WYTYCZNE OGP GAZ-SYSTEM S.A. w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych

Transkrypt

1 S s y s t e m - Operator Gazocągów Pr2esyłowych GAZ-SYSTEM S.A. WYTYCZNE OGP GAZ-SYSTEM S.A. w zakrese projektowana systemów ochrony przecwkorozyjnej gazocągów przesyłowych Warszawa, lpec 2010 edycja 1.1

2 S S y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. WYTYCZNE OGP GAZ-SYSTEM S.A. w zakrese projektowana systemów ochrony przecwkorozyjnej gazocągów przesyłowych Opracował Sprawdzł: Dzaj EksplOattTCP Sec (Lerownk LJ( L tą,tddżu Plon Eksploatacj Zaakceptował Zatwerdzł: fenol< Zonqdu 2

3 Projektowane, S a S y s t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA. I Wprowadzene Standardowe Wytyczne mają zastosowane przy projektowanu systemów ochrony przecwkorozyjnej zewnętrznych ścanek projektowanych, stalowych, przesyłowych gazocągów lądowych. Nnejsze Wytyczne ne obejmują ochrony przecwkorozyjnej stacj gazowych tłoczn gazu. II Wymagana ogólne podzemnego uzbrojena 1. Zaprojektować należy skuteczny system ochrony przecwkorozyjnej gazocągu wraz z zespołam zaporowo - upustowym (ZZU), obejmujący ochronę berną, ochronę katodową Qeśl wystąp taka potrzeba) ochronę przed oddzaływanem prądu przemennego, zgodne ze standardam techncznym: ST-IGG-0601 :2008 Ochrona przed korozją zewnętrzną stalowych gazockgów lądowych - Wymagana funkcjonalne zalecena, ST-IGG-0602:2009 Ochrona przed korozją zewnętrzną gazocągów stalowych układanych w zem - Ochrona katodowa - budowa użytkowane, z uwzględnenem specyfcznych wymagań szczegółowych, podanych w da szych punktach (które są uszczegółowenem, uzupełnenem wymagań lub wyborem rozwązań spośród zalecanych lub podanych jako przykłady w ww. standardach). 2. Zaprojektować należy skuteczną ochronę przed korozją elementów technologcznych obektów śluz. Oprócz ochrony bernej na eży zaprojektować (dla uzbrojena podzemnego) ochronę katodową, jeśl zagrożene korozyjne w mejscu lokalzacj obektu będze średne lub wysoke. 3. Zawartość projektu wykonawczego gazocągu w zakrese ochrony przed korozją, z wyłączenem ochrony katodowej ochrony przed oddzaływanem prądu przemennego, wnna być zgodna z załqcznkfem B standardu ST - GG :2008; zapsy rysunk dotyczące bernej ochrony przed korozją mogą być ujęte w forme oddzelnego tomu projektu wykonawczego. Zawartość projektu branżowego ochrony katodowej ewentualne ochrony gazocągu przed oddzaływanem prądu przemennego wnna być zgodna z załącznkem C standardu ST - IGG : Założena szczegółowe rozwązana ochrony przecwkorozyjnej pownny być uzgadnane ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego. III Wymagana szczegółowe 1. Prace przedprojektowe 1.1. Na mapach topografcznych w skal 1 O 000 lub 1: (po uzgodnenu z Zamawającym) pownny być zaznaczone trasy napowetrznych ln WN mogących oddzaływać na projektowany gazocqg.

4 S system Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM A. 12. Należy pr2eprowadzć rozpoznane zagrożena korozyjnego na trase projektowanego gazocągu wg zakresu określonego w B.1 punkt 1 stondardu ST IGG-0601 :2(J8 Należy wykonać odpowedre pomary zagrożena korozyjnego co najmnej wg punku 10.1 standarau ST - IGG : 2W9, Z Lwzględnenem kryterów wg PN EN Wynk oceny najeży zestawć w forme dokumentu wg Załącznka nr 1 lub podobnego Ocenę ryzyka koroz w mejscach lokalzacj obektów śluz orzeprowadzć zgodne z PN-EN PN-rN Należy przeprowodzć ocenę oddzaływań mechancznych środowsko na trase projektowanego gazcdqgu w celu dobrana właścwych powłok zolacyjnych. Dla odcnków układanych technką HDD nezbędne jest przeprowadzene dokładnego rozpoznana struktury geologcznej na trase przewertu, 2. Wymagana dotyczące bernej ochrony przed korozją 21. Przewód gazowy when być zaprojektowany z rur pokrytych zewnętrznym fabrycznym powłokam zolacyjnym 3LPE (3LPP) odpowednej klasy. Patrz 2.3, 2.5, Do zolacj połqczeń spawanych należy dobrać opask termokurczhwe kl. C50 ze zdolnoścą samolkmdacj przestrzen powetrznych pod powłoką lub opask termokurczlwe kl. C50 na podkładze epoksydowym. ooke 2.3. Łuk pownny być powłokątabrycznq np. pouretanową kl. B wg PN-EN 10290, 3LPE odpowednej klasy; jeśl spetnene tego wymagana będze nemożlwe, to pownny być zabezpeczone na placu budowy powłokam nawojowym klasy C; wewnętrzna taśmo dobranego systemu pownna być samowulkanzljqco; przyczepność oo podłoża stalowego dobranej powłok pownna wynoć co najmnej 40N/cm. lt 2.4. Do naoraw defektów w powłokach faorycznych dobrać mater.ay kompalybflne z tym powłokam, odpowedne do weikoc aefektów. 25. W przypadku zastosowana rozwązana skrzyżowana gazocągu z przeszkodą terenową technką przewertu kerunkowego (HDD), w zależnośc od wynków rozpoznana geologcznego, należy dobrać powłok ewentualne dodatkowe zabezpeczena wg standardu ST - IGG :2008 pkt D. 2,6. Odcnk gazocągu montowane pod przeszkodam terenowym bezwykopowo, bez stosowana rur osłonowych lub przejścowych, wnny być pokryte powłokam 3LPP klasy C; dla połączeń spawanych dobrać dedykowane dla takch sytuacj systemy zolacyjne, np. opask termokurczlwe z osłoną, materały kompozytowe chemoutwardzolne lub utwardzane promenam Uy. Możlwe jest stosowane powłok zabezpeczeń tak jak w przypadku odcnków układanych technką HDD, a także odpowednch powłok poluretanowych o grubośc co najmnej 2,5 mm.

5 powetrze S S y S t e m - Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A Na odcnkach zagrożonych korozją naprężenowq rury pownny być pokryte fabrycznym, trójwarslwowym powłokam odpowednej klasy (3LPE/3LPP), z podkładem epoksydowym o grubośc ne mnejszej nż 100 pm, lub powłokam z żywcy epoksydowej odpowednej klasy (kl. B/C). Dobrane powłok wykonywane na placu budowy na połączenach rur/łukach ne pownny zamykać (w perspektywe czasu) przestrzen powetrznych pod powłoką pownny charakteryzować sę mnmalnym odspojenem katodowym (np. opask termokurczlwe kl. C ze zdolnoścą samolkwdacj przestrzen powetrznych pod powłoką, opask termokurczlwe no podkładze epoksydowym) Armatura podzemna pownna być zabezpeczona fabrycznym powłokam na baze żywc poluretanowych wg DIN Cz. 2, lub powłokam poluretanowym klasy B wg PN-EN Dla odcnków rur w obszarach przejść zema - pownny być zaprojektowane odpowedne zabezpeczena przecwkorozyjne wg załącznka C standardu ST - IGG : 2008, rys. Cl lub z powłok poluretanowej odpornej na Uy o grubośc co najmnej 1500 pm Dla mejsc styków nadzemnych układów rurowych z podporam pownny być zaprojektowane odpowedne zabezpeczena przecwkorozyjne układów rurowych w tych mejscach. Rura w mejscu styku pownna być pokryta powłoką poluretanowq o grubośc ne mnejszej nż 1500 pm, O pomędzy łożem podpory a rurą pownna być umeszczona przekładka zolacyjna Dla stalowych rur osłonowych Geśl[ ch zastosowane jest neodzowne) należy dobrać powłok zolacyjne, odpowedne do sposobu montażu rury osłonowej W przypadku rur osłonowych usytuowanych w terene trudno dostępnym, np. w głęb gruntów rolnczych, należy zaprojektować wypełnena rur osłonowych specjarnq masą zolacyjną W przypadku rur osłonowych usytuowanych w terene łatwo dostępnym, np. pod drogam Ceśl te rury są neodzowne) - wypełneń zolacyjnych ne projektować. Przewdzeć zabezpeczena przecwkorozyjne wg punktu standardu ST IGG Na[eży przewdzeć obsypkę paskową dla podzemnych elementów technologcznych ZZU, obektów śluz, ne przeznaczonych do ochrony katodowej, jeżel grunt rodzmy będze nny nż paszczysty. cł Dla nazemnych elementów technologcznych należy dobrać powłok malarske z farb nowej generacj, epoksydowych poluretanowych, o dużej zawartośc składnków nelotnych. Całkowta grubość systemu powłokowego pownna meścć sę w grancach jm. W projekce należy wskazać przykładowe systemy malarske, podać lośc grubośc poszczególnych warstw, określć podstawowe wymagana dotyczące aplkacj powłok oraz wymagana dot. dokumentowana odboru powłok. 5

6 o ss y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA W projekce należy zawrzeć zaps, ż Przed przystqpen[em do ochrony bernej Wykonawca prac jest zobowqzany do Zamawajocym materałów zolacyjnych oraz echno ogfl podzemnej techrolog malowana cz. nodzemne;. 2. Krytera odborowe zolacj po zasypanu robót w zakrese uzgodnena z zolowana oz Krytera odborowe powłok zolacrej zasycanu należy ustalać stosowne do zagrożene korozyjnego wyrępujqcegc na gazoc;qgu. Pawmy być ta,< ustalone, aby: po trae uzyskać skuteczną ochronę katodową w defektach powłok zolacyjnej przy potencjałach załqczenowych, które ne będą bardzej ujemne nż -1,3V; zbędne było wykonywane pomarów ntensywnych w badanach skutecznośc ochrony katodowej; możlwy był zdalny montońng ochrony katodowej II stopna, możlwe było zdalne montorowane ewentualnych ngerencj stron trzedch naruszajqcych zoację gazocqgu, z zastrzeżenem wymagań wg 3.2.a), 3.2.b), 3.2c), 3.2d), 32.e), Wstępne nareży przyjqć, ż: 3.2g). a) pobór prqdu ochrony katodowej przy potencjale załqczenowym -1,3 V przez odcnek gazocągu o długośc ok. 60 krn ne pownen być wększy nż podany w tablcy 2, lub jednostkowa rezysarcja orzejśoo gazocqg roc po zasyoanu, w tym dla każdego pododcnka gazccqgu wyznaczonego przez ounkly PIs rronoblok zolujqce, ne pownna być mnejsza nż wg tabrcy 2; I Tablca 2 - Doptszczalne potory prądu polaryzacj katodowej (Drą E=-],3 V wymagane rezystancje przejśca jednostkowe rezystancje przejśca ca odcnka gazocągu długośc 60 krn Średnca Dopuszczalny pobór Wymagana Wymagana nomnalna prądu (ma) rezystancja przejko jednostkowa rurocqgu Rco, co najmnej (0) rezystancja przejśca DN (mm) rco, co najmnej (Om 100 0, ,7x , ,3x , ,3z , x , x , ,4x , ,8x1Q 700 1, x , ,2x10 2) L 6

7 S S y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. b) na obszarach skrzy2owcń gazocągu z zelektryfkowanym lnam kolejowymr (ok. 500 m przed 500 m 20 skrzyżowanem), oraz na obszarach zagrożena korozją przemennoprqdowq, jeśl jako zabezpeczene przed tym rodzajem korozj przyjęto bezdefektowe powłok zolacyjne, jednostkową rezysfancja przejśca ne pownno być mnejsza nż 10 Orr 2; c) dla krótkch gocqgów o długoścach ne wększych nż 1 krn, oagałęajqcych sę od stnejqcycb pokrytych powłokam zolujqcyrr złej jakośc/zdegradowanym, a na początku gozocqgu n e przewdzano monoboku oujqcego (patrz 43), ;ecnostkowa rezysrancja po zasypanu ne pownna być mnejsza nż )Q5 Cm2; d) dla nowych odcnków gazocągów, które będą włqczcne do gazocągów sn ejqcych (np. tzw. przekład - patrz 4.4) bez zasosowcn:a złączy zotjqcych, oowoo zdacyjna pownna być bezdeektowa Qedrostkowa rezystancja po zasypanu re pownna być mnejsza nż 106 Om2); e) jeśl trasa projektowanego gazocągu orzebegać będze przez obszary oodzayyań stożków pofencjaowych stnejących uzomów anodowych, to no tych odcnkach należy zastosować bezdefektowe powłok zolacyjne wyrażające sę rezystywnoścq powłok ne mnejszą nż 108 Om2; fl dra odcnków, które będą układane w terene o dużym potencjarnyrn zogrożenu korozją rnkrobologcznq, rozważyć ewentualne przewdzeć powłokę bezdefektową o jednostkowej rezystancj przejśca ne mnejszej nż 108 Om2; g) na odcnkach usytuowanych za tłocznam gazu (zagrożonych korozjq naprężenowq) kryterum odborowe dla całego odcnka (lub dłuższego - patrz 45) należy dobrać w ten sposób, aby skuteczną ochronę katodową w defektach powłok zo[acyjnej uzyskać przy potencjałach załqczen[owych, które ne będą bardzej ujemne nż -1,2 V (wg zał. A. L A.2 lub A,3 standardu SI IGG-06W :2008, przyjmując potencjał ochrony w defekce -095 \; h) dla odcnków układanych technką przewertów kerunkowych (HDD) natężene poberanego prądu polaryzacj katodowej ne pow[nno być wększe nż 0,5 ma, przy potencjale załqczenowym E0 = -1,3V; ) w przypadku obektćw śluz, dla których projektuje sę ochronę katodową, natężene poberonego prądu pdoryzacj katodowej przy potencjale załączenowym F1 = -1,3V ne pownno oyć wększe nż 0,5 ma; j) dla obektów śluz bez ochrony katodowel jednostkowa rezystancjo przejśca podzemnego układu ne pownna być mnejsza nż 108 Cn 3.3. W proje<ce należy zawrzeć zaps, ż w przypadku nespełnena kryterum oaborowego powłok zolacrej oo zcsypanu, Wykonawca wnen ustalć usunąć przyczyny tego stanu własnym kosztem staranem. 2 7

8 S system Operator Gazocągów Presyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 34. W projekce należy zawrzeć zaps, że w przypadku nespełnena kryterum odborowego na odcnku ułożonym technką HDD braku techncznych możlwośc naprawy powłok, Wykonawca zobowązany jest do wydzelena tego odcnka złączam zolującym Geśr ne były przewdzane w projekde - patrz 47), zaprojektowana wykonana ndywdualnej ochrony katodowej tego oach<a oraz wykazana, ż spełnone są krytera ochrony katodowej przy zachowanu ewentualnych ograntzeń ootencjałowych (n eprzekracza:ne poencjału krytycznego), jeśl take ostały określone - własnym kosztem s4aranem. Rozwązana projekrowe ochrony katodowej technka stwerdzanc skutecznośc ochrony katodowej wnny być uzgodnone ze służbą ochrony antykorozyjnej Zamawającego Na etape opnowana założeń orojektowych lub uzgodneń roboczych proektu, po wykonanu badań zagrożena korozyjnego, po ostatecznym ustalenu trasy gazocągu rozmeszczeno złączy zoljqcych oraz odcnków układanych technkq HDD, Projektant Wnen uzgodnć ze służbą ochrony antykorozyjnej Zamawającego krytera oóbaowe zolacj po zosypankf 4. Sekcjonowane elektryczne gazocągu, monoblok zolujqce 4.1. Gazocąg wnen być elektryczne oddzelony od obektów śluz, stacj węzłów gazowych oraz tłoczn gazu. 42. Stosowane monobloków zolujących na częśc lnowej gazocągu, w tym sekcjonowane elektryczne, należy ogranczyć tylko do przypadków nezbędnych, odrębne uzasadnonych względam techncznym oraz potwerdzonych odrębną analzą dla każdego przypadku. 43. Monoblok zolujący należy zaprojektować na początku gazocągu projektowanego, jeśl będze on wyprowadzony z gazocągu stnejącego pokrytego powłoką złej jakośc/zdegradowaną, a jego długość będze wększa nż 1 krn. W przypadku gazocągów krótszych stosowane monobloku zolującego ne jest koneczne, jednakże powłoka zolacyjna gazocągu nowego pownna być bezdefektowa (o jednostkowej rezystancj przejśca co najmnej 108 Om2), a na początku gazodqgu pownen być zaprojektowany punkt pomarowy Ps. Może być zasadne zaprojektowane monobloku zolującego na początku gazocągu o mnejszej długośc, jeśl okaże sę to wskazane w celu ochrony np. przed korozją przemennoprqdowcj lub powodowaną przez prądy błądzące Ewentualne zastosowoe złaczy zolujqcycn w mejscach połączeń nowego odcnka gazocągu z gazocagem stnejqcym (no. w zwaz z tzw. przekładkarn ) pownno być anazowane ndywdualne, przede wszystkm w zależnośc od zagrożena korozyjnego długośc akego odcnka oraz ewentualnej potrzeby uzysxana sekcjonowana elekt ycznego stnejącego gazocągu. 1<u

9 IGG S system Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A Należy zaprojektować złącze zolujące na końcu odcnka zagrożonego korozją naprężenową, w odległośc co najmnej ok. 32 krn od tłoczn gazu Może być koneczne zaprojektowane monoboków zolujących także w celu zabezpeczena gazocągu przed korozją przemennoprqdowq, jeśl wystąp taka potrzeba (patrz 8.1) Może być koneczne zaprojektowane monobloków zolujących dla wydzelena odcnka układanego technką HDD, jeśl ryzyko nadmernego uszkodzena powłok zolacyjnej podczas przecągana odcnka będze duże. 48. Rozmeszczene monobloków zolujących na trase gazocągu, poza obektam śluz, stacj gazowych węzłów, wnno być uzgodnone ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego Dobrane monoblok zolujące wnny charakteryzować sę następującym cecham: a) co najmnej dwudzestopęcoletnq gwarancją nezawodnej pracy, udzeloną przez producenta, b) rezystoncja skrośna monobloku zolujqcego ne pownna być mnejsza nż 1GO, c) pownny być zabezpeczone podzemnym skernkam (usytuowane skernka - wewnętrzny/zewnętrzny - uzgodnć ze służbq ochrony antykorozyjnej Zamawającego), d) pownny być pokryte zewnętrznym, fabrycznym powłokam poluretanowym kl. B wg PN-EN 10290, e) od strony wewnętrznej pownny być równeż pokryte powłokam zolacyjnyml tak jak dla wody, (epoksydowym, poluretanowym), f) brakem przebć wyładowań podczas 1 mnutowej próby napęcowej napęcem 5000 V AC 5. Separacja elektryczna 5.1. Gazocqg pownen być odzolowany od uzomów, konstrukcj uzemonych metalowych elementów posadowonych w zem, pozbawonych powłok zolacyjnych, zgodne z zasadam podanym w punkce standardu ST : 2009, z wyłączenem dla ZZU rozwązań wg PRZYKŁAD 3 [ PRZYKŁAD Na terenach U gazocągu pownna być zapewnona możlwość wykonywana celowego połączena układu technologcznego z uzomem odgromowym za pomocą odłącznka. 53. Jeśl ochrona katodowa podzemnego uzbrojena obektów śluz zaprojektowana będze jako ochrona za pomocą anod galwancznych, to uzom ze stol ocynkowanej pownen być połączony z nazemnym elementam technologcznym w klku mejscach za pomocą skernków w wykonane Ex, 9

10 S S Y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A W każdym przypadku podzemna armatura ZZU gazocqgu, obektów śluz węzłów pownna oyć oddzelora od płyt funaamentowych za pomocą mechan czre wytrzymałych nehgroskopjnych przekadek (płyt) zolacyjnych (np. z tekstoltu szklanego TSE). 55. W <ażdyrn przypadxu śluzy pomnny być odzolowane od betonowych fundamentów Rury upustowe wydmuchowe pownny być pokryte powokarn zo!acyjrym także na odcnkach umeczonych w betonowych oosumentach Jeś ochrono katodowa obektów śluz realzowana oędze prądem z zewnętrznego źródła, to dopuszczalne jest łqczene elementów technologcznych z uzomam. 6. Wymagana dotyczące ochrony katodowej podzemnego uzbrojena obektów śluz 6.1. Jeśl zagrożene korozyjne w mejscu lokalzacj obektu śluzy będze średne lub wysoke, to należy zaprojektować ochronę katodową podzemnego uzbrojena. 6.2, Ochronę katodową zaprojektować/realzować następujqco; a) na obektach bez zaslana energą elektryczną z sec elektroenergetycznej, w gruntach o rezystywnoc ponżej 30 Om, za pomocą cynkowych anod galwancznych; uzom z anod cynkowych oblczyć tak, aby pełnł on ednocześne rolę uzomu odgromowego, przy czym rezystancja uzemena anod ne poyanna być wększa nż 70% maksymalnej dcouszczanej rezystoncj dla tradycyjnych uzomów odgromowych obekrów zagrożonych wybuchem: dodatkowo na;eży zaprojektować uz om tradycyjny ze stal ocynkowcrej przyłaczyć go do ukadu technologcznego w klku punktcch za pośrednctwem nadzemnych skernków w wykonanu Ex; b) na obektach bez zaslana energąele z ec elektroenergewcznej, w gruntach o rezystywnośc od 30 Om do 1 OD Om, za pomocą galwancznych anod magnezowych: uzom z anod galwancznych pownen pełnć także rorę uzomu odgromowego; w każdym przypadku uzom anodowo - odgromowy należy uzupełnć uzomem tradycyjnym ze stal ocynkowanej przyłqczonym do układu technologcznego poprzez skernk; 4ryczro c) prądem z zewnętrznego źródła; uzom anodowy wnen być wykonany z rozproszonych płytkch anod że[azokrzemowych (rozw[qzane preferowane) lub z anody kablowej. Ochronę obektu śluzy prądem z zewnętrznego źródła pownno sę stosować gdy obekt jest bezpcśredn[o uzemony; d) nceży zaprojektować co najmnej jeden rezys*oncyjny czujnk ko.yzymetryczny do montorowana szybkośc korozj. 10

11 Sfl S y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Q4r 6.3. Nestosowane ochrony katodowej obektów śluz może meć mejsce w następującej sytuacj pod warunkam: a) zagrożene korozją jest nske. b) dobrane odpowednch powłok zolacyjnych, zastosowane wyegzekwowane powłok zolacyjnych bez defektów (po zasypanu) - patrz 3.2.j), c) wskazane w projekce środków umożlwajqcych otrzymane po zasypanu bezdefektowych powłok zolacyjnych oraz utrzymane powłok w takm stane w okrese użytkowana, d) zaprojektowane rozwązań umożlwajqcych kontrolowane w okrese użytkowana, czy powłok zolacyjne są bezdefektowe (na podst. art. 5, ust.1, pkt 3), art. 62, ust.1, pkt 1) 2) ustawy Prawo budowlane), e) zaprojektowane co najmnej dwóch odpowednch rezystancyjnych czujnków korozymetrycznycb w celu montorowana szybkośc korozj w mejscach o potencjalne najwększym zagrożenu korozyjnym (które może pojawć sę, jeśl powstaną defekty zolacj) Pownna być zapewnona możlwość wykonywana celowego połączena elektrycznego pomędzy odcnkam gazocągu przed za obektem uzy (bocznkowane obektu śluzy). 7. Wymagana dotyczące ochrony katodowej gazocqgu wraz z ZZU 7.1. Projektant wnen uzgodnć sposób realzacj ochrony katodowej, jeśl Zamawający wcześnej ne wskazał takego sposobu. Dla nektórych odcnków wydzelonych złączam zolującym, np. na odcnkach układanych technką HDD lub na odcnkach wydzelonych monoblokam w zwązku z zabezpeczenem przed korozją przemennoprqdowq, może zachodzć potrzeba zastosowana ochrony za pomocą magnezowych anod galwancznych Zapotrzebowane prądu polaryzacj katodowej projektowanego gazocągu oblczać przyjmując jednostkową rezystancję przejśca rco =106 Om2, jeśl kryterum odborowe po zasypanu jest zgodne z tablcą 2. Patrz Stacje ochrony katodowej należy zlokalzować w marę możlwośc na/przy terenach obektów gazownczych Ostateczną lokalzację stacj ochrony katodowych Projektant pownen uzgodnć ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego, po ustarenu ostatecznej trasy gazocągu rozmeszczena złączy zolujących Wymagana dotyczące stacj ochrony katodowej I urzqdzeń polaryzujących W stacjach anod galwancznych stosować wysokonapęcowe anody magnezowe o potencjałach -1,5-1,7V względem CSE. 91

12 S a S y $ t e m Operator Gazccqgów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A W stacjach ochrany katodowej z zewnętrznym źródłem prądu rozwązana uzomów anod pocryzacyjnych zależne od warunków me5cowych zcpotrzebowaąa prądu. Preferowany materał anodowy W uzomach płytkch - żelwo wysokorzemowe Rozwązana stacj. ochrony katodowej pawnny umożuwać ch prawdłowq pracę zarówno dla oblczenowego pozomu zolacj, jak dla cozomu wynkającego ze soełneno kryterów odborowych.po zasypanu. Może być koneczne zaprojektowane oprócz uzomu z anod polaryzacyjnych - uzomu z galwancznych anod magnezowych (p zewdzonego do ewentuornej pracy przy pozome zolacj wynkającym ze spełnena krytehów odborowych zobcj gazocągu po zasypanu) Zaprojektowane urzqdzena polaryzujące pownny spełnać wymagana okreśrone w załqcznku B standardu ST-IGG Dobrane źródła polaryzacj katodowej (zewnętrznego prqdu) pownny być automatyczne, zdarne sterowane I montorowane. Pownny one mn. realzować funkcję galwanostatu /lub potencjostatu /lub zaslacza napęcowego; umożlwać pracę przerywaną za pomocq przerywacza wewnętrznego za pomocą przerywacza zewnętrznego; zakres nastaw przerywacza wewnętrznego pownen być szerok, oprócz nastaw klasyczrych ( /3 tp.) pownna być zapewnono moż[wość ndywdualnych nastaw czasu pracy; przerwy z rozdzelczoścą 0,1 sek.; umożlwać w raze potrzeoy orocę równoległq; umoż wać osqgnęce natężena prądu wyjścowego welokrorne wększego od roboczego w celu wykonywana pomarów rezystancj orzejśca odcrków/gazocągu przy zwększonym prądze polaryzacj (parz 756), umożlwać zdalną zmanę kyou parametrów pracy. zdalne zadawane pracy przerywanej, zdcne zadawane w ykonywora pomarów potencjału wy%qczenowego, wykonywać zdalne pomary (transmsję wynków) napęca natężena prądu wyjścowego, potencjału załqczenowego, potencjału wyłączenowego, umożlwać synchronzację czasu wg GPS ub DCF, konstrukcja źródeł pownna być modułowa wymenna. Zamawajqcy może określć, ż pownny one być kompatyblne z stnejącym stacjam katodowym na gazocągach Zamawajqcego Znamonowy prąd wyjścowy urządzena ustalć na podstawe oblczeń zapotrzebowana prądu przez projektowany gazocąg (patrz 7.2) oraz prądu o zwększonym natężenu nezbędnego do wyznaczana rezystancj przejśca odcnków/gazocągu, z ewentualnym uwzględnenem poboru prądu przez stnejqce sqsedne gczocqg QeMI tak okreśi Zamawający) j ndeży uzgodrć ze ochrony antykorozyjnej Zamawającego. słuq 12

13 S S y st e m Operator Gazoclqgów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A Obudowy (szafy) urządzeń polaryzujqcych pownny być wykonane z tworzywa sztucznego koloru szarego lub żółtego (w uzgodnenu z Zamawającym); gabaryty pownny umożlwać zamontowane źródła/źródeł prądu wyposażena oraz ch funkcjonalne rozmeszczene , Projektant wnen uzgodnć na roboczo ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego typy źródeł prądu zewnętrznego, obudów, rodzaj zastosowanej aparatury osprzętu (zacsków, zabezpeczeń nodprqdowych przepęcowych [n), sposób rozmeszczena wyposażena w szafach, usytuowane szafy (w kontenerze lub na wolnym powetrzu) oraz układ stacj katodowej. 76. Wymagana dotyczqce punktów pomarów elektrycznych Należy zaprojektować punkty pomarów elektrycznych (PPE) zgodne zwymagonam[ zalecenam okreś onym w punkce w załącznku A standardu ST - GG 0602: 2009; mogą być stosowane punkty o funkcjach łączonych, np. PlsR, PlsR/PWP, P!sROgCXr tp Projektant wnen no roboczo uzgodnć ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego konfgurację (typy rozmeszczene) PPE , Do czasu ustanowena wewnętrznego standardu techncznego Operatora Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM dotyczącego sposobu oznaczana PPE, kabl zacsków, należy stosować oznaczena typów punktów oraz kabl zacsków wg załącznka A ww. standardu IGG; zapsać w projekce, ż kable Ppr w częścach podzemnych oznaczać znacznkam cyfrowym co 2 m, natomast w słupku/szafce stosować pełne oznaczena lterowo - cyfrowe Dobrać słupk pomarowe żółte z wytrzymałego tworzywa sztucznego (np. z modyfkowanego PCy) dwudzelne, w powłokach odpornych na UV (np. PMMA), oraz szafk z tworzywa sztucznego, koloru żółtego (np. Zl/120 frmy Elcom z Gdańska ub podobne); w słupkach stosować zacsk laboratoryjne, w szafkach stwy zacskowe/zacsk laboratoryjne (wg ustaleń ze służbą ochrony antykorozyjnej Zamawającego). Na obszarach, na których mają mejsce częste uszkodzena mechanczne, kradzeże lub dewastacje urządzeń, możlwe jest stosowane słupków lub szafek z nnych materałów, np. z betonu lub stal. Projektant wnen uzgodnć na roboczo ze służbam ochrony antykorozyjnej Zamawającego typy słupków szafek, zacsków laboratoryjnych, lstew zacskowych lub nnych zacsków Sza% stosować w punktach, w których będą zamontowane urządzena telemetrfl, w punktach przy skrzyżowanach z trakcją elektryczną (PDE), w punktach przy złączach zolujących, na terenach ZZU, śluz węzłów. Fundamenty szafek usytuowanych na zamknętych terenach U, obektów śluz węzłów wnny być wykonane z tworzywa sztucznego. 13

14 S system Operator Gazocągów Presyłowych GAZ-SYSTEM SA No terenach zamknętych (śluzy. U, stacje gazowe, węzły) stałe elektrody odnesena (eśl moją być stosowane) pownny być umeszczone w ponowycfl rjrach osłc9owych z twor2% a sztucznego bez dna, z kork;em termcznym pokrywą Na skrzowanach ub zbdźenach z trakcją elektryczną prądu s-ałego zaprojektować punkty PDE pojedyncze lub O funkcj łączonej z nnym punktam (połączene potencjałowe 4 mrną połqczene drenażowe 16 mm stała eektroda oćnesena CS2), z zastosowanem szafek z tworzywa sztucznego, koloru żółego; do szafk pownny być tolde doprowadzone dwa wole o przekroju 16 mm2 na stałe przylqczone do szyny Qeś) operator trakcj wyraz na to zgodę). 2, Punkty PWP projektować na skrzyżowanach lub zblżenach z obcym konstrukcjam chrononym katodowo oraz w wybranych mejscach z gazocągam Zamawającego (w celu umożlwena realzacj ochrony tymczasowej projektowanego gazocągu); punkty PWP (tak jak [pozostałe) lokarzować w mejscach, jeśl to możlwe, łatwo dostępnych, Punkty PIs (Plsr) pownny być usytuowane mln,: przy ZZU zaslanych energą ełektrycznq, na początku gazocągu odgałęzajqcego sę od gazocągu stnejącego. jeśl w mejscu tym ne zastosowano złącza (monobloku) zolującego (patrz 43), no końcach odcn6w ukkadanych tecnnkq HDD, które ne będą wydzelone złqczcr t zolującym W punktacn prqdowycn (PIs) odległość pomędzy punktam przyłączeń wewnętrznych kab. ootencjałowych służących do pomaru spadku napęca w rurocągu oraz odegłość oomędzy punktam przyłączeń kaba potencjcłowego (GP) oraz nablższego kaba drenażowego (GD) wnny być ne mnejsze nż wg tablcy Na odcnkach zogtżonych korozją powocowaną przez prąd przemenny w wybranych punktach usytuowanych w mejscach o najwększym zagrożenu zaprojektować rezystancyjne czujnk korozymetryczne. Tablca 3 - Mnmalne długośc odcnków pomarowych spadku napęca w wrocągu oraz mnmalne odleg#ośc pomędzy punktam przyłqczeń kabl GD I GP w punktach Ps Lp Średn[ca nomnalna Długość odcnka Odległość pomędzy gazocągu pomarowego spodku sqsadujqcyrn punktam DN (mm) napęca (m) przyłączeń kablf GP GD (n) 1 do , , ,5 -p W 70 3

15 Sfl S Y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA. 8. Wymagana dotyczące ochrony gazocągu przed oddzaływanem prądu przemennego Zabeg zmnejszające gęstość prądu cc. przepływającego pomędzy gazocągem c środowskem elektroltycznym ponżej 20 A/m pownny być dobrane w zależnośc od skal zagrożena, zgodne z punktem E.6 standardu ST - IGG :2009. Ne dopuszcza sę rozwązań powodujących nadmerną polaryzację katodową gazocągu. W perwszej kolejnośc, przy słabych oddzaływanach przewdzeć pośredne dozemane gazocągu poprzez odpowedne układy zastosowane obsypk paskowej gazocągu na krótkch odcnkach. Jeśl take rozwązane okaże sę neracjonalne lub neskuteczne z powodu welkośc oddzaływań kosztów, może być koneczne wydzelene za pomocą monoboków zolujących odcnk6w gazocągu, w których ndukują sę sły elektromotoryczne ac,, oraz zastosowane na tych odcnkach powłok zolacyjnych bez defektów, co wyraża sę wymaganą jednostkową rezystancją przejśca (po zasypanu) ne mnejszą nż 108 Qm Gazocąg wnen być zabezpeczony przed pojawenem sę pomędzy nm a zemą nebezpecznego napęca elektrycznego, np. w stanach awaryjnych ln przesyłowych WN, lub w wynku wyładowań atmosferycznych. Preferowany sposób ochrony - uzemane poprzez skernk o nskm napęcu zapłonu (100 \O prądze wyładowczym co najmnej 100 ka (8/20 ps). 9. Wymagana dotyczące zdalnego montorngu sterowana ochroną przecwkorozyjną 9.1. Ochrona katodowa pownna być zdalne montorowana zdolne sterowana Zaprojektować system zdalnego montorngu II stopna wg załącznka D standardu ST-IGG-0602 (patrz rozdzał DA tego załącznka) Zamawający może określć, ż system sterowana montorowana pownen być kompatyblny z funkcjonującym u Zamawającego. 9,4. Zdalne sterowane montorowane stacj ochrony katodowej z zewnętrznym źródłem prądu - patrz Uwzględnć co najmnej następującą konfgurację montorngu: Z terenów ZZU obektów śluz zaslanych energą elektryczną oraz z terenów węzłów z terenów poblskch stnejących stacj gazowych (w pobrżu których, w odległoścach ne wększych nż 100 m, ułożony będze projektowany gazocąg) zaprojektować montorowane potencjałów załączenowych gazocągu Jeśl Zamawający ne określ naczej, to na terenach ZZU śluz zaslanych energą elektryczną pomędzy punktam pomarowym PIsk a konteneram/pomeszczenam AKP zaprojektować sedmożyłowe lne kablowe sygnalzacyjne w zolacj Xs, ekranowane, doprowadzające do kontenera (urządzena pomarowego) następujące welkośc: potencjał

16 szyna S system Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. załqczenowy gazocągu spadek napęca w rurocągu. Jeśl nedostępne będą systemy (no rynku) pomarowe umożlwające zdare pomary rezystancj przejśca odcnków gozodqgu (patrz 9.6), to w pomeszczenu AKR wnno być zarezerwowane mejsce dla zamontowana w przyszłośc urzqdzeno montorujqcego ę we!kość Na skrzyżowanach zblżenach z trakcją elektrycznq zaprojektować montorcwore potencjału zołqczenowego gazocqgu. Ewentualne montorowane naoęca gazocąg - - wg ustaeń ze służbą ocnrony antykorozyjnej Zamawaqcego 9.54, W stacjach anod galwancznych przewdzeć montorowane potencjału zatqczenowego gazocągu natężena prądu polaryzacj oraz funkcję zdalnego przyłqczana/odłqczana uzomu z anod Na odchkach zagrożonych korozją przemennoprqdowq w wybranych punktach przewdzeć montorowane napęca przem[ennego pomrędzy gazocągem a zemą Może być koneczne zapewnene możlwośc zdalnego zwerana rozweranfa złączy zolujących w punktach pomarowych oraz pomaru potencjału gazocągu natężena prądu płynącego w przewodze bocznkującym złącza zolujące. 96. Kwesta zdolnego wykonywana pom[orów rezystancj przejśca odcnków gazocągu z wykorzystanem punktów PIs (przy zwększonym na czas pomarów prqdze polaryzacj) pownna być rozpatrywana w zaeżnośc od długośc odcnków wydzelonych ztqczam zolującym poboru orądu przez te odcnk oraz dostępnośc systemów realzujqcych te pomary projektant po ustalenu rasy gazocqgu, rozmeszczena obektów śluz złączy zoujqcych oraz po rozpoznanu zagrożena korozyjnego wnen uzgodnć ze słu±am ochrony antykorozyjnej Zamawającego konfgurację punktów welkośc. 4orowanych zdalnemon U, 16

17 S S Y S t e m Operator Gazocągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Załącznk nr 1 Ocena zagrożena korozyjnego dla projektowanego gazocągu oraz zaproponowane środk ochrony Rodzaj zagrożena na odcnku Odcnek gazocągu Zaproponowany sposób ochrony gazocągu (od krn... do przed zagrożenem - krn. lub Pz Pz)* Korozjo zemna (ogolne) Korozjo mkrobologczna Korozja galwanczno Korozja powodowana przez prąd przemenny Korozja powodowana prądam błądzącym Korozja naprężenowa Zagrożene korozyjne podzemnego uzbrojena obektów śluz Zagrożene korozyjne oddnków układanych technką HDD Oddzaływana obcych stożków anodowych/pól elektrycznych Korozja gazocągu w rurach osłonowych w nnych mejscach o ogranczonym dostępe prądu ochrony katodowej Jnne powłoka zolacyjna, ochrona katodowo * w przypadku broku zagrożena napsać ane występuje, jeś zagrożene występuje - określć, na jakm odcnku/obekce gazocągu 17

18