Popyt globalny i jego składniki

Transkrypt

1 Z A G R A N C A Wydtki przedsiębiorstw Model okrężny Rynki czynników Dochody gosp. domowych Przedsiębiorstw Gospodrstw domowe Usługi czynników Usługi czynników Przedsiębiorstw Gospodrstw domowe Produkty Produkty Rynki Strumień zsobów finnsowych Strumień zsobów rzeczowych Dochody przedsiębiorstw produktów Wydtki gosp. domowych S C Gosp. domowe C konsumpcj dochód S oszczędności inwestycje nstytucje finnsowe T d G Pństwo B T e G wydtki rządowe B - trnsfery Pństwo w modelu okrężnym T d Przedsiębiorstw T d podtki bezpośrednie T e podtki pośrednie X eksport Z - import =S X Z Popyt globlny i jego skłdniki Popyt globlny (AD) to sum jką wszystkie podmioty rynkowe chcą wydć n dobr i usługi przy kżdym poziomie dochodu. AD = C + + G + X - Z Funkcj konsumpcji i funkcj oszczędności C = MPC * * (1 - t d ) + C S = MPS * * (1 - t d ) - C MPC + MPS = 1 r = * (1 - t d ) Popyt globlny ujęcie grficzne AD AD Równowg mkroekonomiczn ujęcie grficzne 45 AD = C + + G AD = C + + G G AD = C + AD = C AD r S C S - C r AD = S = 1

2 Równowg hndlow Wpływ otwrci gospodrki n równowgę mkroekonomiczną Z X Ndwyżk hndlow Deficyt hndlowy Z X Rchunek dochodu nrodowego AD AD = C + + G AD = C + + G + X - Z Produkt Krjowy Brutto PKB: jest mirą wielkości wytworzonej przez czynniki wytwórcze zloklizowne n terenie dnego krju, bez względu n to, kto jest włścicielem tych czynników. Definicj 1. jest sumą wydtków n zkup dóbr finlnych, zrelizownych przez podmioty gospodrcze, zloklizowne n terenie dnego krju. Definicj 2. jest sumą wrtości dodnej przedsiębiorstw w gospodrce. Definicj 3. N poziom PKB wpływ m wiele czynników. nformcj o ich wrtości, jk i ksztłtowniu się wzjemnych relcji jest niezbędn do prowdzeni prwidłowej polityki gospodrczej. Te czynniki to: krńcow skłonność do konsumpcji, krńcow skłonność do oszczędzni, udził konsumpcji i kumulcji w PKB, udził inwestycji w PKB, wrtość mnożnik inwestycyjnego. jest sumą dochodów z czynników, osiągnych przez uczestników procesu. Trzy metody liczeni PKB: wydtkow wrtości dodnej dochodow PKB - PKB PNB jest mirą wytworzonej przez czynniki wytwórcze zloklizowne n terenie dnego krju, niezleżnie od tego kto jest ich włścicielem. PNB jest mirą cłkowitych dochodów osiągnych przez obywteli dnego krju, niezleżnie od miejsc (krju) świdczeni usług. Czyli: PKB = PNB ± dochody netto z tytułu włsności z grnicą 2

3 , PKB w cench rynkowych Podtki pośrednie minus subsydi PKB w cench czynników Wrtość dodn Dochody czynników Dochody netto z zgrnicy PKB w cench czynników PNB w cench czynników PNN w cench czynników DN (dochód nrodowy) Amortyzcj Podtki przeds. i zyski niepodzielone Dochody osobiste Środki przekzywne do Polski z tytułu prcy Polków z grnicą (mln PLN): Ceny rynkowe ceny czynników Wszystkie ktegorie dochodu nrodowego mogą być wyrżne w cench rynkowych, bądź w cench czynników wytwórczych. Ceny rynkowe zwierją w sobie podtki pośrednie i dotcje, ntomist ceny czynników wytwórczych to t kwot, któr trfi do producent P ń s t w o PLN 460 PLN PLN Ceny bieżące i ceny stłe w rchunku dochodu nrodowego Rchunek dochodu nrodowego PKB jest iloczynem wielkości wytworzonej i cen, po których t wielkość zostł sprzedn. X-Z G Podtki osobiste minus trnsfery Ceny stłe to ceny wytworzonych dóbr w przyjętym z bzowy roku. Mnożąc wielkość w bdnym roku przez ceny w roku bzowym otrzymujemy rzeczywistą zminę wielkości co pozwl zniwelowć zjwisko zmin cen. C Rozporządzlne dochody osobiste PKB ceny bieżące (mln. PLN) Dynmik reln produktu krjowego brutto (ceny średnioroczne roku poprzedniego) ,3 106,2 106,8 105,1 104,2 103,8 103,5 103,9 104,3 101,1 101,4 101,

4 99, ,8 92, ,2 108,7 97,2 99,4 104,5 110,9 101,1 103, ,5 106,6 104,1 108,6 109,9 112,5 104,7 109, ,4 104,7 104, ,3 111,6 109,4 106,4 102,6 106,5 104,6 105,1 PKB PRODUKT KRAJOW BRUTTO w UE 8 Kwrtlne tempo wzrostu PKB w Polsce 7 6, ,9 4, ,9 2, ,8 Żródło: GUS 4,2 3, ,5 6,6 6,6 6,6 6 6,36,6 6,6 6, , ,8 1, , ,5 3, ,3 4,7 4,3 4,4 4,5 4, , ,4 Podstwowe dne Według wstępnego szcunku produkt krjowy brutto (PKB) w 2011 r. był relnie wyższy o 4,3% w porównniu z 2010 r. (w cench stłych roku poprzedniego). W 2010 r. w porównniu z 2009 r. wzrost PKB wyniósł 3,9%. Wrtość dodn brutto w gospodrce nrodowej w 2011 r. wzrosł o 4,0% w porównniu z 2010 r., wobec wzrostu o 3,9% w 2010 r. Wrtość dodn brutto w przemyśle w 2011 r. wzrosł o 6,3% w porównniu z 2010 r., wobec wzrostu o 9,4% w 2010 r. Wrtość dodn brutto w budownictwie w 2011 r. w porównniu z rokiem poprzednim wzrosł o 11,8%, wobec wzrostu o 6,4% w 2010 r. Wrtość dodn brutto w hndlu i nprwch w 2011 r. w porównniu z rokiem poprzednim wzrosł o 4,6%, wobec wzrostu o 2,6% w 2010 r. Wrtość dodn brutto w trnsporcie i gospodrce mgzynowej w 2011 r. w porównniu z rokiem poprzednim wzrosł o 5,1%, wobec wzrostu o 6,5% w 2010 r. W 2011 r. popyt krjowy zwiększył się o 3,8% przy wzroście PKB o 4,3%. W 2010 r. popyt krjowy wzrósł relnie o 4,6% przy wzroście PKB o 3,9%. Spożycie ogółem w 2011 r. przekroczyło poziom z 2010 r. o 2,1%, w tym spożycie indywidulne o 3,1% (w 2010 r. odpowiednio: o 3,5% orz o 3,2%). W 2011 r. w porównniu z rokiem poprzednim nkłdy brutto n środki trwłe zwiększyły się o 8,7% wobec spdku o 0,2% w 2010 r. Stop inwestycji w gospodrce nrodowej (relcj nkłdów brutto n środki trwłe do produktu krjowego brutto w cench bieżących) wyniosł 20,3%, wobec 19,9% w 2010 r. Dynmik reln produktu krjowego brutto (ceny średnioroczne roku poprzedniego) Wdy i zlety mierników efektu społecznego: ,9 94, Przemysł Budownictwo Hndel; nprw pojzdów mechnicznych Trnsport i gospodrk mgzynow 105,8 106,4 98,5 104,3 95,6 106,3 111,8 WAD: nie uwzględni w szrej strefie; n włsne potrzeby; struktury podziłu dochodu pomiędzy poszczególny klsy społeczne; wrtościowni poszczególnych ktegorii dóbr (broń - chleb); wrtości czsu wolnego; uciążliwości wytwrznych produktów; wzrost PKB może wiązć się z znieczyszczeni środowisk, hłs, uszkodzenie infrstruktury, korki drogowe; itd. itp. ZALET: wirygodne, terminowe i łtwo dostępne, źródło informcji nt. rozwoju gospodrki; są powszechnie stosowne n świecie; policzlne; łtwość porównywni i oszcowni. WZROST PKB POLSK NA TLE NNCH GOSPODAREK W 2006 r. Łotw Estoni Litw Słowcj Czechy Słoweni - 11% - 10,9 % - 7,8 % - 7,7 % - 6,0 % - 4,8 % V kw. kw. kw. kw. K R A J E nlogiczny kwrtł roku poprzedniego =100-1,8-4,9-5 -4,3 Uni Europejsk (27) Stref Euro (16) -1,8-5 -4,8-4,1 Austri -0,2-4 -4,9-3,4 Belgi -1,5-3,7-4,2-3,5 Cypr 2,5 0,7-1 -2,7 Finlndi -3-6,5-8,9. Frncj -1,7-3,5-2,9-2,4 Grecj 0,7-0,5-1,2-1,6 Hiszpni -1,2-3,2-4,2-4 rlndi -8-9,3-7,3. Luksemburg -3,9-5,9-5,3. Mlt 0,5-1,7-3. Niderlndy b -0,7-4,5-5,4-3,7 Niemcy -1,8-6,7-5,8-4,8 Portugli -1,9-4 -3,7-2,4 Słowcj b 1,6-5,7-5,5-4,9 Słoweni -0,9-8,8-9 -8,5 Włochy -2,9-6 -5,9-4,6 Bułgri 3,5-3,5-4,9-5,8 b Dni -3,7-3,6-7. Estoni -9, ,1-15,3 b Litw -1,5-13,1-19,7-14,2 Łotw -10,7-18,6-17,4. P o l s k 2,7 1,5 1,3 1 Republik Czesk 0,4-4,3-4,7-4,1 Rumuni 2,9-6,2-8,7-7,1 b Szwecj -5,1-6,3-5,8-5,2 Węgry -2,2-5,6-7,2-8 Wielk Brytni ,5-5,1 4

5 Wzrost gospodrczy Zwiększenie wielkości dóbr i usług w dnym krju w kolejnych ltch. Miernikiem wzrostu gospodrczego jest njczęściej PKB. Czynniki wzrostu gospodrczego Podstwowe czynniki wzrostu gospodrczego: prc, kpitł, technologi, gospodrk świtow, system finnsowy. Czynniki brku lub brdzo powolnego wzrostu gospodrczego: brk konkurencyjności produktów, brk inwestycji w zkresie tworzeni kpitłu rzeczowego, wysok inflcj. Trdycyjny cykl koniunkturlny Pożądny cykl koniunkturlny Rozkwit Czynniki wzrostu gospodrczego: Ożywienie Depresj, kryzys PKB Lini trendu kpitł prc ziemi technologi wydtki B+R Recesj powiązni międzynrodowe system finnsowy. Pństwo w gospodrce Cele pństw: Stbilizcj cen Równowg n rynku prcy Stbilny wzrost gospodrczy Stbilny kurs wlutowy Równowg budżetow 5

6 Struktur dochodów i wydtków budżetu pństw w ltch Źródł finnsowni deficytu w ltch DOCHOD , , , , , , , ,4 - podtki pośrednie , , , , , , ,4 - podtek dochodowy od osób , , , , , , , ,9 prwnych - podtek dochodowy od osób , , , , , , , ,8 fizycznych - dochody pństwowych jednostek , , , , , , ,4 budżetowych w tym: - wpływy z cł 3 750, , , , ,6 1728,7 1627,5 - pozostłe dochody 6 186, , , , ,2 1410,4 5174,8 w tym: - wpłty z zysku NBP 4 680, , , , ,3 WDATK , , , , , , , ,7 - obsług długu , , , , , , , ,4 krjowego - obsług zdłużeni zgrnicznego 3 759, , , , ,5 5122,0 6675,2 7385,6 - dot. dl funduszu emerytlnorentowego , , , , , , , ,8 - dot. dl Funduszu Ubezpieczeń , , , , , , , ,7 Społecznych - subwencje ogólne dl jednostek , , , , , , , ,0 smorządu terytorilnego DEFCT , , , , , , , , Krjowe 31027, , , , , ,8 5233, ,3 Bony skrbowe 6774, , , ,0-3022, ,3-2475, ,6 Obligcje 27564, , , , ,0 9872, , ,5 Środki z roku poprzedniego 7197, , , ,9 7904,4 9461,6 6543, ,4 Środki n wydtki niewygsjące - 172, Pożyczki udzielone -10,1 79,7-986,0 111,2-145,9-1564,6-5934,8 - Pozostłe przychody i rozchody - 0,5 24,0-12,9 37,9 4702,1 45,7 Przychody z prywtyzcji 2962, , ,7 621,9 1947,1 2371,7 4903, ,1 Rozdysponowne przychody z , , , , , , ,2 prywtyzcji w tym n OFE , , , , , , ,2 Prefinnsownie zdń z udziłem , , ,7-1159,0-2272,9-4368,1 - środków z UE Lokt , ,0 5127,9 Środki n centrlnym rch. bieżącym 9661,8 839, , ,9 8496,3 6299,1 6481,5 4639,6 Zgrniczne 5101,2 3124, ,5 6905,2 4887,2 3526, , ,6 DEFCT 36989, , , , , , , ,3 Rol pństw w gospodrce PKB Poziom inwestycji Pństwo m pomgć gospodrce n dw sposoby: 1. Wyciągć ją z kryzysów gospodrczych, dwć impuls do wzrostu inwestycji. 2. Studzić gospodrkę w okresch rozkwitu, by nie doprowdzić do przeinwestowni. 6