Człowiek najlepsza inwestycja. Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII
|
|
- Jacek Wilczyński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII PROPOZYCJA ĆWICZEŃ DZIENNYCH Z ASTRONOMII DLA UCZESTNIKÓW PROGRAMU FENIKS dr hab. Piotr Gronkowski, prof. UR gronk@univ.rzeszow.pl Uniwersytet Rzeszowski Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Instytut Fizyki 1
2 Fot.NASA ĆWICZENIA WYKONYWANE W OBSERWATORIUM (W PRZYPADKU DOBREJ POGODY UMOŻLIWIAJĄCEJ OBSERWACJE SŁOŃCA) Fot.NASA 2
3 ĆWICZENIE 1 SŁOŃCE - NASZA DZIENNA GWIAZDA. OBSERWACJE TELESKOPOWE - CZĘŚĆ 1 1. Zagadnienia teoretyczne: charakterystyka fizyczna Słońca, reakcje zachodzące we wnętrzu Słońca, podstawy fizyczne działania teleskopów. 2. Wykorzystując atlas astronomiczny oraz odpowiedni kalendarz lub almanach astronomiczny wskazać gwiazdozbiór, w którym w dniu zajęć znajduje się Słońce. 3. Przy pomocy mapki obrotowej nieba wyznaczyć przybliżony moment wschodu i zachodu Słońca w dniu zajęć. 4. Przy pomocy teleskopu Coronado dokonać obserwacji tarczy słonecznej, zwrócić uwagę na szczegóły powierzchni i atmosfery słonecznej: plamy, protuberancje, pochodnie. 5. Przeprowadzić obserwację tarczy słonecznej przy pomocy metody projekcji okularowej na ekran wykorzystując teleskop szkolny. 6. Porównać wyniki obserwacji z punktów 5 i 6 z aktualnym zdjęciem tarczy słonecznej umieszczonym na stronie internetowej 7. a) Wykorzystując zdjęcie tarczy słonecznej wykonane przy pomocy teleskopu Coronado i kamery SBIG wyznaczyć przybliżone wymiary charakterystycznych szczegółów: protuberancji i średnicę plam słonecznych. W tym celu wyznaczyć w milimetrach ich wielkość na zdjęciu i porównać z wielkością promienia tarczy słonecznej wyznaczonej w milimetrach również przy pomocy tego samego zdjęcia. Wykorzystując odpowiednią proporcję wyrazić rzeczywiste wymiary badanych szczegółów tarczy słonecznej w kilometrach. UWAGA! Promień Słońca przyjąć R= km. b) Wyznaczyć liczbę Wolfa R na dany dzień według wzoru: R = 10g+p; gdzie g oznacza ilość grup plam słonecznych a p ilość poszczególnych plam. 8. W sprawozdaniu dokonać krótkiej charakterystyki zaobserwowanego obrazu tarczy słonecznej. UWAGA! Przy obserwacji Słońca z wykorzystaniem teleskopów należy zwrócić szczególną uwagę czy założony jest odpowiedni filtr w przeciwnym razie grozi nam uszkodzenie lub utrata wzroku! Należy stosować się ściśle do poleceń prowadzącego obserwacje! Nie należy nigdy obserwować Słońca przez przyrządy optyczne pozbawione odpowiednich filtrów! Nie należy również bezpośrednio patrzeć na Słońce! 3
4 ĆWICZENIE 2 SŁOŃCE - NASZA DZIENNA GWIAZDA. OBSERWACJE TELESKOPOWE - CZĘŚĆ 2 1. Zagadnienia teoretyczne: budowa fizyczna Słońca, źródła energii Słońca, podstawowe prawa optyki, zasada działania teleskopów astronomicznych. 2. Wykorzystując atlas astronomiczny oraz odpowiedni kalendarz lub almanach astronomiczny wskazać gwiazdozbiór, w którym w dniu zajęć znajduje się Słońce. 3. Przy pomocy mapki obrotowej nieba wyznaczyć przybliżony moment wschodu i zachodu Słońca w dniu zajęć. 4. Przy pomocy teleskopu (refraktor Coudé 150/2250) z założonym filtrem słonecznym dokonać obserwacji tarczy słonecznej, zwrócić uwagę na szczegóły powierzchni i atmosfery słonecznej: plamy, protuberancje, pochodnie. 5. Przeprowadzić obserwację tarczy słonecznej przy pomocy teleskopu Coronado, zwrócić uwagę na szczegóły powierzchni i atmosfery słonecznej: plamy, protuberancje, pochodnie. 6. Porównać wyniki obserwacji z punktów 5 i 6 z aktualnym zdjęciem tarczy słonecznej umieszczonym na stronie internetowej 7. a) Wykorzystując zdjęcie tarczy słonecznej wykonane przy pomocy teleskopu Coronado i kamery SBIG wyznaczyć przybliżone wymiary charakterystycznych szczegółów: protuberancji i średnicę plam słonecznych. W tym celu wyznaczyć w milimetrach ich wielkość na zdjęciu i porównać z wielkością promienia tarczy słonecznej wyznaczonej w milimetrach również przy pomocy tego samego zdjęcia. Wykorzystując odpowiednią proporcję wyrazić rzeczywiste wymiary badanych szczegółów tarczy słonecznej w kilometrach. UWAGA! Promień Słońca przyjąć R= km. b) Wyznaczyć liczbę Wolfa R na dany dzień według wzoru: R= 10g+p; gdzie g oznacza ilość grup plam słonecznych a p ilość poszczególnych plam. 8. W sprawozdaniu dokonać krótkiej charakterystyki zaobserwowanego obrazu tarczy słonecznej UWAGA! Przy obserwacji Słońca z wykorzystaniem teleskopów należy zwrócić szczególną uwagę czy założony jest odpowiedni filt w przeciwnym razie grozi nam uszkodzenie lub utrata wzroku! Należy stosować się ściśle do poleceń prowadzącego obserwacje! Nie należy nigdy obserwować Słońca przez przyrządy optyczne pozbawione odpowiednich filtrów! Nie należy również bezpośrednio patrzeć na Słońce! 4
5 ĆWICZENIE 3 SŁOŃCE - NASZA DZIENNA GWIAZDA. OBSERWACJE TELESKOPOWE - CZĘŚĆ 3 1. Zagadnienia teoretyczne: Struktura fizyczna Słońca, zasada działania teleskopów astronomicznych oraz sekstantu. 2. Wykorzystując atlas astronomiczny oraz odpowiedni kalendarz lub almanach astronomiczny wskazać gwiazdozbiór, w którym w dniu zajęć znajduje się Słońce. 3. Przy pomocy mapki obrotowej nieba wyznaczyć przybliżony moment wschodu i zachodu Słońca w dniu zajęć. 4. Przeprowadzić obserwację tarczy słonecznej przy pomocy metody projekcji okularowej na ekran wykorzystując teleskop szkolny. 5. Przeprowadzić obserwację tarczy słonecznej przy pomocy teleskopu Coronado, zwrócić uwagę na szczegóły powierzchni i atmosfery słonecznej: plamy, protuberancje, pochodnie. 6. Porównać wyniki obserwacji z punktów 4 i 5 z aktualnym zdjęciem tarczy słonecznej umieszczonym na stronie internetowej 7. Wykorzystując sekstant wyznaczyć wysokość środka tarczy słonecznej. W tym celu dokonać pięciu pomiarów, jako wynik pomiaru przyjąć ich średnią arytmetyczną. Zapisać datę oraz moment pomiaru. Porównać z teoretyczną wartością wysokości tarczy słonecznej (podaje prowadzący). Obliczyć błąd bezwzględny i względny. Przedyskutować źródła błędu. UWAGA! Przy obserwacji Słońca z wykorzystaniem teleskopów należy zwrócić szczególną uwagę czy założony jest odpowiedni filtr w przeciwnym razie grozi nam uszkodzenie lub utrata wzroku! Należy stosować się ściśle do poleceń prowadzącego obserwacje! Nie należy nigdy obserwować Słońca przez przyrządy optyczne pozbawione odpowiednich filtrów! Nie należy również bezpośrednio patrzeć na Słońce! 5
6 ĆWICZENIA WYKONYWANE W LABORATORIUM (W PRZYPADKU ZŁEJ POGODY UNIEMOŻLIWIAJĄCEJ OBSERWACJE SŁOŃCA) 6
7 ĆWICZENIE 4 WYKORZYSTANIE ATLASÓW I KALENDARZY ASTRONOMICZNYCH ORAZ MAPY OBROTOWEJ NIEBA DO SYMULACJI ZJAWISK ASTRONOMICZNYCH CZĘŚĆ Zagadnienia teoretyczne: układy współrzędnych stosowane w astronomii, astronomiczna rachuba czasu, najjaśniejsze gwiazdozbiory, widoczność obiektów astronomicznych, gwiazdozbiory okołobiegunowe. 2. Opisać przybliżony wygląd nieba w dniu 15 stycznia o godzinie 20 czasu środkowoeuropejskiego (CET) w Rzeszowie ( nie uwzględniać poprawki w długości geograficznej). Wskazać położenie najjaśniejszych gwiazdozbiorów, oddzielnie wskazać gwiazdozbiory wschodzące i zachodzące w tym momencie. 3. Dla wybranych gwiazd (podaje prowadzący) odczytać z mapy ich współrzędne astronomicznerównikowe II. 4. Ustawić mapę kolejno na 0 h, 6 h, 12 h, 18 h w danym dniu zajęć, wskazać położenie gwiazdozbiorów Wielkiej Niedźwiedzicy i Kasjopei. Sformułować wnioski o charakterze i przyczynie zmian wyglądu nieba w ciągu doby. 5. W dniach 21.03, 22.06, oraz znaleźć momenty wschodu i zachodu, górowania i dołowania gwiazdy Syriusz (gwiazdozbiór Wielkiego Psa) w Rzeszowie. Jakie wnioski można sformułować o zmianie momentów wschodu, kulminacji i zachodu danej gwiazdy na przestrzeni kwartału, połowy roku i roku? 6. Określić w przybliżeniu moment wschodu i zachodu Słońca w Rzeszowie. 7. W jakim gwiazdozbiorze znajduje się Księżyc w dniu zajęć? Do odpowiedzi wykorzystać mapkę obrotową nieba (lub atlas nieba) oraz odpowiedni Almanach Astronomiczny. 8. Wykorzystując Almanach Astronomiczny określić jakie planety mogą być widoczne w dniu zajęć? 9. Odczytać z mapki obrotowej jaki jest czas gwiazdowy w dniu o godzinie 18 CET w Rzeszowie. 7
8 ĆWICZENIE 5 WYKORZYSTANIE ATLASÓW I KALENDARZY ASTRONOMICZNYCH ORAZ MAPY OBROTOWEJ NIEBA DO SYMULACJI ZJAWISK ASTRONOMICZNYCH CZĘŚĆ Zagadnienia teoretyczne: układy współrzędnych stosowane w astronomii, astronomiczna rachuba czasu, najjaśniejsze gwiazdozbiory, widoczność obiektów astronomicznych, gwiazdozbiory okołobiegunowe. 2. Opisać przybliżony wygląd nieba w dniu 15 marca o godzinie 20 czasu środkowoeuropejskiego (CET) w Rzeszowie ( nie uwzględniać poprawki w długości geograficznej). Wskazać położenie najjaśniejszych gwiazdozbiorów, oddzielnie wskazać gwiazdozbiory wschodzące i zachodzące w tym momencie. 3. Dla wybranych gwiazd (podaje prowadzący) odczytać z mapy ich współrzędne astronomicznerównikowe II. 4. Ustawić mapę kolejno na 0 h, 6 h, 12 h, 18 h w danym dniu zajęć, wskazać położenie gwiazdozbiorów Małej Niedźwiedzicy, i Oriona. Sformułować wnioski o charakterze i przyczynie zmian wyglądu nieba w ciągu doby. 5. W dniach 21.03, 22.06, oraz znaleźć momenty wschodu i zachodu, górowania i dołowania gwiazdy Altair (gwiazdozbiór Orła) w Rzeszowie. Jakie wnioski można sformułować o zmianie momentów wschodu, kulminacji i zachodu danej gwiazdy na przestrzeni kwartału, połowy roku i roku? 6. Określić w przybliżeniu moment wschodu i zachodu Słońca w Rzeszowie. 7. W jakim gwiazdozbiorze znajduje się Księżyc w dniu zajęć? Do odpowiedzi wykorzystać mapkę obrotową nieba (lub atlas nieba) oraz odpowiedni Almanach Astronomiczny. 8. Wykorzystując Almanach Astronomiczny określić jakie planety mogą być widoczne w dniu zajęć? 9. Odczytać z mapki obrotowej jaki jest czas gwiazdowy w dniu o godzinie 20 CET w Krakowie. 8
9 ĆWICZENIE 6 WYKORZYSTANIE ATLASÓW I KALENDARZY ASTRONOMICZNYCH ORAZ MAPY OBROTOWEJ NIEBA DO SYMULACJI ZJAWISK ASTRONOMICZNYCH CZĘŚĆ Zagadnienia teoretyczne: układy współrzędnych stosowane w astronomii, astronomiczna rachuba czasu, najjaśniejsze gwiazdozbiory, widoczność obiektów astronomicznych, gwiazdozbiory okołobiegunowe. 2. Opisać przybliżony wygląd nieba w dniu 15 maja o godzinie 22 czasu letniego w Rzeszowie ( nie uwzględniać poprawki w długości geograficznej).wskazać położenie najjaśniejszych gwiazdozbiór w, oddzielnie wskazać gwiazdozbiory wschodzące i zachodzące w tym momencie. 3. Dla wybranych gwiazd (podaje prowadzący) odczytać z mapy ich współrzędne astronomicznerównikowe II. 4. Ustawić map kolejno na 0 h, 6 h, 12 h, 18 h w danym dniu zajęć, wskazać położenie gwiazdozbior w Cefeusza i Woźnicy. Sformułować wnioski o charakterze i przyczynie zmian wyglądu nieba w ciągu doby. 5. W dniach 21.03, 22.06, oraz znaleźć momenty wschodu i zachodu, górowania i dołowania gwiazdy Deneb (gwiazdozbiór Łabędzia) w Rzeszowie. Jakie wnioski można sformułować o zmianie momentów wschodu, kulminacji i zachodu danej gwiazdy na przestrzeni kwartału, połowy roku i roku? 6. Określić w przybliżeniu moment wschodu i zachodu Słońca w Rzeszowie. 7. W jakim gwiazdozbiorze znajduje się Księżyc w dniu zajęć? Do odpowiedzi wykorzystać mapkę obrotową nieba (lub atlas nieba) oraz odpowiedni Almanach Astronomiczny. 8. Wykorzystując Almanach Astronomiczny określić jakie planety mogą być widoczne w dniu zajęć? 9. Odczytać z mapki obrotowej jaki jest czas gwiazdowy w dniu o godzinie 12 CET w Warszawie. 9
10 ĆWICZENIE 7 WYKORZYSTANIE ATLASÓW I KALENDARZY ASTRONOMICZNYCH ORAZ MAPY OBROTOWEJ NIEBA DO SYMULACJI ZJAWISK ASTRONOMICZNYCH CZĘŚĆ Zagadnienia teoretyczne: układy współrzędnych stosowane w astronomii, astronomiczna rachuba czasu, najjaśniejsze gwiazdozbiory, widoczność obiektów astronomicznych, gwiazdozbiory okołobiegunowe. 2. Opisać przybliżony wygląd nieba w dniu 15 sierpnia o godzinie 22 czasu letniego CEST w Rzeszowie ( nie uwzględniać poprawki w długości geograficznej).wskazać położenie najjaśniejszych gwiazdozbiorów, oddzielnie wskazać gwiazdozbiory wschodzące i zachodzące w tym momencie. 3. Dla wybranych gwiazd (podaje prowadzący) odczytać z mapy ich współrzędne astronomicznerównikowe II. 4. Ustawić mapę kolejno na 0 h, 6 h, 12 h, 18 h w danym dniu zajęć, wskazać położenie gwiazdozbiorów Żyrafy i Andromedy. Sformułować wnioski o charakterze i przyczynie zmian wyglądu nieba w ciągu doby. 5. W dniach 21.03, 22.06, oraz znaleźć momenty wschodu i zachodu, górowania i dołowania gwiazdy Aldebaran (gwiazdozbiór Byka) w Rzeszowie. Jakie wnioski można sformułować o zmianie momentów wschodu, kulminacji i zachodu danej gwiazdy na przestrzeni kwartału, połowy roku i roku? 6. Określić w przybliżeniu moment wschodu i zachodu Słońca w Rzeszowie. 7. W jakim gwiazdozbiorze znajduje się Księżyc w dniu zajęć? Do odpowiedzi wykorzystać mapkę obrotową nieba (lub atlas nieba) oraz odpowiedni Almanach Astronomiczny. 8. Wykorzystując Almanach Astronomiczny określić jakie planety mogą być widoczne w dniu zajęć? 9. Odczytać z mapki obrotowej jaki jest czas gwiazdowy w dniu w o godzinie 8 CET Katowicach. 10
11 ĆWICZENIE 8 WYKORZYSTANIE ATLASÓW I KALENDARZY ASTRONOMICZNYCH ORAZ MAPY OBROTOWEJ NIEBA DO SYMULACJI ZJAWISK ASTRONOMICZNYCH CZĘŚĆ Zagadnienia teoretyczne: układy współrzędnych stosowane w astronomii, astronomiczna rachuba czasu, najjaśniejsze gwiazdozbiory, widoczność obiektów astronomicznych, gwiazdozbiory okołobiegunowe. 2. Opisać przybliżony wygląd nieba w dniu 15 listopada o godzinie 21 czasu zimowego CSE w Rzeszowie ( nie uwzględniać poprawki w długości geograficznej). Wskazać położenie najjaśniejszych gwiazdozbiorów, oddzielnie wskazać gwiazdozbiory wschodzące i zachodzące w tym momencie. 3. Dla wybranych gwiazd (podaje prowadzący) odczytać z mapy ich współrzędne astronomicznerównikowe II. 4. Ustawić mapę kolejno na 0 h, 6 h, 12 h, 18 h w danym dniu zajęć, wskazać położenie gwiazdozbiorów Herkulesa i Kasjopei. Sformułować wnioski o charakterze i przyczynie zmian wyglądu nieba w ciągu doby. 5. W dniach 21.03, 22.06, oraz znaleźć momenty wschodu i zachodu, górowania i dołowania gwiazdy Regulus (gwiazdozbiór Lwa) w Rzeszowie. Jakie wnioski można sformułować o zmianie momentów wschodu, kulminacji i zachodu danej gwiazdy na przestrzeni kwartału, połowy roku i roku? 6. Określić w przybliżeniu moment wschodu i zachodu Słońca w Rzeszowie. 7. W jakim gwiazdozbiorze znajduje się Księżyc w dniu zajęć? Do odpowiedzi wykorzystać mapkę obrotową nieba (lub atlas nieba) oraz odpowiedni Almanach Astronomiczny. 8. Wykorzystując Almanach Astronomiczny określić jakie planety mogą być widoczne w dniu zajęć? 9. Odczytać z mapki obrotowej jaki jest czas gwiazdowy w dniu o godzinie 14 CET we Wrocławiu. 11
12 UWAGI I. Mapa obrotowa pokazuje zjawiska astronomiczne w czasie środkowoeuropejskim CET (jest to czas zimowy w Polsce). Czas letni w Polsce (CEST) jest o godzinę większy. II. Nastawiając mapę obrotową na dany moment czasu należy uwzględnić czas miejscowy tzn. do czasu CET dodać poprawkę w długości geograficznej; dla Rzeszowa wynosi ona +28 minut. Odwrotnie, aby odczytać na podstawie mapy czas danego zjawiska astronomicznego w czasie CET dla danej miejscowości należy od godziny wskazywanej na mapie odjąć poprawkę w długości geograficznej. Poprawki te dla wybranych miejscowości są podane na odwrocie mapy. III. Czas gwiazdowy jest określony jako kąt godzinny punktu równonocy wiosennej (punktu Barana). Jest on równy rektascensji gwiazd znajdujących się w danym momencie w południku danej miejscowości. Dlatego jego wartość na mapie wskazuje rektascensja koła godzinnego przechodzącego w danym momencie przez południk. IV. Sprawozdanie z zajęć odbytych w Pracowni Dydaktyki Astronomii (PDA). Zajęcia odbyte przez uczniów w pracowni PDA powinny być podsumowane sprawozdaniem, które powinno zawierać: 1. Tytuł ćwiczenia, nazwiska wykonujących je uczniów, nazwę i adres szkoły oraz nazwisko nauczyciela opiekującego się daną grupą. 2. Krótką część teoretyczną - wprowadzającą w zagadnienia wykonywane w trakcie ćwiczenia. 3. Tabele zawierające wyniki odczytów lub pomiarów. 4. Obliczenia szczegółowe, rysunki i wykresy o ile zachodzi taka potrzeba. 5. Wnioski i uwagi podsumowujące przeprowadzone ćwiczenie. Uczniowie przebywający na terenie PDA oraz Obserwatorium Astronomicznego (OA) zobowiązani są bezwzględnie do przestrzegania przepisów BHP obowiązujących w pracowni PDA oraz uwag do ćwiczeń 1,2 i 3. Uczniowie zostają z nimi zapoznani na początku odbywanych zajęć. Oprócz tego umieszczone one są w widocznych miejscach pracowni. 12
13 Fot.NASA Dziękując za uwagę zapraszam na zajęcia oraz życzę miłego pobytu w PDA oraz OA. Fot.NASA & ESA 13
PROPOZYCJA ĆWICZEŃ OBSERWACYJNYCH Z ASTRONOMII DO PRZEPROWADZENIA W OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNYM INSTYTUTU FIZYKI UR DLA UCZESTNIKÓW PROJEKTU FENIKS
PROPOZYCJA ĆWICZEŃ OBSERWACYJNYCH Z ASTRONOMII DO PRZEPROWADZENIA W OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNYM INSTYTUTU FIZYKI UR DLA UCZESTNIKÓW PROJEKTU FENIKS dr hab. Piotr Gronkowski - gronk@univ.rzeszow.pl Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoAplikacje informatyczne w Astronomii. Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych
Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych Skrót kursu: Tydzień I wstęp i planowanie pokazów popularnonaukowych a) współrzędne niebieskie układy
Bardziej szczegółowoZapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;
Geografia listopad Liceum klasa I, poziom rozszerzony XI Ziemia we wszechświecie Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;
Bardziej szczegółowoGdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie
Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Realizując ten temat wspólnie z uczniami zajęliśmy się określeniem położenia Ziemi w Kosmosie. Cele: Rozwijanie umiejętności określania kierunków geograficznych
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z δ N t S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z t δ N S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt
Bardziej szczegółowoBEZPIECZNE OBSERWACJE SŁOŃCA
BEZPIECZNE OBSERWACJE SŁOŃCA Słońce to jeden z najciekawszych obiektów do amatorskich badań astronomicznych. W porównaniu do innych jest to obiekt wyjątkowo łatwy do znalezienia każdy potrafi wskazać położenie
Bardziej szczegółowoOdległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1
Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Rok 2015 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę tzw.
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2013
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2013 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2012 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2012
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2012 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2011 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej
Bardziej szczegółowoPODRĘCZNA INSTRUKCJA ASTRO-EXCELA
2015 rok Janusz Bańkowski, Bełchatów Patronat programu SOS PTMA PODRĘCZNA INSTRUKCJA ASTRO-EXCELA Wstęp Arkusz kalkulacyjny MS Excel to doskonałe narzędzie obliczeniowe wszechstronnego użytku. Za pomocą
Bardziej szczegółowoElementy astronomii w geografii
Elementy astronomii w geografii Prowadzący: Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl Podstawowe podręczniki: Jan Mietelski, Astronomia w geografii Eugeniusz Rybka, Astronomia ogólna Podręczniki uzupełniające:
Bardziej szczegółowoUkłady współrzędnych równikowych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński 15 października 2013 Układ współrzędnych sferycznych Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje
Bardziej szczegółowoRuch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego
Ruch obiegowy Ziemi Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega Słońce po drodze zwanej orbitą ma ona kształt lekko wydłużonej elipsy Czas pełnego obiegu wynosi 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund okres ten nazywamy
Bardziej szczegółowoOdległość kątowa. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5
Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5 Rok 2019 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca, mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU.
SPIS TREŚCI Przedmowa ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU. 1.1. Szerokość i długość geograficzna. Różnica długości. Różnica szerokości. 1.1.1.
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2014
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2014 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2013 1 Recenzent prof. dr hab. Jerzy M. Kreiner Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie
Bardziej szczegółowoLX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L
LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia 1. Przyjmij, że prędkość rotacji różnicowej Słońca, wyrażoną w stopniach na dobę, można opisać wzorem: gdzie φ jest szerokością heliograficzną.
Bardziej szczegółowo( W.Ogłoza, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Pracownia Astronomiczna)
TEMAT: Analiza zdjęć ciał niebieskich POJĘCIA: budowa i rozmiary składników Układu Słonecznego POMOCE: fotografie róŝnych ciał niebieskich, przybory kreślarskie, kalkulator ZADANIE: Wykorzystując załączone
Bardziej szczegółowoBiuletyn Astronomiczny nr 2
Biuletyn Astronomiczny nr 2 W kwietniu skupimy się przede wszystkim na opisie rozgwieżdżonego nieba ponieważ takie interesujące zjawiska jak koniunkcje Księżyca z planetami czy zakrycia gwiazd przez Księżyc,
Bardziej szczegółowoSkala jasności w astronomii. Krzysztof Kamiński
Skala jasności w astronomii Krzysztof Kamiński Obserwowana wielkość gwiazdowa (magnitudo) Skala wymyślona prawdopodobnie przez Hipparcha, który podzielił gwiazdy pod względem jasności na 6 grup (najjaśniejsze:
Bardziej szczegółowo24 godziny 23 godziny 56 minut 4 sekundy
Ruch obrotowy Ziemi Podstawowe pojęcia Ruch obrotowy, inaczej wirowy to ruch Ziemi wokół własnej osi. Oś Ziemi jest teoretyczną linią prostą, która przechodzi przez Biegun Północny i Biegun Południowy.
Bardziej szczegółowoRuch Gwiazd. Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3
Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Ludzka wyobraźnia łączy rozproszone po niebie gwiazdy w pewne charakterystyczne wzory, ułatwiające nawigację po
Bardziej szczegółowoWędrówki między układami współrzędnych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wędrówki między układami współrzędnych Piotr A. Dybczyński Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość
Bardziej szczegółowoZiemia jako zegar Piotr A. Dybczyński
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?
Bardziej szczegółowoPrezentacja multimedialna pt. Czy warto obserwować gniewkowskie niebo? Opracowali: Szymon Milewski Łukasz Kwiatkowski Marta Lewandowska
Prezentacja multimedialna pt. Czy warto obserwować gniewkowskie niebo? Opracowali: Szymon Milewski Łukasz Kwiatkowski Marta Lewandowska Słońce Jest ono gwiazdą centralną Układu Słonecznego, wokół której
Bardziej szczegółowoJak rozwiązywać zadania.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Jak rozwiązywać zadania. Piotr A. Dybczyński zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja
Bardziej szczegółowoUkłady współrzędnych równikowych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje się gdy musimy narysować i używać dwóch lub trzech
Bardziej szczegółowoNiebo nad nami Styczeń 2018
Niebo nad nami Styczeń 2018 Comiesięczny kalendarz astronomiczny STOWARZYSZENIE NA RZECZ WIEDZY I ROZWOJU WiR KOPERNIK WWW.WIRKOPERNIK.PL CZARNA 857, 37-125 CZARNA TEL: 603 155 527 E-MAIL: kontakt@wirkopernik.pl
Bardziej szczegółowoSTOPIEŃ I KONKURSU GEOGRAFICZNEGO dla uczniów gimnazjów i oddziałów gimnazjalnych szkół województwa pomorskiego rok szkolny 2018/2019
... Suma punktów STOPIEŃ I KONKURSU GEOGRAFICZNEGO dla uczniów gimnazjów i oddziałów gimnazjalnych szkół województwa pomorskiego rok szkolny 2018/2019 19 października 2018 r. Temat: Podróże po Afryce,
Bardziej szczegółowoGwiazdy i gwiazdozbiory
Gwiazdy i gwiazdozbiory 1. W pogodny wieczór udaj się w miejsce oddalone od silnych źródeł światła. Weź ze sobą latarkę, obrotową mapę nieba, kompas i przybory do notowania obserwacji. 2. Spójrz w niebo
Bardziej szczegółowoAnaliza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1.
Analiza danych Zadanie 1. Zdjęcie 1 przedstawiające część gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, zostało zarejestrowane kamerą CCD o rozmiarze chipu 17mm 22mm. Wyznacz ogniskową f systemu optycznego oraz
Bardziej szczegółowoCykl Metona. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1
Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Od czasów prehistorycznych życie człowieka regulują trzy regularnie powtarzające się cykle astronomiczne. Pierwszy z nich
Bardziej szczegółowoTEMAT: Gwiaździste niebo.
Konspekt zaliczeniowy kursu doskonalącego w zakresie NAUCZANIE I WYCHOWANIE INTEGRACYJNE W SZKOLE PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Katowicach. nr 4/327/2001/US KONSPEKT LEKCJI
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2015
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2015 Polskie Towarzystwo Astronomiczne Warszawa 2014 RECENZENT Jerzy M. Kreiner OPRACOWANIE TECHNICZNE I SKŁAD Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna
Bardziej szczegółowoZiemia jako zegar Piotr A. Dybczyński
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?
Bardziej szczegółowoNiebo nad nami Wrzesień 2017
Niebo nad nami Wrzesień 2017 Comiesięczny kalendarz astronomiczny STOWARZYSZENIE NA RZECZ WIEDZY I ROZWOJU WiR KOPERNIK WWW.WIRKOPERNIK.PL CZARNA 857, 37-125 CZARNA TEL: 603 155 527 E-MAIL: kontakt@wirkopernik.pl
Bardziej szczegółowoXXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2
-2/1- Zadanie 8. W każdym z poniższych zdań wpisz lub podkreśl poprawną odpowiedź. XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2 A. Słońce nie znajduje się dokładnie w centrum orbity
Bardziej szczegółowoASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013
1 ASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013 NR Temat Konieczne 1 Niebo w oczach dawnych kultur i cywilizacji - wie, jakie były wyobrażenia starożytnych (zwłaszcza starożytnych Greków) na budowę Podstawowe
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne Tranzyt Wenus Zestaw 3. Paralaksa. Zadanie 1. Paralaksa czyli zmiana
Materiały edukacyjne Tranzyt Wenus 2012 Zestaw 3. Paralaksa Zadanie 1. Paralaksa czyli zmiana Paralaksa to zjawisko pozornej zmiany położenia obiektu oglądanego z dwóch kierunków. W praktyce najłatwiej
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu Astronomia ogólna 2 Kod modułu 04-A-AOG-90-1Z 3 Rodzaj modułu obowiązkowy 4 Kierunek studiów astronomia 5 Poziom studiów I stopień
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:
Bardziej szczegółowoRozwiązania przykładowych zadań
Rozwiązania przykładowych zadań Oblicz czas średni i czas prawdziwy słoneczny na południku λ=45 E o godzinie 15 00 UT dnia 1 VII. Rozwiązanie: RóŜnica czasu średniego słonecznego T s w danym miejscu i
Bardziej szczegółowoRUCH OBROTOWY I OBIEGOWY ZIEMI
1. Wpisz w odpowiednich miejscach następujące nazwy: Równik, Zwrotnika Raka, Zwrotnik Koziorożca iegun Południowy, iegun Północny Koło Podbiegunowe Południowe Koło Podbiegunowe Południowe RUCH OROTOWY
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu kształcenia Astronomia ogólna 2 Kod modułu kształcenia 04-ASTR1-ASTROG90-1Z 3 Rodzaj modułu kształcenia obowiązkowy 4 Kierunek studiów
Bardziej szczegółowoWyznaczenie masy optycznej atmosfery Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski
Wyznaczenie masy optycznej atmosfery Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Czas trwania: 30 minut Czas obserwacji: dowolny w ciągu dnia Wymagane warunki meteorologiczne:
Bardziej szczegółowoCairns (Australia): Szerokość: 16º 55' " Długość: 145º 46' " Sapporo (Japonia): Szerokość: 43º 3' " Długość: 141º 21' 15.
5 - Obliczenia przejścia Wenus z 5-6 czerwca 2012 r. 5.1. Wybieranie miejsca obserwacji. W tej części zajmiemy się nadchodzącym tranzytem Wenus, próbując wyobrazić sobie sytuację jak najbardziej zbliżoną
Bardziej szczegółowoAstronomiczny elementarz
Astronomiczny elementarz Pokaz dla uczniów klasy 5B Szkoły nr 175 Agnieszka Janiuk 25.06.2013 r. Astronomia najstarsza nauka przyrodnicza Stonehenge w Anglii budowla z okresu 3000 lat p.n.e. Starożytni
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z działalności koła w ramach konkursu A jednak się kręci.
Sprawozdanie z działalności koła w ramach konkursu A jednak się kręci. I Zespół Szkół nr 1 w Wadowicach Ul. Słowackiego 4 II Kółko geograficzne, prowadzący ElŜbieta Włoch III Liczba członków 6 osób z klas
Bardziej szczegółowoZiemia jako zegar Piotr A. Dybczyński
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako zegar Piotr A. Dybczyński Czas gwiazdowy N N N N N N N N N N N s = 0h N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza? N s = 0h Czemu taka dziwna tarcza?
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:
Bardziej szczegółowoREGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA
REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA ORGANIZOWANEGO W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNZJALNYCH I PONADGIMNAZJALYCH 1 Konkurs z astronomii
Bardziej szczegółowoPROGRAM MERYTORYCZNY PROJEKTU ASTROBAZA
PROGRAM MERYTORYCZNY PROJEKTU ASTROBAZA Autor: Wiesław Skórzyński Pracownia Astronomii Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu TORUŃ 2012 1 SPIS TREŚCI: I. Wstęp inicjatorzy i idea
Bardziej szczegółowoAstronomia poziom rozszerzony
Astronomia poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) ś ż ś ę ł ść ę ż ł ł ść ę ż ł ł ść Ł Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 39. Zadanie 2. (1 pkt) Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 28. Do podanych niżej miejscowości dobierz
Bardziej szczegółowob. Ziemia w Układzie Słonecznym sprawdzian wiadomości
a. b. Ziemia w Układzie Słonecznym sprawdzian wiadomości 1. Cele lekcji Cel ogólny: podsumowanie wiadomości o Układzie Słonecznym i miejscu w nim Ziemi. Uczeń: i. a) Wiadomości zna planety Układu Słonecznego,
Bardziej szczegółowoKroki: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 października - 12 listopada 2010
Kroki: CZEGO potrzebuję? Długopis lub ołówek Latarka z czerwonym światłem lub do trybu nocnego GPS, dostęp do Internetu lub mapa topograficzna Wydrukowany Przewodnik obserwatora z formularzem raportu JAK
Bardziej szczegółowoZadania do testu Wszechświat i Ziemia
INSTRUKCJA DLA UCZNIA Przeczytaj uważnie czas trwania tekstu 40 min. ). W tekście, który otrzymałeś są zadania. - z luką - rozszerzonej wypowiedzi - zadania na dobieranie ). Nawet na najłatwiejsze pytania
Bardziej szczegółowoXI OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH GEOGRAFIA Z ELEMENTAMI GEOLOGII ETAP I ROK AKADEMICKI 2017/2018 ZADANIA
ZADANIA 1. Uczeń ma za zadanie obliczyć wysokość bezwzględną szczytu wzniesienia znajdującego się w okolicy szkoły. Szkoła, przy której uczeń rozpoczyna pomiar leży na wysokości 952,5 m n.p.m. Uczeń wykorzystuje
Bardziej szczegółowoElementy astronomii w nauczaniu przyrody. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011
Elementy astronomii w nauczaniu przyrody dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011 Szkic referatu Krótki przegląd wątków tematycznych przedmiotu Przyroda w podstawie MEN Astronomiczne zasoby
Bardziej szczegółowoKamera internetowa: prosty instrument astronomiczny. Dr Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski
Kamera internetowa: prosty instrument astronomiczny Dr Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski Detektory promieniowania widzialnego Detektory promieniowania widzialnego oko błona fotograficzna
Bardziej szczegółowoLVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia
Zadanie 1. LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia Z północnego bieguna księżycowego wystrzelono pocisk, nadając mu prędkość początkową równą lokalnej pierwszej prędkości kosmicznej.
Bardziej szczegółowoLIV Olimpiada Astronomiczna 2010 / 2011 Zawody III stopnia
LIV Olimpiada Astronomiczna 2010 / 2011 Zawody III stopnia 1. Wskutek efektów relatywistycznych mierzony całkowity strumień promieniowania od gwiazdy, która porusza się w kierunku obserwatora z prędkością
Bardziej szczegółowoNr 2/2014. Materiały obserwacyjne. Biuletyn Sekcji Obserwacji Słońca. Strona 1
Biuletyn Sekcji Obserwacji Słońca Strona 1 Luty jak na miesiąc zimowy był bardzo dogodny do obserwacji. W tym miesiącu dołączyli do nas uzyskując status obserwatora gimnazjalistki ze szkoły w Jaśle. Średnia
Bardziej szczegółowoNACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY. Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego.
RUCH OBIEGOWY ZIEMI NACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego. OBIEG ZIEMI WOKÓŁ SŁOŃCA W czasie równonocy
Bardziej szczegółowoWycieczka po Załęczańskim Niebie
Wycieczka po Załęczańskim Niebie Strona 1 z 25 Prezentowana kolekcja zdjęć została wykonana przez uczestników tegorocznych letnich obozów astronomicznych (w dniach 28.07 25.08.2002) zorganizowanych przez
Bardziej szczegółowoV KONKURS ASTRONOMICZNY FASCYNUJĄCE ZJAWISKA ASTRONOMICZNE (poszukiwania, obserwacje, prezentacje)
V KONKURS ASTRONOMICZNY FASCYNUJĄCE ZJAWISKA ASTRONOMICZNE (poszukiwania, obserwacje, prezentacje) Organizatorzy: 1. Stowarzyszenie Nauczycieli Fizyki Ziemi Łódzkiej, 2. Wydział Elektrotechniki, Elektroniki,
Bardziej szczegółowoI. KARTA PRZEDMIOTU. Zapoznanie z układem współrzędnych sferycznych horyzontalnych.
I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: ASTRONAWIGACJA. Kod przedmiotu: Na. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: Wszystkie specjalności
Bardziej szczegółowoI OKREŚLANIE KIERUNKÓW NA ŚWIECIE
GEOGRAFIA I OKREŚLANIE KIERUNKÓW NA ŚWIECIE a) róża kierunków b) według przedmiotów terenowych Na samotnie rosnących drzewach gałęzie od strony południowej są dłuższe i grubsze. Słoje w pieńkach od strony
Bardziej szczegółowoInne Nieba. Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Układ Słoneczny jest niezwykle skomplikowanym mechanizmem. Mnogość parametrów przekłada się na mnogość zjawisk, jakie można
Bardziej szczegółowoJaki jest Wszechświat?
1 Jaki jest Wszechświat? Od najmłodszych lat posługujemy się terminem KOSMOS. Lubimy gry komputerowe czy filmy, których akcja rozgrywa się w Kosmosie, na przykład Gwiezdne Wojny. Znamy takie słowa, jak
Bardziej szczegółowoZiemia we Wszechświecie lekcja powtórzeniowa
Scenariusz lekcji Scenariusz lekcji powtórzeniowej do podręczników PULS ZIEMI 1 i PLANETA NOWA 1 45 min Ziemia we Wszechświecie lekcja powtórzeniowa t Hasło programowe: Ziemia we Wszechświecie/Ruchy Ziemi.
Bardziej szczegółowoJowisz i jego księŝyce
Jowisz i jego księŝyce Obserwacje przez niewielką lunetkę np: Galileoskop Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 Projekt Jesteś Galileuszem Imię i Nazwisko 1 :... Adres:... Wiek:... Jowisza łatwo odnaleźć
Bardziej szczegółowoCel i zakres ćwiczenia
MIKROMECHANIZMY I MIKRONAPĘDY 2 - laboratorium Ćwiczenie nr 5 Druk 3D oraz charakteryzacja mikrosystemu Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest charakteryzacja geometryczna wykonanego w ćwiczeniu 1
Bardziej szczegółowoMETODY PROJEKTU BADAWCZEGO W NAUCZANIU FIZYKI
METODY PROJEKTU BADAWCZEGO W NAUCZANIU FIZYKI PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI OPRACOWAŁA BOGUMIŁA LEWUSZEWSKA Pojęcie projektu jako metody nauczania Projekt to duże przedsięwzięcie indywidualne lub grupowe
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, będące
Bardziej szczegółowoKONKURS ASTRONOMICZNY A jednak się kręci III Edycja
KONKURS ASTRONOMICZNY A jednak się kręci III Edycja Z okazji 90-lecia czasopisma Urania oraz 25-lecia Obserwatorium Astronomicznego UP na Suhorze, zapraszamy wszystkich nauczycieli i wychowawców prowadzących
Bardziej szczegółowoDyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy.
ZAŁĄCZNIK V. SŁOWNICZEK. Czas uniwersalny Czas uniwersalny (skróty: UT lub UTC) jest taki sam, jak Greenwich Mean Time (skrót: GMT), tzn. średni czas słoneczny na południku zerowym w Greenwich, Anglia
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium III Edycja 25 marca 2015 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 75 minut. 1. Przyszłość. Ludzie mieszkają w stacjach kosmicznych w kształcie okręgu o promieniu
Bardziej szczegółowoAnalemmatyczny zegar słoneczny dla Włocławka
Analemmatyczny zegar słoneczny dla Włocławka Jest to zegar o poziomej tarczy z pionowym gnomonem przestawianym w zależności od deklinacji Słońca (δ) kąta miedzy kierunkiem na to ciało a płaszczyzną równika
Bardziej szczegółowoPaździernikowe tajemnice skrywane w blasku Słońca
Październikowe tajemnice skrywane w blasku Słońca Do tej pory zajmowaliśmy się po części opisem nieba nocnego. I to nie powinno dziwić: wszak ta pora nadaje się na obserwacje rozgwieżdżonego nieba. Tymczasem
Bardziej szczegółowoWenus na tle Słońca. Sylwester Kołomański Tomasz Mrozek. Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego
Wenus na tle Słońca Sylwester Kołomański Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego Instytut Astronomiczny UWr Czym się zajmujemy? uczymy studentów, prowadzimy badania naukowe (astrofizyka
Bardziej szczegółowoBIULETYN SEKCJI OBSERWACJI SŁOŃCA PTMA
BIULETYN SEKCJI OBSERWACJI SŁOŃCA PTMA pnrm1o/2ą01m w rozwiązywaniu Biuletyn dla obserwatorów Słońca Kwiecień 2016 problemów. o. 0g i 6 Słońce nikogo nie minie obojętnie. Zauważy i Ciebie, jeżeli tylko
Bardziej szczegółowoZBIÓR ZADAŃ CKE 2015 ZAKRES ROZSZERZONY
ZBIÓR ZADAŃ CKE 2015 ZAKRES ROZSZERZONY Zadanie: 026 Na rysunku przedstawiono osiem planet Układu Słonecznego. Jedną z planet oznaczono literą A. Oceń prawdziwość poniższychinformacji. Wpisz znak X w
Bardziej szczegółowoGóry Izerskie. Wszechświat w pigułce.
Góry Izerskie. Wszechświat w pigułce. Tomek Mrozek 1. Instytut Astronomiczny UWr 2. Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Gdybym miał zacząć od samego początku Najpierw nie istniało nic, a potem to nic wybuchło
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ TEMATYCZNY. Prawa Keplera (fizyka, informatyka poziom rozszerzony)
Autorzy scenariusza: SCENARIUSZ TEMATYCZNY OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Bardziej szczegółowoPozorne orbity planet Z notatek prof. Antoniego Opolskiego. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN
Pozorne orbity planet Z notatek prof. Antoniego Opolskiego Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Początek Młody miłośnik astronomii patrzy w niebo Młody miłośnik astronomii
Bardziej szczegółowoFizyka z astronomią. Klasa I C Profil matematyczny
Fizyka z astronomią Klasa I C Profil matematyczny Klasa matematyczna Przedmioty rozszerzone matematyka, fizyka Języki obce: język angielski, do wyboru język niemiecki lub rosyjski Obowiązkowe przedmioty
Bardziej szczegółowoWirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha
Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informa cje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA MARZEC 2013 Instrukcja dla
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie Światłem
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 2 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Rozwój cywilizacyjny, wprowadzenie sztucznego oświetlenia, wzrost populacji i gęstości zaludnienia spowodował nie tylko
Bardziej szczegółowoVIII POWIATOWY KONKURS ASTRONOMICZNY COPERNICUS REGULAMIN
VIII POWIATOWY KONKURS ASTRONOMICZNY COPERNICUS REGULAMIN Lidzbark 2016 1 Konkurs z astronomii dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych organizuje się na zasadach określonych w niniejszym regulaminie.
Bardziej szczegółowo1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5.
Budowa i ewolucja Wszechświata Autor: Weronika Gawrych Spis treści: 1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd
Bardziej szczegółowo... Zadanie 55. (0-1) Oblicz różnicę czasu słonecznego między Hrubieszowem (50 49'N, 23 53'E) a Cedynią (52 53'N, 14 12'E). Obliczenia: ...
Zadanie 54. (0-2) Wybierz i podkreśl spośród podanych lat te, które były latami przestępnymi. Uzasadnij swój wybór. 966, 1145, 1256, 1314, 1400, 1512, 1600, 1678, 1893, 1924, 2005 Uzasadnienie: Zadanie
Bardziej szczegółowoWirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha
Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA CZERWIEC 2013 Instrukcja dla
Bardziej szczegółowoPoza przedstawionymi tutaj obserwacjami planet (Jowisza, Saturna) oraz Księżyca, zachęcamy również do obserwowania plam na Słońcu.
Zachęcamy do eksperymentowania z amatorską fotografią nieba. W przygotowaniu się do obserwacji ciekawych zjawisk może pomóc darmowy program Stellarium oraz strony internetowe na przykład spaceweather.com
Bardziej szczegółowoPożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.
Pożegnania Opustoszałe gniazda bocianie, coraz wcześniejsze zachody Słońca, zimne noce i zmieniające barwy liście na drzewach i krzewach to zapowiedź pory jesiennej pożegnanie pięknego w tym roku gorącego
Bardziej szczegółowoPlan Pracy Sekcji Astronomicznej w 2012/13 roku Cel główny: Poznajemy świat galaktyk jako podstawowego zbiorowiska gwiazd we Wszechświecie.
Plan Pracy Sekcji Astronomicznej w 2012/13 roku Cel główny: Poznajemy świat galaktyk jako podstawowego zbiorowiska gwiazd we Wszechświecie. Cele pomocnicze: 1. Galaktyka jako zbiorowisko gwiazd 2. Obiekty
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE OGNISKOWYCH SOCZEWEK
WYZNACZANIE OGNISKOWYCH SOCZEWEK Cel ćwiczenia:. Wyznaczenie ogniskowej cienkiej soczewki skupiającej.. Wyznaczenie ogniskowej cienkiej soczewki rozpraszającej (za pomocą wcześniej wyznaczonej ogniskowej
Bardziej szczegółowoKartkówka powtórzeniowa nr 2
Terminarz: 3g 7 lutego 3b, 3e 8 lutego 3a, 3c, 3f 9 lutego Kartkówka powtórzeniowa nr 2 Zagadnienia: 1. czas słoneczny 2. ruch obrotowy i obiegowy Słońca 3. dni charakterystyczne, oświetlenie Ziemi Ad.
Bardziej szczegółowoTreści prezentowane w filmie:
PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELI PRZEWODNIK PO FILMIE DLA NAUCZYCIELI Hubble 3D to trójwymiarowy film dokumentalny, przedstawiający wyprawę serwisową do Kosmicznego Teleskopu Hubble a. Teleskop juŝ od 20 lat
Bardziej szczegółowoCzy Słońce zawsze świeci tak samo?
Odkrywcy świata Autor: Anna Romańska, Marcin Piotrowicz Lekcja 5 i 6: Czy Słońce zawsze świeci tak samo? Zajęcia doświadczalne wprowadzające w cykl Energia Słońca. Uczeń poprzez obserwacje poznaje zależności
Bardziej szczegółowo