O sztuce stawania na głowie, czyli przygotowania do egzaminu z historii filozofii

Transkrypt

1 O sztuce stawania na głowie, czyli przygotowania do egzaminu z historii filozofii

2 I semestr: Sokrates Platon Arystoteles Hellenizm Augustyn Tomasz renesans filozofia - dzieje zdziwienia II semestr: Racjonalizm-Kartezjusz Pascal Leibniz Spinoza Locke_Hume Kant Hegel_Marks_Mill (ale bez Milla) Kierkegaard Nietzsche Fenomenologia Egzystencjalizm_Teistyczny Egzystencjalizm_Ateistyczny Filozofia_Analityczna Wittgenstein Ryle_Turing_Searle

3 Wiem, że nic nie wiem, więc Poznaj samego siebie, albowiem Bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto, czyli giganci starożytności W jaki sposób nastąpiło przejście od myślenia mitycznego do racjonalnego dyskursu? (Tales, Pitagoras, Demokryt) Sofistyczne ujęcie człowieka (Protagoras) Sokrates 1 nauczyciel moralności oraz filozofowania (zło; rodzaje dyskusji) Platon i Arystoteles różnice w postrzeganiu świata oraz sposobach filozofowania, a także w koncepcji idei/formy oraz państwa. Arystotelesowskie ujęcie metafizyki. Szkoły hellenistyczne: sceptycy (z czego wynika sceptycyzm?), epikurejczycy (sposoby radzenia sobie z lękiem), stoicy (koncepcja zła).

4 Wiara poszukująca zrozumienia, czyli średniowieczni ojcowie Kościoła (i nie tylko ) Św. Augustyn: jako manichejczyk oraz ojciec i doktor Kościoła (2 różne koncepcje zła por. Leibniz!) Boecjusza koncepcja osoby Dowody na istnienie Boga: ontologiczne (Św. Anzelm), kosmologiczne i teleologiczne (Św. Tomasz). Korespondencyjna koncepcja prawdy wg św. Tomasza Tomaszowa koncepcja człowieka

5 Jednostka i nieskończoność, czyli renesans i rewolucja naukowa Filozofia polityki Machiavellego i Tomasza More a Twórcy krytycznego sposobu myślenia (Bacon, Galileusz, Newtonowskie ujęcie czasu i przestrzeni).

6 Rozum czy zmysły? Czyli: racjonaliści i empiryści Paradygmaty poznania naukowego: Kartezjusz mathesis universalis, Spinoza geometria euklidesowa, Leibniz kombinatoryka. Kartezjańskie rozumienie (i rodzaje!) idei (por. Platon) Kryteria prawdy: Kartezjusz jasność i wyraźność idei (reguła oczywistości), Leibniz analityczność. Kartezjański sceptycyzm i droga dochodzenia do cogito ergo sum, do istnienia Boga oraz istnienia świata materialnego. Dualizm antropologiczny Kartezjusza i próby jego obalenia przez Spinozjański monizm panteistyczny Spinozy koncepcja wolności (por. Hegel i Sartre) Leibniza koncepcja zła (trzy rodzaje zła; dlaczego Bóg stworzył ten świat a nie inny? Zasada identyczności rzeczy nierozróżnialnych!) Metoda matematyczna a problemy egzystencjalne (Pascal serce!) Locke a kryterium tożsamości osobowej Locke jako ojciec liberalizmu (tolerancja) Hume: krytyka dowodów na istnienie Boga i pojęcia przyczynowości.

7 Pochwała rozumu, czyli okulary Kanta Problemy Krytyki czystego rozumu (podział, pytania i rozstrzygnięcia) i Krytyki praktycznego rozumu Jak przebiega poznanie? (fenomen a noumen, aparat poznania: aprioryczne formy zmysłowości: czas i przestrzeń, kategorie, idee). Koncepcja nauki (czy i dlaczego matematyka i przyrodoznawstwo są zaliczane przez Kanta do nauki? Jaki status przysługuje metafizyce i dlaczego?) Postulaty rozumu praktycznego

8 Odyseja rozumu Hegla i kruszenie murów Marksa Hegel: panlogizm, dialektyka i alienacja; Geist, Zeitgeist; koncepcja państwa i wolności (antyliberalny nurt w filozofii politycznej XIX w.) Marks: różnice z Heglem i pojęcie pracy wyalienowanej

9 Kwestie życia lub śmierci Kierkegaarda i Nietzschego Kierkegaard jako prekursor egzystencjalizmu (różnice między nim a Heglem rola jednostki) Etapy w rozwoju życia (estetyczny, etyczny, religijny) Koncepcja prawdy u Kierkegaarda i Nietzschego Nietzscheańska wola mocy, nadczłowiek i Bóg umarł (niejednoznaczności kryjące się za tymi terminami bądź sformułowaniami).

10 Fenomenologia: badać przedmioty przez pryzmat świadomości - przedstawiciele! - Husserla postulat filozofii jako nauki ścisłej opartej na rzeczach samych (cechy charakterystyczne fenomenologii) - opis fenomenologiczny - strategie redukcji - poj. intencjonalności - Schelerowska koncepcja i hierarchia wartości Filozofia współczesna: fenomenologia, egzystencjalizm, filozofia analityczna

11 Jak żyć? czyli egzystencjalne niepokoje Egzystencjalizm ateistyczny: wyznaczniki egzystencjalizmu (wolność!); Heideggera analityka Dasein, Troska, Trwoga, egzystencja nieautentyczna i autentyczna bycie-ku-śmierci; Sartre owska koncepcja wolności i złej wiary, koncepcja relacji międzyludzkich ( piekło to są inni ) ; Camusa pojęcie absurdu oraz buntu. Egzystencjalizm teistyczny: Marcela być i mieć, problem a tajemnica; Levinasa filozofia pierwsza (etyka), relacja z innością (por. Sartre).

12 Badać świat poprzez język, czyli filozofia analityczna Wyznaczniki filozofii analitycznej oraz jej 2 metody (Moore i Russell jako ojcowie fil. analit.) Frege jako prekursor logiki matematycznej Lustro i gry językowe Wittgensteina (2 dzieła = 2 etapy w rozwoju jego filozofii) Neopozytywizm Koła Wiedeńskiego (teoria znaczenia) Badania nad umysłem (nowożytne Kartezjusz, młyn Leibniza, i współczesne Ryle a koncepcja umysłu; czy maszyny mogą myśleć tak jak ludzie? badania Turinga i rozstrzygnięcia Searle a eksperyment myślowy z chińskim pokojem ).