TORY TRAMWAJOWE W PROFILU PODŁUŻNYM

Transkrypt

1 Katedra Mostów i Kolei dr inż. Jacek Makuch WYKŁAD 4 TORY TRAMWAJOWE W PROFILU PODŁUŻNYM KOLEJE MIEJSKIE studia I stopnia, specjalność ILB, profil dyplomowania DK, semestr 6 rok akademicki 2018/19

2 ELEMENTY GEOMETRII TRASY W PROFILU PODŁUŻNYM 1. Odcinki o stałym pochyleniu: podstawowy parametr: pochylenie i przy opisie długości trasy nie posługujemy się odległościami rzeczywistymi (od A do B) lecz ich rzutami na oś poziomą (d) spadki (jazda w dół) wzniosy (jazda do góry) poziomy (i = 0) dwa sposoby określania pochylenia i ze względu na znak: klasycznie (kiedyś): i zawsze dodatnie jednostka: obecnie (komputerowo - Civil, Inrail): dla wzniosów i > 0, dla spadków i < 0

3 2. Załomy: wklęsłe wypukłe podstawowy parametr: algebraiczna różnica sąsiednich pochyleń - n jednostka: dwa sposoby określania n ze względu na znak: klasycznie (kiedyś) - n zawsze dodatnie: pochylenia przeciwne pochylenia zgodne obecnie (komputerowo - Civil, Inrail) - n może przyjmować wartości zarówno dodatnie jak i ujemne

4 3. Łuki pionowe: wklęsłe wypukłe podstawowe parametry: pochylenia i 1 oraz i 2 [ ] promień R [m] (R V ) styczna t [m] odległość z [mm] UWAGA - wzory przybliżone (przy założeniu, że dla małych wartości kąta tgα = α) programy komputerowe (Civil, Inrail) mogą wyliczać nieco inaczej

5 WARUNKI TECHNICZNE JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ DROGI PUBLICZNE I ICH USYTUOWANIE rozporządzenie z 1999 r. (ostatni tekst jednolity z 2016 r.) (tylko podstawowe informacje) DZIAŁ III rozdział 10 Torowisko tramwajowe, 51: 3) pochylenie podłużne toru tramwajowego nie powinno być większe niż: a) 5 % na szlaku, jeśli przewidywany tabor ma odpowiednie właściwości trakcyjne b) 3 % na dojazdach do wiaduktu i estakady c) 2,5 % na przystanku tramwajowym i na rozjazdach 4) łuk w przekroju podłużnym powinien być stosowany, gdy algebraiczna różnica pochyleń podłużnych jest większa niż 0,6 % 5) promień łuku w przekroju podłużnym nie powinien być mniejszy niż 2000 m 2) w przypadku jednoczesnego występowania łuku w przekroju podłużnym i łuku w planie, promień łuku w planie nie może być mniejszy niż 200m

6 WYTYCZNE TECHNICZNE PROJEKTOWANIA, BUDOWY I UTRZYMANIA TORÓW TRAMWAJOWYCH broszurka z 1983 r. (więcej informacji, ale niektóre zapisy - nieaktualne / niepoprawne) (na czerwono) rozdział II, punkt 2, podpunkt 2.1 Maksymalne pochylenia podłużne: na szlaku: (wrocławska Skoda: 52 ) wagon silnikowy + 1 doczepa bierna 20 wagon silnikowy + 2 doczepy bierne na dojazdach do mostów, wiaduktów i estakad oraz na zjazdach pod wiadukty: zmniejszenie czy zwiększenie? 30 (względy bezpieczeństwa wykolejenie, ograniczenie na przystankach / w rozjazdach: 25 przyczyna - poślizg koła na szynie, przy jeździe: na wzniesienie i przy hamowaniu (bardziej niebezpieczne) stodwójki i stopiątki nie mają piasecznic!!! (Gdańsk - trasa na Chełm: 55 ) widoczności) / ( furtka dla szczególnych sytuacji) (Triest: 80 ) (Lizbona: 145 ) ruszanie z miejsca / brak ciągłości toku szynowego większe ryzyko wykolejenia w torach postojowych na pętlach, krańcówkach i w zajezdniach: 2,5 pozostawienie pojazdu bez dozoru problem ruszenia z miejsca pod wpływem siły ciężkości

7 podpunkt 2.2 Zasady następstwa pochyleń, długości, łuki pionowe: łuki pionowe: dla załomów z algebr. różnicą pochyleń n 6 dla małych n, szyna (dzięki swej sprężystości) sama wykształci łuk pionowy na kolei nieco inaczej: dla z 8 mm, ale wychodzi prawie na to samo (dla n = 6 przy Rv = 2000 m z = 9 mm) dla torowisk wbudowanych w jezdnię ulic oraz w rozjazdach zalecam stosować łuki pionowe dla każdego n wyokrąglone promieniem: zalecanym: 2000 m 5000 m wyjątkowo 1000 m, ale tylko jeśli n 10 załomy i łuki pionowe: na prostej wyjątkowo w łukach poziomych o R 200 m minimalna długość odcinka o stałym pochyleniu: 50 m na kolei R v min = 2000 m (wrocławska Skoda: 500 m) analogia do kolei, gdzie załomy i łuki pionowe nie pokrywają się z krzywymi przejściowymi (przyczyna niekomplikowanie geometrii) kiedyś uzasadniona, obecnie wątpliwa!!! w niektórych typach węzłów rozjazdowych NIE DO UZYSKANIA!!! analogia do kolei (nie krócej niż długość pociągu) w tramwajach nieuzasadniona dla torowisk wbudowanych w jezdnię ulic niezgodność z zasadami projektowania niwelety drogowej (np. Sienkiewicza 2005 r.)?

8 zalecane minimalne wartości promieni łuków poziomych na odcinkach torów z pochyleniem podłużnym: 150 m - dla i m dla 10 < i m dla 20 < i m dla 30 < i m dla i > 40 maksymalna długość odcinka o granicznym pochyleniu: a) dla i = m b) dla i = m c) dla i = m dla podpunktów a) i b) pomiędzy każdym z takich odcinków należy zaprojektować odcinek pośredni o pochyleniu 25 nie krótszy niż 100 m bez rozjazdów i łuków poziomych o promieniach mniejszych od podanych w poprzednim punkcie na pochyleniach podłużnych: przeciwdziałanie wykolejeniom i zwiększonemu zużyciu szyn na kolei nie praktykowane tym bardziej wątpliwe w tramwajach!!! kiedyś tramwaje nie miały tak jak obecnie kilku niezależnych systemów hamowania (wypadki) na kolei nie praktykowane wniosek - jak wyżej!!! analogia do stosowania prowadnic na kolei (dla R 300 m) ponad 30 w łukach poziomych o R 500 m - należy stosować szyny rowkowe od 20 do 30 w łukach poziomych o R 500 m, natomiast od 10 do 20 w łukach poziomych o R 300 m - należy stosować odbojnice przy szynach główkowych przeciwdziałanie wykolej. i zwiększ. zużyciu szyn problem z przytwierdzeniem!!! stosuje się szyny rowkowe

9 PRZYKŁADY:

10 WROCŁAW ul. Lotnicza przejazd pod nowym wiaduktem drogowym (od 2008 r.) wartości podkreślone niezgodne z wymogami R V = 2000 R V = 2000 R V = 2000 i = 0,31% i = -3,00% i = 3,00% L = 52,66 L = 66,24 L = 119,94 i = 0,37% L = 34,85 L = 38,32 R H = 300

11 (od 2012 r.) WROCŁAW ul. Pilczycka - nowy most tramwajowy nad rzekąślęzą i = 0,37% R V = 2000 L = 52,50 i = 3,00% L = 20,12 R V = 2000 L = 119,95 i = -3,00% L = 84,00 R V = 2000 L = 102,64 i = 2,13% R H = 300 R H = 100

12 WROCŁAW ul. Pilczycka / Kozanowska / Dokerska (od 2012 r.) RV = 1500 RV = 1500 L = 39,06 L = 32,04 RV = 1500 L = 34,15 i = 4,11% L = 0,23 i = 1,50% i = -0,77% L = 24,43 L = 12,77 RV = 2000 L = 36,13 i = 1,03% RH = 150 RH = 100 / 50 / 100 i = 1,97% RH = 50 / 25 / 50

13 węzeł trójkatny (typu T), ale projektowany jako gwiazda (typu X): kier. pn - wsch najwyższy punkt - na środku skrzyżowania na wlotach - jazda pod górę kier. pn - pd UWAGA: niezgodność pochyleń!!! kier. wsch - pd WROCŁAW ul. Bardzka / Armii Krajowej (od 2011 r.)

14 Skargi Teatralna: i = - 0,53% i = - 0,65% i = - 0,46% ul. Skargi WROCŁAW ul. Kołłątaja / Skargi / Teatralna (od 2000 r.) ul. Teatralna typowy węzeł trójkątny (typu T) Skargi Kołłątaja: Kołłątaja Teatralna: i = - 0,53% i = - 0,58% i = 0,58% R = 1500 m i = - 0,46% ul. Kołłątaja

15 PRAGA nowa (od 2003 r.) trasa tramwajowa Hlubočepy - Barrandov maksymalne pochylenie 6,9 %

16 LIZBONA tramwaje adhezyjne (do 14,5 %)

17 LIZBONA tramwaje linowe pochylenie 22,9 %

18 SAN FRANCISCO tramwaje linowe pochylenie 21,3 % (ul. Hyde między Francisco i Bay - na linii Powell - Hyde) fot.: Wikipedia

19 TRIEST maksymalne pochylenia: 8 % - na odcinku adhezyjnym 26 % - na odcinku linowym (filmy 41 i 42)

20 WAŁBRZYCH ul. Piłsudskiego linia tramwajowa z Rynku do Nowego Miasta i Rusinowej ( ) pochylenie 5,7 %

21 WAŁBRZYCH ul. Gdyńska linia tramwajowa z pl. Grunwaldzkiego do kolejowego Dworca Głównego ( ) pochylenie 6,1 %