Reakcje łańcuchowe. Etapy reakcji łańcuchowej
|
|
- Katarzyna Zawadzka
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Reakje łańuhowe Lizne reakje zahodząe w fazie gazowej oraz rekje polimeryzaji w fazie iekłej są reakjami łańuhowymi. W reakjah takih produkt pośredni jednego etapu generuje produkt pośredni w etapie następnym. Taki produkt pośredni zapewniająy postęp (propagaję) reakji łańuhowej nazywamy nośnikiem łańuha. Bardzo zęsto rolę tę odgrywają wolne rodniki. Reakja łańuhowa zahodzi w kilku głównyh etapah: inijaji propagaji rozgałęziania łańuha hamowania (spowalniania) terminaji (zakońzenia) inhibiji Etapy te zostaną objaśnione na przykładzie reakji tworzenia bromowodoru w fazie gazowej H (g) + Br (g) (g) Chem. Fiz. TCH II/0 1 Etapy reakji łańuhowej W etapie inijaji dohodzi do wytworzenia nośników łańuha. Najzęśiej jest to skutkiem reakji termolizy lub fotolizy. Br Br lub Br + Br Br + Br lub też Br + H Br + H Na etapie propagaji wytworzone nośniki łańuha atakują inne ząstezki, przy zym zawsze powstaje nowy nośnik. Br + H + H lub H + Br + Br W reakji tej nie ma etapu rozgałęziania, natomiast etap hamowania (spowalniania) polega na tym samym, o etap propagaji, lez z zanikiem produktów nie sprzyja on zatem przebiegowi reakji złożonej jako ałośi w prawo (w kierunku produktów). Rodniki nie znikają! H + H + Br Chem. Fiz. TCH II/0 Etapy reakji łańuhowej () Na etapie terminaji (zakońzenia) dohodzi do zaniku nośników łańuha, najzęśiej z udziałem substanji trzeih, które odbierają nadmiar energii od rekombinująyh rodników. Br + Br + Br Br + Br * lub też Br + Br + H Br + H * W reakji tej nie ma etapu inhibiji Etap rozgałęziania łańuha prowadzi do powstania większej lizby nośników, np. (jak zobazymy w reakjah wybuhowyh) O + H O HO + HO Chem. Fiz. TCH II/0 3 1
2 Etapy reakji łańuhowej (a) Na etapie terminaji (zakońzenia) dohodzi do zaniku nośników łańuha, najzęśiej z udziałem substanji trzeih, które odbierają nadmiar energii od rekombinująyh rodników. Br + Br + Br Br + Br * lub też Br + Br + H Br + H * W reakji tej nie ma etapu inhibiji Etap rozgałęziania inhibiji jest podobny łańuha do prowadzi etapu terminaji, do powstania lez większej rekombinaja lizby zahodzi nośników, tutaj z np. udziałem (jak zobazymy rodników w obyh reakjah (inhibitorów, wybuhowyh) I), a iałem trzeim bywa śianka nazynia (S) Wielkość reaktora ma znazenie dla O + H O HO + HO kinetyki takih reakji. R + I + S RI Chem. Fiz. TCH II/0 4 Mehanizm reakji łańuhowej Ogólnie mehanizm reakji H (g) + Br (g) (g) możemy przedstawić jako: a) inijaja: Br + M Br + M b) propagaja: Br + H + H H + Br + Br ) hamowanie: H + H + Br d) terminaja: Br + Br + M Br + M* v ka Br M v k b Br H v k ' H v b Br k H k Br v d M Aby to rozwiązać należy zastosować PSS w stosunku do obu produktów pośrednih, tzn. H i Br. Chem. Fiz. TCH II/0 5 Mehanizm reakji łańuhowej () Aby to rozwiązać należy zastosować PSS w stosunku do obu produktów pośrednih, tzn. H i Br. dh kbbr H k b' H Br dbr kabr M kbbr k 0 k H M 0 H + k b' H Br + k H d Br Skąd otrzymujemy: H kb k ( k / k ) a b' Br 1/ d H + k 1/ ( k / k ) 1/ Br a d Br 1/ Br Chem. Fiz. TCH II/0 6
3 Mehanizm reakji łańuhowej (3) Szybkość narastania stężenia produktu będzie wynosić d kb Br H + k b' H Br k H Gdy do tego wyrażenia wstawimy wzory na wartośi stężeń produktów przejśiowyh, to po uporządkowaniu otrzymamy: Br d k b 1/ 3/ ( ka / kd ) H Br + ( k / kb ' ) Br Wynik pozostaje w doskonałej zgodnośi z równaniem uzyskanym empiryznie (po lewej), gdzie wartośi stałyh k i k dane są: 3/ d k H Br 1/ k kb ka / kd i k' k / k + k' ( ) b' Chem. Fiz. TCH II/0 7 Reakje wybuhowe W mieszaninah gazowyh mamy do zynienia z dwoma rodzajami wybuhu: wybuhem termiznym oraz wybuhem z rozgałęzieniem łańuha. Pierwszy z nih wywołany jest przyśpieszeniem reakji związanym z podwyższeniem temperatury. Drugiemu rodzajowi wybuhu sprzyjają reakje z rozgałęzieniem łańuha, zyli z etapem, w którym powstaje więej nośników łańuha niż wzięło w nim udział jako substraty. Rozważanym przykładem będzie wysokoenergetyzna reakja wodoru z tlenem. 85,84 kj/mol, 14,9 kj/g! Chem. Fiz. TCH II/0 8 Reakje wybuhowe () Mehanizm pozornie prostej reakji H (g) + O (g) H O(g) jest bardzo złożony, a nośnikami łańuha są w nim m. in. takie rodniki jak: H, O, HO, O H, (O ) A oto wykaz niektóryh tylko etapów składająyh się na mehanizm: inijaja H + O HO + HO propagaja H + HO H + H O rozgałęzianie O + H HO + H (O ) + H O + HO * terminaja H + O + X HO + X* * Chem. Fiz. TCH II/0 9 3
4 Reakje wybuhowe (3) Na rysunku pokazane są granie wybuhowośi przy równomiernym ogrzewaniu układu. W tehnie granie wybuho-wośi najzęśiej definiuje się jako: Dolna DGW stężenie danego gazu (par) palnego w powietrzu powyżej której przy zaistnieniu bodźa dojdzie do wybuhu. Górna GGW stężenie danego gazu (par) palnego w powietrzu powyżej której przy zaistnieniu bodźa nie dojdzie do wybuhu z niedomiaru tlenu. Chem. Fiz. TCH II/0 10 Reakje wybuhowe (4) Na kolejnym rysunku widać, jak zmienia się stężenie rodników w zasie, gdy dominuje terminaja lub gdy dominuje propagaja i rozgałęzianie. Jak widzimy rola śianek jest w reakjah wybuhowyh znazna. Stąd stosowana w tehnie konstrukja przegród antywybuhowyh, które są śiankami porowatymi lub innymi konstrukjami o wąskih kanalikah, w któryh dohodzi do wygaszania wybuhu. Podobnie działa pył kamienny w kopalniah. Chem. Fiz. TCH II/0 11 Reakje fotohemizne Jak wspomniano wześniej, wiele reakji może być zainijowanyh absorpją kwantu promieniowania z powstaniem jonu, rodnika lub jonorodnika. Wiele takih reakji zahodzi w atmosferze ziemskiej. h, km T, K logp* proes fotohemizny reakja ,8 O + hν O + + e O + + O O + + O N + hν N + + e O + + N NO + + N ,0 O + hν O + + e N + hν N + + e O + + N NO + + NO N + + O N + O + NO + hν NO + + e ,0 O + hν O + O O 3 + hν O + O *P w mm Hg Chem. Fiz. TCH II/0 1 4
5 Reakje fotohemizne () Wydajność kwantowa. Wyróżniamy dwa przypadki: Dla pierwotnego proesu φ jest to lizba ząstezek substratu przekształonyh w produkty pierwotne przypadająa na jeden foton. Dla ostateznego produktu Φ lizba ząstezek substratu, które przereagowały do końa, przypadająa na jeden zaabsorbowany foton. Fotosensybilizaja: Proes ten polega na przekazywaniu energii ząstezko, które nie absorbują bezpośrednio światła przez ząstezki, które je absorbują (a właśiwie przez ih pierwotne produkty już po wzbudzeniu). Np. wytwarzanie atomowego wodoru: Hg + hν Hg*; Hg* + H Hg + H ; Hg* + H HgH + H Chem. Fiz. TCH II/0 13 Reakje fotohemizne (3) Równania kinetyzne: Jeżeli w omawianym przykładzie powstawania bromowodoru zastąpimy pierwszy etap termolizy Br + M Br + M etapem fotolizy Br + hν Br, to jego szybkość dana jest: vi abs (gdzie I abs jest szybkośią absorpji fotonów o odpowiedniej energii w jednoste objętośi). Wtedy można otrzymać następująy wzór na szybkość reakji: d k b 1/ ( 1/ kdm ) H Br Br + ( k / kb ' ) 1/ abs Stwierdzono, że faktyznie szybkość ta zależy od pierwiastka kwadratowego natężenia absorbowanego światła. Chem. Fiz. TCH II/0 14 I Reakje polimeryzaji Z punktu widzenia kinetyki istnieją dwa zasadnize rodzaje polimeryzaji: łańuhowa zahodząa najzęśiej w wyniku proesu addyji, zęsto wg mehanizmu rodnikowego, oraz stopniowa zahodząa zazwyzaj w rezultaie proesu kondensaji. W polimeryzaji łańuhowej (np. addyyjna polimeryzaja etenu, metakrylanu metylu, styrenu) szybkość jej jest proporjonalna do pierwiastka kwadratowego ze stężenia inijatora I, który rozpada się na dwa rodniki, następnie dająe rodniki merów: I R + R ; M + R M 1 d M 1/ φki k p k t 1/ M I Chem. Fiz. TCH II/0 15 5
6 Reakje polimeryzaji () Im wolniejsza inijaja łańuha (mniejsze I lub k i ) tym dłuższe powstają łańuhy. W polimeryzaji stopniowej (np. poliamidy, poliestry), można wykazać, że jej szybkość jest w zasadzie opisywana kinetyką drugiego rzędu. Jeśli bowiem w reakji estryfikaji jedna grupa alkoholowa OH reaguje z jedną grupą karboksylową COOH, to: d k OH A COOH A0 1+ kt da k A0 A Chem. Fiz. TCH II/0 16 Kataliza Kataliza polega na zmianie szybkośi reakji przez substanje zwane katalizatorami. Zmiana szybkośi polega zazwyzaj na jej zwiększeniu (przyśpieszeniu reakji). Proes odwrotny zęsto także bardzo pożądany polega na spowolnieniu reakji i jest nazywany inhibija, a katalizatory ujemne inhibitorami. Katalizator jest to substanja, która wpływa na szybkość reakji, jednak przed i po reakji jest w takim samym stanie, zatem w równaniu stehiometryznym reakji nie jest uwzględniana. Bierze jednak udział w reakji, zmieniają jej mehanizm (jak inazej miałaby wpływać na szybkość?). Chem. Fiz. TCH II/0 17 Kataliza () Są dwa podstawowe rodzaje katalizy: homogenizna gdy katalizator znajduje się w tej samej fazie, o reagenty (oznaza to w praktye katalizę w roztworah) heterogenizna gdy katalizator znajduje się w innej fazie niż reagenty, o w praktye oznaza stały katalizator działająy na reagenty w fazie iekłej lub gazowej Na bieżąym etapie (na studiah magisterskih będzie poświęony temu odrębny przedmiot) zajmiemy się katalizą homogenizną przede wszystkim kwasową i zasadową. Chem. Fiz. TCH II/0 18 6
7 Kataliza (3) W katalizie kwasowej zasadnizym etapem jest przeniesienie protonu od kwasu do substratu: X + HA HX + + A, po zym następuje rozpad na produkty: HX + produkty. Jest to na przykład zasadnizy etap solwolizy (w tym hydrolizy) estrów W katalizie zasadowej kluzowym etapem jest przeniesie nie protonu od substratu do zasady z następująym rozpadem do produktów: XH + B X + BH + X produkty Interesująym przykładem katalizy homogeniznej jest rozkład nalenku wodoru katalizowany kwasowo a równoześnie jonami bromkowymi: H O (aq) H O() + O (g) Chem. Fiz. TCH II/0 19 Kataliza (4) H O (aq) H O() + O (g) Dla której proponowany jest mehanizm z równowagą wstępną: + H 3 O + [H + H O H 3 O + + H O 3O ] K + [H O ][H O ] H 3 O + + Br + 3 HOBr + H O v k[h 3 O ][Br ] HOBr + H O H 3 O + + O + Br etap szybki Jeżeli etap drugi powstawanie HOBr jest etapem limitująym, to szybkość ałego rozpadu jest określona przez niego. Wykorzystują stałą równowagi otrzymujemy: d[o ] k ef 3 + [H O ][H O ][Br ] gdzie: k ef k K Chem. Fiz. TCH II/0 0 Autokataliza Autokataliza jest zjawiskiem polegająym na katalizowaniu reakji przez jej produkt lub produkty. Najprostszy taki przypadek można opisać tak: A P v k A P Jeżeli: da v A A0 x P P0 + x dx to: v k( A0 x)( P0 + x) A korzystają z zależnośi wykorzystanej już przy ałkowaniu równań rzędu drugiego: ( A0 x)( P0 + x) A0 + P0 A0 x P0 + x Chem. Fiz. TCH II/0 1 7
8 Autokataliza () Otrzymujemy: ( 1 x)( ( ln x + ) ( + x) x P0 A0 A0 P0 A0 ) P0 kt Co można przekształić do: gdzie: x P0 at e 1 1+ be at a ) k ( A0 + P0 b P0 A0 Chem. Fiz. TCH II/0 Reakje osylayjne Grupą reakji o szzególnie interesująej kinetye są reakje osylayjne, np. reakja Biełousowa-Żabotyńskiego. Pozątkowo zdawały się one jedynie iekawostką hemizną, lez obenie wiadomo już, że mehanizm taki opisuje ważne proesy biohemizne, np. biie sera. Aby dohodziło do takih reakji, układ musi wykazywać trzy ehy: reakje muszą znajdować się z dala od stanu równowagi w reakjah muszą pojawiać się etapy autokatalityzne układ musi wykazywać bistabilność. Chem. Fiz. TCH II/0 3 Reakje osylayjne () Mehanizm Lotki-Volterry: da a) A + X X + X kaax b) X + Y Y + Y dx kbxy db ) Y B ky Gdzie etapy a i b są etapami autokatalityznymi. W reaktorze panuje stan stajonarny dzięki iągłemu dostarzaniu substratu A (nie jest to tak rozumiany stan stajonarny jak omawiano wześniej). Równania te można rozwiązać numeryznie, zaś wyniki przedstawiać na dwa sposoby. Jeden z nih, to przedstawienie stężeń X i Y w funkji zasu, a drugi stężenia Y w funkji stężenia X. Chem. Fiz. TCH II/0 4 8
9 Reakje osylayjne (3) lub też Chem. Fiz. TCH II/0 5 Reakje osylayjne (4) Czasami nie jest tak, że różne warunki pozątkowe dają różne krzywe, lez układ zawsze zmierza do tej samej trajektorii osylaji, zwanej yklem graniznym lub atraktorem. Jest to obraz zmian w układzie znanym jako brukselator. Chem. Fiz. TCH II/0 6 Reakje osylayjne (5) Trzy warunki, jakie musi wykazywać układ, w którym biegną reakje osylayjne oznazają : reakje muszą znajdować się z dala od stanu równowagi Jest to osiągane przez iągłe dodawanie substratu (zasem też odprowadzanie produktów z układu. Stan istniejąy nie jest stanem równowagi w sensie termodynamiznym. Czasem jest określany jako stan stajonarny, ale to określenie też nie ma ni wspólnego ze stanem stałego stężenia produktów przejśiowyh, jaki rozpatrywaliśmy uprzednio. w reakjah muszą pojawiać się etapy autokatalityzne Jest to najbardziej ozywisty warunek, jak widzieliśmy przy dyskusji autokatalizy, reakja zwalnia gdy niskie jest stężenie substratu albo Chem. Fiz. TCH II/0 7 produktu. 9
10 Reakje osylayjne (6) układ musi wykazywać bistabilność. Obie linie iągłe obrazują dwa stabilne stany bistabilnego układu, zaś linie przerywane przeskoki z jednego stanu do drugiego. Najlepiej wytłumazyć to obenośią w układzie reakji typu: Z + Y X Z + X Y Chem. Fiz. TCH II/0 8 Reakje osylayjne (7) W klasyznym układzie współrzędnyh wygląda to tak: Z reaguje z X i stan układu przesuwa się w lewo na dolnej krzywej poprzedniego rysunku. [X] malej, [Y] rośnie. W pewnym momenie dohodzi do przeskoku ([X] za małe) i zazyna dominować reakja Z z Y. Teraz [Y] maleje, aż do kolejnego przeskoku. Chem. Fiz. TCH II/0 9 Reakje osylayjne (8) Trajektorie mogą zmieniać swój okres, np. podwajać. Rysunki pokazują pierwotną trajektorię oraz po jednym i wielu podwojeniah okresu. W niektóryh przypadkah, gdy rozwiązanie układu równań różnizkowyh opisująyh kinetykę układu jest nieskońzenie zależne od warunków pozątkowyh może to prowadzić do tzw. haosu hemiznego (atraktor anomalny trajektoria nigdy się nie powtarza.). Chem. Fiz. TCH II/
Reakcje łańcuchowe. Etapy te zostaną objaśnione na przykładzie reakcji tworzenia bromowodoru w fazie gazowej H 2 (g) + Br 2 (g) 2HBr(g)
Reakje łańuhowe Lizne reakje zahodząe w fazie gazowej oraz rekje polimeryzaji w fazie iekłej są reakjami łańuhowymi. W reakjah takih produkt pośredni jednego etapu generuje produkt pośredni w etapie następnym.
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE. syntezy. analizy. wymiany AB A + B. rodzaje reakcji chemicznych reakcje: H 2 SO NaOH A + B AB 2 H 2 + O 2 = 2H 2 O
REAKCJE CHEMICZNE rodzaje reakji hemiznyh reakje: 1. syntezy. analizy 3. wymiany 4. substytuji 5. addyji 6. eliminaji 7. polimeryzaji reakja hemizna to każdy proes w wyniku którego następuje zrywanie i/lub
Bardziej szczegółowoDefinicja szybkości reakcji. Szybkości reakcji. Równanie kinetyczne reakcji ...
Definija szybkośi reakji Szybkość reakji definiuje się jako stosunek zmiany stężenia substratów lub produktów reakji do zasu potrzebnego do zajśia tej zmiany v zmiana stężenia zas potrzebny do zajśia dx
Bardziej szczegółowoDefinicja szybkości reakcji
Definija szybkośi reakji Szybkość reakji definiuje się jako stosunek zmiany stężenia substratów lub produktów reakji do zasu potrzebnego do zajśia tej zmiany. v zas zmiana stężenia potrzebny do zajśia
Bardziej szczegółowoDefinicja szybkości reakcji
Definija szybkośi reakji Szybkość reakji definiuje się jako stosunek zmiany stężenia substratów lub produktów reakji do zasu potrzebnego do zajśia tej zmiany. v zas zmiana stężenia potrzebny do zajśia
Bardziej szczegółowoRelaksacja. Chem. Fiz. TCH II/19 1
Relasaja Relasaja oznaza powrót uładu do stanu równowagi po zaburzeniu równowagi pierwotnej jaimś bodźem (wielośią zewnętrzną zmieniająą swoją wartość soowo, np. stężenie jednego z reagentów, iśnienie
Bardziej szczegółowoStan równowagi chemicznej
Stan równowagi hemiznej Równowaga hemizna to taki stan układu złożonego z roduktów i substratów dowolnej reakji odwraalnej, w którym szybkość owstawania roduktów jest równa szybkośi ih rozadu Odwraalność
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI I RZĘDU REAKCJI (Utlenianie jonów Fe 2+ jonami ClO 3
Ćwizenie nr 4b WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI I RZĘDU REAKCJI (Utlenianie jonów Fe + jonami ClO 3 w środowisku kwaśnym) I. Cel ćwizenia Celem ćwizenia jest wyznazenie rzędu reakji, stałej szybkośi reakji
Bardziej szczegółowoPojęcie soli, kwasów i zasad
Pojęie soli, kwasów i zasad Sole, kwasy i zasady należą do podstawowyh rodzajów substanji hemiznyh. Najdawniej znane jest pojęie soli. Nazwa soli wywodzi od się od łaińskiego słowa sal i określała pozątkowo
Bardziej szczegółowoBadania zostały przeprowadzone dla wybranych pochodnych metioniny. Badane związki
7 4.2.2. Metionina i jej pohodne Badania zostały przeprowadzone dla wybranyh pohodnyh metioniny. Badane związki COO - CH 3 SCH 2 CH 2 CH NH 3 L-metionina [Met] COO - CH 3 SCH 2 CH 2 CH NH C O CH 3 N-aetylo-L-metionina
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoKINETYKA INWERSJI SACHAROZY
Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KINETYKA INWERSJI SACHAROZY Wstęp teoretyczny Kataliza kwasowo-zasadowa Kataliza kwasowo-zasadowa
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i nieorganiczna- dwiczenia laboratoryjne 2018/2019
ĆWICZENIE 6 ROZTWORY BUFOROWE 1. Zakres materiału Pojęia: stężenie molowe, ph, wskaźniki ph-metryzne, teoria kwasów i zasad Brønsteda, roztwory buforowe i ih ph, pojemność buforowa, słaby/mony kwas, słaba/mona
Bardziej szczegółowoZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa
ZADANIA Z HEII Efekty energetyzne reakji hemiznej - rawo Kirhhoffa. Prawo Kirhhoffa Różnizkują względem temeratury wyrażenie, ilustrująe rawo Hessa: Otrzymuje się: U= n r,i U tw,r,i n s,i U tw,s,i () d(
Bardziej szczegółowoKinetyka chemiczna jest działem fizykochemii zajmującym się szybkością i mechanizmem reakcji chemicznych w różnych warunkach. a RT.
Ćwiczenie 12, 13. Kinetyka chemiczna. Kinetyka chemiczna jest działem fizykochemii zajmującym się szybkością i mechanizmem reakcji chemicznych w różnych warunkach. Szybkość reakcji chemicznej jest związana
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoWykład 21 XI 2018 Żywienie
Wykład 21 XI 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od warunków przebiegu reakcji pomaga
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH WODNYCH
RÓWNOWG W ROZTWORCH WODNYCH Substanje hemizne, zgodnie z teorią dysojaji elektrolityznej S. rrheniusa, możemy podzielić na elektrolity i nieelektrolity. Elektrolity występują w roztworze w postai ząstek
Bardziej szczegółowo1 Hydroliza soli. Hydroliza soli 1
Hydroliza soli 1 1 Hydroliza soli Niektóre sole, rozpuszczone w wodzie, reagują z cząsteczkami rozpuszczalnika. Reakcja ta nosi miano hydrolizy. Reakcję hydrolizy soli o wzorze BA, można schematycznie
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji chemicznych. Dr Mariola Samsonowicz
Kinetyka reakcji chemicznych Dr Mariola Samsonowicz 1 Czym zajmuje się kinetyka chemiczna? Badaniem szybkości reakcji chemicznych poprzez analizę eksperymentalną i teoretyczną. Zdefiniowanie równania kinetycznego
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 3
PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Teoria elektrolitów monyh: wprowadzenie Struktura kationu w roztworze wodnym Atmosfera jonowa 8.10.017 Inżynieria Biomedyzna, I rok Roztwór rozieńzony Roztwór
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 Reakcje chemiczne
Ćwizenie 2 Reakje hemizne Część teoretyzna Reakjami hemiznymi nazywamy proesy, w zasie któryh w wyniku zderzenia się dwóh lub większej ilośi ząstezek (ząstezek, atomów, wolnyh rodników lub jonów) powstają
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoa. Dobierz współczynniki w powyższym schemacie tak, aby stał się równaniem reakcji chemicznej.
Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3 H 5 N 3 O 9 ) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: C 3 H 5 N 3 O 9 (c) N 2 (g) + CO 2 (g) + H 2 O (g) + O 2 (g) H rozkładu = - 385 kj/mol
Bardziej szczegółowof s moŝna traktować jako pracę wykonaną przez siłę tarcia nad ślizgającym się klockiem. Porównując
Wykład z fizyki. Piotr Posmykiewiz 63 s = ma s = m v f vi = mvi 7- f W równaniu powyŝszym zastosowano równanie Porównują równania 7-0 i 7- otrzymamy: i a s = v f v i v f = 0 ( Patrz równanie -). f s =
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszzalnik Zjawisko dysojaji Równowaga w roztworah elektrolitów i o z tego wynika Bufory Hydroliza soli 015-10-17 Inżynieria
Bardziej szczegółowoMateriały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów
Materiały dodatkowe do zajęć z hemii dla studentów Reakje w roztworah wodnyh elektrolitów - dysojaja elektrolityzna, hydroliza oraz ph roztworów Opraowała dr Anna Wisła-Świder Reakje w roztworah wodnyh
Bardziej szczegółowoChemia ogólna nieorganiczna Wykład XII Kinetyka i statyka chemiczna
Chemia ogólna nieorganiczna Wykład 10 14 XII 2016 Kinetyka i statyka chemiczna Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoc. Oblicz wydajność reakcji rozkładu 200 g nitrogliceryny, jeśli otrzymano w niej 6,55 g tlenu.
Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3H 5N 3O 9) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: 4 C 3 H 5 N 3 O 9 (c) 6 N 2 (g) + 12 CO 2 (g) + 10 H 2 O (g) + 1 O 2 (g) H rozkładu =
Bardziej szczegółowoKI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa
Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoKI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa
Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Kinetyka reakcji chemicznych (Fiz1)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Kinetyka reakcji chemicznych
Bardziej szczegółowov! są zupełnie niezależne.
Zasada ekwiartyji energii 7-7. Zasada ekwiartyji energii ównowaga termizna układów Zerowa zasada termodynamiki Jeżeli układy A i B oraz A i są arami w równowadze termiznej, to również układy B i są w równowadze
Bardziej szczegółowoInżynieria Biomedyczna
1.Obliczyć przy jakim stężeniu kwasu octowego stopień dysocjacji osiągnie wartość 3.%, jeżeli wiadomo, że stopień dysocjacji 15.%-wego roztworu (d=1.2 g/cm 3 ) w 2. Do 1 cm 3 2% (d=1.2 g/cm 3 ) roztworu
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji
ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został
Bardziej szczegółowoKinetyka i równowaga reakcji chemicznej
Kinetyka i równowaga reakcji chemicznej W przebiegu reakcji chemicznych interesujące są dwa aspekty zachodzących przemian: 1. rodzaj substratów i otrzymanych z nich produktów, 2. szybkość, z jaką substraty
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I
MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 00 BYŁA DZISIAJ OKRĘ GOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY Informacje ARKUSZ EGZAMINACYJNY I 1. Przy każdym zadaniu podano
Bardziej szczegółowoPojęcia kwasu i zasady
ALACYMETRIA Pojęia kwasu i zasady I. TEORIA ARRHENIUSA kwas - dysojuje tworzą jon H zasada - dysojuje tworzą jon OH - reakja hydrolizy : sól woda kwas zasada reakja zobojętniania : kwas zasada woda sól
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoKinetyka. Kinetyka. Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? energia swobodna, G. postęp reakcji.
Kinetyka energia swobodna, G termodynamika stan 1 kinetyka termodynamika stan 2 postęp reakcji 1 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 2 Jak szybko
Bardziej szczegółowoDysocjacja kwasów i zasad. ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to:
Stała równowagi dysocjacji: Dysocjacja kwasów i zasad HX H 2 O H 3 O X - K a [ H 3O [ X [ HX [ H O 2 ponieważ stężenie wody w rozcieńczonym roztworze jest stałe to: K a [ H 3 O [ X [ HX Dla słabych kwasów
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoDefinicje i przykłady
Rozdział 1 Definicje i przykłady 1.1 Definicja równania różniczkowego 1.1 DEFINICJA. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu n nazywamy równanie F (t, x, ẋ, ẍ,..., x (n) ) = 0. (1.1) W równaniu tym t jest
Bardziej szczegółowoKinetyka. energia swobodna, G. postęp reakcji. stan 1 stan 2. kinetyka
Kinetyka postęp reakcji energia swobodna, G termodynamika kinetyka termodynamika stan 1 stan 2 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1) Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 1) Jak szybko
Bardziej szczegółowoEFEKT SOLNY BRÖNSTEDA
EFEKT SLNY RÖNSTED Pojęcie eektu solnego zostało wprowadzone przez rönsteda w celu wytłumaczenia wpływu obojętnego elektrolitu na szybkość reakcji zachodzących między jonami. Założył on, że reakcja pomiędzy
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 4
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 4 Obszar określoności równania Jeżeli występująca w równaniu y' f ( x, y) funkcja f jest ciągła, to równanie posiada rozwiązanie. Jeżeli f jest nieokreślona w punkcie (x 0,
Bardziej szczegółowoProcesy Chemiczne. Ćw. W4 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Nadmiarowe izotermy adsorpcji. Politechnika Wrocławska
Politehnika Wroławska Proesy Chemizne Ćw. W4 Adsorpja z roztworów na węglu aktywnym. Nadmiarowe izotermy adsorpji Opraowane przez: Ewa Loren-Grabowska Wroław 2011 I. ADSORPCJA Równowagowe izotermy adsorpji
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Reakcje fotochemiczne (Fiz3)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Reakcje fotochemiczne
Bardziej szczegółowoPoczątki fizyki współczesnej
Pozątki fizyki współzesnej Plan.. Promieniowanie iała doskonale zarnego.. Foton.. Efekt fotoelektryzny.4. Efekt Comptona Trohę historii Gustav Kirhhoff (84-887) W 859 rozpozyna się droga do mehaniki kwantowej
Bardziej szczegółowoElementy dynamiki relatywistycznej r r
Elementy dynamiki relatywistyznej r r F ma - nieaktualne r r d p F - nadal aktualne dt ale pod warunkiem, że r r m r p γ m gdzie m - masa spozynkowa. Możliwa interpretaja: r r m p m gdzie masa zależy od
Bardziej szczegółowoJak osiągnąć 100% wydajności reakcji?
Jak osiągnąć 100% wydajnośi reakji? Stan równowagi ois termodynamizny G 0 A A G + RT ln(q)o B B C (a) (b) wówzas G - RT ln() stała równowagi a) G
Bardziej szczegółowoerozja skał lata KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 min Karkonosze Pielgrzymy (1204 m n.p.m.)
Kinetyka chemiczna erozja skał Karkonosze Pielgrzymy (1204 m n.p.m.) fermentacja alkoholowa lata min KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 s ms fs http://www2.warwick.ac.uk/fac/sci/chemistry/research/stavros/stavrosgroup/overview/
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ BIOLOGICZNO-CHEMICZNY. Instytut Chemii
UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU WYDZIAŁ BIOLOGICZNO-CHEMICZNY Instytut Chemii r. ak. 0/03 INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ Z CHEMII IZYCZNEJ II III CHEMIA ĆWICZENIE ADSORPCJA KWASU ETANOWEGO NA WĘGLU AKTYWNYM WYMAGANIA
Bardziej szczegółowoOkreślanie rzędu reakcji
Oreślanie rzędu reaji Ponieważ rząd reaji jest wielośią zysto formalną, jego oreślenie jest możliwe tylo esperymentalnie. Jedynie dla reaji elementarnyh rząd reaji jest równy ih ząstezowośi (o zym dalej).
Bardziej szczegółowoWykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa
Wykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa JS Skala ph Skala ph ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. Skala ta jest oparta na aktywności jonów hydroniowych [H3O+] w
Bardziej szczegółowoFunkcje wymierne. Jerzy Rutkowski. Działania dodawania i mnożenia funkcji wymiernych określa się wzorami: g h + k l g h k.
Funkcje wymierne Jerzy Rutkowski Teoria Przypomnijmy, że przez R[x] oznaczamy zbiór wszystkich wielomianów zmiennej x i o współczynnikach rzeczywistych Definicja Funkcją wymierną jednej zmiennej nazywamy
Bardziej szczegółowofermentacja alkoholowa erozja skał lata dni KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 min Karkonosze Pielgrzymy (1204 m n.p.m.)
Kinetyka chemiczna lata erozja skał Karkonosze Pielgrzymy (1204 m n.p.m.) fermentacja alkoholowa dni min KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 s ms fs http://www2.warwick.ac.uk/fac/sci/chemistry/research/stavros/stavrosgroup/overview/
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Wygaszanie fluorescencji (Fiz4)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Wygaszanie fluorescencji
Bardziej szczegółowoProjektowanie Procesów Biotechnologicznych
Projektowanie Procesów Biotechnologicznych wykład 14 styczeń 2014 Kinetyka prostych reakcji enzymatycznych Kinetyka hamowania reakcji enzymatycznych 1 Enzymy - substancje białkowe katalizujące przemiany
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoInżynieria Biomedyczna
1.Obliczyć przy jakim stężeniu kwasu octowego stopień dysocjacji osiągnie wartość 3.%, jeżeli wiadomo, że stopień dysocjacji 15.%-wego roztworu (d=1.2 g/cm 3 ) w 2. Do 1 cm 3 2% (d=1.2 g/cm 3 ) roztworu
Bardziej szczegółowoZaawansowane metody numeryczne
Wykład 1 Zadanie Definicja 1.1. (zadanie) Zadaniem nazywamy zagadnienie znalezienia rozwiązania x spełniającego równanie F (x, d) = 0, gdzie d jest zbiorem danych (od których zależy rozwiązanie x), a F
Bardziej szczegółowoZad. 1. Proces przebiega zgodnie z równaniem: CaO + 3 C = CaC 2 + CO. M(CaC 2 ) = 64 g/mol
Zad. 1 Proces przebiega zgodnie z równaniem: CaO + 3 C = CaC 2 + CO M(CaC 2 ) = 64 g/mol czyli ΔH = ΔH tw o (CaC 2 ) + ΔH tw o (CO) - ΔH tw o (CaO) - ΔH tw o (C) ΔH tw o (C) przyjmujemy za równą 0 Nie
Bardziej szczegółowoKrzywe stożkowe. 1 Powinowactwo prostokątne. 2 Elipsa. Niech l będzie ustaloną prostą i k ustaloną liczbą dodatnią.
Krzywe stożkowe 1 Powinowatwo prostokątne Nieh l będzie ustaloną prostą i k ustaloną lizbą dodatnią. Definija 1.1. Powinowatwem prostokątnym o osi l i stosunku k nazywamy przekształenie płaszzyzny, które
Bardziej szczegółowoKATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ Wstęp teoretyczny Kataliza homo- i heterogeniczna Zwiększenie
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoPromieniotwórczość Zarys fotochemii. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Promieniotwórczość Zarys fotochemii Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Promieniotwórczość naturalna zjawisko samorzutnej przemiany jąder atomowych: powstają inne jądra atomowe
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Maria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
Ćwiczenie 14 aria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYATYCZNYCH Zagadnienia: Podstawowe pojęcia kinetyki chemicznej (szybkość reakcji, reakcje elementarne, rząd reakcji). Równania kinetyczne prostych
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę
Kinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę Prowadzący: dr hab. inż. Ilona WANDZIK mgr inż. Sebastian BUDNIOK mgr inż. Marta GREC mgr inż. Jadwiga PASZKOWSKA Miejsce ćwiczenia: sala
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
CHEMIA SPALANIA TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH Jednocząsteczkowe (I rzędu): A C+D (np. C 2 H 6 CH 3 + CH 3 ) Dwucząsteczkowe (II- rzędu) (np. H + O 2 OH + O) A + B C + D Trójcząsteczkowe (III rzędu) A + B +
Bardziej szczegółowolim Np. lim jest wyrażeniem typu /, a
Wykład 3 Pochodna funkcji złożonej, pochodne wyższych rzędów, reguła de l Hospitala, różniczka funkcji i jej zastosowanie, pochodna jako prędkość zmian 3. Pochodna funkcji złożonej. Jeżeli funkcja złożona
Bardziej szczegółowoII. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia.
II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia. Definicja 1.1. Niech Q R n, n 1, będzie danym zbiorem i niech f : Q R n będzie daną funkcją określoną na Q. Równanie różniczkowe postaci (1.1) x = f(x),
Bardziej szczegółowoZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Hessa
Prawo zachowania energii: ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Hessa Ogólny zasób energii jest niezmienny. Jeżeli zwiększa się zasób energii wybranego układu, to wyłącznie kosztem
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych
1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom II Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Węglowodory... 3 2. Alkohole, fenole... 4 3. Estry i tłuszcze... 6 6. Związki organiczne zawierające
Bardziej szczegółowoZadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach:
Zadanie: 1 (1 pkt) Aby otrzymać ester o wzorze CH 3 CH 2 COOCH 3 należy jako substratów użyć: a) Kwasu etanowego i metanolu b) Kwasu etanowego i etanolu c) Kwasu metanowego i etanolu d) Kwasu propanowego
Bardziej szczegółowoObliczenia w chemii ogólnej
Mirosław Bućko, Ryszard Gajerski, Stanisław Koziński, Anna Kozłowska-Róg, Stanisław Łabuś, Andrzej Małeki, Barbara Małeka, Ryszard Mania, Marta Radeka, Małgorzata Wierzbika, Krzysztof Wojiehowski Oblizenia
Bardziej szczegółowoFunkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne.
Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne. Funkcja homograficzna. Definicja. Funkcja homograficzna jest to funkcja określona wzorem f() = a + b c + d, () gdzie współczynniki
Bardziej szczegółowoModel Bohra budowy atomu wodoru - opis matematyczny
Model Bohra budowy atomu wodoru - opis matematyczny Uwzględniając postulaty kwantowe Bohra, można obliczyć promienie orbit dozwolonych, energie elektronu na tych orbitach, wartość prędkości elektronu na
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoReakcja Bielousowa-Żabotyńskiego
Reakcja Bielousowa-Żabotyńskiego 1 Kryteria pomocne przy badaniu stabilności punktów stacjonarnych Często badamy układy dynamiczne w pobliżu punktów stacjonarnych. Rozważamy wtedy ich postać zlinearyzowaną:
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoPoczątki fizyki współczesnej
Pozątki fizyki współzesnej 1 Plan 1.1. Promieniowanie iała doskonale zarnego 1.. Foton 1.3. Efekt fotoelektryzny 1.4. Efekt Comptona 1 Trohę historii Gustav Kirhhoff (184-1887) W 1859 rozpozyna się droga
Bardziej szczegółowo3. FUNKCJA LINIOWA. gdzie ; ół,.
1 WYKŁAD 3 3. FUNKCJA LINIOWA FUNKCJĄ LINIOWĄ nazywamy funkcję typu : dla, gdzie ; ół,. Załóżmy na początek, że wyraz wolny. Wtedy mamy do czynienia z funkcją typu :.. Wykresem tej funkcji jest prosta
Bardziej szczegółowoTermochemia efekty energetyczne reakcji
Termochemia efekty energetyczne reakcji 1. Podstawowe pojęcia termodynamiki chemicznej a) Układ i otoczenie Układ, to wyodrębniony obszar materii, oddzielony od otoczenia wyraźnymi granicami (np. reagenty
Bardziej szczegółowoW celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Bardziej szczegółowoliczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2
Arkusz odpowiedzi Nr Proponowane rozwiązanie zadani a Liczba niesparowanych elektronów w jonie r 3+ jest (mniejsza / większa) od liczby elektronów niesparowanych w jonie Mn +. Pierwiastkiem, którego jony
Bardziej szczegółowo