1. ANALIZA WSKAŹNIKOWA prosta WŁAŚCIWA KONSTRUKCJA WSKAŹNIKÓW WŁAŚCIWA INTERPRETACJA ICH POZIOMU

Transkrypt

1 1. ANALIZA WSKAŹNIKOWA prosta WŁAŚCIWA KONSTRUKCJA WSKAŹNIKÓW WŁAŚCIWA INTERPRETACJA ICH POZIOMU 2. ANALIZA WSKAŹNIKOWA kompleksowa Interpretacja wskaźników w powiązaniu z innymi wskaźnikami (kompleksowe czytanie wskaźników) 3. ANALIZA WSKAŹNIKOWA zintegrowana Funkcyjne powiązanie wskaźników głównie w formie układów hierarchicznych JK-WZ-UW 20

2 WSKAŹNIKI Rentowności Handlowej (strumieniowe) Zasobów Płynności finansowej Statyczne Dynamiczne oparte o Cash Flow Dynamiczne oparte o rotacje Zadłużenia Strukturalne Możliwości obsługi zadłużenia Sprawności (Aktywności) JK-WZ-UW 21 Rynku kapitałowego

3 WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI 1. Wskaźnik marży brutto [R mb ]. Jest on możliwy do policzenia, jeśli rachunek zysków i strat jest zestawiony w wariancie kalkulacyjnym lub, jeśli przedsiębiorstwo prowadzi podział kosztów na zmienne i stałe. R mb Zysk (strata) brutto na sprzedaży Przychody ze sprzedaży 100 Wskaźnik charakteryzuje rentowność produktową podstawowej działalności operacyjnej. JK-WZ-UW 22

4 2. Wskaźnik rentowności operacyjnej [R op ] Może on być liczony na dwóch poziomach: (1) Rentowność podstawowej działalności operacyjnej R (1) op Zysk (strata) na sprzedaży Przychody ze sprzedaży 100 (2) Rentowność podstawowej i pozostałej działalności operacyjnej R (2) op Zysk (strata)na dzialalności operacyjnej 100 Przychody ze sprzedaży Dla wariantu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat R op (1) może być porównany z R mb. Jeśli różnica jest niewielka należy to interpretować jako względnie niski udział kosztów ogólnych (obsługi działalności operacyjnej), a więc zjawisko raczej pozytywne (w przybliżeniu - niskie koszty stałe). JK-WZ-UW 23

5 3. Wskaźnik rentowności brutto [R br ] Może być liczony na dwóch poziomach: (1) uwzględniając wyłącznie koszty i przychody finansowe R (1) br Zysk (strata) brutto na działalnoś ci gospodarczej 100 Przychody ze sprzedaży HISTORYCZNE (2) uwzględniając dodatkowo zyski i straty nadzwyczajne R (2) br Zysk (strata) brutto Przychody ze sprzedaży Wskaźnik rentowności netto [R n ] R n Zysk (strata) netto Przychody ze sprzedaży 100 Jest to wskaźnik syntetycznie zbierający informacje zawarte w poprzednich wskaźnikach oraz dodatkowo obejmuje stopień obciążeń podatkowych. JK-WZ-UW 24

6 5. Wskaźnik rentowności majątku [ROA] ROA Zysk(strata)netto 100 Wartośćaktywów Problemem przy budowie tego wskaźnika jest przyjęcie odpowiedniej wartości aktywów. Mając do dyspozycji podstawową sprawozdawczość finansową możliwe są następujące rozwiązania: 1) Zysk netto (roczny) odniesiony do początkowej wartości aktywów (np. na początek roku), 2) Zysk netto (roczny) odniesiony do końcowej wartości aktywów (np. na koniec roku), 3) Zysk netto (roczny) odniesiony do średniej wartości aktywów ( [wart. początk. aktywów + wart. końc. aktywów] / 2 ). JK-WZ-UW 25

7 6. Wskaźnik rentowności kapitału własnego [ROE] ROE Zysk (strata)netto 100 Kapitał własny Podobnie jak przy wskaźniku ROA, także w tym wypadku należy przyjmować jednolitą metodologię, a więc np. wartość kapitału własnego średnia w roku lub wartość kapitału własnego na koniec roku. Dodatkowym problemem jest sprecyzowanie pojęcia kapitał własny. Wartość wskaźnika ROE może być porównana z oprocentowaniem lokat długoterminowych (np. bony skarbowe, obligacje rządowe, depozyty w bankach powyżej roku). Oczywiście powinna być wyższa od nich. JK-WZ-UW 26

8 Wsk. marży brutto Wsk. zyskowności operacyjnej Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży Wynik na pozostałej działalności operacyjnej Wsk. zyskowności brutto Wynik na operacjach finansowych Wynik nadzwyczajny HISTORYCZNE Obciążenia podatkowe Wsk. zyskowności netto Wsk. zyskowności aktywów Wsk. zwrotu kapitału Rotacja aktywów Struktura kapitału Zn Akt Zn Akt S Z własnego wł JK-WZ-UW 27 n Zn Kap S Akt

9 ZMODYFIKOWANE WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI Wsk.rent.o perac. Przychody Zysk operacyjny ze sprzedaży + Przych. z pozost. działaln. operac. Wsk.r.z dział.gosp. Przych. Zysk z działalnoś ci gospodarcz ej ze sprzed. + Przych. z poz. dział. operac. + Przych.fin ans. HISTORYCZNE Wsk.rent.b rutto Przych.ze sprzed. + Przych. Zysk brutto z poz.dział. operac. + Przych.fin. + Zyski ndzw. Wsk.rent.n etto Przych.ze sprzed. + Przych. Zysk netto z poz.dział. operac. + Przych.fin. + Zyski ndzw. JK WZ UW 28

10 WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI CZĄSTKOWEJ Rent.opera c.podst. Zysk ze Przychody sprzedaży ze sprzedaży Rent.opera c.pozostał a Wynik na pozostałej działaln.o perac. Przych. z pozost. działaln. operac. Rent.dział aln.finans. Wynik na działaln.f inansowej Przych. z działaln. finansowej JK WZ UW 29

11 WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI (statyczne) 1. WSKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI A K T Y W A B I E Ż Ą C E Z O B O W I Ą Z A N I A B I E Ż Ą C E 2. WSKAŹNIK WYSOKIEJ PŁYNNOŚCI ( szybki ) A K T Y W A B I E Ż Ą C E - Z A P A S Y Z O B O W I Ą Z A N I A B I E Ż Ą C E 3. WSKAŹNIK GOTÓWKOWEGO POKRYCIA ZOBOWIĄZAŃ Ś R O D K I P I E N I Ę Ż N E ( + ew.krótkot erm. papiery Z O B O W I Ą Z A N I A B I E Ż Ą C E wart.) 4. POZIOM KAPITAŁU OBROTOWEGO A K T Y W A B I E Ż Ą C E - Z O B O W I Ą Z A N I A B I E Ż Ą C E 5. WSKAŹNIK POZIOMU KAPITAŁU OBROTOWEGO K A P I T A Ł O B R O T O W Y 100 A K T Y W A JK-WZ-UW 31

12 KAPITAŁ OBROTOWY Aktywa bieżące Zobowiązania bieżące KO (Wsk. Bieżacej Płynności 1) * Zobowiązania bieżące lub KO constans, jeśli nie ma istotnych zmian w aktywach i kapitałach JK-WZ-UW 32

13 WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA 1. Wskaźnik ogólnego poziomu zadłużenia [Z-og] Ogółem zadłużenie Z - og 100 Wartość aktywów Wg oficjalnej sprawozdawczości do licznika Z-og proponuje się zaliczyć Zobowiązania długoterminowe, Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne oraz Rozliczenia międzyokresowe i rezerwy. 2. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego [Z-Kwł] Jest on uzupełnieniem wskaźnika poprzedniego. Określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego. Ma on niejako charakter proporcji między dwoma głównymi częściami pasywów. Ogółem zadłużenie Z - Kwł Kapitał własny 3. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego [Z-dł] Jest on także określany jako wskaźnik długu lub wskaźnik ryzyka. Zobowiązania długoterminowe to długi wymagalne do spłaty w okresie dłuższym niż rok. Z - dł Zadłużenie długotermi nowe Kapitał własny W wielu sytuacjach w praktyce przyjmuje się, że racjonalny poziom tego wskaźnika to przedział między 0,5 a 1,0. JK-WZ-UW 33

14 WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA 4. Wskaźnik pokrycia zobowiązań majątkiem [Z-mk] Wskaźnik występuje w kilku odmianach. Ogólnie biorąc, ma on jednak informować o stopniu zabezpieczenia (gwarantowania) majątkiem istniejącego zadłużenia. Z - mk (1) Wartość majątku ogółem Zobowiązania długoterminowe Z - mk (2) Wartość majątku trwałego Zobowiązania długoterminowe Z - mk (3) Wartośćmajątkutrwałego Zobowiązania długoterminowe kredytowe JK-WZ-UW 34

15 5. Wskaźnik pokrycia obsługi długu [Z-obsł] Pojęciem obsługi długu obejmuje się spłatę rat kapitałowych oraz odsetek (a także innych opłat, prowizji bankowych związanych z obsługą zadłużenia). Wskaźnik może przybierać dwie postacie. Z - obsł (1) Zysk na działalności operacyjnej Raty kapitałowe + Odsetki Z - obsł (2) Zysk netto Raty kapitałowe + Odsetki Wskaźnik określa stopień zabezpieczenia obsługi kredytu wygospodarowanym zyskiem. Wg opinii Banku Światowego Z-obsł(1) powinien mieć minimalną wartość 1,2-1,3, zaś - optymalną: nawet ok.2,5. Wskaźnik Z-obsł(2) oparty na zysku netto powinien osiągać minimum wartość równą 1, ale w praktyce powinien być większy od jedności. JK-WZ-UW 35

16 6.Wskaźnik gotówkowego pokrycia obsługi długu [Z-obsł-got] Jest to bardziej praktyczna i istotna dla oceny wiarygodności kredytowej przedsiębiorstwa odmiana wskaźnika Z-obsł. Empiryczną normą liczbową podawaną w niektórych źródłach jest wartość Z-obsł-got na poziomie co najmniej 1,5. Z - obsł - got Zysk netto + Amortyzacja Raty kapitałowe + Odsetki 7. Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych [Z-ods] Bieżące obciążenie przedsiębiorstwa z tytułu zadłużenia polega przede wszystkim na płaceniu odsetek. Są one pokrywane z zysku operacyjnego. Dlatego postać wskaźnika jest następująca. Z - ods Zysk na działalności operacyjnej Odsetki Wskaźnik ten wykorzystuje się głównie w tych sytuacjach, gdy raty kredytu są odroczone w czasie w stosunku do płatności odsetek, i np. przedsiębiorstwo będzie owe raty spłacać z nowo zaciąganych pożyczek. W innych sytuacjach do analizowania tej sfery finansów przedsiębiorstwa wystarcza wskaźnik Z-obsł. Jeśli jednak przedsiębiorstwo oblicza wskaźnik Z-ods może przyjmować, że jego wartość nie powinna być niższa niż 1,5 JK-WZ-UW 36

17 WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI (SPRAWNOŚCI) FINANSOWEJ 1. Wskaźnik obrotu aktywów [OA] i obrotu aktywów trwałych [OAtrw] Przychody ze sprzedaży OA Wartość aktywów OA Przychody ze sprzedaży Wartość aktywów trwałych Wielkość wskaźnika można interpretować jako ilość jednostek pieniężnych zrealizowanych przychodów ze sprzedaży przypadających na jednostkę pieniężną zaangażowanego majątku. 2. Wskaźniki: obrotu (rotacji) zapasów [OZ] i cyklu zapasów w dniach [CZ] Należy zwrócić uwagę jaki rodzaj zapasów jest analizowany. Przychody ze sprzedaży (roczne) OZ Przeciętny stan zapasów Przeciętny stan zapasów CZ Przychody ze sprzedaży Wskaźnik obrotu (rotacji) należności [ON] i cyklu należności w dniach [CN] Wskaźnik CN jest często określany jako wskaźnik inkasa należności. Przychody ze sprzedaży (roczne) ON Przeciętny stan należności Przeciętny stan należności Przychody ze sprzedaży 365 JK-WZ-UW CN 37

18 4. Wskaźnik obrotu (rotacji) zobowiązań krótkoterminowych [OZob] i wskaźnik cyklu regulowania zobowiązań krótkoterminowych w dniach [CZob] Koszty wytworzenia produkcjisprzedanej (roczne) OZob Zobowiązania krótkoterminowe(wartośćśrednia) Zobowiązania krótkoterminowe(wartośćśrednia) CZob Koszty wytworzenia produkcjisprzedanej(roczne) 365 Wśród zobowiązań krótkoterminowych często dominują zobowiązania wobec dostawców, dlatego w praktyce często używa się wskaźnika CZob w odniesieniu do zobowiązań z tytułu dostaw: CZob' Zobowiązania z tytułu dostaw (wart.średnia) Wartość zakupów surowców, materiałów, energii i in. (roczna) Wskaźnik pozycji kredytowej [WPKr] Dla sytuacji płatniczej przedsiębiorstwa wskazane jest, aby wielkość CN (dni inkasowania należności) była mniejsza od wielkości CZob (dni regulowania zobowiązań krótkoterminowych). Sytuacja taka da się opisać sformułowaniem: przedsiębiorstwo częściej otrzymuje gotówkę z należności niż reguluje swoje płatności zobowiązaniowe. Tę relację opisuje wskaźnik WPKr. WPKr Należności od odbiorców Zobowiązania wobec dostawców Wskaźnik WPKr, jak widać, relacjonuje należności w stosunku do zobowiązań. Jest on liczbą niemianowaną. Czym jest wyższy od jedności, tym przedsiębiorstwo jest bardziej kredytodawcą niż JK-WZ-UW 38 kredytobiorcą - chodzi oczywiście o kredyty handlowe (kupieckie) przy rozliczeniach z dostawcami i odbiorcami.