OPRACOWANIE MODELU FIZYCZNEGO I MATEMATYCZNEGO SYSTEMU AUTOMATYCZNEGO STEROWANIA ŻAGLAMI NA JACHCIE ŻAGLOWYM
|
|
- Mateusz Piekarski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Mgr inż. Konrad ŚWIERBLEWSKI Wojskowa Akademia Techniczna OPRACOWANIE MODELU FIZYCZNEGO I MATEMATYCZNEGO SYSTEMU AUTOMATYCZNEGO STEROWANIA ŻAGLAMI NA JACHCIE ŻAGLOWYM Streszczenie: W artykule przedstawiono model fizyczny i matematyczny systemu automatycznego sterowania żaglami na jachcie żaglowym. Układ pozwala na automatyczną regulację stopnia wybrania żagli w zależności od czynników zewnętrznych kierunku wiatru i jego prędkości oraz kąta przechylenia jachtu. PHYSICAL AND MATHEMATICAL MODEL OF THE AUTOMATED SAIL CONTROL SYSTEM FOR YACHTS Abstract: This article describes physical and mathematical models of the automated sail control system. Such a system automatically controls sails position based on three conditions wind direction and speed, as well as yacht s inclination angle. Słowa kluczowe: model fizyczny, model matematyczny, sterowanie żaglami, jacht żaglowy, automatyzacja Keywords: physical model, mathematical model, sail control, yacht, automated system 1. WPROWADZENIE Jachty żaglowe stają się coraz bardziej popularną formą rekreacji. Jednocześnie są one coraz lepiej wyposażone, wygodniejsze, bardziej luksusowe tak żeby spełniać oczekiwania klientów. Powoduje to także wzrost wielkości jachtu zwłaszcza przeznaczonego do żeglugi morskiej. Wzrost powierzchni żagli, a więc jednocześnie wzrost siły niezbędnej do ich obsługi i zwiększenie odległości pomiędzy punktami mocowań lin sterujących żaglami wpływają negatywnie na regulowanie ich położenia tzw. stopnia wybrania. Z doświadczenia wynika, że coraz trudniejsze, a czasami wręcz niemożliwe staje się jednoczesne operowanie sterem i wszystkimi dostępnymi żaglami. Powoduje to często, że po ustaleniu kursu jachtu ustawia się żądany stopień wybrania żagli, a następnie blokuje liny, aż do kolejnej zmiany kursu. Takie rozwiązanie negatywnie wpływa na bezpieczeństwo żeglugi, gdyż nie daje możliwości szybkiej reakcji na zmianę kierunku i siły wiatru. Skutek takiego działania może być taki, że jacht nadmiernie się przechyli, a w skrajnym przypadku wywróci, po tym, gdy załoga nie zdąży dostosować stopnia wybrania żagla do zmieniających się warunków. Blokowanie szotów w żegludze morskiej niesie za sobą także inne niebezpieczeństwo. Mianowicie, powierzchnia żagli jest na tyle duża, że siła ciągu jest znacznie większa od sił 667
2 wytwarzanych przez ster. Istnieje więc ryzyko, że bez zmiany stopnia wybrania żagla, samym sterem nie będzie można zmienić kierunku płynięcia na tyle szybko, by uniknąć kolizji. Zastosowanie na jachcie systemu automatycznej regulacji stopnia wybrania żagli pozwoli na zwiększenie bezpieczeństwa żeglugi poprzez ciągłe reagowanie na zmieniające się warunki i uniknięcie sytuacji niebezpiecznych. Ponadto zaproponowany system wyeliminuje konieczność poruszania się po jachcie do miejsc mocowania szotów, co przy niedoświadczonej załodze lub trudnych warunkach atmosferycznych, również w znaczący sposób poprawi bezpieczeństwo załogi. Inną kwestią związaną z poprawą bezpieczeństwa jest całkowita eliminacja błędów powodowanych przez niedoświadczenie czy nieuwagę załogi. Poprawnie zaprojektowany i zainstalowany układ automatycznej regulacji stopnia wybrania żagli będzie prawidłowo oceniał kierunek i prędkość wiatru. Pozwoli to na precyzyjne i poprawne ustawienie żagli do aktualnie panujących warunków. Istotnymi kwestiami żeglugi są zarówno bezpieczeństwo, jak i efektywność, a stałe utrzymywanie właściwego ustawienia żagli zdecydowanie poprawia obie te charakterystyki. Zastosowanie systemu automatycznego sterowania żaglami poprawi zatem bezpieczeństwo i efektywność żeglugi, ale ma także jeszcze jeden ważny aspekt umożliwi żeglowanie osobom niepełnosprawnym. Ludzie ci, dzięki tego typu systemom nie będą musieli jednocześnie obsługiwać kilku elementów (takich jak ster i żagle), co w dużym stopniu ułatwi proces sterowania jachtem żaglowym. Wszystkie wymienione powody sprawiają, że realizacja automatycznego sterowania żaglami może spotkać się z szerokim zainteresowaniem. 2. MODEL FIZYCZNY Pierwszym etapem opracowywania założeń na system automatycznego sterowania żaglami na jachcie jest wyznaczenie czynników, od których zależy ustawianie żagli. Najistotniejszymi z nich są: kierunek wiatru względem osi wzdłużnej jachtu, określany także jako kurs jachtu względem wiatru lub kąt kursowy; kąt przechyłu jachtu; prędkość wiatru. Kurs jachtu względem wiatru jest podstawowym czynnikiem wyznaczającym położenie żagla. Na rysunku 1 przedstawiono cztery podstawowe kursy jachtu względem wiatru począwszy od kursu najbardziej zbliżonego do kąta martwego są to: bejdewind, półwiatr, baksztag oraz fordewind. 668
3 Rys. 1. Kursy jachtu względem wiatru W kursie fordewind żagiel powinien być maksymalnie wyluzowany, a szot mieć maksymalną długość. Natomiast w kursie ostry bejdewind żagiel powinien być maksymalnie wybrany, co odpowiada minimalnej długości szota. System automatycznego sterowania żaglami powinien regulować długość szota tak, aby żagiel był wybrany odpowiednio do aktualnego kursu jachtu. Kolejnym czynnikiem, który zgodnie z teorią żeglowania ma wpływ na ustawienie żagli, jest kąt przechyłu jachtu (φ). W tabeli 1 zestawiono i przedstawiono wartość optymalnego kąta przechyłu w każdym z kursów oraz procentowy stopień wybrania żagla przypisany do danego kursu jachtu względem wiatru. Tabela 1. Optymalny kąt przechyłu jachtu w zależności od kursu względem wiatru Kurs Optymalny kąt przechyłu Stopień wybrania żagla (φ) Bejdewind % Półwiatr % Baksztag % Fordewind 0-15 < 25% Optymalny kąt przechyłu jest jednocześnie wartością graniczną, po przekroczeniu której zwłaszcza w kursach ostrych, znacznie zwiększa się ryzyko wywrócenia jachtu. System automatycznej regulacji jachtu powinien mieć zatem możliwość reagowania na zwiększenie się przechyłu jachtu poprzez luzowanie żagla tak, żeby zmniejszyć wartość siły aerodynamicznej działającej na żagiel i jednocześnie zmniejszyć wartość siły przechyłu, a tym samym kąta przechyłu jachtu. 669
4 Trzecim czynnikiem wypływającym na stopień wybrania żagli jest prędkość wiatru. Niemniej jednak ze względu na ogromne różnice w budowie jachtów i ich dzielności (odporności na warunki pogodowe), szczególną uwagę zwrócono nie na bezwzględną prędkość wiatru, ale na nagłą zmianę jego prędkości. Najbardziej niebezpiecznym dla żeglugi zjawiskiem związanym z siłą wiatru są nagłe jego porywy, tzw. szkwały. Zgodnie z definicją, szkwał to nagły wzrost prędkości wiatru o co najmniej 8 m/s od prędkości początkowej powyżej 10 m/s. Jest to jednak definicja dotycząca żeglugi na morzu. Na śródlądziu natomiast groźny może być nagły wzrost prędkości, niezależnie od prędkości początkowej. W tabeli 2 zestawiono zależności pomiędzy różnicą prędkości wiatru zmierzoną w pewnym odstępie czasu a procentowym zmniejszeniem stopnia wybrania żagla. Tabela 2. Zmniejszenie stopnia wybrania żagla w zależności od wzrostu prędkości wiatru Optymalny kąt przechyłu Stopień wybrania żagla (φ) % % % 0-15 < 25% System automatycznego sterowania żaglami powinien zapewniać możliwość wyluzowania żagli przy nagłym wzroście prędkości wiatru. Jednocześnie przy stałym i długotrwałym wzroście prędkości zaleca się zmianę żagli na mniejsze, zamiast ciągłego ich luzowania w celu zwiększenia efektywności żeglugi i zmniejszenia zużycia łopoczących żagli. 3. MODEL MATEMATYCZNY Następnym etapem projektowania systemu technicznego, po opracowaniu modelu fizycznego, jest matematyczny opis zależności pomiędzy danymi wejściowymi do systemu a sygnałem wyjściowym. Podstawowym czynnikiem warunkującym ustawienie żagla, zgodnie z opisanym modelem fizycznym jachtu, jest kąt kursowy jednostki względem wiatru. Do dalszych rozważań przyjęto, że kąt ten ma wartość α = 0, gdy kierunek wiatru jest równoległy do osi wzdłużnej jachtu, a zwrot zgodny z wektorem prędkości jachtu. Maksymalnie kąt α może przyjąć wartość 180 w przypadku, gdy kierunek wiatru jest równoległy do osi wzdłużnej jachtu, a jego zwrot przeciwny do wektora prędkości. W celu rozróżnienia halsu, wartość jest ujemna dla lewego halsu (wiatru wiejącego z lewej burty jachtu), a dodatnia dla prawego (wiatru wiejącego z prawej burty jachtu). Ściśle związany z kątem kursowym α jest stopień wybrania żagla Q. Stopień ten przyjmuje wartości z przedziału domkniętego, gdzie wartość 0 oznacza żagiel maksymalnie wyluzowany (maksymalną długość szota), a 10 żagiel maksymalnie wybrany (minimalną długość szota). Ze względu na kąt martwy, którego wartość przyjęto równą 90, zależność stopnia wybrania żagla Q od kąta α opisana jest następująco: gdy ; (1) gdy. 670
5 Pozostałe dwa czynniki wpływające na stopień wybrania żagla zostały uwzględnione w równaniu opisującym stopień wybrania żagla (Q) od kąta kursowego (α) za pomocą dwóch następujących współczynników: współczynnika A zależnego od zmiany prędkości wiatru; współczynnika B zależnego od różnicy pomiędzy optymalnym a rzeczywistym kątem przechyłu. Wartości współczynnika (A) w zależności od zmiany prędkości wiatru przedstawiono na rysunku 2. Rys. 2. Funkcja współczynnika A w zależności od zmiany prędkości wiatru Współczynnik (B), zależny od różnicy pomiędzy optymalnym a rzeczywistym kątem przechyłu jachtu, przyjmuje następujące wartości: 0 dla, 0,25 dla, 0,5 dla, 0,9 dla, gdzie: jest to różnica pomiędzy aktualnym ( ) a optymalnym ( ) kątem przechyłu. Optymalny kąt przechyłu definiowany jest natomiast następującym wzorem: przyjmując, że maksymalna wartość kąta przechyłu stopniach wynosi 60 i odpowiada maksymalnemu stopniu wybrania żagla, co z kolei odpowiada kursowi ostry bejdewind. Ostatecznie, po uwzględnieniu współczynników (A) i (B), równanie 1 opisujące stopień wybrania żagla (Q) od kąta kursowego (α) można rozwinąć do postaci: gdy ; (2) gdy ( ) ( ). 671
6 Tak opisany model matematyczny został zaimplementowany w symulacji wykonanej w programie MATLAB w celu weryfikacji poprawności przyjętych założeń i opisu matematycznego. 4. SYMULACJA W PROGRAMIE MATLAB Do zamodelowania układu automatycznego sterowania żaglami na jachcie wykorzystano środowisko MATLAB. Schemat funkcjonalny systemu przedstawiono na rys. 3. Rys. 3. Schemat funkcjonalny systemu automatycznego sterowania żaglami Sygnałami wejściowymi do układu są trzy czynniki warunkujące stopień wybrania żagli kierunek wiatru, jego prędkość i kąt przechyłu jachtu. Są to wielkości fizyczne wyznaczane za pomocą wiatromierza oraz akcelerometru. Następnie sygnał przekazywany jest do mikrokontrolera, który za pomocą sterownika podaje sygnały do elementu wykonawczego, jakim jest silnik krokowy. Jego zadaniem jest zwijanie lub rozwijanie szota tak, by osiągnąć zadany stopień wybrania żagla. Elementy układu, takie jak: wiatromierz, akcelerometr, mikrokontroler, sterownik silnika krokowego oraz silnik krokowy, zostały zamodelowane w środowisku MATLAB przy wykorzystaniu modułu SIMULINK. Dodatkowo, w tym samym środowisku zamodelowano obiekt sterowany, czyli jacht, który uproszczono do członu dynamicznego drugiego rzędu i zaimplementowano w sposób pokazany na rys. 4. Rys. 4. Model jachtu w środowisku MATLAB 672
7 MECHANIK 7/2014 Równanie różniczkowe wykorzystane do modelowania zostało wyprowadzone i opisane w pozycji literaturowej [6] następująco: (3). Postać taką uzyskano, posługując się powszechnie stosowanym równaniem różniczkowym drugiego rzędu zawierającym tylko charakterystyki jachtu. Postać podstawową równania: uzupełniono o wartości współczynnika tłumienia kołysań D oraz częstość kątową kołysań. Charakterystyki te otrzymano przy wykorzystaniu zeskanowanego modelu jachtu oceanicznego w skali 1 : 40, którego cyfrową reprezentację przeniesiono do programu SolidEdge w celu obliczenia parametrów niezbędnych do uzyskania współczynnika D oraz częstości kołysań. Wykorzystując środowisko MATLAB, przeprowadzono wiele symulacji, zmieniając parametry wejściowe układu, jednocześnie obserwując zmiany stopnia wybrania żagla i kąta przechyłu jachtu przy zadanych warunkach. Na rysunku 5 przedstawiono wynik symulacji jednoczesnej zmiany dwóch parametrów wejściowych: prędkości wiatru zmieniającej się w przedziale od 0 do 30 km/h; kąta kursowego zmieniającego się w przedziale od 0 do 67,5. Odpowiada to stanowi włączenia systemu, gdy jacht płynie kursem 67,5 względem wiatru, wiejącego z prędkością 30 km/h, a żagle w momencie włączenia systemu są całkowicie wyluzowane. Rys. 5 Wykresy stopnia wybrania żagla i kąta przechyłu jachtu Z analizy wyników symulacji wynika, że przy zaproponowanej zmianie parametrów wejściowych układ zachowuje się poprawnie i zgodnie z oczekiwaniami. Osiągnięcie zadanego stopnia wybrania żagla zajmuje około 15 sekund (rys. 5a), co wiąże się z czasem niezbędnym na zwinięcie wymaganej części szota. Oscylacyjne, optymalne zmiany kąta przechyłu jachtu zachodzą w przedziale zmian dopuszczalnych, osiągając stan ustalony (odchylenie od zadanego o mniej niż 1 stopień) po około 30 sekundach (rys. 5b). Wyniki symulacji potwierdzają przewidywania teoretyczne. 5. PODSUMOWANIE Opierając się na symulacyjnym badaniu modelu automatycznego systemu sterowania żaglami, wykonanego w środowisku MATLAB, można jednoznacznie stwierdzić, że modele matematyczny i fizyczny zostały opracowane poprawnie. Układ tego typu jest w stanie 673
8 spełnić opisane założenia dotyczące zwiększenia bezpieczeństwa żeglugi i poprawy jej efektywności. Następnym etapem realizowania projektu będzie wykonanie prototypu i przetestowanie go w warunkach naturalnych. W dalszych badaniach naukowych należy natomiast zwrócić szczególną uwagę na integrację zaproponowanego systemu z układami radiolokacyjnymi i innymi elementami wykonawczymi. Zapewni to pełną automatyzację procesu sterowania jachtem. LITERATURA [1] Dąbrowski Z.: Elementy dynamiki jachtu żaglowego, wyd. 4, Alma-Press, Warszawa, [2] Kolaszewski A., Świdwiński P.: Żeglarz i sternik jachtowy, wyd. 11, Alma-Press, Warszawa, [3] Skórski W.: Modelowanie oddziaływania sił aerodynamicznych na jacht żaglowy, Przegląd Mechaniczny, nr 12/2006. [4] Górecki P., Stankiewicz B., Szajkowski P.: Projekt samosteru z aktywnie regulowanym kątem zaklinowania lotki, Przegląd Mechaniczny, nr 9/2004. [5] Dąbrowski Z.: O możliwościach oceny jachtu w warunkach naturalnych, Przegląd Mechaniczny, nr 9/2004. [6] Skórski W.: O ruchu jachtu liniowo czy nieliniowo, Przegląd Mechaniczny, nr 11/2007. [7] Świerblewski K.: Projekt układu automatycznego sterowania żaglami na jachcie, praca inżynierska, WAT, [8] Świerblewski K.: Projekt i wykonanie modelu układu automatycznego sterowania żaglami na jachcie, praca magisterska, WAT,
a) zwiększenia nawietrzności jachtu b) przesunięcia środka bocznego oporu w kierunku dziobu c) zwiększenia zawietrzności jachtu
1. Dla jachtu balastowego moment prostujący osiąga największą wartość przy kącie: 5. Na rysunku przedstawiono sposoby: a) 30-45 stopni b) 90 stopni c) 60 stopni 2. Na rysynku kurs względem wiatru oznaczony
Bardziej szczegółowoŻEGLARZ JACHTOWY TEORIA ŻEGLOWANIA
Wiatr. Kursy jachtu względem wiatru ŻEGLARZ JACHTOWY TEORIA ŻEGLOWANIA Wiatr rzeczywisty (WR) jest to ruch powietrza wywołany warunkami meteorologicznymi i ukształtowaniem terenu w odniesieniu do nieruchomego
Bardziej szczegółowoKultywator rolniczy - dobór parametrów sprężyny do zadanych warunków pracy
Metody modelowania i symulacji kinematyki i dynamiki z wykorzystaniem CAD/CAE Laboratorium 6 Kultywator rolniczy - dobór parametrów sprężyny do zadanych warunków pracy Opis obiektu symulacji Przedmiotem
Bardziej szczegółowoSposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania
Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,
Bardziej szczegółowoKatedra Automatyzacji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Automatyzacji
Katedra Automatyzacji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Opracowanie: mgr inż. Krystian Łygas, inż. Wojciech Danilczuk Na podstawie materiałów Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoMETODY OBLICZENIOWE. Projekt nr 3.4. Dariusz Ostrowski, Wojciech Muła 2FD/L03
METODY OBLICZENIOWE Projekt nr 3.4 Dariusz Ostrowski, Wojciech Muła 2FD/L03 Zadanie Nasze zadanie składało się z dwóch części: 1. Sformułowanie, przy użyciu metody Lagrange a II rodzaju, równania różniczkowego
Bardziej szczegółowoALGORYTM PROJEKTOWANIA ROZMYTYCH SYSTEMÓW EKSPERCKICH TYPU MAMDANI ZADEH OCENIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA BOJOWEGO
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (2) Nr 2, 24 Mirosław ADAMSKI Norbert GRZESIK ALGORYTM PROJEKTOWANIA CH SYSTEMÓW EKSPERCKICH TYPU MAMDANI ZADEH OCENIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA BOJOWEGO. WSTĘP
Bardziej szczegółowoSzybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym
Szybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym Systemy wbudowane (Embedded Systems) Systemy wbudowane (ang. Embedded Systems) są to dedykowane architektury komputerowe, które są integralną częścią
Bardziej szczegółowoTeoria żeglowania i manewrowania
Teoria żeglowania i manewrowania 1 Jaki żagiel należy zwiększyć na jachcie zawietrznym, aby go zrównoważyć? a) tylny b) przedni c) środkowy 2 Jak zwiększyć na jachcie nawietrznym zawietrzność, aby go zrównoważyć?
Bardziej szczegółowoKOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych
Ćwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą wyznaczania odpowiedzi skokowych oraz impulsowych podstawowych obiektów regulacji.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 5
KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 5 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ MODELOWANIE UKŁADÓW MECHANICZNYCH Badania analityczne układu mechanicznego
Bardziej szczegółowo1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI
Podstawy automatyki / Józef Lisowski. Gdynia, 2015 Spis treści PRZEDMOWA 9 WSTĘP 11 1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI 17 1.1. Automatyka, sterowanie i regulacja 17 1.2. Obiekt regulacji
Bardziej szczegółowoMgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL
Mgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL We wstępnej analizie przyjęto następujące założenia: Dwuwymiarowość
Bardziej szczegółowowiatr rzeczywisty własny pozorny
wiatr rzeczywisty własny pozorny wiatr rzeczywisty wiatr wywołany warunkami meteorologicznymi i ukształtowaniem terenu, wiatr własny ruch powietrza wynikający z poruszania się jachtu i przeciwny do kierunku
Bardziej szczegółowoMechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych
Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych 1 Sterowanie procesem oparte na jego modelu u 1 (t) System rzeczywisty x(t) y(t) Tworzenie
Bardziej szczegółowoPLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU: Żeglarstwo osób starszych, Kierunek Wychowanie Fizyczne, studia licencjackie stacjonarne, rok
Zakład Sport Wodnych Instytut Sportu PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU: Żeglarstwo osób starszych, Kierunek Wychowanie Fizyczne, studia licencjackie stacjonarne, rok 1. CELE NAUCZANIA: wyposażenie studentów w
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7
KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ LABORATORIUM MODELOWANIA Przykładowe analizy danych: przebiegi czasowe, portrety
Bardziej szczegółowoAutomatyka i robotyka ETP2005L. Laboratorium semestr zimowy
Automatyka i robotyka ETP2005L Laboratorium semestr zimowy 2017-2018 Liniowe człony automatyki x(t) wymuszenie CZŁON (element) OBIEKT AUTOMATYKI y(t) odpowiedź Modelowanie matematyczne obiektów automatyki
Bardziej szczegółowoAutomatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II
Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Zagadnienia na ocenę 3.0 1. Podaj transmitancję oraz naszkicuj teoretyczną odpowiedź skokową układu całkującego z inercją 1-go rzędu.
Bardziej szczegółowoAnalogowy sterownik silnika krokowego oparty na układzie avt 1314
Katedra Energoelektroniki i Automatyki Systemów Przetwarzania Energii 51 Konferencja Studenckich Kół Naukowych Bartłomiej Dąbek Adrian Durak - Elektrotechnika 3 rok - Elektrotechnika 3 rok Analogowy sterownik
Bardziej szczegółowoObliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika
Bardziej szczegółowoModelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka
Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka 2015 Wprowadzenie: Modelowanie i symulacja PROBLEM: Podstawowy problem z opisem otaczającej
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE ZASADY MAKSIMUM PONTRIAGINA DO ZAGADNIENIA
ZASTOSOWANIE ZASADY MAKSIMUM PONTRIAGINA DO ZAGADNIENIA DYNAMICZNYCH LOKAT KAPITAŁOWYCH Krzysztof Gąsior Uniwersytet Rzeszowski Streszczenie Celem referatu jest zaprezentowanie praktycznego zastosowania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.
Ćwiczenie M- Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego. Cel ćwiczenia: pomiar przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła fizycznego.. Przyrządy: wahadło rewersyjne, elektroniczny
Bardziej szczegółowoUNIKANIE NIEBEZPIECZNYCH SYTUACJI W ZŁYCH WARUNKACH POGODOWYCH W RUCHU STATKU NA FALI NADĄŻAJĄCEJ
MIROSŁAW JURDZIŃSKI Akademia Morska w Gdyni Katedra Nawigacji UNIKANIE NIEBEZPIECZNYCH SYTUACJI W ZŁYCH WARUNKACH POGODOWYCH W RUCHU STATKU NA FALI NADĄŻAJĄCEJ Podstawową zasadą planowania nawigacji jest
Bardziej szczegółowo1. Otwórz pozycję Piston.iam
1. Otwórz pozycję Piston.iam 2. Wybierz z drzewa wyboru poziomego Środowisko następnie Symulacja Dynamiczna 3. Wybierz Ustawienia Symulacji 4. W ustawieniach symulacji dynamicznej zaznacz: - Automatycznie
Bardziej szczegółowoRÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA
Dr inż. Andrzej Polka Katedra Dynamiki Maszyn Politechnika Łódzka RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA Streszczenie: W pracy opisano wzajemne położenie płaszczyzny parasola
Bardziej szczegółowoŻeglarz Jachtowy. Polski Związek Żeglarski. 1.1. Podstawowe przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej:
Żeglarz Jachtowy Polski Związek Żeglarski Program szkolenia: Wiedza teoretyczna: 1. Przepisy 1.1. Podstawowe przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej: -
Bardziej szczegółowoRys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik
Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik gdzie: m-masa bloczka [kg], ẏ prędkośćbloczka [ m s ]. 3. W kolejnym energię potencjalną: gdzie: y- przemieszczenie bloczka [m], k- stała sprężystości, [N/m].
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe opisujące ruch fotela z pilotem:
. Katapultowanie pilota z samolotu Równania różniczkowe opisujące ruch fotela z pilotem: gdzie D - siłą ciągu, Cd współczynnik aerodynamiczny ciągu, m - masa pilota i fotela, g przys. ziemskie, ρ - gęstość
Bardziej szczegółowoDrgania wymuszone - wahadło Pohla
Zagadnienia powiązane Częstość kołowa, częstotliwość charakterystyczna, częstotliwość rezonansowa, wahadło skrętne, drgania skrętne, moment siły, moment powrotny, drgania tłumione/nietłumione, drgania
Bardziej szczegółowoEkologiczny napęd żaglowo słoneczny o sztywnych żaglopłatach, wspomagany agregatem prądotwórczym.
Ekologiczny napęd żaglowo słoneczny o sztywnych żaglopłatach, wspomagany agregatem prądotwórczym. Poniżej zaproponowano perspektywiczny, zgłoszony do Urzędu Patentowego ekologiczny napęd żaglowo słoneczny
Bardziej szczegółowoAutomatyka i sterowania
Automatyka i sterowania Układy regulacji Regulacja i sterowanie Przykłady regulacji i sterowania Funkcje realizowane przez automatykę: regulacja sterowanie zabezpieczenie optymalizacja Automatyka i sterowanie
Bardziej szczegółowo1. Regulatory ciągłe liniowe.
Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie: Regulacja ciągła PID 1. Regulatory ciągłe liniowe. Zadaniem regulatora w układzie regulacji automatycznej jest wytworzenie sygnału sterującego u(t),
Bardziej szczegółowoSPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD
Dr inż. Jacek WARCHULSKI Dr inż. Marcin WARCHULSKI Mgr inż. Witold BUŻANTOWICZ Wojskowa Akademia Techniczna SPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD Streszczenie: W referacie przedstawiono możliwości
Bardziej szczegółowoW celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Bardziej szczegółowoMECHANIKA II. Dynamika ruchu obrotowego bryły sztywnej
MECHANIKA II. Dynamika ruchu obrotowego bryły sztywnej Daniel Lewandowski Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Katedra Mechaniki i Inżynierii Materiałowej http://kmim.wm.pwr.edu.pl/lewandowski/
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 7 - obiekty regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2018 Obiekty regulacji Obiekt regulacji Obiektem regulacji nazywamy proces technologiczny podlegający oddziaływaniu zakłóceń, zachodzący
Bardziej szczegółowoNajprostszy schemat blokowy
Definicje Modelowanie i symulacja Modelowanie zastosowanie określonej metodologii do stworzenia i weryfikacji modelu dla danego układu rzeczywistego Symulacja zastosowanie symulatora, w którym zaimplementowano
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT. Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 6 AUTOMATYKA
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 6 AUTOMATYKA II rok Kierunek Transport Temat: Transmitancja operatorowa. Badanie odpowiedzi układów automatyki. Opracował
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa.
Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Zakład eorii Sterowania Regulacja dwupołożeniowa. Kraków Zakład eorii Sterowania (E ) Regulacja dwupołożeniowa opis ćwiczenia.. Opis
Bardziej szczegółowo2.2 Opis części programowej
2.2 Opis części programowej Rysunek 1: Panel frontowy aplikacji. System pomiarowy został w całości zintegrowany w środowisku LabVIEW. Aplikacja uruchamiana na komputerze zarządza przebiegiem pomiarów poprzez
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska, Wydział Informatyki i Zarządzania. Modelowanie
Politechnika Wrocławska, Wydział Informatyki i Zarządzania Modelowanie Zad Procesy wykładniczego wzrostu i spadku (np populacja bakterii, rozpad radioaktywny, wymiana ciepła) można modelować równaniem
Bardziej szczegółowoŻeglarstwo. Kierunek: Jednostka organizacyjna: turystyka i rekreacja. Kod przedmiotu: Rodzaj studiów i profil: TR-L-32. Nazwa przedmiotu: Punkty ECTS
Jednostka organizacyjna: Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W ROKU AKADEMICKIM 2012/13 i 2013/2014 Wydział Turystyki i Rekreacji I stopień,
Bardziej szczegółowo501 892 942, SJM PZŻ/8211,
Teoria Żeglowania Tomasz Jarzębski Telefon: 501 892 942, Żeglarz: SJM PZŻ/8211, Instruktor PZŻ: MIŻ4334, Instruktor ISSA: Inland 00420, Instruktor ISSA: SEA 00394 http://www.pro-skippers.com/skipper/343
Bardziej szczegółowoMODELE I MODELOWANIE
MODELE I MODELOWANIE Model układ materialny (np. makieta) lub układ abstrakcyjny (np..rysunki, opisy słowne, równania matematyczne). Model fizyczny (nominalny) opis procesów w obiekcie (fizycznych, również
Bardziej szczegółowoTematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie)
Tematy prac dyplomowych w Katedrze Awioniki i Sterowania Studia II stopnia (magisterskie) Temat: Analiza właściwości pilotażowych samolotu Specjalność: Pilotaż lub Awionika 1. Analiza stosowanych kryteriów
Bardziej szczegółowo1. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem.
Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie:. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem. W regulacji dwupołożeniowej sygnał sterujący przyjmuje dwie wartości: pełne załączenie i wyłączenie...
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 15 Poz. 460 ZAKRES WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH
Dziennik Ustaw 15 Poz. 460 Załącznik nr 4 ZAKRES WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH I. Zakres wiedzy i umiejętności wymaganych do uzyskania patentu żeglarza jachtowego. 1) budowa jachtów, w tym: a) zasady obsługi
Bardziej szczegółowoDRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Rys Model układu
Ćwiczenie 7 DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie częstości drgań własnych układu o dwóch stopniach swobody, pokazanie postaci drgań odpowiadających
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 2
KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 2 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ MECHANIKA UKŁADÓW MECHANCZNYCH Modelowanie fizyczne układu o jednym stopniu
Bardziej szczegółowoElektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy. Obowiązkowy Polski VI semestr zimowy
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoOpis systemów dynamicznych w przestrzeni stanu. Wojciech Kurek , Gdańsk
Opis systemów dynamicznych Mieczysław Brdyś 27.09.2010, Gdańsk Rozważmy układ RC przedstawiony na rysunku poniżej: wejscie u(t) R C wyjście y(t)=vc(t) Niech u(t) = 2 + sin(t) dla t t 0 gdzie t 0 to chwila
Bardziej szczegółowoDefinicje i przykłady
Rozdział 1 Definicje i przykłady 1.1 Definicja równania różniczkowego 1.1 DEFINICJA. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu n nazywamy równanie F (t, x, ẋ, ẍ,..., x (n) ) = 0. (1.1) W równaniu tym t jest
Bardziej szczegółowoPROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM
Mostefa Mohamed-Seghir Akademia Morska w Gdyni PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM W artykule przedstawiono propozycję zastosowania programowania dynamicznego do rozwiązywania
Bardziej szczegółowoZastosowanie stereowizji do śledzenia trajektorii obiektów w przestrzeni 3D
Zastosowanie stereowizji do śledzenia trajektorii obiektów w przestrzeni 3D autorzy: Michał Dajda, Łojek Grzegorz opiekun naukowy: dr inż. Paweł Rotter I. O projekcie. 1. Celem projektu było stworzenie
Bardziej szczegółowoPROJECT OF FM TUNER WITH GESTURE CONTROL PROJEKT TUNERA FM STEROWANEGO GESTAMI
Bartosz Wawrzynek I rok Koło Naukowe Techniki Cyfrowej dr inż. Wojciech Mysiński opiekun naukowy PROJECT OF FM TUNER WITH GESTURE CONTROL PROJEKT TUNERA FM STEROWANEGO GESTAMI Keywords: gesture control,
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 8 - Wprowadzenie do automatyki procesów dyskretnych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 8 - Wprowadzenie do automatyki procesów dyskretnych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2016 Literatura Zieliński C.: Podstawy projektowania układów cyfrowych. PWN, Warszawa, 2003 Traczyk W.:
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 - Badanie charakterystyk skokowych regulatora PID.
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie KATEDRA AUTOMATYKI LABORATORIUM Aparatura Automatyzacji Ćwiczenie 4. Badanie charakterystyk skokowych regulatora PID. Wydział EAIiE kierunek
Bardziej szczegółowoĆw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2
1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej
Bardziej szczegółowoOpis ultradźwiękowego generatora mocy UG-500
R&D: Ultrasonic Technology / Fingerprint Recognition Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Sp. z o.o. ul. Otwarta 10a PL-50-212 Wrocław tel.: +48 71 3296853 fax.: 3296852 e-mail: optel@optel.pl NIP
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 4
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 4 Obszar określoności równania Jeżeli występująca w równaniu y' f ( x, y) funkcja f jest ciągła, to równanie posiada rozwiązanie. Jeżeli f jest nieokreślona w punkcie (x 0,
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZAGADNIENIA OPTYMALIZACJI PRZEGLĄDÓW OKRESOWYCH URZĄDZEŃ ELEKTRONICZNYCH
Problemy Kolejnictwa Zeszyt 149 89 Dr inż. Adam Rosiński Politechnika Warszawska WYBRANE ZAGADNIENIA OPTYMALIZACJI PRZEGLĄDÓW OKRESOWYCH URZĄDZEŃ ELEKTRONICZNYCH SPIS TREŚCI 1. Wstęp. Optymalizacja procesu
Bardziej szczegółowoDefinicje. Najprostszy schemat blokowy. Schemat dokładniejszy
Definicje owanie i symulacja owanie zastosowanie określonej metodologii do stworzenia i weryfikacji modelu dla danego rzeczywistego Symulacja zastosowanie symulatora, w którym zaimplementowano model, do
Bardziej szczegółowoPochodna funkcji a styczna do wykresu funkcji. Autorzy: Tomasz Zabawa
Pochodna funkcji a do wykresu funkcji Autorzy: Tomasz Zabawa 2018 Pochodna funkcji a do wykresu funkcji Autor: Tomasz Zabawa Pojęcie stycznej do wykresu funkcji f w danym punkcie wykresu P( x 0, f( x 0
Bardziej szczegółowoII. STEROWANIE I REGULACJA AUTOMATYCZNA
II. STEROWANIE I REGULACJA AUTOMATYCZNA 1. STEROWANIE RĘCZNE W UKŁADZIE ZAMKNIĘTYM Schemat zamkniętego układu sterowania ręcznego przedstawia rysunek 1. Centralnym elementem układu jest obiekt sterowania
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
POLITECHNIKA POZNAŃSKA Wydział Maszyn Roboczych i Transportu PRACA DYPLOMOWA BADANIA I MODELOWANIE PRACY UKŁADU NAPĘDOWEGO SAMOCHODU Z AUTOMATYCZNĄ SKRZYNIĄ BIEGÓW Autor: inŝ. Janusz Walkowiak Promotor:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII. Roman Kaula
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII Roman Kaula ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH NARZĘDZI INŻYNIERSKICH LabVIEW oraz MATLAB/Simulink DO MODELOWANIA UKŁADÓW DYNAMICZNYCH PLAN WYKŁADU Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowoCyfrowe algorytmy sterowania AR S1 semestr 4 Projekt 4
Cyfrowe algorytmy sterowania AR S1 semestr 4 Projekt 4 MPC Sterowanie predykcyjne Cel: Poznanie podstaw regulacji predykcyjnej i narzędzi do badań symulacyjnych Wykonali: Konrad Słodowicz Patryk Frankowski
Bardziej szczegółowoSterowanie napędów maszyn i robotów
Wykład 7b - Układy wieloobwodowe ze sprzężeniem od zmiennych stanu Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2014 Układy wieloobwodowe ze sprzężeniem od zmiennych stanu Zadanie przestawiania Postać modalna
Bardziej szczegółowoE-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu. Dynamicznych. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu Dynamicznych Nazwa modułu w języku
Bardziej szczegółowoDynamika ruchu postępowego, ruchu punktu materialnego po okręgu i ruchu obrotowego bryły sztywnej
Dynamika ruchu postępowego, ruchu punktu materialnego po okręgu i ruchu obrotowego bryły sztywnej Dynamika ruchu postępowego 1. Balon opada ze stałą prędkością. Jaką masę balastu należy wyrzucić, aby balon
Bardziej szczegółowoAparaty słuchowe Hi-Fi z Multiphysics Modeling
Aparaty słuchowe Hi-Fi z Multiphysics Modeling POLITECHNIKA POZNAŃSKA Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Mechanika i Budowa Maszyn Technologia Przetwarzania Materiałów Prowadzący: dr hab. Tomasz Stręk
Bardziej szczegółowoAnaliza funkcjonalna w zastosowaniach praktycznych
Analiza funkcjonalna w zastosowaniach praktycznych Modelowanie stacjonarnych systemów liniowych dr hab. inż. Grzegorz Ciesielski, prof. PŁ, mgr inż. Rafał Wojciechowski, mgr inż. Andrzej Albrecht prof.
Bardziej szczegółowoRówna Równ n a i n e i ru r ch u u ch u po tor t ze (równanie drogi) Prędkoś ędkoś w ru r ch u u ch pros pr t os ol t i ol n i io i wym
Mechanika ogólna Wykład nr 14 Elementy kinematyki i dynamiki 1 Kinematyka Dział mechaniki zajmujący się matematycznym opisem układów mechanicznych oraz badaniem geometrycznych właściwości ich ruchu, bez
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej. Laboratorium MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH. Nr 2
Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH Nr 2 POMIAR I KASOWANIE LUZU W STOLE OBROTOWYM NC Poznań 2008 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowo4.2 Analiza fourierowska(f1)
Analiza fourierowska(f1) 179 4. Analiza fourierowska(f1) Celem doświadczenia jest wyznaczenie współczynników szeregu Fouriera dla sygnałów okresowych. Zagadnienia do przygotowania: szereg Fouriera; sygnał
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Jakość układu regulacji Oprócz wymogu stabilności asymptotycznej, układom regulacji stawiane
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr X ANALIZA DRGAŃ SAMOWZBUDNYCH TYPU TARCIOWEGO
Ćwiczenie nr X ANALIZA DRGAŃ SAMOWZBUDNYCH TYPU TARCIOWEGO Celem ćwiczenia jest zbadanie zachowania układu oscylatora harmonicznego na taśmociągu w programie napisanym w środowisku Matlab, dla następujących
Bardziej szczegółowoTemat: Projektowanie sterownika rozmytego. Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE
Temat: Projektowanie sterownika rozmytego Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE Dr inż. Barbara Mrzygłód KISiM, WIMiIP, AGH mrzyglod@ agh.edu.pl 1 Wprowadzenie System
Bardziej szczegółowoMatematyka licea ogólnokształcące, technika
Matematyka licea ogólnokształcące, technika Opracowano m.in. na podstawie podręcznika MATEMATYKA w otaczającym nas świecie zakres podstawowy i rozszerzony Funkcja liniowa Funkcję f: R R określoną wzorem
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do technik regulacji automatycznej. prof nzw. dr hab. inż. Krzysztof Patan
Wprowadzenie do technik regulacji automatycznej prof nzw. dr hab. inż. Krzysztof Patan Czym jest AUTOMATYKA? Automatyka to dziedzina nauki i techniki zajmująca się teorią i praktycznym zastosowaniem urządzeń
Bardziej szczegółowoMECHANIKA II. Praca i energia punktu materialnego
MECHANIKA II. Praca i energia punktu materialnego Daniel Lewandowski Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Katedra Mechaniki i Inżynierii Materiałowej http://kmim.wm.pwr.edu.pl/lewandowski/ daniel.lewandowski@pwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoMETODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH.
METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH. W programie COMSOL multiphisics 3.4 Wykonali: Łatas Szymon Łakomy Piotr Wydzał, Kierunek, Specjalizacja, Semestr, Rok BMiZ, MiBM, TPM, VII, 2011 / 2012 Prowadzący: Dr hab.inż.
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa
Bardziej szczegółowoAutoreferat Rozprawy Doktorskiej
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Autoreferat Rozprawy Doktorskiej Krzysztof Kogut Real-time control
Bardziej szczegółowoModelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1)
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska Modelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1) 2 / 7 Na czym polega ćwiczenie? Ćwiczenie polega na badaniu modelu nagrzewnicy wodnej i chłodnicy
Bardziej szczegółowoSterowanie układem zawieszenia magnetycznego
Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział: Automatyki, Elektroniki i Informatyki Kierunek: Automatyka i Robotyka Specjalność: Komputerowe systemy sterowania Sterowanie układem zawieszenia magnetycznego Maciej
Bardziej szczegółowoFunkcja liniowa - podsumowanie
Funkcja liniowa - podsumowanie 1. Funkcja - wprowadzenie Założenie wyjściowe: Rozpatrywana będzie funkcja opisana w dwuwymiarowym układzie współrzędnych X. Oś X nazywana jest osią odciętych (oś zmiennych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych
Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych własności członów liniowych
Bardziej szczegółowoAplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016
Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.
Bardziej szczegółowoLAB-EL LB-760A: regulacja PID i procedura samostrojenia
Page 1 of 5 Copyright 2003-2010 LAB-EL Elektronika Laboratoryjna www.label.pl LAB-EL LB-760A: regulacja PID i procedura samostrojenia Nastawy regulatora PID W regulatorze LB-760A poczynając od wersji 7.1
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej
Bardziej szczegółowoFizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku
w poprzednim odcinku 1 Wzorce sekunda Aktualnie niepewność pomiaru czasu to 1s na 70mln lat!!! 2 Modele w fizyce Uproszczenie problemów Tworzenie prostych modeli, pojęć i operowanie nimi 3 Opis ruchu Opis
Bardziej szczegółowoTemat: Projektowanie sterownika rozmytego. Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE
Temat: Projektowanie sterownika rozmytego Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE Dr inż. Barbara Mrzygłód KISiM, WIMiIP, AGH mrzyglod@ agh.edu.pl 1 Wprowadzenie Sterowanie
Bardziej szczegółowoNastępnie przypominamy (dla części studentów wprowadzamy) podstawowe pojęcia opisujące funkcje na poziomie rysunków i objaśnień.
Zadanie Należy zacząć od sprawdzenia, co studenci pamiętają ze szkoły średniej na temat funkcji jednej zmiennej. Na początek można narysować kilka krzywych na tle układu współrzędnych (funkcja gładka,
Bardziej szczegółowo