Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
|
|
- Kamil Sobczak
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Vol. 10/2011 r 3(36) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i masą ciała noworodków w pierwszych dniach życia Relationships Between Leptin Concentration and Sex, Type of Delivery and Body Weight of ewborns During First Days of Life 2 Anna Bury, 3 Beata Kulik-Rechberger, 1 Maria Migielska-Wołyniec 1 Klinika Endokrynologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie; 2 Zakład Propedeutyki Pediatrii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 3 Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w Lublinie, Oddział oworodków i Wcześniaków Adres do korespondencji: Beata Kulik-Rechberger, prof. UM, Zakład Propedeutyki Pediatrii DSK, ul. Chodźki 2, Lublin, brechberger@interia.pl, tel. 81/ , fax 81/ Słowa kluczowe: leptyna, noworodki Keywords: leptin, newborns STRESZCZEIE/ABSTRACT Wstęp. Za ważny czynnik wpływający na rozwój wewnątrz- i zewnątrzmaciczny dziecka uważana jest leptyna. Bierze ona udział w regulacji łaknienia, masy ciała, a także hamuje odpowiedź organizmu na stres. U dorosłych jej stężenie zależy od płci. Celem pracy było określenie zależności między stężeniem leptyny a sposobem urodzenia, płcią oraz zmianami urodzeniowej masy ciała w pierwszych czterech dobach życia noworodka. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 81 zdrowych matek i 81 zdrowych noworodków (29 dziewcząt, 52 chłopców; 61 dzieci urodzonych siłami natury, 20 cięciem cesarskim). Oznaczono stężenie leptyny w surowicy krwi matek, krwi pępowinowej i krwi obwodowej noworodków w 4 dobie życia. Wyniki. Stężenie leptyny w surowicy krwi matek było wyższe niż w krwi pępowinowej (p < 0,0001), a to z kolei wyższe niż w krwi noworodków w 4 dobie życia (p < 0,0001). ie stwierdzono różnic w stężeniach leptyny porównując grupę dziewcząt i chłopców, jak też dzieci urodzonych siłami natury i cięciem cesarskim. oworodki z większym ubytkiem urodzeniowej masy ciała, stwierdzanym w czwartej dobie życia, miały podobne stężenia leptyny w krwi pępowinowej, jak noworodki z mniejszym ubytkiem masy. Wnioski. Stężenie leptyny w krwi pępowinowej i w krwi noworodka w czwartej dobie życia nie zależy ani od jego płci, ani od sposobu urodzenia. Wyższe stężenie leptyny w krwi pępowinowej nie zwiększa pourodzeniowego ubytku masy ciała. Endokrynol. Ped. 10/2011;3(36): Introduction. Leptin is regarded as one of the important factors influencing prenatal and postnatal development of a child. It regulates appetite and weight gain as well as inhibits reaction to stress. Leptin blood concentration in adults is sex dependent. The aim of the study was to investigate the correlations between leptin concentration and type of delivery, sex and newborns weight fluctuations during the first four days of life. Material and methods. A total of 29
2 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 10/2011;3(36): healthy mothers and their 81 healthy newborns (29 girls, 52 boys; 61 vaginal delivery, 20 cesarean section) were recruited for the study. Serum leptin concentration was measured in mothers blood, umbilical cord blood and newborns blood on the fourth day of life. Results. Concentration of leptin in mothers blood was higher than in cord blood (p < ) as well as in cord blood was higher than in newborns blood (p < ). Ther were no statistically significant differences in leptin concentrations noted between study groups established according to sex and delivery type. Conclusions. Leptin concentrations in cord blood and in neonates blood taken on the fourth day of life are independent of sex or delivery type. Higher leptin concentration in cord blood doesn t increase early postnatal weight loss in newborns. Pediatr. Endocrinol. 10/2011;3(36): Wstęp Obserwacje kliniczne wskazują, że masa urodzeniowa noworodka w dużej mierze warunkowana jest przez środowisko wewnątrzmaciczne [1 3]. Stan odżywienia i poziom wielu aktywnie czynnych substancji, działających w tym okresie i w okresie wczesnego życia pozamacicznego, wpływają na rozwój struktur podwzgórza zaangażowanych w kontrolę łaknienia, wydatkowania energii i metabolizmu. Wśród tych substancji wymieniana jest leptyna. Jej synteza u płodu rozpoczyna się już w pierwszym trymestrze ciąży wraz z rozwojem tkanki tłuszczowej i znacząco wzrasta pod koniec trzeciego trymestru [4, 5]. Drugim, aczkolwiek mniej wydajnym dla dziecka źródłem leptyny jest łożysko [6, 7]. Udowodniono, że leptyna oprócz regulacji masy ciała wpływa na rozwój wielu tkanek i układów, w tym układu kostnego, oddechowego, pokarmowego i krwiotwórczego [8 11]. U dorosłych wykazano różnice w stężeniu leptyny zależne od płci. U kobiet jest ono 2 3-krotnie wyższe niż u mężczyzn, co wynika z działania estrogenów. Hormony te, poprzez stymulowanie adipocytów, zwiększają syntezę leptyny, natomiast przeważające u mężczyzn androgeny (głównie testosteron) zmniejszają jej syntezę [12 14]. iektórzy autorzy zauważyli, że związane z płcią różnice w stężeniu leptyny obserwuje się już w życiu płodowym i noworodkowym [15, 16]. Różnice te przypisywane są większej masie ciała i większym zasobom tkanki tłuszczowej u noworodków płci żeńskiej. Istotne znaczenie może mieć też masa łożyska, która często jest większa w ciążach zakończonych urodzeniem dziewczynek [17]. Badania dowodzą, że leptyna oprócz wpływu na regulację masy ciała bierze również udział w adaptacji organizmu do warunków życia pozamacicznego. Hamuje ona odpowiedź na stres przez zwiększenie ekspresji receptorów glukokortykoidowych w ośrodkowym układzie nerwowym i zwiększenie wrażliwości na hamujące sprzężenie zwrotne glikokortykoidów [18, 19]. Stopień narażenia noworodka na stres zależy od jego wieku płodowego, urodzeniowej masy ciała, a także od sposobu porodu. Poród cięciem cesarskim, mimo że obarczony jest mniejszym stresem dla dziecka podczas porodu, daje mniejszą możliwość szybkiej adaptacji i sprawia, że zaburzenia homeostazy związane z porodem i zmianą środowiska życia utrzymują się dłużej. Jak wynika z wielu obserwacji, stężenie leptyny w krwi pępowinowej pozytywnie koreluje z urodzeniową masą ciała noworodka [16, 20 24]. Zważywszy na związek tego hormonu z łaknieniem i metabolizmem, można przypuszczać, że ma on również wpływ na zmiany masy ciała w pierwszych dniach po urodzeniu. Zmiany te nie tylko stanowią o stanie klinicznym dziecka, ale mogą mieć wpływ na przyszłą masę ciała [25]. Celem niniejszej pracy było określenie zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i zmianami urodzeniowej masy ciała noworodka w pierwszych czterech dniach życia. Materiał i metodyka Badaniami objęto 81 zdrowych matek w wieku od 16 do 40 lat i 81 zdrowych noworodków. W badanej grupie było 48 pierworódek i 33 wieloródki. Siłami natury rodziło 61 kobiet, a u 20 wykonano cięcie cesarskie. oworodki urodziły się o czasie między 38 i 42 tygodniem ciąży, ich stan po urodzeniu oceniono na 9 10 punktów w skali Apgar. Wszystkie noworodki były karmione piersią, ich matki nie zgłaszały żadnych problemów związanych z karmieniem. Wśród badanych dzieci 29 noworodków było płci żeńskiej i 52 płci męskiej. Rozwój fizyczny dzieci określano na podstawie pomiarów antropometrycznych, takich jak masa ciała, długość ciała, obwód głowy i obwód klatki piersiowej. Dzieci ważono codziennie przez cztery kolejne dni. Krew do badań biochemicznych pobierano od matek z żyły obwodowej w dniu porodu, od noworodków z pępowiny (krew mieszana tętniczo-żylna) 30
3 Bury A.. i inni: Zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i masą ciała noworodków w pierwszych dniach życia i z żyły obwodowej w 4 dobie życia. Surowicę zamrażano w temperaturze -20 o C i przechowywano do dnia wykonywania oznaczeń. Stężenia leptyny u matek i noworodków oznaczano stosując metodę radioimmunologiczną przy użyciu Human Leptin RIA Kit (Linco Research Inc., St. Charles, USA). Do analiz różnic między badanymi podgrupami zastosowano testy nieparametryczne. Do porównania dwóch grup niezależnych użyto testu U Manna Whitneya (zastosowano statystykę Z dla podgrup o licznościach 20). Do porównania więcej niż dwóch grup użyto testu H Kruskala Wallisa. Zależności między dwoma parametrami mierzalnymi badano przy użyciu testu istotności współczynnika korelacji R Spearmana. Przyjęto 5% błąd wnioskowania i związany z nim poziom istotności p < 0,05, wskazujący na istnienie istotnych statystycznie różnic bądź zależności. Analizy statystyczne przeprowadzono w oparciu o oprogramowanie komputerowe STATISTICA v. 8.0 (Stat- Soft, Polska). Wyniki badań Porównując cechy somatyczne nie stwierdzono, aby noworodki urodzone siłami natury różniły się od noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego, jak też dziewczęta od chłopców (tab. I, II). Oznaczając stężenie leptyny stwierdzono, że u matek było ono blisko trzykrotnie wyższe niż w krwi pępowinowej (p < 0,0001), a to z kolei blisko trzykrotnie wyższe niż w krwi noworodków w czwartej dobie życia (p < 0,0001) (ryc. 1). Stężenia leptyny u matek noworodków płci żeńskiej nie różniły się istotnie statystycznie od stężeń leptyny u matek noworodków płci męskiej. Podobnie stężenia leptyny w krwi pępowinowej u dziewczynek i chłopców oraz w krwi pobranej w 4 dobie życia u dziewczynek i chłopców nie różniły się istotnie (tab. I). Stężenia leptyny w surowicy krwi matek, krwi pępowinowej i krwi noworodków w 4 dobie życia nie zależały również od rodzaju porodu (tab. II). Analizując wielkość ubytku urodzeniowej masy ciała, ocenianego w czwartej dobie życia, stwierdzono, że u większości dzieci (44,5%) mieścił się on w zakresie 3 6%. Więcej niż 6% urodzeniowej masy ciała straciło 37% noworodków, a u 18,5% ubytek masy był mniejszy niż 3%. oworodki z większym ubytkiem urodzeniowej masy ciała miały podobne stężenia leptyny we krwi pępowinowej jak noworodki z mniejszym ubytkiem masy (tab. III). ie stwierdzono również różnic w stężeniach leptyny u matek noworodków z większym i mniejszym ubytkiem masy ciała (p > 0,05). Stężenie leptyny w surowicy krwi pępowinowej dodatnio korelowało z urodzeniową masą i długością ciała oraz obwodem klatki piersiowej dziecka, jak również z jego masą ciała w kolejnych dobach życia. Wykazano również dodatnią korelację pomiędzy stężeniem leptyny w czwartej dobie życia i masą ciała dziecka w tym dniu (tab. IV). ie stwierdzono statystycznie istotnej korelacji między stężeniem leptyny w krwi matki czy w krwi pępowinowej a procentowym ubytkiem urodzeniowej masy ciała. Ryc. 1. Porównanie stężeń leptyny w surowicy krwi matek, krwi pępowinowej i krwi noworodków w 4 dobie życia Fig. 1. Leptin concentration in mothers, in cord blond, in hew bovris blond on the fourth day of life Dyskusja Leptyna jest uważana za wskaźnik stanu odżywienia organizmu, ale też za czynnik regulujący łaknienie. Głównym źródłem leptyny u ciężarnej jest jej tkanka tłuszczowa. Pokaźną ilość tego hormonu dostarcza także łożysko. Te dwa źródła sprawiają, że stężenie leptyny u matek jest wyższe niż w krwi pępowinowej [15, 16, 26 30]. Potwierdzono to również w badaniach własnych. Stężenie leptyny u matek było wyższe niż w krwi pępowinowej, a w krwi pępowinowej wyższe niż u noworodka w czwartej dobie życia. Obniżanie się stężenia leptyny zbiegało się w czasie z fizjologicznym ubytkiem urodzeniowej masy ciała. Zarówno w pierwszej, jak i w czwartej dobie życia stężenie leptyny dodatnio korelowało z masą ciała dziecka, co potwierdza znaczenie leptyny jako wskaźnika stanu odżywienia. Oprócz korelacji z masą, stwierdzono również korelacje z obwodem klatki piersiowej 31
4 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 10/2011;3(36):29-38 Tabela I. Porównanie cech somatycznych oraz stężeń leptyny w grupie noworodków () płci żeńskiej () i męskiej () oraz ich matek Tables I. Comparison of somatic parameters and lepton concentration in female/male newborns and their mothers Badane parametry n = 81 Grupa Średnia SD Mediana 25c 75c Zakres analiza stat. Urodzeniowa masa ciała M0 (g) 3417,9 514,1 3500,0 3440,0 3860, ,2 494,5 3415,0 2990,0 3700, Z = -0,54 p = 0,59 Masa ciała w 4. dobie życia M4 (g) 3237,6 500,4 3260,0 2950,0 3560, ,1 459,5 3210,0 2995,0 3715, Z = -0,45 p = 0,65 Urodzeniowa długość ciała (cm) 53,7 2,3 54,0 53,0 55, ,0 2,6 54,0 53,0 56, Z = -0,24 p = 0,80 Urodzeniowy obwód głowy (cm) 34,2 1,3 34,0 33,0 35, ,3 1,2 34,0 33,0 35, Z = -0,18 p = 0,85 Urodzeniowy obwód klp (cm) 33,5 1,5 33,5 33,0 34, ,5 1,6 33,0 32,0 34, Z = 0,24 p = 0,80 Ubytek masy ciała (M0-M4) (%) 5,2 0,7 5,7 8,0 3,0 3,7 10 5,0 0,4 5,0 7,0 4,0 4,3 10,4 Z = -0,76 p = 0,44 Leptyna w krwi matki 29,44 14,91 27,36 19,01 39,76 11,24 70,52 30,72 17,48 26,0 16,87 39,24 8,53 79,01 Z = -0,09 p = 0,93 Leptyna w krwi pępow. 10,68 7,30 10,74 5,31 13,90 1,98 33,97 9,11 5,39 7,91 4,92 11,58 2,28 27,45 Z = 0,80 p = 0,42 Leptyna w krwi w 4. dobie życia 3,50 1,54 3,06 2,53 3,88 1,87 7,14 3,29 1,32 2,91 2,54 3,52 1,25 7,73 Z = 0,31 p = 0,76 Z wartości funkcji testowych testu Manna Whitney a dla liczności > 20; p poziom prawdopodobieństwa pępow. pępowinowej 32
5 Bury A.. i inni: Zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i masą ciała noworodków w pierwszych dniach życia Tabela II. Porównanie wybranych cech somatycznych oraz stężeń leptyny w grupie noworodków urodzonych siłami natury () i cięciem cesarskim () oraz ich matek Table II. Comparison of somatic parameters and leptin concentration in relation delivery type (natural, cesarean section ) Badane parametry n = 81 Rodzaj porodu Średnia SD Mediana 25c 75c Zakres Analiza stat. Urodzeniowa masa ciała M0 (g) 3490,9 470,3 3410,0 3090,0 3800, ,7 581,2 3520,0 3267,5 3930, Z = -0,63 p = 0,52 Masa ciała w 4. dobie życia M4 (g) 3294,7 472,2 3230,0 2960,0 3700, ,5 491,1 3245,0 3145,0 3710, Z = -0,7 p = 0,47 Urodzeniowa długość ciała (cm) 53,7 2,4 54,0 53,0 55, ,5 2,8 54,0 53,0 56, Z = -1,13 p = 0,26 Urodzeniowy obwód głowy (cm) 34,5 1,2 34,0 33,0 35, ,5 34,6 1,5 34,5 33,5 35, Z = -1,12 p = 0,26 Urodzeniowy obwód klp (cm) cc 33,4 1,5 33,0 32,0 34,5 30, ,8 1,5 34,0 33,0 34, Z = -1,13 p = 0,23 Ubytek masy ciała (M0-M4) (%) 5,1 0,4 5,0 7,2 3,2 2,2 10,4 5,3 0,8 6,1 7,6 4,6 4,3 9,8 Z = 1,13 p = 0,26 Leptyna w krwi matki 30,42 16,84 26,68 17,64 39,91 8,5 79,0 29,79 15,91 26,97 16,87 34,60 12,6 70,5 Z = 0,12 p = 0,90 Leptyna w krwi pępow. 9,68 6,08 8,59 5,26 12,71 2,3 33,9 9,64 6,50 8,58 4,74 12,95 1,98 27,45 Z = 0,25 p = 0,80 Leptyna w krwi w 4. dobie życia 3,41 1,32 3,06 2,60 3,84 1,37 7,14 3,23 1,64 2,72 2,23 3,80 1,25 7,73 Z = 1,47 p = 0,14 Z wartości funkcji testowych testu Manna-Whitney a dla liczności > 20; p poziom prawdopodobieństwa 33
6 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 10/2011;3(36):29-38 Tabela III. Porównanie stężenia leptyny w surowicy krwi matek, krwi pępowinowej i krwi noworodków w 4. dobie życia w zależności od procentowego ubytku urodzeniowej masy ciała Table III. Comparison of leptin concentration in mothers blood, cerol blood, new borns blood in relation to postratal weight loss Stężenie leptyny Ubytek masy ciała (%) Średnia SD Mediana 25c 75c Zakres Analiza stat. 0 3% n = 15 28,23 16,21 23,79 14,01 42,56 10,45 57,40 Krew matki 3 6% n = 36 27,22 14,15 24,21 17,18 32,72 8,53 63,54 H = 3,10 p = 0,21 > 6% n = 30 34,93 18,67 30,71 21,83 43,64 9,24 79,01 0 3% n = 15 10,72 9,0 6,16 5,26 13,80 3,37 33,97 Krew pępowinowa 3 6% n = 36 8,57 4,86 6,17 4,73 11,56 2,85 18,83 H = 2,41 p = 0,30 > 6% n = 30 10,47 5,82 10,19 6,23 14,16 1,98 27,45 0 3% n = 15 3,75 1,89 3,26 2,41 4,00 1,37 7,14 Krew noworodka w 4. dobie życia 3 6% n = 36 3,34 1,28 2,97 2,57 3,83 1,25 6,85 H = 0,96 p = 0,62 > 6% n = 30 3,20 1,27 2,82 2,52 3,21 1,90 7,73 H wartość funkcji testowej testu Kruskala Wallisa; p poziom prawdopodobieństwa i długością ciała noworodka, co sugeruje, że hormon ten może mieć również udział w rozwoju kośćca [23, 31 33]. Z licznych badań wynika, że stężenie leptyny u dorosłych płci żeńskiej jest wyższe niż u męskiej. Tłumaczy się to większą ilością podskórnej tkanki tłuszczowej u kobiet niż u mężczyzn oraz działaniem estrogenów, które nie tylko mają wpływ na wydzielanie leptyny przez komórki tłuszczowe, ale także zmieniają wrażliwość podwzgórza na jej działanie [34, 35]. Poszukując związku między stężeniem leptyny i stężeniami hormonów płciowych Matsuda i Yokota [36] stwierdzili różnice między stężeniem leptyny w krwi pępowinowej noworodków płci żeńskiej i męskiej, nie wykazując przy tym różnic w stężeniach estradiolu i testosteronu. Autorzy wnioskowali stąd, że stężenie leptyny może być cechą genetyczną danej płci. a wyższe stężenie leptyny u noworodków płci żeńskiej niż męskiej zwrócili uwagę Bellone i wsp. [37]. Pardo i wsp. [38] oraz Tung i wsp [39]. Obserwowane różnice przypisują oni związanym z płcią różnicom w budowie ciała i rozmieszczeniu podskórnej tkanki tłuszczowej. Kiedy noworodki płci żeńskiej i męskiej miały podobną masę ciała, różnic w stężeniu leptyny nie stwierdzano [40]. W badaniach własnych również nie wykazano różnic zależnych od płci. Stężenia leptyny w surowicy krwi dziewcząt, pobranej w czwartej dobie życia, w ich krwi pępowinowej i w krwi ich matek nie różniły się od stężeń leptyny w surowicy krwi chłopców (obwodowej i pępowinowej) i w krwi ich matek. ajprawdopodobniej wynika to z braku różnic między cechami somatycznymi badanych noworodków. Podobne wyniki uzyskało wielu innych autorów. ie stwierdzili oni zależnych od płci różnic 34
7 Bury A.. i inni: Zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i masą ciała noworodków w pierwszych dniach życia Tabela IV. Korelacje pomiędzy cechami somatycznymi noworodków a stężeniem leptyny w surowicy krwi matek, surowicy krwi pępowinowej oraz krwi noworodków w czwartej dobie życia Table IV. Correlations between somatic parameters and lepton concentration in mothers blond, cord blond, newborns blond (forth day) Leptyna Korelowane cechy w krwi pępowinowej w krwi noworodka w 4. dobie życia R p R p Urodzeniowa długość ciała 0,24 0, Urodzeniowy obwód głowy 0,18 S - - Urodzeniowy obwód klatki piersiowej 0,32 0, Urodzeniowa masa ciała m0 0,36 0, Masa ciała w 2. dobie życia m2 0,35 0, Masa ciała w 3. dobie życia m3 0,33 0, Masa ciała w 4. dobie życia m4 0,32 0,004 0,38 0,005 Ubytek masy ciała (M0-M4) 0,18 S - - R współczynnik korelacji R Spearmana; p poziom prawdopodobieństwa, S nieistotny statystycznie w stężeniach leptyny ani we krwi pępowinowej [36], ani we krwi obwodowej noworodka [8, 16]. Brak zależności między stężeniem leptyny a płcią stwierdził również Akcurin i wsp. [41], dokonując kilkakrotnych pomiarów stężeń leptyny u noworodków pomiędzy 3 a 90 dobą życia, oraz Kyriakakou i wsp. [24], oznaczając stężenie leptyny u noworodków w 1 i 4 dobie życia. Oprócz oceny stężenia leptyny w zależności od płci analizowano również stężenia leptyny w zależności od sposobu porodu. Zależności takie badali Yoshimitsu i wsp. [42], którzy stwierdzili istotnie wyższe stężenia leptyny u noworodków urodzonych siłami natury niż u noworodków urodzonych cięciem cesarskim, utrzymujące się także po uwzględnieniu masy ciała i płci badanych dzieci. Wykazane różnice autorzy tłumaczą zwiększoną syntezą i uwalnianiem łożyskowej leptyny na skutek mniejszego utlenowania krwi podczas porodu naturalnego. Dochodzi wówczas do aktywacji układu współczulnego i podwyższonej syntezy kortyzolu, który stymuluje syntezę leptyny [43]. W badaniach własnych nie stwierdzono różnic w stężeniach leptyny w zależności od sposobu porodu. Podobnie Persson i wsp. [44] oceniając stężenia leptyny u zdrowych kobiet ciężarnych, u ciężarnych z cukrzycą i donoszonych noworodków nie stwierdzili, aby sposób porodu wpływał na stężenie leptyny u dzieci. Różnic między stężeniem leptyny u dzieci urodzonych drogami natury i cięciem cesarskim nie wykazali także inni autorzy, badając noworodki donoszone i wcześniaki [23]. Jak wynika z badań eksperymentalnych, leptyna informuje centralny układ nerwowy o stanie zapasów energetycznych ustroju, a tym samym ma wpływ na kształtowanie się szlaków metabolicznych i nerwowych zwierząt oraz programowanie ich masy ciała [2, 45 47]. W badaniach własnych analizowano wielkość masy ciała w pierwszych dobach po urodzeniu. Dochodzi wówczas do jej spadku, co wynika z utraty wody, zapasów energetycznych i stosunkowo małej podaży substancji odżywczych. W tym czasie obniża się też stężenie leptyny, która jest nie tylko wskaźnikiem stanu odżywienia, ale prawdopodobnie również regulatorem masy ciała. Stąd też nasuwa się pytanie, czy wysokie stężenia leptyny nie pogłębiają fizjologicznego ubytku masy ciała dziecka w pierwszych dniach po urodzeniu. a podstawie własnych obserwacji nie stwierdzono, aby dzieci z większym stężeniem leptyny w krwi pępowinowej miały większy ubytek masy. A zatem można przypuszczać, że w tym okresie ośrodki odpowiedzialne za łaknienie i wydatkowanie energii są mniej wrażliwe na działanie leptyny, co chroni dziecko przed nadmiernym ubytkiem masy ciała. 35
8 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 10/2011;3(36):29-38 Wnioski 1. Stężenie leptyny w krwi pępowinowej i obwodowej pobranej u noworodka w czwartej dobie życia nie zależy od jego płci i sposobu urodzenia. 2. Leptyna już od wczesnego okresu życia dziecka jest wskaźnikiem stanu jego odżywienia. 3. Leptyna we krwi pępowinowej nie zwiększa pourodzeniowego ubytku masy ciała noworodka. PIŚMIEICTWO/REFERECES [1] Ben X., Qin Y., Wu S.: Placental leptin correlates with intrauterine fetal growth and development. Chin. Med., 2001:114, [2] McMillen I.C., Edwards L.J., Duffield J. et al.: Regulation of leptin synthesis and secretion before birth: implications for the early programming of adult obesity. Reproduction, 2006:131, [3] Plagemann A., Harder T.: Hormonal programming in perinatal life: leptin and beyond. Br. J. utr., 2009:101(2), [4] Matsuda J., Yokota I., Iida M. et al.: Dynamic changes in serum leptin concentrations during the fetal and neonatal periods. Pediatr. Res., 1999:45(1), [5] Lepercq J., Challier J., Le Guerre-Millo M.: Prenatal leptin production: evidence that fetal adipose tissue produces leptin. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2001:86, [6] Masuzaki H., Ogawa Y., Sagawa. et al.: onadipose tissue production of leptin: Leptin as a novel placenta-derived hormone in humans. at. Med., 1997:3, [7] Ashworth Ch., Hoggard., Thomas L. et al.: Placental leptin. Rev. Reprod., 2000:5, [8] Harigaya A., agashima K., ako Y. et al.: Relationship between concentration of serum leptin and fetal growth. J. Clin. Endocrinol. Metab., 1997:82(2), [9] Maor G., Rochwerger M., Segev Y. et al.: Leptin acts as a growth factor in the chondrocytes of skeletal growth centers. J. Bone Miner. Res., 2002:17, [10] Henson M.C., Swan K.F., Edwards D.E. et al.: Leptin receptor expression in fetal lung increases in late gestation in the baboon: a model for human pregnancy. Reproduction, 2004:127, [11] Aparicio T., Kermorgant S., Darmoul D. et al.: Leptin and Ob-Rb receptor isoform in the human digestive tract during fetal development. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2005:90(11), [12] Brann D.W., De Sevilla L., Zamorano PL.: Regulation of leptin gene expression and secretion by steroid hormones. Steroids, 1999: 64, [13] Rosenbaum M., Pietrobelli A., Vasselli J.R. et al.: Sexual dimorphism in circulating leptin concentrations is not accounted for by differences in adipose tissue distribution. Int. J. Obes., 2001:25, [14] Alonso A., Fernandez R., Moreno M. et al.: Leptin and its receptor are controlled by 17beta-estradiol in peripheral tissues of ovariectomized rats. Exp. Biol. Med., 2007:232, [15] Schubring C., Englaro P., Siebler T. et al.: Longitudinal analysis of maternal serum leptin levels during pregnancy, at birth and up to six weeks after birth: relation to body mass index, skinfolds, sex steroids and umbilical cord blood leptin levels. Horm. Res., 1998: 50(5), [16] Kirel B., Tekin., Tekin B. et al.: Cord blood leptin levels: relationship to body weight, body mass index, sex and insulin and cortisol levels of maternal-newborn pairs at delivery. J. Pediat. Endocrinol. Metab., 2000:13, [17] Petridou E., Christos S., Mantzoros M. et al.: eonatal leptin levels are strongly associated with female gender, birth length, IGF-I levels and formula feeding. Clin. Endocrinol., 2005:62, [18] Walker C.D., Salzmann C., Long H. et al.: Direct inhibitory effects of leptin on the neonatal adrenal and potential consequences for brain glucocorticoid feedback. Endocr. Res., 2004:30, [19] Proulx K., Clavel S., ault G. et al.: High neonatal leptin exposure enhances brain GR expression and feedback efficacy on the adrenocortical axis of developing rats. Endocrinology, 2001:142(11), [20] Su P.H., Wang S.L., Chen J.Y. et al.: Serum leptin levels in preterm, healthy and sick-term newborns. Acta Paediatr. Taiwan, 2002: 43(5), [21] Garanty-Bogacka B., Czeszyńska M.B., Syrenicz M. et al.: iedojrzałość czy niedożywienie? Poziom leptyny we krwi pępowinowej noworodków urodzonych przedwcześnie i z hipotrofię wewnątrzmaciczną. Gin. Pol., 2003:74, [22] Po-Jung Tsai, Chun-Hsien Yu, Shih-Penn Hsu: Cord plasma concentrations of adiponectin and leptin in healthy term neonates: positive correlation with birthweight and neonatal adiposity. Clin. Endocrinol., 2004:61, [23] Sadownik B.: Stężenie leptyny w surowicy noworodków zdrowych donoszonych i przedwcześnie urodzonych z prawidłową masą ciała. Postępy eonatologii, 2007:1, [24] Kyriakakou M., Malamitsi-Puchner A., Militsi H. et al.: Leptin and adiponectin concentrations in intrauterine growth restricted and appropriate for gestational age fetuses, neonates, and their mothers. Eur. J. Endocrinol., 2008:158(3), [25] Ong K.K., Ahmed M.L., Sherriff A. et al.: Cord blood leptin is associated with size at birth and predicts infancy weight gain in humans. ALSPAC Study Team. Avon longitudinal study of pregnancy and childhood. J. Clin. Endocrinol. Metab., 1999:84(3),
9 Bury A.. i inni: Zależności między stężeniem leptyny a płcią, sposobem urodzenia i masą ciała noworodków w pierwszych dniach życia [26] Papadopoulou F.G., Mamopoulos A.M., Triantos A. et al.: Leptin levels in maternal and cord serum: relationship with fetal development and placental weight. J. Matern. Fetal. Med., 2000:9(5), [27] Paprotny M., Baumert M., Mrowiec E. et al.: Stężenie leptyny w surowicy krwi pępowinowej noworodków i w surowicy krwi ich matek. Wiad. Lek., 2004:57(1-2), [28] Babay Z.A., Warsy A.S., El-Hazmi M.A. et al.: Leptin level in pregnant mothers at term and cord blood and the effect of newborns gender. Saudi Med. J., 2004:25(2), [29] Laivuori H., Gallaher M.J., Collura L. et al.: Relationships between maternal plasma leptin, placental leptin mra and protein in normal pregnancy, pre-eclampsia and intrauterine growth restriction without pre-eclampsia. Mol. Hum. Reprod., 2006:12, [30] Weyermann M., Beermann C., Brenner H. et al.: Adiponectin and leptin in maternal serum, cord blood, and breast milk. Clin. Chem., 2006:52(11), [31] Kratzsch J., Schubring C., Stitzel B. et al.: Inverse changes in the serum levels of the soluble leptin receptor and leptin in neonates: relations to anthropometric data. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2005:90, [32] Valūniene M., Verkauskiene R., Boguszewski M. et al.: Leptin levels at birth and in early postnatal life in small- and appropriate-forgestational-age infant. Medicina Kaunas, 2007:43(10), [33] Chiesa C., Osborn J.F., Haass C. et al.: Ghrelin, leptin, IGF-1, IGFBP-3, and insulin concentrations at birth: is there a relationship with fetal growth and neonatal anthropometry? Clin. Chem., 2008:54(3), [34] Inís M.C., Pardo G., Geloneze B. et al.: Leptin as a marker of sexual dimorphism in newborn infants. J. Pediatr., 2004:80(4), [35] Clegg D.J., Brown L.M., Woods S.C.: Gonadal hormones determine sensitivity to central leptin and insulin. Diabetes, 2006:55, [36] Matsuda J., Yokota I., Iida M. et al.: Serum leptin concentration in cord blood: relationship to birth weight and gender. J. Clin. Endocrinol. Metab., 1997:82, [37] Bellone S., Rapa A., Petri A. et al.: Leptin levels as function of age, gender, auxological and hormonal parameters in 202 healthy neonates at birth and during the first month of life. J. Endocrinol. Invest., 2004:27(1), [38] Pardo I.M., Geloneze B., Tambascia M.A. et al.: Leptin as a marker of sexual dimorphism in newborn infants. J. Pediatr., 2004:80(4), [39] Tung W.K., Lin S.J., Hwang Y.S. et al.: Association of cord plasma leptin with birth size in term newborns. Pediatr. eonatol., 2009: 50(6), [40] Shekhawat P.S., Garland J.S., Shivpuri C. et al.: eonatal cord blood leptin: its relationship to birth weight, body mass index, maternal diabetes, and steroids. Pediatr. Res., 1998:43(3), [41] Akcurin S., Velipasaoglu S., Akcurin G. et al.: Leptin profile in neonatal gonadotropin surge and relationship between leptin and body mass index in early infancy. J. Pediatr. Endocrinol. Metab., 2005:18(2), [42] Yoshimitsu., Douchi T., Kamio M. et al.: Differences in umbilical venous and arterial leptin levels by mode of delivery. Obstet. Gynecol., 2000:97, [43] Gitau R., Menson E., Pickles V. et al.: Umbilical cortisol levels as an indicator of the fetal stress response to assisted vaginal delivery. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol., 2001:98, [44] Persson B., Westgreen M., Celsi G. et al.: Leptin concentrations in cord blood in normal newborn infants and off-springs of diabetic mothers. Horm. Metab. Res., 1999:31, [45] Bouret S.G., Simerly R.B.: Developmental programming of hypothalamic feeding circuits. Clin.Genet., 2006:70(4), [46] Horvath T.L., Bruning J.C.: Developmental programming of the hypothalamus: a matter of fat. at. Med., 2006:12, [47] Stocker C.J., Cawthorne M.A.: The influence of leptin on early life programming of obesity. Trends Biotechnol., 2008:26(10),
OCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH
KLINIKA NEONATOLOGII PUM 72-010 Police, ul. Siedlecka 2 Kierownik kliniki: Prof. dr. hab. n. med. Maria Beata Czeszyńska Tel/fax. 91 425 38 91 adres e- mail beataces@pum.edu.pl Szczecin, dnia 11. 06. 2018r
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 10/2011 Nr 1(34) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Stężenia greliny i insuliny w surowicy krwi matek i krwi pępowinowej a parametry urodzeniowe noworodków Serum Ghrelin and Insulin
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich
Bardziej szczegółowoNOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
S ł u p s k i e r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ewa Wójtowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Gdańsk NOWORODI ASZUBSIE OGÓLNA CHARATERYSTYA WSTĘ Rozwój fizyczny określany jest jako ciąg przeobrażeń,
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoHepcidin and iron status in pregnant women and full-term newborns in first days of life
Hepcidin and iron status in pregnant women and full-term newborns in first days of life Hepcydyna a wybrane wskaźniki gospodarki żelazem u ciężarnych kobiet i donoszonych noworodków w pierwszych dniach
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 4/2005 Nr 2(11) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Stężenie tyroksyny, insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1. oraz wskaźników syntezy kolagenu u wcześniaków i noworodków donoszonych
Bardziej szczegółowoCharakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie.
Anastasiya Zasimovich Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie. Ciąża jest to specyficzny, fizjologiczny stan organizmu kobiety. O
Bardziej szczegółowolek. Magdalena Bosak-Prus Ocena profilu oreksyny A i greliny u dzieci niskorosłych.
lek. Magdalena Bosak-Prus Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego, młodszy asystent Ocena profilu oreksyny A i greliny
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Kulik-Rechberger B. i inni: Znaczenie ghreliny, hormonu wzrostu i insulinopodobnych czynników wzrostu w rozwoju płodu Vol. 8/2009 Nr 3(28) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Znaczenie
Bardziej szczegółowoCystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Bardziej szczegółowoCzynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości
Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości OTYŁOŚĆ Choroba charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą normę Wzrost efektywności terapii Czynniki psychologiczne Czynniki środowiskowe
Bardziej szczegółowo8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest:
8. STRESZCZENIE Zadaniem lekarza pracującego w oddziale neonatologicznym jest dbanie, aby przebieg adaptacji noworodka do życia zewnątrzmacicznego był prawidłowy, została nawiązana więź między matką a
Bardziej szczegółowoNOWORODEK SZCZECIŃSKI STAN ROZWOJU FIZYCZNEGO SZCZECIN S NEWBORN INFANT SOMATIC STATE
A N N A L E S A C A D E M I A E M E D I C A E S T E T I N E N S I S R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2007, 53, 3, 114 118 ALEKSANDRA GAWLIKOWSKA-SROKA,
Bardziej szczegółowojako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE I WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM STOMATOLOGICZNYM KATARZYNA DĄBEK Ocena wybranych czynników (MMP-9, TIMP-1, CRP, PCT) jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych
Bardziej szczegółowoLek. med. Arkadiusz Soski. Streszczenie
Lek. med. Arkadiusz Soski Streszczenie Wstęp Rozwojową dysplazję stawu biodrowego (DDH developmental dysplasia of the hip) uznaje się za najczęstszą wadę u noworodków i niemowląt. Wada ta powstać może
Bardziej szczegółowoWskaźniki rozwoju fizycznego noworodków radomskich urodzonych w różnym wieku płodowym
702 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): 702-706 Wskaźniki rozwoju fizycznego noworodków radomskich urodzonych w różnym wieku płodowym Physical development indicators in newborns of different gestational age
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 6/2007 Nr 1(18) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Udział ghreliny i leptyny w regulacji wzrastania i dojrzewania dziewcząt The Role of Ghrelin and Leptin in the Regulation of Growth
Bardziej szczegółowoAnaliza związku wybranych parametrów ciężarnych z wyselekcjonowanymi cechami urodzeń noworodków
ROZDZIAŁ XXIV ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 DOBROSTAN I SPOŁECZEŃSTWO Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu im. Piastów Śląskich we Wrocławiu University of Medicine in Wrocław AGNIESZKA STRAMA, MAŁGORZATA
Bardziej szczegółowoNoworodek - stan rozwoju fizycznego i trendy rozwojowe urodzeniowej masy ciała
Przegląd A ntropologiczny tom 55, z. 1-2, s. 33-43, Poznań 1992 Noworodek - stan rozwoju fizycznego i trendy rozwojowe urodzeniowej masy ciała Maria Danuta Kaliszewska-Drozdowska NEWBORN - T H E STATE
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Kulik-Rechberger B. i inni: Zależności między tkanką tłuszczową, leptyną a wybranymi wskaźnikami metabolizmu kostnego u dziewcząt Vol. 12/2013 Nr 2(43) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Bury A. i inni: Proramowanie otyłości rozpoczyna się w okresie płodowym rola leptyny Vol. 9/2010 Nr 4(33) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Programowanie otyłości rozpoczyna się w okresie
Bardziej szczegółowoNoworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.
Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania. M. Kęsiak, A. Stolarczyk, T. Talar, B. Cyranowicz, E. Gulczyńska Klinika Neonatologii ICZMP, kierownik kliniki
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Endokrynol. Ped DOI: /EP
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2016.15.4.57.43-50. DOI: 10.18544/EP-01.15.04.1655 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2016.15.4.57.43-50. Stężenie adiponektyny w surowicy zdrowych eutroficznych noworodków
Bardziej szczegółowoMARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 116-120, 2008 Analiza porównawcza sposobu urodzenia, urodzeniowej masy i długości ciała oraz wewnątrzmacicznego wzrostu płodu u noworodków matek
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003 Oddział Położniczy i Trakt Porodowy, Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w
Bardziej szczegółowoJanusz Kidacki. Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Janusz Kidacki Sposób rozwiązania ciąży a predyspozycje kobiet do radzenia sobie z trudnościami życiowymi Streszczenie rozprawy na stopień doktora
Bardziej szczegółowoależność pomiędzy matczynym wskaźnikiem masy ciała a parametrami antropometrycznymi noworodka
P R A C A O R Y G I N A L N A Dorota Matuszyk 1, Małgorzata Schlegel-Zawadzka 2, Paweł Jagielski 2, Małgorzata Dziedzic 1 1 Pracownia Podstaw Opieki Położniczej, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa,
Bardziej szczegółowoOcena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością
lek. Agata Mikołajczak-Będkowska Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Joanna Oświęcimska
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 294 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 294 SECTIO D 2003 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im.jędrzeja Śniadeckiego, Gdańsk, Polska Jędrzej Śniadecki
Bardziej szczegółowoUltrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim
Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.
Bardziej szczegółowoPiotr Socha. Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014 Zdjęcie Holenderki Zima 1944/45 2414 urodzonych w
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Bardziej szczegółowoBadanie predyspozycji do łysienia androgenowego u kobiet (AGA)
Badanie predyspozycji do łysienia androgenowego u kobiet (AGA) RAPORT GENETYCZNY Wyniki testu dla Pacjent Testowy Pacjent Pacjent Testowy ID pacjenta 0999900004112 Imię i nazwisko pacjenta Pacjent Testowy
Bardziej szczegółowoMatczyne czynniki zagrożenia a wewnątrzmaciczne opóźnienie rozwoju
Przegląd Antropologiczny tom 59, s. 125-131, Poznań 1996 Matczyne czynniki zagrożenia a wewnątrzmaciczne opóźnienie rozwoju Krystyna Cieślik Abstract MATERNAL FACTORS OF THREAT AND AN INTRAUTERINE GROWTH
Bardziej szczegółowoPŁEĆ A ROZWÓJ FUNKCJONALNY DZIECI W WIEKU DO 2 LAT GENDER AND THE FUNCTIONAL DEVELOPMENT OF CHILDREN AGED 0 2 YEARS
Nowiny Lekarskie 2012, 81, 4, 316 320 JULIA JAJOR PŁEĆ A ROZWÓJ FUNKCJONALNY DZIECI W WIEKU DO 2 LAT GENDER AND THE FUNCTIONAL DEVELOPMENT OF CHILDREN AGED 0 2 YEARS Katedra Fizjoterapii, Reumatologii
Bardziej szczegółowoZmienność genu UDP-glukuronozylotransferazy 1A1 a hiperbilirubinemia noworodków.
Zmienność genu UDP-glukuronozylotransferazy 1A1 a hiperbilirubinemia noworodków. Katarzyna Mazur-Kominek Współautorzy Tomasz Romanowski, Krzysztof P. Bielawski, Bogumiła Kiełbratowska, Magdalena Słomińska-
Bardziej szczegółowoWarszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013 Nieskuteczna
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK MIĘDZY PŁCIĄ I WYBRANYMI PARAMETRAMI URODZENIOWYMI DZIECKA A POCZĄTKIEM PROCESU PIERWSZEGO ZĄBKOWANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Elżbieta Żądzińska Uniwersytet Łódzki, Łódź ZWIĄZEK MIĘDZY PŁCIĄ I WYBRANYMI PARAMETRAMI URODZENIOWYMI DZIECKA A POCZĄTKIEM PROCESU PIERWSZEGO ZĄBKOWANIA
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoRodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 12-16, 2009 przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt SŁAWOMIR SZYMAŃSKI 1, WITOLD MALINOWSKI 1, ELŻBIETA RONIN-WALKNOWSKA 2 Streszczenie
Bardziej szczegółowoWpływ palenia tytoniu na stężenia wybranych czynników angiogennych oraz somatomedyny C w surowicy krwi kobiet ciężarnych i krwi pępowinowej
PRACE ORYGINALNE Magdalena Chełchowska 1 Joanna Gajewska 1 Jadwiga Ambroszkiewicz 1 Leszek Lewandowski 2 Tomasz M. Maciejewski 2 Mariusz Ołtarzewski 1 Teresa Laskowska-Klita 1 1 Zakład Badań Przesiewowych,
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoZaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego. Justyna Tołłoczko Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM
Zaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego Justyna Tołłoczko Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Hipotrofia < 10. centyla Eutrofia 10-90 centyl Hipertrofia > 90. centyla IUGR Intrauterine
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI
Bardziej szczegółowoWNIOSKOWANIE O WPŁYWIE CZYNNIKÓW KLIMATYCZNYCH NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WYBRANYCH PARAMETRÓW ANTROPOMETRYCZNYCH NOWORODKA W ASPEKCIE ZMIENNOŚCI SEZONOWEJ
Polska Problemy Nauk Stosowanych, 2013, Tom 1, s. 161 166 Szczecin dr n. med. Joanna PIERZAK-SOMINKA a, Prof. dr hab. n. med. Jacek RUDNICKI a lek. Małgorzata Anna CZAJKOWSKA a, dr n. tech. Andrzej Antoni
Bardziej szczegółowoPrzyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka
Wdowiak Probl Hig A Epidemiol i wsp. Przyrost 2011, 92(2): masy ciała 281-285 w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka 281 Przyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka Women
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoŻywienie, które wspomaga rozwój mózgu
Żywienie, które wspomaga rozwój mózgu Enfamil Premium - formuła, dla której potwierdzono w badaniach korzystny wpływ na parametry rozwoju OUN* Rozwój dziecka przebiega w czterech obszarach * W porównaniu
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 5/2006 Nr 3(16) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena stężeń IGF-I i IGFBP-3 w różnych grupach dzieci urodzonych z hipotrofią wewnątrzmaciczną Evaluation of concentration of IGF-I
Bardziej szczegółowoOcena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katarzyna Chyl-Surdacka Badania wisfatyny i chemeryny w surowicy krwi u chorych na łuszczycę Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych streszczenie Promotor Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoZmienność sezonowa a stan somatyczny noworodka
Przegląd Antropologiczny tom 59, s. 141-145, Poznań 1996 Zmienność sezonowa a stan somatyczny noworodka Elżbieta Litwiejko-Pietryńczak Abstract SEASON CHANGEBILITY AND CONDITION OF NEWBORNS. A group of
Bardziej szczegółowo4. Czy istnieje korelacja pomiędzy masą urodzeniową i płcią noworodka, a stężeniami kwasu foliowego i homocysteiny? 5. Jaka jest masa ciała noworodka
IX. STRESZCZENIE Wstęp. Zdrowie determinują czynniki endogenne i egzogenne. Zarówno jedne, jak i drugie działają na człowieka niezależnie i z różnym nasileniem. Obecnie przyjmuje się, że żywienie należy
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 11/2012 Nr 2(39) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Stan zaopatrzenia w witaminę D noworodków urodzonych przedwcześnie oraz urodzonych o czasie The Supply of Vitamin D in Pre-Term
Bardziej szczegółowoOcena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej
Ocena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej Evaluation of erythromycin concentration in the umbilical artery serum 1 1 2 1 2 2 1 1 Zakład Biofarmacji, Katedra Biofarmacji, Wydział
Bardziej szczegółowoWskaźniki włóknienia nerek
Wskaźniki włóknienia nerek u dzieci z przewlekłą chorobą nerek leczonych zachowawczo Kinga Musiał, Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 11/2012 Nr 2(39) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wrodzona niedoczynność tarczycy u noworodka matki z chorobą autoimmunizacyjną tarczycy Congenital Hypothyroidism in a Neonate Born
Bardziej szczegółowoWyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego
Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Results of Doppler examinations in fetuses of mothers with earlyand late-onset preeclampsia Klinika Rozrodczości,
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoCENTRUM NAUKI O LAKTACJI im. ANNY OSLISLO
Niemowlęca skala uformowania stolca: proces tworzenia i wyniki Bekkali N, Hamers S, Reitsma J, Van Toledo L, Benninga M. J Pediatr. 2009 Apr;154(4):521-526.e1. tytuł oryginału: Infant Stool Form Scale:
Bardziej szczegółowoPraca przeglądowa Endokrynol. Ped : DOI: /EP
Praca przeglądowa Endokrynol. Ped. 2017.16.4.61:303-310 DOI: 10.18544/EP-01.16.04.1685 Review Paper Pediatr. Endocrinol. 2017.16.4.61:303-310 Rola leptyny w utrzymaniu homeostazy w pierwszych okresach
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Original Paper Pediatr Endocrino Diabetes Metab 2014;20,2:40-46
Praca oryginalna Original Paper Pediatr Endocrino Diabetes Metab 2014;20,2:40-46 redakcja@pediatricendocrinology.pl www.pediatricendocrinology.pl www.pteidd.pl Ocena wybranych parametrów antropometrycznych
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 3/2004 Nr 3(8) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Czy upośledzenie wewnątrzmacicznego wzrastania (IUGR) jako przyczyna zaburzeń wzrastania jest wskazaniem do leczenia hormonem wzrostu?
Bardziej szczegółowomgr JACEK BOGUSŁAW OLSZEWSKI
mgr JACEK BOGUSŁAW OLSZEWSKI Wpływ prenatalnego stresu niekontrolowanego na rozwój ośrodkowego układu nerwowego u szczura Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor prof. dr hab. n. med. Jadwiga
Bardziej szczegółowoNieinwazyjna ocena czynności trzustki u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym
lek. Żaneta Malczyk Nieinwazyjna ocena czynności trzustki u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n. med. Joanna Oświęcimska Katedra
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Stężenie kwasu foliowego i homocysteiny w surowicy krwi pępowinowej w zależności od wybranych czynników środowiskowych
ROZPRAWA DOKTORSKA Stężenie kwasu foliowego i homocysteiny w surowicy krwi pępowinowej w zależności od wybranych czynników środowiskowych Aneta Mielnik Promotor pracy: dr hab. n med. prof. UM Elżbieta
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR
Magdalena Jarczak ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR STRESZCZENIE Wstęp Indukcja porodu jest wznieceniem
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Zachurzok-Buczyńska A. i inni Wzrost i masa ciała w pierwszych trzech latach życia dzieci... Vol. 2/2003 Nr 1(2) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wzrost i masa ciała w pierwszych trzech
Bardziej szczegółowoZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI
ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI Rafał Kurzawa rafal.kurzawa@gmail.com Pomorski Uniwersytet Medyczny Sekcja Płodności i Niepłodności PTG Ośrodek Studiów nad Płodnością Człowieka IVF ma 35 lat
Bardziej szczegółowoJakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?
Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie
Bardziej szczegółowoIX STRESZCZENIE. Celami szczegółowymi badania były:
IX STRESZCZENIE Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) i zaburzenia metaboliczne są ważnymi czynnikami wpływającymi na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia (HRQoL Health Related Quality of Life)
Bardziej szczegółowoOcena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom, zeszyt, 11-16, 212 Ocena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego BOGUSŁAWA
Bardziej szczegółowoPaweł Jan Stanirowski
Paweł Jan Stanirowski "Badanie korelacji pomiędzy łożyskową ekspresją transporterów glukozy GLUT-1, GLUT-4 i GLUT-9, a wybranymi parametrami matczynopłodowymi w ciąży powikłanej cukrzycą" Rozprawa na stopień
Bardziej szczegółowoROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 10 2013 ROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA Lidia Cymek 1 Anna Rożnowska 2 1 Akademia
Bardziej szczegółowoAnna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 4 Kielce 2006 Anna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja Klinika Neonatologii Katedry Ginekologii i Po³o nictwa Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego
Bardziej szczegółowoWpływ systemu rooming-in na długość karmienia piersią
GinPolMedProject 4 (46) 2017: 058-063 ARTYKUŁ ORYGINALNY Wpływ systemu rooming-in na długość karmienia Bogumiła Kiełbratowska 1 (ABCDEF), Urszula Sioma-Markowska 2 (E), Dymitr Żukowski 1 (EF), Krzysztof
Bardziej szczegółowoPracownia auksologiczna
Pracownia auksologiczna A. Rusińska Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2012 Rozwój biologiczny składa się z nieodwracalnych procesów wzrastania różnicowania
Bardziej szczegółowoWstęp. Cel pracy. l. Dynamiczna ocena rodzaju i jakości mchów globalnych u noworodków urodzonych. Materiał
8. STRESZCZENIE Wstęp Mimo postępów neonatologii nie maleje liczba noworodków z zaburzeniami motorycznymi, sensorycznymi, percepcyjnym i poznawczymi. Zadaniem współczesnej neonatologii jest nie tylko ratowanie
Bardziej szczegółowoRelacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi
Artykuł oryginalny Original Paper Zeszyty Naukowe WSKFiT 9:-1, 2014 www.wskfit.pl/zeszyty_naukowe.html Relacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi Weight-length relations
Bardziej szczegółowoStandardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne?
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne? Dr hab. n. med. Anna Oblacińska Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Endokrynol. Ped : DOI: /EP
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2018.17.3.64:175-181 DOI: 10.18544/EP-01.17.03.1700 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2018.17.3.64:175-181 Efekty leczenia ludzkim rekombinowanym hormonem wzrostu dzieci
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowokrwi u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym"
RECEN JA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ S Warszawa, 26.02.2018 -m~jeei~~imłi~lłiałek: MIC-l i ZAG/LMF W surowicy krwi u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym" LekarzAnny Jarzumbek Zaburzenia odżywiania są dość rozpowszechnionym
Bardziej szczegółowoBrzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2011, 82, 592-597 Analiza wskazań do porodu drogą cięcia cesarskiego noworodków ze skrajnie niską masą urodzeniową (
Bardziej szczegółowoKatarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE
Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Kulińska-Szukalska K. i inni: Hiperleptynemia u dzieci z nadmiarem masy ciala Vol. 11/2012 Nr 3(40) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Hiperleptynemia u dzieci z nadmiarem masy ciała Hyperleptinemia
Bardziej szczegółowoz jadłowstrętem psychicznym i otyłością"
Warszawa, 05.03.2018 RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ pt. "Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością" Lekarz Agaty Mikołajczak- Będkowskiej Jadłowstręt psychiczny
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny. Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie
Gdański Uniwersytet Medyczny Mgr Karolina Kuźbicka Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie Rozprawa doktorska Promotor: dr hab. n.
Bardziej szczegółowoSTUDIA I MONOGRAFIE NR 22. Spis treści
STUDIA I MONOGRAFIE NR 22 Spis treści I Wprowadzenie II Materia³ i metody badañ 1 Ogólna charakterystyka próby 2 Badania antropometryczne 3 Próby sprawnoœci motorycznej 4 Ocena postawy cia³a 5 Metody opracowania
Bardziej szczegółowoZwiązki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku lat
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: Kultura Fizyczna 00, z. VIII Inga Kordel Związki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku 1 lat Streszczenie
Bardziej szczegółowoSerum concentrations of tumor necrosis factor TNFα and its soluble receptors in obese women with diabetes type 2 and without additional disease.
/ ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 56; Numer/Number 2/2005 ISSN 0423-104X Serum concentrations of tumor necrosis factor TNFα and its soluble receptors
Bardziej szczegółowo2013-07-03. Co nam daje bank mleka ludzkiego? Historia. Banki mleka na świecie. Maria Wilińska
Co nam daje bank mleka ludzkiego? MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO-SZKOLENIOWA "NEONATUS 2013" 24-25 maja 2013 r. Maria Wilińska Historia 2013-05-24 2 Banki mleka na świecie 2013-05-24 3 1 Banki mleka
Bardziej szczegółowoŻywienie wyłącznie mlekiem własnej matki vs żywienie naturalne z udziałem mleka kobiecego pasteryzowanego
Żywienie wyłącznie mlekiem własnej matki vs żywienie naturalne z udziałem mleka kobiecego pasteryzowanego porównanie w okresie 4 lat (2012-2016) Maria Wilińska, CMKP 1 Mleko Matki jest zawsze pierwszym
Bardziej szczegółowoPorównanie wybranych parametrów układu odpornoêciowego noworodka w zale noêci od wskazaƒ do ci cia cesarskiego i czasu rozwiàzania cià y
Porównanie wybranych parametrów układu odpornoêciowego noworodka w zale noêci od wskazaƒ do ci cia cesarskiego i czasu rozwiàzania cià y Comparison of selected elements of neonate immunological system
Bardziej szczegółowoWpływ narażenia na ksenobiotyki dymu tytoniowego na profil białkowy i transport żelaza we krwi kobiet ciężarnych
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej MARTA WRZEŚNIAK Wpływ narażenia na ksenobiotyki dymu tytoniowego na profil białkowy i transport żelaza we krwi kobiet ciężarnych ROZPRAWA DOKTORSKA
Bardziej szczegółowoThe placental transfer of erythromycin in human pregnancies with group B streptococcal infection
The placental transfer of erythromycin in human pregnancies with group B streptococcal infection Przepływ erytromycyny przez łożysko w ciąży powikłanej zakażeniem paciorkowcami grupy B 1 1 2 2 1 1 Chair
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Noczyńska A. i inni: Wpływ urodzeniowej masy ciała oraz masy ciała rodziców na występowanie nadwagi i otyłości u ich dzieci Vol. 13/2014 Nr 1(46) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wpływ
Bardziej szczegółowo