Arkusz oceny produktu finalnego projektu innowacyjnego testującego wraz z objaśnieniem kryteriów

Transkrypt

1 Arkusz oceny produktu finalnego projektu innowacyjnego testującego wraz z objaśnieniem kryteriów (Załącznik 15 do Zasad dokonywania wyboru projektów w ramach PO KL) Temat innowacyjny: Działania służące zwiększeniu zainteresowania uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych kontynuacją kształcenia na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Nazwa projektodawcy Towarzystwo Produkcyjno Handlowe sp. z o.o. Tytuł projektu Ekonomia i finanse innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Numer umowy: UDAPOKL /1000 Ekspert (imię i nazwisko): Iwona Kowalska Data wypełnienia arkusza: 29/07/2012 Przydatność produktu innowacyjnego Zgodność produktu ze strategią w zakresie celu i grupy docelowej Skuteczność produktu (korzyści dla grup docelowych) Waga (01) Ocena produkt u (15) Ocena ogólna (waga x ocena) 0,10 5 0,10 x 5 = 0,50 0,20 3 0,20 x 3 = 0,60 Uwagi i komentarze Zgodność produktu z założeniami zawartymi w strategii jest pełna tzn. produkt służy celowi wskazanemu w strategii (Cel główny to: zwiększenie motywacji uczniów do kształcenia w dziedzinach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki (ekonomia, finanse, przedsiębiorczość) oraz kształtowanie postaw przedsiębiorczych poprzez opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu nauczania wykorzystującego nowoczesne techniki kształcenia) i dotyczy wskazanych w strategii grup docelowych (tj. użytkowników i odbiorców). Skuteczność produktu (korzyści dla grup docelowych) jest w domniemaniu dość wysoka tzn. skuteczność produktu wobec opisanych we wniosku i doprecyzowanych w strategii problemów grup docelowych sprzyja rozwiązywaniu zdiagnozowanych problemów. Należy bowiem podkreślić, że beneficjent przekazuje ten typ informacji w sposób nieuporządkowany tzn. nie według grup docelowych i przyporządkowania enumeratywnie tych korzyści do grupy tylko streszcza wyniki ewaluacji, a ewaluacja ma także inny cel niż wskazywanie korzyści dla grup docelowych. W efekcie można mówić o wywieraniu pozytywnego wpływu opracowanych produktów na sytuację grup docelowych. Należy jednak uwzględnić uwagi poczynione do metodologii badań ewaluacyjnych. Uwzględniając deklarowane korzyści dla poszczególnych grup docelowych:

2 1. dla nauczycieli z ewaluacji wewnętrznej wynika wzrost poziomu wiedzy i kompetencji zawodowych z zakresu ekonomii i finansów oraz dostarczenie produktu finalnego o wysokim poziomie merytorycznym, metodycznym, komunikatywności i przydatności dla potrzeb edukacyjnych. Przy czym w obszarze: wiedza i kompetencje zawodowe nastąpił według beneficjenta istotny przyrost tych kompetencji u nauczycieli (badanie ankietowe składające się z 30 pytań dotyczących bardzo szczegółowych obszarów wiedzy: ex ante i ex post). Dla przykładu przed szkoleniem e learningowym tylko 5,8% nauczycieli oceniło swoją wiedzę jako bardzo wysoką, a po szkoleniu już 45,7% + 42,5% oceniło jako wysoką. Trudno uwierzyć w tak dobre wyniki skoro w procesie testowania wzięło udział 611 nauczycieli zarejestrowanych na platformie edukacyjnej, ale ukończyło szkolenie elearningowe tylko 331 nauczycieli (a tylko te osoby, które ukończyły szkolenie i jeszcze zdały test potwierdzający obiektywnie wiedzę nauczycieli, są wiarygodną grupą do oceny szkolenia). Bardziej wiarygodne wydają się natomiast wysokie oceny załączonych do wykładów narzędzi wsparcia (konspekty lekcji, prezentacje power point, skrypty wykładów). Ponad 90% nauczycieli oceniło je jako przydatne i bardzo przydatne (EW 97,7%), przy czym oceny były zróżnicowane w zależność od narzędzia wsparcia. Najwyżej (oceny bardzo przydatne i przydatne) oceniono przydatność konspektów lekcji (EZ 100%), następnie prezentacji power point (EZ 88,0%), najniżej, choć również wysoko, skrypty wykładów (71,0%). Mankamentem metodologicznym przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej, na podstawie której dokonuje się oceny korzyści dla grupy docelowej nauczycieli jest: brak informacji, które mogłyby determinować oceny respondentów, a dotyczących: miejsca zamieszkania nauczyciela, stażu pracy zawodowej, wykształcenia kierunkowego, liczby prowadzonych przedmiotów w szkole, typu szkoły ponadgimnazjalnej (pomimo, że w metryczce ankiety jest 10 determinant do korelacji to jednak żadnej nie zaprezentowano); brak informacji uzasadniających przyjętą liczebność grupy nauczycieli (np. do testowania produktu). Choć beneficjent wymienia także innych użytkowników produktu finalnego niż nauczyciele przedmiotu: Podstawy przedsiębiorczości to nie podaje zakresu korzyści dla nich. Dotyczy to nauczycieli: innych przedmiotów związanych z ekonomią i przedsiębiorczością; prowadzących zajęcia dodatkowe w ramach art.42 ust.2 pkt 2 Karty Nauczyciela. Wyjątkiem jest tu przykład nauczycieli przedmiotu uzupełniającego Ekonomia w praktyce, który może być realizowany od 1 września 2012 r. jako wstęp lub kontynuacja przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości. 2. dla uczniów: zdobycie możliwości praktycznej nauki z zakresu przedsiębiorczości z wykorzystaniem symulacyjnej gry

3 Aktualność potrzeby wprowadzenia produktu 0,20 2 0,20 x 2 = 0,40 internetowej. Ten aspekt oceniany był zarówno przez użytkowników nauczycieli jak i odbiorców uczniów. Wyniki ocen są bardzo wysokie w każdym przebadanym zakresie, natomiast wątpliwości budzi fakt dlaczego w grupie odbiorców nie pozyskano opinii przedstawicieli uczniów z ZSZ skoro uwzględniono zmiany podstawy programowej z 2008 r. wzrost motywacji uczniów do dalszego kształcenia w dziedzinach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki. Ten aspekt oceniany był tylko przez nauczycieli, a to zubaża obraz korzyści, gdyż uczniowie (odbiorcy produktu) będący z poziomu szkoły ponadgimnazjalnej są w stanie ocenić tę część produktu samodzielnie i niezależnie od nauczycieli. Mankamentem metodologicznym przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej, na podstawie której dokonuje się oceny korzyści dla grupy docelowej uczniów jest: brak informacji, które mogłyby determinować oceny respondentów, a dotyczących: miejsca zamieszkania ucznia, średniej ocen, doświadczeń przedsiębiorczych wyniesionych z domu rodzinnego np. rodzice mają prywatne firmy, precyzji planów związanych z nauką/pracą, typu szkoły ponadgimnazjalnej; brak informacji uzasadniających przyjętą liczebność grupy uczniów (do testowania produktu). W ewaluacji zewnętrznej z niezrozumiałych względów przy ocenie użyteczności: (czy projekt odpowiadał potrzebom grup docelowych?) w ogóle pominięto badanie opinii odbiorców czyli uczniów. W świetle zapisów beneficjenta aktualność potrzeby wprowadzenia produktu, będącej punktem wyjścia dla projektu, jest tylko w domniemaniu wysoka. Aby bowiem stwierdzić obiektywnie aktualność potrzeby wprowadzenia produktu należy mieć pewność, że zdiagnozowane problemy uzasadniające w ogóle realizację projektu są nadal aktualne. Tymczasem beneficjent wymienił problemy zdiagnozowane wobec grupy docelowej tj.: przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości do dynamicznie zmieniających się realiów gospodarczych oraz nieuwzględnienie nowoczesnych produktów finansowych, bankowych itp.; nauczania aspektów praktycznych dotyczących działalności gospodarczej; motywujących młodzież do innowacyjności i kształcenia, w szczególności na kierunkach kluczowych dla gospodarki (ekonomia, finanse, przedsiębiorczość); dydaktycznych) nauczania przedmiotu, w szczególności wykorzystujących nowoczesne technologie;

4 Stopień skomplikowania produktu (łatwość 0,15 2 0,15 x 2 = 0,30 stosowanie w procesie nauczania tradycyjnych, mało atrakcyjnych i niemotywacyjnych metod przekazywania wiedzy (podręcznik, wykład). Beneficjent wskazał ponadto, że diagnozę ww. problemów potwierdza kilka niezależnych ośrodków badawczych (np.: Akademia im. Leona Koźmińskiego Wiedza ekonomiczna mieszkańców Polski, Szkoła Główna Handlowa Produkty finansowe i edukacja finansowa w Polsce na tle wybranych krajów rozwiniętych, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Narodowy Bank Polski Edukacja Ekonomiczna w polskich szkołach ponadgimnazjalnych, opracowanie Iwony Raszei Ossowskiej a także wyniki badań własnych przeprowadzonych w ramach pierwszego badawczego etapu projektu realizowanego w 200 losowo wybranych szkołach ponadgimnazjalnych w całej Polsce. Ale brakuje najważniejszego aspektu dla oceny aktualności tych zdiagnozowanych problemów: po pierwsze brak jest podania dat projektów, raportów, wyników badań własnych wskazujących na diagnozę problemów (wprawdzie można się ich doszukać dopiero z treści strategii wdrażania, ale i tak nie dotyczą one tych badań, które beneficjent w efekcie wykorzystał do projektu czyli nie wiadomo z którego roku pochodzą badania dwóch instytucji: Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz Polskiej Fundacji Ośrodków Wspierania Rozwoju Gospodarczego OIC Poland oraz nie wiadomo z którego konkretnie okresu czasu pochodzą wyniki badań własnych dot. diagnozy problemu co oznacza sformułowanie; Badania własne przeprowadzone w I etapie realizacji projektu?). A po drugie brak jest informacji, że zdiagnozowane problemy pomimo upływu czasu dalej pozostają problemami nierozwiązanymi i właśnie dlatego, że pozostają tymi nierozwiązanymi problemami istnieje potrzeba wprowadzenia innowacji. Brakuje wyraźnego dookreślenia tej aktualności czyli, że nie pojawiły się takie programy nauczania z zakresu podstaw przedsiębiorczości dla uczniów ze szkół ponadgimnazjalnym, które by skutecznie zwiększały motywację uczniów do kształcenia w dziedzinach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki (ekonomia, finanse, przedsiębiorczość) i tym samym rozwiązałyby zdiagnozowane uprzednio problemy. Wprawdzie beneficjent stwierdza, że w zasobach portalu edukacyjnego Scholaris ( nie są zamieszczone innowacyjne metody i środki dydaktyczne wspierające kształcenie w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstwa i podejmowania działalności gospodarczej, to jednak należy pamiętać, że ograniczanie się do tego zasobu może być złudne. Czujnie należałoby zatem monitorować np. efekty prac KST w zakresie innych projektów zgłoszonych do tego samego tematu innowacyjnego (np. projekt: Być przedsiębiorczym nauka przez działanie. Innowacyjny program nauczania przedsiębiorczości w szkołach ponadgimnazjalnych oceniany w 2011 r.). Na produkt składają się 4 elementy: 1. Innowacyjny moduł programowy Ekonomia i finanse (w wymiarze 32 godzin) zawierający treści programowe dotyczące praktycznych aspektów planowania,

5 zastosowania wypracowanych narzędzi) podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej; 2.Dwie wersje programu nauczania Podstaw przedsiębiorczości do których zostały wkomponowane treści innowacyjnego modułu programowego, tj.: wersja 1 oparta na Podstawie programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z 2002 r. (Dz. U. Nr 51, poz. 458 z zm.), wersja 2 oparta na Podstawie programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z 2008 r. (Dz. U. z 2009 r., Nr 4, poz. 17). 3. Internetowa platforma edukacyjna przeznaczona dla nauczycieli, umieszczona na stronie: zawierająca: adresowanych do nauczycieli Podstaw przedsiębiorczości umożliwiających szkolenie metodą elearnigową (32 wykłady skorelowane z treściami programowymi innowacyjnego modułu oraz 4 wykłady metodyczno informacyjne), 32 szczegółowe konspekty lekcji w wersji otwartej umożliwiającej ich modyfikację do potrzeb nauczycieli. Konspekty są propozycją metodyczną realizacji treści innowacyjnego modułu programowego, 32 skrypty wykładów szkoleniowych, skorelowane z treściami programowymi innowacyjnego modułu), ą grę internetową w wersji demo wraz z instrukcją dla nauczycieli, własnych, sprawozdania z konferencji konsultacyjnych oraz wyniki badań ewaluacyjnych, nym nauczycielom odbycie testu końcowego po zakończeniu szkolenia i po pozytywnym jego zaliczeniu uzyskanie zaświadczenia o ukończeniu szkolenia; ymulacyjna gra internetowa przeznaczona dla uczniów umieszczona na stronie wraz z instrukcją obsługi. Dostęp do gry odbywa się przez nauczyciela, który zakłada uczniom konta na swoim panelu administracyjnym i nadaje im jednorazowy login i hasło. Po rozpoczęciu gry uczniowie mają możliwość zmiany loginu i hasła, jednak monitorowanie gry przez nauczyciela na panelu administratora odbywa się za pośrednictwem pierwotnie nadanych loginów i haseł. Jest to nowoczesna i atrakcyjna metoda kształcenia z grupy gier dydaktycznych. Celem gry jest zastosowanie wiedzy teoretycznej nabytej na lekcjach w wirtualnej rzeczywistości bardzo zbliżonej do warunków rzeczywistych działalności gospodarczej. Stopień skomplikowania ww. produktu (łatwość zastosowania wypracowanych narzędzi) można ocenić jako średni co może, ale nie musi dobrze rokować dla jego szybkiej implementacji na szeroką skalę wśród grupy docelowej. Nie uprawnionym byłoby bowiem stwierdzenie, iż oceniany produkt można uznać za bardzo łatwy tzn. taki, który użytkownik może zastosować samodzielnie, bez szkoleń i instruktażu, wyłącznie na podstawie opisu

6 stosowania. Przemawia za tym poddana ocenie jakość instrukcji stosowania produktu oraz jakość materiałów składających się na produkt (metodologie, podręczniki itp.). I tak największe wątpliwości budzi ocena elementu 3 produktu tj. internetowej platformy edukacyjnej przeznaczonej dla nauczycieli. W procesie jej testowania wzięło udział 611 nauczycieli zarejestrowanych na platformie edukacyjnej, ale ukończyło szkolenie e learningowe tylko 331 nauczycieli. Jest to niewiele ponad połowa użytkowników co nie stanowi satysfakcjonującego wyniku (a przecież wśród celów szczegółowych wymieniono m.in.: podniesienie kompetencji i wiedzy nauczycieli przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości ze szkół ponadgimnazjalnych poprzez ich udział w szkoleniu elearningowym zrealizowanym w ramach projektu). Co ważne nie podano przyczyn zaistniałej sytuacji, a raporty z ewaluacji (wew., zew., audytu) też tej kwestii nie podnoszą! W opisie instrukcji stosowania produktu finalnego niezrozumiały jest mechanizm, który zamiast motywować nauczycieli do nauki to ich antymotywuje (określono limit dwóch podejść do zdania testu uprawniającego do uzyskania certyfikatu). Instrukcja do gry Moja pierwsza firma przeznaczona dla nauczycieli jest wprawdzie dość przystępnie przedstawiona, ale nie podaje ważnych z dydaktycznego punktu widzenia informacji, jak dyscyplinować uczniów, którzy nie wykazują zainteresowania grą (np. w ogóle się nie logują, albo nie logują się od ponad 7 dni), ani też nie podpowiada jak oceniać postępowanie uczniów w trakcie gry (np. grupa w szybkim tempie plajtuje bo żaden z członków grupy nie przyłożył się do analizy wstępnej). W tym zakresie potrzebne byłyby dla nauczycieli chociażby konsultacje z doradcą metodycznym lub szkolenia jak wypracować wartość dydaktyczną stosowania tego wspomagania w postaci gry. Brak na ten temat jednak jakichkolwiek informacji ze strony beneficjenta (w zakresie działań upowszechniających przewidziano bowiem inne formy pośredniego zapoznania się z produktem: przesłanie prezentacji multimedialnej i zamieszczenie informacji o produkcie na stronach internetowych kuratoriów oświaty, ośrodków doskonalenia nauczycieli, organów prowadzących szkoły, kampania mailingowa do szkół poszerzona o zasadnicze szkoły zawodowe). Przy doborze takich form zapoznania się z produktem zabieg polegający na przedłużeniu terminu realizacji projektu po to by przedłużyć okres wsparcia w obszarze metodycznym i informatycznym dla nauczycieli i szkół (w ramach działań włączających do głównego nurtu polityki) nie przyniesie oczekiwanego rezultatu. W zaprezentowanej formie instrukcji rola nauczyciela jest sprowadzona do dwóch mechanicznie wykonywanych zadań: założenia konta i monitorowania postępów uczniów co równie dobrze mógłby zrobić administrator sieci. Kuriozalne jest jednak myślenie, że uczniowie po zapoznaniu się z instrukcją gry Moja pierwsza firma przeznaczonej dla nich zrozumieją bez wyjątku reguły gry i aktywnie włączą się do tej gry. Uwzględniając zróżnicowane możliwości intelektualne uczniów i zróżnicowane tempo uczenia się należy bezwzględnie zademonstrować przebieg gry na jakiś trzecim wybranym

7 Możliwości zastosowania przez użytkowników (prawne, organizacyjne) 0,10 2 0,10 x 2 = 0,20 przykładzie branżowym oraz zaprezentować wszystkie możliwości techniczne gry. Na zakończenie należy także podkreślić, że opłacone w ramach realizacji projektu ewaluacje w ogóle nie uwzględniły analizy opinii użytkowników na temat stopnia trudności obsługi produktu co wydaje się istotnym mankamentem, gdyż produkt w połowie stanowi obsługa platformy internetowej. Prawne możliwości zastosowania przez użytkowników. Beneficjent przywołuje poprawnie wszystkie wymagane do wdrożenia innowacji akty prawne tj.: kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. nr 56, poz. 506); sierpnia 2011 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. nr 176, poz. 1051) Zagwarantowane jest także zgodnie z umową dysponowanie prawami autorskimi do produktu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Niemniej uzasadniona jest obawa jak zrealizować innowacyjny moduł programowy nie zwiększając liczby godzin przeznaczonych na przedmiot: Podstawy przedsiębiorczości i tak by nauczyciel mógł wykazać się realizacją wszystkich celów przypisanych do tego przedmiotu (innych niż ten jeden dotyczący rozwijania zainteresowania podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej). Organizacyjne możliwości zastosowania produktu przez użytkowników zdaniem beneficjenta wdrożenie innowacji nie wymaga inwestycji w infrastrukturę techniczną ani zmian organizacyjnych w funkcjonowaniu szkół. Niemniej budzą wątpliwości następujące kwestie: 1. W opisie produktu jest mowa, iż optymalnym rozwiązaniem byłoby aby zajęcia z Podstaw przedsiębiorczości odbywały się w klasopracowni wyposażonej w stoliki modułowe, które można dowolnie ustawiać, zależnie od planowanej formy organizacyjnej lekcji. Ponadto pracownia powinna być wyposażona w następujące środki dydaktyczne: owid i odtwarzacz DVD, telewizor, Brak jest informacji na temat jak niedostosowanie pracowni może wpłynąć na zakres możliwości zastosowania produktu. 2. W opisie produktu jest mowa, iż uczniowie muszą mieć dostęp do pracowni wyposażonej w komputery podłączone do Internetu. Umożliwi to wykorzystanie Internetu jako źródła aktualnych informacji (przepisów prawnych, dokumentów itp.) oraz prowadzenie internetowej gry

8 Efektywność (nakłady do rezultatów) wprowadzenia rozwiązania 0,15 2 0,15 x 2 = 0,30 symulacyjnej. Brak spełnienia tych wymogów doposażenia sal czyni produkt w części 3 i 4 bezużytecznym. 3. W opisie produktu jest mowa, iż szeroką dostępność produktu ułatwiają również niewielkie wymagania sprzętowe (łącze internetowe o szybkości min. 512 kb/s oraz standardowe oprogramowanie komputera). Stwierdzenie powyższe nie jest zgodne z prawdą przy szybkości internetu np. do 10 Mb/s pojawiają się uciążliwe trudności związane z dostępem do zawartości zakładek na platformie internetowej co zdecydowanie może zniechęcić użytkownika do korzystania z tej platformy (zarówno nauczycieli jak i uczniów). 4. Dalej wykorzystanie symulacyjnej gry internetowej przez uczniów w założeniu ma się odbywać poza lekcjami, np. w szkole, w domu (trzeba mieć pewność, że uczeń posiada internet w domu, gdyż uczeń nie posiadający internetu w domu np. na wsi, z patologicznej rodziny, z ubogiej itp. jest automatycznie wykluczony z udziału w tej części zajęć. 5. Rolą nauczyciela jest organizacja zespołów graczy oraz bieżące monitorowanie wyników i postępów gry (także po godzinach pracy w szkole skoro uczniowie np. w domu uczestniczyć będą w symulacyjnej grze internetowej). Nie wiadomo czy nauczyciel ma możliwości techniczne korzystania z panelu administratora gry po pracy i czy w ogóle będzie chętny do jego poprowadzenia bez dodatkowej gratyfikacji. Zdaniem beneficjenta efektywność wprowadzenia rozwiązania jest wysoka co oznacza, że stosunek nakładów do rezultatów jest korzystny przy względnie nie wysokich kosztach uzyskuje się szeroki spektrum rezultatów. Beneficjent na poparcie tego stanowiska wskazuje dwie płaszczyzny efektywności ekonomicznej. Po pierwsze wszystkie elementy produktu finalnego i narzędzia wsparcia umieszczone na platformie internetowej, w tym symulacyjna gra internetowa, są dostępne dla użytkowników i odbiorców całkowicie bezpłatnie i nie stawiają wysokich wymagań sprzętowych i programowych. Po drugie, w przypadku pozytywnej walidacji produktu i wdrożeniu go do polityki oświatowej, zadziała efekt skali (tzw. korzyści skali). Każdy kolejny nauczyciel, który skorzysta z oferty szkoleniowej oraz każdy kolejny podmiot, który wdroży innowacyjny moduł programowy i wykorzysta do tego celu zaoferowane produkty i narzędzia spowoduje, że koszt jednostkowy realizacji projektu będzie ulegał obniżeniu. Reasumując zgodnie z deklaracjami wnioskodawcy produkt będzie powszechnie i nieodpłatnie dostępny dla wszystkich zainteresowanych nauczycieli i uczniów na stronach internetowych (platforma edukacyjna) i (symulacyjna gra internetowa). Ale brakuje danych kosztowych dotyczących wytworzenia poszczególnych części produktu i dlatego nie jest możliwe dokonanie pełnej oceny efektywności wprowadzenia rozwiązania. Ponadto uwzględniając uwagi dotyczące

9 Innowacyjność rozwiązania RAZEM (maksymalnie 5 punktów) 0,10 2 0,10 x 2 = 0,20 1,00 2,50 warunków organizacyjnych do wdrożenia innowacji należy mieć na względzie koszty doposażenia pomieszczenia szkoły do skorzystania z pełnej gamy możliwości platformy internetowej, a także koszty poniesione przez gospodarstwo domowe ucznia w celu zagwarantowania odpowiedniego doposażenia sprzętu komputerowego do korzystania w domu z symulacyjnej gry komputerowej. W opisie produktu powinno być jasno zdefiniowane w jakim wymiarze produkt jest innowacyjny. Czy jest to wymiar grupy docelowej, formy wsparcia czy też w zakresie problemu, a być może wszystkie trzy wymiary są reprezentowane. Ponadto powinno być przy każdym wymiarze wskazanie jak wysoki jest to poziom innowacyjności. Brak jest precyzji tego typu zapisów. Dopiero z lektury zapisów można wywnioskować, że mamy do czynienia z innowacyjnością w wymiarze formy wsparcia (produkt wyróżnia kompleksowość i komplementarność opracowanych elementów wykłady szkoleniowe i narzędzia wsparcia, treści innowacyjnego modułu programowego wkomponowane w programy nauczania, symulacyjna gra internetowa które zostały zamieszczone na jednej platformie edukacyjnej, umożliwiając tym samym racjonalne zarządzanie czasem uczenia się użytkowników i odbiorców, co pozwala sądzić, że jest skuteczniejszym i bardziej efektywnym rozwiązaniem w porównaniu do dotychczas stosowanych platform oraz decyduje o jego innowacyjnym charakterze). Należy jednak pamiętać czytając o racjonalnym zarządzaniu czasem o uwagach dot. braku możliwości korzystania z zasobów platformy (patrz. kryterium: Możliwości zastosowania przez użytkowników prawne, organizacyjne). Z kolei zupełnie niezrozumiały jest zapis ze str. 9 opisu produktu finalnego, iż produkt również jest innowacyjny w wymiarze problemu. Problem jest obiektywnie znany i zdiagnozowany jeszcze przed rozpoczęciem projektu (patrz str. 4 opisu projektu wykaz niezależnych ośrodków badających kwestie nauczania przedsiębiorczości), natomiast problem pozostawał nierozwiązany. Ponadto warto zauważyć, że beneficjent na własne życzenie pomniejsza walor innowacyjności swego produktu nie wskazując na wymiar grupy docelowej chodzi o uczniów ZSZ, którzy dopiero po zmianie podstawy programowej w 2008 r. mogli być ujęci w grupie docelowej. Opinia na temat zmian wprowadzanych przez beneficjenta w zakresie strategii upowszechniania i włączania do głównego nurtu polityki oraz ewentualne rekomendacje w tym zakresie: W odniesieniu do strategii wdrażania projektu innowacyjnego wypracowany produkt finalny nie wprowadza istotnych zmian zarówno w strategii upowszechniania jak i w zakresie włączania do głównego nurtu polityki.

10 Komentarz i rekomendacje eksperta 1 : Rekomenduję uznać produkt finalny za zwalidowany. Przemawiają za tym następujące argumenty poprawne zapisy dotyczące: 1. Zgodności produktu z założeniami zawartymi w strategii oraz dotyczących wskazanych w strategii grup docelowych (tj. użytkowników i odbiorców). 2. Wskazania częściowo grup docelowych i korzyści dla nich płynących. 3. Odwoływania się do zasobów portalu edukacyjnego Scholaris na potrzeby oceny aktualności potrzeby wprowadzania produktu. 4. Dużej łatwości zastosowania wypracowanych narzędzi w ramach części 1 i 2 produktu oraz form wsparcia dla nauczycieli (np. konspekty zajęć) zamieszczonych na platformie internetowej. 5. Prawnych możliwości zastosowania przez użytkowników produktu (beneficjent przywołuje wszystkie wymagane do wdrożenia innowacji akty prawne). 6. Wskazania dwóch płaszczyzn efektywności ekonomicznej (1.Wszystkie elementy produktu finalnego i narzędzia wsparcia umieszczone na platformie internetowej są dostępne dla użytkowników i odbiorców całkowicie bezpłatnie.2. Efekt skali). 7. Wymiaru innowacyjności w postaci formy wsparcia: produkt wyróżnia kompleksowość i komplementarność opracowanych elementów wykłady szkoleniowe i narzędzia wsparcia, treści innowacyjnego modułu programowego wkomponowane w programy nauczania, symulacyjna gra internetowa które zostały zamieszczone na jednej platformie edukacyjnej. Rekomendacja: X uznać produkt finalny za zwalidowany, uznać produkt finalny za niezwalidowany. Podpis Iwona Kowalska 1 W przypadku rekomendowania odrzucenia opisu produktu finalnego i braku jego walidacji komentarz powinien zawierać uzasadnienie takiej propozycji z odniesieniem do tych elementów arkusza oceny, które zaważyły na negatywnej decyzji.