Tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu. Tabletki są stałą dozowaną postacią leku zawierającą w swym składzie jedną lub kilka substancji leczniczych

Transkrypt

1 Tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu Tabletki są stałą dozowaną postacią leku zawierającą w swym składzie jedną lub kilka substancji leczniczych

2 Tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu Leki o zmodyfikowanym uwalnianiu są definiowane jako postać leku, gdzie szybkość, profil lub miejsce uwalniania substancji aktywnej jest inna w porównaniu do konwencjonalnej formy podawanej tą samą drogą. Zmiana ta jest osiągana poprzez zastosowanie odpowiedniej formulacji lub metody produkcji. Zgodnie z EMEA i FDA.

3 Doustne postacie leku o zmodyfikowanym uwalnianiu O przedłużonym uwalnianiu O opóźnionym uwalnianiu O pulsacyjnym uwalnianiu substancji czynnej O kontrolowanym uwalnianiu - może dotyczyć miejsca uwalniania w przewodzie pokarmowy czy miejsca dojścia substancji czynnej do receptora O przyspieszonym uwalnianiu

4 Skróty dla leków o zmodyfikowanym uwalnianiu O przedłużonym uwalnianiu: Sustained release- SR Extended release- ER Prolonged release Prolongatum Retard Long Depot O opóźnionym uwalnianiu: Delayed release np.: EC O kontrolowanym uwalnianiu: Controled release CR O przyspieszonym uwalnianiu: Immmediate release IR

5 cz d Opóźnione uwalnianie (Delayed release DR) lek nie uwalnia się natychmiast po podaniu, ale po określonym czasie (np.: w jelicie ) Przedłużone uwalnianie (Prolonged release PR, Sustained release- SR) lek początkowo uwalnia wystarczającą dawkę terapeutyczną po podaniu, a następnie stopniowo uwalnia substancję czynną w czasie. O pulsacyjnym uwalnianiu substancji czynnej (Repeat action release) O kontrolowanym uwalnianiu (Controled release) stała szybkość uwalniania substancji leczniczej, stałe stężenie substancji leczniczej w osoczu oraz miejsce uwalniania O przyspieszonym uwalnianiu (w jamie ustnej) WYKRES nr 1 z pub

6 Cel leków o p/uw Główny cel doustnych postaci leku o przedłużonym działaniu to zapewnienie stałego stężenia terapeutycznego substancji leczniczej w organizmie przez czas 8-12 godz. a nawet 24 godz. niż przy tabletkach zwykłych. Zastosowanie przy: Np.: Captopril perindopril (choroby serca, naczyń wieńcowych, cukrzyca, choroby psychiczne) Niewskazana forma leku o przedłużonym uwalnianiu dla substancji o małej rozpiętości między dawką leczniczą a toksyczną (wyjątki: nitrogliceryna, atropina czy skopolamina)

7 Zalety i wady Zalety: Utrzymanie stałego stężenia substancji leczniczej w organizmie Zmniejszenie częstotliwości przyjmowania leków przez pacjentów (skuteczniejsza terapia) Zmniejszenie częstotliwości działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego Zmniejszenie działań spowodowanych wyższym chwilowym stężeniem substancji leczniczej we krwi Oszczędność czasu: jednorazowe podanie zamiast np.:czterokrotne

8 Zalety wady Wady: wysokie koszty uwolnienie większej dawki w przypadku np.: rozgryzienie Łatwość przekroczenia dawek (świadome lub nieświadomie) brak możliwości zmniejszenia dawki lub wycofania w przypadku wystąpienia alergii czy zatrucia

9 Metody otrzymywania tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu Spowolnienie wchłaniania Zahamowanie wydalania Zahamowanie biotransformacji Największe znaczenie ma spowolnienie wchłaniania poprzez spowolnienie uwalniania API z postaci leku

10 Jak uzyskać spowolnienie wchłaniania w postępowaniu technologicznym Powlekanie Inkorporowanie lub modyfikacja dotycząca samej substancji leczniczej Pozostałe: -Kompleksowanie -Wiązanie substancji leczniczych na jonitach -Modyfikacja procesu krystalizacji (mniejsze kryształy większa powierzchnia rozpuszczania -Modyfikacja chemiczna API (estryfikacja, tworzenie soli, grupy funkcyjne)

11 Powlekanie Metoda powlekania - polega na naniesieniu odpowiedniej powłoczki na gotową postać leku tabletki lub produkty pośrednie: granulat, peletki lub na kryształy substancji leczniczej. Metoda inkorporowania polega na zawieszeniu substancji leczniczej w nośniku opóźniającym uwalnianie. Metoda kompleksowania polega na tworzeniu trudno rozpuszczalnego kompleksu substancji leczniczej ze związkiem wielkocząsteczkowym np.: digitoksyny z karboksymetylocelulozą Wiązanie substancji leczniczych na jonitach dotyczy substancji o charakterze kwasowym i zasadowym

12 Modyfikacja uwalniania poprzez powlekanie Powlekanie rozpoczęto w XIX wieku powłoczkami cukrowymi. Cel tego powlekania to: -Ochrona substancji przed działaniem niekorzystnych warunków środowiska zewnętrznego -maskowanie smaku substancji leczniczej Lata 50 XX wieku przyniosły polimery, które są wykorzystywane do tej pory i rozwijane.

13 Polimery Grupy polimerów: 1. Rozpuszczalne w przewodzie pokarmowym 2. Rozpuszczalne w zależności od ph 3. Nierozpuszczalne w przewodzie pokarmowym

14 Przykłady polimerów rozpuszczalnych -metyloceluloza -povidon makrogole

15 Polimery zależne od ph Eudragity-polimetakrylany z grupami kwasowymi lub zasadowymi Octanoftalan celulozy

16 Nierozpuszczalne polimery Etyloceluloza Nitroceluloza Octan celulozy Eudragit RL i RS

17 powlekanie Co daje powlekanie gotowych postaci leku (cała tabletka)? tabletki o opóźnionym uwalnianiu (wykres) Z których substancja lecznicza jest uwalniana w określonym odcinku przewodu pokarmowego np.: tabletki dojelitowe

18 Powlekanie peletek i granulatu Powlekanie produktów pośrednich: Granulatu i peletek daje możliwość uzyskiwania preparatów o przedłużonym uwalnianiu substancji leczniczej -grubość powłoczek z polimerów rozpuszczalnych (dzieli się np.: peletki lub granulki na trzy partie i nanosi na nie różnej grubości powłoczki) kontrola poprzez szybkość rozpuszczania -powłoczki z polimerów nierozpuszczalnych kontrola szybkości dyfuzji lub czas pęknięcia powłoczki.

19 Otrzymywanie peletek Metody otrzymywania peletek: -Ekstruzja i sferonizacja- (mieszanian proszków plus lepiszcze) -peletki granulacja na mokro- (subst. lecznicza plus subst. pomocnicza (np.: celuloza mikrokrystaliczna z celulozą 1 do 2) plus woda i granulacja w granulatorze szybkoobrotowym -peletyzacja poprzez powlekanie rdzeni- rdzenie nie zawierają substancji czynnej. Subst. czynne są nanoszone w postaci zawiesiny lub roztworu. Można stosować powlekanie fluidyzacyjne Peletyzacja przez stapianie susbtancja lecznicza plus pomocnicza mieszane w granulatorze szybkoobrotowym i dodanie subst. stopionej opóźniającej uwalnianie

20 Wielokompartmentowość W celu uzyskania odpowiedniego profilu uwalniania w tabletce czy kapsułce umieszcza się różne stosunki ilościowe peletek niepowlekanych i powlekanych różnymi otoczkami o różnej grubości. Uzyskuje się przez to działanie inicjujące natychmiastowe, jak i spowolnione (modyfikowane). Jest to forma leku wielokompartmentowa.

21 Systemy matrycowe (inkorporowane) W systemach matrycowych substancja jest równomiernie rozproszona w matrycy. Elementem kontrolującym uwalnianie jest materiał, z którego wykonano matrycę.

22 matryce Wyróżniamy dwa systemy matrycowe: Niepęczniejące w przewodzie pokarmowym oraz Pęczniejące w przewodzie pokarmowym. Niepęczniejące można z kolei podzielić na: -Niezmieniające swojej geometrii (nie ulegają trawieniu) -ulegające erozji lub trawieniu

23 Matryce niepęczniejące niezmieniające geometrii Matryce niepęczniejące nierozpuszczalne i nieulegające trawieniu: PCV (polichlorek winylu), PE (polietylen), octan celulozy, polistyren, żywice silikonowe. Substancja lecznicza jest inkorporowana w matrycy i wypełnia sieć kapilar powstałych pomiędzy nierozpuszczalnymi składnikami matrycy

24 Matryce niepęczniejące ulegające trawieniu, erozji Systemy ulegające erozji są wykonane na bazie związków nieorganicznych: węglan wapnia, siarczan wapnia, krzemionka koloidalna Ulegające trawieniu to związki lipofilowe: -wosk -olbrot -stałe glicerydy kwasów stearynowych i palmitynowego W tym wypadku substancje czynną miesza się ze stopionym nośnikiem, zestala i przeciera przez sito.

25 Matryce pęczniejące Polimery hydrofilowe ulegające pęcznieniu w środowisku wodnym: naturalne i półsyntetyczne tj. pochodne celulozy (metyloceluloza, hydroksypropyloceluloza, hydroksypropylometyloceluloza, sól sodowa karmelozy), alginiany, poliarylany Uwolnienie substancji poprzez spęcznienie warstwy wierzchniej tworzy się warstwa żelu o zwiększonej lepkości