Historia filozofii nowożytnej wykład

Transkrypt

1 dr Tomasz Kubalica Historia filozofii nowożytnej wykład LISTA LEKTUR Teksty źródłowe: Bacon, Francis: Novum organum; Berkeley, George: Traktat o zasadach ludzkiego poznania: w którym poddano badaniu główne przyczyny błędów i trudności w różnych dziedzinach wiedzy oraz podstawy sceptycyzmu, ateizmu i niewiary; Berkeley, George: Trzy dialogi między Hylasemi Filonousem; Descartes, Rene: Medytacje o pierwszej filozofii; Descartes, Rene: Rozprawa o metodzie; Descartes, Rene: Zasady filozofii; Filozofia włoskiego Odrodzenia. Wybór tekstów. Red. A. Nowicki, Warszawa 1967; Hobbes, Thomas: Lewiatan; Hume, David: Badania dotyczące rozumu ludzkiego; Hume, David: Traktat o naturze ludzkiej; Kant, Immanuel: Krytyka czystego rozumu; Kant, Immanuel: Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka; Leibniz, Gottfried Wilhelm: Monadologia; Leibniz, Gottfried Wilhelm: Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego; Leibniz, Gottfried Wilhelm: Teodycea; Locke, John: Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego; Mikołaj z Kuzy: O oświeconej niewiedzy; Montaigne, Michel de: Próby; Pascal, Blaise: Myśli; Rousseau, J. J.: Trzy rozprawy o filozofii społecznej; Spinoza, Baruch: Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona.

2 Opracowania Alquie, Ferdinand: Kartezjusz, Warszawa 1989; Aster, Ernst von: Historia filozofii. Tłum. J. Szewczyk. Warszawa 1969; Cassirer, Ernst: Problem języka a początki nowożytnej filozofii. Tłum. B. Andrzejewski, w: E. Cassirer: Symbol i język. Red. B. Andrzejewski, Poznań 1995; Copleston, Frederick: Historia filozofii. T. 3: Od Ockhama do Suáreza. Tłum. H. Bednarek, S. Zalewski, Warszawa 2001; Copleston, Frederick: Historia filozofii. T. 4: Od Kartezjusza do Leibniza. Tłum. J. Marzęcki, Warszawa 1995; Copleston, Frederick: Historia filozofii. T. 5: Od Hobbesa do Hume a. Tłum. J. Pasek, J. Pasek, P. Józefowicz, Warszawa 1997; Copleston, Frederick: Historia filozofii. T. 6: Od Wolffa do Kanta. Tłum. J. Łoziński. Warszawa 1996; Coreth, Emerich/ Schöndorf, Harald: Filozofia XVII i XVIII wieku. Tłum. P. Gwiazdecki, Kęty 2006; Dehnel, Piotr: Antynomie rozumu. Z dziejów filozofii niemieckiej XVIII i XIX wieku. Wrocław 1998; Disse, Jorg: Metafizyka od Platona do Hegla. Tłum. A. Węgrzecki, L. Kusak. Kraków 2005; Russell, Bertrand: Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością politycznospołeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego. Tłum. T. Baszniak, A. Lipszyc, M. Szczubiałka, Warszawa 2000; Woleński, Jan: Epistemologia. T. 1: Zarys historyczny i problemy metateoretyczne. Kraków Gabriel, Gottfried: Teoria poznania od Kartezjusza do Wittgensteina, Kraków 2006 (rozdziały II i III); Kuderowicz, Zbigniew: Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989; Swieżawski, Stefan: Między starymi a nowymi czasy, Warszawa 1983; Tatarkiewicz, Władysław: Historia filozofii. T. II, Warszawa (różne wydania); Ziółkowski, Andrzej M.: Filozofia Rene Descartesa, Warszawa 1989.

3 ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Zagadnienia są podane hasłowo w formie nazwisk najważniejszych filozofów nowożytnych. W odpowiedzi na pytanie należy zaprezentować poglądy filozoficzne danego myśliciela, szkoły lub nurtu. W nawiasie wyszczególniam niektóre kwestie, które dodatkowo w ramach danego tematu należy umieć omówić. Mikołaj z Kuzy (coincidentia oppositorum, docta ignorantia, problem panteizmu) René Descartes (metodologia, deus malignus, wątpienie, racjonalizm, cogito ergo sum, dowody istnienia Boga, teoria idei, dualizm, res cogitans i res extensa, mechanicyzm, etyka prowizoryczna ) Arnold Geulincx Nicolas Malebranche Blaise Pascal (porządek serca a porządek rozumu,»zakład Pascala«, antropologia) Benedykt de Spinoza (causa sui, substancja, atrybut i modi, panteizm, paralelizm, determinizm, pojęcie ideatum, idea adekwatna, nauka o afektach) Gottfried Wilhelm Leibniz (monadologia, harmonia wprzód ustanowiona, characteristica universalis, prawdy rozumowe a prawdy o faktach, zasada racji dostatecznej, geneza a ważność poznania, teodycea)

4 Francis Bacon (logika indukcji, idola tribus, idola specus, idola fori i idola theatri, metafora pszczół, klasyfikacja nauk) Thomas Hobbes (nominalizm, materializm, mechanicyzm) John Locke (empiryzm, krytyka idei wrodzonych, idea substancji, dwa źródła doświadczenia, teoria idei, filozofia języka, stopnie wiedzy) George Berkeley (nominalizm, esse is percipi, immaterializm) David Hume (empiryzm, idee a impresje, zasady kojarzenia, krytyka: przyczynowości, siły i substancji, rodzaje przedmiotów rozumu ludzkiego) Anthony Ashley Shaftesbury Thomas Reid i szkoła szkocka (zdrowy rozsądek, prawdy oczywiste, realizm) François-Marie Arouet (Wolter) Julien Offray de La Mettrie (materializm, mechanicyzm) Étienne de Condillac (sensualizm,»posąg Condillaca«) Jean Le Rond d Alembert (pozytywizm) Jean-Jacques Rousseau (natura, cywilizacja) Christian Wolff i filozofia szkolna (podział nauk, racjonalizm)

5 Immanuel Kant (transcendentalizm, krytycyzm, rodzaje sądów, problem sądów syntetycznych a priori, dwa pnie poznania, naoczność, intelekt, rozum, formy naoczności: przestrzeń i czas, kategorie intelektu, dedukcja kategorii, transcendentalna jedność apercepcji, zjawisko, rzecz sama w sobie, antynomie rozumu, idee rozumu, imperatyw kategoryczny, autonomia etyczna, prymat rozumu praktycznego, krytyka władzy sądzenia)