruszka, seler (łącznie 50 g), ocet winny. Warzywa do sałatki ugotuj na pół twardo. sałata z sokiem z cytryny: sałata (100 g kilka listków); sok z cytryny maślanka 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (100 g mały kubeczek) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień drugi maślanka

5 śniadanie śniadanie (ok. 459 kcal; 5,6 WW) kanapka płatki owsiane z jogurtem morela 1 kanapka: chleb żytni pełnoziarnisty (40 g 1 średnia kromka); margaryna miękka (5 g 1 łyżeczka); szynka z kurczaka (20 g kilka plasterków); ogórek kiszony (50 g kilka plasterków) płatki owsiane z jogurtem: płatki owsiane (30 g 2 łyżki); jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (150 ml ¾ małej szklanki); orzechy laskowe (10 g kilka sztuk). Płatki zagotuj krótko w wodzie, po ostudzeniu dodaj do jogurtu, posyp posiekanymi orzechami. morela (100 g 1 sztuka) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 604 kcal; 6 WW) zupa krupnik: kasza jęczmienna gruboziarnista (30 g 3 łyżki suchej kaszy przed gotowaniem); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki), do zabielenia zupy. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), kaszy nie rozgotuj; posyp natką pietruszki. bitki wołowe: mięso wołowe, chude (100 g); olej rzepakowy do duszenia (5 g 1 łyżeczka) ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), nie rozgotowany i nie tłuczony z pora z jogurtem, posypana świeżym lub suszonym koperkiem: por (200 g 1 średnia sztuka); sok z cytryny; jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki); oliwa z oliwek (10 g 2 łyżeczki). Pora pokrój w cienkie krążki, skrop cytryną, polej jogurtem zmieszanym z koperkiem. brzoskwinia (150 g 1 średnia sztuka) owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka krupnik kromki chleba bitki wołowe sałatka z pomidorów ziemniak jogurt sok pomidorowy brzoskwinia (ok. 459 kcal; 5,6 WW) 2 kromki chleba: chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki) sałatka z pomidorów z serem białym, posypana bazylią: ser biały półtłusty (40 g ok. 1/6 kostki); pomidor (200 g 1 średnia sztuka); cebula czerwona (50 g 1 mała sztuka); sok z cytryny; oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka). Ser i pomidora pokrój w kostkę, cebulę posiekaj, wymieszaj, polej oliwą z cytryną. jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (100 ml mały kubeczek) sok pomidorowy (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień trzeci

6 śniadanie śniadanie (ok. 467 kcal; 5,9 WW) kanapka zupa pomidorowa chleb chrupki płatki żytnie gulasz wołowy sałatka ziemniak nektarynka mleko zsiadłe galaretka sok pomidorowy 1 kanapka: chleb żytni pełnoziarnisty (40 g 1 średnia kromka); margaryna miękka (5 g 1 łyżeczka); polędwica z indyka (20 g kilka plasterków); chrzan lub koncentrat pomidorowy (5 g 1 łyżeczka) płatki żytnie z mlekiem zsiadłym: płatki żytnie (30 g 2 łyżki); mleko zsiadłe 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (150 ml ¾ małej szklanki); pestki dyni (10 g kilka sztuk). Płatki zagotuj krótko w wodzie, po ostudzeniu dodaj do mleka zsiadłego, posyp posiekanymi pestkami dyni. nektarynka (100 g 1 mała sztuka) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 600 kcal; 6,4 WW) zupa pomidorowa z makaronem: koncentrat pomidorowy (15 g 1 łyżka); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); makaron razowy (30 g suchego makaronu); mleko zsiadłe 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (45 ml 3 łyżki), do zabielenia zupy. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa i makaron powinny być ugotowane na pół twardo), posyp natką pietruszki. Wykorzystaj włoszczyznę do innego dania. gulasz wołowy z cebulą i czosnkiem: mięso wołowe, chude (100 g); cebula (100 g 1 sztuka); czosnek 3 ząbki; olej rzepakowy do duszenia (5 g 1 łyżeczka), ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), nie rozgotowany i nie tłuczony z kapusty białej i pomarańczy: kapusta biała (150 g); pomarańcza (100 g ½ średniej sztuki), sok z cytryny, oliwa z oliwek (10 g 2 łyżeczki). Kapustę cienko poszatkuj, pomarańczę podziel na małe cząstki, polej oliwą z cytryną. galaretka z mleka zsiadłego 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żelatyną (100 ml ½ małej szklanki): 100 ml mleka zsiadłego zmiksuj ze szczyptą cukru waniliowego. Cztery gramy żelatyny (¾ łyżeczki) namocz w zimnej wodzie, po namoczeniu wstaw do łaźni wodnej (naczynie z namoczoną żelatyną wstaw do naczynia z gorącą wodą), cały czas mieszając. Kiedy żelatyna rozpuści się całkowicie, poczekaj troszkę, żeby ostygła, wlej ją do zsiadłego mleka i ponownie zmiksuj lub dobrze rozmieszaj. Wstaw do lodówki do zastygnięcia. owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 465 kcal; 5 WW) chleb chrupki (20 g 2 kromki) sałatka z fasoli i śledzia, w sosie pomidorowym: fasola (60 g 1 garść); śledź (50 g 1 dzwonko); cebula czerwona (50 g 1 mała sztuka); sok z cytryny, oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka). Fasolę ugotuj na sypko, dobrze wymoczonego śledzia pokrój w grubą kostkę, cebulę posiekaj. Sałatkę polej oliwą z cytryną. Wszystkie składniki wymieszaj. mleko zsiadłe 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (100 ml mały kubeczek) sok pomidorowy (45 ml 3 łyżki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień czwarty

7 śniadanie śniadanie (ok. 461 kcal; 5,6 WW) chleb zupa z soczewicy pasta z sera białego ryż podudzie indyka sałatka z brokułów truskawki kefir kefir kefir 2 kromki chleba: chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g) pasta z sera białego z rzodkiewkami, szczypiorkiem i sezamem: ser biały (40 g 4 cienkie plasterki); rzodkiewki (100 g kilka sztuk); szczypiorek; nasiona sezamu (10 g 2 łyżeczki); kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki). Ser rozgnieć widelcem i wymieszaj z kefirem lub zmiksuj, rzodkiewki posiekaj, posyp sezamem i suszonym tymiankiem. truskawki, świeże lub mrożone (100 g 7 sztuk) kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (100 ml ½ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 577 kcal; 6 WW) zupa z soczewicy, posypana suszonym majerankiem: soczewica (20 g 2 łyżki suchej); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); czosnek; ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), dodaj pod koniec gotowania. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), soczewicy nie rozgotuj, posyp natką pietruszki. podudzie indyka gotowane w wodzie, z ziołami: podudzie indyka bez skóry (100 g) ryż brązowy (30 g 3 łyżki suchego ryżu); ugotuj na sypko, nie rozgotuj. z cykorii i grejpfruta: cykoria (200 g 3 małe sztuki); grejpfrut (100 g ¼ średniej sztuki), sok z cytryny, olej rzepakowy (15 g 3 łyżeczki). Cykorię pokrój w cienkie krążki, grejpfruta podziel na cząstki, każdą cząstkę pokrój na 3 części, polej z cytryną. kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (150 ml ¾ małej szklanki) owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 477 kcal; 5,4 WW) 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); jajko 1 sztuka; sałata kilka listków, do dekoracji kanapek. Jajko ugotuj na twardo, pokrój w plasterki, ułóż na chlebie. sałatka z brokułów, pomidora i papryki: brokuły (100 g kilka różyczek); pomidor (100 g ½ średniej sztuki); papryka (60 g ¼ małej sztuki); sok z cytryny, oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka). Brokuły ugotuj na parze, na pół twardo, pomidora pokrój w ósemki, paprykę pokrój w paski. Polej oliwą z cytryną. kefir 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień piąty

8 jogurt śniadanie śniadanie (ok. 483 kcal; 5,5 WW) 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); pieczona pierś z indyka (20 g 4 cienkie plasterki); rzodkiewki (20 g kilka plasterków); suszony koperek z cykorii, jabłka i nasion słonecznika: cykoria (50 g kilka listków); jabłko (50 g pół średniego); nasiona słonecznika (10 g 2 łyżeczki); olej rzepakowy (5 g 1 łyżeczka); cynamon. Cykorię pokrój w krążki, jabłko w grubą kostkę, wymieszaj z i nasionami, posyp cynamonem. jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 585 kcal; 6,1 WW) zupa kalafiorowa z papryką: kalafior (100 g kilka różyczek); papryka czerwona (125 g ½ sztuki); cebula, czosnek; ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), dodaj pod koniec gotowania; jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki), do zabielenia zupy. Kalafiora podziel na różyczki, paprykę pokrój w paski. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), posyp natką pietruszki. halibut z tymiankiem, pieczony w piekarniku: halibut (100 g); olej rzepakowy (5 g 1 łyżeczka). Rybę przed pieczeniem skrop cytryną, posyp tymiankiem. ryż brązowy (30 g 3 łyżki suchego ryżu); ugotuj na sypko, nie rozgotuj. z kapusty czerwonej i pomarańczy w sosie jogurtowo-imbirowym: kapusta czerwona (200 g); pomarańcza (100 g ½ średniej sztuki); sok z cytryny; jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu (45 ml 3 łyżki). Kapustę poszatkuj cienko i sparz wrzącą wodą, pomarańczę podziel na cząstki, każdą cząstkę przekrój na połowę. Jogurt wymieszaj ze szczyptą startego świeżego imbiru i startą skórką z cytryny. owocowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka zupa kalafiorowa ryż halibut sałatka (ok. 440 kcal; 5,5 WW) 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g) sałatka z serka granulowanego, zielonego groszku i papryki czerwonej, z suszonym oregano: serek granulowany Light (45 g 3 łyżki); zielony groszek z puszki (45 g 3 łyżki); papryka czerwona (125 g ½ średniej sztuki); cebula dymka 1 sztuka; oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka); jogurt 0, 0,5 lub 1% tłuszczu, z żywymi kulturami bakterii (75 ml 5 łyżek). Paprykę pokrój w grubą kostkę, cebulę drobno posiekaj, wymieszaj składniki. z melisy lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień szósty

9 śniadanie śniadanie (ok. 445 kcal; 5,5 WW) 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); serek tofu, z dodatkiem wapnia (40 g 4 cienkie plasterki); sałata (50 g kilka listków); awokado (25 g 2 cienkie plasterki), ułóż na serku. jagody, świeże lub mrożone (100 g) jogurt sojowy naturalny, z dodatkiem wapnia (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka zupa ogórkowa jagody kasza schab sałatka jogurt napój sojowy napój sojowy (ok. 604 kcal; 6 WW) zupa ogórkowa: ogórek kiszony (100 g 1 średnia sztuka); włoszczyzna z małą ilością marchewki (100 g); czosnek; ziemniak (70 g 1 średnia sztuka), dodaj pod koniec gotowania; napój sojowy (mleko sojowe) z dodatkiem wapnia (45 ml 3 łyżki), do zabielenia zupy. Ogórka zetrzyj ze skórą na grubej tarce. Ugotuj zupę na samych warzywach albo na wywarze z chudego mięsa (warzywa powinny być ugotowane na pół twardo), posyp posiekanym koperkiem. schab pieczony w rękawie foliowym, z majerankiem: schab środkowy, bardzo chudy (100 g) natrzyj majerankiem i posiekanym czosnkiem. kasza gryczana (30 g 3 łyżki suchej), przed gotowaniem; ugotuj na sypko, nie rozgotuj. z selera naciowego, marchewki, jabłka i żurawin z goździkami i cynamonem: seler naciowy (200 g 1 średnia sztuka); marchewka (100 g 1 średnia sztuka); jabłko (100 g 1 mała sztuka); żurawiny, świeże lub mrożone (15 g 1 łyżka); olej rzepakowy (10 g 2 łyżeczki). Selera pokrój w cienkie krążki, marchewkę w słupki, jabłko ze skórą w grubą kostkę lub słupki, żurawiny rozgnieć, wymieszaj i posyp przyprawami. napój sojowy (mleko sojowe), z dodatkiem wapnia (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa, woda mineralna lub inny napój bez cukru 1 szklanka (ok. 481 kcal; 5,3 WW) 2 : chleb żytni pełnoziarnisty (2 x 40 g = 80 g 2 średnie kromki); margaryna miękka (2 x 5 g = 10 g 2 łyżeczki); wędlina sojowa (50 g kilka plasterków); cykoria kilka listków, do dekoracji kanapek sałatka z kalafiora, pomidora i cebuli czerwonej: kalafior (100 g kilka różyczek); pomidor (100 g ½ średniej sztuki); cebula czerwona (50 g 1 mała sztuka); sok z cytryny; oliwa z oliwek (5 g 1 łyżeczka). Kalafiora ugotuj na parze, na pół twardo, pomidora pokrój w ósemki, cebulę posiekaj. Polej oliwą z cytryną. napój sojowy (mleko sojowe), z dodatkiem wapnia (150 ml ¾ małej szklanki) ziołowa lub inny napój bez cukru 1 szklanka Dzień siódmy

10 Ogólne zasady spożywania posiłków 1 Stosując analogi insuliny, można zmniejszyć liczbę posiłków do 3 głównych (śniadania, y, kolacje). Dopuszczalne jest również spożywanie drobnych posiłków pomiędzy głównymi posiłkami. Należy jednak pamiętać, że spożycie dodatkowego posiłku zawierającego więcej niż 1 WW (10 g węglowodanów przyswajalnych) może wiązać się z deficytem insuliny i koniecznością wstrzyknięcia dawki korekcyjnej. Warto jednak pamiętać, że częste spożywanie posiłków, bez prawidłowej kontroli ich objętości, może przyczyniać się do nadmiernej podaży energii, dodatniego bilansu energetycznego i w konsekwencji do przyrostu masy ciała. Ważny jest fakt, że osoby z cukrzycą nie powinny spożywać dodatkowych przekąsek pomiędzy posiłkami w sposób niezaplanowany. Najczęstsze przypadki, gdy spożywanie dodatkowych małych przekąsek jest uzasadnione, dotyczą zapobiegania hipoglikemii. Dla osób, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą zrezygnować ze spożywania przekąsek, w dalszej części broszury znajdują się przykłady dodatkowych drobnych posiłków. Zaprezentowane ilości zawierają mniej niż jeden wymiennik węglowodanowy (1 WW = 10 g węglowodanów), co oznacza, że spożycie tej ilości nie wymaga wstrzyknięcia dawki korekcyjnej analogu insuliny. Co mogę zrobić, gdy spożyję dodatkowy mały posiłek, większy niż 1 WW? Warto wcześniej, podczas wizyty u lekarza, poprosić o wskazówki dotyczące modyfikacji dawki insuliny i rodzaju stosowanego analogu. Jest to o tyle istotne, że w razie dodatkowego posiłku brak dawki korekcyjnej może być przyczyną zbyt małej ilości insuliny we krwi i w rezultacie zbyt wysokiego stężenia glukozy. Ananas, 20 g 1/2 plastra Agrest, 30 g 4 duże sztuki Arbuz, 30 g 1/2 cienkiego plastra Awokado, 20 g bardzo cienki plaster Banan, 12 g 1/8 małej sztuki Brzoskwinia, 25 g 1/4 średniej sztuki Czereśnie, 15 g 2 duże sztuki Grejpfrut, 30 g 1/8 średniej sztuki Gruszka, 20 g 1/5 małej sztuki Jabłko, 25 g 1/4 małej sztuki Jagody, 30 g 2 łyżki Ilości owoców zawierające ¼ WW Owoce (bez pestki i skóry) Mandarynka, 25 g 1/4 średniej sztuki Mango, 15 g 1/2 cienkiego plastra Melon, 30 g 1 cienki plaster Morela, 25 g 1/2 średniej sztuki Nektarynka, 25 g 1/4 średniej sztuki Pomarańcza, 25 g 1/4 małej sztuki Porzeczki czarne, 35 g 1/4 szklanki o poj. 250 ml Porzeczki czerwone 40 g 1/4 szklanki o poj. 250 ml Poziomki, 40 g 1/4 szklanki o poj. 250 ml Śliwka, 25 g 1 średnia sztuka Truskawki, 50 g 3 średnie sztuki Przekąski owoce (1/4 WW) śniadanie Kiwi, 20 g 1/4 średniej sztuki Winogrona, 15 g 2 duże sztuki 1. Koblik T. Insulinoterapia w cukrzycy typu 2. Praktyczny przewodnik, wyd. 2, Via Medica, 2014, str. 41. Maliny, 50 g 10 średnich sztuk Wiśnie, 25 g 6 średnich sztuk

11 Propozycje przekąsek na drugie śniadanie i/lub podwieczorek (warzywa, ważone po oczyszczeniu). Każda przekąska zawiera ½ WW Kukurydza, 25 g (2 łyżki) Jeśli będziesz ją dodawać do surówki, to dodaj połowę tej ilości Bakłażan, 100 g (1/3 średniej sztuki) Duszony krótko, z niewielkim dodatkiem oleju Marchewka, 100 g (1 średnia sztuka) Najlepiej schrup na surowo lub połowę tej ilości dodaj do surówki. Marchewka gotowana ma wysoki indeks glikemiczny Brokuły, 200 g (1 mała sztuka) Burak, 70 g (1/2 średniej sztuki) Cukinia, 200 g (1 mała sztuka lub 1/2 dużej) Cykoria, 180 g (1 mała sztuka) Fasola, nasiona suche, 10 g (5 średnich sztuk) Groszek zielony, 45 g (1/4 szklanki o poj. 250 ml) Kalafior, 200 g (1/2 średniej sztuki) Kalarepka, 100 g (1 mała sztuka lub 1/2 dużej) Kapusta biała, 100 g (1/10 średniej sztuki) Gotowane na pół twardo, możesz skropić Gotowany na pół twardo, możesz posypać posiekaną cebulą i skropić Starta na grubej tarce, możesz skropić Pokrojona w piórka, skropiona sokiem z cytryny, możesz skropić Ugotowana na sypko (nie rozgotowana), możesz skropić Świeży, gotowany (nie rozgotowany) lub z puszki, możesz skropić lub połowę tej ilości dodać do surówki Gotowany na pół twardo, możesz skropić Plasterki do schrupania lub starta na grubej tarce, możesz skropić Poszatkowana, możesz skropić Ogórek świeży lub kiszony, 200 g (1 duża sztuka) Papryka czerwona, 100 g (1/2 małej sztuki) Pomidor, 200 g (1,5 średniej sztuki) Por, 170 g (1 średnia sztuka) Rzodkiewki, 250 g (1 pęczek) Sałata, 350 g (1 średnia główka) Seler korzeniowy, 200 g (1 średnia sztuka lub 1/2 dużej) Seler naciowy, 300 g (1 średnia sztuka) Soczewica sucha, 10 g (1 łyżka) Zjedz w dowolnej postaci Jeśli będziesz ją dodawać do surówki, to dodaj połowę tej ilości Zjedz go w dowolnej postaci, skrop Pokrój w cienkie krążki, skrop Jedz w dowolnej postaci Kilku listków sałaty nie musisz liczyć do zalecanej dla Ciebie dziennej puli WW Zetrzyj na grubej tarce, możesz skropić Pokrój w cienkie krążki, skrop Ugotuj, możesz skropić lub połowę tej ilości dodać do surówki Przekąski warzywa (1/2 WW) Kapusta czerwona, 100 g (1/5 średniej sztuki) Krótko sparzona, możesz dodać posiekaną cebulę i skropić Szparagi, 200 g (10 sztuk) Ugotuj (ale nie rozgotuj), możesz skropić Kapusta pekińska, 500 g (1 duża sztuka) Pokrojona cienko, możesz skropić Szpinak, 200 g (2 garści) Najlepiej przygotuj z niego surówkę, możesz skropić

12 Ilości produktów zawierające 100 kcal Czy wiesz, że brak kontroli nad liczbą zjadanych przekąsek może spowodować niekontrolowany przyrost masy ciała? Poniżej znajduje się tabela zawierająca określone ilości produktów dostarczających 100 kcal. Orzechy włoskie, 15 g (4 sztuki) Chipsy solone, 18 g (1 garść) Czekolada gorzka, 18 g (3 i 1/2 kostki) Herbatnik z cukrem, 21 g (4 i 1/2 sztuki) Kabanosy, 31 g (3 krótkie sztuki) Kajzerka, 34 g (1/2 średniej sztuki) Jogurt truskawkowy 1,5% tłuszczu, 166 ml (1/2 szklanki) Jabłko, 217 g (1 duża sztuka) Sok pomarańczowy, 232 ml (niepełna szklanka o poj. 250 ml) Dieta osoby z cukrzycą powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii i pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Szczególną uwagę należy zwracać na ilość węglowodanów (10 g węglowodanów = 1 wymiennik węglowodanowy), którą dzieli się na odpowiednią liczbę posiłków w ciągu dnia. Aby skomponować prawidłowy posiłek, należy korzystać z różnych grup produktów, zwracając uwagę na ilość WW mających największy wpływ na glikemię poposiłkową. mleko spożywcze 1-2% 200 ml (ok. 2/3 szklanki) brzoskwinia, 84 g (ćwiartka) fasolka szparagowa, 132 g (1 garść) makaron, 13 g (suchy produkt, 1 łyżka) Mleko i produkty mleczne = = = kefir 1-2% 213 ml (ok. 2/3 szklanki) Owoce Warzywa jogurt naturalny 1-2% 160 ml (ok. 1/2 szklanki) = = = banan, 43 g (1/2 średniej sztuki) grejpfrut, 102 g (1 połówka) = = = marchew, 115 g (2 małe sztuki) ziemniak, 55 g (jedna średnia sztuka) Produkty zbożowe = = = kasza jęczmienna, 13 g (suchy produkt, 1 łyżka) kasza gryczana, 14 g (suchy produkt, 1 łyżka) = = = ser twarogowy półtłusty 270 g (1 kostka) jabłko, 83 g (1 mała sztuka) ogórek, 345 g (2 średnie sztuki) mąka pszenna, 13 g (suchy produkt, 1 łyżka) Zamienniki produktowe zawierające 1 WW Marchew surowa, 370 g (3 średnie sztuki) chleb mieszany, 18 g (1 mała kromka) ciasto drożdżowe, 21 g (1 mały kawałek) bułka graham, 18 g (1 ćwiartka) pieczywo chrupkie, 13 g (1 kromka)

13 Mo liwoêç zmniejszenia liczby posi ków do śniadanie Przy leczeniu analogiem szybko dzia ajàcym lub mieszankà analogowà mo na spo ywaç trzy posi ki dziennie. Istnieje mo liwoêç wyeliminowania przekàsek pomi dzy g ównymi posi kami bez ryzyka wystàpienia niedocukrzenia. PL/CD/1014/0146 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 45B, Warszawa tel.: (+48 22) , fax: (+48 22) informacja@novonordisk.com