METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Studia I stopnia. Autor: Tomasz Frołowicz

Transkrypt

1 METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Autor: Tomasz Frołowicz

2 EFEKTYWNOŚĆ PRACY NAUCZYCIELA WF CYKL SPRAWNEGO DZIAŁANIA (CYKL PRAKSEOLOGICZNY) Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki

3 NIEKTÓRE KOSZTY NISKIEJ JAKOŚCI WF Rząd powinien przestać wyrzucać miliony dolarów na WF, w którym uczy się rzeczy mało użytecznych. Należy położyć nacisk na realne problemy, jak promocja AF, przeciwdziałanie otyłości i bólom kręgosłupa z badań w USA, 2006 i Wychowanie fizyczne to bezproduktywna działalność edukacyjna. Wychowanie fizyczne słabo przygotowuje do życia i jest zwykłą stratą czasu, w szkole jest marginalizowane z Raportu Światowego Kongresu Wychowania Fizycznego, Berlin (cyt. za: Wiesław Osiński)

4 Skuteczność pracy nauczyciela to stopień realizacji zakładanych celów. Efektywność uwzględnia ponadto ponoszone nakłady. efektywność = wartość celu koszt osiągnięcia celu Działalność efektywna cechuje się wysoką jakością. Jakość jest wtedy, gdy produkty są wytwarzane bez wad.

5 Różne aspekty jakości w edukacji: jakość jako wyjątkowość (oryginalność) jakość jako doskonałość jakość jako funkcjonalność (zaspokojenie potrzeb) jakość jako korzystny stosunek wartości efektu do niezbędnych kosztów jakość jako transformacja (rozwój)

6 Aspekty obserwacji lekcji WF: - dobór celów lekcji, w kontekście programu nauczania lub możliwości uczniów, - realizacja celów lekcji, - respektowanie zasad budowy lekcji, w związku z realizacją celów lekcji, - dobór treści kształcenia, w związku z realizacją celów lekcji, - dobór metod realizacji zadań ruchowych, w związku z realizacją celów lekcji, - dobór metod wspierania rozwoju wiedzy, w związku z realizacją celów lekcji, - intensywność lekcji, w związku z realizacją jej celów lekcji, - indywidualizacja oddziaływania edukacyjnego, w związku z realizacją celów lekcji, - sposoby oceny aktywności i osiągnięć uczniów, w związku z realizacją celów lekcji, - zastosowane formy organizacyjne, w związku z realizacją celów lekcji, - elementy organizacji lekcji w związku z realizacją celów lekcji.

7 Działalność nauczyciela bardziej przypomina twórczość niż wytwórczość. Szkoła jest bardziej teatrem niż fabryką. Pytanie o efektywność teatru różni się od pytania o efektywność fabryki. O ile można z dużą dokładnością oceniać efektywność fabryki, o tyle nie jest możliwa ostateczna (bezdyskusyjna) ocena efektywności pracy nauczyciela wychowania fizycznego.

8 Efektywność pracy nauczyciela stan początkowy działanie idealne stan oczekiwany (cel założony) błąd realizacji stan osiągnięty (cel zrealizowany)

9 Efektywność pracy nauczyciela WF w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego Zakładane cele WF: 1. Aktywność uczniów 2. Wiadomości uczniów 3. Umiejętności uczniów 4. Sprawność fizyczna uczniów Jak oceniać realizację celów? np.: -jak dużo nie uczestniczy w lekcjach, -jak dużo uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych, -jak dużo podejmuje aktywność poza szkołą, np.: -co zapamiętali, -co zrozumieli, np.: -co potrafią wykonać, -co potrafią zastosować w sytuacjach pozaszkolnych, np.: -jaki posiadają potencjał zdrowotny, -jakie mają osiągnięcia motoryczne,

10 Efektywność pracy nauczyciela WF w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego W jaki sposób oceniać skutki wychowania, np.: - gotowość do podjęcia aktywności fizycznej, - postawę wobec zdrowia, - chęć podjęcia rywalizacji, - poziom rozumowania moralnego fair play, - poziom akceptacji wartości aktywnego wypoczynku?

11 Efektywność pracy nauczyciela WF Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF: -talent (intuicja) pedagogiczny, -kompetencje zawodowe, -środowisko społeczne i materialne, -właściwości uczniów. Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF w konkretnej sytuacji: -talent (intuicja) pedagogiczny, -kompetencje zawodowe. Kompetencje nauczyciela wg KNP PAN: prakseologiczne, komunikacyjne, moralne współdziałania, kreatywne, informatyczno-medialne. Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań niedoskonałością ucznia, to przypomina lekarza, który tłumaczy nieskuteczność terapii chorobą pacjenta. Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań niedoskonałością środowiska, to przypomina lekarza, który wyjaśnia, iż zaplanował terapię, która w jego szpitalu nie może być zastosowana.

12 Cykl prakseologiczny (model działania skutecznego) Diagnoza: rozpoznanie sytuacji wyjściowej. Prognoza: przewidywanie możliwej zmiany. Ordynacja: ustalenie celów i środków działania. Realizacja: zastosowanie wybranych środków. Ewaluacja: ocena sytuacji końcowej.

13 Model action research Spirala prakseologiczna Tomasz Frołowicz POCZĄTKOWA IDEA REKONESANS BADAWCZY DIAGNOZA PROGNOZA PLAN OGÓLNY KROK NR 1 ORDYNACJA KROK NR 2 KROK NR WDROŻENIE KROKU NR 1 REALIZACJA EWALUACJA EWALUACJA DIAGNOZA POPRAWIONY PLAN OGÓLNY POPRAWIONY KROK NR 2 PROGNOZA ORDYNACJA WDROŻENIE KROKU NR 2 KROK NR REALIZACJA EWALUACJA DIAGNOZA EWALUACJA

14 Diagnoza i prognoza Etap pierwszy: poznanie faktów Etap drugi: wyjaśnienie genezy faktów Etap trzeci: określenie znaczenia poznanych faktów dla realizacji zamierzeń

15 Diagnoza i prognoza pedagogiczna - Autorefleksja nauczyciela. - Diagnoza szkoły i środowiska: społeczno-kulturowa. - Diagnoza oddziału (klasy szkolnej): społeczna, fizyczna. - Diagnoza ucznia: społeczna, psychiczna, fizyczna.

16 Autorefleksja nauczyciela Autorefleksja nauczyciela jest przejawem myślenia autokrytycznego. Dwa rodzaje myślenia krytycznego krytyka adaptacyjna, krytyka emancypacyjna. wg Roberta Kwaśnicy

17 Autorefleksja nauczyciela Krytyka adaptacyjna to: porównanie czegoś, co faktycznie jest, z czymś, co według wiedzy krytyka być powinno (np. rzeczywiście stosowanych metod dydaktycznych z jakąś koncepcją dydaktyczną), ocena stwierdzająca, czy i w jakim stopniu to, co jest, odbiega, od tego, co być powinno oczywiście być powinno zdaniem krytyka. wg Roberta Kwaśnicy

18 Autorefleksja nauczyciela - Krytyka emancypacyjna jest autokrytyką. Jest pytaniem samego siebie o prawomocność tego co uważa się za słuszne. - Krytyka emancypacyjna różni się od krytyki adaptacyjnej przede wszystkim tym, że wie, iż krytyka jakiej dokonuje, jest zakorzeniona we własnym jednostkowym, wcale nie uniwersalnym doświadczeniu. - Krytyka emancypacyjna jest krytyką własnej krytyki, jest autokrytyką, jest krytyczną autorefleksją. wg Roberta Kwaśnicy

19 Diagnoza szkoły i środowiska (środowiskowa) - stosunek dyrekcji i nauczycieli do wychowania fizycznego i zamierzeń nauczyciela WF, - stosunek rodziców do wychowania fizycznego i oczekiwania wobec nauczyciela WF, - szkolne i środowiskowe tradycje, - zasobność materialna rodzin uczniów, - materialny standard wychowania fizycznego w szkole i środowisku, - warunki naturalne w otoczeniu szkoły. Narzędzia diagnozy: obserwacja, rozmowa, wywiad, ankieta, badanie dokumentów.

20 Studia I stopni5 Wykład 16 Diagnoza oddziału (grupowa) - struktura społeczna oddziału, - rozwój fizyczny, sprawność fizyczna i umiejętności. Narzędzia diagnozy: -obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy, ankieta, badanie dokumentów, -pomiary antropometryczne, testy motoryczne, testy osiągnięć szkolnych.

21 Diagnoza ucznia (osobnicza) - zainteresowania, motywacje, postawy, samoocena, - wiedza i przekonania, - stan zdrowia, - rozwój, uzdolnienia, sprawność fizyczna i umiejętności, - zasobność materialna, - oceny szkolne i aspiracje edukacyjne. Narzędzia diagnozy: - obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy, ankieta, badanie dokumentów, - pomiary antropometryczne, testy motoryczne, testy osiągnięć szkolnych.

22 3. Ordynacja, czyli planowanie - program nauczania - plan roczny lub semestralny, - osnowa dla cyklu zajęć, - konspekt lub scenariusz lekcji. 4. Realizacja 5. Ewaluacja, czyli badanie i ocenianie działalności nauczyciela i szkoły, zmierzające do ustalenia przebiegu i efektów realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Zakres i narzędzia ewaluacji podobne jak diagnozy i prognozy pedagogicznej

23 Koniec