I Konferencja. InTechFun

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "I Konferencja. InTechFun"

Transkrypt

1 I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa POIG /08 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej

2 InTechFun Pakiet zadaniowy: PZ3. Modelowanie Lider: PŁ Partnerzy: PW, PŚl, IF PAN, ITE Czas trwania: M1 M54 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 2

3 Modelowanie zjawisk fizycznych w przyrządach optoelektronicznych zbudowanych na bazie materiałów o szerokiej przerwie energetycznej Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 3

4 Zespół wykonujący Politechnika Łódzka Instytut Fizyki Zespół Fizyki Komputerowej w składzie: Włodzimierz Nakwaski, Robert Sarzała, Andrzej Brozi, Tomasz Czyszanowski, Michał Wasiak, Maciej Dems, Łukasz Piskorski, Maciej Kuc Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 4

5 Zadania 3.2 Modelowanie struktury kryształów fotonicznychz półprzewodników szeroko przerwowych 3.3 Modelowanie zjawisk i projektowanie konstrukcji źródeł promieniowania UV na bazie GaNi ZnO 3.4 Modelowanie zjawisk i projektowanie konstrukcji źródeł promieniowania UV na bazie GaNi ZnOwykorzystujących kryształy fotoniczne 3.5 Analiza własności cieplnych przyrządów półprzewodnikowych z półprzewodników szeroko przerwowych Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 5

6 Kamienie milowe zadania 3.2 w roku Modelowanie struktury kryształów fotonicznych z półprzewodników szeroko przerwowych M6 Dopasowanie modelu PWAM do analizy zachowania pola optycznego w kryształach fotonicznych M12 Analiza dokładności zmodyfikowanego modelu PWAM Zadanie 3.2 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 6

7 Metoda Admitancyjna Fal Płaskich (Plane-Wave Admittance Method) W pełni wektorowa i trójwymiarowa analiza pola optycznego. Struktury planarne bez żadnych przybliżeń (inne struktury muszą być przybliżone przez planarne). Rozwiązywanie równań Maxwella częściowo analitycznie, częściowo poprzez rozwinięcie fal płaskich. Znacznie wydajniejsza niż metody czysto numeryczne (FEM, FDTD) i dokładniejsza niż metody przybliżone. Możliwe modelowanie różnorodnych struktur. Dostępne opracowane przez nas oprogramowanie pslab, którew sposób efektywny implementuje metodą PWAM. Zadanie 3.2 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 7

8 Metoda PWAM dla kryształów fotonicznych Ścisłe rozwiązanie równań Maxwella. Możliwa jest analiza symetrycznych i asymetrycznych planarnych kryształów fotonicznych. W zmodyfikowanej metodzie możliwe jest: wyznaczenie gęstości stanów (DOS) i lokalnej gęstości stanów (LDOS) dla struktury dwuwymiarowego kryształu fotonicznego, a co za tym idzie wzmocnienia prawdopodobieństwa emisji spontanicznej, określenie zakresu częstotliwości, dla których zabronionajest emisja spontaniczna, policzenie dobroci (Q-factor) defektu w strukturze kryształu (istotne znaczenie w efekcie Purcella). Zadanie 3.2 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 8

9 Analiza dokładności zmodyfikowanego PWAM Zadanie 3.2 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 9

10 Kamienie milowe zadania 3.3 w roku Modelowanie zjawisk i projektowanie konstrukcji źródeł promieniowania UV na bazie GaN i ZnO M6 Zebranie parametrów materiałowych GaNi ZnO oraz ich zależności od temperaturyi koncentracji nośników M12 Wyznaczenie rozkładu naprężeń mechanicznych w wielowarstwowych strukturach wykonanych z materiałów o własnościach piezoelektrycznych Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 10

11 Struktura krystaliczna ZnO Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 11

12 ZnO podstawowe parametry materiałowe struktura krystaliczna stałe sieci (RT) [Å] parametr szerokość przerwy energetycznej (RT) [ev] 3.37 przewodność cieplna (RT) [W/mK] 54 ciepło właściwe (RT) [J/gK] temperatura Debye a [K] ruchliwość elektronów (RT) [cm 2 /Vs] heksagonalna wartość а=3.250, с=5.205 statyczna stała dielektryczna (RT) E a: 7.46 E c: 8.59 stała dielektryczna dla wysokich częstotliwości (RT) E a: 3.70 E c: 3.78 masa efektywna elektronu (RT) [m 0 ] energia wiązania ekscytonów (RT) [mev] (wysoka koncentracja nośni-ków) do 280 (niska koncentracja) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 12

13 Przewodność cieplna ZnO Tylko wkład pochodzący od sieci krystalicznej wkład ze strony swobodnych nośników jest zaniedbywalny. κ = κ L = 1 3 C L ( T ) vl( T ), gdzie: C L (T) ciepło właściwe na jednostkę objętości, v prędkość dźwięku, L(T) średnia droga swobodna fononów. W proponowanym modelu: CL( T ) a κ = 3α γt gdzie: α v objętościowy współczynnik rozszerzalności cieplnej, γ parametr Gruneisena (dobierany do danych doświadczalnych), a L stała sieci w rozpatrywanym kierunku (równoległym do alub do c). v L v, Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 13

14 Przewodność cieplna ZnO Parametry wykorzystane w symulacji parametr prędkość dźwięku w kierunku równoległym do a[m/s] 5410 prędkość dźwięku w kierunku równoległym do c[m/s] 8667 stała sieci a[å] stała sieci c[å] parametr Gruneisena, dobrany do danych doświadczalnych dla κ(t=300k) = 54 Wm 1 K objętościowy wsp.rozszerzalności cieplnej [1/K] ciepło właściwe (RT) [J/kgK] 497 wartość Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 14

15 Przewodność cieplna ZnO Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 15

16 Ruchliwość elektronów w ZnO Zależność ruchliwości od temperatury (w pobliżu temperatury pokojowej): T µ ( T ) = µ 0 300K gdzie: δ 0 parametr dopasowywany empirycznie. Zależność ruchliwości od domieszkowania: µ max µ min µ ( N) = µ min + 1+ ( N / ) δ 0, N ref gdzie: µ max ruchliwość przy niskim domieszkowaniu, µ min ruchliwość przy wysokim domieszkowaniu. N ref oraz α parametry dopasowywane empirycznie. Aby otrzymać jednocześnie zależność ruchliwości od temperatury i domieszkowania należy pod μ 0 podstawić wyrażenie z drugiego wzoru. α, Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 16

17 Ruchliwość elektronów w ZnO Parametry wykorzystane w symulacji: a a α = α µ = c c min µ min a µ max cmax a ref µ N = N c ref parametr m 2 /Vs 280 m 2 /Vs 250 m 2 /Vs cm 3 wartość a c Parametr N ref = Nrefdopasowywany jest do danych doświadczalnych uzyskanych dla próbki o parametrach najbardziej zbliżonych do modelowanej sytuacji. Tutaj podana przykładowa wartość. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 17

18 Ruchliwość elektronów w ZnO Przykładowe wartości ruchliwości elektronów w temperaturze pokojowej uzyskane dla różnych próbek próbka metoda wzrostu ruchliwość elektronów [cm 2 /Vs] materiał typu bulk wzrost z par 205 materiał typu bulk cienka warstwa cienka warstwa cienka warstwa metoda hydrotermalna PLD na substracie z szafiru (c) MBE na substra-cie z szafiru (c) MBE na substra-cie z szafiru (a) koncentracja [cm -3 ] Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 18

19 Ruchliwość elektronów w ZnO w funkcji temperatury Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 19

20 Ruchliwość elektronów w ZnO w funkcji koncentracji swobodnych nośników Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 20

21 Przykładowa struktura Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 21

22 Przykładowa struktura Parametry struktury: Wzrost struktury odbywał się za pomocą metody MBE na substracie z krzemu typu n. Warstwa buforowa redukująca naprężenia pomiędzy ZnO a substratem (krzemem), wynikające z niedopasowania sieciowego tych materiałów. Warstwę n domieszkowano galem (Ga) koncentracja elektronów wynosiła cm -3. Warstwę p uzyskano za pomocą domieszek antymonowych (Sb) brak informacji o koncentracji dziur. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 22

23 struktura krystaliczna stała sieci [Å] Materiały azotkowe Al x In y Ga 1-x-y N GaN AlN InN heksagonalna (wurcyt) a c rozszerzalność a cieplna [10-6 K -1 ] c Struktura krystaliczna materiału GaN X. Wang, A. Yoshikawa, Prog. CrystalGrowth and Charact. 48/49 (2004) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 23

24 Właściwości cieplne azotków Zakresy wartości przewodności cieplnych RT azotkowych stopów dwuskładnikowych: GaN0.8 µm film -bulkgan: 50W/mK[1]-230W/mK [2] AlN 0.24 µm film -bulk AlN: 1.4W/mK [3]-285W/mK [4] bulk InN: 45W/mK [5] [1] D. I. Florescu, V. M. Asnin, F. H. Pollak, R. J. Molnar, C. E. C. Wood, J. App. Phys. 88 (2000) [2] C. Mion, J.F. Muth, E.A. Preble,and D. Hanser, Appl. Phys. Lett.89 (2006) [3] Y. Zhao, C. Zhu, S. Wang, J.Z. Tian, D.J. Yang, C.K. Chen,H. Cheng,and P. Hing,J. Appl. Phys.96 (2004) [4] G.A. Slack, R.A. Tanzilli, R.O. Pohl, and J.W. Vandersande, J. Phys. Chem. Solids 48 (1987)641 [5] S. Krukowski, A. Witek, J. Adamczyk, J. Jun, M. Bockowski, I. Grzegory, B. Lucznik, G. Nowak, M. Wroblewski, A. Presz, S. Gierlotka, S. Stelmach, B. Palosz, S. Porowski, and P. Zinn, J. Phys. Chem. Solids 59 (1998) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 24

25 Właściwości cieplne azotków C. Mion, J.F. Muth, E.A. Preble,D. Hanser, Superlatt. Microstruct. 40 (2006) C. Mion, J. F. Muth, E. A. Preble, D. Hanser, App. Phys. Lett. 89 (2006) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 25

26 Właściwości cieplne azotków [1] J. Zou, D. Kotchetkov, A. A. Balandin, D. I. Florescu, F. H. Pollak, J. App. Phys. 92 (2002) [2] Y. Oshima, T. Yoshida, T. Eri, M. Shibata, T. Mishima, Phys. Stat. Sol. C 4 (2007) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 26

27 grubość warstw: nm Al 0.2 Ga 0.8 N/sapphire: Al 0.44 Ga 0.56 N/sapphire: Właściwości cieplne azotków 15W/mK 10W/mK B.C. Daly, H.J. Maris, A.V. Nurmikko, M. Kuball, J. Han, J. Appl. Phys.92 (2002)7. grubość warstwy: 700 nm Al 0.4 Ga 0.6 N/sapphire: 25W/mK W. Liu, A. A. Balandin, App. Phys. Lett. 85 (2004) grubość warstw: 110 nm In 0.16 Ga 0.84 N/GaN/sapphire: In 0.22 Ga 0.78 N/GaN/sapphire: In 0.28 Ga 0.72 N/GaN/sapphire: In 0.36 Ga 0.64 N/GaN/sapphire: 8.1W/mK 5.4W/mK 2.7W/mK 1.1W/mK B.N. Pantha, R. Dahal, J. Li, J.Y. Lin, H.X. Jiang, G. Pomrenke, Appl. Phys. Lett. 92 (2008) C AlGaN = 0.1 C InGaN = 0.6 J. Piprek, Nitride Semiconductor Devices: Principles and Simulation,Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim (2007) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 27

28 Właściwości cieplne azotków [1] C. Mion, J. F. Muth, E. A. Preble, D. Hanser, App. Phys. Lett. 89 (2006) [2] B. A. Danilchenko, I. A. Obukhov, T. Paszkiewicz, S. Wolski, A. Jeżowski, Sol. St. Comm. 144 (2007) [3] R. T. Bondokov, S. G. Mueller, K. E. Morgan, G. A. Slack, S. Schujman, M. C. Wood, J. A. Smart, L. J. Schowalter, J. Cryst. Growth 310 (2008) [4] Y. K. Koh, Y. Cao, D. G. Cahill, D. Jena, Adv. Funct. Mat. 19 (2009) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 28

29 Właściwości elektryczne azotków [1] E. Iliopoulos, M. Zervos, A. Adikimenakis, K. Tsagaraki, A. Georgakilas, Superlat.Microstruct. 40 (2006) [2] K. Kusakabe, T. Furuzuki, K. Ohkawa, Physica B (2006) [3] Y. Oshima, T. Yoshida, T. Eri, M. Shibata, T. Mishima, Phys. Stat. Sol. C 4 (2007) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 29

30 Właściwości elektryczne azotków [1] I.P.Smorchkova, E.Haus, B.Heying, P.Kozodoy, P.Fini, J.P.Ibbetson, S.Keller, S.P.DenBaars, J.S.Speck, U.K.Mishra, App.Phys.Lett. 76 (2000) [2] A.Bhattacharyya, W.Li, J.Cabalu, T.D.Moustakas, D.J.Smith, R.L.Hervig, App.Phys.Lett. 85 (2004) [3] M.McLaurin, T.E.Mates, F.Wu, J.S.Speck, J.App.Phys. 100 (2006) Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 30

31 Polaryzacja spontaniczna występuje nawet przy braku naprężeń i jest wynikiem istnienia w związkach azotków III grupy kowalencyjnego wiązania metal-azot. Schematyczna budowa kryształu AlN. Polaryzacja spontaniczna dla materiałów azotkowych. Kierunek polaryzacji spontanicznej pokrywa się z osią krystaliczną c, natomiast zwrot jest zgodny z [0001]. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 31

32 Polaryzacja piezoelektryczna powstaje na skutek istnienia naprężeń w strukturze. Polaryzacja piezoelektryczna wywołana naprężeniem PZ P dana jest wyrażeniem: σ jk d ijk i gdzie to tensor odkształcenia piezoelektrycznego. P = PZ i d ijk jk σ jk a) Warstwa o innej stałej sieciowej niż podłoże nakła-dana jest bez jego zniekształcenia, b) w miejscu, gdzie wiązanie na złączu jest zerwane, tworzą się dyslokacje, c) przypadek, w którym warstwa wierzchnia jest zniekształcona w taki sposób, by nie powstały defekty. Polaryzacja piezoelektryczna dla materiałów azotkowych. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 32

33 Polaryzacja całkowita jest sumą polaryzacji piezoelektrycznej oraz spontanicznej: P = P + P Pole elektryczne E jest związane z polaryzacją całkowitą P w następujący sposób: D P E = ε gdzie: D przesunięcie elektryczne, ε przenikalność elektryczna materiału. Pole elektryczne w wybranej warstwie (studni lub barierze) należącej do MQW: lk Pk lk Pj ε k k ε k k E j = l PZ ε j Dla jednej studni otoczonej przez nie naprężone bariery: E S = P SP B ε + ε S P gdzie: L szerokość warstwy. SP S B P LS 2L B PZ S k E ε B PS k k = P SP S + P ε + B 2 PZ S P LB εs L S SP B Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 33

34 Funkcje falowe w strukturze AlN/GaN przy zewnętrznym polu a) -0.2 V/nm, b) 0 V/nm, c) 0.25 V/nm. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 34

35 Schemat struktury AlN/GaN w T= 300 K Wartości parametrów materiałowych dla struktury AlN/GaN Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 35

36 Wpływ pola na odległości między poziomami energetycznymi. Wpływ pola na odległości pomiędzy poziomami energetycznymi. Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 36

37 IlustracjaQCSE: schematstruktury pasmowej studni kwantowejganbez(linia ciągła) i z uwzględnieniemwpływu polaryzacji (linia przerywana). Kwadraty obwiednifunkcji falowychelektronów z pasma przewodnictwa(cc1) iciężkich dziur z pasma walencyjnego (hh1) w 50Å studni kwantowej GaN z barierami Al 0.2 Ga 0.8 N z uwzględnieniem polaryzacji(linia przerywana) oraz z jej pominięciem (linie ciągłe). Zadanie 3.3 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 37

38 Kamienie milowe zadania 3.4 w roku Modelowanie zjawisk i projektowanie konstrukcji źródeł promieniowania UV na bazie GaNi ZnO wykorzystujących kryształy fotoniczne M6 Opracowanie uproszczonego modelu optycznego diody elektroluminescencyjnej o emisji powierzchniowej zbudowanej z wykorzystaniem kryształu fotonicznego M12 Opracowanie uproszczonego modelu termicznoelektrycznego diody elektroluminescencyjnej o emisji powierzchniowej zbudowanej z wykorzystaniem kryształu fotonicznego Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 38

39 Przykładowe obliczenia kryształu fotonicznego Policzono strukturę pasmową warstwy GaN w powietrzu trójkątna siatka otworów wyznaczono zarówno mody prowadzone jak i radiacyjne punkt wyjścia do dalszych obliczeń Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 39

40 Rozkład pola optycznego w krysztale fotonicznym Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 40

41 Zastosowanie PC w diodach Zwiększona wydajność emisji spontanicznej Γdzięki wysokiej gęstości stanów na krawędziach pasm Zwiększona sprawność ekstrakcji η z uwagi na zawinięcie pasm i możliwość zablokowania modów prowadzonych Problemem jest, że oba powyższe efekty są wpewien sposób wykluczające się (największe ηjest w przerwie fotonicznej, ale wtedy Γ= 0) Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 41

42 Modelowanie gęstości stanów w PC do zastosowania w diodach o emisji powierzchniowej DOS Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 42

43 Modelowanie optyczne diody z PC Policzenie gęstości stanów i wyznaczenie poprawy sprawności kwantowej metodą PWAM, bądź rozwinięciem fal płaskich. Wyznaczenie poprawy sprawności ekstrakcji możliwe są dwa podejścia: przybliżenie emisji spontanicznej przez promieniujący dipol i zastosowanie FDTD, wyznaczenie rozkładu modów w falowodzie metodą PWAM i wyliczenie współczynników sprzęgania przy pomocy teorii modów sprzężonych. Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 43

44 Podstawowe równania modelu dryftowo-dyfuzyjnego (MDD): ε 0 + ( ε ψ ) = q( p n + N N ) j j r n p n 1 + R G = jn t q p 1 + R G = jp t q T = qµ n φ + qd T n = qµ p φ qd p n p Modelowanie diody n T p D T A Równanie przewodnictwa cieplnego: T S + ρ m cp = H t S = k T S strumień ciepła, ρ m gęstość masy, c p ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu, k współczynnik przewodnictwa cieplnego, H wydajność źródeł ciepła ε 0 przenikalność elektryczna próżni, ε r stała dielektryczna, ψ potencjał, q ładunek elementarny, N D+,N A koncentracje zjonizowanych donorów i akceptorów, n, p koncentracje elektronów i dziur,t czas, R tempo przejść rekombinacyjnych, G tempo przejść generacyjnych, j n,j p gęstości prądu dla elektronów i dziur, φ n, φ p quasipoziomy Fermiego dla elektronów i dziur, μ n, μ p ruchliwości elektronów i dziur, D nt,d pt współczynniki termicznej dyfuzji dla elektronów i dziur Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 44

45 Modelowanie diody N D = cm -3 N A = cm -3 N D = m -3 N A = m -3 N D = m -3 N A = m -3 Porównanie wyników otrzymanych z modelu dryftowo-dyfuzyjnego z rozwiązaniem analitycznym dla homozłącza w przypadku braku napięcia zasilającego. Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 45

46 Modelowanie diody N D = cm -3 N A = cm -3 N D = m -3 N A = m -3 N D = m -3 N A = m -3 Porównanie wyników otrzymanych z modelu dryftowo-dyfuzyjnego z rozwiązaniem analitycznym dla heterozłącza w przypadku braku napięcia zasilającego. Zadanie 3.4 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 46

47 Kamienie milowe zadania 3.5 w roku Analiza własności cieplnych przyrządów półprzewodnikowych z półprzewodników szeroko przerwowych M6 Zebranie parametrów cieplnych i ich zależności od temperatury dla półprzewodników szeroko przerwowych M12 Opracowanie w pełni trójwymiarowego modelu rozpływu strumienia ciepła w strukturach przyrządów półprzewodnikowych Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 47

48 Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 48

49 Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 49

50 Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 50

51 T y Środek lasera prostopadle do warstw T max = K T x W płaszczyźnie warstwy czynnej T max = K Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 51

52 z y A x A A z A Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 52

53 Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 53

54 T y Środek lasera prostopadle do warstw T max = K T T x z W płaszczyźnie warstwy czynnej; T max = K Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 54

55 Heat Sink z Active layer x Bottom DBR Air bridge Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 55

56 z x Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 56

57 y z Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 57

58 W płaszczyźnie warstwy czynnej T max = K z T x z Active layer Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 58

59 y z Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 59

60 y z W płaszczyźnie warstwy czynnej; T max = K T z Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 60

61 z x Zadanie 3.5 Active layer Air bridge Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 61

62 Model 3D laser azotkowy Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 62

63 Model 3D laser azotkowy Rozkład temperatury w laserze montowanym stroną pdo miedzi dla obliczeń modelu dwu-oraz trójwymiarowego Przewodność cieplna warstw lasera azotkowego w spoczynku (T-const) oraz podczas pracy w progu akcji laserowej (Tdependent) Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 63

64 Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 64

65 Publikacje 1. Maciej Kuc, Andrzej Brozi, Robert P. Sarzała, Model cieplny lasera azotkowego o emisji krawędziowej, XI Seminarium: Powierzchnia i Struktury Cienkowarstwowe, Szklarska Poręba Średnia, maja 2009, streszczenia pp Maciej Kuc, Andrzej Brozi, Robert P. Sarzała, Wpływ montażu chipu laserowego na wzrost temperatury w jego wnętrzu, III Krajowa Konferencja Nanotechnologii, Warszawa czerwca 2009, streszczenia pp Maciej Kuc, Problems with thermal management of nitride diode lasers, VIII International Conference on Microtechnology and Thermal Problems in Electronics MICROTHERM 2009: June 28-July 1, 2009, Lodz, Poland. 4. Maciej Kuc, Robert P. Sarzała, Thermal model of nitride edge-emitting laser diodes, Optica Applicata XXXIX, 2009, pp Maciej Kuc, Thermal properties of nitride materials employed in high-power InGaN laser diodes, Materials Science and Engineering B Special Issue MicroTherm (Manuscript Number MSB-D with editor). 6. Krasimir Panajotov, Maciej Dems, Photonic crystal vertical-cavity surface-emitting lasers with true photonic bandgap, Optics Letters 35, 2010, pp Zadanie 3.5 Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 65

66 I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun POIG /08 Współfinansowana przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Organizatorzy: Instytut Fizyki PAN i Instytut Technologii Elektronowej 9 kwietnia 2010 r., Warszawa

Modelowanie zjawisk elektryczno-cieplnych w ultrafioletowej diodzie elektroluminescencyjnej

Modelowanie zjawisk elektryczno-cieplnych w ultrafioletowej diodzie elektroluminescencyjnej Modelowanie zjawisk elektryczno-cieplnych w ultrafioletowej diodzie elektroluminescencyjnej Robert P. Sarzała 1, Michał Wasiak 1, Maciej Kuc 1, Adam K. Sokół 1, Renata Kruszka 2, Krystyna Gołaszewska 2

Bardziej szczegółowo

I Konferencja. InTechFun

I Konferencja. InTechFun I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa POIG.01.03.01-00-159/08

Bardziej szczegółowo

I Konferencja. InTechFun

I Konferencja. InTechFun I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa POIG.01.03.01-00-159/08

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 3. Detekcja światła. Struktura krystaliczna. Plan na dzisiaj

Repeta z wykładu nr 3. Detekcja światła. Struktura krystaliczna. Plan na dzisiaj Repeta z wykładu nr 3 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje:

Bardziej szczegółowo

Wpływ defektów punktowych i liniowych na własności węglika krzemu SiC

Wpływ defektów punktowych i liniowych na własności węglika krzemu SiC Wpływ defektów punktowych i liniowych na własności węglika krzemu SiC J. Łażewski, M. Sternik, P.T. Jochym, P. Piekarz politypy węglika krzemu SiC >250 politypów, najbardziej stabilne: 3C, 2H, 4H i 6H

Bardziej szczegółowo

Charakteryzacja właściwości elektronowych i optycznych struktur AlGaN GaN Dagmara Pundyk

Charakteryzacja właściwości elektronowych i optycznych struktur AlGaN GaN Dagmara Pundyk Charakteryzacja właściwości elektronowych i optycznych struktur AlGaN GaN Dagmara Pundyk Promotor: dr hab. inż. Bogusława Adamowicz, prof. Pol. Śl. Zadania pracy Pomiary transmisji i odbicia optycznego

Bardziej szczegółowo

PL B1. INSTYTUT TECHNOLOGII ELEKTRONOWEJ, Warszawa, PL INSTYTUT FIZYKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Warszawa, PL

PL B1. INSTYTUT TECHNOLOGII ELEKTRONOWEJ, Warszawa, PL INSTYTUT FIZYKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Warszawa, PL PL 221135 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221135 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 399454 (22) Data zgłoszenia: 06.06.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Lasery półprzewodnikowe. przewodnikowe. Bernard Ziętek

Lasery półprzewodnikowe. przewodnikowe. Bernard Ziętek Lasery półprzewodnikowe przewodnikowe Bernard Ziętek Plan 1. Rodzaje półprzewodników 2. Parametry półprzewodników 3. Złącze p-n 4. Rekombinacja dziura-elektron 5. Wzmocnienie 6. Rezonatory 7. Lasery niskowymiarowe

Bardziej szczegółowo

I Konferencja. InTechFun

I Konferencja. InTechFun I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa POIG.01.03.01-00-159/08

Bardziej szczegółowo

I Konferencja. InTechFun

I Konferencja. InTechFun I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa POIG.01.03.01-00-159/08

Bardziej szczegółowo

Właściwości kryształów

Właściwości kryształów Właściwości kryształów Związek pomiędzy właściwościami, strukturą, defektami struktury i wiązaniami chemicznymi Skład i struktura Skład materiału wpływa na wszystko, ale głównie na: właściwości fizyczne

Bardziej szczegółowo

Z.R. Żytkiewicz IF PAN I Konferencja. InTechFun

Z.R. Żytkiewicz IF PAN I Konferencja. InTechFun Z.R. Żytkiewicz IF PAN I Konferencja Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun 9 kwietnia 2010 r., Warszawa

Bardziej szczegółowo

II. WYBRANE LASERY. BERNARD ZIĘTEK IF UMK www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet

II. WYBRANE LASERY. BERNARD ZIĘTEK IF UMK www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet II. WYBRANE LASERY BERNARD ZIĘTEK IF UMK www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet Laser gazowy Laser He-Ne, Mechanizm wzbudzenia Bernard Ziętek IF UMK Toruń 2 Model Bernard Ziętek IF UMK Toruń 3 Rozwiązania stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Elektryczne własności ciał stałych

Elektryczne własności ciał stałych Elektryczne własności ciał stałych Do sklasyfikowania różnych materiałów ze względu na ich własności elektryczne trzeba zdefiniować kilka wielkości Oporność właściwa (albo przewodność) ładunek [C] = 1/

Bardziej szczegółowo

Teoria pasmowa ciał stałych

Teoria pasmowa ciał stałych Teoria pasmowa ciał stałych Poziomy elektronowe atomów w cząsteczkach ulegają rozszczepieniu. W kryształach zjawisko to prowadzi do wytworzenia się pasm. Klasyfikacja ciał stałych na podstawie struktury

Bardziej szczegółowo

Rekapitulacja. Detekcja światła. Rekapitulacja. Rekapitulacja

Rekapitulacja. Detekcja światła. Rekapitulacja. Rekapitulacja Rekapitulacja Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje: czwartek

Bardziej szczegółowo

Przewodność elektryczna ciał stałych. Elektryczne własności ciał stałych Izolatory, metale i półprzewodniki

Przewodność elektryczna ciał stałych. Elektryczne własności ciał stałych Izolatory, metale i półprzewodniki Przewodność elektryczna ciał stałych Elektryczne własności ciał stałych Izolatory, metale i półprzewodniki Elektryczne własności ciał stałych Do sklasyfikowania różnych materiałów ze względu na ich własności

Bardziej szczegółowo

Funkcja rozkładu Fermiego-Diraca w różnych temperaturach

Funkcja rozkładu Fermiego-Diraca w różnych temperaturach Funkcja rozkładu Fermiego-Diraca w różnych temperaturach 1 f FD ( E) = E E F exp + 1 kbt Styczna do krzywej w punkcie f FD (E F )=0,5 przecina oś energii i prostą f FD (E)=1 w punktach odległych o k B

Bardziej szczegółowo

TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH

TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH TEORIA PASMOWA CIAŁ STAŁYCH Skolektywizowane elektrony w metalu Weźmy pod uwagę pewną ilość atomów jakiegoś metalu, np. sodu. Pojedynczy atom sodu zawiera 11 elektronów o konfiguracji 1s 2 2s 2 2p 6 3s

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 5. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Złącze p-n. złącze p-n

Repeta z wykładu nr 5. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Złącze p-n. złącze p-n Repeta z wykładu nr 5 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje:

Bardziej szczegółowo

Diody elektroluminescencyjne na bazie GaN z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi

Diody elektroluminescencyjne na bazie GaN z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi Diody elektroluminescencyjne na bazie z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi Krystyna Gołaszewska Renata Kruszka Marcin Myśliwiec Marek Ekielski Wojciech Jung Tadeusz Piotrowski Marcin Juchniewicz

Bardziej szczegółowo

Mody poprzeczne w azotkowym laserze typu VCSEL

Mody poprzeczne w azotkowym laserze typu VCSEL Magdalena MARCINIAK, Patrycja ŚPIEWAK, Marta WIĘCKOWSKA, Robert Piotr SARZAŁA Instytut Fizyki, Politechnika Łódzka doi:10.15199/48.2015.09.33 Mody poprzeczne w azotkowym laserze typu VCSEL Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Rezonatory ze zwierciadłem Bragga

Rezonatory ze zwierciadłem Bragga Rezonatory ze zwierciadłem Bragga Siatki dyfrakcyjne stanowiące zwierciadła laserowe (zwierciadła Bragga) są powszechnie stosowane w laserach VCSEL, ale i w laserach z rezonatorem prostopadłym do płaszczyzny

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 6. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Metal-półprzewodnik

Repeta z wykładu nr 6. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Metal-półprzewodnik Repeta z wykładu nr 6 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 - kontakt omowy

Bardziej szczegółowo

półprzewodniki Plan na dzisiaj Optyka nanostruktur Struktura krystaliczna Dygresja Sebastian Maćkowski

półprzewodniki Plan na dzisiaj Optyka nanostruktur Struktura krystaliczna Dygresja Sebastian Maćkowski Plan na dzisiaj Optyka nanostruktur Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 półprzewodniki

Bardziej szczegółowo

Pasmowa teoria przewodnictwa. Anna Pietnoczka

Pasmowa teoria przewodnictwa. Anna Pietnoczka Pasmowa teoria przewodnictwa elektrycznego Anna Pietnoczka Wpływ rodzaju wiązań na przewodność próbki: Wiązanie jonowe - izolatory Wiązanie metaliczne - przewodniki Wiązanie kowalencyjne - półprzewodniki

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA PASM ENERGETYCZNYCH

STRUKTURA PASM ENERGETYCZNYCH PODSTAWY TEORII PASMOWEJ Struktura pasm energetycznych Teoria wa Struktura wa stałych Półprzewodniki i ich rodzaje Półprzewodniki domieszkowane Rozkład Fermiego - Diraca Złącze p-n (dioda) Politechnika

Bardziej szczegółowo

Rozszczepienie poziomów atomowych

Rozszczepienie poziomów atomowych Rozszczepienie poziomów atomowych Poziomy energetyczne w pojedynczym atomie Gdy zbliżamy atomy chmury elektronowe nachodzą na siebie (inaczej: funkcje falowe elektronów zaczynają się przekrywać) Na skutek

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 4. Detekcja światła. Dygresja. Plan na dzisiaj

Repeta z wykładu nr 4. Detekcja światła. Dygresja. Plan na dzisiaj Repeta z wykładu nr 4 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje:

Bardziej szczegółowo

Projekt FPP "O" Kosma Jędrzejewski 13-12-2013

Projekt FPP O Kosma Jędrzejewski 13-12-2013 Projekt FPP "O" Kosma Jędrzejewski --0 Projekt polega na wyznaczeniu charakterystyk gęstości stanów nośników ładunku elektrycznego w obszarze aktywnym lasera półprzewodnikowego GaAs. Wyprowadzenie wzoru

Bardziej szczegółowo

S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Półprzewodniki. Półprzewodniki

S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Półprzewodniki. Półprzewodniki Półprzewodniki Definicja i własności Półprzewodnik materiał, którego przewodnictwo rośnie z temperaturą (opór maleje) i w temperaturze pokojowej wykazuje wartości pośrednie między przewodnictwem metali,

Bardziej szczegółowo

Absorpcja związana z defektami kryształu

Absorpcja związana z defektami kryształu W rzeczywistych materiałach sieć krystaliczna nie jest idealna występują różnego rodzaju defekty. Podział najważniejszych defektów ze względu na właściwości optyczne: - inny atom w węźle sieci: C A atom

Bardziej szczegółowo

Nanostruktury i nanotechnologie

Nanostruktury i nanotechnologie Nanostruktury i nanotechnologie Heterozłącza Efekty kwantowe Nanotechnologie Z. Postawa, "Fizyka powierzchni i nanostruktury" 1 Termin oddania referatów do 19 I 004 Zaliczenie: 1 I 004 Z. Postawa, "Fizyka

Bardziej szczegółowo

Materiały fotoniczne

Materiały fotoniczne Materiały fotoniczne Półprzewodniki Ferroelektryki Mat. organiczne III-V, II-VI, III-N - źródła III-V (λ=0.65 i 1.55) II-IV, III-N niebieskie/zielone/uv - detektory - modulatory Supersieci, studnie Kwantowe,

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA

Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA B V B C ZEWNĘTRZNE POLE ELEKTRYCZNE B C B V B D = 0 METAL IZOLATOR PRZENOSZENIE ŁADUNKÓW ELEKTRYCZNYCH B C B D B V B D PÓŁPRZEWODNIK PODSTAWOWE MECHANIZMY

Bardziej szczegółowo

Azotkowe diody laserowe na podłożach GaN o zmiennym zorientowaniu

Azotkowe diody laserowe na podłożach GaN o zmiennym zorientowaniu Azotkowe diody laserowe na podłożach GaN o zmiennym zorientowaniu Marcin Sarzyński Badania finansuje narodowe centrum Badań i Rozwoju Program Lider Instytut Wysokich Cisnień PAN Siedziba 1. Diody laserowe

Bardziej szczegółowo

Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak

Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka

Bardziej szczegółowo

Przyrządy półprzewodnikowe

Przyrządy półprzewodnikowe Przyrządy półprzewodnikowe Prof. Zbigniew Lisik Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych pokój: 116 e-mail: zbigniew.lisik@p.lodz.pl wykład 30 godz. laboratorium 30 godz WEEIiA E&T Metal

Bardziej szczegółowo

Ciała stałe. Literatura: Halliday, Resnick, Walker, t. 5, rozdz. 42 Orear, t. 2, rozdz. 28 Young, Friedman, rozdz

Ciała stałe. Literatura: Halliday, Resnick, Walker, t. 5, rozdz. 42 Orear, t. 2, rozdz. 28 Young, Friedman, rozdz Ciała stałe Podstawowe własności ciał stałych Struktura ciał stałych Przewodnictwo elektryczne teoria Drudego Poziomy energetyczne w krysztale: struktura pasmowa Metale: poziom Fermiego, potencjał kontaktowy

Bardziej szczegółowo

Model elektronów swobodnych w metalu

Model elektronów swobodnych w metalu Model elektronów swobodnych w metalu Stany elektronu w nieskończonej trójwymiarowej studni potencjału - dozwolone wartości wektora falowego k Fale stojące - warunki brzegowe znikanie funkcji falowej na

Bardziej szczegółowo

Wzrost pseudomorficzny. Optyka nanostruktur. Mody wzrostu. Ekscyton. Sebastian Maćkowski

Wzrost pseudomorficzny. Optyka nanostruktur. Mody wzrostu. Ekscyton. Sebastian Maćkowski Wzrost pseudomorficzny Optyka nanostruktur Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 naprężenie

Bardziej szczegółowo

Struktura pasmowa ciał stałych

Struktura pasmowa ciał stałych Struktura pasmowa ciał stałych dr inż. Ireneusz Owczarek CMF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2012/13 Spis treści 1. Pasmowa teoria ciała stałego 2 1.1. Wstęp do teorii..............................................

Bardziej szczegółowo

Zwój nad przewodzącą płytą METODA ROZDZIELENIA ZMIENNYCH

Zwój nad przewodzącą płytą METODA ROZDZIELENIA ZMIENNYCH METODA ROZDZIELENIA ZMIENNYCH (2) (3) (10) (11) Modelowanie i symulacje obiektów w polu elektromagnetycznym 1 Rozwiązania równań (10-11) mają ogólną postać: (12) (13) Modelowanie i symulacje obiektów w

Bardziej szczegółowo

Elektryczne własności ciał stałych

Elektryczne własności ciał stałych Elektryczne własności ciał stałych Izolatory (w temperaturze pokojowej) w praktyce - nie przewodzą prądu elektrycznego. Ich oporność jest b. duża. Np. diament ma oporność większą od miedzi 1024 razy Metale

Bardziej szczegółowo

InTechFun. Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych

InTechFun. Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych InTechFun Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk Zbigniew R. Żytkiewicz IF

Bardziej szczegółowo

V Konferencja Kwantowe Nanostruktury Półprzewodnikowe do Zastosowań w Biologii i Medycynie PROGRAM

V Konferencja Kwantowe Nanostruktury Półprzewodnikowe do Zastosowań w Biologii i Medycynie PROGRAM V Konferencja Kwantowe Nanostruktury Półprzewodnikowe do Zastosowań w Biologii i Medycynie PROGRAM Kwantowe Nanostruktury Półprzewodnikowe do Zastosowań w Biologii i Medycynie Rozwój i Komercjalizacja

Bardziej szczegółowo

Krawędź absorpcji podstawowej

Krawędź absorpcji podstawowej Obecność przerwy energetycznej między pasmami przewodnictwa i walencyjnym powoduje obserwację w eksperymencie absorpcyjnym krawędzi podstawowej. Dla padającego promieniowania oznacza to przejście z ośrodka

Bardziej szczegółowo

Wykład IV. Półprzewodniki samoistne i domieszkowe

Wykład IV. Półprzewodniki samoistne i domieszkowe Wykład IV Półprzewodniki samoistne i domieszkowe Półprzewodniki (Si, Ge, GaAs) Konfiguracja elektronowa Si : 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 2 = [Ne] 3s 2 3p 2 4 elektrony walencyjne Półprzewodnik samoistny Talent

Bardziej szczegółowo

TEORIA TRANZYSTORÓW MOS. Charakterystyki statyczne

TEORIA TRANZYSTORÓW MOS. Charakterystyki statyczne TEORIA TRANZYSTORÓW MOS Charakterystyki statyczne n Aktywne podłoże, a napięcia polaryzacji złącz tranzystora wzbogacanego nmos Obszar odcięcia > t, = 0 < t Obszar liniowy (omowy) Kanał indukowany napięciem

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do struktur niskowymiarowych

Wprowadzenie do struktur niskowymiarowych Wprowadzenie do struktur niskowymiarowych W litym krysztale ruch elektronów i dziur nie jest ograniczony przestrzennie. Struktury niskowymiarowe pozwalają na ograniczenie (częściowe lub całkowite) ruchu

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie przestrzenne struktur AlGaInN jako klucz do nowych generacji przyrządów optoelektronicznych

Kształtowanie przestrzenne struktur AlGaInN jako klucz do nowych generacji przyrządów optoelektronicznych Kształtowanie przestrzenne struktur AlGaInN jako klucz do nowych generacji przyrządów optoelektronicznych Projekt realizowany w ramach programu LIDER finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE STAŁEJ PLANCKA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH. Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska

WYZNACZANIE STAŁEJ PLANCKA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH. Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska 1 II PRACOWNIA FIZYCZNA: FIZYKA ATOMOWA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY Polimery Sieć krystaliczna Napięcie powierzchniowe Dyfuzja 2 BUDOWA CIAŁ STAŁYCH Ciała krystaliczne (kryształy): monokryształy, polikryształy Ciała amorficzne (bezpostaciowe)

Bardziej szczegółowo

Fizyka Laserów wykład 10. Czesław Radzewicz

Fizyka Laserów wykład 10. Czesław Radzewicz Fizyka Laserów wykład 10 Czesław Radzewicz Struktura energetyczna półprzewodników Regularna budowa kryształu okresowy potencjał Funkcja falowa elektronu. konsekwencje: E ψ r pasmo przewodnictwa = u r e

Bardziej szczegółowo

Poprawa charakterystyk promieniowania diod laserowych dużej mocy poprzez zastosowanie struktur periodycznych w płaszczyźnie złącza

Poprawa charakterystyk promieniowania diod laserowych dużej mocy poprzez zastosowanie struktur periodycznych w płaszczyźnie złącza Poprawa charakterystyk promieniowania diod laserowych dużej mocy poprzez zastosowanie struktur periodycznych w płaszczyźnie złącza Grzegorz Sobczak, Elżbieta Dąbrowska, Marian Teodorczyk, Joanna Kalbarczyk,

Bardziej szczegółowo

3. ZŁĄCZE p-n 3.1. BUDOWA ZŁĄCZA

3. ZŁĄCZE p-n 3.1. BUDOWA ZŁĄCZA 3. ZŁĄCZE p-n 3.1. BUDOWA ZŁĄCZA Złącze p-n jest to obszar półprzewodnika monokrystalicznego utworzony przez dwie graniczące ze sobą warstwy jedną typu p i drugą typu n. Na rysunku 3.1 przedstawiono uproszczony

Bardziej szczegółowo

Złącze p-n: dioda. Przewodnictwo półprzewodników. Dioda: element nieliniowy

Złącze p-n: dioda. Przewodnictwo półprzewodników. Dioda: element nieliniowy Złącze p-n: dioda Półprzewodniki Przewodnictwo półprzewodników Dioda Dioda: element nieliniowy Przewodnictwo kryształów Atomy dyskretne poziomy energetyczne (stany energetyczne); określone energie elektronów

Bardziej szczegółowo

Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5)

Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5) Wojciech Niwiński 30.03.2004 Bartosz Lassak Wojciech Zatorski gr.7lab Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5) Zadanie laboratoryjne miało na celu zaobserwowanie różnic

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki ciała stałego półprzewodniki domieszkowane

Podstawy fizyki ciała stałego półprzewodniki domieszkowane Podstawy fizyki ciała stałego półprzewodniki domieszkowane Półprzewodnik typu n IV-Ge V-As Jeżeli pięciowartościowy atom V-As zastąpi w sieci atom IV-Ge to cztery elektrony biorą udział w wiązaniu kowalentnym,

Bardziej szczegółowo

Przejścia optyczne w strukturach niskowymiarowych

Przejścia optyczne w strukturach niskowymiarowych Współczynnik absorpcji w układzie dwuwymiarowym można opisać wyrażeniem: E E gdzie i oraz f są energiami stanu początkowego i końcowego elektronu, zapełnienie tych stanów opisane jest funkcją rozkładu

Bardziej szczegółowo

Studnia skończona. Heterostruktury półprzewodnikowe studnie kwantowe (cd) Heterostruktury mogą mieć różne masy efektywne w różnych obszarach:

Studnia skończona. Heterostruktury półprzewodnikowe studnie kwantowe (cd) Heterostruktury mogą mieć różne masy efektywne w różnych obszarach: Heterostruktury półprzewodnikowe studnie kwantowe (cd) Studnia skończona Heterostruktury mogą mieć różne masy efektywne w różnych obszarach: V z Okazuje się, że zamiana nie jest dobrym rozwiązaniem problemu

Bardziej szczegółowo

Numeryczne rozwiązanie równania Schrodingera

Numeryczne rozwiązanie równania Schrodingera Numeryczne rozwiązanie równania Schrodingera Równanie ruchu dla cząstki o masie m (elektron- cząstka elementarna o masie ~9.1 10-31 kg) Mechanika klasyczna - mechanika kwantowa 1. Druga zasada dynamiki

Bardziej szczegółowo

Teoria pasmowa. Anna Pietnoczka

Teoria pasmowa. Anna Pietnoczka Teoria pasmowa Anna Pietnoczka Opis struktury pasmowej we współrzędnych r, E Zmiana stanu elektronów przy zbliżeniu się atomów: (a) schemat energetyczny dla atomów sodu znajdujących się w odległościach

Bardziej szczegółowo

Fizyka i technologia złącza PN. Adam Drózd 25.04.2006r.

Fizyka i technologia złącza PN. Adam Drózd 25.04.2006r. Fizyka i technologia złącza P Adam Drózd 25.04.2006r. O czym będę mówił: Półprzewodnik definicja, model wiązań walencyjnych i model pasmowy, samoistny i niesamoistny, domieszki donorowe i akceptorowe,

Bardziej szczegółowo

30/01/2018. Wykład XI: Właściwości elektryczne. Treść wykładu: Wprowadzenie

30/01/2018. Wykład XI: Właściwości elektryczne. Treść wykładu: Wprowadzenie Wykład XI: Właściwości elektryczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Wprowadzenie 2. a) wiadomości podstawowe b) przewodniki

Bardziej szczegółowo

W książce tej przedstawiono:

W książce tej przedstawiono: Elektronika jest jednym z ważniejszych i zarazem najtrudniejszych przedmiotów wykładanych na studiach technicznych. Co istotne, dogłębne zrozumienie jej prawideł, jak również opanowanie pewnej wiedzy praktycznej,

Bardziej szczegółowo

Wytwarzanie niskowymiarowych struktur półprzewodnikowych

Wytwarzanie niskowymiarowych struktur półprzewodnikowych Większość struktur niskowymiarowych wytwarzanych jest za pomocą technik epitaksjalnych. Najczęściej wykorzystywane metody wzrostu: - epitaksja z wiązki molekularnej (MBE Molecular Beam Epitaxy) - epitaksja

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do ekscytonów

Wprowadzenie do ekscytonów Proces absorpcji można traktować jako tworzenie się, pod wpływem zewnętrznego pola elektrycznego, pary elektron-dziura, które mogą być opisane w przybliżeniu jednoelektronowym. Dokładniejszym podejściem

Bardziej szczegółowo

Skończona studnia potencjału

Skończona studnia potencjału Skończona studnia potencjału U = 450 ev, L = 100 pm Fala wnika w ściany skończonej studni długość fali jest większa (a energia mniejsza) Teoria pasmowa ciał stałych Poziomy elektronowe atomów w cząsteczkach

Bardziej szczegółowo

L E D light emitting diode

L E D light emitting diode Elektrotechnika Studia niestacjonarne L E D light emitting diode Wg PN-90/E-01005. Technika świetlna. Terminologia. (845-04-40) Dioda elektroluminescencyjna; dioda świecąca; LED element półprzewodnikowy

Bardziej szczegółowo

W1. Właściwości elektryczne ciał stałych

W1. Właściwości elektryczne ciał stałych W1. Właściwości elektryczne ciał stałych Względna zmiana oporu właściwego przy wzroście temperatury o 1 0 C Materiał Opór właściwy [m] miedź 1.68*10-8 0.0061 żelazo 9.61*10-8 0.0065 węgiel (grafit) 3-60*10-3

Bardziej szczegółowo

Przerwa energetyczna w germanie

Przerwa energetyczna w germanie Ćwiczenie 1 Przerwa energetyczna w germanie Cel ćwiczenia Wyznaczenie szerokości przerwy energetycznej przez pomiar zależności oporu monokryształu germanu od temperatury. Wprowadzenie Eksperymentalne badania

Bardziej szczegółowo

Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Półprzewodniki i elementy z półprzewodników homogenicznych Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Publikacja

Bardziej szczegółowo

XIV KONFERENCJA CIEPŁOWNIKÓW

XIV KONFERENCJA CIEPŁOWNIKÓW XIV KONFERENCJA CIEPŁOWNIKÓW POLITECHNIKA RZESZOWSKA PZITS - Oddział Rzeszów MPEC - Rzeszów Michał STRZESZEWSKI* POLITECHNIKA WARSZAWSKA ANALIZA WYMIANY CIEPŁA W PRZYPADKU ZASTOSOWANIA WARSTWY ALUMINIUM

Bardziej szczegółowo

IX. DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWE Janusz Adamowski

IX. DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWE Janusz Adamowski IX. DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWE Janusz Adamowski 1 1 Dioda na złączu p n Zgodnie z wynikami, otrzymanymi na poprzednim wykładzie, natężenie prądu I przepływającego przez złącze p n opisane jest wzorem Shockleya

Bardziej szczegółowo

2. Półprzewodniki. Istnieje duża jakościowa różnica między właściwościami elektrofizycznymi półprzewodników, przewodników i dielektryków.

2. Półprzewodniki. Istnieje duża jakościowa różnica między właściwościami elektrofizycznymi półprzewodników, przewodników i dielektryków. 2. Półprzewodniki 1 Półprzewodniki to materiały, których rezystywność jest większa niż rezystywność przewodników (metali) oraz mniejsza niż rezystywność izolatorów (dielektryków). Przykłady: miedź - doskonały

Bardziej szczegółowo

Elektryczne własności ciał stałych

Elektryczne własności ciał stałych Elektryczne własności ciał stałych Izolatory (w temperaturze pokojowej) w praktyce - nie przewodzą prądu elektrycznego. Ich oporność jest b. duża. Np. diament ma oporność większą od miedzi 1024 razy Metale

Bardziej szczegółowo

Przyrządy półprzewodnikowe część 2

Przyrządy półprzewodnikowe część 2 Przyrządy półprzewodnikowe część 2 Prof. Zbigniew Lisik Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych pokój: 110 e-mail: zbigniew.lisik@p.lodz.pl wykład 30 godz. laboratorium 30 godz WEEIiA

Bardziej szczegółowo

Modele kp Studnia kwantowa

Modele kp Studnia kwantowa Modele kp Studnia kwantowa Przegląd modeli pozwalających obliczyć strukturę pasmową materiałów półprzewodnikowych. Metoda Fal płaskich Transformata Fouriera Przykładowe wyniki Model Kaine Hamiltonian z

Bardziej szczegółowo

Przyrządy i układy półprzewodnikowe

Przyrządy i układy półprzewodnikowe Przyrządy i układy półprzewodnikowe Prof. dr hab. Ewa Popko ewa.popko@pwr.edu.pl www.if.pwr.wroc.pl/~popko p.231a A-1 Zawartość wykładu Wy1, Wy2 Wy3 Wy4 Wy5 Wy6 Wy7 Wy8 Wy9 Wy10 Wy11 Wy12 Wy13 Wy14 Wy15

Bardziej szczegółowo

METALE. Cu 8.50 1.35 1.56 7.0 8.2 Ag 5.76 1.19 1.38 5.5 6.4 Au 5.90 1.2 1.39 5.5 6.4

METALE. Cu 8.50 1.35 1.56 7.0 8.2 Ag 5.76 1.19 1.38 5.5 6.4 Au 5.90 1.2 1.39 5.5 6.4 MAL Zestawienie właściwości gazu elektronowego dla niektórych metali: n cm -3 k cm -1 v cm/s ε e ε /k Li 4.6 10 1.1 10 8 1.3 10 8 4.7 5.5 10 4 a.5 0.9 1.1 3.1 3.7 K 1.34 0.73 0.85.1.4 Rb 1.08 0.68 0.79

Bardziej szczegółowo

!!!DEL są źródłami światła niespójnego.

!!!DEL są źródłami światła niespójnego. Dioda elektroluminescencyjna DEL Element czynny DEL to złącze p-n. Gdy zostanie ono spolaryzowane w kierunku przewodzenia, to w obszarze typu p, w warstwie o grubości rzędu 1µm, wytwarza się stan inwersji

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia periodyczności sieci krystalicznej

Zaburzenia periodyczności sieci krystalicznej Zaburzenia periodyczności sieci krystalicznej Defekty liniowe dyslokacja krawędziowa dyslokacja śrubowa dyslokacja mieszana Defekty punktowe obcy atom w węźle luka w sieci (defekt Schottky ego) obcy atom

Bardziej szczegółowo

Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne

Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne W3. Zjawiska transportu Zjawiska transportu zachodzą gdy układ dąży do stanu równowagi. W zjawiskach

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 i 5 Prawo Gaussa i pole elektryczne w materii. Pojemność.

Wykład 4 i 5 Prawo Gaussa i pole elektryczne w materii. Pojemność. Wykład 4 i 5 Prawo Gaussa i pole elektryczne w materii. Pojemność. Maciej J. Mrowiński mrow@if.pw.edu.pl Wydział Fizyki Politechnika Warszawska 21 marca 2016 Maciej J. Mrowiński (IF PW) Wykład 4 i 5 21

Bardziej szczegółowo

Zjawiska zachodzące w półprzewodnikach Przewodniki samoistne i niesamoistne

Zjawiska zachodzące w półprzewodnikach Przewodniki samoistne i niesamoistne Zjawiska zachodzące w półprzewodnikach Przewodniki samoistne i niesamoistne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Zadania elektroniki: Urządzenia elektroniczne

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. Projekty struktur falowodowych

Załącznik nr 1. Projekty struktur falowodowych Załącznik nr 1 do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Szybka nieliniowość fotorefrakcyjna w światłowodach półprzewodnikowych do zastosowań w elementach optoelektroniki zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

Termiczny model tranzystora HEMT na podłożu GaN/SiC

Termiczny model tranzystora HEMT na podłożu GaN/SiC Termiczny model tranzystora HEMT na podłożu GaN/SiC Paweł Kopyt, Daniel Gryglewski, Wojciech Wojtasiak, Wojciech Gwarek Instytut Radioelektroniki, Politechnika Warszawska ul. Nowowiejska 5/9, 00-665 Warszawa

Bardziej szczegółowo

6. Emisja światła, diody LED i lasery polprzewodnikowe

6. Emisja światła, diody LED i lasery polprzewodnikowe 6. Emisja światła, diody LED i lasery polprzewodnikowe Typy rekombinacji Rekombinacja promienista Diody LED Lasery półprzewodnikowe Struktury niskowymiarowe OLEDy 1 Promieniowanie termiczne Rozkład Plancka

Bardziej szczegółowo

Część 2. Przewodzenie silnych prądów i blokowanie wysokich napięć przy pomocy przyrządów półprzewodnikowych

Część 2. Przewodzenie silnych prądów i blokowanie wysokich napięć przy pomocy przyrządów półprzewodnikowych Część 2 Przewodzenie silnych prądów i blokowanie wysokich napięć przy pomocy przyrządów półprzewodnikowych Łukasz Starzak, Przyrządy i układy mocy, studia niestacjonarne, lato 2018/19 23 Półprzewodniki

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

Opracowanie nowych koncepcji emiterów azotkowych ( nm) w celu ich wykorzystania w sensorach chemicznych, biologicznych i medycznych.

Opracowanie nowych koncepcji emiterów azotkowych ( nm) w celu ich wykorzystania w sensorach chemicznych, biologicznych i medycznych. Opracowanie nowych koncepcji emiterów azotkowych (380 520 nm) w celu ich wykorzystania w sensorach chemicznych, biologicznych i medycznych. (zadanie 14) Piotr Perlin Instytut Wysokich Ciśnień PAN 1 Do

Bardziej szczegółowo

Materiały w optoelektronice

Materiały w optoelektronice Materiały w optoelektronice Materiał Typ Podłoże Urządzenie Długość fali (mm) Si SiC Ge GaAs AlGaAs GaInP GaAlInP GaP GaAsP InP InGaAs InGaAsP InAlAs InAlGaAs GaSb/GaAlSb CdHgTe ZnSe ZnS IV IV IV III-V

Bardziej szczegółowo

Badanie pól elektrycznych w azotkach metodami optycznymi

Badanie pól elektrycznych w azotkach metodami optycznymi Badanie pól elektrycznych w azotkach metodami optycznymi Krzysztof Zieleniewski Pod opieką dr. Anety Drabińskiej Proseminarium Fizyki Ciała Stałego, 8 kwietnia 2010 O czym będzie? Dlaczego azotki? Dlaczego

Bardziej szczegółowo

Fizyka Ciała Stałego

Fizyka Ciała Stałego Wykład III Struktura krystaliczna Fizyka Ciała Stałego Ciała stałe można podzielić na: Krystaliczne, o uporządkowanym ułożeniu atomów lub molekuł tworzącym sieć krystaliczną. Amorficzne, brak uporządkowania,

Bardziej szczegółowo

Półprzewodniki. złącza p n oraz m s

Półprzewodniki. złącza p n oraz m s złącza p n oraz m s Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Publikacja współfinansowana ze środków Unii

Bardziej szczegółowo

2013 02 27 2 1. Jakie warstwy zostały wyhodowane w celu uzyskania 2DEG? (szkic?) 2. Gdzie było domieszkowanie? Dlaczego jako domieszek użyto w próbce atomy krzemu? 3. Jaki kształt miała próbka? 4. W jaki

Bardziej szczegółowo

Rys.1 Rozkład mocy wnikającej do dielektryka przy padaniu fali płaskiej Natężenie pola wewnątrz dielektryka maleje wykładniczo. Określa to wzór: (1)

Rys.1 Rozkład mocy wnikającej do dielektryka przy padaniu fali płaskiej Natężenie pola wewnątrz dielektryka maleje wykładniczo. Określa to wzór: (1) Temat nr 22: Badanie kuchenki mikrofalowej 1.Wiadomości podstawowe Metoda elektrotermiczna mikrofalowa polega na wytworzeniu ciepła we wsadzie głównie na skutek przepływu prądu przesunięcia (polaryzacji)

Bardziej szczegółowo