Ruch Gwiazd. Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3
|
|
- Ludwik Krupa
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 3 Rok 2017
2 1. Wstęp teoretyczny Ludzka wyobraźnia łączy rozproszone po niebie gwiazdy w pewne charakterystyczne wzory, ułatwiające nawigację po niebie. Już w dawnych czasach ludzie wyodrębnili grupy gwiazd, z których część przypominała im zwierzęta (Wielka i Mała Niedźwiedzica, Wielki i Mały Pies, Łabędź, Orzeł, Baran, Byk), stworzenia mityczne (Smok, Centaur, Pegaz) czy bohaterów (Orion, Herkules, Perseusz). W ten sposób cały obszar nieba został podzielony według tych charakterystycznych zbiorów gwiazd na gwiazdozbiory. W najstarszym, pochodzącym z II w n.e. spisie gwiazdozbiorów, sporządzonym przez greckiego astronoma Klaudiusza Ptolemeusza, było ich tylko 48. W czasie epoki odkryć geograficznych, Europejczycy zaczęli podróżować na południe i obserwować fragmenty nieba niewidoczne z Europy. Wówczas astronomowie zaczęli tworzyć nowe konstelacje, ale ze względu na to, że nie istniały żadne reguły wskazujące jak należy to robić, każdy astronom dzielił niebo według własnego uznania. Pojawiło się wiele nowych gwiazdozbiorów, nie tylko po to, by wypełnić mapy nieba, takie jak poniżej przedstawiona mapa żyjącego w XVII wieku astronoma gdańskiego Jana Heweliusza (Rys.1), ale również by przypodobać się władcom, na cześć których nazywano gwiazdy i konstelacje. Rysunek 1. Mapa nieba północnego z atlasu Jana Heweliusza z zaznaczonymi gwiazdozbiorami i figurami symbolizującymi te konstelacje. W końcu astronomowie uznali, że należy wprowadzić pewien porządek w nazewnictwie i przebiegu granic pomiędzy konstelacjami. W ten sposób, w 1930 r. Międzynarodowa Unia Astronomiczna ustaliła podział nieba na 88 gwiazdozbiorów. Codziennie widzimy jak nad naszymi głowami przemieszczają się gwiazdy, ale nie obserwujemy by zmieniały one swoje położenia względem innych gwiazd. Widoczny ruch gwiazd na niebie ze wschodu na zachód spowodowany jest oczywiście obrotem Ziemi wokół własnej osi. Z kolei to, że Ziemia obiega Słońce powoduje, iż w zimie widzimy gwiazdozbiory nieobecne w lecie. Jednak zawsze o tej samej porze roku, widzimy te same konstelacje i to w tych samych miejscach na niebie. Z tego właśnie powodu, przez stulecia ludzie wierzyli, że położenia gwiazd są niezmienne. Nie jest to jednak prawda, co można sprawdzić porównując współczesne mapy nieba z tymi, które zostały opracowane przed wiekami. Wszystkie gwiazdy w Galaktyce poruszają się z pewną prędkością, obiegając centrum galaktyki 2
3 podobnie jak planety obiegają Słońce. Na przykład Słońce, z całym Układem Słonecznym, porusza się z prędkością ok. 220 km/s. Gwiazdy tworzące poszczególne gwiazdozbiory są zazwyczaj tak bardzo oddalone od siebie, że w żaden sposób na siebie nie wpływają. Dodatkowo gwiazdy te znajdują się w różnych odległościach od Słońca. W związku z tym, każda gwiazda konstelacji porusza się względem Słońca praktycznie niezależnie od pozostałych. Gdybyśmy mogli obserwować niebo przez bardzo długi okres czasu zauważylibyśmy, że gwiazdy powoli zmieniają swoje położenie względem innych gwiazd, zmieniając tym samym wygląd konstelacji. Oprócz wspomnianego powyżej ruchu własnego gwiazd, jeszcze jedno zjawisko wpływa na to, że nocne niebo nie zawsze będzie tak wyglądało jak wygląda dzisiaj. W wyniku przyciągania Słońca i Księżyca, oś Ziemi (nachylona pod kątem 23,5 do płaszczyzny orbity) nie jest stale skierowana w jednym kierunku, lecz zatacza powoli okrąg wokół prostej prostopadłej do płaszczyzny orbity (Rys.2). Zjawisko to nazywa się precesją. Czas, po jakim oś obrotu Ziemi zatoczy pełen okrąg nazywa się rokiem platońskim. Jest to okres bardzo długi trwa około 26 tysięcy lat. Rysunek 2. Precesja osi ziemskiej. Kierunek ruchu precesyjnego osi ziemskiej jest oznaczony czerwonymi strzałkami. 2. Cel doświadczenia Celem doświadczenia jest ukazanie wiekowych zmian w układach gwiazd na niebie pod wpływem ruchów własnych i precesji. 3. Opis wykonania doświadczenia Do wykonania doświadczenia wykorzystamy darmowy program Stellarium. Można go pobrać ze strony Zaraz po uruchomieniu programu zobaczymy widok nieba (Rys.3). 3
4 Rysunek 3. Główny widok programu Stellarium. Za pomocą myszki i strzałek na klawiaturze możliwe jest obracanie i powiększanie widoku, wybór obiektów na niebie, itd. Sterowanie jest zasadniczo intuicyjne i nie powinno sprawiać większych trudności. W razie jednak ich wystąpienia, można skorzystać z okna pomocy (klawisz F1). Po przemieszczeniu myszki w rejon lewego dolnego rogu okna, ukaże się nam pasek, zawierający opcje widoku i sterowania czasem (Rys.4). Możliwe jest włączenie/wyłączenie widoku ziemi, atmosfery, siatek współrzędnych, itd. Możliwe jest również przyspieszanie, spowalnianie, zatrzymywanie, odwracanie biegu czasu oraz wyjście z programu. Rysunek 4. Dolny pasek programu. Podobnie, po przemieszczeniu kursora w lewy rejon ekranu, ukaże się nam kolejny pasek umożliwiający wybór bardziej zaawansowanych opcji: lokalizacji obserwatora, daty i godziny obserwacji, wyszukiwania obiektów, itp. (Rys.5). 4
5 Rysunek 5. Lewy pasek programu. W menu lokalizacji możemy ustalić nasze położenie, wybierając planetę, kraj i miejscowość, bądź wpisując odpowiednie współrzędne (Rys.6). Rysunek 6. Okno lokalizacji. Podobnie, wybierając z lewego paska okno Daty/Czasu, możliwe jest ustalenie momentu obserwacji (Rys.7). 5
6 Rysunek 7. Okno Daty/Czasu. Korzystając z pomocy programu Stellarium, znajdź gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy w dniu, w którym przeprowadzasz doświadczenie. Zapisz nazwy własne siedmiu najjaśniejszych gwiazd, składających się na charakterystyczny układ zwany Wielkim Wozem. Wykonaj zrzut ekranu, prezentujący obecny wygląd Wielkiego Wozu. Następnie przejdź do roku przed nasza erą i wykonaj podobny zrzut ekranu. Powtórz tę czynność dla roku naszej ery. Porównaj wygląd gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy w tych trzech okresach czasu (obecnym, lat p.n.e. i lat n.e.). Co można wywnioskować na podstawie takiego porównania? Następnie wróć do czasów obecnych i znajdź Gwiazdę Polarną, położoną w pobliżu północnego bieguna nieba, w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. Jej obecne położenie stanowi dobry wskaźnik orientacyjny, pozwalający określić kierunek północny (Rys.2). Po odnalezieniu Gwiazdy Polarnej, widok w Stellarium powinien wyglądać mniej więcej jak na ilustracji poniżej (Rys.8). Po kliknięciu na Gwiazdę Polarną, ukażą się informacje na jej temat. Między innymi znajdziemy tu wartość wielkości gwiazdowej czy współrzędne gwiazdy. Wielkość gwiazdowa jest miarą jasności obiektu. Im mniejsza jest jej wartość, tym jaśniejszy jest obiekt. Bardzo jasne obiekty (Słońce, Księżyc, niektóre gwiazdy i planety) oznaczane są ujemnymi wielkościami gwiazdowymi. Z kolei współrzędne obiektów astronomicznych nazywają się: rektascensja (często oznaczana jako RA) i deklinacja. Są to odpowiedniki długości i szerokości geograficznej na Ziemi. Im deklinacja bliższa 90 stopniom, tym obiekt znajduje się bliżej bieguna niebieskiego. W celu wykonania kolejnej części doświadczenia, wygodnie jest włączyć linie gwiazdozbiorów, siatkę równikową, montaż paralaktyczny oraz wyłączyć atmosferę i ziemię (patrz strzałki na Rys.8). 6
7 Konkurs Astronomiczny Astrolabium Rysunek 8. Widok na Gwiazdę Polarną w Stellarium wraz z zaznaczonymi parametrami i ustawieniami podanymi w tekście. Siatka równikowa (zaznaczona cienkimi liniami) zbiega się w północnym biegunie nieba. Przyspiesz upływ czasu i obserwuj jak Gwiazda Polarna zmienia swoje położenie względem północnego bieguna niebieskiego. Za ile lat powróci ona w pobliże bieguna niebieskiego? Przyjmuje się, że Wielka Piramida w Gizie (Rys.9) została zbudowana około 2500 roku p.n.e. Piramidy zorientowane są wedle kierunków geograficznych i ówczesnego układu gwiazd. Jaka gwiazda pełniła rolę Gwiazdy Polarnej w czasie budowy Wielkiej Piramidy? Znajdź najjaśniejszą gwiazdę w odległości nie większej niż dwa stopnie od północnego bieguna niebieskiego dla podanej daty. 1 Rysunek 9. Piramidy w Gizie. Źródło: Wikipedia. Na koniec, znajdź jasną gwiazdę o nazwie Wega, która znajduje się w gwiazdozbiorze Lutni. Kiedy przyjmie ona rolę Gwiazdy Polarnej2? Czyli kiedy znajdzie się w odległości nie większej niż 5 stopni od bieguna niebieskiego. 7
Inne Nieba. Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 4 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Układ Słoneczny jest niezwykle skomplikowanym mechanizmem. Mnogość parametrów przekłada się na mnogość zjawisk, jakie można
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:
Bardziej szczegółowoCykl Metona. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1
Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 1 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Od czasów prehistorycznych życie człowieka regulują trzy regularnie powtarzające się cykle astronomiczne. Pierwszy z nich
Bardziej szczegółowoOdległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1
Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Rok 2015 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę tzw.
Bardziej szczegółowoWędrówki między układami współrzędnych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wędrówki między układami współrzędnych Piotr A. Dybczyński Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej z obserwacji astronomicznych. Piotr A. Dybczyński Związek czasu słonecznego z gwiazdowym. Zadanie:
Bardziej szczegółowoGdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie
Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Realizując ten temat wspólnie z uczniami zajęliśmy się określeniem położenia Ziemi w Kosmosie. Cele: Rozwijanie umiejętności określania kierunków geograficznych
Bardziej szczegółowoOdległość kątowa. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5
Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 5 Rok 2019 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca, mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę
Bardziej szczegółowoAnaliza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1.
Analiza danych Zadanie 1. Zdjęcie 1 przedstawiające część gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, zostało zarejestrowane kamerą CCD o rozmiarze chipu 17mm 22mm. Wyznacz ogniskową f systemu optycznego oraz
Bardziej szczegółowoAplikacje informatyczne w Astronomii. Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych
Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych Skrót kursu: Tydzień I wstęp i planowanie pokazów popularnonaukowych a) współrzędne niebieskie układy
Bardziej szczegółowoZapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;
Geografia listopad Liceum klasa I, poziom rozszerzony XI Ziemia we wszechświecie Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;
Bardziej szczegółowo( W.Ogłoza, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Pracownia Astronomiczna)
TEMAT: Analiza zdjęć ciał niebieskich POJĘCIA: budowa i rozmiary składników Układu Słonecznego POMOCE: fotografie róŝnych ciał niebieskich, przybory kreślarskie, kalkulator ZADANIE: Wykorzystując załączone
Bardziej szczegółowoKGGiBM GRAFIKA INŻYNIERSKA Rok III, sem. VI, sem IV SN WILiŚ Rok akademicki 2011/2012
Rysowanie precyzyjne 7 W ćwiczeniu tym pokazane zostaną wybrane techniki bardzo dokładnego rysowania obiektów w programie AutoCAD 2012, między innymi wykorzystanie punktów charakterystycznych. Narysować
Bardziej szczegółowoRysowanie precyzyjne. Polecenie:
7 Rysowanie precyzyjne W ćwiczeniu tym pokazane zostaną różne techniki bardzo dokładnego rysowania obiektów w programie AutoCAD 2010, między innymi wykorzystanie punktów charakterystycznych. Z uwagi na
Bardziej szczegółowoLX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L
LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia 1. Przyjmij, że prędkość rotacji różnicowej Słońca, wyrażoną w stopniach na dobę, można opisać wzorem: gdzie φ jest szerokością heliograficzną.
Bardziej szczegółowoSTELLARIUM INSTRUKCJA OBSŁUGI
Wymagania systemowe: Windows (XP, Vista, 7) z DirectX 9.x oraz ServicePack najnowszego lub Mac OS X 10.3.x (lub wyższy), karta grafi czna 3D obsługująca OpenGL, min. 512 MB RAM, 1 GB wolnej pamięci na
Bardziej szczegółowoPozorne orbity planet Z notatek prof. Antoniego Opolskiego. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN
Pozorne orbity planet Z notatek prof. Antoniego Opolskiego Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Początek Młody miłośnik astronomii patrzy w niebo Młody miłośnik astronomii
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie Światłem
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 2 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Rozwój cywilizacyjny, wprowadzenie sztucznego oświetlenia, wzrost populacji i gęstości zaludnienia spowodował nie tylko
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z δ N t S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja. Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII
Fot.NASA FENIKS PRACOWNIA DYDAKTYKI ASTRONOMII PROPOZYCJA ĆWICZEŃ DZIENNYCH Z ASTRONOMII DLA UCZESTNIKÓW PROGRAMU FENIKS dr hab. Piotr Gronkowski, prof. UR gronk@univ.rzeszow.pl Uniwersytet Rzeszowski
Bardziej szczegółowoRuch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego
Ruch obiegowy Ziemi Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega Słońce po drodze zwanej orbitą ma ona kształt lekko wydłużonej elipsy Czas pełnego obiegu wynosi 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund okres ten nazywamy
Bardziej szczegółowo1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5.
Budowa i ewolucja Wszechświata Autor: Weronika Gawrych Spis treści: 1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd
Bardziej szczegółowoKontrola wiadomości Grawitacja i elementy astronomii
Kontrola wiadomości Grawitacja i elementy astronomii I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 15 października Kartkówka w klasie IA - 20 minut Grupa 1 1 Wykonaj rysunek ilustrujący sposób wyznaczania odległości
Bardziej szczegółowo24 godziny 23 godziny 56 minut 4 sekundy
Ruch obrotowy Ziemi Podstawowe pojęcia Ruch obrotowy, inaczej wirowy to ruch Ziemi wokół własnej osi. Oś Ziemi jest teoretyczną linią prostą, która przechodzi przez Biegun Północny i Biegun Południowy.
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Przykładowe zagadnienia. Piotr A. Dybczyński Z BN E N h W Nd A S BN Z t δ N S α BS zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt
Bardziej szczegółowoUkłady współrzędnych równikowych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński 15 października 2013 Układ współrzędnych sferycznych Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje
Bardziej szczegółowoUkłady współrzędnych równikowych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Układy współrzędnych równikowych Piotr A. Dybczyński Taki układ wydaje się prosty. Sytuacja komplikuje się gdy musimy narysować i używać dwóch lub trzech
Bardziej szczegółowoPożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.
Pożegnania Opustoszałe gniazda bocianie, coraz wcześniejsze zachody Słońca, zimne noce i zmieniające barwy liście na drzewach i krzewach to zapowiedź pory jesiennej pożegnanie pięknego w tym roku gorącego
Bardziej szczegółowoWspółrzędne geograficzne
Współrzędne geograficzne Siatka kartograficzna jest to układ południków i równoleżników wykreślony na płaszczyźnie (mapie); jest to odwzorowanie siatki geograficznej na płaszczyźnie. Siatka geograficzna
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium III Edycja 25 marca 2015 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 75 minut. 1. Przyszłość. Ludzie mieszkają w stacjach kosmicznych w kształcie okręgu o promieniu
Bardziej szczegółowoZestaw 1. Rozmiary kątowe str. 1 / 5
Materiały edukacyjne Tranzyt Wenus 2012 Zestaw 1. Rozmiary kątowe Czy zauważyliście, że drzewo, które znajduje się daleko wydaje się być dużo mniejsze od tego co jest blisko? To zjawisko nazywane jest
Bardziej szczegółowoXXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2
-2/1- Zadanie 8. W każdym z poniższych zdań wpisz lub podkreśl poprawną odpowiedź. XXXIX OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 2 A. Słońce nie znajduje się dokładnie w centrum orbity
Bardziej szczegółowoGwiazdozbiory (konstelacje)
Gwiazdozbiory (konstelacje) To zupełnie przypadkowe ugrupowania gwiazd. Ponieważ gwiazdy przemieszczają się na niebie, toteż dziś gwiazdozbiory wyglądają inaczej niż sto tysięcy lat temu i będą wyglądały
Bardziej szczegółowoŚciąga eksperta. Ruch obiegowy i obrotowy Ziemi. - filmy edukacyjne on-line. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi.
Ruch obiegowy i obrotowy Ziemi Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi Ruch obiegowy W starożytności uważano, że wszystkie ciała niebieskie wraz ze Słońcem poruszają się wokół Ziemi. Jest to tzw. teoria geocentryczna.
Bardziej szczegółowoTworzenie nowego rysunku Bezpośrednio po uruchomieniu programu zostanie otwarte okno kreatora Nowego Rysunku.
1 Spis treści Ćwiczenie 1...3 Tworzenie nowego rysunku...3 Ustawienia Siatki i Skoku...4 Tworzenie rysunku płaskiego...5 Tworzenie modeli 3D...6 Zmiana Układu Współrzędnych...7 Tworzenie rysunku płaskiego...8
Bardziej szczegółowoPaździernikowe tajemnice skrywane w blasku Słońca
Październikowe tajemnice skrywane w blasku Słońca Do tej pory zajmowaliśmy się po części opisem nieba nocnego. I to nie powinno dziwić: wszak ta pora nadaje się na obserwacje rozgwieżdżonego nieba. Tymczasem
Bardziej szczegółowoGrawitacja - powtórka
Grawitacja - powtórka 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest A. Jednorodne pole grawitacyjne istniejące w obszarze sali lekcyjnej jest wycinkiem centralnego
Bardziej szczegółowoBiuletyn Astronomiczny nr 2
Biuletyn Astronomiczny nr 2 W kwietniu skupimy się przede wszystkim na opisie rozgwieżdżonego nieba ponieważ takie interesujące zjawiska jak koniunkcje Księżyca z planetami czy zakrycia gwiazd przez Księżyc,
Bardziej szczegółowoAstronomia poziom rozszerzony
Astronomia poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) ś ż ś ę ł ść ę ż ł ł ść ę ż ł ł ść Ł Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 39. Zadanie 2. (1 pkt) Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 28. Do podanych niżej miejscowości dobierz
Bardziej szczegółowoZiemia jako planeta w Układzie Słonecznym
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako planeta w Układzie Słonecznym Data courtesy Marc Imhoff of NASA GSFC and Christopher Elvidge of NOAA NGDC. Image by Craig Mayhew and Robert
Bardziej szczegółowoJaki jest Wszechświat?
1 Jaki jest Wszechświat? Od najmłodszych lat posługujemy się terminem KOSMOS. Lubimy gry komputerowe czy filmy, których akcja rozgrywa się w Kosmosie, na przykład Gwiezdne Wojny. Znamy takie słowa, jak
Bardziej szczegółowoBLENDER- Laboratorium 1 opracował Michał Zakrzewski, 2014 r. Interfejs i poruszanie się po programie oraz podstawy edycji bryły
BLENDER- Laboratorium 1 opracował Michał Zakrzewski, 2014 r. Interfejs i poruszanie się po programie oraz podstawy edycji bryły Po uruchomieniu programu Blender zawsze ukaże się nam oto taki widok: Jak
Bardziej szczegółowoRUCH OBROTOWY I OBIEGOWY ZIEMI
1. Wpisz w odpowiednich miejscach następujące nazwy: Równik, Zwrotnika Raka, Zwrotnik Koziorożca iegun Południowy, iegun Północny Koło Podbiegunowe Południowe Koło Podbiegunowe Południowe RUCH OROTOWY
Bardziej szczegółowoJak rozwiązywać zadania.
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Jak rozwiązywać zadania. Piotr A. Dybczyński zenit północny biegun świata BN miejscowy południk astronomiczny Z punkt wschodu szerokość geograficzna deklinacja
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do rysowania w 3D. Praca w środowisku 3D
Wprowadzenie do rysowania w 3D 13 Praca w środowisku 3D Pierwszym krokiem niezbędnym do rozpoczęcia pracy w środowisku 3D programu AutoCad 2010 jest wybór odpowiedniego obszaru roboczego. Można tego dokonać
Bardziej szczegółowoIRONCAD. TriBall IRONCAD Narzędzie pozycjonujące
IRONCAD IRONCAD 2016 TriBall o Narzędzie pozycjonujące Spis treści 1. Narzędzie TriBall... 2 2. Aktywacja narzędzia TriBall... 2 3. Specyfika narzędzia TriBall... 4 3.1 Kula centralna... 4 3.2 Kule wewnętrzne...
Bardziej szczegółowonawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku.
14 Nawigacja dla żeglarzy nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. Rozwiązania drugiego problemu nawigacji, tj. wyznaczenia bezpiecznej
Bardziej szczegółowoNACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY. Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego.
RUCH OBIEGOWY ZIEMI NACHYLENIE OSI ZIEMSKIEJ DO PŁASZCZYZNY ORBITY Orbita tor ciała niebieskiego lub sztucznego satelity krążącego wokół innego ciała niebieskiego. OBIEG ZIEMI WOKÓŁ SŁOŃCA W czasie równonocy
Bardziej szczegółowoTworzenie prezentacji w MS PowerPoint
Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Program PowerPoint dostarczany jest w pakiecie Office i daje nam możliwość stworzenia prezentacji oraz uatrakcyjnienia materiału, który chcemy przedstawić. Prezentacje
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Wyznaczanie prawidłowej orientacji zdjęcia słonecznej fotosfery, wykonanego teleskopem TAD Gloria.
Ćwiczenie 1 Wyznaczanie prawidłowej orientacji zdjęcia słonecznej fotosfery, wykonanego teleskopem TAD Gloria. Autorzy: Krzysztof Ropek, uczeń I Liceum Ogólnokształcącego w Bochni Grzegorz Sęk, astronom
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Spis treści. I. Wprowadzenie... 2. II. Tworzenie nowej karty pracy... 3. a. Obiekty... 4. b. Nauka pisania...
INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA Spis treści I. Wprowadzenie... 2 II. Tworzenie nowej karty pracy... 3 a. Obiekty... 4 b. Nauka pisania... 5 c. Piktogramy komunikacyjne... 5 d. Warstwy... 5 e. Zapis... 6 III. Galeria...
Bardziej szczegółowoZiemia we Wszechświecie lekcja powtórzeniowa
Scenariusz lekcji Scenariusz lekcji powtórzeniowej do podręczników PULS ZIEMI 1 i PLANETA NOWA 1 45 min Ziemia we Wszechświecie lekcja powtórzeniowa t Hasło programowe: Ziemia we Wszechświecie/Ruchy Ziemi.
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy I III Gimnazjum Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 60 minut. 1. 11 kwietnia 2017 roku była pełnia Księżyca. Pełnia w dniu 11 kwietnia będzie
Bardziej szczegółowo4. Ruch obrotowy Ziemi
4. Ruch obrotowy Ziemi Jednym z pierwszych dowodów na ruch obrotowy Ziemi było doświadczenie, wykazujące ODCHYLENIE CIAŁ SWOBODNIE SPADAJĄCYCH Z WIEŻY: gdy ciało zostanie zrzucone z wysokiej wieży, to
Bardziej szczegółowoFizyka i Chemia Ziemi
Fizyka i Chemia Ziemi Temat 5: Zjawiska w układzie Ziemia - Księżyc T.J. Jopek jopek@amu.edu.pl IOA UAM 2012-01-26 T.J.Jopek, Fizyka i chemia Ziemi 1 Ruch orbitalny Księżyca Obserwowane tarcze Księżyca
Bardziej szczegółowoLIV Olimpiada Astronomiczna 2010 / 2011 Zawody III stopnia
LIV Olimpiada Astronomiczna 2010 / 2011 Zawody III stopnia 1. Wskutek efektów relatywistycznych mierzony całkowity strumień promieniowania od gwiazdy, która porusza się w kierunku obserwatora z prędkością
Bardziej szczegółowoAnimacje z zastosowaniem suwaka i przycisku
Animacje z zastosowaniem suwaka i przycisku Animacja Pole równoległoboku Naukę tworzenia animacji uruchamianych na przycisk zaczynamy od przygotowania stosunkowo prostej animacji, za pomocą, której można
Bardziej szczegółowoPoza przedstawionymi tutaj obserwacjami planet (Jowisza, Saturna) oraz Księżyca, zachęcamy również do obserwowania plam na Słońcu.
Zachęcamy do eksperymentowania z amatorską fotografią nieba. W przygotowaniu się do obserwacji ciekawych zjawisk może pomóc darmowy program Stellarium oraz strony internetowe na przykład spaceweather.com
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium V Edycja 29 kwietnia 2019 roku Klasy IV VI Szkoły Podstawowej Odpowiedzi
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. W każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Liczba punktów przyznawanych za właściwą odpowiedź na pytanie jest różna i uzależniona od stopnia trudności
Bardziej szczegółowoGeografia jako nauka. Współrzędne geograficzne.
Geografia (semestr 3 / gimnazjum) Lekcja numer 1 Temat: Geografia jako nauka. Współrzędne geograficzne. Geografia jest nauką opisującą świat, w którym żyjemy. Wyraz geographia (z języka greckiego) oznacza
Bardziej szczegółowoSprawdzian Na rysunku przedstawiono siłę, którą kula o masie m przyciąga kulę o masie 2m.
Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A Sprawdzian 1. 1. Orbita każdej planety jest elipsą, a Słońce znajduje się w jednym z jej ognisk. Treść tego prawa podał a) Kopernik. b) Newton. c) Galileusz. d) Kepler..
Bardziej szczegółowoOpozycja... astronomiczna...
Opozycja... astronomiczna... Pojęcie opozycja bez dodatków ją bliżej określających jest intuicyjnie zrozumiałe. Wyraz ma swoją etymologię łacińską - oppositio i oznacza przeciwstawienie. Przenosząc to
Bardziej szczegółowoZadania do testu Wszechświat i Ziemia
INSTRUKCJA DLA UCZNIA Przeczytaj uważnie czas trwania tekstu 40 min. ). W tekście, który otrzymałeś są zadania. - z luką - rozszerzonej wypowiedzi - zadania na dobieranie ). Nawet na najłatwiejsze pytania
Bardziej szczegółowoAnaliza mechanizmu korbowo-suwakowego
Cel ćwiczenia: Metody modelowania i symulacji kinematyki i dynamiki z wykorzystaniem CAD/CAE Laboratorium I Analiza mechanizmu korbowo-suwakowego Celem ćwiczenia jest zapoznanie ze środowiskiem symulacji
Bardziej szczegółowo1.2. Geografia fizyczna ogólna
1. Zadania 17 1.2. Geografia fizyczna ogólna 1.2.1. Ziemia we Wszechświecie Zadanie 26. Na rysunku przedstawiono osiem planet Układu Słonecznego. Jedną z planet oznaczono literą A. Źródło: http://www.eszkola-wielkopolska.pl
Bardziej szczegółowoObliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity. Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie
Obliczanie pozycji obiektu na podstawie znanych elementów orbity Rysunek: Elementy orbity: rozmiar wielkiej półosi, mimośród, nachylenie a - wielka półoś orbity e - mimośród orbity i - nachylenie orbity
Bardziej szczegółowoTellurium szkolne [ BAP_1134000.doc ]
Tellurium szkolne [ ] Prezentacja produktu Przeznaczenie dydaktyczne. Kosmograf CONATEX ma stanowić pomoc dydaktyczną w wyjaśnianiu i demonstracji układu «ZIEMIA - KSIĘŻYC - SŁOŃCE», zjawiska nocy i dni,
Bardziej szczegółowoKONKURS ASTRONOMICZNY
SZKOLNY KLUB PRZYRODNICZY ALTAIR KONKURS ASTRONOMICZNY ETAP PIERWSZY 1. Jakie znasz ciała niebieskie? Gwiazdy, planety, planety karłowate, księŝyce, planetoidy, komety, kwazary, czarne dziury, ciemna materia....
Bardziej szczegółowoPraktyczne przykłady wykorzystania GeoGebry podczas lekcji na II etapie edukacyjnym.
Praktyczne przykłady wykorzystania GeoGebry podczas lekcji na II etapie edukacyjnym. Po uruchomieniu Geogebry (wersja 5.0) Pasek narzędzi Cofnij/przywróć Problem 1: Sprawdź co się stanie, jeśli połączysz
Bardziej szczegółowoPodstawy technologii cyfrowej i komputerów
BESKIDZKIE TOWARZYSTWO EDUKACYJNE Podstawy technologii cyfrowej i komputerów Budowa komputerów cz. 2 systemy operacyjne mgr inż. Radosław Wylon 2010 1 Spis treści: Rozdział I 3 1. Systemy operacyjne 3
Bardziej szczegółowoTERENOZNAWSTWO. 1.Orientowanie się w terenie
TERENOZNAWSTWO 1.Orientowanie się w terenie Umiejętność ta ma na celu oznaczanie kierunków stron świata, własnego stanowiska w odniesieniu do przedmiotów terenowych oraz rozpoznawanie ich, jak również
Bardziej szczegółowoZacznij przygodę z Gwiazdami Zmiennymi. Misja: Zmierzenie jasności gwiazdy zmiennej beta. Lutni (beta Lyrae)
Zacznij przygodę z Gwiazdami Zmiennymi Misja: Zmierzenie jasności gwiazdy zmiennej beta Lutni (beta Lyrae) 3, 2, 1, Start ZACZYNAMY 1. Potrzebne będzie: - bezchmurne nocne niebo - mapa nieba np. z AAVSO
Bardziej szczegółowoFormatowanie komórek
Formatowanie komórek Korzystając z włączonego paska narzędziowego Formatowanie możemy, bez szukania dodatkowych opcji sformatować wartości i tekst wpisany do komórek Zmiana stylu czcionki (pogrubienie,
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt graficzny z metamorfozą (ćwiczenie dla grup I i II modułowych) Otwórz nowy rysunek. Ustal rozmiar arkusza na A4. Z przybornika wybierz rysowanie elipsy (1). Narysuj okrąg i nadaj mu średnicę 100
Bardziej szczegółowoLutowe niebo. Wszechświat Kopernika, De revolutinibus, 1566 r.
Lutowe niebo I znowu możemy nieco uwagi poświęcić Mikołajowi Kopernikowi, którego 545 rocznica urodzin przypada 19 lutego. Postać ta do dziś stanowi inspirację nie tylko dla astronomów, ale i osób związanych
Bardziej szczegółowoGłówne elementy zestawu komputerowego
Główne elementy zestawu komputerowego Monitor umożliwia oglądanie efektów pracy w programach komputerowych Mysz komputerowa umożliwia wykonywanie różnych operacji w programach komputerowych Klawiatura
Bardziej szczegółowoPoszukiwania SN1006. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 2
Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 2 Rok 2019 1. Wstęp teoretyczny Informacje o obiektach obserwowanych na niebie w dawnych czasach pochodzą z zapisków astrologów żyjących przed wiekami.
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCJA TRÓJKĄTA 1 KONSTRUKCJA TRÓJKĄTA 2 KONSTRUKCJA CZWOROKĄTA KONSTRUKCJA OKRĘGU KONSTRUKCJA STYCZNYCH
Wstęp Ten multimedialny program edukacyjny zawiera zadania konstrukcyjne pozwalające na samodzielne ćwiczenie i sprawdzenie wiadomości w zakresie konstrukcji podstawowych figur geometrycznych. Jest przeznaczony
Bardziej szczegółowoPORTAL LOKALNY. Częstochowa- miejski system informacji turystycznej. Przygotowała: Monika Szymczyk
PORTAL LOKALNY Częstochowa- miejski system informacji turystycznej Przygotowała: Monika Szymczyk Strona tytułowa portalu wygląda przystępnie i czytelnie. Czas otwierania strony to około 3 s. Elementy na
Bardziej szczegółowoRysunek 1: Okno timeline wykorzystywane do tworzenia animacji.
Ćwiczenie 5 - Tworzenie animacji Podczas tworzenia prostej animacji wykorzystywać będziemy okno Timeline domyślnie ustawione na dole okna Blendera (Rys. 1). Proces tworzenia animacji polega na stworzeniu
Bardziej szczegółowoJeżeli pole Krawędź będzie zaznaczone uzyskamy obramowanie w całej wstawianej tabeli
Tabela Aby wstawić tabelę do dokumentu należy wybrać z górnego menu Tabela-->Wstaw-->Tabela W kategorii Rozmiar określamy z ilu kolumn i ilu wierszy ma się składać nasza tabela. Do dokumentu tabelę możemy
Bardziej szczegółowoZadanie 3. Praca z tabelami
Zadanie 3. Praca z tabelami Niektóre informacje wygodnie jest przedstawiać w tabeli. Pokażemy, w jaki sposób można w dokumentach tworzyć i formatować tabele. Wszystkie funkcje związane z tabelami dostępne
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA KALIBRACJI TRUETRUE
INSTRUKCJA KALIBRACJI TRUETRUE Jeżeli Twój robot TRUETRUE nie działa prawidłowo, występują drobne odchylenia w poruszaniu się w linii prostej lub robot nie obraca się o pełne 90, możesz w prosty sposób
Bardziej szczegółowoInstrukcja użytkownika. części mapowej. portalu stałego monitoringu. hałasu komunikacyjnego
Instrukcja użytkownika części mapowej portalu stałego monitoringu hałasu komunikacyjnego BMTcom Sp. z o.o. - Spis treści 1 Wprowadzenie... 4 2 Zakładka Mapa... 5 2.1 Legenda... 6 2.2 Panel zadań... 7 2.2.1
Bardziej szczegółowoWidoki WPROWADZENIE. Rzutowanie prostokątne - podział Rzuty prostokątne dzieli się na trzy rodzaje: widoki,.przekroje, kłady.
Widoki WPROWADZENIE Rzutowanie prostokątne - podział Rzuty prostokątne dzieli się na trzy rodzaje: widoki, przekroje, kłady Widoki obrazują zewnętrzną czyli widoczną część przedmiotu Przekroje przedstawiają
Bardziej szczegółowoPodręczna pomoc Microsoft Power Point 2007
Podręczna pomoc Microsoft Power Point 2007 Animacja (przejście) slajdu... 2 Wybór przejścia slajdu... 2 Ustawienie dźwięku dla przejścia... 3 Ustawienie szybkości przejścia slajdu... 4 Sposób przełączenia
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi funkcjami i pojęciami związanymi ze środowiskiem AutoCAD 2012 w polskiej wersji językowej.
W przygotowaniu ćwiczeń wykorzystano m.in. następujące materiały: 1. Program AutoCAD 2012. 2. Graf J.: AutoCAD 14PL Ćwiczenia. Mikom 1998. 3. Kłosowski P., Grabowska A.: Obsługa programu AutoCAD 14 i 2000.
Bardziej szczegółowoVIII POWIATOWY KONKURS ASTRONOMICZNY COPERNICUS REGULAMIN
VIII POWIATOWY KONKURS ASTRONOMICZNY COPERNICUS REGULAMIN Lidzbark 2016 1 Konkurs z astronomii dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych organizuje się na zasadach określonych w niniejszym regulaminie.
Bardziej szczegółowoBadanie ruchu złożenia
Badanie ruchu złożenia W wersji Standard programu SolidWorks mamy do dyspozycji dwie aplikacje: Podstawowy ruch symulacja ruchu z użyciem grawitacji, sprężyn, napędów oraz kontaktu między komponentami.
Bardziej szczegółowoJowisz i jego księŝyce
Jowisz i jego księŝyce Obserwacje przez niewielką lunetkę np: Galileoskop Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 Projekt Jesteś Galileuszem Imię i Nazwisko 1 :... Adres:... Wiek:... Jowisza łatwo odnaleźć
Bardziej szczegółowoPrzyspieszenie na nachylonym torze
PS 2826 Wersja polska: M. Sadowska UMK Toruń Przyspieszenie na nachylonym torze Kinematyka: ruch prostoliniowy, stałe przyspieszenie, sporządzanie wykresów. Potrzebny sprzęt Nr części Ilość sztuk PASPORT
Bardziej szczegółowoETAP II. Astronomia to nauka. pochodzeniem i ewolucją. planet i gwiazd. na wydarzenia na Ziemi.
ETAP II Konkurencja I Ach te definicje! (każda poprawnie ułożona definicja warta jest aż dwa punkty) Astronomia to nauka o ciałach niebieskich zajmująca się badaniem ich położenia, ruchów, odległości i
Bardziej szczegółowoGalaktyki i Gwiazdozbiory
Galaktyki i Gwiazdozbiory Co to jest Galaktyka? Galaktyka (z gr. γαλα mleko) duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii. Typowa galaktyka
Bardziej szczegółowo1. Umieść kursor w miejscu, w którym ma być wprowadzony ozdobny napis. 2. Na karcie Wstawianie w grupie Tekst kliknij przycisk WordArt.
Grafika w dokumencie Wprowadzanie ozdobnych napisów WordArt Do tworzenia efektownych, ozdobnych napisów służy obiekt WordArt. Aby wstawić do dokumentu obiekt WordArt: 1. Umieść kursor w miejscu, w którym
Bardziej szczegółowoKroki: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 października - 12 listopada 2010
Kroki: CZEGO potrzebuję? Długopis lub ołówek Latarka z czerwonym światłem lub do trybu nocnego GPS, dostęp do Internetu lub mapa topograficzna Wydrukowany Przewodnik obserwatora z formularzem raportu JAK
Bardziej szczegółowoWirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha
Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA CZERWIEC 2013 Instrukcja dla
Bardziej szczegółowoOficyna Wydawnicza UNIMEX ebook z zabezpieczeniami DRM
Oficyna Wydawnicza UNIMEX ebook z zabezpieczeniami DRM Opis użytkowy aplikacji ebookreader Przegląd interfejsu użytkownika a. Okno książki. Wyświetla treść książki podzieloną na strony. Po prawej stronie
Bardziej szczegółowoDyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy.
ZAŁĄCZNIK V. SŁOWNICZEK. Czas uniwersalny Czas uniwersalny (skróty: UT lub UTC) jest taki sam, jak Greenwich Mean Time (skrót: GMT), tzn. średni czas słoneczny na południku zerowym w Greenwich, Anglia
Bardziej szczegółowoul. Marii Skłodowskiej-Curie 7 39-400 Tarnobrzeg tel/fax (15) 823 82 75 e-mail: market@astrozakupy.pl
ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7 39-400 Tarnobrzeg tel/fax (15) 823 82 75 e-mail: market@astrozakupy.pl ul. Grunwaldzka 31C 60-783 Poznań tel/fax (61) 853 24 76 e-mail:poznan@astrozakupy.pl ABC TELESKOPU
Bardziej szczegółowoZaznaczanie komórek. Zaznaczenie pojedynczej komórki polega na kliknięciu na niej LPM
Zaznaczanie komórek Zaznaczenie pojedynczej komórki polega na kliknięciu na niej LPM Aby zaznaczyć blok komórek które leżą obok siebie należy trzymając wciśnięty LPM przesunąć kursor rozpoczynając od komórki
Bardziej szczegółowo