Droga, prędkość, czas, przyspieszenie

Transkrypt

1 Drga, prędkść, czas, przyspieszenie Prędkść i przyspieszenie fart g akselerasjn Prędkść (fart) kreśla jak szybk dany biekt przemieszcza się w kreślnym czasie. Wybraźmy sbie dla przykładu dwa samchdy ścigające się (kjører m kapp ) na tym samym dcinku drgi. Aby kreślić, który samchód jechał szybciej, czyli który wygrał wyścig, trzeba wziąć pd uwagę ich prędkść. Samchód pruszający się z większą prędkścią przemieszcza się szybciej. D wyliczenia prędkści musimy znać długść drgi, jaką samchód przejechał i czas przejazdu. Służy d teg następujący wzór (frmel): eller v = t prędkść (ang: velcity, nr: fart) s = t drga (nr: strekningen eller veien) t = czas (ang: time, nr: tid) Najczęściej używane jednstki (enheter) prędkść t km/h i m/s. - jednstka km/h czyli kilmetr na gdzinę (ang: hur - gdzina) kreśla jaką drgę przebył pruszający się biekt w ciągu jednej gdziny - jednstka m/s czyli metr na sekundę kreśla jaką drgę przebył dany biekt w ciągu jednej sekundy.

2 Jeśli samchód jedzie z prędkścią 50 km/h, znacza t, że w ciągu jednej zegarwej gdziny przejedzie n 50 kilmetrów. Dzieląc przebytą przez samchód drgę (50km) przez czas (1h czyli 1 gdz) trzymujemy średnią prędkść samchdu (gjennmsnittsfarten). Przyspieszenie (akselerasjn) t wartść pkazująca jak zmienia się prędkść daneg biektu, na przykład w jakim czasie samchód ptrafi rzpędzić się d zera d stu kilmetrów na gdzinę. Kiedy prędkść się zwiększa, znacza t, że samchód przyspiesza. Przyspieszeniem nazywamy zarówn zwiększenie prędkści jak i zwlnienie, czyli zmniejszanie prędkści. Kiedy prędkść wzrasta, przyspieszenie jest ddatnie (psitiv akselerasjn), a kiedy prędkść maleje i biekt zwalnia, przyspieszenie jest ujemne (negativ akselerasjn). Ujemne przyspieszenie nazywamy też późnieniem. Przyspieszenie mierzymy w metrach na sekundę kwadratwą (sekundę pdniesiną d drugiej ptęgi) czyli m/s 2. Obliczanie drgi, prędkści i czasu Regne ut vei, fart g tid Wzór na prędkść pzwala nam bliczyć nie tylk prędkść, z jaką prusza się dany biekt. Jeśli znamy prędkść pruszania się i czas, mżemy bliczyć drgę, jaką biekt przebył. Jeżeli zaś znamy prędkść i drgę, mżemy bliczyć czas.

3 Drga vei Aby bliczyć, jaką drgę przebył dany biekt, wystarczy pmnżyć (multiplisere) prędkść przez czas. Na przykład jeśli wiemy, że samchód jechał z prędkścią 80 km/h przez 2 gdziny, mżemy bez trudu wyliczyć, że przejechał 160 km. Czas tid Aby bliczyć ile czasu ptrzebwał biekt na przebycie drgi, wystarczy pdzielić (dele) drgę przez prędkść. Jeśli wiemy, że samchód przejechał 140 km i pruszał się z prędkścią 70 km/h, z wyliczeń wyniknie, że jechał przez 2 gdziny.

4 Pytania d tekstu: C musimy znać, by bliczyć prędkść, a jaką prusza się samchód? Wybierz jedną lub więcej dpwiedzi. Jaką drgę przejechał Ile czasu jechał Jak duży był Jaka jest jednstka prędkści? Wybierz jedną lub więcej dpwiedzi. km/h m/s m/s 2 C t jest przyspieszenie? Wybierz jedną dpwiedź. Największa prędkść, z jaką mże pruszać się dany biekt Wartść pkazująca jak zmienia się prędkść Drga, jaką przebywa pruszający się biekt Jaka jest jednstka przyspieszenia? Wybierz jedną dpwiedź m km/h m/s 2 C mżna wyliczyć za pmcą wzru na prędkść? Wybierz jedną lub więcej pprawnych dpwiedzi prędkść drgę, jaką przebył pruszający się biekt czas, jakieg pruszający się biekt ptrzebwał na przebycie danej drgi

5 Wpisz nrweskie słwa Skriv inn nrske rd tid czas drga jednstka dzielić mnżyć bliczyć prędkść przyspieszenie przyspieszenie ddatnie przyspieszenie ujemne ścigać się średnia prędkść wzór