Rynek zdrowotny w Polsce - wydatki państwa i obywateli na leczenie w kontekście pakietu onkologicznego

Transkrypt

1 Rynek zdrowotny w Polsce - wydatki państwa i obywateli na leczenie w kontekście pakietu onkologicznego Jakub Szulc Dyrektor EY Prawo i finanse w ochronie zdrowia Warszawa, 9 grudnia 2014 r.

2 Wydatki bieżące na opiekę zdrowotną per capita USD PPPs [tys.] Wydatki na zdrowie a poziom zamożności obywateli Istnieje dodatnia zależność pomiędzy poziomem rozwoju gospodarczego a wielkością wydatków na opiekę zdrowotną danego kraju. Co więcej, wydatki na zdrowie rosną szybciej niż dochody. Wraz ze wzrostem zamożności, ludzie są skłonni przeznaczać na ten cel coraz większą część swojego dochodu. Relacja wydatków na zdrowie do PKB Polski wzrosła w latach z 4,8% do 6,8%. Relacja pomiędzy wydatkami na zdrowie per capita a poziomem PKB per capita w krajach OECD* w 2012 r Potencjalny wzrost wydatków na zdrowie, spowodowany wzrostem PKB na mieszkańca Polska R² = 0,83 Prognoza OECD wzrostu PKB per capita w Polsce w 2020 r PKB per capita USD PPPs [tys.] Łączne** wydatki na zdrowie w relacji do PKB w Polsce oraz pozostałych krajach OECD w latach % PKB Polska Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OECD. * bez Luksemburga. **łącznie z wydatkami inwestycyjnymi Średnia wartość dla pozostałych krajów OECD Page 2

3 Co powoduje wzrost zapotrzebowania na usługi ochrony zdrowia? Można wyróżnić trzy kluczowe czynniki wpływające na wzrost zapotrzebowania na usługi zdrowotne: demograficzny, dochodowy oraz technologiczny. Ich oddziaływanie powoduje, iż powinniśmy spodziewać się w Polsce znacznego wzrostu wydatków w ochronie zdrowia w nadchodzących latach Wzrost zamożności społeczeństwa (czynnik dochodowy) Rozwój technologii i wiedzy medycznej (czynnik technologiczny) Proces starzenia się ludności (czynnik demograficzny) Wzrost zapotrzebowania na ochronę zdrowia Page 3

4 % PKB Czy jest możliwe sfinansowanie wzrostu potrzeb zdrowotnych bez zmian w systemie finansowania ochrony zdrowia? Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia w Polsce, do 2060 roku luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 4,4% PKB. 10% Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, * 9% 8% 7% 6% 5% 1,54% 3,22% 4,39% luka finansowania prognozowane zapotrzebowanie 4% 3% 2% 1% 0% 5,90% 7,60% 8,80% 4,36% 4,38% 4,41% dostępne finansowanie z środków publicznych * W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu. Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2012 Ageing Report. Page 4

5 Horyzont zmian 2015 Pakiet onkologiczny zakłada zmiany dwóch obszarach: organizacji opieki onkologicznej karta pacjenta onkologicznego, konsylium, zniesienie limitów w zakresach onkologicznych; zarządzaniu leczeniem onkologicznym wprowadzenie koordynacji leczenia i (po raz pierwszy) uzależnienia płatności od właściwej organizacji procesu terapeutycznego (dotrzymanie terminów wykonywania kolejnych etapów leczenia). Page 5

6 Determinanty skuteczności terapii onkologicznej V.Stefanovic, R.Fujisawa 1 wyróżniają 3 zestawy czynników wpływających na skuteczność leczenia onkologicznego mierzonego 5-letnią przeżywalnością: Jakość opieki - organizacja procesu leczenia, czas oczekiwania na rozpoczęcie terapii, programy screeningowe; Zarządzanie cele systemu opieki zdrowotnej, koordynacja, monitoring; Zasoby - wydatki na zdrowie w relacji do PKB, liczba lekarzy i ośrodków leczniczych, wyposażenie w sprzęt (CT, MRI, PET), dostęp do innowacyjnych terapii lekowych. 1 OECD (2011), Health policy perspective in cancer care, opracowanie OECD stworzone przez V. Stevanovic I R. Fujisawa. Page 6

7 Determinanty skuteczności terapii onkologicznej Jakość opieki stanowi o 1/3 zróżnicowania przeżywalności 5-letniej. Zarządzanie odpowiada ¼ zróżnicowania przeżywalności. Zasoby są najsilniejszym predykatorem zróżnicowania przeżywalności 5-letniej, odpowiadając za ponad 40% zróżnicowania. Przeżywalność jest skorelowana z bogactwem krajów i wysokością inwestycji w zasoby. Jednakże relacja między poprawą przeżywalności a wysokością dodatkowych inwestycji w zasoby słabnie po osiągnięciu pewnego ich poziomu. W biednych krajach ważniejsze są inwestycje w zasoby, natomiast w bogatszych w zarządzanie procesem leczenia. Czynniki wpływające na wynik terapii Zarządzanie (cele systemu opieki zdrowotnej, koordynacja, monitoring) Jakość procesu (programy screeningowe, czas oczekiwania na terapię) Zasoby (wydatki na ochronę zdrowia, innowacyjne leki, aparaty PET, MRI) Źródło: OECD (2011), Health policy perspective in cancer care, opracowanie OECD stworzone przez V. Stevanovic I R. Fujisawa Page 7

8 Zasoby - wyposażenie Zakres posiadanych zasobów sprzętowych poprawił się, choć wciąż jest niższy niż średnia w Unii Europejskiej 5 : Liczba skanerów CT na mieszkańców: 2004: PL 0,7 vs EU 1,4 (50% średniej), 2011: PL 1,3 vs. UE 2,1 (64% średniej) Liczba skanerów MRI na mieszkańców: 2004: PL 0,2 vs. EU 0,7 (27% średniej), 2011: PL 0,5 vs. UE 1,2 (41% średniej) Ograniczeniem są limity zabiegów, które powodują, że wykorzystanie sprzętu jest niższe niż potencjalnie możliwe: Liczba badań skanerem CT na mieszkańców w 2011: PL vs. EU (46% średniej) Liczba badań skanerem MRI na mieszkańców w 2011: PL: vs. EU (39% średniej) Page 8

9 Absolwenci medycyny (na 100 tys. mieszkańców) Zasoby dostępność kadr medycznych Liczba praktykujących lekarzy w relacji do populacji w Polsce jest najniższa w grupie przebadanych krajów. Co więcej, relatywnie mała liczba absolwentów kierunków lekarskich może sprawić, że obserwowana obecnie luka może się w przyszłości jeszcze bardziej pogłębić Praktykujący lekarze (oś OX) oraz absolwenci kierunków lekarskich (oś OY) w wybranych krajach europejskich w latach * (na 100 tys. ludności) Polska Rumunia Irlandia Wielka Brytania Węgry Chorwacja Słowenia Belgia Łotwa Estonia Dania Holandia Grecja Czechy Islandia Portugalia Finlandia Średnia UE Słowacja Szwecja Niemcy Norwegia Litwa Włochy Szwajcaria Hiszpania Bułgaria Praktykujący lekarze (na 100 tys. mieszkańców) Źródło: Eurostat. *W przypadku krajów, dla których były dane w bazie Eurostat nie były dostępne dla roku 2011 uwzględniono obserwacje nie starsze niż 2008 rok. Page 9

10 Zasoby innowacyjne terapie lekowe W 2007 roku ok. 75% sprzedawanych leków zostało wprowadzonych przed 1998r, natomiast kolejne 20% zostało wprowadzonych w latach Niecałe 5% leków było nowszych niż sprzed 5 lat. W całej UE wartości te wynosiły odpowiednio: 70% dla leków sprzed 1998r., 15% z okresu , 10% z okresu , w tym 5% było nowszych niż sprzed 2 lat 2. W 2007 roku średni czas między opracowaniem leku a jego akceptacją i rozpoczęciem sprzedaży w Polsce wynosił 214 dni i był zbliżony do średniej UE (228 dni), jednakże liczba dostępnych produktów była znacznie niższa (5 względem średniej UE na poziomie 45). 2 Wilking N., Bengt J., Hogberg D. (2009), Comparator Report on Patient Access to Cancer Drugs in Europe, Szwecja 2009, Page 10

11 Dziękuję za uwagę! Page 11