RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Efekty Zarządzanie

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Efekty Zarządzanie Gimnazjum im. Powstańców Styczniowych w Szudziałowie Szudziałowo Podlaski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Białymstoku

2 Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. 2 / 22

3 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Elżbieta Kamińska, Eugeniusz Mróczyński. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli organu prowadzącego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Nauczyciele Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Rodzice Partnerzy szkoły, przedstawiciele organu prowadzącego Metoda/technika Sposób doboru próby Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek Indywidualny wywiad nd nd pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) nd nd Ankieta elektroniczna (CAWI) Badanie na próbie pełnej 14 "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy Nauczyciele zróżnicowani pod 7 zogniskowany (FGI) względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Wywiad grupowy Pracownicy inni niż 9 zogniskowany (FGI) nauczyciele Ankieta elektroniczna (CAWI) "Moja szkoła" Ankieta elektroniczna (CAWI) "Mój dzień" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta audytoryjna (PAPI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Badanie na próbie pełnej uczniów klas rok niższych od najstarszych Badanie na próbie pełnej uczniów najstarszych klas Przedstawiciele trzech ostatnich roczników, dobrani losowo oraz przedstawiciele samorządu szkolnego Przedstawiciele rady rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki oraz wszyscy chętni Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych Przedstawiciele organu prowadzącego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy Obserwacja zajęć 5 Obserwacja zajęć pozalekcyjnych Obserwacja szkoły Na zewnątrz, przed i po nd lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych Analiza danych zastanych / 22

4 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Gimnazjum im. Powstańców Styczniowych w Szudziałowie "Powstańcy Styczniowi" Gimnazjum Szudziałowo Szkolna Numer 1 Kod pocztowy Urząd pocztowy Szudziałowo Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 89 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 10 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 7 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 2 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy 8.9 PODLASKIE sokólski Szudziałowo gmina wiejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia 4 / 22

5 Wprowadzenie: obraz placówki Gimnazjum im. Powstańców Styczniowych wchodzi w skład Zespołu Szkół w Szudziałowie. Jest szkołą publiczną prowadzoną przez Gminę Szudziałowo. W placówce szczególny nacisk kładzie się na rozwój uczniów w bezpiecznym środowisku oraz przygotowanie młodzieży do następnego etapu edukacyjnego. Oferta edukacyjna szkoły jest dostosowana do potrzeb uczniów, umożliwia rozwijanie ich zainteresowań oraz wsparcie w przygotowaniu się do egzaminu gimnazjalnego. Uczniowie mają możliwość uczestnictwa w szerokiej gamie zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań. Wyniki egzaminów zewnętrznych są niższe lub zbliżone do średnich wyników w kraju i województwie (wyższe z historii, wos i j. rosyjskiego). W procesie wychowania dużą wagę przywiązuje się do tworzenia dobrych relacji w społeczności szkolnej, kształtowania postaw wrażliwości na potrzeby innych, postaw ekologicznych, postaw patriotycznych. Uczniowie uczestniczą w różnych akcjach charytatywnych, ekologicznych, uroczystościach szkolnych i lokalnych. Uwagę zwraca dbałość o poprawę bazy lokalowej i dydaktycznej. Szkoła może poszczycić się zapleczem sportowym (piękna, nowoczesna hala sportowa), które sprzyja osiąganiu przez uczniów sukcesów w zawodach sportowych na różnych szczeblach. Raport, do lektury którego Państwa zapraszamy, dotyczy ewaluacji zewnętrznej w obszarze "efekty" i "zarządzanie". Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, wynikające z przeprowadzonych badań informacje o szkole. 5 / 22

6 Wyniki ewaluacji: Obszar: Efekty Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Komentarz: W szkole analizuje się ilościowo i jakościowo wyniki egzaminów zewnętrznych, formułuje wnioski do dalszej pracy. Wdrażane wnioski nie przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia w części humanistycznej (j. polski), części matematyczno - przyrodniczej (matematyka, przedmioty przyrodnicze) i z j. angielskiego, które są niższe od średnich wyników w kraju i województwie podlaskim z wyjątkiem historii, wos, j. rosyjskiego. W szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych. Zdaniem dyrektora (wywiad) wyniki egzaminów gimnazjalnych analizuje się zarówno na poziomie pojedynczych uczniów jak i zespołów klasowych (łącząc te strategie). Wszyscy ankietowani nauczyciele (14) znają wnioski z analizy wyników egzaminów zewnętrznych z poprzedniego roku szkolnego. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie grupowym stwierdzili, że analizy wyników egzaminów zewnętrznych dokonują w następujący sposób: - wstępną analizę prowadzą nauczyciele (egzaminatorzy) przedmiotów; - właściwa analiza odbywa się w zespołach przedmiotowych; - wnioski z pracy zespołów prezentowane są na spotkaniu rady pedagogicznej. Ich zdaniem analiza ilościowa dotyczy porównania wyników szkoły z innymi szkołami, wyników poszczególnych uczniów, klas. Analiza jakościowa dotyczy konkretnych umiejętności, stopnia trudności zadań, uwzględnia dojazdy uczniów do szkoły. Analiza jest prowadzona w celu poprawy jakości pracy szkoły. Zdaniem dyrektora (wywiad) i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie celem prowadzonych analiz jest: - ustalenie efektywności kształcenia; - ustalenie umiejętności, które sprawiły uczniom największe problemy; - formułowanie wniosków do dalszej pracy; - planowanie działań naprawczych; - poprawa wyników uczniów; - podniesienie jakości kształcenia. Wnioski z analizy są wdrażane Dyrektor wskazał następujące przykłady wdrożonych wniosków pochodzących z analiz wyników egzaminów gimnazjalnych: - modyfikacja metod nauczania na bardziej skuteczne; - poszerzenie zakresu pomocy uczniom (organizacja zajęć dodatkowych); - ćwiczenia doskonalące umiejętności, które wypadły słabiej na egzaminie; - organizowanie większej liczby sprawdzianów wiedzy, egzaminów próbnych; - współpraca z rodzicami, informowanie o wynikach w nauce; - motywowanie uczniów do nauki; - zmiany w organizacji dojazdu uczniów do szkoły. Podobną opinie wyrazili ankietowani nauczyciele (14). Wypracowane wnioski wykorzystują w swojej pracy do: - modyfikowania metod i form pracy, dostosowywania ich do możliwości uczniów (10); - ćwiczenia umiejętności i zadań, które wypadły najsłabiej na egzaminie (12); - organizowania dodatkowych zajęć (6); - zwiększenia liczby testów próbnych, częstszej kontroli wiedzy i umiejętności uczniów (6); - motywowania uczniów do dalszej nauki (7). W szkole stosuje się jakościowe i ilościowe metody analizy. Zdaniem dyrektora (ankieta) w szkole prowadzona jest ilościowa i jakościowa analiza egzaminów gimnazjalnych. 6 / 22

7 Analiza ilościowa dotyczy: - porównania wyników szkoły z wynikami innych szkół w powiecie, województwie oraz ze średnim wynikiem krajowym; - średnich wyników uzyskanych przez uczniów, średnich wyników procentowych uzyskanych w obszarach poszczególnych umiejętności; - losów absolwentów, przyjęcia do szkół ponadgimnazjalnych. W jego opinii analiza jakościowa obejmuje: - określenie stopnia opanowania poszczególnych umiejętności celem zdiagnozowania przyczyn niepowodzeń i usprawnienia procesu dydaktycznego; - ocenę, jak uczniowie poradzili sobie z poszczególnymi zadaniami biorąc pod uwagę ich stopień łatwości; - porównanie wyników uzyskanych przez uczniów na sprawdzianie zewnętrznym w klasie VI z wynikami na egzaminach gimnazjalnych. Stwierdził, że zaraz po ogłoszeniu wyników przez CKE i OKE nauczyciele analizują i oceniają wyniki uzyskane przez uczniów i szkołę. Analiza dokonywana jest przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów wspólnie z uczniami. Na posiedzeniu Rady Pedagogicznej zespoły przedmiotowe przedstawiają głęboką analizę wyników uzyskanych przez uczniów i klasy oraz są formułowane konkretne wnioski do pracy. Ponadto analiza dokumentacji wskazuje na prowadzenie w/w analiz. Dane z egzaminu zewnętrznego analizowane jakościowo to m. in.: stopień opanowania umiejętności z poszczególnych przedmiotów. Dane z egzaminu zewnętrznego analizowane ilościowo to m. in.: średnie wyniki poszczególnych uczniów, poszczególnych klas, wyniki szkoły i porównywanie ich z wynikami w kraju, województwie i powiecie. Wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Dyrektor (wywiad) i nauczyciele (wywiad grupowy) wskazali przykłady działań, wynikających z wniosków z analiz wyników egzaminów zewnętrznych, przyczyniających się do wzrostu efektów kształcenia tj: - poszukiwanie i stosowanie aktywizujących metod pracy; - organizacja zajęć dodatkowych przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego (przedmioty egzaminacyjne); - organizacja kół zainteresowań; - dostosowanie stopnia trudności sprawdzianów do możliwości uczniów.; - zwiększenie ilości ćwiczeń umiejętności, które słabo wypadły na egzaminie (na poszczególnych przedmiotach); - zwiększenie liczby próbnych egzaminów; - rozwiązywanie zadań typowych, które mogą wystąpić na egzaminie. Również zdaniem partnerów i samorządu (wywiad grupowy) w szkole efekty kształcenia są coraz lepsze, co potwierdzają wyniki egzaminu gimnazjalnego i kariery uczniów. Uczniowie dobrze radzą sobie w szkołach średnich, a potem na studiach, w dalszej edukacji. Nauczyciele pracują z uczniami dodatkowo, organizowane są zajęcia wyrównawcze i przygotowujące do egzaminów. W wojewódzkim konkursie literackim "Nasze gniazdo" liczba uczestników konkursu wzrasta z roku na rok, w ubiegłym roku dwóch laureatów. Z analizy dokumentacji szkolnej wynika, że średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w ostatnich trzech latach kształtowały się następująco: - rok szkolny 2009/2010: cz. humanistyczna - 25,6 pkt (kraj - 30,34 pkt, województwo - 29,5 pkt), cz. matematyczno-przyrodnicza - 22,3 pkt (kraj - 23,9 pkt, województwo - 24,4 pkt); - rok szkolny 2010/2011: cz. humanistyczna - 24,8 pkt (kraj - 25,31 pkt, województwo - 24,9 pkt), cz. matematyczno-przyrodnicza - 22,6 pkt (kraj - 23,63 pkt, województwo - 24,2 pkt) ; - rok szkolny 2011/2012: cz. humanistyczna - j.polski 61,8% (kraj - 65%, województwo - 64,4%), historia i wos - 63,1%(kraj - 61%, województwo - 61,2%); cz. matematyczno-przyrodnicza - matematyka 46,2% (kraj - 47%, województwo - 49,1%), przedmioty przyrodnicze 45,3% (kraj - 50%, województwo - 50,9%); j. angielski podstawowy - 54,7% (kraj - 63%, województwo - 63,9%); j, rosyjski podstawowy - 81,6% (kraj - 65%, województwo - 73,3%). Średnie wyniki z historii i wos oraz j. rosyjskiego w roku 2012 były wyższe od wyników w kraju i województwie. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają średni stopień spełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: C 7 / 22

8 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Komentarz: Uczniowie gimnazjum nabywają wiadomości i umiejętności zgodnie z podstawą programową. Nauczyciele analizują osiągnięcia gimnazjalistów uwzględniając ich możliwości rozwojowe, wdrażają wnioski, które przyczyniają się do poprawy wyników w nauce. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową. Zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli (12 z 14) uznała stopień opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności opisanych w podstawie programowej w poprzednim roku szkolnym jako wystarczający, wskazując na ośmiostopniowej skali na wartości po prawej stronie, gdzie 1 oznacza "niewielki" a 8 "duży". Partnerzy szkoły i samorząd lokalny uczestniczący w wywiadzie grupowym podkreślili, że uczniowie prezentują wysoki poziom wiedzy. Za szczególnie istotne umiejętności nabywane przez uczniów w szkole uznali: umiejętność logicznego myślenia, czytania ze zrozumieniem, korzystania z różnych źródeł informacji, umiejętności informatyczne i językowe, umiejętność radzenia sobie w trudnych w sytuacjach, postawy prospołeczne, funkcjonowanie w grupie. Z analizy dokumentów wynika, że odsetek niepromowanych uczniów w roku szkolnym 2010/2011 wyniósł 0% (wszyscy promowani), a w roku szkolnym 2011/2012-2%. W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów. Dyrektor (wywiad) stwierdził, że nauczyciele dokonują analizy osiągnięć uczniów w procesach lekcyjnych. Analizy te dotyczą zdobytej przez uczniów wiedzy i umiejętności, aktywności na zajęciach, wyników uzyskiwanych przez młodzież w konkursach i zawodach sportowych oraz wyników klasyfikacji rocznej i śródrocznej. Osiągnięcia uczniów analizują wszyscy ankietowani nauczyciele (14). Jako przykłady takich analiz podali: analizy wyników nauczania (klasyfikacja roczna i śródroczna), wyników sprawdzianów, wyników uzyskanych w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, wyników egzaminów gimnazjalnych, analizę aktywności uczniów na zajęciach, odkrywanie uzdolnień i zainteresowań uczniów. Formy analizy osiągnięć uczniów udokumentowane w szkole dotyczą: - klasyfikacji śródrocznej i rocznej; - wyników egzaminów zewnętrznych; - wyników egzaminów próbnych; - sukcesów sportowych; - sukcesów w konkursach przedmiotowych (laureaci konkursów np. z historii, geografii, chemii, wiedzy o samorządzie terytorialnym w roku szk. 201/2012). Analiza osiągnięć szkolnych uwzględnia możliwości rozwojowe uczniów. Zdaniem dyrektora (wywiad) i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie grupowym analizując osiągnięcia szkolne uczniów uwzględnia się ich możliwości rozwojowe. Korzysta się z zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach poradni, z opinii pedagoga szkolnego i logopedy, różnicuje wymagania, uwzględnia możliwości uczniów zdolnych i słabych, docenia wysiłek włożony przez ucznia. Z wypowiedzi dyrektora wynika również, że wiedzę o możliwościach rozwojowych gimnazjalistów szkoła pozyskuje z zapisów w opiniach i orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej, z wywiadów z rodzicami, obserwacji uczniów, analizy zachowań, analizy wytworów pracy uczniów. W szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczących się. Nauczyciele w trakcie wywiadu wymienili wnioski, jakie wyciągnęli z analizy osiągnięć uczniów tj. uczniowie osiągają sukcesy w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, za wysokie wyniki w nauce uzyskują stypendia (szkolne, Papieskie, Marszałka Województwa Podlaskiego), gimnazjaliści osiągają coraz lepsze wyniki na egzaminach zewnętrznych. Ankietowani uczniowie klas drugich i trzecich w ocenie stopnia trudności zajęć w szkole, w skali od 1 do 8, gdzie 1 oznacza "bardzo łatwe", a 8 "bardzo trudne" byli podobnego zdania. Większość drugoklasistów (22 z 35) oceniła je jako łatwe (zaznaczając na skali liczby 3 i 4), pozostali (13) uznali je jako trudne. Również w opinii większości trzecioklasistów (14 z 25) zajęcia w danym dniu były łatwe (zaznaczając na skali liczby od 1 do 4), dla pozostałych (11) trudne. Poza tym uczniowie klas drugich (17 z 25) stwierdzili, ze zajęcia lekcyjne, w których uczestniczyli danego dnia były dostosowane do ich możliwości. Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów. 8 / 22

9 Ankietowani nauczyciele następująco scharakteryzowali swoich uczniów, w skali od 1 do 8: - jako w większości zdyscyplinowanych (13 z 14 nauczycieli zaznaczyło na skali liczby od 5 do 8); - chętnych do nauki (13 zaznaczyło na skali liczby od 5 do 8); - uzyskujących lepsze wyniki (14 zaznaczyło na skali liczby od 5 do 8); - przejawiających własna inicjatywę (13 zaznaczyło na skali liczby od 5 do 8); - jako zaangażowanych i aktywnych ( 14 zaznaczyło na skali liczby od 5 do 8). Rodzice podczas wywiadu i zdecydowana większość ankietowanych rodziców (48 z 52) stwierdzili, że nauczyciele w tej szkole wierzą w możliwości uczniów. Pokazują uczniom, że ich wyniki mogą ulec poprawie. Służą dodatkową pomocą, dają możliwość uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych i dodatkowych, rozwijania zainteresowań, uzupełnienia braków, mówią dzieciom: "potrafisz", "dasz sobie radę". Podkreślili, że w gimnazjum nie zdarzyło się, żeby nauczyciele okazali uczniom swój brak wiary. Podobną opinię wyrazili uczniowie podczas wywiadu. Ich zdaniem nauczyciele okazują wiarę w uczniów, mówią: "masz talent", "dasz radę", zachęcają do udziału w zajęciach dodatkowych, zawodach sportowych, konkursach przedmiotowych. W szkole wdraża się wnioski z analizy osiągnięć uczących się. Dyrektor (wywiad) i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie przyznali, że wnioski z analiz osiągnięć uczniów wykorzystali w następujący sposób: - zorganizowano dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminów; - powołano zespoły wyrównawcze; - uczniom zdolnym zapewniono udział w zajęciach przygotowujących do konkursów i zawodów sportowych, zwiększono ofertę zajęć sportowych; - wprowadzono podział na grupy z j. angielskiego we wszystkich klasach od roku szkolnego 2011/2012; - zadbano o efektywne zagospodarowanie czasu wolnego młodzieży (np. chór, zajęcia szachowe, plastyczne); - wprowadzono sprawdziany o różnym stopniu trudności. Wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Dyrektor (ankieta) wskazał przykłady wdrażanych wniosków z analizy osiągnięć uczniów: - zwiększenie ilości sprawdzianów próbnych z zakresu umiejętności, z którymi uczniowie mieli problemy na egzaminie; - doskonalenie techniki czytania ze zrozumieniem, doskonalenie umiejętności pisania rozprawki; - częste słuchanie audycji języka obcego (j. angielski, j. rosyjski) z pełnym zrozumieniem słyszanej wypowiedzi; - położenie większego nacisku na eksperymenty (chemia); - uświadomienie uczniom konieczności zapamiętania podstawowych wzorów, zasad i praw fizycznych. Jego zdaniem realizowane wnioski (zdecydowanie tak) przekładają się na wzrost efektów kształcenia. Z analizy dokumentacji wynika, że średnia ocen szkoły ma tendencję rosnąca i w ciągu ostatnich trzech lat kształtowała się na następującym poziomie: - rok szkolny 2009/2010-3,75; - rok szkolny 2010/2011-3,83; - rok szkolny 2011/2012-3,87. Natomiast średni wynik szkoły na egzaminie gimnazjalnym mieści się w staninie: 2010r. - stanin 2 w części humanistycznej, stanin 4 w części matematyczno - przyrodniczej; 2011r. - stanin 5 w części humanistycznej, stanin 5 w części matematyczno-przyrodniczej. Przedstawione wyżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: B 9 / 22

10 Wymaganie: Uczniowie są aktywni Komentarz: Gimnazjaliści są zaangażowani w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Podejmowane przez nich inicjatywy są realizowane w gimnazjum i dają im poczucie wpływu na własny rozwój i funkcjonowanie szkoły, choć nie zawsze na przebieg lekcji. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę. Wskazują na to wyniki obserwowanych zajęć edukacyjnych (5), podczas których duża grupa uczniów (większość lub cała klasa) była zaangażowana w zajęcia, a ich aktywność miała związek z działaniami nauczyciela (4 z 5). Działania aktywizujące uczniów to: tworzenie sytuacji problemowych, umiejętny przydział zadań i ćwiczeń, stosowanie pomocy audiowizualnych, bieżąca ewaluacja efektów pracy, autorytet nauczyciela. Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych rodziców (47 z 52) ich dzieci chętnie angażują się w zajęcia szkolne. Również wszyscy ankietowani nauczyciele (14) w ośmiostopniowej skali (od 1 "zdecydowanie niezaangażowani" do 8 "zdecydowanie zaangażowani") wskazali na wartości po prawej stronie skali (od 5 do 7) czyli na wysokie zaangażowanie uczniów w zajęcia. Ich zdaniem przejawia się ono m. in. poprzez: - przejmowanie roli liderów grup; - wykonywanie prac dodatkowych np. referaty, plakaty, prezentacje multimedialne; - częste zgłaszanie się do odpowiedzi, uczestnictwo w dyskusji; - pomoc w wykonywaniu doświadczeń; - prowadzenie rozgrzewek, inicjowanie gier i zabaw, motywowanie innych do większego zaangażowania podczas zajęć sportowych. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie uznali, że aktywność młodzieży ma związek z podejmowanymi przez nich zadaniami. W tym celu nagradzają uczniów, dają możliwość wypowiedzi, stosują metody aktywizujące, wykonują doświadczenia, umożliwiają pracę w grupie, zachęcają do udziału w konkursach i zawodach sportowych, angażują w różne przedsięwzięcia. Ponadto w opinii 24 z 35 ankietowanych uczniów klas drugich duża część zajęć jest wciągająca i angażuje ich, natomiast dla 10 drugoklasistów tylko niektóre zajęcia są wciągające. Z kolei 13 z 25 trzecioklasistów angażują wszystkie lub duża cześć zajęć, natomiast 12 z nich uznało, że wciągają ich tylko niektóre zajęcia lub zajęcia w ogóle ich nie angażują. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Takiego zdania są wszyscy ankietowani nauczyciele (14), wskazując na ośmiostopniowej skali na wartości od 5 do 8 (gdzie 1 oznacza "zdecydowane niezaangażowanie", a 8 "zdecydowane zaangażowanie"). W ich ocenie uczniowie angażują się w zajęcia pozalekcyjne w następujący sposób: biorą udział w przygotowaniu uroczystości i akademii szkolnych, uczestniczą w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, uczestniczą w realizowanych przez szkołę projektach (np. "Rozwój przez kompetencje"), systematycznie uczęszczają na dodatkowe zajęcia (np. koła przedmiotowe, zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego i konkursów), chętnie wykonują pomoce do zajęć. Również w opinii 32 z 52 rodziców uczestniczących w badaniu ankietowym, ich dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. Pozostali stwierdzili, że ich dzieci nie chodzą na zajęcia pozalekcyjne (14) lub chodzą niechętnie (6). W opinii 15 z 25 ankietowanych uczniów klas trzecich i 28 z 35 uczniów klas drugich zajęcia pozalekcyjne są interesujące. Uczący się podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Zdecydowana większość ankietowanych drugoklasistów (31 z 35) przyznała, że mają wpływ na to, co się dzieje w szkole. Dotyczy on przede wszystkim stosunku nauczycieli do uczniów, organizacji zajęć, zakresu omawianego materiału. Podobną opinię wyraziło 11 z 25 ankietowanych trzecioklasistów, którzy stwierdzili, że mieli wpływ na to, co się działo w danym dniu na lekcjach, pozostali uznali, że tak nie jest. Gimnazjaliści zaproszeni do wywiadu przyznali, że w swojej szkole mają możliwość rozwijać się np. mogą wybierać kółka zainteresowań, wykonywać prace dodatkowe (plakaty, zadania dodatkowe), wybierać temat projektu edukacyjnego. Wskazali też przykłady pomysłów, którymi dzielą dzielą się z nauczycielami lub innymi pracownikami szkoły. Ich zdaniem dotyczą one: - organizacji dyskotek i wycieczek; - udziału w akcjach charytatywnych; - udziału w akcjach ekologicznych; 10 / 22

11 - utworzenia Klubu Gimnazjalisty; - wydawania gazetki szkolnej, funkcjonowania radiowęzła. Podejmowanie powyższych działań potwierdzili dyrektor i nauczyciele podczas wywiadu. Dodatkowo wymienili pomoc koleżeńską w nauce, organizację konkursów i imprez szkolnych, zmiany w systemie oceniania uczniów, dbanie o wystrój korytarzy i klasopracowni. Nauczyciele (ankieta) do podejmowanych przez uczniów działań wpływających na rozwój szkoły zaliczyli też udział w uroczystościach szkolnych i lokalnych, reprezentowanie szkoły na zewnątrz poprzez uczestnictwo w konkursach i zawodach sportowych, wykonywanie prac społecznych i porządkowych na rzecz szkoły, angażowanie się w akcje: "Warto być dobrym", "Największy czyścioch powiatu", "Sprzątanie świata". O ciekawych inicjatywach uczniowskich wiedzą również partnerzy i samorząd lokalny uczestniczący w wywiadzie grupowym np. zbiórki pieniędzy na pomoc potrzebującym, paczki dla dzieci z ubogich rodzin "Szlachetna paczka", udział w akcji "Góra grosza", "Pożyteczne ferie", "Pożyteczne wakacje". Podkreślili, że młodzież chętnie włącza się w organizację imprez sportowych oraz chętnie startuje w zawodach sportowych. Podobne przykłady pomysłów uczniów zrealizowanych w szkole wskazali rodzice (wywiad). Szkoła realizuje działania zainicjowane przez uczących się. Na terenie szkoły (obserwacja placówki) widać przykłady aktywności uczniów. Są to: puchary za sukcesy sportowe, dyplomy uczniów, gazetka Samorządu Uczniowskiego, prace plastyczne uczniów, informacje o różnych zbiórkach i organizowanych akcjach. Z wypowiedzi dyrektora (wywiad), nauczycieli (wywiad), uczniów (wywiad) wynika, że szkoła realizuje działania zainicjowane przez gimnazjalistów. Jako przykłady wskazali: zbiórkę pieniędzy na rzecz chorego kolegi, na potrzeby schroniska dla zwierząt, zbieranie artykułów do paczek świątecznych dla najbiedniejszych, utworzenie Klubu Gimnazjalisty, organizację pomocy koleżeńskiej w nauce, dyskotek, imprez szkolnych, wycieczek, zorganizowanie konkursu na najlepszy wystrój klasopracowni, szkolnego konkursu o tematyce katyńskiej, modyfikacja punktowego systemu oceniania uczniów, uwzględnianie propozycji tematów zgłaszanych przez gimnazjalistów na zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, wybór kół tematycznych i zajęć pozalekcyjnych, wydawanie gazetki szkolnej, funkcjonowanie radiowęzła. Przedstawione powyżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Komentarz: Gimnazjaliści czują się w szkole bezpiecznie, znają obowiązujące normy oraz prezentują zachowania zgodne z wymogami. Po przeprowadzeniu diagnozy zachowań uczniów podejmuje się działania wychowawcze mające na celu wzmocnienie pożądanych postaw oraz eliminowanie niewłaściwych. Przy modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczniów. Uczniowie czują się bezpiecznie. Większość ankietowanych uczniów klas trzecich (23 z 25) czuje się bezpiecznie zarówno podczas lekcji i 22 podczas przerw. Również większość ankietowanych drugoklasistów (26 z 35) ma poczucie bezpieczeństwa na terenie szkoły po zajęciach lekcyjnych, przy czym 7 z 35 nigdy nie bywam na terenie szkoły poza godzinami jej pracy. W ich ocenie (27 z 35) w szkole nie ma też miejsc, w których czują się mało bezpiecznie. Poza tym uczniowie klas drugich przyznali, że w ciągu ostatniego roku szkolnego zdarzyło się w szkole, że obrażano osobę z ich klasy (26 z 35) lub obrażano ich samych (16 z 35). Partnerzy szkoły, samorząd lokalny, rodzice i pracownicy niepedagogiczni (wywiady) przyznali, że uczniowie czują się w szkole dobrze i bezpiecznie. O ich bezpieczeństwo dba się w następujący sposób: - nauczyciele dyżurują na przerwach; - opiekę sprawują też pracownicy niepedagogiczni; - w stołówce ustalono stałe godziny wydawania posiłków; - uczniowie nie wychodzą poza teren budynku; - realizuje się zajęcia profilaktyczne; - uczniowie mogą zwracać się z problemami do pedagoga szkolnego; - prowadzi się systematyczne remonty budynku i bieżące naprawy; 11 / 22

12 - uczniowie dowożeni są do szkoły pod opieką. Ponadto zdaniem pracowników niepedagogicznych w szkole nie ma miejsc, w których częściej niż gdzie indziej zdarzają się zachowania niewłaściwe. Również podczas wszystkich obserwowanych zajęć edukacyjnych (5) nauczyciele dbali o fizyczne bezpieczeństwo uczniów, a ich organizacja sprzyjała uczeniu się. Uczniowie znają obowiązujące w szkole normy. Dla większości ankietowanych uczniów klas trzecich (21 z 25) i prawie wszystkich uczniów klas drugich (34 z 35) zasady właściwego zachowania się w szkole są jasne. W opinii 31 z 35 ankietowanych drugoklasistów nauczyciele przestrzegają zasad, które sami głoszą. Również wypowiedzi uczniów, uczestników wywiadu grupowego świadczą o znajomości przez nich norm i zasad obowiązujących w gimnazjum. Stwierdzili, że w szkole obowiązuje Kodeks Ucznia, który zawiera prawa i obowiązki uczniów. Uznali, że mają prawo do: nauki, do udziału w dodatkowych zajęciach, konkursach i zawodach sportowych, rozwijania zainteresowań, do opieki medycznej, pomocy logopedycznej, zapewnienia im bezpieczeństwa. Do obowiązków zaliczyli: punktualne przychodzenie do szkoły, systematyczne, przygotowywanie się do zajęć, kulturalne i etyczne zachowanie się, schludny wygląd, godne reprezentowanie szkoły na zewnątrz, przestrzeganie zmiany obuwia. Wskazali też, czego nie mogą robić w szkole tj: zażywać używek, stosować przemocy, wszczynać bójek, korzystać z niedozwolonych pomocy na klasówkach. Partnerzy szkoły i samorząd lokalny uczestniczący w wywiadzie grupowym pozytywnie ocenili zachowania uczniów gimnazjum. Podkreślili postawy prospołeczne i patriotyczne prezentowane przez młodzież. Podczas przerw uczniowie zachowywali się grzecznie i kulturalnie (obserwacja placówki). W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń. Zdaniem dyrektora (wywiad) diagnoza zachowań uczniów prowadzona jest poprzez: - obserwację zachowań uczniów w różnych sytuacjach (np. lekcje, przerwy, stołówka, wyjazdy, uroczystości, imprezy szkolne); - ankietowanie uczniów i rodziców, rozmowy z rodzicami; - zbieranie opinii o uczniach z zewnątrz (środowisko lokalne) i od pracowników niepedagogicznych. Stwierdził on, że wyniki diagnoz są analizowane na spotkaniu rady pedagogicznej, uwzględniane przy opracowywaniu programu profilaktyki. Ocenia się dobre i złe zachowania uczniów. Uwzględnia się tendencje ogólnokrajowe np. problem dopalaczy. Zajmują się tym pedagog i wychowawcy klas. Większość ankietowanych rodziców (43 z 52) jest zdania, że pozytywne zachowania ich dzieci są dostrzegane przez nauczycieli oraz, że otrzymują informacje na temat zagrożeń występujących w szkole (42 z 52). Z analizy dokumentacji szkolnej wynika, że informacje dotyczące diagnozy zagrożeń zawarte są w dokumencie "Diagnoza zagrożeń". Dokument ten zawiera analizę sytuacji wychowawczej szkoły, plan realizacji działań profilaktycznych (planowane działania, grupy wsparcia, osoby odpowiedzialne za realizację). W szkole opracowano też Plan Profilaktyczny Zespołu Szkół w Szudziałowie na rok szkolny 2012/2013. W szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Wskazuje na to zarówno analiza dokumentacji jak i wypowiedzi dyrektora. Zdaniem dyrektora (wywiad) w celu wzmacniania pożądanych zachowań uczniów: - zmodyfikowano wewnętrzne zasady oceniania (WZO); - włącza się młodzież do udziału w uroczystościach szkolnych i lokalnych w celu kształtowania postaw prospołecznych, patriotycznych; - uwrażliwia ich na potrzeby innych (udział w akcjach charytatywnych); - organizuje spotkania ze specjalistami; - rozpoznaje potrzeby opiekuńczo - wychowawcze młodzieży; - realizuje programy profilaktyczne. Dyrektor (ankieta) stwierdził też, że w szkole wobec zdiagnozowanych zagrożeń prowadzi się pogadanki na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasy (np.szacunek i tolerancja dla innych, odpowiedzialność, prawna nieletnich), organizuje spotkania uczniów z pedagogiem szkolnym, z przedstawicielami Policji i pracownikami SANEPIDu, organizuje prelekcje dla rodziców, stosuje procedury postępowania wobec zagrożeń. Informacje o podejmowanych działaniach zapisane są w protokołach Rady Pedagogicznej. Poza tym zdecydowana większość ankietowanych rodziców (46 z 52) przyznała, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania uczniów, a pozytywne zachowania ich dzieci są chwalone przez nauczycieli (44 z 52). W opinii 40 z 52 rodziców nauczyciele szybko reagują na ryzykowne zachowania uczniów, przy czym 10 rodziców stwierdziło, że w szkole nie ma takich zachowań. Rodzice uczestniczący w wywiadzie uznali, że ich dzieci nie były narażone na niewłaściwe zachowania ze strony innych uczniów oraz, że za właściwe zachowanie są chwalone i nagradzane przez nauczycieli. 12 / 22

13 Również pracownicy niepedagogiczni uczestniczący w wywiadzie wskazali przykłady działań podejmowanych w szkole, służących eliminowaniu niewłaściwych zachowań i wzmacnianiu właściwych tj. prowadzenie pogadanek profilaktycznych, przyznawanie uczniom nagród rzeczowych na koniec roku szkolnego, stypendiów dyrektora za bardzo dobre zachowanie i wyniki w nauce. W trakcie pobytu w placówce nie zaobserwowano zachowań agresywnych młodzieży. W szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Wynika to z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli (wywiady), którzy wskazali na wykorzystywanie w tym celu obserwacji zachowań uczniów, wyników przeprowadzonych ankiet dla uczniów i rodziców nt. bezpieczeństwa, indywidualnych rozmów z uczniami, wywiadów. Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby modyfikowane. Zdaniem dyrektora i nauczycieli (wywiady) modyfikacje dotyczyły zmiany organizacji dyżurów nauczycieli, organizacji pracy świetlicy szkolnej, systemu oceniania zachowania. Partnerzy szkoły i samorząd lokalny (wywiad) zauważają podejmowane przez szkołę działania służące wzmacnianiu pożądanych zachowań uczniów i przeciwdziałaniu niepożądanym. Jako przykłady wskazali: wzmacnianie autorytetu nauczyciela, prezentowanie dobrych postaw na lekcjach wychowawczych, aktywna współpraca z rodzicami, realizacja programów profilaktycznych, organizacja spotkań z policjantami i innymi specjalistami, dawanie pozytywnych wzorców, zagospodarowanie wolnego czasu, organizowanie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych. Podczas modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczących się. Młodzież podczas wywiadu przyznała, że może zgłaszać pomysły dotyczące zasad postępowania w szkole, praw i obowiązków uczniów. Przedstawiają swoje propozycje Samorządowi Uczniowskiemu i nauczycielom np. dotyczące ustalania ocen zachowania, udziału w akcjach na rzecz potrzebujących. Dyrektor (wywiad) i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że uczniowie mogą składać propozycje zmian w działaniach wychowawczych. Ich pomysły dotyczyły form aktywności i zaangażowania na rzecz innych, zmian w tematyce godzin do dyspozycji wychowawcy, pomocy w nauce uczniom słabszym przez uczniów zdolnych, zmian w punktowym systemie oceniania zachowania, organizowania różnorodnych akcji, spędzania czasu wolnego, reaktywacji radiowęzła. Uwzględniono m. in. propozycje tematyki godzin wychowawczych (uzależnienia, zagrożenia, problematyka nieletnich), organizacje akcji charytatywnych (zbiórka pieniędzy dla chorego kolegi, na rzecz Schroniska dla zwierząt w Białymstoku, zmieniono punktowy system oceniania zachowania, w trakcie urządzania jest Klub Gimnazjalisty i radiowęzeł). Poza tym zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli (12 z 14) uznała, że podejmowane przez nich działania wychowawcze uwzględniają inicjatywy lub opinie uczniów. Uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Wskazują na to wypowiedzi dyrektora, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Nauczyciele (wywiad) za osiągnięcie szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań uznali: godne reprezentowanie przez uczniów szkoły na zewnątrz, niesienie pomocy koleżeńskiej, przestrzeganie form grzecznościowych, wrażliwość na potrzeby innych, prezentowanie postaw patriotycznych, prospołecznych. Ich zdaniem niepożądane zachowania uczniów zdarzają się w szkole sporadycznie np. wulgaryzmy, agresja słowna, przepychanki. Pracownikom niepedagogicznym (wywiad) w zachowaniu uczniów najbardziej podoba się kulturalne zachowanie, chęć niesienia pomocy potrzebującym, aktywność, otwartość, brak uzależnień. Dyrektor (ankieta) stwierdził, że w tym i poprzednim roku szkolnym nie wymierzył żadnych kar statutowych. Poza tym w trakcie pobytu w placówce nie zaobserwowano zachowań uczniów odbiegających od ogólnie przyjętych norm społecznych. Podczas obserwowanych zajęć (5) nauczyciele wzmacniali pożądane zachowania uczniów, a uczniowie prezentowali zachowania zgodne z wymogami. Przedstawione powyżej argumenty świadczą o bardzo wysokim stopniu spełnienia wymagania. Na podkreślenie zasługuje spójność wypowiedzi badanych podmiotów co do podejmowanych działań wychowawczych, wysokie poczucie bezpieczeństwa uczniów oraz znajomość i przestrzeganie przez nich zasad zachowania obowiązujących w szkole i poza nią. Poziom spełniania wymagania: A 13 / 22

14 Obszar: Zarządzanie Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach Komentarz: Ewaluacja wewnętrzna w szkole jest prowadzona z udziałem zespołów nauczycieli. Wnioski wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, wprowadzania zmian w jej funkcjonowaniu oraz do jej rozwoju. Nauczyciele są zaangażowani w pracę wielu zespołów funkcjonujących na terenie szkoły. Z badania ankietowego wynika, że wszyscy nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów. 12 z 14 nauczycieli jest zaangażowanych w pracę zespołu programowego - praca nad treściami nauczania, 11 - zespołu metodycznego - rozwijanie metod pracy z uczniem, 9 zespołu wychowawczego i zespołu ds. profilaktyki, 8 - organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli, po 3 nauczycieli uczestniczy w zespole szkoleniowym - doskonalenie zawodowe szkoły i ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły, 2 osoby do spraw zarządzania szkołą - planowania i organizacji pracy szkoły, 10 z 14 zespołu do spraw ewaluacji wewnętrznej. W innych zespołach uczestniczy cztery osoby, które wymieniają następujące działania: 1) zespół do układania testów i sprawdzianów dla uczniów, 2) zespół do badania osiągnięć uczniów, 3) zespół do spraw promocji szkoły, 4) zespól do spraw pracy z uczniem z trudnościami w nauce. Zdaniem dyrektora szkoły (wywiad i ankieta) większość nauczycieli angażuje się w wysokim stopniu w pracę zespołów szkolnych. Zespoły analizują efekty swojej pracy. Z analizy ankiet skierowanych do nauczycieli wynika, iż wszyscy nauczyciele pracujący w zespole dokonują analizy efektów swojej pracy. 4 z 14 nauczycieli stosuje regularnie procedury ewaluacyjne, 10 z 14 nauczycieli dokonuje spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu. Dyrektor szkoły w ankiecie twierdzi, że zespoły, które działają w szkole, dokonują spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu. Nauczyciele w udzielonym wywiadzie wskazali, ze w szkole funkcjonują zarówno zespoły: zadaniowe jak i przedmiotowe. Podczas wywiadu wymienili następujące zespoły: WDN, ds. ewaluacji, ds. promocji szkoły, ds. uczniów z trudnościami edukacyjnymi, ds. przygotowania i przeprowadzania egzaminów gimnazjalnych. Efekty pracy tych zespołów są analizowane w następujący sposób: - analiza działań dokonywana jest w poszczególnych zespołach, - opracowywanie wniosków i prezentowanie na posiedzeniach rady pedagogicznej, - wymiana spostrzeżeń i uwag, - dyskusja całej rady pedagogicznej. Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole opierając się na analizie efektów pracy zespołów. Nauczyciele w badaniu ankietowym twierdzą, że w większości planują swoje działania we współpracy z innymi nauczycielami. W opinii 13 z 14 nauczycieli większość działań jest planowana wspólnie z innymi nauczycielami. Jena osoba oraz dyrektor (ankieta) twierdzi, że zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi pedagogami. Jako przykład planowania pracy zespołu opartego na analizie efektów tej pracy nauczyciele najczęściej podczas wywiadu grupowego wskazali: - analiza wyników egzaminu gimnazjalnego, 14 / 22

15 - opracowanie wniosków z analizy egzaminu gimnazjalnego i ewaluacji wewnętrznej, - modyfikacja metod i form pracy z uczniem, w szczególności z uczniem mającym kłopoty w nauce, - modyfikacje godzin realizacji zajęć dodatkowych w ramach funkcjonowania kół zainteresowań znaczna część młodzieży jest dojeżdżająca, - opracowanie harmonogramu i współorganizacja imprez i zawodów wewnątrzszkolnych, w tym sportowych. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy. Nauczyciele w badaniu ankietowym wskazali, że wspólnie rozwiązują problemy. Wszyscy korzystają z pomocy innych nauczycieli, przy czym 9 z 14 korzysta z pomocy innych często, a 5 z 14 robi to bardzo często. W udzielonym wywiadzie nauczyciele powiedzieli, że napotykając problemy w pracy odwołują się do pomocy zespołów, np.: - przy kłopotach wychowawczych, - podczas organizacji uroczystości i imprez szkolnych, - podczas realizacji podstawy programowej. w kontekście wyników egzaminu gimnazjalnego z poprzedniego roku, - podczas pracy z uczniem mającym kłopoty w nauce, - uczestnictwa uczniów dojeżdżających w zajęciach pozalekcyjnych. Po rozwiązaniu niektórych problemów formułowane są wnioski do wdrożenia na przyszłość, przykładem może być dostosowanie godziny zajęć pozalekcyjnych do młodzieży dojeżdżającej. W opinii dyrektora szkoły (ankieta) najczęściej problemy rozwiązywane są zespołowo. Ponadto w wywiadzie dyrektor wymienia również pedagoga, wychowawców, jak również specjalistów np. przedstawicieli policji, którzy poprzez spotkania z młodzieżą gimnazjalną oddziaływują prewencyjnie. Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod i form współpracy Nauczyciele uczestniczą w różnych formach doskonalenia zawodowego, jednak z analizy wymienionych szkoleń (ankieta) wynika, iż w zasadzie nie dotyczyły one metod i form współpracy. Jedynie szkolenie wewnętrzne w ramach WDN-u,,Metoda projektu zawierało elementy pracy zespołowej. Zdaniem nauczycieli (ankieta) uczestnictwo w szkoleniach jest później bardzo przydatne w praktyce. Tak twierdzi 13 z 14 nauczycieli, jedna osoba twierdzi, że raczej tak. Potwierdza to również analiza dokumentacji szkolnej, z której wynika że problematyka współpracy między pracownikami nie znalazła się w programach szkoleń w ciągu ostatnich dwóch lat. Taką problematykę szkoleń zaplanowano na rok szkolny 2012/2013. Potwierdza to w wywiadzie dyrektor szkoły, jak również analiza dokumentacji związanej z planowaniem nadzoru. Szkolenie będzie dotyczyło ewaluacji wewnętrznej. Powyższe argumenty świadczą o średnim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: C 15 / 22

16 Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny Komentarz: Ewaluacja wewnętrzna w szkole jest prowadzona z udziałem zespołów nauczycieli. Wnioski wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, wprowadzania zmian w jej funkcjonowaniu oraz do jej rozwoju. Nauczyciele gimnazjum są angażowani w ewaluację wewnętrzną, która jest prowadzona przez zespoły powołane wewnętrznym zarządzeniem dyrektora szkoły. Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, służą do wprowadzania zmian w jej funkcjonowaniu, mają wpływ na jej rozwój. Z przeprowadzonego badania wynika, że dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Z badania ankietowego nauczycieli wynika, że wszyscy nauczyciele są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną. 11 z 14 ankietowanych nauczycieli uważa ewaluację za niezbędną natomiast 3 z 14 odpowiedziało, że zaangażowanie w ewaluację jest zwyczajem panującym w tej szkole. Zaangażowanie nauczycieli w ewaluację wewnętrzną polega na pracy w zespole, w ramach którego wspólnie z pedagogiem i innymi nauczycielami podejmowane są następujące działania: - realizacja badania w wybranym obszarze (wymaganie), - dokonanie analizy przeprowadzonego badania, - opracowywanie wniosków z ewaluacji wybranych obszarów. - przeprowadzanie ankietowania respondentów i rozmowy z uczniami i nauczycielami, - analiza wyników egzaminu gimnazjalnego i opracowanie wniosków, - przygotowanie ankiet do realizacji zaplanowanego zadania, - przygotowanie próbnych egzaminów. W roku szkolnym 2011/2012 ewaluację przeprowadzono w obszarze,,efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły w zakresie następujących wymagań: 1.1 W szkole analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego, 1.2 Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności, 1.4 Respektowane są normy społeczne w zakresie kryterium,,w szkole podejmuje się działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Zespoły dokonały analizy wyników badania, opracowano wnioski, które zostały zaprezentowane w zespołach przedmiotowych i na posiedzeniu rady pedagogicznej. Na rok szkolny 2012/2013 zaplanowano ewaluację w obszarze,,efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły w zakresie wymagania 1.3 Uczniowie są aktywni. Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wprowadzane są do planu pracy szkoły. W czasie posiedzeń rad pedagogicznych omawiane są wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, przedstawiane są wyniki ewaluacji wybranych obszarów. Odbywa się dyskusja nad wnioskami z nadzoru, do realizacji wybierane są te wnioski, które są istotne dla podniesienia jakości pracy szkoły. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że wnioski płynące z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego uwzględniane są w planie pracy szkoły. Przykłady takich wniosków: - różnicowanie form i metod pracy z uczniem słabym i zdolnym, - stosowanie metod aktywizujących, - dostosowanie zajęć dodatkowych do potrzeb i możliwości uczniów (art. 42 KN), - promowanie osiągnięć uczniów, w tym sportowych; - poprawa bazy szkolnej (nowa sala gimnastyczna, wyposażenie sal lekcyjnych, tablica interaktywna, internet). Powyższe wnioski potwierdził w wywiadzie dyrektor szkoły. Do wdrożonych wniosków zaliczył następujące: - różnicowanie pracy z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce, - zmiany w organizacji procesu lekcyjnego (dostosowanie wymagań, form i metod pracy do potrzeb uczniów); - dostosowanie zajęć realizowanych z art. 42 KN do zainteresowań i potrzeb uczniów. Dodatkowo wymienił, że względu na dojeżdżającą młodzież (około 60%) nie wszyscy uczniowie mogli uczestniczyć w zajęciach dodatkowych, w związku z powyższym dostosowano godziny dowożenia dzieci.. Z analizy dokumentów dotyczących wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wynika, iż: a) dyrektor zapoznaje nauczycieli z planem nadzoru pedagogicznego na dany rok szkolny, b) plan nadzoru pedagogicznego na dany rok szkolny jest opracowany na podstawie: - obowiązujących aktów prawnych, podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w danym roku szkolnym określonym przez ministra oraz bieżących potrzeb szkoły wynikających z wniosków ze sprawowanego 16 / 22

17 nadzoru z poprzedniego roku. Do najważniejszych wniosków z nadzoru należy zaliczyć: - uczniowie są oceniani systematycznie i zgodnie z zapisami statutowymi oraz przepisami prawa oświatowego, - wszyscy nauczyciele realizują prawidłowo i bez opóźnień przyjęte programy nauczania, które są zgodne z podstawa programową, - uczniowie zawsze są bardzo dobrze przygotowani do uroczystości i imprez szkolnych, - szkoła posiada koncepcje pracy, jej zapisy są znane nauczycielom i rodzicom oraz są respektowane, - szkoła posiada dobre warunki do działalności sportowej. Na podstawie analizy dokumentacji można stwierdzić, że dalszego doskonalenia wymaga rzetelne i aktywne pełnienie dyżurów przez nauczycieli, różnicowanie prac z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce oraz systematyczne poszukiwanie autentycznych aktywizujących metod pracy podnoszących motywacje uczniów do nauki. W planie pracy szkoły znalazły się zapisy dotyczące między innymi przeprowadzenia badania osiągnięć edukacyjnych uczniów, monitorowania osiągnięć edukacyjnych uczniów przez nauczycieli, zapisy dotyczące spójności działań wychowawczych: modyfikacja programu wychowawczego, programu profilaktyki przez zespoły wychowawcze i pedagoga, aktywności samorządowej uczniów: np. udział w uroczystościach szkolnych i lokalnych o charakterze patriotycznym, udziału szkoły w wielu przedsięwzięciach wynikających z wdrożenia wniosków pokontrolnych opracowanych na podstawie sprawowanego nadzoru pedagogicznego. Ewaluacja wewnętrzna w szkole prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli. O powołaniu zespołu do spraw ewaluacji wewnętrznej świadczą zapisy w dokumentacji szkoły - powołanie nastąpiło zarządzeniem dyrektora szkoły np. zarządzenie nr 3/2011/2012 Dyrektora ZS w Szudziałowie z dnia r. oraz zarządzanie nr 14/2012/2013 Dyrektora ZS w Szudziałowie z dnia r. Zespół jest powoływany na każdy rok szkolny, którego skład zmienia się w zależności od obszarów tematycznych podlegających ewaluacji. 13 z 14 badanych nauczycieli twierdzi, iż uczestniczy w pracach zespołu prowadzącego wewnętrzną ewaluację pracy szkoły, natomiast jedna osoba nie bierze udziału. W udzielonym wywiadzie nauczyciele wskazali, że do opracowania planu ewaluacji wewnętrznej powoływany jest zespół tak twierdz 13 z 14 osób. Jedna osoba wskazała, plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje dyrektor szkoły. Dyrektor w ankiecie potwierdza, iż do opracowania planu ewaluacji powoływany jest zespół. Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego przyczyniają się do wprowadzania zmian w funkcjonowaniu szkoły. Za najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone na podstawie wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego w tym i ostatnim roku szkolnym dyrektor szkoły (wywiad) uważa: - umożliwienie większej liczbie uczniów udziału w zajęciach pozalekcyjnych zgodnie z ich potrzebami i zainteresowaniami ( w tym uczniów dojeżdżających), - kontynuacja próbnych egzaminów, - organizacja zajęć przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego (większa ilość zajęć). Nauczyciele w udzielonym wywiadzie uznali za najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone w oparciu o wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego: - powstanie nowoczesnej sali gimnastycznej, - efektywne wykorzystanie godzin dodatkowych, - podział na grupy językowe z uwagi na stopień zaawansowania (j. angielski), - podział na grupy na zajęciach doświadczalnych z fizyki. Wszyscy nauczyciele (14) biorący udział w badaniu ankietowym zgodnie stwierdzili, że wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są w pełni uwzględniane przy wprowadzanych zmianach w funkcjonowaniu szkoły. Powyższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 17 / 22

18 Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie Komentarz: Warunki lokalowe i wyposażenie umożliwiają realizowanie przyjętych w szkole programów nauczania. Podejmowane są skuteczne działania wzbogacające warunki lokalowe i wyposażenie szkoły w celu poprawy warunków realizacji przyjętych w szkole programów nauczania i poszerzania oferty zajęć. Warunki lokalowe szkoły są wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. 10 z 14 nauczycieli (ankieta) oceniło warunki lokalowe za wystarczające i odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów, natomiast 4 osoby wskazało na występujące nieliczne braki. Dyrektor szkoły ocenia warunki lokalowe za wystarczające i odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów. W swojej opinii 37 z 52 rodziców (ankieta) uważa że warunki lokalowe są odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów, 13 z 52 wskazuje na występujące nieliczne braki. Pozostałe dwie osoby twierdzą, że występują znaczące braki. W udzielonym wywiadzie nauczyciele ocenili warunki lokalowe w szkole jako dobre. W swojej wypowiedzi wskazali na nową salę gimnastyczną, świetlicę szkolną dla gimnazjalistów, bogate zaplecze sportowe, nową lokalizację pokoju nauczycielskiego sprzyjającą integracji nauczycieli, tablicę interaktywną, trzy wideoprojektory, pracownię informatyczną oraz uzyskanie pomieszczenia na Klub Gimnazjalisty. Do nielicznych braków zaliczyli wąskie korytarze w części budynku szkoły. Pozostali respondenci (rodzice i partnerzy) w wywiadach zwrócili uwagę na bardzo dobre zaplecze sportowe i nową halę gimnastyczną. Partnerzy społeczni wskazali ponadto na możliwość korzystania z boiska "Orlik" oraz tras biegowych w najbliższej okolicy, jak również pracownie informatyczne, komputery oraz tablicę interaktywną. Temat łączenie dzieci w różnych grupach wiekowych (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum) podzielił w wywiadzie partnerów społecznych na,,za i,,przeciw. Rodzice w wywiadzie zwrócili uwagę na bardzo dobre wyposażenie pracowni oraz wskazali, że w szkole przydałby się bardziej nowoczesny sprzęt komputerowy. Zdaniem dyrektora (wywiad i ankieta) warunki lokalowe szkoły są wystarczające do realizacji przyjętych programów nauczania. Są ciągłe działania w kierunku wzbogacenia wyposażenia szkoły, w szkole następują zmiany na lepsze. W szkole znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. 9 z 14 ankietowanych nauczycieli oceniło wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne, że jest ono wystarczające do realizacji do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania z poszczególnych przedmiotów a 5 uważało, że występują nieliczne braki. 28 z 35 ankietowanych uczniów stwierdziło, że w szkole jest dużo pomocy do nauki, przy czym 17 z 35 stwierdziło, że raczej tak. Odmienne zdanie miało 7 uczniów, przy czy tylko jedna osoba stwierdziła, że wyposażenie nie jest wystarczające. Zarówno dyrektor jak i rodzice (wywiad) ocenili, że wyposażenie szkoły jest wystarczające. Rodzice wskazują na bogate wyposażenie hali gimnastycznej i dobre wyposażenie klasopracowni. Nadmienili, że przydałby się bardziej nowoczesny sprzęt komputerowy. Z obserwacji zajęć lekcyjnych wynika, że wyposażenie pracowni jest wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. W każdej z nich znajduje się dużo pomocy dydaktycznych wspomaganych sprzętem audiowizualnym. Ponadto klasy są wyposażone w odpowiednią ilość krzeseł i ławek. W jednej z nich zamontowano tablicę interaktywną. W czasie prowadzenia zajęć nauczyciele prowadzący zajęcia wykorzystywali: tablicę, kredę, omawianą lekturę, plansze przygotowane przez uczniów, podręczniki z tekstem do uzupełnienia, ćwiczenia przygotowane przez nauczyciela, atlasy, materiały źródłowe, karty ćwiczeń, sprzęt audiowizualny i itp.. W szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły. W opinii dyrektora szkoły szkoła jest wspomagana przez samorząd, rodziców, partnerów we wzbogacaniu warunków lokalowych i pomocy dydaktycznych, np.: 18 / 22

19 - budowa hali sportowej i jej wyposażenie, - pomoc przy zagospodarowaniu terenu wokół hali; - zakup drobnych pomoce dydaktycznych przez rodziców we współpracy z wychowawcą, - środki finansowe na zakup materiałów do remontów bieżących w szkole (farby); - dofinansowanie wyjazdu na wycieczki (firma AGROPOL w Szudziałowie), - pozostali partnerzy - dofinansowanie zakupu sprzętu nagłaśniającego. W szkole istnieje plan utrzymania i polepszenia warunków lokalowych, który dotyczy: następujących zadań inwestycyjnych: - adaptacja pomieszczenia na Klub Gimnazjalisty ( wykorzystano inicjatywę uczniowską czyniąc młodzież bardziej odpowiedzialna za swoje działania), - zamontowanie kamer do monitoringu zewnętrznego (poprawa bezpieczeństwa), - remont pomieszczeń szatni uczniowskich (w planie zakup szafek uczniowskich, przez co polepszą się warunki dla młodzieży). Z zapisów w dokumentach szkoły wynika, że plan pracy Zespołu Szkół w Szudziałowie na rok szkolny 2012/2013. zawiera następujące zadania inwestycyjne np. - adaptacja pomieszczenia na potrzeby Samorządu Uczniowskiego w Gimnazjum (Klub Gimnazjalisty). - budowa miasteczka ruchu drogowego na potrzeby realizacji zajęć z wychowania komunikacyjnego i GCRD. - remont pomieszczeń szatni uczniowskich i niektórych sal lekcyjnych. - zamontowanie kamer celem monitoringu zewnętrznego obiektu szkoły. Zdaniem przedstawicieli partnerów społecznych w szkole planuje się ulepszanie warunków lokalowych i wyposażenia. dydaktycznego. Dotyczy to. głównie bazy sportowej i sprzętu informatycznego. W szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia dydaktycznego..dyrektor szkoły (ankieta) stwierdził, iż działania jakie podejmowano w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat zmierzają do wzbogacenia zasobów lokalowych według istniejącego planu uzupełniania wyposażenia, który korygowany jest okazjonalnie. Nauczyciele w wywiadzie wskazują, że szkoła ma szeroką ofertę edukacyjną co stwarza możliwości rozwijania różnych zainteresowań (w tym sportowych). W szkole panują dobre relacje uczniów z nauczycielami i uczeń - uczeń. Podejmowane są działania mające na celu wzbogacenie wyposażenia: przykładem może być tablica interaktywna w pracowni, nowoczesna hala gimnastyczna wyposażona w bogaty sprzęt sportowy, ścieżki zdrowia, boisko "Orlik" oraz w okresie zimowym lodowisko. Działania dyrektora na rzecz wzbogacania warunków lokalowych szkoły potwierdzają w wywiadzie partnerzy. W swoich wypowiedziach wskazują ponadto na realizację w szkole bieżących remontów, urządzenie Izby Pamięci wydarzenia katyńskiego oraz wymieniają szeroką współpracę szkoły z wieloma instytucjami, w tym klubem sportowym,,sudowia i organem prowadzącym. Podkreślają również, iż cała społeczność lokalna korzysta z bazy lokalowej szkoły. Rodzice w wywiadzie podają wiele przykładów wzbogacania warunków i wyposażenia w szkole. Wymieniają prace remontowe, zakup wykładziny do klasy, malowanie krzesełek, zakup materiałów papierniczych oraz wspomaganie finansowe szkoły np. wyjazd uczniów na wycieczki. Wskazują, że współpraca z nauczycielami układa się bardzo dobrze. Mimo, że społeczność szkolna jest biedna, szkoła posiada wielu laureatów konkursów, uczniowie uzyskują nagrody rzeczowe a absolwenci w kolejnych etapach edukacyjnych bardzo dobre wyniki na uczelniach wyższych. Również w wywiadzie dyrektor podkreśla istotny czynnik środowiskowy, który ma ogromny wpływ na funkcjonowanie szkoły. Wśród czynników środowiskowych wymienił: duża liczba uczniów dojeżdżających (ok.60%) oraz duża część dzieci pochodzi ze środowiska byłego PGR-u. Rodzice ponadto w wywiadzie wskazują, że w szkole kładzie się ogromny nacisk na rozwój fizyczny młodzieży, czemu służy wybudowana hala sportowa wraz z bogatym wyposażeniem sportowym. Powyższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Na uwagę zasługuje nowoczesna hala sportowa wraz z bogatym wyposażeniem. Poziom spełniania wymagania: B 19 / 22

20 Wnioski z ewaluacji: 1. Analiza wyników egzaminów gimnazjalnych oraz osiągnięć uczniów jest procesem długofalowym, a realizowane w jej wyniku wnioski przyczyniają się do utrzymania poziomu kształcenia. 2.Uczniowie są aktywni, chętnie podejmują różnorodne formy aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju placówki. W szkole realizuje się działania kulturalne, sportowe i charytatywne zainicjowane przez uczniów. 3. Uczniowie czują się w gimnazjum bardzo bezpiecznie, znają i przestrzegają ogólnie przyjęte normy społeczne dzięki kompleksowym działaniom wychowawczym wszystkich nauczycieli oraz realizowanym programom. 4. Wnioski wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, wprowadzania zmian w jej funkcjonowaniu oraz przyczyniają się do jej rozwoju. 5.Warunki lokalowe i wyposażenie szkoły umożliwia realizację przyjętych w szkole programów nauczania. Podejmowane są skuteczne działania wzbogacające warunki lokalowe, a w szczególności bazę sportową w celu poprawy efektów kształcenia i poszerzania oferty zajęć. 20 / 22