Elementy projektowania inżynierskiego
|
|
- Kinga Zalewska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Elementy projektowania inżynierskiego dr inż. Sławomir Koczubiej Politechnika Świętokrzyska Wydział Zarządzania i Modelowania Komputerowego Katedra Informatyki i Matematyki Stosowanej (7 listopada 017) dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 1/146
2 Informacje ogólne 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego /146
3 Informacje ogólne Kontakt Budynek C, pokój 3.6 Strona przedmiotu, materiały do pobrania Materiały do pobrania, aktualności, terminy zaliczeń sk dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 3/146
4 Informacje ogólne Organizacja wykładów Wykłady są obowiązkowe (zgodnie z postanowieniami regulaminu), ale... Obecność na wykładach może nie być kontrolowana. Na wykłady czasem warto zajrzeć. Warunki zaliczenia wykładu Test zaliczeniowy po zakończeniu wykładów. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 4/146
5 Informacje ogólne Organizacja laboratoriów Zajęcia laboratoryjne są obowiązkowe. Dopuszcza się jedną nieobecność. Większa liczba nieobecności powoduje zmniejszenie oceny do niedostatecznej włącznie (3 lub więcej nieobecności). W przypadku usprawiedliwionej nieobecności zajęcia można odrobić z inną grupą (jeśli istnieje taka możliwość). Warunki zaliczenia laboratoriów Wykonanie ćwiczeń i raportów z zadanych przykładów obliczeń komputerowych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 5/146
6 Informacje ogólne Studia I i II stopnia Nauczanie powinno dotyczyć: Wiedzy podstawowe zasady, ich interpretacje i opis zastosowań. Biegłości przyswajanie dzięki praktyce (np. posługiwania się sprzętem). Umiejętności praktycznego stosowania wiedzy i biegłości (jak? studia I stopnia). Rozumienia pozwalającego na działalność kreatywną (dlaczego? studia II stopnia). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 6/146
7 Informacje ogólne Cele przedmiotu Rozwinięcie treści przedmiotu Projektowanie inżynierskie w celu zrozumienia jakie metody analizy komputerowej były wykorzystywane w programach komputerowych (np. SolidWorks/COSMOS) przy projektowaniu konstrukcji (w szczególności części maszyn). Przykładem takiej metody komputerowej jest Metoda Elementów Skończonych (MES). Uogólnienie pojęcia projektowanie i bliższe zdefiniowanie struktury procesu projektowania. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 7/146
8 Informacje ogólne Treść wykładów Podstawowe pojęcia i definicje, sformułowanie lokalne i globalne problemu brzegowego. Przykład projektowania technicznego projektowanie elementów konstrukcji. Komputerowe wspomaganie projektowania technicznego schemat numerycznej analizy konstrukcji. Sformułowanie podstawowych modeli matematycznych opisujących problemy inżynierskie. Budowa modelu komputerowego (numerycznego) do analizy stanu mechanicznego konstrukcji. Podstawy teoretyczne projektowania inżynierskiego. Inżynieria systemów w projektowaniu. Charakterystyka procesu projektowania. Komputerowe wspomaganie projektowania. Podstawowe informacje o Polskich Normach. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 8/146
9 Informacje ogólne Treść laboratoriów Przypomnienie systemu komputerowego wspomagania obliczeń inżynierskich. Modelowanie komputerowe i projektowanie wybranych elementów konstrukcji. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 9/146
10 Informacje ogólne Literatura Gąsiorek E. Podstawy projektowania inżynierskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 011. Cichoń C. Metody obliczeniowe. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 005. Rakowski G., Kacprzyk Z. Metoda elementów skończonych w mechanice konstrukcji. Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa Hurst K. Engineering Design Principles. Butterworth-Heinemann/Elsevier, Oxford dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 10/146
11 Uwagi wstępne 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 11/146
12 Uwagi wstępne Metody komputerowe Metoda komputerowa to proces analizy zagadnienia z wykorzystaniem przybliżonych metod obliczeniowych, zaimplementowanych jako programy komputerowe. Metody rozwiązań przybliżonych, wykorzystywane min. w mechanice, mechanice płynów, elektrodynamice, termodynamice. W formułowaniu tych metod korzysta się w dużym stopniu z zaawansowanego aparatu matematycznego (metody wariacyjne, analiza funkcjonalna) co pozwala rozwiązywać skomplikowane zagadnienia i dowodzić zbieżności ich rozwiązania. Wśród metod komputerowych można wymienić metodę elementów skończonych (MES), metodę elementów brzegowych (MEB), uogólnioną metodę różnic skończonych (UMRS) czy bezelementową metodę Galerkina (BMG). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 1/146
13 Uwagi wstępne Metoda komputerowa najczęściej wiązana jest z pakietami CAE (Computer Aided Engineering). Są to programy wykorzystujące zaawansowane metody komputerowe, umożliwiające modelowanie szeregu zjawisk fizycznych, zachodzących w układach o zróżnicowanym stopniu złożoności począwszy od prostych brył, skończywszy na kompletnych zespołach części. Programy te umożliwiają symulację kinematyki lub dynamiki układu, analizę przepływu ciepła i masy, naprężeń i innych cech projektowanego wyrobu. Pozwala to na znaczne przyspieszenie procesu projektowania i przede wszystkim na obniżenie kosztów projektowania. Do tej grupy oprogramowania należą m. in. Abaqus, ADINA, ANSYS, NX Nastran, FEMAP. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 13/146
14 Uwagi wstępne Termin metoda komputerowa często jest używana jako nazwa procesu projektowania lub analizy konstrukcji z wykorzystaniem programowania typu CAD/CAM/CAE. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 14/146
15 Uwagi wstępne Poza projektowaniem, metody komputerowe mają zastosowanie w: inżynierii lądowej, biomechanice, naukach medycznych, elektronice, nanotechnologii. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 15/146
16 Uwagi wstępne Symulacje komputerowe: zastępują i wspomagają badania eksperymentalne (na modelach materialnych), zastępują i wspomagają metody analityczne (ale nie zastępują modelowania). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 16/146
17 Uwagi wstępne Realizacja metody komputerowej SL SG SW metody komputerowe MES, MEB, MRS idealizacja dyskretyzacja rozwiązanie model fizyczny model matematyczny model numeryczny program komputerowy obiekt rzeczywisty metody numeryczne rozwiązanie dyskretne dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 17/146
18 Uwagi wstępne Symulacja komputerowa obliczeń składa się z czterech etapów. W etapie pierwszym ma miejsce idealizacja obiektu rzeczywistego poprzez przyjecie uzasadnionych założeń upraszczających oraz wyspecyfikowanie zmiennych najlepiej opisujących obiekt (model fizyczny). Założenia dotyczą przede wszystkim geometrii obiektu, materiału którego jest wykonany, obciążeń i przyszłych warunków użytkowania (warunków środowiskowych i okresu planowanej eksploatacji obiektu). Na tej podstawie budowany jest model matematyczny obiektu. Drugim etapem jest dyskretyzacja, przetwarzająca ciągły model matematyczny, na ogół w postaci układów równań różniczkowych, lub pewnego funkcjonału, w model numeryczny w formie układów równań algebraicznych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 18/146
19 Uwagi wstępne Trzecim etapem symulacji komputerowej jest rozwiązanie, czyli napisanie stosownego programu komputerowego, przetestowanie i wykonanie obliczeń. I w końcu najważniejszy czwarty etap, jakim jest weryfikacja wyników obliczeń. Możliwości popełnienia błędów jest wiele, mogą one wystąpić na każdym z trzech pierwszych etapów. W rezultacie poprawiania tych błędów powinniśmy w końcu otrzymać rozwiązanie optymalne. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 19/146
20 Uwagi wstępne Proces modelowania Konstrukcja rzeczywista Model matematyczny Π=1/ E(x)A(x)(u'(x)) dx- q(x)u(x)dx+σf i Q i 0<x<L u(x=0)=0 N(x=L)=EA(du/dx) z Model fizyczny q Model numeryczny F 1 F 1 3 F 5 3 F F 4 F 6 1 φ 1 φ φ 3 x M EJ EJ x w 1 w w 3 Celem procesu modelowania jest otrzymanie modelu, ujmującego najistotniejsze właściwości konstrukcji i jej zachowanie pod działaniem obciążeń, i dostosowanego do narzędzi obliczeniowych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 0/146
21 Uwagi wstępne Modelem matematycznym mogą być odpowiednio sformułowane problemy brzegowe (lub początkowo brzegowe) dla równań różniczkowych (zwyczajnych lub cząstkowych) lub pewne funkcjonały podlegające minimalizacji. Pierwszy przypadek to sformułowanie lokalne (SL), drugi natomiast to sformułowanie globalne problemu (SG). W budowie komputerowej metody analizy konstrukcji preferowane jest sformułowanie globalne. Trudność jednakże polega na tym, że nie wszystkie problemy, a tylko tzw. problemy samosprzężone możemy równoważnie opisać w sformułowaniu lokalnym lub globalnym. Przykładem problemu samosprzężonego jest liniowy problem teorii sprężystości (LPTS) opisany 15. równaniami różniczkowo-algebraicznymi ze stosownymi warunkami brzegowymi lub pewnym funkcjonałem. Funkcjonałem w LPTS będzie funkcjonał całkowitej energii potencjalnej układu. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 1/146
22 Uwagi wstępne Jeśli rozważany problem w sformułowaniu lokalnym nie jest problemem samosprzężonym, można budować równanie całkowe wykorzystując metody wariacyjne (SW). Metody wariacyjne pozwalają na szukanie rozwiązania równania różniczkowego budując ważone równania całkowe, które w naturalny sposób tworzą bazę dla otrzymania rozwiązań przybliżonych. Podstawowym modelem będzie sformułowanie lokalne w postaci równania różniczkowego. Wśród metod wariacyjnych możemy wyróżnić metodę Rayleigha-Ritza, lub metody residuów ważonych np. kollokacji, najmniejszych kwadratów, Bubnowa-Galerkina. Metody komputerowe z matematycznego punktu widzenia są pewnymi procedurami rozwiązań, dostosowanymi do możliwości obliczeniowych, jakie powstały wraz z rozwojem komputerów i technik informatycznych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego /146
23 Uwagi wstępne Analiza i synteza konstrukcji WE WE WY M, P, q WY M, P, q w(x), M(x) E, J E, J w(x), M(x) w max w dop max dop Analiza konstrukcji Synteza konstrukcji (projektowanie) dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 3/146
24 Uwagi wstępne Elementy konstrukcji Pręt Belka Tarcza Płyta dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 4/146
25 Uwagi wstępne Algorytm projektowania obliczenia wytrzymałościowe - wymiarowanie element konstrukcji (belka, płyta,...) założenia przyjęcie materiału i wstępnych wymiarów obliczenia statyczne obliczenie przemieszczeń, sił przekrojowych i naprężeń sprawdzenie czy założony przekrój gwarantuje nie występowanie niebezpiecznego stanu zniszczenia NIE nowe wymiary max dop l max l dop TAK STOP dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 5/146
26 Uwagi wstępne Przykład projektowania Zaprojektować pręt o stałym przekroju poprzecznym. T 1 T T 3 E A x L 1 L L 3 Mamy następujące dane: L 1 = 0, 5m, L = 1m, L 3 = 0, 5m, T 1 = 0 kn, T = 5kN, T 3 = 10 kn. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 6/146
27 Uwagi wstępne Przyjmujemy pręt kwadratowy o wymiarach 1 mm 1 mm, wykonany ze stali konstrukcyjnej St3SX, dla której: E = N/m, σ dop = N/m, ΔL dop = L/400 = /400 = 0, 005 m. Pole powierzchni przekroju poprzecznego A będzie równe: A = 0, 01 0, 01 = 1, m. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 7/146
28 Uwagi wstępne Projektowanie ze względu na niebezpieczny stan zniszczenia F 0 kn 5 kn 10 kn 5 kn T 1 =0 kn T =-5 kn T 3 =10 kn x=0 x=0,5 x=1,5 x= x Z wykresu sił podłużnych odczytamy: F max = N/m. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 8/146
29 Uwagi wstępne Maksymalne naprężenia będą wynosić: σ max = F max A = , = 173, N/m. Zatem warunek bezpieczeństwa: σ max σ dop, jest spełniony. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 9/146
30 Uwagi wstępne Projektowanie ze względu na niebezpieczny stan użytkowania Wydłużenie pręta będzie wynosić: ΔL max = 3 F i L i i=1 E A = (0 0, , 5) , = 0, 0017 m. Zatem warunek bezpieczeństwa: ΔL max ΔL dop, jest spełniony. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 30/146
31 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 31/146
32 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Rozważmy pręt o powierzchni przekroju poprzecznego A(x) i długości L. Pręt zrobiony jest z materiału o module Younga E. Pręt jest obciążony obciążeniem ciągłym działającym wzdłuż osi pręta o intensywności q(x) i siłą skupioną T. q(x) E A(x) L T x Tak zdefiniowany problem może być uznany za problem jednowymiarowy, jeśli wymiary przekroju poprzecznego pręta są małe w stosunku do jego długości, co pozwala przyjąć, że naprężenia po wysokości pręta są pomijalnie małe w stosunku do naprężeń wzdłuż pręta. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 3/146
33 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Równanie różniczkowe, będące modelem matematycznym problemu pręta rozciąganego, otrzymamy rozważając nieskończenie mały element dx pręta. q(x) F(x) A(x) dx F(x)+dF(x) A(x+dx) x F (x) i F (x)+df (x) są siłami normalnymi działającymi w przekrojach A(x) i A(x + dx). Korzystając z warunku równowagi możemy zapisać F (x)+f (x)+df (x)+q(x)dx = 0. Zatem, nasze równanie będzie miało postać df (x) + q(x) =0, dx 0 < x < L. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 33/146
34 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Siłę normalną (podłużną) stanowi suma naprężeń normalnych na całym przekroju. Jeśli naprężenia są stałe w przekroju pręta, to możemy je określić z zależności σ x (x) = F (x) A(x), i następnie F (x) =σ x (x)a(x). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 34/146
35 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Wykorzystując równanie fizyczne (konstytutywne, Hooke a) określające zależność odkształcenia od naprężenia σ x (x) =E ε x (x), i równanie geometryczne (Cauchy ego) wiążące ze zobą przemieszczenia i odkształcenia ε x (x) = du(x) dx, będziemy mogli napisać F (x) =EA(x) du(x) dx. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 35/146
36 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Wykorzystując zależność F (x) =EA(x) du(x) dx, będziemy mogli zapisać równanie różniczkowe w formie lub jeśli EA = const. d dx ( EA(x) du(x) dx 0 < x < L, ) + q(x) =0, EA d u(x) dx + q(x) =0, 0 < x < L. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 36/146
37 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Do rozwiązania takiego równania różniczkowego potrzebne jest jeszcze sformułowanie warunków brzegowych na brzegach pręta. Równanie jest drugiego rzędu, zatem wymagane są dwa warunki brzegowe, ustalające wartość przemieszczenia u lub siły T. Jednoznaczność rozwiązania wymaga, aby warunki brzegowy podane były na dwóch różnych brzegach. u(x = 0) =0, F (x = L) = EA du dx = T EA du x=l dx = T. x=l Pierwszy warunek dla funkcji u nazywany jest podstawowym (kinematycznym) warunekiem brzegowym, natomiast drugi, dla pochodnej funkcji du jest nazywany dx naturalnym (statycznym) warunkiem brzegowym. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 37/146
38 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego Ostatecznie model matematyczny problemu pręta rozciąganego będzie miał postać ( d EA(x) du(x) ) + q(x) =0, dx dx 0 < x < L, u(x = 0) =0, F (x = L) = EA du dx = T. x=l dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 38/146
39 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 39/146
40 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Poprzednie równania problemu brzegowego sformułowaliśmy analizując stan równowagi w punkcie materialnym ciała. W efekcie otrzymaliśmy równanie różniczkowe. Taki sposób budowania modeli matematycznych uzasadnia nazwę sformułowanie lokalne problemu. Innym sposobem jest sformułowanie globalne, w którym rozwiązanie otrzymujemy w wyniku minimalizacji pewnego funkcjonału. W analizie zagadnień mechaniki ciała sprężystego takim funkcjonałem jest całkowita energia potencjalna. Problem, którego rozwiązanie można otrzymać rozwiązując równanie różniczkowe lub minimalizując odpowiedni funkcjonał, nazywa się problemem samosprzężonym. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 40/146
41 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Każde ciało pod działaniem sił zewnętrznych doznaje deformacji, na których siły obciążające wykonują pewną pracę L. Praca ta w przypadku adiabatycznego procesu termodynamicznego (takiego, podczas którego izolowany układ nie nawiązuje wymiany ciepła, lecz całość energii jest dostarczana lub odbierana z niego jako praca, nie zachodzi dyssypacja energii) jest niezależna od sposobu jej wykonania i równa się przyrostowi energii wewnętrznej układu W,czylitakiej funkcji, której przyrost jest równy pracy dostarczonej układowi L = W. Równość ta wynika z I prawa termodynamiki dla procesów adiabatycznych. Takie cechy są charakterystyczne dla układów sprężystych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 41/146
42 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Można dowieść, że w przypadku ciała sprężystego i obciążeń statycznych energia wewnętrzna układu jest jest równa energii potencjalnej, która równa się pracy sił wewnętrznych na odkształceniach przez nie wywołanych i nazywana jest energią sprężystą układu U. W = U. Energia sprężysta Podsumowując, dla ciał sprężystych i procesu adiabatycznego energia sprężysta U to praca sił wewnętrznych na odkształceniach przez nie wywołanych. Energia ta jest odwracalna, co oznacza, że po usunięciu sił obciążających zużywa się na odzyskanie początkowej konfiguracji ciała i w nie naprężonym i nie odkształconym stanie jest równa zeru. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 4/146
43 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Energię sprężystą można zapisać w formie U = Φ dv. gdzie Φ jest energią sprężystą właściwą (gęstością energii sprężystej) i dla ciała Hooke a wynosi w zapisie wskaźnikowym Φ= 1 σ ijε ij, V w zapisie macierzowym Φ= 1 σt ε. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 43/146
44 Sformułowanie globalne problemu brzegowego z S t S u t g Na rysunku oznaczono: V objętośćciała, S brzeg ciała ze zdefiniowanymi warunkami brzegowymi, g wektor intensywności sił objętościowych, t wektor intensywności sił powierzchniowych. x y Całkowita energia potencjalna ciała sprężystego będzie zatem równa lub Π=U L, Π= 1 ij ε ij dv Vσ 1 i u i dv Vg 1 t i u i ds, S Π= 1 Vσ T ε dv 1 Vu T g dv 1 u T t ds. S dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 44/146
45 Sformułowanie globalne problemu brzegowego q(x) E A(x) L T x W przypadku sformułowania globalnego pręta rozciąganego, musimy wyznaczyć całkowitą energię potencjalną pręta Π Π=U L q L P, gdzie U jest energią sprężysta pręta, L q jest pracą obciążenia ciągłego a L T to praca obciążenia skupionego. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 45/146
46 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Energia sprężysta wynosi wykorzystując dodatkowo U = 1 V σε dv, dv = A(x) dx, σ x (x) =E ε x (x), ε x (x) = du(x) dx, możemy napisać U = 1 LEA(x)ε (x) dx = 1 ( ) du(x) EA(x) dx. L dx Dla EA = const. będziemy mogli napisać U = 1 ( ) du(x) EA dx. dx L dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 46/146
47 Sformułowanie globalne problemu brzegowego Praca obciążenia ciągłego wynosi L q = q(x)u(x) dx, a praca obciążenia skupionego na końcu pręta L L T = Tu(L). Ostatecznie, całkowita energia potencjalna pręta wynosi Π=U L q L T = 1 ( ) du(x) EA dx q(x)u(x)dx Tu(L). L dx L Rozwiązaniem tak sformułowanego zadania będzie taka funkcja przemieszczenia u(x), dla której energia potencjalna Π osiągnie minimum. Spostrzeżenie: zależność na energię potencjalną Π nie zawiera drugiej pochodnej funkcji przemieszczeń d u, równanie różniczkowe zawierało! dx dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 47/146
48 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 48/146
49 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Metoda elementów skończonych (MES) jest pewną procedurą wariacyjną rozwiązywania równań różniczkowych, w której funkcje aproksymacyjne są wyznaczane w obszarze zastąpionym przez zbiór prostych podobszarów (elementów skończonych), na jakie obszar ten został podzielony. Funkcje aproksymacyjne są wielomianami algebraicznymi, wyznaczonymi według zasad aproksymacji interpolacyjnej. Co to jest MES dla inżyniera? MES jest numeryczną metodą obliczeniową, pozwalającą na znalezienie w sposób przybliżony i dyskretny funkcji rozwiązujących problem brzegowy. W przypadku interesujących nas zadań liniowej teorii sprężystości (mechanika ciała stałego), szukaną funkcją będą przemieszczenia, zatem będziemy mogli wyznaczyć również odkształcenia i naprężenia. Podstawową zaletą metody jest możliwość uzyskiwania wyników dla skomplikowanych kształtów, dla których niemożliwe jest przeprowadzenie obliczeń analitycznych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 49/146
50 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Dlaczego warto poznać MES? Dla wielu praktycznych problemów inżynierskich nie udaje znaleźć się rozwiązania analitycznego (skomplikowany obszar rozwiązanie, nieliniowości). Dzięki metodzie numerycznej można łatwo i tanio zrozumieć zachowanie układu i zbadać wpływ różnych parametrów na rozwiązanie przybliżone. W modelowaniu można uwzględnić więcej ważnych cech niż gdyby rozwiązanie miało być analityczne. Bez zrozumienia fizyki i podstaw teoretycznych MES można uzyskać wyniki, ale nie da się ocenić ich wartości. Znajomość MES jest niezbędna dla nowoczesnego inżyniera, bo jest to dominująca technologia obliczeniowa. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 50/146
51 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Co wiemy o liczbie π? wynosi w przybliżeniu π 3, , wyraża iloraz obwodu okręgu i jego średnicy, ma święto 14 marca (03.14). Jak obliczyć wartość liczby π? Pomysł Archimedesa (50BC): średnia arytmetyczna z obwodu wielokątów wpisanego i opisanego na okręgu odniesiona do średnicy okręgu. Wykonał obliczenia dla wielokąta o 96 bokach. Otrzymał wynik π ( ; 3 1 7) π 3, dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 51/146
52 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Metoda podobna, choć troszkę nowsza. r d i r l n j 3 4 Możemy napisać α = 3600 n l n l n, sin(α) = 1 /l n r π = l d = l r, π n l n r α = 3600 n, l n = r sin(α), = n r sin(α) r = n sin(α). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 5/146
53 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Policzmy n = 1, α = 180 0, sin(α) =0, π 0, n =, α = 90 0, sin(α) =1, π, 3 3 n = 3, α = 60 0, sin(α) =, π 3 =, 5981, n = 4, α = 45 0, sin(α) =, π 4 =, 884,... Kolejne przybliżenia wartości liczby π: n π n π 1 0, , , , , , , , , , , , dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 53/146
54 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Co ma MES do π? MES = dyskretyzacja + aproksymacja (interpolacja) Postępowanie MES dla problemów mechaniki: dzielimy konstrukcję na proste fragmenty, które nazwiemy elementami skończonymi, elementy skończone są połączone ze sobą we wspólnych w węzłach, formułujemy zagadnienie dla każdego elementu skończonego, czyli w przypadku mechaniki określamy równania równowagi rozwiązania przybliżonego (zależności pomiędzy naprężeniami lub siłami uogólnionymi a przemieszczeniami w węzłach), składamy elementy skończone i rozwiązujemy całe zagadnienie uwzględniając warunki zgodności przemieszczeń w węzłach, warunki równowagi, warunki brzegowe, w wyniku tego wyznaczamy przemieszczenia w węzłach, dla każdego elementu skończonego, znając jego przemieszczenia, obliczamy siły, odkształcenia, naprężenia działające w elemencie. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 54/146
55 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Idealizacja i dyskretyzacja konstrukcji Obiekt rzeczywisty Model obliczeniowy Idealizacja Dyskretyzacja dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 55/146
56 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Przykłady elementów skończonych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 56/146
57 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Błędy w modelowaniu MES MES idealizacja dyskretyzacja rozwiązanie obiekt rzeczywisty model matematyczny model numeryczny rozwiązanie dyskretne błąd rozwiązania błąd rozwiązania i dyskretyzacji błąd rozwiązania i modelowania Błąd modelowania. Błąd dyskretyzacji. Błąd rozwiązania. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 57/146
58 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Rozumienie działania konstrukcji dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 58/146
59 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Uwaga! Dla potrzeb zrozumienia podstawowych etapów procedury MES, znalezienia pewnych cech charakterystycznych ilustrujących metodę MES i zdefiniowania pewnych pojęć związanych z MES, tymczasowo potraktujemy metodę jako sposób bezpośredniego budowania równań równowagi konstrukcji, przez rozważenie równowagi pewnych podobszarów, a następnie ich złożenie w jeden, globalny układ równań równowagi. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 59/146
60 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Przykładem najprostszego elementu skończonego może być sprężyna o sztywności k. i e j F e i u e ke i F e j u e j x Podstawowe parametry elementu skończonego: węzły: i, j (oznaczenie lokalne, związane z elementem skończonym), sztywność: k e, przemieszczenia w węzłach: ui e, ue j (oznaczenie lokalne), siły w węzłach: Fi e, F j e (oznaczenie lokalne). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 60/146
61 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Związek siły z przemieszczeniem możemy napisać w postaci F e = k e Δu e, Δu e = uj e ui e. Korzystając z warunku równowagi, możemy napisać F e i + F e j = 0 F e j = F e i = F e, i dla każdego z dwóch węzłów Fi e = F e = k e ( uj e ui e ) = k e ui e k e uj e, Fj e = F e = k e ( uj e ui e ) = k e ui e + k e uj e. Zapiszmy ten układ w postaci macierzowej [ k e k e ][ u e i k e k e u e j ] = [ F e i F e j ]. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 61/146
62 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Po oznaczeniu [ ] K e k e k e, k e k e [ ] u u e e i, F e u e j [ F e i F e j ], układ równań będzie miał formę K e u e = F e, gdzie: K e macierz sztywności elementu skończonego, u e wektor przemieszczeń elementu skończonego, F e wektor sił węzłowych elementu (obciążenie, reakcje). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 6/146
63 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Spostrzeżenia: K e = [ k e k e k e k e ], macierz sztywności K e jest symetryczna K e =(K e ) T, policzmy wyznacznik macierzy sztywności K e = k e k e ( k e )( k e )=(k e ) (k e ) = 0, Co to oznacza? Czy możemy rozwiązać równania? Jaka jest interpretacja fizyczna? Warto zaznaczyć, że wystarczy podać tylko jeden warunek brzegowy dla przemieszczenia u e, żeby rozwiązać równania. Jeżeli ui e = 0 (zamocowaliśmy koniec i sprężyny), to uj e = F e k e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 63/146
64 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Rozważmy układ dwóch sprężyn u 1 F 1 u F u 3 F k 1 u 1 u 1 k F 1 F 1 u 1 1 u F 1 1 F x u F Dla każdego elementu skończonego, możemy napisać układ równań równowagi (używany oznaczeń lokalnych) [ ][ ] [ ] k 1 k 1 u 1 1 F 1 = 1, k 1 k 1 u 1 F 1 [ ][ ] [ ] k k u 1 F = 1. k k u F dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 64/146
65 Wprowadzenie do metody elementów skończonych W każdym węźle oznaczmy przemieszczenia (korzystamy z warunku zgodności przemieszczeń w węźle ) i siły, korzystając z warunku równowagi co prowadzi do zależności u 1 = u1, 1 u = u 1 = u 1, u 3 = u, F 1 = F1 1, F = F 1 + F1, F 3 = F, F 1 = k 1 u 1 k 1 u, F = k 1 u 1 + k 1 u + k u k u 3, F 3 = k u + k u 3. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 65/146
66 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Po przekształceniu otrzymamy F 1 = k 1 u 1 k 1 u, F = k 1 u 1 + ( k 1 + k ) u k u 3, F 3 = k u + k u 3. Wykorzystując powyższe równania, równania równowagi dla elementów skończonych w zapisie macierzowym będą miały postać k 1 k 1 0 u 1 u1 1 F 1 F1 1 k 1 k 1 + k k u u 1 = u 1 = F F 1 + F 1 0 k k u 3 u F 3 F, lub krótko Ku = F, gdzie: K globalna macierz sztywności, u globalny wektor przemieszczenia, F globalny wektor sił węzłowych. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 66/146
67 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Zapiszmy wkład równań równowagi dla elementu skończonego, rozszerzając macierze i wektory w taki sposób, aby zawierały wszystkie globalne przemieszczenia k 1 k 1 0 k 1 k u 1 u u 3 = k 1 u 1 k 1 u + 0 u 3 = F1 1 k 1 u 1 + k 1 u + 0 u 3 = F 1 0 u u + 0 u 3 = 0 F 1 1 F 1 0,, i w podobny sposób dla drugiego elementu skończonego u k k u = 0 k k u 3 F 1 F. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 67/146
68 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Po dodaniu układów otrzymamy k 1 k k 1 k k k k k u 1 u u 3 = F 1 1 F F 1 F, czyli taki sam wynik jak poprzednio. Powyższa operacja składania lokalnych (dla pojedynczych elementów skończonych) układów równań równowagi do jednego globalnego (dla wszystkich elementów skończonych) układu równań równowagi nazywa się agregacją. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 68/146
69 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Należy zwrócić szczególna uwagę na sposób numerowania węzłów, który istotnie wpływa na wynikowe równania równowagi. Jeśli ponumerujemy węzły jak na rysunku 1 3 k 1 1 k x u 3 F 3 u 1 F 1 u F nowe macierze sztywności i nowy układ równań będą miały postać k 1 0 k 1 k k 0 K 1 = 0 0 0, K = k k 0, k 1 0 k k 1 + k k k 1 u 3 F 3 k k 0 u 1 = F 1. k 1 0 k 1 u F dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 69/146
70 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Rozwiążmy układ dwóch sprężyn, z zamocowaną sprężyną 1 i obciążony dwiema siłami T. 1 k 1 k T 1 3 T x u 1 F 1 u F u 3 F 3 Rozszerzone układy równań równowagi MES dla poszczególnych sprężyn będą miały postać k 1 k 1 0 u 1 F1 1 k 1 k 1 0 u = F 1, u u k k u = F 1. 0 k k u 3 F dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 70/146
71 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Po agregacji układ równań dla układu sprężyn można zapisać w postaci k 1 k 1 0 u 1 0 F k 1 k 1 + k k u = 1 F T, 0 k k F 3 T u 3 k 1 0 k 1 u + 0 u 3 = F 1 k 1 0 +(k 1 + k )u k u 3 = T 0 0 k u + k u 3 = T Układ równań zawierający tylko zmienne pierwotne będzie miał postać [ ][ ] [ ] k 1 + k k u T =, k k u 3 T { (k 1 + k )u k u 3 = T k u + k u 3 = T.. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 71/146
72 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Po pewnych przekształceniach otrzymamy { k 1 u = T k u + k u 3 = T. idodatkowo Rozwiązanieukładuwynosi u = T k 1, k 1 u = F 1. u 3 = T k 1 + T k, F 1 = T. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 7/146
73 Rozważmy układ trzech sprężyn. 1 u 1 F Wprowadzenie do metody elementów skończonych k 1 k k3 T u F u 3 F 3 u 4 F 4 4 x Przyjmijmy następujące dane: sztywności sprężyn: k 1 = 100 N /mm, k = 00 N /mm, k 3 = 100 N /mm, siła T = 500 N. Macierze sztywności elementów będą wynosiły odpowiednio [ ] [ ] [ K =, K =, K = ], a globalna macierz sztywności K = dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 73/146
74 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Globalny układ równań MES u u u 3 = u 4 0 F 1 F 0 F F 4. Układ równań zawierające tylko zmienne pierwotne będzie wynosił [ ][ ] [ ] u 0 =, u 3 idodatkowo { 100u = F 1 100u 3 = F 4. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 74/146
75 Rozwiązanieukładuwynosi Wprowadzenie do metody elementów skończonych u = mm, u 3 = 3mm, F 1 = 00 N F 4 = 300 N. F 1 =-00 N u = mm F 3 =500 N u 3 =3 mm F 4 =-300 N x Sprawdźmy poprawność obliczonych reakcji: T + F 1 + F 4 = = 0. Jakie wartości osiągają siły F 1 i F działające na sprężynę : [ K u = F, [ ][ ] [ ] k k u u1 F = 1, k k u 3 u F ][ ] [ ] [ ] [ F = 1 F 1 00 = F F ]. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 75/146
76 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Procedura agregacji raz jeszcze. 4 1 k 1 4 k 4 1 T 1 x T 3 3 k k 3 5 u Zbudujmy macierz topologii łączącą lokalne numery węzłów elementów skończonych i i j z globalnymi numerami węzłów. Element Węzeł i = 1 Węzeł j = dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 76/146
77 Wprowadzenie do metody elementów skończonych Element Węzeł i = 1 Węzeł j = Macierze sztywności poszczególnych elementów wynoszą K 1 = 4 [ 4 k 1 k 1 k 1 k 1 ] 1, K = 3 [ 3 k k k k ] 1, 1 1 K 3 = 3 5 [ 3 5 k 3 k 3 k 3 k 3 1 ] 1, K 4 = 1 [ 1 k 4 k 4 k 4 k 4 1 ] 1. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 77/146
78 Wprowadzenie do metody elementów skończonych K 1 = 4 [ 4 k 1 k 1 k 1 k 1 ] 1, K = 3 [ 3 k k k k ] 1, K 3 = 3 [ ] k 3 k k 3 k 3, K 4 = [ k 4 k 4 1 k 4 k Zagregowana macierz sztywności będzie miała postać k 4 k k 4 k 1 + k + k 4 k k 1 0 K = 3 0 k k + k 3 0 k k 1 0 k k 3 0 k 3 ] 1. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 78/146
79 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 4 1 k 1 4 k 4 1 T 1 x T 3 3 k k 3 5 u Końcowy, globalny układ równań k 4 k k 4 k 1 + k + k 4 k k k k + k 3 0 k 3 0 k 1 0 k k 3 0 k 3 U 1 U U 3 U 4 0 U 5 Δu = F 1 T 1 F 0 F 3 T F 4 F 5. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 79/146
80 Etapy procedury MES 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 80/146
81 Etapy procedury MES P Dyskretyzujemy obszar Agregujemy, uwzględniamy warunki brzegowe, rozwiązujemy równania P K 1 K KU=F Obliczamy macierze sztywności elementów (interpolacja) Wyznaczamy siły (naprężenia) w elementach skończonych k 1 k K 1 u 1 =F 1 K u =F K 1 u 1 K u K 1 u 1 =F 1 K u =F dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 81/146
82 Etapy procedury MES Rozwiązanie typowego problemu metodą elementów skończonych jest realizowane w następujących etapach: dyskretyzacja (podział obszaru na podobszary), wynikiem której jest zastąpienie obszaru zbiorem elementów skończonych; liczba, kształt i typ elementu zależą od rozwiązywanego problemu; w tym etapie ustala się liczbę elementów skończonych, liczbę i współrzędne węzłów oraz tablicę topologii (incydencji), wyznaczenie równań MES dla elementów; sformułowanie równania; aproksymacja nieznanych funkcji w elementach, agregacja (złożenie) elementów, czyli budowa układu równań przy wykorzystaniu warunku zgodności zmiennych węzłowych oznaczającego, że wartości tych zmiennych we wspólnym węźle są takie same; otrzymujemy układ równań MES całego problemu, uwzględnienie naturalnych i podstawowych warunków brzegowych, czyli wprowadzenie ich do zagregowanego układu równań, rozwiązanie równań ze względu na niewiadome węzłowe, obliczenie dodatkowych wielkości, czyli obliczenie wartości funkcji rozwiązania i ich pochodnych, w innych niż węzły punktach obszaru. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 8/146
83 Funkcje kształtu 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 83/146
84 Funkcje kształtu Po rozwiązaniu równań MES, otrzymamy wartości szukanych przemieszczeń (lub innych niewiadomych) w węzłach. u u(l/)=? u 1 u 0 1 L x Jak wyznaczyć przemieszczenie (lub inną niewiadomą) w środku elementu skończonego? możemy zwiększyć liczbę elementów skończonych, tak aby w interesującym miejscu znalazł się węzeł, możemy założyć jakiś sposób zmiany interesującego nas przemieszczenia w elemencie i opisać go funkcją (aproksymacja, interpolacja). dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 84/146
85 Funkcje kształtu u u(l/)=? u 1 u 0 L x W drugim przypadku, najprostszą funkcją może być funkcja liniowa w postaci u(x) = ax + b. Dla elementu o długości L, musi spełniać następujące warunki: na początku elementu skończonego, czyli dla x = 0musimiećwartośću 1 u(0) =a 0 + b = u 1, na końcu elementu skończonego, dla x = L musi mieć wartość u u(l) =a L + b = u. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 85/146
86 Funkcje kształtu Powyższe równania pozwolą nam wyznaczyć nieznane współczynniki a i b, które wynoszą a = u u 1, L b = u 1, funkcja opisująca wartość przemieszczenia w elemencie będzie miała postać Spostrzeżenia: u(x) = u u 1 x + u 1. L łatwo obliczyć takie funkcje, każdy element będzie miał inną funkcję aproksymacyjną, jeśli element będzie miał jeszcze jakieś inne stopnie swobody (np. przemieszczenia w innych płaszczyznach, kąty obrotu) to trzeba wyznaczyć funkcję dla każdego stopnia swobody, współczynnik a nie ma fizycznej interpretacji. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 86/146
87 Funkcje kształtu Czy można inaczej (lepiej)? Przekształćmy naszą funkcję u(x) = u u 1 x + u 1 = u L L x u 1 L x + u 1 = u 1 (1 1L x ) + u ( 1L x ), po oznaczeniu N 1 (x) =1 x L, N (x) = x L, będziemy mogli napisać u(x) =N 1 (x)u 1 + N (x)u. Funkcja u(x) teraz jest kombinacją liniową wyrażeń N 1 (x), N (x) i przemieszczeń w węzłach u 1 i u. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 87/146
88 Funkcje kształtu Sprawdźmy własności wyrażeń N 1 (x) i N (x) w węzłach: dla x = 0 N 1 (0) =1 0 L = 1, N (0) = 0 L = 0, dla x = L N 1 (L) =1 L L = 1 1 = 0, N (L) = L L = 1. u 1 1 N 1 (x) N (x) 0 L x dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 88/146
89 Funkcje kształtu Otrzymane funkcje N 1 (x) i N (x) są liniowymi funkcjami interpolacyjnymi Lagrange a. W MES funkcje interpolacyjne noszą nazwę funkcji kształtu. Stosuje się też inne rodzaje funkcji interpolacyjnych, np. Hermita, Serendipa. u u u 1 N 1 (x)u N (x)u 1 0 L x dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 89/146
90 Funkcje kształtu Ogólną postać interpolacji Lagrange a można napisać w formie u n (x) = n N n,i (x)u i = N n,0 (x)u 0 + N n,1 (x)u 1 + N n, (x)u N n,n (x)u n, i=0 gdzie n określa stopień wielomianu interpolacyjnego, a i to numer funkcji. Spostrzeżenia: otrzymana forma funkcji u(x) ma przejrzystą strukturę, składa się z podobnych części, każda część to iloczyn przemieszczenia w węźle u i (wartość, która ma interpretację fizyczny) i funkcji kształtu N i (x), wartość funkcji kształtu N i (x) przedstawia wkład przemieszczenia u i do wartości przemieszczenia u(x) wewnątrz elementu, funkcje N i (x) będą takie same dla wszystkich elementów tego samego typu (zależą tylko od jego długości) funkcje N i (x) będą takie same dla każdego stopnia swobody. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 90/146
91 Funkcje kształtu Funkcje interpolacyjne Lagrange a (funkcje bazowe Lagrange a) mają postać ogólną N n,i (x) = n j=0 j i x x j = (x x 0)(x x 1 )...(x x i 1 )(x x x+1 )...(x x n ) x i x j (x i x 0 )(x i x 1 )...(x i x i 1 )(x i x i+1 )...(x i x n ), u u 1 x 1 3 x dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 91/146
92 Funkcje kształtu u x Spostrzeżenia: używanie elementów skończonych z taką interpolacją funkcji przemieszczenia powoduje zastąpienie realnego rozkładu linią łamaną, w ten sposób można przybliżyć każdą funkcję ciągła z dowolną dokładnością, im więcej elementów, tym lepiej. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 9/146
93 Analiza statyczna MES pręta 1 Informacje ogólne Uwagi wstępne 3 Sformułowanie lokalne problemu brzegowego 4 Sformułowanie globalne problemu brzegowego 5 Wprowadzenie do metody elementów skończonych 6 Etapy procedury MES 7 Funkcje kształtu 8 Analiza statyczna MES pręta 9 Belkowy element skończony dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 93/146
94 Analiza statyczna MES pręta Rozwiążmy problem pręta rozciąganego o zmiennym polu przekroju, obciążony dwoma siłami skupionymi T 1, T i obciążeniem ciągłym q(x) q(x) E A(x) T 1 L 1 L T x Całkowita energia potencjalna obciążonego pręta (przypadek jednowymiarowy) Π=U L, gdzie U jest energią sprężystą, U = 1 L E A(x)(u (x)) dx, 0 dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 94/146
95 Analiza statyczna MES pręta a L jestpracąobciążeńzewnętrznych L = L 0 q(x)u(x) dx + n F i Q i. Siły F i są uogólnionymi siłami węzłowymi, a Q i są uogólnionymi przemieszczeniami na kierunkach tych sił. Biorąc pod uwagę geometrię i sposób obciążenia pręta, możemy go zdyskretyzować w następujący sposób i=1 q(x) x=l/3 x=0 EA q(x) x=l 1 x=l/3 EA F 1 L F 1 L F 3 u 1 u u 3 x u 1 =u(0)=0 dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 95/146
96 Analiza statyczna MES pręta Następnie zdefiniujmy globalny wektor stopni swobody Q ({ } oznaczają wektor kolumnowy, { } T [ ]) i globalny wektor sił węzłowych F W wektorze Q zawarte są: Q = { Q 1 Q Q 3 } { u1 u u 3 }, F = { F 1 F F 3 }. kinematyczny (podstawowy) warunek brzegowy Q 1 u 1 = 0, niewiadome kinematyczne (pierwotne) Q i Q 3. WwektorzeF zawarte są: statyczne (naturalne) warunki brzegowe F = T 1 i F 3 = T, niewiadoma statyczna (wtórna) F 1. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 96/146
97 Analiza statyczna MES pręta Będziemy korzystać z tego, że całkowita energia potencjalna pręta jest sumą energii potencjalnej części pręta (elementów skończonych) Π= m Π e =Π 1 +Π. e= F u 1 u u 1 F 3 F 3 x u 1 q 1 (x 1 ) q (x ) 1 1 EA 1 EA x 1 F 1 u 1 L 1 u u 1 L 1 F 1 F 1 F u 1 x i rozważmy dowolny element skończony pręta. Dla wygody wprowadźmy lokalne układy współrzędnych związanych z elementami x e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 97/146
98 Analiza statyczna MES pręta W elemencie skończonym 1 F 1 q e (x e ) E e A e x e u e u e 1 L e F e x e (0, L e ) F e F zdefiniujmy wektor stopni swobody elementu Q e Q e = { Q e 1 Q e } { u e 1 u e }, isiłwęzłowychf e F e = { F1 e F e }. Przyjmiemy interpolację nieznanej funkcji przemieszczenia u e (x e ) wformie u e (x e )=N e 1(x e )u e 1 + N e (x e )u e = N e 1(x e )Q e 1 + N e (x e )Q e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 98/146
99 Skorzystamy z zapisu macierzowego Analiza statyczna MES pręta gdzie N e (x e ) ma postać u e (x e )=N e (x e )Q e =(Q e ) T (N e (x e )) T, N e (x e )= [ N e 1 (x e ) N e (x e ) ], a N e 1 (x e ) i N e (x e ) są funkcjami kształtu Lagrange a N e 1 (x e )=1 x e L e, Ne (x e )= x e L e. Pochodna funkcji przemieszczenia będzie miała postać u e (x e )=N e (x e )Q e =(Q e ) T (N e (x e )) T, gdzie i N e (x e )= [ N e 1 (x e ) N e (x e ) ], N e 1 (x e )= 1 L e, N e (x e )= 1 L e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 99/146
100 Analiza statyczna MES pręta Zakładamy stały przekrój poprzeczny elementu skończonego prętowego A e (może być inny w różnych elementach). Całkowita energia potencjalna elementu skończonego prętowego e wynosi Π e = 1 L e E e A e (u e (x e )) dx e 0 L e 0 q e (x e )u e (x e ) dx e F e 1 Qe 1 F e Qe. Wykorzystując interpolację, energię potencjalną można zapisać Π e = 1 L e E e A e (Q e ) T (N e ) T N e Q e dx e (Q e ) T (N e ) T q e dx e (Q e ) T F e = 0 0 = 1 { L e } { L e } (Qe ) T E e A e (N e ) T N e dx e Q e (Q e ) T (N e ) T q e dx e + F e = = 1 (Qe ) T K e Q e (Q e ) T{ P e + F e}. 0 L e 0 dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 100/146
101 Analiza statyczna MES pręta We wzorze Π e = 1 (Qe ) T K e Q e (Q e ) T{ P e + F e}, oznaczono: macierz sztywności prętowego elementu skończonego L e K e = E e A e (N e (x e )) T N e (x e ) dx e, 0 wektor węzłowych równoważników obciążenia prętowego elementu skończonego P e = L e 0 (N e ) T q e (x e ) dx e, wektor sił węzłowych prętowego elementu skończonego F e, wektor stopni swobody (niewiadome pierwotne, przemieszczenia w węzłach) prętowego elementu skończonego Q e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 101/146
102 Analiza statyczna MES pręta Po wykorzystaniu interpolacji u e (x e ), całkowita energia potencjalna elementu jest teraz funkcją wielu (w naszym przypadku dwóch) zmiennych Π e (Q e 1, Qe ) i warunek konieczny stanu równowagi (minimum energii potencjalnej) jest następujący Π e Q e 1 Π e Q e = 0 = 0 Πe Q e = 0 ( 1 Q e (Qe ) T K e Q e (Q e ) T{ P e + F e} ) = 0, co prowadzi do równań równowagi MES dla prętowego elementu skończonego K e Q e = P e + F e, lub K e Q e = R e, gdzie zdefiniowano całkowity wektor obciążenia elementu skończonego R e = P e + F e. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 10/146
103 Analiza statyczna MES pręta Jeśli przyjmiemy, że E e = const. i A e = const. to L e L K e = E e A e (N e (x e )) T N e (x e ) dx e = E e A e 0 0 e 1 L e = E e A e (L e ) 1 (L e ) dx e = E e A e (L e ) (L e ) 1 = E e A e L e 1 L e 1, 1 L e L e K e = E e A e L e E e A e L e 1 L e 1 L e [ 1 ] 1 dx e = L e L e x e (L e ) x e (L e ) x e (L e ) x e (L e ) E e A e L e E e A e. (1) L e L e 0 = dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 103/146
104 Analiza statyczna MES pręta Jeśli przyjmiemy, że q e = const. to L e L e 1 x e P e = q e (N e ) T q e dx e = q e L e 0 0 x e dx e = q e L e q e L e P e = q e L e. x e (x e ) L e (x e ) L e L e 0 = q e Wykorzystaliśmy fakt, że całkowita energia potencjalna pręta jest sumą energii potencjalnych elementów skończonych i zajmowaliśmy się jednym elementem skończonym. Kolejnym krokiem jest agregacja, która pozwoli wyrazić man energię potencjalną całego pręta poprzez nieznane wielkości globalne zawarte w wektorze Q. L e L e, dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 104/146
105 Analiza statyczna MES pręta Posłużymy się macierzą topologii w postaci Element Węzeł 1 Węzeł Warunki ciągłości przemieszczeń we wspólnych węzłach elementów skończonych pozwolą nam napisać Q = Q 1 Q Q 3 = Q 1 1 Q 1 = Q 1 Q K 1 0 Q 1 P 1 Q = + K P 0 Q 3 F 1 F K Q P F dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 105/146
106 Analiza statyczna MES pręta K 1 0 Q 1 P 1 Q = + K P 3 0 Q 3 F 1 F K Q P F Globalna macierz sztywności będzie miała postać K K = A n 11 K 1 K 13 K11 1 K1 1 0 e=1 Ke = K 1 K K 13 = K1 1 K 1 + K 11 K 1. K 31 K 33 K 33 0 K1 K Globalne wektory węzłowych równoważników obciążenia i sił węzłowych P = A n F = A n e=1 Pe = e=1 Fe = P 1 P P 3 F 1 F F 3 = = P 1 1 P 1 + P 1 P F 1 1 F 1 + F 1 F,. dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 106/146
107 Analiza statyczna MES pręta Układ równań MES zapiszemy w postaci K11 1 K1 1 0 K1 1 K 1 + K 11 K1 0 K1 K Q 1 Q Q 3 = P 1 1 P 1 + P 1 P + F 1 F F 3. Rozwiązanie układu równań wymaga uwzględnienia warunków brzegowych Q 1 = u(0) =0, F = T 1, F 3 = T, ostatecznie będziemy mogli zapisać K11 1 K1 1 0 K1 1 K 1 + K 11 K1 0 Q = P 1 1 P 1 + P 1 + F 1 T 1. 0 K 1 K Q 3 P T dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 107/146
108 Analiza statyczna MES pręta Po rozwiązaniu układu równań MES, otrzymamy wartości przemieszczeń w węzłach Q i Q 3 oraz wartość siły F 1. Pamiętając o tym, że Q = Q 1 Q Q 3 = Q 1 1 Q 1 = Q 1 Q, i wykorzystując interpolację u e (x e )=N e 1 (x e )Q e 1 + Ne (x e )Q e = ( 1 x e L e ) Q e1 + ( x e L e ) Q e, będziemy mogli zapisać szukaną funkcję przemieszczeń dla elementów u 1 (x 1 ) = (1 x 1 ) ( ) x 1 L u(x) = 1 Q 1 + L 1 Q dla e = 1, u (x ) = (1 x ) ( ) x Q + Q 3 dla e =. L L dr inż. Sławomir Koczubiej Elementy projektowania inżynierskiego 108/146
Podstawy mechaniki komputerowej
Podstawy mechaniki komputerowej dr inż. Sławomir Koczubiej Politechnika Świętokrzyska Wydział Zarządzania i Modelowania Komputerowego Katedra Informatyki i Matematyki Stosowanej (8 maja 6) Koczubiej Podstawy
Bardziej szczegółowoMETODY KOMPUTEROWE W MECHANICE
METODY KOMPUTEROWE W MECHANICE wykład dr inż. Paweł Stąpór laboratorium 15 g, projekt 15 g. dr inż. Paweł Stąpór dr inż. Sławomir Koczubiej Politechnika Świętokrzyska Wydział Zarządzania i Modelowania
Bardziej szczegółowoMetoda elementów skończonych
Metoda elementów skończonych Wraz z rozwojem elektronicznych maszyn obliczeniowych jakimi są komputery zaczęły pojawiać się różne numeryczne metody do obliczeń wytrzymałości różnych konstrukcji. Jedną
Bardziej szczegółowoPodstawowe przypadki (stany) obciążenia elementów : 1. Rozciąganie lub ściskanie 2. Zginanie 3. Skręcanie 4. Ścinanie
Podstawowe przypadki (stany) obciążenia elementów : 1. Rozciąganie lub ściskanie 2. Zginanie 3. Skręcanie 4. Ścinanie Rozciąganie lub ściskanie Zginanie Skręcanie Ścinanie 1. Pręt rozciągany lub ściskany
Bardziej szczegółowo[ P ] T PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES. [ u v u v u v ] T. wykład 4. Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia)
PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES wykład 4 Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia) Obszar zdyskretyzowany trójkątami U = [ u v u v u v ] T stopnie swobody elementu P = [ P ]
Bardziej szczegółowoZastosowanie MES do rozwiązania problemu ustalonego przepływu ciepła w obszarze 2D
Równanie konstytutywne opisujące sposób w jaki ciepło przepływa w materiale o danych właściwościach, prawo Fouriera Macierz konstytutywna (właściwości) materiału Wektor gradientu temperatury Wektor strumienia
Bardziej szczegółowoDrgania poprzeczne belki numeryczna analiza modalna za pomocą Metody Elementów Skończonych dr inż. Piotr Lichota mgr inż.
Drgania poprzeczne belki numeryczna analiza modalna za pomocą Metody Elementów Skończonych dr inż. Piotr Lichota mgr inż. Joanna Szulczyk Politechnika Warszawska Instytut Techniki Lotniczej i Mechaniki
Bardziej szczegółowo1. PODSTAWY TEORETYCZNE
1. PODSTAWY TEORETYCZNE 1 1. 1. PODSTAWY TEORETYCZNE 1.1. Wprowadzenie W pierwszym wykładzie przypomnimy podstawowe działania na macierzach. Niektóre z nich zostały opisane bardziej szczegółowo w innych
Bardziej szczegółowoMetody obliczeniowe - modelowanie i symulacje
Metody obliczeniowe - modelowanie i symulacje J. Pamin nstitute for Computational Civil Engineering Civil Engineering Department, Cracow University of Technology URL: www.l5.pk.edu.pl Zagadnienia i źródła
Bardziej szczegółowoALGORYTM STATYCZNEJ ANALIZY MES DLA KRATOWNICY
ALGORYTM STATYCZNEJ ANALIZY MES DLA RATOWNICY Piotr Pluciński e-mail: p.plucinski@l5.pk.edu.pl Jerzy Pamin e-mail: jpamin@l5.pk.edu.pl Instytut Technologii Informatycznych w Inżynierii Lądowej Wydział
Bardziej szczegółowoINTERPOLACJA I APROKSYMACJA FUNKCJI
Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Wprowadzenie Na czym polega interpolacja? Interpolacja polega
Bardziej szczegółowoWzornictwo Przemysłowe I stopień (I stopień / II stopień) akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015
Bardziej szczegółowoPierwsze komputery, np. ENIAC w 1946r. Obliczenia dotyczyły obiektów: o bardzo prostych geometriach (najczęściej modelowanych jako jednowymiarowe)
METODA ELEMENTÓW W SKOŃCZONYCH 1 Pierwsze komputery, np. ENIAC w 1946r. Obliczenia dotyczyły obiektów: o bardzo prostych geometriach (najczęściej modelowanych jako jednowymiarowe) stałych własnościach
Bardziej szczegółowoMetoda Różnic Skończonych (MRS)
Metoda Różnic Skończonych (MRS) METODY OBLICZENIOWE Budownictwo, studia I stopnia, semestr 6 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek () Równania różniczkowe zwyczajne
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: PODSTAWY MODELOWANIA PROCESÓW WYTWARZANIA Fundamentals of manufacturing processes modeling Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności APWiR Rodzaj
Bardziej szczegółowo8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ
8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 1 8. 8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 8.1. Wprowadzenie Zadania nieliniowe mają swoje zastosowanie na przykład w rozwiązywaniu cięgien. Przyczyny nieliniowości: 1) geometryczne:
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE ZA POMOCĄ MES Analiza statyczna ustrojów powierzchniowych
MODELOWANIE ZA POMOCĄ MES Analiza statyczna ustrojów powierzchniowych PODSTAWY KOMPUTEROWEGO MODELOWANIA USTROJÓW POWIERZCHNIOWYCH Budownictwo, studia I stopnia, semestr VI przedmiot fakultatywny rok akademicki
Bardziej szczegółowoAutor: mgr inż. Robert Cypryjański METODY KOMPUTEROWE
METODY KOMPUTEROWE PRZYKŁAD ZADANIA NR 1: ANALIZA STATYCZNA KRATOWNICY PŁASKIEJ ZA POMOCĄ MACIERZOWEJ METODY PRZEMIESZCZEŃ Polecenie: Wykonać obliczenia statyczne kratownicy za pomocą macierzowej metody
Bardziej szczegółowoŁagodne wprowadzenie do Metody Elementów Skończonych
Łagodne wprowadzenie do Metody Elementów Skończonych dr inż. Grzegorz DZIERŻANOWSKI dr hab. inż. Wojciech GILEWSKI Katedra Mechaniki Budowli i Zastosowań Informatyki 10 XII 2009 - część I 17 XII 2009 -
Bardziej szczegółowoMetody obliczeniowe - modelowanie i symulacje
Metody obliczeniowe - modelowanie i symulacje J. Pamin Instytut Technologii Informatycznych w Inżynierii Lądowej Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej Strona domowa: www.l5.pk.edu.pl Zagadnienia
Bardziej szczegółowoDefi f nicja n aprę r żeń
Wytrzymałość materiałów Stany naprężeń i odkształceń 1 Definicja naprężeń Mamy bryłę materialną obciążoną układem sił (siły zewnętrzne, reakcje), będących w równowadze. Rozetniemy myślowo tę bryłę na dwie
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do wykładów z wytrzymałości materiałów 1 i 2 (299 stron)
Jerzy Wyrwał Materiały pomocnicze do wykładów z wytrzymałości materiałów 1 i 2 (299 stron) Uwaga. Załączone materiały są pomyślane jako pomoc do zrozumienia informacji podawanych na wykładzie. Zatem ich
Bardziej szczegółowoMatematyka stosowana i metody numeryczne
Ewa Pabisek Adam Wosatko Piotr Pluciński Matematyka stosowana i metody numeryczne Konspekt z wykładu 8 Interpolacja Interpolacja polega na budowaniu tzw. funkcji interpolujących ϕ(x) na podstawie zadanych
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia wytrzymałości materiałów. Statyczna próba rozciągania metali. Warunek nośności i użytkowania. Założenia
Wytrzymałość materiałów dział mechaniki obejmujący badania teoretyczne i doświadczalne procesów odkształceń i niszczenia ciał pod wpływem różnego rodzaju oddziaływań (obciążeń) Podstawowe pojęcia wytrzymałości
Bardziej szczegółowoNajprostszy element. F+R = 0, u A = 0. u A = 0. Mamy problem - równania zawierają siły, a warunek umocowania - przemieszczenia
MES skończony Najprostszy element Część I Najprostszy na świecie przykład rozwiązania zagadnienia za pomocą MES Dwie sprężyny Siły zewnętrzne i wewnętrzne działające na element A B R F F+R, u A R f f F
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu:
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: MT 1 N 0 3 19-0_1 Rok: II Semestr: 3 Forma studiów:
Bardziej szczegółowoModelowanie, sterowanie i symulacja manipulatora o odkształcalnych ramionach. Krzysztof Żurek Gdańsk,
Modelowanie, sterowanie i symulacja manipulatora o odkształcalnych ramionach Krzysztof Żurek Gdańsk, 2015-06-10 Plan Prezentacji 1. Manipulatory. 2. Wprowadzenie do Metody Elementów Skończonych (MES).
Bardziej szczegółowoPROJEKT NR 2 STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA
POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH ZAKŁAD MECHANIKI BUDOWLI PROJEKT NR 2 STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA Dla zadanego układu należy 1) Dowolną metodą znaleźć rozkład sił normalnych
Bardziej szczegółowoZ52: Algebra liniowa Zagadnienie: Zastosowania algebry liniowej Zadanie: Operatory różniczkowania, zagadnienie brzegowe.
Z5: Algebra liniowa Zagadnienie: Zastosowania algebry liniowej Zadanie: Operatory różniczkowania zagadnienie brzegowe Dyskretne operatory różniczkowania Numeryczne obliczanie pochodnych oraz rozwiązywanie
Bardziej szczegółowoF + R = 0, u A = 0. u A = 0. f 0 f 1 f 2. Relację pomiędzy siłami zewnętrznymi i wewnętrznymi
MES Część I Najprostszy na świecie przykład rozwiązania zagadnienia za pomocą MES Dwie sprężyny Siły zewnętrzne i wewnętrzne działające na element A B R F F + R, u A R f f F R + f, f + f, f + F, u A Równania
Bardziej szczegółowoTadeusz Lesiak. Dynamika punktu materialnego: Praca i energia; zasada zachowania energii
Mechanika klasyczna Tadeusz Lesiak Wykład nr 4 Dynamika punktu materialnego: Praca i energia; zasada zachowania energii Energia i praca T. Lesiak Mechanika klasyczna 2 Praca Praca (W) wykonana przez stałą
Bardziej szczegółowoProjektowanie elementów z tworzyw sztucznych
Projektowanie elementów z tworzyw sztucznych Wykorzystanie technik komputerowych w projektowaniu elementów z tworzyw sztucznych Tematyka wykładu Techniki komputerowe, Problemy występujące przy konstruowaniu
Bardziej szczegółowoROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH
Transport, studia I stopnia Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Często występującym, ważnym problemem obliczeniowym
Bardziej szczegółowo7. ELEMENTY PŁYTOWE. gdzie [N] oznacza przyjmowane funkcje kształtu, zdefinować odkształcenia i naprężenia: zdefiniować macierz sztywności:
7. ELEMENTY PŁYTOWE 1 7. 7. ELEMENTY PŁYTOWE Rys. 7.1. Element płytowy Aby rozwiązać zadanie płytowe należy: zdefiniować geometrię płyty, dokonać podziału płyty na elementy, zdefiniować węzły, wprowadzić
Bardziej szczegółowo4. ELEMENTY PŁASKIEGO STANU NAPRĘŻEŃ I ODKSZTAŁCEŃ
4. ELEMENTY PŁASKIEGO STANU NAPRĘŻEŃ I ODKSZTAŁCEŃ 1 4. 4. ELEMENTY PŁASKIEGO STANU NAPRĘŻEŃ I ODKSZTAŁCEŃ 4.1. Elementy trójkątne Do opisywania dwuwymiarowego kontinuum jako jeden z pierwszych elementów
Bardziej szczegółowoRozwiązanie stateczności ramy MES
Rozwiązanie stateczności ramy MES Rozwiążemy stateczność ramy pokazanej na Rys.. λkn EA24.5 kn EI4kNm 2 d 5,r 5 d 6,r 6 2 d 4,r 4 4.m e e2 d 3,r 3 d,r X d 9,r 9 3 d 7,r 7 3.m d 2,r 2 d 8,r 8 Y Rysunek
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia drugiego stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia drugiego stopnia Przedmiot: Mechanika analityczna Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: MBM 2 S 0 1 02-0_1 Rok: 1 Semestr: 1
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) przedmiotu
Karta (sylabus) przedmiotu [Budownictwo] Studia I stopnia Przedmiot: Metody obliczeniowe Rok: III Semestr: VI Rodzaj zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Wykład 15 16 Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWstęp. Numeryczne Modelowanie Układów Ciągłych Podstawy Metody Elementów Skończonych. Warunki brzegowe. Elementy
Wstęp Numeryczne Modeowanie Układów Ciągłych Podstawy Metody Eementów Skończonych Metoda Eementów Skończonych służy do rozwiązywania probemów początkowo-brzegowych, opisywanych równaniami różniczkowymi
Bardziej szczegółowoInżynierskie metody analizy numerycznej i planowanie eksperymentu / Ireneusz Czajka, Andrzej Gołaś. Kraków, Spis treści
Inżynierskie metody analizy numerycznej i planowanie eksperymentu / Ireneusz Czajka, Andrzej Gołaś. Kraków, 2017 Spis treści Od autorów 11 I. Klasyczne metody numeryczne Rozdział 1. Na początek 15 1.1.
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu:
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu: MT 1 S 0 3 19-0_1 Rok: II Semestr: 3 Forma studiów:
Bardziej szczegółowo8. Metody rozwiązywania układu równań
8. Metody rozwiązywania układu równań [K][u e ]=[F e ] Błędy w systemie MES Etapy modelowania metodami komputerowymi UKŁAD RZECZYWISTY MODEL FIZYCZNY MODEL DYSKRETNY Weryfikacja modelu fiz. Weryfikacja
Bardziej szczegółowoDefinicje i przykłady
Rozdział 1 Definicje i przykłady 1.1 Definicja równania różniczkowego 1.1 DEFINICJA. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu n nazywamy równanie F (t, x, ẋ, ẍ,..., x (n) ) = 0. (1.1) W równaniu tym t jest
Bardziej szczegółowoUKŁADY ALGEBRAICZNYCH RÓWNAŃ LINIOWYCH
Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać układu równań liniowych Układ liniowych równań algebraicznych
Bardziej szczegółowopt.: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROCESÓW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
Ćwiczenie audytoryjne pt.: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROCESÓW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ Autor: dr inż. Radosław Łyszkowski Warszawa, 2013r. Metoda elementów skończonych MES FEM - Finite Element Method przybliżona
Bardziej szczegółowoTARCZE PROSTOKĄTNE Charakterystyczne wielkości i równania
TARCZE PROSTOKĄTNE Charakterystyczne wielkości i równania Mechanika materiałów i konstrukcji budowlanych, studia II stopnia rok akademicki 2012/2013 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika
Bardziej szczegółowoStateczność ramy - wersja komputerowa
Stateczność ramy - wersja komputerowa Cel ćwiczenia : - Obliczenie wartości obciążenia krytycznego i narysowanie postaci wyboczenia. utraty stateczności - Obliczenie przemieszczenia i sił przekrojowych
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA I. 1 Nazwa modułu kształcenia Metody obliczeniowe Informacje ogólne 2 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II,Katedra Nauk Technicznych,
Bardziej szczegółowoRozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych metodą elementów skończonych - wprowadzenie
Rozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych metodą elementów skończonych - wprowadzenie Wprowadzenie Metoda Elementów Skończonych (MES) należy do numerycznych metod otrzymywania przybliżonych rozwiązań
Bardziej szczegółowoRozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Podstawy Robotyki
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rozszerzony konspekt preskryptu do przedmiotu Podstawy Robotyki dr inż. Marek Wojtyra Instytut Techniki Lotniczej
Bardziej szczegółowoAnaliza płyt i powłok MES
Analiza płyt i powłok MES Jerzy Pamin e-mails: JPamin@L5.pk.edu.pl Podziękowania: M. Radwańska, A. Wosatko ANSYS, Inc. http://www.ansys.com Tematyka zajęć Klasyfikacja modeli i elementów skończonych Elementy
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoROZWIĄZANIE PROBLEMU NIELINIOWEGO
Budownictwo, studia I stopnia, semestr VII przedmiot fakultatywny rok akademicki 2012/2013 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Adam Wosatko Jerzy Pamin Tematyka zajęć 1 Dyskretyzacja
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU 1/5. Wydział Mechaniczny PWR
Wydział Mechaniczny PWR KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim: Mechanika analityczna Nazwa w języku angielskim: Analytical Mechanics Kierunek studiów (jeśli dotyczy): Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność
Bardziej szczegółowoPodpory sprężyste (podatne), mogą ulegać skróceniu lub wydłużeniu pod wpływem działających sił. Przemieszczenia występujące w tych podporach są
PODPORY SPRĘŻYSTE Podpory sprężyste (podatne), mogą ulegać skróceniu lub wydłużeniu pod wpływem działających sił. Przemieszczenia występujące w tych podporach są wprost proporcjonalne do reakcji w nich
Bardziej szczegółowoĆ w i c z e n i e K 4
Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji Nazwisko i Imię: Nazwisko i Imię: Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Grupa
Bardziej szczegółowoAl.Politechniki 6, Łódź, Poland, Tel/Fax (48) (42) Mechanika Budowli. Inżynieria Środowiska, sem. III
KATEDRA MECHANIKI MATERIAŁÓW POLITECHNIKA ŁÓDZKA DEPARTMENT OF MECHANICS OF MATERIALS TECHNICAL UNIVERSITY OF ŁÓDŹ Al.Politechniki 6, 93-590 Łódź, Poland, Tel/Fax (48) (42) 631 35 51 Mechanika Budowli
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do Metody Elementu Skończonego
Wprowadzenie do Metody Elementu Skończonego Krzysztof Balonek, Sławomir Gozdur Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, AGH, Kraków, Poland email: kbalonek@g10.pl, slagozd@gmail.com Praca dostępna w internecie:
Bardziej szczegółowogruparectan.pl 1. Metor Strona:1 Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą przemieszczeń Rys. Schemat układu Współrzędne węzłów:
1. Metor Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą przemieszczeń Rys. Schemat układu Współrzędne węzłów: węzeł 1 x=[0.000][m], y=[0.000][m] węzeł 2 x=[2.000][m], y=[0.000][m] węzeł 3 x=[2.000][m], y=[2.000][m]
Bardziej szczegółowoMateriały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ.
Materiały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ. Jolanta Zimmerman 1. Wprowadzenie do metody elementów skończonych Działanie rzeczywistych
Bardziej szczegółowo6. ZWIĄZKI FIZYCZNE Wstęp
6. ZWIĄZKI FIZYCZN 1 6. 6. ZWIĄZKI FIZYCZN 6.1. Wstęp Aby rozwiązać jakiekolwiek zadanie mechaniki ośrodka ciągłego musimy dysponować 15 niezależnymi równaniami, gdyż tyle mamy niewiadomych: trzy składowe
Bardziej szczegółowoMetoda elementów skończonych w mechanice konstrukcji / Gustaw Rakowski, Zbigniew Kacprzyk. wyd. 3 popr. Warszawa, cop
Metoda elementów skończonych w mechanice konstrukcji / Gustaw Rakowski, Zbigniew Kacprzyk. wyd. 3 popr. Warszawa, cop. 2015 Spis treści Przedmowa do wydania pierwszego 7 Przedmowa do wydania drugiego 9
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Numeryczne metody analizy konstrukcji
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN Ćwiczenie nr 7 Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Numeryczne metody analizy konstrukcji Analiza statyczna obciążonego kątownika
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych klasa druga zakres rozszerzony
Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych klasa druga zakres rozszerzony Wymagania konieczne (K) dotyczą zagadnień elementarnych, stanowiących swego rodzaju podstawę, zatem
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA MES
Metoda Elementów Skończonych Studium magisterskie PODSTAWOWE POJĘCIA WYKŁAD 1 Wersja elektroniczna, http://www.okno.pg.gda.pl. Literatura KLEIBER M.: Wprowadzenie do metody elementów skończonych. PAN IPPT,
Bardziej szczegółowoSIMR 2016/2017, Analiza 2, wykład 1, Przestrzeń wektorowa
SIMR 06/07, Analiza, wykład, 07-0- Przestrzeń wektorowa Przestrzeń wektorowa (liniowa) - przestrzeń (zbiór) w której określone są działania (funkcje) dodawania elementów i mnożenia elementów przez liczbę
Bardziej szczegółowoDefinicja i własności wartości bezwzględnej.
Równania i nierówności z wartością bezwzględną. Rozwiązywanie układów dwóch (trzech) równań z dwiema (trzema) niewiadomymi. Układy równań liniowych z parametrem, analiza rozwiązań. Definicja i własności
Bardziej szczegółowo1 Symulacja procesów cieplnych 1. 2 Algorytm MES 2. 3 Implementacja rozwiązania 2. 4 Całkowanie numeryczne w MES 3. k z (t) t ) k y (t) t )
pis treści ymulacja procesów cieplnych Algorytm ME 3 Implementacja rozwiązania 4 Całkowanie numeryczne w ME 3 ymulacja procesów cieplnych Procesy cieplne opisuje równanie różniczkowe w postaci: ( k x (t)
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Mechanika techniczna i wytrzymałość materiałów Rok akademicki: 2012/2013 Kod: STC-1-105-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Poziom studiów:
Bardziej szczegółowoMECHANIKA PRĘTÓW CIENKOŚCIENNYCH
dr inż. Robert Szmit Przedmiot: MECHANIKA PRĘTÓW CIENKOŚCIENNYCH WYKŁAD nr Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Katedra Geotechniki i Mechaniki Budowli Opis stanu odkształcenia i naprężenia powłoki
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ MES. Piotr Nikiel
PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ MES Piotr Nikiel Metoda elementów skooczonych Metoda elementów skooczonych jest metodą rozwiązywania zadao brzegowych. MES jest wykorzystywana obecnie praktycznie we wszystkich dziedzinach
Bardziej szczegółowoMechanika ogólna Wydział Budownictwa Politechniki Wrocławskiej Strona 1. MECHANIKA OGÓLNA - lista zadań 2016/17
Mechanika ogólna Wydział Budownictwa Politechniki Wrocławskiej Strona 1 MECHANIKA OGÓLNA - lista zadań 2016/17 Część 1 analiza kinematyczna układów płaskich Przeprowadzić analizę kinematyczną układu. Odpowiednią
Bardziej szczegółowoDRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI
DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI (Wprowadzenie) Drgania elementów konstrukcji (prętów, wałów, belek) jak i całych konstrukcji należą do ważnych zagadnień dynamiki konstrukcji Przyczyna: nawet niewielkie drgania
Bardziej szczegółowo3. Interpolacja. Interpolacja w sensie Lagrange'a (3.1) Dana jest funkcja y= f x określona i ciągła w przedziale [a ;b], która
3. Interpolacja Interpolacja w sensie Lagrange'a (3.1) Dana jest funkcja y= f x określona i ciągła w przedziale [a ;b], która przyjmuje wartości y 1, y 2,, y n, dla skończonego zbioru argumentów x 1, x
Bardziej szczegółowoMetody elementów skończonych
Metody elementów skończonych wykład 1 Metoda Elementów Skończonych (Finite Element Method) Matematyk przybliżona metoda rozwiązywania równań różniczkowych; przybliżona metoda minimalizacji funkcjonału;
Bardziej szczegółowoS Y L A B U S P R Z E D M I O T U
"Z A T W I E R D Z A M" Dziekan Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa prof. dr hab. inż. Radosław TRĘBIŃSKI Warszawa, dnia... S Y L A B U S P R Z E D M I O T U NAZWA PRZEDMIOTU: KOMPUTEROWA ANALIZA KONSTRUKCJI
Bardziej szczegółowoWprowadzenie Metoda bisekcji Metoda regula falsi Metoda siecznych Metoda stycznych RÓWNANIA NIELINIOWE
Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Zazwyczaj nie można znaleźć
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do WK1 Stan naprężenia
Wytrzymałość materiałów i konstrukcji 1 Wykład 1 Wprowadzenie do WK1 Stan naprężenia Płaski stan naprężenia Dr inż. Piotr Marek Wytrzymałość Konstrukcji (Wytrzymałość materiałów, Mechanika konstrukcji)
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu MECHANIKA I BUDOWA MASZYN Studia pierwszego stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu MECHANIKA I BUDOWA MASZYN Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Wytrzymałość Materiałów II Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: MBM 1 S 0 4 44-0 _0 Rok: II Semestr:
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I stopnia o profilu: A P
WM Karta (sylabus) przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Wytrzymałość Materiałów I Kod ECTS Status przedmiotu: obowiązkowy MBM 1 S 0 3 37-0_0 Język wykładowy:
Bardziej szczegółowoPróbny egzamin z matematyki dla uczniów klas II LO i III Technikum. w roku szkolnym 2012/2013
Próbny egzamin z matematyki dla uczniów klas II LO i III Technikum w roku szkolnym 2012/2013 I. Zakres materiału do próbnego egzaminu maturalnego z matematyki: 1) liczby rzeczywiste 2) wyrażenia algebraiczne
Bardziej szczegółowogruparectan.pl 1. Silos 2. Ustalenie stopnia statycznej niewyznaczalności układu SSN Strona:1 Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą sił
1. Silos Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą sił Rys. Schemat układu Przyjęto przekrój podstawowy: I= 3060[cm4] E= 205[GPa] Globalne EI= 6273[kNm²] Globalne EA= 809750[kN] 2. Ustalenie stopnia statycznej
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Membrany izotropowe Rozdział II. Swobodne skręcanie izotropowych prętów pryzmatycznych oraz analogia membranowa
Spis treści Rozdział I. Membrany izotropowe 1. Wyprowadzenie równania na ugięcie membrany... 13 2. Sformułowanie zagadnień brzegowych we współrzędnych kartezjańskich i biegunowych... 15 3. Wybrane zagadnienia
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu INŻYNIERIA MATERIAŁOWA Studia pierwszego stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu INŻYNIERIA MATERIAŁOWA Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Mechanika Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: IM 1 S 0 2 24-0_1 Rok: I Semestr: 2 Forma studiów:
Bardziej szczegółowoKomputerowe wspomaganie projektowania- CAT-01
Komputerowe wspomaganie projektowania- CAT-01 Celem szkolenia jest praktyczne zapoznanie uczestników z podstawami metodyki projektowania 3D w programie CATIA V5 Interfejs użytkownika Modelowanie parametryczne
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 2 Z MECHANIKI BUDOWLI
Łukasz Faściszewski, gr. KBI2, sem. 2, Nr albumu: 75 201; rok akademicki 2010/11. ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 2 Z MECHANIKI BUDOWLI Stateczność ram wersja komputerowa 1. Schemat statyczny ramy i dane materiałowe
Bardziej szczegółowoFunkcje analityczne. Wykład 1. Co to są i do czego służą funkcje analityczne? Funkcje analityczne (rok akademicki 2016/2017)
Funkcje analityczne Wykład 1. Co to są i do czego służą funkcje analityczne? Funkcje analityczne (rok akademicki 2016/2017) Paweł Mleczko Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1. Sprawy organizacyjne
Bardziej szczegółowoWyboczenie ściskanego pręta
Wszelkie prawa zastrzeżone Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: 1. Wstęp Wyboczenie ściskanego pręta oprac. dr inż. Ludomir J. Jankowski Zagadnienie wyboczenia
Bardziej szczegółowo11. 11. OPTYMALIZACJA KONSTRUKCJI
11. OPTYMALIZACJA KONSTRUKCJI 1 11. 11. OPTYMALIZACJA KONSTRUKCJI 11.1. Wprowadzenie 1. Optymalizacja potocznie i matematycznie 2. Przykład 3. Kryterium optymalizacji 4. Ograniczenia w zadaniach optymalizacji
Bardziej szczegółowoUkłady równań liniowych. Krzysztof Patan
Układy równań liniowych Krzysztof Patan Motywacje Zagadnienie kluczowe dla przetwarzania numerycznego Wiele innych zadań redukuje się do problemu rozwiązania układu równań liniowych, często o bardzo dużych
Bardziej szczegółowoElementy Projektowania Inżynierskiego CALFEM Wybrane funkcje.
Elementy Projektowania Inżynierskiego CALFEM Wybrane funkcje. A B C E F P S assem() beam2d() beam2e() beam2s() coordxtr() eigen() eldia2() eldisp2() eldraw2() elflux2() eliso2() extract() flw2qe() flw2qs()
Bardziej szczegółowoMetody numeryczne rozwiązywania równań różniczkowych
Metody numeryczne rozwiązywania równań różniczkowych Marcin Orchel Spis treści Wstęp. Metody przybliżone dla równań pierwszego rzędu................ Metoda kolejnych przybliżeń Picarda...................2
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na kierunku: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ TRANSPORTU I INFORMATYKI MECHANIKA I BUDOWA MASZYN I STOPIEŃ PRAKTYCZNY
WYDZIAŁ TRANSPORTU I INFORMATYKI Nazwa kierunku Poziom Profil Symbole efektów na kierunku K_W01 K _W 02 K _W03 K _W04 K _W05 K _W06 MECHANIKA I BUDOWA MASZYN I STOPIEŃ PRAKTYCZNY Efekty - opis słowny Po
Bardziej szczegółowo3. KINEMATYKA Kinematyka jest częścią mechaniki, która zajmuje się opisem ruchu ciał bez wnikania w jego przyczyny. Oznacza to, że nie interesuje nas
3. KINEMATYKA Kinematyka jest częścią mechaniki, która zajmuje się opisem ruchu ciał bez wnikania w jego przyczyny. Oznacza to, że nie interesuje nas oddziaływanie między ciałami, ani też rola, jaką to
Bardziej szczegółowoMetody numeryczne. Sformułowanie zagadnienia interpolacji
Ćwiczenia nr 4. Sformułowanie zagadnienia interpolacji Niech będą dane punkty x 0,..., x n i wartości y 0,..., y n, takie że i=0,...,n y i = f (x i )). Szukamy funkcji F (funkcji interpolującej), takiej
Bardziej szczegółowoRównania liniowe. Rozdział Przekształcenia liniowe. Niech X oraz Y będą dwiema niepustymi przestrzeniami wektorowymi nad ciałem
Rozdział 6 Równania liniowe 6 Przekształcenia liniowe Niech X oraz Y będą dwiema niepustymi przestrzeniami wektorowymi nad ciałem F Definicja 6 Funkcję f : X Y spełniającą warunki: a) dla dowolnych x,
Bardziej szczegółowo5.1. Kratownice płaskie
.. Kratownice płaskie... Definicja kratownicy płaskiej Kratownica płaska jest to układ prętowy złożony z prętów prostych, które są połączone między sobą za pomocą przegubów, Nazywamy je węzłami kratownicy.
Bardziej szczegółowoEstymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym
Zakład Sieci i Systemów Elektroenergetycznych LABORATORIUM INFORMATYCZNE SYSTEMY WSPOMAGANIA DYSPOZYTORÓW Estymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym Autorzy: dr inż. Zbigniew Zdun
Bardziej szczegółowo