Genetyka: materiały dla studentów Pielęgniarstwa

Transkrypt

1 Komórk i cykl życiowy 1 udow komórki Definicj Komórk prokriotyczn Komórk eukriotyczn Teori endosymiozy Pochodzenie chloroplstów Pochodzenie mitochondriów Cykl życiowy komórki Fzy cyklu Zleżność of etpu rozwoju Mitoz i mejoz Orgnizmy modelowe w dnich iologicznych Triticle, Feulgen Prof. dr h. Romn Zielinski 1

2 1. udow komórki - definicj Komórk to njmniejsz strukturln i funkcjonln jednostk orgnizmów żywych, zdoln do przeprowdzni wszystkich procesów życiowych Powierzchni komórek D. melnogster pod mikroskopem elektronowym Jjo strusi (ms do 1.5 kg) Culerp txifoli, stożek jednokomórkowego glonu, który przypomin strukturę wielokomórkowego stożk wzrostu roślin lądowych 1. udow komórki - definicj Współczesn teori komórkowej udowy orgnizmów Wszystkie orgnizmy zudowne są z komórek. Komórki są jednostkmi strukturlnymi i funkcjonlnymi. Wszystkie komórki powstły w wyniku podziłu innych komórek. Komórki zwierją informcję genetyczną, któr jest przekzywn do komórek potomnych podczs podziłu. Wszystkie komórki skłdją się z tych smych związków chemicznych. Wszystkie procesy metoliczne niezędne do życi zchodzą w komórkch. Roert Hook, twórc nzwy komórk Mtthis Schleiden, otnik, rośliny zudowne są z komórek Theodor Schwnn, rośliny i zwierzęt zudowne są z komórek Prof. dr h. Romn Zielinski 2

3 1. udow komórki - Prokriot K grocterium tumefciens T E R Escherichi coli I E Clothrix sp. Nostoc sp. S I N I C E Gleocps sp. Slmonell typhi 1. udow komórki - Prokriot Przeciętn średnic komórki prokriotycznej wynosi m Komórki prokriotyczne są mniejsze od komórek eukriotycznych, których średnic wynosi m Prof. dr h. Romn Zielinski 3

4 1. udow komórki - Eukriot Mitochondrium Ścin komórkow (rośliny) łon komórkow Chloroplst (rośliny) prt Golgiego Cytosol Reticulum endoplzmtyczne Cytoszkielet Wkuol Jądro Liposomy/Peroksysomy 1. udow komórki - Eukriot łon komórkow komórki eukriotycznej zudown jest z podwójnej wrstwy fosfolipidowej Struktur iłk łonowego, Cmpylocter jejuni Krystlizcj iłek łonowych jest trudn. Wiele struktur otrzymno poprzez modelownie Prof. dr h. Romn Zielinski Struktur poryny: przenośnik iłkowego typu et-rrel, 4

5 1. udow komórki - Eukriot Schemt udowy chloroplstu Chloroplsty u moczrki kndyjskiej Podwójn łon otczjąc chloroplst Wiele kolistych cząsteczek DN, nukleoidów System tylkoidlny, tylkoidy zwierją chlorofil, tylkoidów tworzy grn Konserwtywn kolejność genów trn: 16S trnile trnl 23S 5S Strom: zsdowy roztwór wodny, tu znjdują się ryosomy i DN 1. udow komórki - Eukriot Schemt udowy mitochondrium Mitochondri komórek płuc u człowiek Podwójn łon otczjąc mitochondrium łon zewnętrzn jest głdk, łon wewnętrzn tworzy grzeienie mitochondrilne Wiele cząsteczek kolistego DN, u człowiek pojedyncz cząsteczk m 16 k i koduje 37 genów, dziedziczenie mteczne Prof. dr h. Romn Zielinski Mitochondri komórek zrodków kurzych Mitochondri komórek mięśni sercowego u człowiek 5

6 1. udow komórki - Eukriot Liposomy to struktury o wielkości m, otoczone podwójną wrstwą lipidową (5 nm), wypełnione są roztworem wodnym. Przekrój przez liposom komórek nerwowych krowy Liposomy powstją przez inkorporcję części łony komórkowej do wnętrz komórki. Trnsportują sustncje rozpuszczlne w wodzie do komórki i n zewnątrz. Liposomy wytwrzne sztucznie wykorzystywne są w przemyśle frmceutycznym i kosmetycznym. Liposomy w komórkch skóry świni Liposomy w komórkch czernik Liposomy w komórkch płuc u człowiek 1. udow komórki - Eukriot Podwójn łon fosfolipidow otcz jądro. Łączy się on z retikulum endoplzmtycznym. Trnsport sustncji odyw się przez pory jądrowe. Nukleoplsm: zwier nukleotydy i enzymy; pomg w utrzymniu ksztłtu i struktury jądr; uczestniczy w trnsporcie cząsteczek niezędnych dl metolizmu komórkowego. Schemt udowy jądr Eukriot Nukleoplzm różni się od cytoplzmy zwrtością nukleotydów niezędnych do syntezy kwsów nukleinowych Prof. dr h. Romn Zielinski 6

7 1. udow komórki - Eukriot Chromtyn to kompleks zudowny z DN, RN i iłek. Stopień kondenscji zleży od fzy cyklu komórkowego. Chromtyn Chromosomy profzowe Pisum stivum Chromosomy metfzowe Pelli sp. Plemniki ssków orz komórki krwi u ptków mją silnie skondensowną chromtynę przez cły cykl życiowy komórki. U świdrowców (Trypnosom) chromtyn nigdy nie tworzy widocznych chromosomów. Triticle 1. udow komórki - Eukriot Jąderko jest formowne pod koniec mitozy w regionch zwnych oszrmi jąderkotwórczymi. Funkcj jąderk: 30% iłek jądrowych ( 1500) zloklizowne jest w jąderku; miejsce syntezy ryosomów; miejsce powstwni cząsteczek sygnłowych; Skłdnik zirnisty Skłdnik włóknisty Ośrodki włókniste (NOR) uczestniczy w odpowiedzi n stres. Orgniztor jąderkotwórczy (NOR): zloklizowne są geny rrn; w chromosomch metfzowych NOR-y znjdują się w przewężeniu wtórnym; w interfzie ulegją dekondenscji i tworzą jąderko. Triticle, NOR Prof. dr h. Romn Zielinski 7

8 1. udow komórki - Eukriot Nukleoloptie to choroy związne z nieprwidłową funkcją jąderk Ojwy Nieregulrny ksztłt Mniej zirnisty rdziej włóknisty Wzrost ktywności ryosomów Choroy Przerost mięśni sercowego Krdiomiopti Zwł mięśni sercowego Fenylefryn (nieżyt nos) Ojwy Okurczenie Przyczyny Uszkodzenie DN Oddzielenie części zirnistej od włóknistej Frgmentcj Rozjśnienie rdn Zmin loklizcji iłek jąderkowych Genotoksyny (mutgeny, krcerogeny) Ndciśnienie ktynomycyn D Doksoruicyn 1. udow komórki - porównnie Cech Prokriot Eukriot Rośliny Grzyy Zwierzęt DN Kolisty, liniowy Liniowy, chromosomy Jądro NIE TK Rekomincj Częściowo, horyzontlny trnsfer Mejoz Ryosomy 5S, 23S, 16S 5.8S, 28S, 18S Chloroplsty NIE TK NIE Mitochondri NIE TK Cytoszkielet TK/NIE TK Retikulum end. NIE TK prt Golgiego NIE TK Wkuole TK TK łon kom. TK TK Ścin kom. TK (złożony skłd) TK NIE Rozmiry m m Prof. dr h. Romn Zielinski 8

9 Komórk i cykl życiowy 1 udow komórki Definicj Komórk prokriotyczn Komórk eukriotyczn Teori endosymiozy Pochodzenie chloroplstów Pochodzenie mitochondriów Cykl życiowy komórki Fzy cyklu Zleżność of etpu rozwoju Mitoz i mejoz Orgnizmy modelowe w dnich iologicznych Triticle, Feulgen 2. Teori endosymiozy Symiogenez (teori endosymiotyczn) zkłd, że orgnell Eukriot wyewoluowły z komórek Prokriot Dowody potwierdzjące teorię endosymiotyczną Mitochondr i chloroplsy powstją przez podził. Komórk nie tworzy ich de novo. Lipid łonowy, krdiolipin występuje tylko w łonie mitochondriów i kterii. Mitochondri i chloroplsty zwierją koliste cząsteczki DN o strukturze i rozmirch podonych do DN kteryjnego. v Konstntin Mereschkowski ndres Schimper Ryosomy mitochondrilne i chloroplstowe są podone do ryosomów kteryjnych. Formylometionin jest minokwsem początkowym we wszystkich iłkch tworzonych przez mitochondri i chloroplsty, podonie jk u kterii. Lynn Mrgulis Prof. dr h. Romn Zielinski 9

10 2. Teori endosymiotyczn Monofiletyczne pochodzenie orgnelli Pierwotn endosymioz pomiędzy jednym typem endosymiont i jednym typem gospodrz. Prokriot N N Pierwotny Eukriot Trnsfer genów Jądro pierwotnych Eukriot pochodzi od rchecteri. N Eukriot z orgnellum 2. Teori endosymiotyczn Polifiletyczn pochodzenie orgnelli Pierwotne orgnellum Wtórn endosymioz pomiędzy jednym typem lu wielom typmi endosymiont i jednym lu wielom typmi gospodrz Nukleomorf Eukriot N N Eukriot N Trnsfer genów N N Eukriot Prof. dr h. Romn Zielinski 10

11 2. Teori endosymiotyczn Chloroplsty powstły z Cynocteri Chlorophytes: tksony z pierwotnymi plstydmi, pochodzące od Cynocteri i oejmujące zielone glony orz rośliny lądowe. Tksony z plstydmi wtórnymi wywodzą się od pierwotnych zielonych glonów. Rhodophytes: tzw. czerwone glony głównie z pierwotnymi plstydmi. Tksony z plstydmi wtórnymi wywodzą się od pierwotnych czerwonych glonów. Glucocystophytes: mł, izolown lini glonów z plstydmi pierwotnymi. 2. Teori endosymiotyczn Mitochondri powstły z Prokriot zliżonych do Rickettsi Prof. dr h. Romn Zielinski 11

12 Komórk i cykl życiowy 1 udow komórki Definicj Komórk prokriotyczn Komórk eukriotyczn Teori endosymiozy Pochodzenie chloroplstów Pochodzenie mitochondriów Cykl życiowy komórki Fzy cyklu Zleżność of etpu rozwoju Mitoz i mejoz Orgnizmy modelowe w dnich iologicznych Triticle, Feulgen 3. Cykl życiowy komórki: fzy Cykl życiowy komórki to seri zdrzeń prowdząc do podziłu komórki. Typowy cykl występuje tylko u Eukriot. Fzy cyklu Mitoz (M) Interfz: G1: (ng. gp), przygotownie do podziłu, w punkcie restrykcyjnym komórk musi przejść w S lu G0; S: syntez, replikcj DN; G2: (gp), zminy metoliczne przygotowujące sustncje niezędne do mitozy i cytokinezy. 9 h 4 h 1 h 10 h G0: fz spoczynku, komórki przeprowdzją rekcje metoliczne, le nie mogą się dzielić. Komórki zwierzęce mogą przejść w fzę G0 po zkończeniu fzy G1, komórki roślinne po zkończeniu G1 lu G2. Prof. dr h. Romn Zielinski 12

13 3. Cykl życiowy komórki: fzy Komórki zróżnicowne pozostją w fzie G1, któr przechodzi w fzę G0. Niektóre komórki mogą wrócić z fzy G0 do podziłów (heptocyty, limfocyty). Neurony, hypokmp Komórki mięśni szkieletowych Komórki w pernmentnej fzie G0 Komórki mogą przejść w fzę G0 w niekorzystnych wrunkch środowiskowych. HESCs: pluripotentne komórki mcierzyste człowiek, mogą się przeksztłcić w kżdą z 200 różnych typów komórek ludzkich. Przejście z G0 w G1 uwrunkowne jest czynnikmi iochemicznymi. 3. Cykl komórkowy: fzy Cykl komórkowy jest kontrolowny przed 2 grupy iłek: cykliny orz cyklino-zleżne kinzy (Cdk). Cdk Cyklin Cdk Cyklin Cdk Cyklin Cdk Cyklin D Cdk Cyklin E Prof. dr h. Romn Zielinski 13

14 3. Cykl komórkowy: fzy Fosforylcj Cykliny są syntetyzowne ezpośrednio przed fzą, w której uczestniczą P CDK P P P CDK Fosforylcj sustrtów komórkowych Degrdcj cyklin M I T O Z CDK Tworzenie kompleksu CDK Defosforylcj 2 ktywcj Cdk nstępuje po połączeniu się z cykliną 3. Cykl komórkowy: fzy rozwojowe Cykl komórkowy zmieni się w poszczególnych fzch rozwojowych 1. Emrion (S/M) -Cyklin -Cyklin -PLK-1 -TL-1 -CHK-1 2. lstul (G2/M) -String, Mei-41 -Grpes 3. Orgnogenez (G1/S) -CKI-1, Dp, Rux -E2F-1 -Cdk2- Cyklin E, CKI-1 4. Orgnogenez (G/S) -Cyklin E, CYE-1 -FZR-1 -LIN Różnicownie końcowe (M/G0) -E2F -Cdk2-Cyklin E 1. Drosophil melnogster 2. Cenorhditis elegns Prof. dr h. Romn Zielinski 14

15 3. Cykl życiowy komórki: mitoz Podczs fzy S cyklu komórkowego DN podwj się. Chromosomy mitotyczne zwierją dwie cząsteczki DN - chromtydy. Syntez DN Interfz Profz: wyodręnienie chromtyd Metfz: chromosomy w płszczyźnie równikowej, centromery n równiku nfz: chromtydy n przeciwległych iegunch Telofz: tworzenie jąder potomnych W wyniku mitozy powstją komórki potomne z tką smą liczą chromosomów i identyczną informcją genetyczną jk komórki wyjściowe. Cytokinez i powstnie komórek potomnych 3. Cykl życiowy komórki: mitoz, człowiek Profz Metfz Telofz nfz Zurzon segregcj Tng et l. 2004, PNS 101: Prof. dr h. Romn Zielinski 15

16 3. Cykl życiowy komórki: mitoz, jęczmień Profz Prometfz Metfz nfz Późn nfz Telofz Immunofluorescencj: α-tuuliną (czerwone), iłko kinetochoru (zielone), Zhng nd Dwe 2001: Chromosome Res 19: Cykl życiowy komórki: mitoz, wyk Prwidłow Zurzeni Prwidłow Zurzeni Profz Metfz Prwidłow Zurzeni Prwidłow Zurzeni nfz Telofz Tur i Oney, J.gric. Res. 47:1-9 Prof. dr h. Romn Zielinski 16

17 3. Cykl życiowy: I podził mejotyczny Interfz Syntez DN Profz I: leptoten Chromosomy w postci cienkich nici Chromosomy homologiczne łączą się pry: iwlenty nfz I Do przeciwległych iegunów odciągne są cłe chromosomy Profz I: zygoten Fotogrfie mejozy w oocytch myszy, nieieski: DN, zielony: tuulin, czerwony: SPM ( Emryology, did: jęczmień, K.Polok Did Metfz I Centromery nprzeciw, rmion w płszczyźnie równikowej Licz chromosomów w komórkch potomnych jest o ½ mniejsz niż w wyjściowej. Komórki mją różne komincje lleli Redukcj chromosomów zchodzi w nfzie I podziłu mejotycznego 3. Cykl życiowy: II podził mejotyczny II podził mejotyczny Did Metfz II Chromosomy w płszczyźnie równikowej, centromery n równiku podonie jk w mitozie nfz II Do przeciwległych iegunów odciągne są chromtydy, podonie jk w mitozie Tetrd Powstją 4 komórki potomne o genotypch: i Jądr człowiek W pojedynczym podzile mejotycznym podwójnej heterozygoty powstją 2 typy gmet: i. We wszystkich podziłch mejotycznych heterozygot wytwrz 4 typy gmet z tk smą częstością. Prof. dr h. Romn Zielinski 17

18 3. Cykl życiowy komórki: mejoz Metfz I Telofz I Metfz II Telofz II - tetrdy Fzy mejozy w pyłku Triticum turgidum 3. Cykl życiowy komórki: mejoz Profz I Fzy mejozy u smców Drosophil melnogster Profz II Metfz I Metfz II nfz I nfz II Telofz I Kontrst fzowy i tuulin, Cenci et l J Cell Sci 107: Telofz II Prof. dr h. Romn Zielinski 18

19 Komórk i cykl życiowy 1 udow komórki Definicj Komórk prokriotyczn Komórk eukriotyczn Teori endosymiozy Pochodzenie chloroplstów Pochodzenie mitochondriów Cykl życiowy komórki Fzy cyklu Zleżność of etpu rozwoju Mitoz i mejoz Orgnizmy modelowe w dnich iologicznych Triticle, Feulgen 4. Orgnizmy modelowe Orgnizmy modelowe to gtunki wykorzystywne w dnich nd procesmi iologicznymi z złożeniem, że wyniki możn odnieść do innych gtunków, w tym człowiek Cechy gtunków modelowych: mły genom z młą liczą sekwencji powtrzlnych, krótki cykl życiowy, łtwość rozmnżni w wrunkch lortoryjnych, łtwość krzyżowni, łtwość pozyskiwni mutntów, łtwość mnipulcji in vitro. W zie NCI (Ntionl Center for iotechnology Informtion) jest wyróżnionych 21 gtunków uznnych z modelowe Prof. dr h. Romn Zielinski 19

20 4. Orgnizmy modelowe Prokriot reprezentowne są przez Escherichi coli orz Mycoplsm pneumonie Wirus zpleni wątroy typu C Czynnik wywołujący zplenie wątroy, prowdzi do mrskości i rk pierwotnego, zkżenie może przeiegć ezojwowo. Mycoplsm pnemonie Jeden z njmniejszych orgnizmów ( m), mły genom (0.8 M), 687 genów, z których 56% koduje enzymy, wrżliwy n mutcje, rk ściny komórkowej, wywołuje zplenie płuc. Escherichi coli M, 4377 genów, łtw w hodowli i mnipulcjch in vitro, wykorzystywn w iorektorch, wchodzi w skłd flory kteryjnej człowiek. 4. Orgnizmy modelowe Drożdże orz Neurospor crss to modelowe grzyy Scchromyces cerevisie (drożdże) Odkryte n skórkch winogron, model w iologii molekulrnej, genom 12.5 M i 11 tys. genów, fermentcj lkoholow, wykorzystywn w piekrnictwie, rowrnictwie, winirstwie. Neurospor crss Posid wiele prymitywnych cech orz cechy wspólne z grzymi ptogennymi, model w dnich nd interferencją RN, genom 36.6 M i 10 tys. genów. Prof. dr h. Romn Zielinski 20

21 4. Orgnizmy modelowe Njprostszym modelowym orgnizmem roślinnym jest jednokomórkowy glon, zielenic, Chlmydomons reinhrdtii Chlmydomons reinhrdtii Wykorzystywny w dnich nd iogenezą chloroplstów, fotosyntezą, kontrolą cyklu komórkowego i regulcją proteomu. Genom jądrowy zwier 1.6 M w 17 chromosomch. Physcomitrell ptens Mchy są modelmi w dnich ewolucyjnych, zwłszcz powstni roślin wyższych. Łtwo otrzymuje się mutnty z wyłączonymi frgmentmi genomu, wykorzystny w iotechnologii i medycynie, 472 M w genomie jądrowym. 4. Orgnizmy modelowe Rzodkiewnik, ridopsis thlin jest modelową rośliną, często nzywną otniczną Drosophilą Rzodkiewnik pospolity, ridopsis thlin Mły genom jądrowy (120 M, 28 tys. genów, kilk tysięcy mutntów, krótki cykl życiowy (6 tygodni), łtwo rozmnż się w lortorium. rchypodium distchyon Model dl trw ze względu n stosunkowo mły genom (270 M), diploidlność, smopylność, krótki cykl życiowy. Wykorzystywny w genomice funkcjonlnej. Prof. dr h. Romn Zielinski 21

22 4. Orgnizmy modelowe Muszk owocow, Drosophil melnogster przyczynił się do sformułowni chromosomowej teorii dziedziczności Cechy D. melnogster: łtwo rozmnż się w lortorium i krzyżuje, krótki cykl rozwojowy, liczne potomstwo, łtwo się krzyżuje, duż licz mutntów, w tym rozwojowych, Chromosomy politeniczne 2n = 8, duże chromosomy, genom jądrowy 120 M, 17 tys. genów, zsekwencjonowny, zwier geny homologiczne dl 75% genów ludzkich wywołujących choroy. 4. Orgnizmy modelowe Drosophil melnogster jest wykorzystywn w dnich nd genetycznym uwrunkowniem emriogenezy Drug pr oczu w miejscu czułek Frgmenty odnóży w miejscu czułek Geny Hox u Drosophil i u myszy są homologiczne Prof. dr h. Romn Zielinski 22

23 Zgdnieni udow komórki: definicj Co to jest komórk? Elementy współczesnej teorii komórkowej udowy orgnizmów. 2. udow komórki: Prokriot Jkie struktury tworzą komórkę Prokriot? Przykłdy orgnizmów prokriotycznych. 3. udow komórki: Eukriot Wymień wszystkie struktury wchodzące w skłd komórki eukriotycznej. Jkie elementy wchodzą w skłd łony komórkowej? Jkie typy iłek wchodzą w skłd lu są powiązne z łoną komórkową. Co to jest poryn? Cechy chrkterystyczne dl struktury chloroplstu orz struktury mitochondrium? Cechy chrkterystyczne genomu chloroplstowego i mitochondrilnego. Porównnie chloroplstu i mitochondrium. Co to są i jk są wykorzystne liposomy? Zgdnieni udow komórki Eukriot: jądro Czym chrkteryzuje się łon jądrow? Rol nukleoplzmy. Co to jest chromtyn. Czy jest on zudown tk smo u wszystkich Eukriot. Uzsdnij. Kiedy i gdzie powstje jąderko? Jką funkcję pełni jąderko? Co to jest NOR? Nrysuj ogólny schemt udowy jąderk? Co to są nukleoptie? O czym świdczy powiększenie jąderk? Jkiego typu zminy w oręie jąderk powodują toksyny i niektóre ntyiotyki? 5. udow komórki: Prokriot vs. Eukriot Porównj mterił genetyczny Pro i Eukriot? Porównj struktury komórki Pro i Eukriot? Porównj komórkę roślinną, zwierzęcą orz komórkę grzyów? Prof. dr h. Romn Zielinski 23

24 Zgdnieni Teori endosymiozy O czym mówi teori endosymiozy? Przedstw dowody potwierdzjące teorię endosymiozy? Jk mogło powstć jądro Eukriot? Nrysuj n schemcie endosymiozę pierwotną i wtórną. Różnice między monofiletycznym polifiletycznym pochodzeniem orgnelli? Z jkich orgnizmów wywodzą się przodkowie chloroplstów i mitochondriów? 7. Cykl życiowy komórki Co to jest cykl życiowy komórki? Jkie wyróżnimy fzy cyklu komórkowego? W jkiej fzie cyklu komórki są zróżnicowne? Czy jest możliwy powrót z fzy GO? Uzsdnij. Jkie komórki znjdują się w permnentnej fzie G0? Jkie iłk regulują cykl komórkowy i kiedy są ktywowne? Jk może zmienić się cykl komórkowy podczs rozwoju? 8. Cykl życiowy komórki: mitoz i mejoz Co rozchodzi się do przeciwległych iegunów w mitozie: chromosomy czy chromtydy? Jkie jest położenie chromosomów w metfzie mitozy, gdzie znjdują się centromery, gdzie rmion chromtyd? Ile komórek potomnych powstje w mitozie? W jkich komórkch/tknkch zchodzi mitoz? Ile typów komórek potomntych powstje w wyniku mitozy komórki o genotypie? Zgdnieni Cykl życiowy komórki: mejoz W którym z podziłów komórkowych do przeciwległych iegunów rozchodzą się cłe chromosomy? Kiedy nstępuje redukcj chromosomów w mejozie? Jk rozpoznć metfzę I i II podziłu mejotycznego? Jk ułożone są chromosomy w I metfzie mejozy, gdzie znjdują się centromery, gdzie rmion? Jk ułożone są chromosomy w II metfzie mejozy, jk ułożone są centromery i rmion? Co to są iwlenty? Ile typów gmet powstje w wyniku podziłu mejotycznego jednej komórki o genotypie? Ile typów gmet powstje w wyniku podziłu mejotycznego 100 komórek o genotypie? 10. Orgnizmy modelowe w dnich iologicznych Definicj orgnizmów modelowych. Jkie cechy mją orgnizmy modelowe? Gdzie możemy znleźć informcje o orgnizmch modelowych? Podj przykłdy prokriotycznych orgnizmów modelowych. Podj przykłdy orgnizmów modelowych wśród grzyów, roślin i zwierząt. Dlczego D. melnogster może yć modelem w dnich ssków, w tym człowiek? Prof. dr h. Romn Zielinski 24

25 Centre for Evolution, Genomics nd iomthemtics, e-gene Prof. dr h. Romn Zielinski 25