Dane techniczne do składu i łamania

Transkrypt

1 Dane techniczne do składu i łamania Autor Tytuł próbka testowa Redaktor wydawnictwa Seria Format książki (strony): 17x24 cm kolumny: 13,5x20 cm + 1 cm pagina dwa łamy szerokość łamu 6,5 cm Tekst podstawowy (czcionka, interlinia podane w punktach) Minion Pro 10,5x13, w dwóch łamach Tytuły 1 Myriad Pro Semibold Condensed 20 p. 2 Myriad Pro Semibold Condensed 14 p. 3 Myriad Pro Condensed Italic 13 p. Przypisy (czcionka, interlinia podane w punktach) przypisy u dołu kolumny, na szerokość kolumny Minion Pro 9/11 Bibliografia (czcionka, interlinia podane w punktach) Tabele (czcionka, ilość tabel, uwagi) piśmiennictwo Minion Pro 9,5/12, na szerokość kolumny 4 tabele, włamać u dołu lub u góry kolumny Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, linie 0,25 p. Rysunki: wykresy, schematy (czcionka, ilość rysunków, uwagi) 2 rysunki usunąć szarości, czcionka opisu Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, włamać u dołu lub u góry kolumny 1 wykres - wykonać w odcieniach szarości, czcionka opisu Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, włamać u dołu lub u góry kolumny Materiał ilustracyjny (fotografie, ryciny w tekście, na wklejce, falcowany, liczba stron) czarno-biały: nie ma kolorowy: nie ma Uwagi Wprowadzić poprawki redakcyjne do tekstu i rycin, usunąć zbędne spacje, tabulatory i inne zbędne znaczniki formatowania. wykonać skład i łamanie według danych technicznych oraz szczegółowych informacji podanych bezpośrednio przy tekście w marginesie górnym wprowadzić paginę cyfrową zewnętrzną oraz paginę żywą na osi kolumny strona parzysta: imię i nazwisko autora, strona nieparzysta: tytuł artykułu

2 lo Dobrowolne prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Propozycje i debata wokol ich wprowadzenia w Polsce Irmina Jurkiewicz-Swi^tek (/tu^w?ro 4*1? ) Zaklad Ekonomiki Zdrowia i Zabezpieczenia Spolecznego, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydzial Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagiellonski Collegium Medicum fa-m**6"- Prc 4& p - ) Adres do korespondencji: Irmina Jurkiewicz-Swietek, Instytut Zdrowia Publicznego, Krakow, ul. Grzegorzecka 20, irmina.jurkiewicz@uj.edu.pl, r ru Ci't''> Voluntary private health insurance)-the public discussion about proposals in Polandu<' ^-t \ fr ^\ The aim of each health care system is to protect citizens from ill health consequences and provide them with health care services they need. There are two main solutions to assure care (-^social health insurance system and budgetary model. Despite domination of universal public system, in many countries private solutions develop alongside. Private health insurance (PHI), in contrary to public systems, calculate premium according to individual risk and it is (usually) purchased voluntarily. PHI exists in all EU countries playing different role in each. In Poland PHI is not well developed yet. This article presents main characteristics of PHI and current situation of PHI on Polish health care market. A brief history of attempts to introduce PHI in Polish health care system are described, with special focus on the last bill prepared by the Ministry of Health in March The latest proposal is analysed in details, based on international experience in PHI. The paper also evaluates possible influence of proposed Polish regulations on main actors in health care sector. Conclusions present key problems and recommendations for the process of introducing/developing PHI in health care system. Keywords: health care system, medical subscriptions, private health insurance, PHI, regulations Slowa kluczowe: abonamenty medyczne prywatne ubezpieczenie zdrowotne, PUZ, system ochrony zdrowia, regulacje, \TAutorka pragnie podzighowac prof, dr hab. Stanislawie Golinowskiej za merytoryczne wsparcie w przygotowywaniu artykulu)^ A

3 Wprowadzenie Celem systemu ochrony zdrowia w kazdym kraju jest zabezpieczenie swiadczen zdrowotnych jego obywatelom. Zabezpieczenie to ma wymiar finansowy i rzeczowy. Zabezpieczenie finansowe polega na zorganizowaniu takich instytucji platniczych, ktore uchronia_ obywateli przed wysokimi oplatami za uslug^ zdrowotn^ w momencie korzystania z niej. Najcze-sciej s^ to systemy publicznej sluzby zdrowia lub spolecznych ubezpieczen zdrowotnych (SUZ). Podmiotowy zakres finansowania publicznego jest zazwyczaj powszechny. Natomiast zakres przedmiotowy jest zwykle zroznicowanyt zalezy od tradycji J ' instytucjonalnej danego kraju, prowadzonej polityki spolecznej i zdrowotnej oraz zamoznosci. W krajach OECD (zamozniejszych oraz instytucjonalnie dojrzalszych) zakres publicznego finansowania ochrony zdrowia zarowno pod wzgledem podmiotowym, jak i przedmiotowym jest wiekszy niz w biedniejszych regionach swiata. Jednoczesnie w tych krajach system ochrony zdrowia dostarcza zroznicowanej oferty uslug zdrowotnych, przestrzegaj^c na ogol rownego dost^pu do koszyka swiadczen gwarantowanych. Mimo dominacji publicznego zabezpieczenia finansowania ochrony zdrowiaj istniej^ \R prywatne instytucje finansowe, uzupelniaj^ce czy dopelniaj^ce system publiczny. Maja^ one najcze^ciej charakter dobrowolnych prywatnych ubezpieczen zdrowotnych (PUZ). Prywatne ubezpieczenie zdrowotne to metoda finansowania opieki zdrowotnej, w odroznieniu od obowi^zkowego publicznie finansowanego i zarz^dzanego ubezpieczenia, gdzie polise^ nabywa si^ dobrowolnie u podmiotu dzialaj^cego dla zysku^puz w warunkach praktycznych moze ^^ przybierac wiele form, natomiast ogolna charakterystyka tego rozwi^zania opiera sie na zasadach zaleznosci skladki od ryzyka zdrowotnego, z reguly zarz^dzaniu przez podmiot prywatny oraz dobrowolnosci uczestnictw^- Reia i udzia'l PUZ w systemach zdrowotnych wielu krajow swiata, mimo ( t ograniczonego zakresu, pelni^ istotne funkcje. Zwi^kszaja^ mozliwosci wyboru, dopelniaj^ systemy publiczne i sprzyjaj^ kontroli popytu na uslugi zdrowotne. Rozwijaja_ si$ nie tylko w krajach wysoko rozwini^tych. Powstaj^ takze w krajach o srednich i niskich dochodach. yv* gtsc 1 Publiczne systemy opieki zdrowotnej finansowane s^ poprzez podatki ogolne (panstwowa sluzba zdrowia) lub obowi^zkowe skladki zalezne od dochodu (spoteczne ubezpieczenia zdrowotne SUZ) ). Wszystkie pozostale metody ubezpieczeniowe, finansowane w przewazaj^cym stopniu przez dobrowolne indywidualne lub grupowe skladki, okreslane sq jako pry watne >wedlug opracowania OECD ^Proposal for taxonomy of health insurance**- * 2 Zasada dobrowolnosci uczestnictwa PUZ nie zawsze jest regufa^/na przyklad w krajach, w ktorych grupy wyl^czone z systemu powszechnego obliguje si do zawarcia umowy z prywatnym ubezpieczycielem.

4 Wzrasta wiedza na temat czynnikow rozwoju PUZ i polityki zdrowotnej panstwa wobec nich [1]. Jako ze w Polsce prywatne ubezpieczenia zdrowotne s^ nadal przedmiotem deklarowanych piano w, to warte poznania s^ propozycje ich wprowadzenia na szerszym tie cd ^ teoretyczno^porownawczym. Temu zagadnieniu poswi?cony jest prezentowany tekst. Artykul sklada si? z szesciu cz?sci, w ktorych kolejno przedstawiono charakterystyk? prywatnych ubezpieczen zdrowotnych, rys historyczny rozwoju PUZ w Polsce wraz z propozycjami regulacji rynku pewnych form prywatnych ubezpieczen zdrowych dzialajacych o & - y od 1999 roku. Nastepnie dokonana jzestera ocen projektu Ministerstwa Zdrowia z 2011^: r~/ zapowiadaj^cego wprowadzenie nowego rodzaju PUZ. W ocenie tej uwzgl?dniane sq. odniesienia mi?dzynarodowd/a takze punkt widzenia roznych podmiotow polskiego sektora zdrowotnego oraz opinii spolecznej. Publikacj? zamykaja^ wnioski i rekomendacje ukierunkowane na kluczowe problemy wyst?puj^ce w procesie regulowania rynku PUZ Charakterystyka prywatnych dobrowolnych ubezpieczen zdrowotnych W historii prywatnych ubezpieczen zdrowotnych mozemy dostrzec dwie drogi. Pierwsza, gdy ta forma zabezpieczenia si? przed nadmiernymi wydatkami na leczenie byla oddolna i pierwotna w stosunku do rozwi^zan publicznycrvi druga, gdy prywatne ubezpieczenia powstawaly jako rozwiqzania dodatkowe w stosunku do systemu publicznego. Jako ze w Polsce mamy do czynienia z ewolucja_ charakterystyczn^ dla drugiej drogi rozwoju PUZ, to rozwazania koncentruj^ si? na rozwi^zaniach regulowanych przez panstwo. Jakie cele stawia si? przed tworzeniem PUZ? Zwykle podnosi si? dwa. Jako glowny argument podaje si?, ze dzi?ki tworzeniu dodatkowego ubezpieczenia nastajri wzrost srodkow w calym systemic ochrony zdrowia, z czego korzysci maja^ wszyscy. Drugi argument to konkurencyjnosc PUZ w stosunku do platnika publicznego. Oba te cele nie zawsze s^ w praktyce dostatecznie spelniane, ale mimo [eg^istnieje powszechne przekonanie o zasadnosci L\> u*s;twcl^ wprowadzania dodatkowych ubezpieczen zdrowotnych. froonosif si? bowiem takze inne argumentyj takie jak mozliwosc wyboru czy dywersyfikacja ryzyka. W tym celu na przyklad J ^ krajom rozwijaj^cym si? zaleca si? wielofilarowosc, ktora zaklada wspolwyst?powanie finansowania publicznego, bezposrednich oplat pacjentow oraz ubezpieczen prywatnych. Ponadto w krajach, w ktorych udzial prywatnych wydatkow na zdrowie jest wysoki, proponuje si? wprowadzanie i rozwqj dobrowolnych ubezpieczen przenosz^cych bezposrednie ryzyko rzadkich, aczkolwiek wysokich kosztow opieki zdrowotnej z pacjentow na prywatnych ubezpieczycieli [2,B]. { ft

5 Analizy rozwoju prywatnych ubezpieczen zdrowotnych pozwolily na dokonanie ich klasyfikacji. W literaturze podaje si? zwykle dwie glowne: zaproponowane przez OECD [4] oraz przez autorow z London School of Economics [5]. Klasyfikacja PUZ zaproponowana przez OECD zawiera cztery typy ubezpieczen zdrowotnych: (1) podstawowe (primary) Xktore moze zastapic ubezpieczenie publiczne; st^d pojawiaja^ si? dwa rodzaje: zast?pcze (substitutive) i zasadnicze (principal}, (2) rownolegte Rys-u (duplicate), (3) uzupelniaj^ce (complementary) oraz (4) dodatkowe (supplementary) (Ramka 1). J-, ci/y^^u^)c- ^l^y^uh^^ d- [ ^ do Ice sr, Typologia OECD jest przewaznie stosowana przy analizach polityki zdrowotnsjvhatomiast cz?sciej uzywa si? funkcjonalnego podzialu ubezpieczen na trzy rodzaje^ten podzial \ prezentuje kategorie PUZ pod wzgl?dem roli, jak^ ubezpieczenie pelni wzgl?dem powszechnego systemu (stosowany glownie w krajach europejskich). S^ to prywatne ubezpieczenia alternatywne (substitutive}, uzupelniaj^ce (complementary} i dodatkowe jc S E (supplementary) (framkffi. ^ juu^k I (lojdt) *$ & Przedstawione dwa sposoby definiowania prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w zasadniczej mierzej pokrywaj^ jsie/ Wspolne jest rozroznianie ubezpieczen ze wzgl?du na charakter oferowanych swiadczen: znajduj^cych si? w koszyku swiadczen gwarantowanych, wymagaj^cych wspolplacenia, a takze jakosci i czasu uzyskania uslugi. Przy czym podzial sugerowany przez OECD rozroznia odr?bnie ubezpieczenia pokrywaj^ce koszty wspolplacenia p(1 C.jzVZ«<sf '/<hf I (uzupelniaj^ce), oferuj^ce swiadczenia spoza koszyka (dodatkowe) (- gozi^ttunkcjonalny podzial umieszcza te uslugi w jednym ubezpieczeniu uzupelniaj^cym. Ponadto typologia OECD sugeruje funkcjonowanie prywatnych ubezpieczen zdrowotnych jako jedynej formy zabezpieczenia ryzyka choroby w danym kraju (ubezpieczenie zasadnicze). Dotyczy to glownie krajow rozwijaj^cych si?, w ktorych struktury panstwowe nie wyksztalcily jeszcze sprawnie dzialaj^cej publicznej formy ochrony (powszechnych ubezpieczen czy systemu budzetowego). Na przyklad [22]

6 Podczas gdy trojpodzial LSE mowi o ubezpieczeniu altematywnynr zyli funkcjonuja_cym obok powszechnego systemu. Szczegolowe analizy rynkow ubezpieczen prywatnych w Europie oraz w krajach OECD wskazuja^ nierzadko na przenikanie si$ typow PUZ i powoduja^ trudnosci z ich klasyfikacjc. 2. Rys historyczny oraz stan obecny w dziedzinie prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w Polsce Prywatne ubezpieczenia zdrowotne nie s^ nowoscia^ w historii opieki zdrowotnej w <#m Polsce. Jeszcze przed * wojna^ swiatowa^ obok przymusowego ubezpieczenia chorobowego (dla ludnosci pracuj^cej i ich rodzin) istnialo tzw. ubezpieczenie fakultatywne. Oferta byla skierowana do osob ponizej 4^foku zycia, ktore nie podlegaly obowi^zkowi ubezpieczenia (nie t^ Tjty wykony waif pracy najemnej) oraz wykazywap sie wyzszymi zarobkami (przekraczaj^cymi rocznie 30 tys. marek polskich) [6]. Wielu ekspertow uwaza, ze obecne przepisy prawne dotycz^ce dzialalnosci gospodarczej oraz ubezpieczen pozwalaj^ na tworzenie firm ubezpieczeniowych obejmuj^cych swym zakresem swiadczenia medyczne. S^ to tak zwane quasfyffbezpieczenia. Wszystkie firmy sektora ubezpieczeniowego dzialaj^ na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o dzialalnosci ubezpieczeniowej*: Klasyfikacja ubezpieczen wyroznia ubezpieczenia na zycie V2> (dzial I) oraz pozostale ubezpieczenia osobowe i maj^tkowe (dzial II). Dobrowolne prywatne ubezpieczenia zdrowotne pojawiaj^ si$ na polskim rynku w ramach: a) ubezpieczen na zycie (z mozliwosci^ rozszerzenia zakresu umowy o ochrone^ zdrowia),? b) ubezpieczen osobowych (dotycza^ sytuacji chorobypp. swiadczenia pieni^zne za kazdy Utewj e. dzien pobytu w szpitalu). ^ eparciu przepisy^ustawy o dzialalnosci ubezpieczeniowejvfunkcjonuj^ polisy ubezpieczenia medycznego dol^czane do ubezpieczen na zycie lub calkowicie odr^bne w takich fiirnach/jak: PZU Zycie, Grupa Allianz, Signal Iduna, Medical Polska (ktore cieszq. si^ wi^kszym zainteresowaniem wsrod klientow indywidualnych). Forma^ po cz^sci realizuj^c^ funkcje PUZ s^ takze abonamenty zdrowotne oferowane przez pracodawcow swoim pracownikom (cz^sto stosuj^ je duze firmy dol^czaj^c do swiadczen medycyny pracy rowniez inne uslugi medyczne) [7,8]. Zapewnianie dostejm do uslug medycznych moze bye realize wane przez podmioty gospodarcze w ramach prowadzenia dzialalnosci gospodarczej^ Jest to klasyczna dzialalnosc Y f\ 4 Ustawa o dzialalnosci ubezpieczeniowej z dnia 22 maja 2003J\ Nr 124fpoz. 1151). 5 Ustawa o swobodzie dzialalnosci gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r. (Dz.U Nr 173ppoz. 1807).

7 S/D pp't*' uslugowa, ktora^ moga^ prowadzic indywidualni przedsi^biorcy, spolki cywilne, spolki prawa handlowego, samodzielne publiczne zaklady opieki zdrowotnej [9]. Konstrukcja abonamentu zaklada przej^cie calosci ryzyka zwi^zanego z ochrona^ zdrowia pacjenta przez operatora medycznego swiadcz^cego uslugi na rzecz pracodawcy, co jest de facto dzialalnosci^ ubezpieczeniowa/qjednak niejpodlegaja^ nadzorowi ubezpieczeniowemu (prowadzon^ bez licencji i nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego) [10]. Instytucje para^ubezpieczeniowe to na przyklad grupa Lux Med, Enel-Med, Medicover. Wedlug danych z 2010 roku na polskim rynku dzialalo juz 12 firm ubezpieczeniowych oferuj^cych polisy zdrowotne oraz taka sama liczba instytucji operuj^cych abonamentami medycznymi [11]. Wartosc rynku oszacowano na2,2 mid z! zebranych skladek w ramach abonamentow, natomiast rynek polis ubezpieczeniowych wyceniono na 160 mln zl (szacunki Polskiej Izby Ubezpieczen) [12]. Podobnie jak w wielu krajach europejskich, rowniez w przypadku Polski posiadacze PUZ nabywaj^ je w przewazaj^cej cz?sci w ramach umow grupowych [13]. Obecnie szacuje si?, ze ok. 6,3%6 spoleczenstwa polskiego posiada dodatkow^ form? zabezpieczenia przed wysokimi kosztami opieki medycznej (w przewazaj^cej cz?sci s^ to posiadacze abonamentow medycznych) [14]. Wskaznik ten nie jest niski na tie innych krajow europejskich (porownuj^c Polsk? nie tylko z krajami na podobnym etapie rozwoju i o zblizonej historii) (Tabela 1). Wielkosc i role rynku PUZ w danym systemic, poza odsetkiem populacji posiadaj^cej takie ubezpieczenie, mozna ocenic na podstawie wielkosci udzialu wydatkow PUZ w calkowitych wydatkach na zdrowie. Nadaje to lepsza^ perspektyw? i pelniejszy obraz rynku. Statystyki przedstawiajaj?4 duzy udzial populacji posiadaj^cej PUZ a niski udzial finansowania PUZ w calkowitych wydatkach na zdrowiej/fnoze wskazywac de facto na znikoma_ rol? prywatnych ubezpieczycieli, ktorzy kontraktuj^ swiadczenia o malej istotnosci i niewielkich kosztach. Odwrotnie, jesli niewielka cz?sc populacji posiada PUZ, ale stanowi^ one spor^ cz?sc calkowitych wydatkow na zdrowie, sugeruje to, ze PUZ odgrywa wazn^ rol? w systemic zdrowotnym (np. ubezpieczenia alternatywne dla grup wyla_czonych z publicznego systemu stanowi^ce dla nich podstawowe zabezpieczenie). Tabela 1 c *" Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [15, 16,17] oraz danych OECD ilibraiy Szacunki dotycz^ce wielkosci rynku PUZ w Polsce s^ zroznicowane. Pojawilo si^ wiele opracowah statystycznych zawieraj^cych informacje dotycz^ce korzystania ze swiadczen Dane z raportu Diagnoza Spoleczna^O^l 1, szacunki Polskiej Izby Ubezpieczen wskazujq na 6,5%.

8 fmansowanych z prywatnej polisy zdrowotnej (Tabela^). Dane w czesci opracowan s^ bardzo rozbiezne. Ostrozne estymacje podaj^ wartosci kilkuprocentowe (6,3/W^edlug Diagnozy Spolecznej)ypodczas gdy w innych zrodlach si^gajq. jednej piatej populacji. Przyczyn sporych rozbieznosci w uzyskiwanych wynikach nalezy^joszukiwacjsi^]w metodologii prowadzonych analiz (dobor grupy badanej, istotnosc statystyczna, forma i tresc zadawanych pytaii, narzedzia pomiarowe). Spojne s^ natomiast informacje dotyczace uprawnionych do korzystania ze swiadczen fmansowanych z prywatnego ubezpieczenia. 83. to: miejsce zamieszkania (duze miasto), wiek produkcyjny, wyzsze wyksztalcenie i lepsza sytuacja materialna. Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [17, 18, 19] Wedlug raportu Diagnoza Spoleczna 2011 widoczny jest staly wzrost korzystania ze swiadczen finansowanych bezposrednio z kieszeni pacjenta oraz abonamentow (Wykres_l). Potwierdza to argumentacj^ za rozwojem rynku PUZ,\^4zi^ ubezpieczenia mialyby przej^c znaczn^ cz^sc bezposrednich wydatkow na zdrowie w postaci comiesi^cznej skladki, chroniac jednostki i gospodarstwa domowe przed katastroficznymi wydatkami czy koniecznosci^ rezygnacji z opieki (z powodu braku srodkow). Wykres Dzisiejszy stan regulacji dotycz^cych sektora opieki zdrowotnej jest tak skonstruowany, ze brakuje szczegolowych przepisow normujacych PUZ. Firmy abonamentowe i ubezpieczeniowe dzialaj^. w ramach ustaw dotyczacych dzialalnosci gospodarczej i ubezpieczeniowej. Jest to jednak niewystarczajace dla rozwoju rynku prywatnych ubezpieczen <^^) zdrowotnych. Z regulacyjnego punktu widzenia istotne byloby zdefiniowanie instytucji PUZ. Tymczasem w zadnym akcie prawnym dotycz^cym finansowania ochrony zdrowia nie okresla si$ tej formy finansowania swiadczen zdrowotnych. Istnieje tez wiele barier utrudniajacych rozwoj PUZ w Polsce. Do glownych zalicza sie: ~>,. \c P brak precyzyjnie zdefiniowanego koszyka swiadczen gwarantowanych, ktory wyznaczylby czytelne granice dzialalnosci (finansowania) powszechnego V

9 ubezpieczenia, pozostawiaj^c miejsce dla PUZ (jakie swiadczenia s^ obj^te finansowaniem z NFZ oraz jakie s^ standardy jakosci) [20] J /-~) niedostateczna liczba placowek medycznych, dzialaj^cych na zasadach rynkowych, mog^cych zapewnic odpowiedni standard using (bed^cych oferta^ prywatnego ubezpieczenia),'; */ slabe przygotowanie placowek publicznych do swiadczenia uslug odpowiedniej jakosci (standardu) obslugir istnienie szarej strefy uslug zdrowotnych, czyli nieformalnych oplat pacjentow, ktorzy w ten sposob probuja^ uzyskac swiadczenie medyczne szybciej czy wyzszej jakosci. xjo A 3. Propozycje wl^czenia prywatnych ubezpieczen zdrowotnych do polskiego systemu ochrony zdrowia po wprowadzeniu reformy systemu ochrony zdrowia w 1999 k. Ja/wspomniano wczesniej, juz w latach tezydziestych XX wieku funkcjonowaly w Polsce prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Na czas wojny oraz obowi^zywania budzetowego modelu finansowania opieki zdrowotnej (tzw. system Siemaszki) prywatny sektor organizowania i udzielania swiadczeii zanikl. Poprzez wdrozenie idei przej^cia przez panstwo odpowiedzialnosci za opiek^ zdrowotn^, pracownicy medyczni zostali funkcjonariuszami panstwo wymipnad zakladami opieki zdrowotnej funkcje^ wlasnosciow^ i kontroln^ sprawowal wojewoda. Jednak dopiero w latach 90. XX wieku (od pocz^tku wielkich zmian systemowych w Polsce) rozpocz^la si^ na no wo dyskusja na temat wdrozenia prywatnych ubezpieczen zdrowotnych. Rzeczywiscie wraz z reform^ systemu zdrowotnego w 1999 roku, zacz^to i rozwazacp nawet projektowac taki model systemu, w ktorym prywatne instytucje docelowo zarz^dzalyby obowi^zkow^ skladk^ ubezpieczenia zdrowotnego, konkuruj^c z Kasami Chorych. Jednak pomysl ten nie zostal wdrozony, a Kasy Chorych zostaly scentralizowane w Narodowy Fundusz Zdrowia. Jednakze debata nad wprowadzeniem PUZ trwala. W ramach prac Mi^dzyresortowego Zespolu ds. Ubezpieczen Zdrowotnych pod przewodnictwem wicepremiera Jerzego Hausera przedstawiono w 2003 roku propozycj^ utworzenia prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego jako suplementarno-komplementarnego w stosunku do ubezpieczenia obowi^zkowego [21 oraz zrodla prasy internetowej^j. Prace nad tym projektem nie byly jednak kontynuowane. 7 Internetowe wydanie Gazety Wyborczej ]r. * ~ "" ^T~

10 ^ W latach 2005^007 w Ministerstwie Zdrowia pod przewodnictwem Zbigniewa Religi pracowano nad wielofilarowym modelem ubezpieczen [21 oraz zrodla prasy internetowef^f. W propozycji tej I filar oznaczal powszechne ubezpieczenie zdrowotne (w ramach NFZ), w filarze II wyodr^bnione podmioty mialy oferowac prywatne rownolegle ubezpieczenia zdrowotne (ktorych zakres b^dzie taki sam jak w systemie publicznym przy jednoczesnym podniesieniu standardu tych uslug). Drugi filar(jregulowanyjbylby \przez panstwo, a skladka miala bye oplacana na zasadzie solidaryzmu, z uwzgl^dnieniem systemu community rating-: Koszty swiadczen finansowanych w ramach drugiego filaru bylyby czesciowo refundowane zakladom ubezpieczen przez NFZ. Trzeci filar natomiast(pbejmowacjmial suplementarne ubezpieczenia, ktore rzeczywisciewerowane^byly }w ramach ubezpieczen na zyciefa byly poszerzone o opcje^ ochrony zdrowia. Wprowadzenie tego modelu mialo sprzyjac przeksztalcaniu uslug abonamentowych w polisy ubezpieczeniowe. Nastejmie pojawila sie^ propozycja zespolu ekspertow Rzecznika Praw Obywatelskich, ktora rowniez przewidywala model wielofilarowy [21]. Skladka mialaby bye podzielona mi^dzy platnika publicznego i platnikow prywatnych. Skladka przekazywana do I filara wynosilaby 7,75% wynagrodzenia, natomiast druga cze^c skladki uzalezniona miala bye od kondycji zdrowotnej ubezpieczonego. W ramach tego filaty flnansowane byloby leczenie schorzen, mog^cych wynikac z post^powania osoby ubezpieczonej. Trzeci filar w tym modelu byl dobrowolny i obejmowa! suplementarne ubezpieczenia zdrowotne (oferuj^ce procedury o nizszej efektywnosci kosztowej c- wyl^czone z finansowania w ramach systemu obowiajzkowego). Aktywna (z definicji) w dziedzinie ubezpieczen zdrowotnych jest Polska Izba Ubezpieczen. Zaproponowany w 2008 roku model zapewnia ubezpieczonym peln^ mozliwosc wyboru ubezpieczyciela kontraktuj^cego swiadczenia medyczne. Na rynku obok NFZ i ewentualnie innych platnikow publicznych, powinny funkcjonowac prywatne fundusze zdrowia. Podobnie jak w powyzszych propozycjach, fundusze otrzymywac maj^ stawk^ kapitacyjn^ i skladke^ dodatkow^ [21]. 8Internetowe wydanie tygodnika Wprost nr 22/2006 (1225) Religi/?pg-l#an , Puls Medycyny Prawna 2^ ly zdrowotne_korzysci_ijula pki.html C dusty f Li CV, M- 4$)- 9 Metoda okreslania wysokosci skladki dla okreslonej grupy populacji, nie bioraca pod uwage stanu zdrowia, wieku czy plci ubezpieczonych.

11 W 2011jr/w Ministerstwie Zdrowia przygotowano projekt ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnynv(v Z t^ inicjatyw^ wi^zano wyjatkowo duze nadzieje. Ustawa definiuje dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne i charakter swiadczen udzielanych w jego ramach. Ubezpieczenia mialyby pelnic funkcje^ zastepcz^, uzupelniaj^ca i dodatkowa (alternatywa dla nie obj$tych ^ obowicjzkiem placenia skladki do NFZ, szybszy dostej) do swiadczen flnansowanych rowniez przez NFZ, wyzszy standard udzielania swiadczen oraz uslugi spoza koszyka). Zapisy przewiduja^ ustalanie wysokosci skladki oraz jej indeksacje (do szczegolowego okreslenia w warunkach umowy z ubezpieczycielemj/a takze stawia pewne warunki swiadczeniodawcom, ktorzy posiadaj^ rowniez kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Projekt ustawy wprowadza ulge^ podatkow^ w postaci odliczenia skladki na PUZ od dochodu oraz mozliwosc finansowania ich z zakladowych funduszy swiadczen socjalnyctya., takze wl^czenie swiadczen medycyny pracy do oferty ubezpieczycieli. Projekt w marcu 201 llr, - i 1 5 ' ~» oddany^ [zostal do konsultacji spolecznych[/otrzymuj^c wiele krytycznych uwa^-1. Po jego publikacji pojawilo si^ rowniez wiele opracowan analizuj^cych dokument pod wzgl^dem prawnym i praktycznynv. Wszystkie proponowane modele PUZ (Tabela 3) majq na celu zwiekszenie dostepu pacjentow do swiadczen medycznych (zwiekszenie wyboru swiadczeniodawcow i skrocenie czasu oczekiwania na uslugej. Duzy nacisk kladziony jest rowniez na uslugi znajdujace sie poza 1/- koszykiem gwarantowanym I/a takze poprawienie komfortu swiadczeniobiorcy. Propozycje '"f Y"^ poprzedzaj^ce 2011pywskazywaly takze na wlaczenie elementow konkurencji mi^dzy platnikiem (platnikami) publicznym a prywatnyrr4j/jak rowniez podzielenie skladki na spoleczn^ (taka sama dla wszystkich) i prywatn^ (zalezn^ od indywidualnego ryzyka). 10 Ustawa o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym zaprezentowana , dostepna na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia z/index?mprm491 &ms^o&mhpl&rni=:::56&mx-'=0&mt:=::&tny= i 31 &ma= Zestawienie uwag do projektu - uzgodnienia miedzyresortowe, czerwiec struktura/docs/tabela uwagi duz l.pdf^f oraz opinie prawne wykonane dla Polskiej Izby Ubezpieczen wraz z ich wlasn^ propozycj^ tresci ustawy <^ (ctcsrf?p tf.oti.,} o i'h>) 12 Wiecej komentarzy na temat projektu ustawy m.in. w: Pustelnik A., Pj^watneubezpieczenia''zdrowotne w Pplsc^jstan^becny, otoczenie_rjrawne, scenariuszejtx)zwo[u, Polityka Zdrowotna^Sij^jiTiarzec 2012istti?7t Sordyl G., Niznik JT,^^aliza projektu ustawy o^3odatkqwyir ubezpieczeniu zdrowotoyin^ w: Sulkowteka W. (red.), Ubezpieczenia gospodarcze i spoteczne. Wybrane zagadnienia ekonomiczne, Warszawa 2011,.

12 4. Uzasadnienie wprowadzenia dobrowolnych prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w Polsce ze strony policy makers V Prywatne ubezpieczenia zdrowotne, obok systemu podatkowego i spolecznych ubezpieczen zdrowotnych, sajedna z form spolecznej ochrony ryzyka wysokich kosztow opieki zdrowotnej. Eksperci i decydenci, ktorzy rozwazaja wprowadzenie PUZ do systemu zdrowotnego posluguja si? wieloma argumentami. Glowne cele przyswiecajace tym dzialaniom to mi?dzy innymi: f Gtagraniczenie publicznych wydatkow poprzez przeniesienie kosztow na prywatnych \i ijednostki/ i i. -i» (5judost?pnienie pacjentom wi?kszego wyboru swiadczen i swiadczeniodawcow/ ig stymulowanie rozwoju rynku prywatnych swiadczeniodawcowi' < >:ach?cenie do konkurencji pomi?dzy publicznymi i prywatnymi ubezpieczycielami. Wprowadzenie PUZ do systemu zdrowotnego jako znaczacego segmentu finansowania uslug zdrowotnych wymaga rozwazania nie tylko zalet takiego rozwiazania, ale takze wad. Wady polegaja na tym, ze prywatne ubezpieczenia zdrowotne, podobnie jak kazde ubezpieczenia sprzyjaja nadkonsumpcji uslug w wyniku wyst?powania pokusy naduzycia (nonszalancji wobec ryzyka). Prywatne ubezpieczenia zdrowotne charakteryzuja si? tendencja do tzw. spijania smietanki (cream skimming), polegajacego na sklonnosci do preferowania w ubezpieczaniu osob mlodszych i zdrowszych, czyli selekcji korzystnej dla ksztaltowania si? kosztow ubezpieczenia i w konsekwencji tworzenia zysku firm ubezpieczeniowych. Ta sklonnosc podwaza zasad? rownosci i solidarnosci. **** t Z drugiej strony istotnym jest argument, ze PUZ zwi?kszaja wybor i dost?p (bez kolejek) do swiadczen zdrowotnych, moga tez zapewnic lepszcj obslug? i wyzsz^ jakosc uslug zdrowotnych. Odpowiadaj^ na popyt tej grupy ludnosci, ktora jest zamozniejsza i bardziej swiadoma potrzeb zdrowotnych [22]. Mi?dzy innymi dlatego politycy wielu krajow decyduja si? na wprowadzenie i rozwqj PUZ w systemie zdrowotnym swojego kraju. W przypadku Polski glownym argumentem za wdrozeniem PUZ jest zwi?kszenie dost?pnosci do swiadczen oraz odciazenie budzetow gospodarstw domowych od ponoszenia bezposrednich oplat za swiadczenia zdrowotne. Podnoszony jest takze argument poprawy zadowolenia z funkcjonowania systemu zdrowotnego. A zadowolenie to w Polsce jest niskie. Wedhig Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia (EHCI^-)Euro Health Consumer ^ Index) Polska uzyskala obecnie 2ymiejsce w rankingu (na 34 analizowane kraje)^3, co oznacza Health Cojisjimfij^o^eiiiousj^, Bruksela ^ f 2 v. v<i.^v/l)*

13 bardzo niska^ ocene, ktora^ obywatele wystawili systemowi ochrony zdrowia. Takze polskie K>t*\4,<J(/LJ<4 <<L statystyki ftrzcdaitawiaja, ze 78% spoleczenstwa jest niezadowolonych z opieki zdrowotnej. W opinii Polakow glownym problemem jest ograniczony dostep do opieki specjalistycznej i badan diagnostycznych, niska jakosc organizacyjna oraz skutecznosc zdrowotna udzielanych swiadczen. Wedlug licznych opinii zmiany, ktore mialyby nastapic w polskim systemic zdrowotnym powinny przede wszystkim skupiac si$ na zwiekszeniu doplywu srodkow na flnansowanie swiadczen. W duzej czesci opinii populacji (46%), naklady na opiek^ zdrowotn^ sa zbyt maleja~takze wskazuja na ich zle wykorzystywanie [23]. Juz w 2008 roku wyksztalcila si^ opinia, ze wprowadzenie dodatkowych dobrowolnych ubezpieczen zdrowotnych zapewniloby wlasciwa opiek^ zdrowotn^ kazdemu obywatelowi (47% badanych) a 33% /TV wykupiloby ubezpieczenie zapewniaj^ce swiadczenia nie\e przez NFZ oraz te o W_ ^ wyzszej jakosci [23]. Tabela^_prezentuje dane dotycz^ce zainteresowania prywatnymi polisami zdrowotnymi. W sh~t OfrAfrf. W"' TabelaT Zrodlo: opracowanie \vlasne na podstawie [17, 24,25,26] Dane prezentuj3.ce gotowosc do nabycia dodatkowego ubezpieczenia nie s^ jednolite. Roznice, podobnie jak w przypadku wartosci ubezpieczonych dodatkowo, wynikaj^ ze sposobu przeprowadzania analiz. Z ostatnich badan CBOS wynika, ze spora czesc respondentow (43%) ( zainteresowanajjest) zakupieniem dodatkowej polisy zdrowotnej. Analiza popytu jasno wskazuje na pozytywn^ korelacj^ z dochodem gospodarstwa domowego. Popyt przejawiaj^ mlodzi, lepiej wyksztalceni niieszkancy duzych aglomeracji., * jr xfe^^- o^t^^ & drugiej otronyj yialezy)^wzi^c pod uwag^ fakt, ze polskie spoteczenstwo j^eftefate^e nie. -'P charakteryzuje si^ jeszcze wystarczajaca^ awersjc^ do ryzyka w ogole i nie/czesto wykupuje ubezpieczenia nieobowi^zkowe (nadal male zainteresowanie ubezpieczaniem nieruchomosci, dobrze poznane po ubieglorocznych powodziach czy wichurach) [19]. Zatem me do konca mozna zawierzyc statystykom wskazuj^cym na spore zainteresowanie nabyciem PUZ, ktore w rzeczywistosci moga^ prezentowac znikomy procent posiadaczy (nie pozwalaj^cy ubezpieczycielom na sprawne funkcjonowanie). Pismiennictwo: A 2-

14 1. Sekhri N., Savedoff W., Private Health insurance: implications for developing countries, Bulletin of the World Health Organization? $3-(2^ 2005 ; - ** - s--v\_^--^- "t\ 2. Perker A., Scheffler R., Basset M, Private voluntary health insurance in development. Friend_orfoe?, The World Bank 2007, 3. Perker A., Zweifel P., Schellekens O., Global marketplace for private health insurance. Strength in numbers, The World Banki(2010* 4. OECD Proposal for taxonomy of health insurance, OECD Study on Private Health Insurance, OECD Health Project* Mossialos E., Thomson S., Voluntary health insurance in the European Union, European Observatory on Health Systems and Policies^ 2004 * 6. Golinowska S. (red.), Modele ubezpieczen zdrowotnych w systemic ubezpieczen spolecznych, Studia i materialy Instytutu Pracy i Spraw Socjalnychf eszytf 3, > ~~"" // Warszawa 1 993» 7. Sowada C., Dobrowolne prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Wy^zwania dla Polski w swietle doswiadczen krajow Unii Europe] skiej, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia, Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanie fom I,, nr 1^2003 * _L 8. Wasem J., Regulacj a rynkow pry watnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, Proj ekt Ministerstwa Zdrowia i Banku Swiatowego, 200 1, 9. Sobczak A., Dudzik E., Juszczyk G., Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Polsce raport z badan, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Pukala R., Glowne bariery rozwoju ubezpieczen zdrowotnych jw Polsce, Polityka Zdrowotna, ^owr^, grudzien 2004 j JT '. Z^S* 11. Holly R., The development of the private health insurance and medical services market in Poland in the years_200g2010, Polityka Zdrowotna2aU 12. Pustelnik A., Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Polsce (5)stan obecny, otoczenie prawne, scenariusze rozwoju, Polityka Zdrowotna ^C marzec 2012 ' X ' yj&qj * 13. Polska Izba Ubezpieczen, Rola prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w systemic ochrony zdrowia. Jak wplywaj^ na dost^p do swiadczen, innowacji i lekow kluczowe tezy i rekomendacje, opracowanie przygotowane we wspolpracy z Zwi^zkiem Pracodawcow Innowacyjnych Firm Fajma^eutyjcznychJNPARMA, 201 1, 14. Owoc J., Czy wspolplacenie lub suplementarne ubezpieczenia zdrowotne mog^ poprawic dzialanie polskiego systemu ochrony zdrowia polemika z raportem Ernst & Young, Wiadomosci Ubezpieczeniowe, 4/2011, Warszawa clo/ltf L\ 4 ',

15 15. Thomson S., Mossialos E., Private health insurance in the European Union. Final report prepared for the European Union Commission, Directorate General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities, London School of Economics and Political Science, czerwiec 2009_ 16. OECD Survey of Health System Characteristics , OECD Health Data Czapinski J., Panek T. (red), Diagnoza Spoleczna 2011, Rada Monitoringu Spolecznego, Warszawa 2011, 18. GUS,^hki_r^n^kj:ibezpieczeniowy 2011, Warszawa 2012^1 19. CBOS, Korzystanie ze swiadczen i ubezpieczen zdrowotnych, Warszawa, marzec Golinowska S., Sowada C., Tambor M., Dubas K., Jurkiewicz-Swi^tek I., Kocot E., Seweryn M., Rownowaga^ finansowa oraz efektywnosc w polskim systemic ochrony zdrowia. Problemy i wyzwania, Uniwersyteckie Wydawnictwo Vesalius, Krakow 2012.> 21. Polska Izba Ubezpieczen, Budowanie systemu Prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w Polsce. Propozycja rozwi^zaii, Koncepcja Komisji Ubezpieczen Zdrowotnych i Wypadkowych PIU prz^gqtowana^ przez Fundacj^ Naukow^ Instytutu Badan Strukturalnych, Warszawa, luty 2008«22. Brunner G., Gottret P., Hansl B., Kalavakonda V., Nagpal S., Tapay N., Private voluntary health insurance. Consumer protection and prudential regulation, Bank Swiatowy, Waszyngton 2012^ 23. CBOS, Opinie o funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej, Warszawa, marzec 2012, 24. CBOS, Sytuacja w opiece zdrowotnej, Warszawa, marzec 2008«25. CBOS, Gotowosc do zmian w sluzbie zdrowia, Komunikat z badan, Warszawa,marzec CBOS, Polacy o panstwowej i prywatnej opiece zdrowotnej, Warszawa, kwiecien Colombo F., Tapay N., Private health insurance in OECD countries: the benefits and costs for individuals and health systems, OECD Health Working Papers, 2004 * 28. Magda I, Szczygielski K., Ocena mozliwosci poprawy dzialania polskiego systemu ochrony zdrowia. Wspolplacenie i prywatne ubezpieczenia zdrowotne, Raport w ramach programu Sprawne Panstwo, Ernst & Young 2011* 29. Jurkiewicz L, Tinardon C., Rynek prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w krajach europejskich. Przyklad rozwi^zan francuskich, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanie, )^mfi^:rf^--20\0 ^ VHI A ; $5&> jo5,

16 30. Sordyl G., Niznik J., Analiza projektu ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym, w: Sulkowska W. (red.), Ubezpieczenia gospodarcze i spoleczne. ^Wybrane zagadnienia ekonomiczne, Warszawa 2011, 31. Lewis M., Whojs paying for health care in Eastern and Central Europe?, The World Bank Mossialos E., Dixon A., Figueras J., Kutzin J..jFunding health care: options for Europe, European Observatory on Health Systems and Policies Series, WHO Golinowska S., Oplaty nieformalne w ochronie zdrowia. Perspektywa i doswiadczenia polskie, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanieJ-tem Wykresy i tabele ( Ramka IfPrywatne ubezpieczenia zdrowotne wedlug OECD I s~\z/~~^~- ^^ \^ ^^~*< x -x_---" ^_---> -\^-^ii--\_-~^-> - pjl^s Prywatne ubezpieczenia zdrowotne Pro Podstawowe- zapewniajedyny dostqp do opieki zdrowotnej z powodu braku powszechnego ubezpieczenia (brak powszechnego systemu, nie objecie pewnych jednostek/grup, mozliwosc odstqpienia od Rownolegle- zapewnia swiadczenia objete rowniez przez powszechny system, ale z szybszytn dostepem i wiekszym wyborem (np. lekarza, placdwki); posiadanie tego ubezpieczenia nie zwalnia z oplat do systemu powszechnego. swiadczen ktore sq rowniez dostepne w powszechnym systemie...'v \ poh-ywa ko " <r Zasadnicze- jedyna dostepna forma zabezpieczenia przed kosztami opieki zdrowotnej. Uzupefnia/CfCe- pokrywa koszty, ktore pacjent mimo posiadania ubezpieczenia musi poniesc w momencie korzystania ze swiadczen medycznych (wspotptacenie). Doddtkowe- zapewnia dostep do swiadczen, ktore nie znajdujq sie w _ koszyku swiadczeh gwarantowanych w powszechnym systemie (np. opieka dentystyczna, leki, rehabilitacja; a takze lepszq jakosc dodatkowe udogodnienia w szpitalu)., be* ^ Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie Nfl ta -9\7jvistio

17 Funkcjonalny podziai prywatnych ubezpieczen zdrowotnych wedlug autorow z London School of Economics Alternatywne Piywatne ubezpieczenia zdrowotne Uzupetniajqce Dodatkowe Zapewnia swiadczenia, ktore dostepne sq w koszyku swiadczen gwarantowanych w powszechnym systemic osobom, ktore nie majq dostqpu lub mogq odstqpic od powszechnego systemu. Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [5]. Zapewnia swiadczenia wylqczone z koszyka swiadczen gwarantowanych w powszechnym systemie oraz pokrywa koszty wspolplacenia. 3L Dotyczy swiadczen, ktore znajdujq sie w koszyku swiadczen g\varantowanych, zapewniajqc jednoczesnie szybszy dostep, wiekszy wybor (placowek, swiadczeniodawcow), wyzszq jakosc. : ; : : H)^ Tabela ^ P^pulacja posiadaj^ca prywatn^ polise ubezpieczeniow^ (w%) oraz udzial fmansowania PUZ w calkowitych ^ ^ "" UcTzial pry watnego fmansowania Udzial populacji Kraj w formie PUZ w calosci posiadajacej PUZ (2007r. lub wydatkow na ochron^ zdrowia ostatni dost^pny) ( %) (201 Or. lub ostatni dost^pny) (%) Austria 33,7 4,7 Belgia Bulgaria Cypr Czechy Dania Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Lotwa Niemcy Norwegia Polska Portugal i a Slowenia 77,4 4,6 20 <1 15, ,9 0,2 15,6 27,9 3,5 6,3** 15,7 73,8 4,8 0,4 6,7 0,6 1,7 2,2 14,2 1,6 6,5 5,2 8,4 0,4 1,0 9,3 0,1 0,7 4,6 13,3

18 Szwecja W?gry Wielka Brytania Wlochy 3,3 8,3* 10,6 6,1 Uwagi: *auma ubezpieczonych w firmach komercyjnych (2,1%) i organizacjach wzajemnych (6,2); **dane wedhig raportu Diagnoza Spoleczna 201^1 Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [15,16,17] oraz danych OECD ilibrary "jp. *\, 'p&'"*&<i i* jvi :> <uxxi (MU^tx Tabela'I^Zestawienie d^nych dotyczacych^odsetka i cech posiadaczyj^uz w^polsce wgdhig zrodja infprmacji Zrodo Rok i wartosc^ DoSatkowe informacje Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych 2006r: 2,2% 201 Or: 3, 9% 0,3 2,5 3,3 0,9 Odsetek osob maj^cych uprawnienia do swiadczen w ramach Przewazaj^ca cze^c posiadaczy byla w wieku 25^4 lata, w dobrym stanie zdrowia j, charakteryzuj^ce sie wysokimi zarobkami, zamieszkuj^ca duze miasta, dla 26% posiadaczy polise wykupil pracodawca. & flfjl Diagnoza Spoleczna CBOS ,9% 2003r: 4,3% 4,3% 200r. 5,0% 2009ir: 5,1% 201l r. 6,3% 2012r: "S 19% Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [17, 18, 19] Korzystanie z placowek opieki zdrowotnej finansowanej z abonamentow/^ Charakterystyka gospodarstw domowych: wyzsze wyksztalcenie, malzenstwa z dziecmi, mieszkaj^cy w najwiekszych miastach, z wyzszymi zarobkami. Zadane pytanie: Czy ma Pan/Pani wykupione dodatkowe, dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne (abonament, polise zdrowotn^)? Cechy deklaruj^cych: wiek \&~$4 lata, karda kierownicza i specjalisci, lepiej wyksztalceni, w lepszej sytuacji materialnej; W tym 6% to polisy wykupione przez pracodawce.

19 ~»** u H Srodki prywatne Axnamenty 2011 * Wykres 1/Odsetek gospodarstw domowych korzystaj^cych z placowek opieki zdrowotnej wedhig zrodla ftt«-f'' Jinan so wania'usltrg "^-'~x~-~- ^ v %v_ - v_^_ v -->. - ~-~ ^ C$ p Zrddto: opracowanie wtasne na podstawie [17] vo Tabela p Zgsj;a}\uenie jgrojektow dotycz^cych prywatnych ubezpieczen zdrowotnych na przestrzeni 12 lat Projekt -' - - Zatezema- = ^~ Od 1999roku Project,,Hausnera" 2003 r. ^ Projekt,,Religi" 200^007 Projekt RPO 2008 r. n Projekt PIU Projekt MZ 2011k-. n Wt^czenie prywatnych jednostek do zarz^dzania obowi^zkow^ skladk^ ubezpieczenia zdrowotnego. Wprowadzenie prywatnych ubezpieczen o charakterze suplementarnokomplementarnym (swiadczenia o podwyzszonym standardzie, spoza koszyka swiadczeh gwarantowanych). Wprowadzenie rownoleglych dodatkowych ubezpieczen zdrowotnych tj. gwarantuj^cych dostep do swiadczen w ramach ubezpieczenia obowi^zkowego. Wielofilarowy system (I-obowiazkowy, II- obowi^zkowy prywatny, II- prywatny dobrowolny), gdzie kazdy z platnikow moze na podstawie listy procedur z koszyka skonstruowac wlasny produkt ubezpieczeniowy. Wprowadzenie altematywnego systemu prywatnych ubezpieczen zdrowotnych (ze stawk^ kapitacyjna^ i dodatkowa). Szeroki wybor opcji ubezpieczeniowych oferowany przez prywatne fundusze zdrowia. Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne maj^ce spemiac potrojn^ funkcje substytucyjn4, komplementam^ i suplementarn^. Ulgi podatkowe dla plac^cych skladki na PUZ, wl^czenie skladek na PUZ do zakladowych funduszy socjalnych, finansowanie medycyny pracy w ramach polisy pracowniczej. L Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [21] oraz projektu ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym z 201 f A, ' ok A 8

20 Tabela ^Inforrnacje na temat gotowosci zakupu PUZ w Polsce wediug wybranych zrodej^. Zrodlo danych ""Wartosc Gotowosc wykupienia Tfooatkowe informacje Zadano pytanie czy istnieje zainteresowanie wykupieniem dobrowolnego ubezpieczenia polis dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego na zdrowotnego w prywatnym pokrycie kosztow leczenia oraz jakq sume gospodarstwa Diagnoza I/ zakladzie ubezpieczen: bylyby gotowe przeznaczyc miesiecznie na ten eel. Spoleczna, 200lr. 15%przycenie<100& 51% gospodarstw domowych nie jest zainteresowanych, 4% przy cenie > % uwaza, ze ich na to nie stac CBOS, 201 Of, Ochrona zdrowiajv gospodarstwach v-' domowych w 2010Jr. (GUS) * CBOS, 2012r. n Gotowosc zakupu dodatkowego ubezpieczenia: Zdecydowanie tak: 8% Raczej tak: 28% Zadane pytanie: Powszechne ubezpieczenie zdrowotne nie obejmuje wszystkich swiadczen zdrowotnych. Czy zdecydowat(a)by sie Pan(i) na optacanie dodatkowego dobrowolnego ubezpieczenia, aby miec zagwarantowane w razie potrzeby nieodptatne leczenie na wyzszym poziomie oraz w takich przypadkach, ktorych nie obejmuje obowi jzkowe ubezpieczenie zdrowotne? Sklonnosc do zakupu PUZ wykazywaly osoby pracujcjce na wlasny rachunek Zamiar wykupienia ubezpieczenia poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego wskazalo 4,2% badanych 200(]r.: 42% 2004r.: 35% 2007V.: 34% 2008r.: 33% 201 dr.: 36% % Zadane pytanie: Prosze powiedziec, czy zdecydowal(a)by sie Pan(i) na samodzielne optacanie dodatkowego, dobrowolnego ubezpieczenia, aby miec zagwarantowane, w razie potrzeby, nieodplatne leczenie na wyzszym poziomie oraz korzystanie z ustug, ktorych nie obejmuje obowi^zkowe ubezpieczenie zdrowotne? Zrodlo: opracowanie wlasne napodstawie [17, 24,25,26]